TM L TUI V THNH NINNHNG KH KHN V THCH THC

1.Tm sinh l tui v thnh nin

2. Hu qa ca nhng hnh vi cha ng v thnh nin. Gii php hn ch.

3.Vai tr ca cha m v ngi ln i vi tr v thnh nin

4. Gi mt s hnh vi mong mun tui v thnh nin.

NHNG VN CHUNG

Cch y 60 nm, tui v thnh nin gn nh khng tn ti vi t cch l mt lp ngi ring bit nh ngy nay. Cm t v thnh nin ch tr nn thng dng vo khong Th chin th II. Tuy nhin, d ch v cng mt la tui, nhng khi nim v thnh nin c nhiu thay i k t khi xut hin ln u tin trong nhn thc x hi vo nhng nm 40 ca th k trc.

Tui v thnh nin (VTN) c nh ngha l giai on chuyn tip ca s tng trng v pht trin t cui tui tr em n bt u tui trng thnh, Vit Nam c xem l t 13 n 25 tui. y l giai on c nhng thay i v hormon ko theo nhng thay i v sinh l v tm l mt giai on chuyn tip trong i ngi y nhy cm v nhiu thch thc.

Theo WHO la tui VTN nm trong khong 10 19 tui, c chia thnh 3 thi k pht trin:Thi k VTN sm: t 10 13 tuiThi k VTN gia: t 14 - 16 tuiThi k VTN mun: t 17 19 tui

Chnh trong giai on ny, nhiu tr VTN ri vo tnh trng hoang mang, dao ng, mt phng hng, hoi nghi, coi thng cc gi tr nhng vn c nhu cu mun khng nh bn thn.

Nhng thay i mnh m, phc tp mang n khng t nhng kh khn v p lc cho chnh cc em la tui VTN, cng nh cho cc bc ph huynh.

giai on ny, nu VTN khng c hng dn v gio dc ng t pha gia nh, nh trng v x hi s rt d sa vo nhng t nn nh nghin ma ty, game online, ua xe, gia nhp nhng bng ng xu, quan h tnh dc trc hn nhn.

U L NGUYN NHN?

V MT SINH HC

Tui VTN c pht khi t vng di i (hypothalamus), n kch thch tuyn yn. Tuyn yn kim sot ton b s tng trng, kch thch s sn xut cc hormon ca bung trng, tinh hon v tuyn thng thn. Cc tc nhn c hiu ca tui dy th l hormon gii tnh - estrogen t bung trng v androgen t tinh hon. Con gi thng t ti tui chn mui v gii tnh sm hn con trai 2 nm. Tui dy th trung bnh ca tr gi l 11-14 tui; tr trai l 13-16 tui.

Nhng thay i tm l trong thi k VTN:Khi bc vo tui VTN cng vi nhng bin i th cht, cc em cng tri qua nhng bin i su sc v tm l. Nhng bin i tm l ny c nhng c trng khc nhau tng giai on pht trin. Thng c nhng thay i theo 5 lnh vc.

1.Tnh c lp:Cc em thc c r rng l mnh khng cn tr con na, cc em mun: c ngi ln tn trng, c i x bnh ng nh ngi ln, c c lp trong suy ngh v hnh ng, Mun th sc mnh v khm ph nhng ci mi khng nh mnh l ngi ln. (VTN sm)

T ra c lp mun tch khi s kim sot ca cha m, thch t mnh quyt nh, t n hu qu ca hnh vi. ( VTN gia) c cch suy ngh, nhn xt ng x chn chn ca ngi ln trong cng vic v trong quan h vi ngi khc. To c hnh nh bn thn tng i n nh. Khng nh c s c lp. Bt u c kh nng gii quyt vn . ( VTN mun)

y l vn m ngi ln cn quan tm, kin tr, mm do, linh hot trnh lm tn thng tinh thn ca tr, ng thi pht huy c nng lc ca tui VTN

2.Nhn cch: Cc em quan tm nhiu n hnh dng v nhng thay i ca c th, d bn khon lo lng bun ru v nhng nhc im ca c th; Chu nhiu nh hng ca nhm bn b cng trang la, c bit l bn khc gii; nh hng ngh nghip tr nn d dng hn v thc t hn.V vy cn hiu c tm l tui VTN gip VTN pht huy nhng im mnh, khc phc nhng im yu trong nhn cch ca mnh.

Bt c mt thi k ln nhanh no cng l mt thi k c nguy c, nn ngi v thnh nin cn c cung cp thm thc phm v cn c ngh ngi. Anh ta cn huy ng ton b sc lc v nng lng c th c vo vic lm ch cc vn ca giai on ln nhanh ny.

3.Tnh cm:Cc bn nam n u bt u hc cch biu l tnh cm v iu khim cm xc. Trong quan h vi bn khc gii pht trin kh nng yu v c yu. V vy rt kh phn bit u l tnh bn, u l tnh yu. Tuy nhin trong tnh cm thng hay m mng bng bt, khi v nim tin th d chn nn, co th c nhng hnh ng tiu cc

4.Tnh tch hp:Nhng thng tin thu nhp c t gia nh, nh trng, bn b, x hil c s to ra v pht trin gi tr ca bn thn, to nim t tin v ng x.

5.Tr tu:VTN sm: bt u hng v pha bn b, giao ng trong mi quan h rng buc v chng i vi gia nh c c lp.VTN gia: h tip tc thit lp tng tch ri cha m v gia nh, thng tr nn l tng ha v c lng v tha. H thch ra ngoi cng bn b, thch hot ng tp th.VTN mun: Tuyn b s c lp, pht trin cng quyt, h bt u chn lc bn b, pht trin suy ngh v gi tr o c, bt u ngh n mc tiu cuc sng ca mnh, yu t gia nh li c coi trng hn, nh hng ngh nghip tr nn r rng hn v thc t hn.

Mt s c im pht trin gii phu v sinh l trong thi k VTN:c im pht trin c th r nht ca VTN l cc du hiu dy th. Tui dy th tr em trai din ra trong khong t 12-17 tui. Tr em gi bt u pht trin trong giai don 10-15 tui. y l thi k chuyn tip t tr con sang ngi ln trng thnh, th hin s pht trin ca c quan sinh dc v c th chun b sn sng cho cc hot ng sinh sn.Nng ni tit t sinh dc tng dn ln t tui dy th n khi trng thnh. con gi hin tng chnh l kinh nguyt, con trai l xut tinh.

S pht trin kch tnh ca cc c quan sinh dc dn n s thc tnh v cc ham mun tnh dc, nhng li c nhng rng buc rt nghim ngt chi phi cc ng x tnh dc ca ngi v thnh nin. Mc d chn mui v chc nng sinh l, ngi v thnh nin vn c xem l tr em v mt cm xc v x hi. Ngi v thnh nin thy s hi v bi ri v nhng cm ngh mi m v gii tnh ny m ngay bn thn (v c cc bc cha m) thng cho l iu xu xa.

Ngi cha thnh nin cn c c hi by t cc cm ngh v hc cch lm sao km ch v chuyn hng cc ham mun tnh dc ca mnh. ng thi vi s tng trng v gii tnh, cng din ra giai on nc rt ca s tng trng ton thn. Ngi v thnh nin dng nh ln ln tng ngy.

Trong thi k dy th, trung bnh mi em trai cao thm chng 20cm v em gi chng 9cm (ngi Chu u) m nh im l t 12-13 tui i vi em gi v 14-15 tui i vi em trai. Trong giai on ny, c th khng ch ln ln v chiu cao v cn nng, m cn c v cc kch thc khc: u, ngc, mng, tay, chn. Tt c cc b phn c th li khng ln ln theo cng mt tc , nn ngi v thnh nin trng c dng ngng nghu v c phn khng cn i.

Ch ring nhu cu calori khng thi cng l chuyn gh gm ri. i vi ngi Chu u, trung bnh mi cu con trai 16-19 tui cn hn 3.600 Kcal mi ngy, nhiu hn nhu cu bt c giai on no trc v v sau cng khng cn nhiu hn th na. Mt thiu n tui 13 n 15 cn n 2.500 Kcal mi ngy, mt nhu cu ch thua mi thi cho con b m thi. Tht vy, ngi v thnh nin c th chng bao gi c n no nu d dy qu nh khng cha tt c cc th m mnh cn. V hu qu l di mt cha m, dng nh anh ta lc no cng n c.

Ngi v thnh nin cng cn c c lp v a ra cc quyt nh ring, v vy khng nn lc no cng gim st v khuyn gii anh ta, lm nh vy s khin ny sinh cc vn rc ri cho c ngi v thnh nin ln cc bc cha m.

Chc nng vn ng tip tc pht trin, ngi v thnh nin c thm sc lc, thm kh nng phi hp, kh nng chu ng. S lng tng ca anh ta c lin quan n din mo, n s ngng ngng e thn gia tng, n s bin i nhiu hn l lin quan n s thiu kh nng ca h thn kinh-c.

PHT TRIN V CM XC

Ngi v thnh nin phi hnh thnh c thc v tnh ng nht ca mnh - Anh ta l ai? C th lm c g? V u th thch hp cho nhng quan h vi ngi khc? Tnh ng nht c nh ngha l thc v s ng nht kin tr trong ni tm v s chia s kin tr mt tnh cch ct li no vi ngi khc (Erikson).

Trong x hi ngy nay, tr em c mong i s ln ln, ri t m v khi s thnh lp gia nh ring - gia nh ht nhn. lm c nh vy, ngi v thnh nin phi c t do thot khi s che ch v iu khin ca cha m, hc cch t a ra quyt nh, suy ngh cho bn thn v c trch nhim v cc hnh ng ca mnh

Giai on v thnh nin y ry nhng m h, ht hng v mu thun, v khi vt qua c cc ri lon ny th phi tr thnh mt ngi ln c lp, c kh nng cho v cng tc. ng thi vi vic t b tui th, phn u cho s c lp v tnh ng nht, v thnh nin cn c tnh thng yu, s an i v hng dn ca cha m. Trong quan h vi cha m, anh ta c c thc v tnh ng nht v xc nh c mnh s l loi ngi no, s hc c cch quan h vi ngi khc trn cng v mt ngi ln.

gip cho v thnh nin trng thnh mt cch lnh mnh, iu trc tin l v thnh nin cn c cc bc cha m chm sc, khng phi v l do anh ta l con ca mnh m l v anh ta l mt con ngi. Nhng v thnh nin ang gp phin mun thng ni rng cha m chng ch g, chng quan tm g v hnh nh cha m chng chm sc g n mnh c.

Lm sao anh ta c th tm thy c mnh l ai, ang i u v ang v tr no trong quan h vi nhng ngi khc nu nhng ngi thn xung quanh khng chng t l c quan tm n anh ta? v thnh nin cn c bit cc gii hn hp l c t ra cho h kh d gip h c th hc c cch km ch v iu khin cc ng x ca mnh mt cch xy dng.

V thnh nin chu nh hng bi nhng cm ngh v cc quan h ca cha m vi nhau, vi con ci v vi ngi khc. Cha m l nhng kiu mu cho v thnh nin v ngi n ng v ngi n b, ngi chng v ngi v, ngi cha v ngi m... nn v thnh nin c chiu hng ging cha m mnh nhiu hn l khng ging h. V thnh nin hc c cch ng x m h thy cha m mnh bc l trong cuc sng thng ngy. V thnh nin c bit d nhy cm v ph phn s khng trung thc, cho nn h tin vo vic lm ch khng phi vo li ni.

V thnh nin c bit nhy cm vi tnh cm ca cha m i vi h v gia cha m vi nhau. Do nhng cm xc mnh lit ca ngi v thnh nin nn i khi ch mt li ch trch bng gi thi cng gy tc hi ri. V iu quan trng l anh ta phi c hng dn vi lng yu thng v t nh.

Vi x hi ton cu ho, nhng chuyn bin tm l tr v thnh nin ngy cng phc tp v dn n ni lo u cho cc bc ph huynh v x hi.

V MT X HI

Cha m, thy c gio, nhng ngi khc v bn b cng la, ht thy u c nh hng n ngi v thnh nin.

y l thi k ca s tn sng ngi anh hng v thi k ca nhng si m, c th lm ny sinh mu thun vi cc gi tr ca cha m hay ca quyn uy. Cc bc cha m nn bung lng mt phn cho v thnh nin c c quan h vi nhng ngi ln khc.

i vi phn ln v thnh nin, bn b cng la tr nn rt c nh hng. nh hng n mc no l do ngi v thnh nin tha nhn mnh ging cha m hay ging bn b nhiu hn. S ng nht ha vi bn b cng nhm c th hin thng qua cch n mc, ni nng, c ch, din mo v cch ng x. Anh ta ngy cng t c mt nh v ngy cng dnh nhiu thi gi hn cho bn b.

Nh c tt c cc mi quan h c tnh x hi ny, ngi v thnh nin thu nhn c nhng hiu bit v bn thn v ngi khc. L bn mang li cho anh ta mt tnh ng nht nhm, to ra cc c hi t khng nh, to ra mi trng khn thnh gi v mt ngun h tr thit yu trong n lc ng cc vai tr mi m.

V thnh nin thng t ra thnh thc v tnh yu lng mn l do ci nhn l tng v mt th gii huyn tng trong ci g cng p, hi ha v con ngi c sng vi nim hnh phc vnh vin. Du c mt tnh trng gia tng quan h tnh dc trc hn nhn i chng na, song cc c gi cng khng dn thn nhiu vo chuyn ny.

Thng th chng thanh nin lm vo mt th lng nan trong tnh hung mong mun tha mn tnh dc vi ngi tnh: nu c tha mn th anh ta c th s tuyt giao trong tm trng chn nn v ngi bn tnh mt trinh (khng cn hp dn cho vic chinh phc v khm ph).

Mt phn quan trng ca s ln ln v mt x hi trong tui v thnh nin l pht trin kh nng t qun (self-direction) v mt thc trch nhim. Ngi v thnh nin cn tri qua nhng cm ngh v s tha ng v s hon thnh trong cng vic anh ta lm nh v trng hc, cho nn cc cng vic do cha m v thy c giao cho phi c chnh anh ta nhn nhn l quan trng, l ng gi v c hiu qu.

NHNG VN THNG GP TUI V THNH NIN

Mt trong cc vn ny l mn trng c, mt chng bnh da, gp trong 75-80% v thnh nin. Mt vn khc l bo ph, nht l cc c gi, khin cc c tuyt vng trong ni am m tr thnh hp dn.

C v s vn v lnh vc tnh dc xy ra trong tui v thnh nin, song ph bin nht l th dm. Th dm c ngha l s ban thng tnh dc thng qua hnh ng t kch thch. y khng phi chuyn mi m g vi ngi v thnh nin v n l mt b phn ca qu trnh iu tra nghin cu trong s pht trin v tng trng ca a tr. Tuy vy, n mang li mt ngha mi m i vi la tui v thnh nin. Ngi v thnh nin hon tt s chn mui tnh dc trn phng din sinh hc, song li cha sn sng c cc quan h tnh dc nh ngi ln.( BGDSM)

Mt vn ca cc thiu n l ri lon kinh nguyt. Thng th nhng cn au chut rt c lin quan n nhng tr ngi trong s thch nghi ca ngi thiu n i vi vai tr ca mt ngi ph n trng thnh, ch khng lin quan n mt bt thng thc th no c.

Mt vn ln i vi v thnh nin, vi cc bc cha m, cng nh x hi, l thi ng x khng nht qun, khng th lng trc c ca ngi v thnh nin. Lc th mun c m u ym, v v, ngay sau li thy xu h v thi u ym ca m, nht l trc mt nhiu ngi. Va mi y th t ra ngoan ngon v phc tng, nhng lin sau li sinh ra ng vc, ngang ngnh rt kh chu, t chi khng nghe nhng li khuyn bo, ch dn ca cha m.

C lc t ra yu thng v knh trng cha m, nhng lin sau li ch bai, bc b, v cho rng cha m c l v v chng hiu g c. Ngi v thnh nin thng t ra ho hip, n cn v chu o vi ngi khc, song thnh lnh li tr nn ch k, tn bo v gian xo. C lc anh ta l mt chng trai d thng, lch s, nhng chng bao lu li tr thnh k hm da, quy ph. Hnh vi ca anh ta bt ngun t nhu cu mun cho n tung nhng mu thun v thc nghim cc vai tr khc nhau, v ging nh con lc ng h, n nhy t cc n sang cc kia trc khi dng li gia.

Ngi v thnh nin cng c tinh thn nghim tc, tch cc v nhy bn trong cc hnh ng ca mnh, khin anh ta cm thy kh khn hn khi phi phn ng li cc hnh vi cc oan ca mnh mt cch xy dng.

i vi cc bc cha m th cn kin quyt, bn b v c lng tin, song khng phi phn ng theo cch trng pht, rung b hoc ch giu. iu quan trng i vi cha m, v trong mt mt s trng hp i vi x hi, l phi quyt nh xem khi no th c ng x, khi no khng.

Hu qa ca nhng hnh vi cha ng v thnh nin. Gii php hn ch.

NHNG HNH VI CHA NG CA V THNH NIN

Khng hong thanh thiu nin l mt giai on chuyn tip trong cuc i, mt giai on nhy cm v nhiu thch thc. Khng phi tt c cc biu hin to ra xung t hay gy rc ri la tui ny u l nhng biu hin ca bnh l. Tuy nhin chng ta cng khng nn xem thng hoc nh gi thp nhng biu hin lnh lc ca tr v thnh nin (VTN). i vi nhng ngi xung quanh, vic nhn bit s khc nhau gia bnh thng v bnh l i khi khng d dng, v vy bn ng do d khi cn hi kin chuyn gia.

Trm cm v t st

Trc ht cn phn bit tm trng u bun thng thy la tui thanh thiu nin vi ri lon trm cm bnh l. la tui ny, tr v thnh nin phi t b th gii tr th ca mnh, t b hnh dng tr con v xc nh li mi quan h vi cha m. Khc vi ri lon trm cm, nhng khonh khc u bun thng khng ko di.

Ri lon trm cm tui v thnh nin khng ch biu hin qua ri lon cm xc (khc lc, mt hng th, chn nn) thng thy trong ri lon ny m n cn c th biu hin qua nhng hnh vi bt thng (c ch, mt mi khi hot ng, mt hng th vi cc tr gii tr, xung ng, c hnh vi hung bo) hay nhng ri lon c th (au u, ri lon gic ng, ri lon n ung).

Mt trong nhng nguyn nhn ca trm cm l tr cm thy tht bi khi khng t c l tng ca ci ti qu cao m tr t ra. Ri lon trm cm nu khng c nhn bit v can thip kp thi c th dn ti nhng tng t st.

DU HiU TR CO KH NNG I N T ST

- Thay i cch n ung v ng ngh. - Trn trnh bn b, gia nh, v b nhng thi quen thng nht.- C hnh ng v phu, cc cn, hoc b chy khi nh.- Dng ruu hay thuc l.- Cu th trong cch n mc- Thay i c tnh mt cch c bit.- Thng xuyn t ra chn nn, khng tp trung c vic g, hay t chi i hc.- Hay phn nn v nhng au n th xc, thng lin h n s xc ng, nh au bng, nhc u, mt mi qu..- Mt hng th v nhng th vui c nhn nh chi games, xem phim.- Khng chu ng ni nhng li khen tng.

Ngoi ra, mt s tr d nh t st hay c nhng hnh ng nh:- Phn nn l mt ngi xu hay cm thy nh mnh ang t hy hoi.- Thnh thong ni rng: Con s khng cn lm phin ai na u. hay Ch c g quan trng c!, Thi, mi vic u v ch thi!, hoc Con ch cn gp ai na u m ni...- Sp xp mi vt dng c nhn theo th t, v ni s cho ngi ny mn ny, ngi khc mn kia, t nhin dn dp phng c sch s li, hoc vt b mt s vt.- T nhin ni hng ci a sau khi cm thy mt mi.- C nhng hin tng nh m sng...

Nu mt trong nhng du hiu y xy ra, hoc nghe thy cu ni: Con s cht cho m xem.., th phi coi vic nh v cng quan trng, v lp tc tm kim s h tr ca cc chuyn vin tm thn, nu nh c gia nh tht bi trong vic tm li cho tr nhng thi quen thng nht. Ngi ta thng cm thy kh khn khi ni v ci cht ca mnh, nhng nu c biu hin nh trnh by trn, phi can m t vn vi tr. Cha m phi chng t cc thiu nin y c thng yu, m bc, khng cho cm gic c n xen vo trong cuc sng.

Trc khi nhy xung h t t, nam sinh li in thoi cng li nhn trn Facebook: "C nhiu d nh khng th thc hin c".

Nhiu ngi tp trung kn ven h Khe My khi c quan chc nng tm thy thi th nam sinh vin.

Thc tC b Thy Phng - 14 tui - dng dao lam ct 4 vt trn c tay phi, lm t gn mch t t. L do em quyt nh kt liu i mnh l b b ngoi mng do vt qun o, sch v ba bi.Ti Bnh vin nhi ng 2 TP HCM, sau khi x l vt thng ngoi khoa, bc s tm l khm tm nguyn nhn t t ca Phng. Cha m chia tay khi em mi 10 thng tui. M em li cho b ngoi nui ri b i u khng ai bit cho n khi b bt tp trung cai nghin. Phng khng ght m nhng lun c cm gic th hn cha, ngi m t b n gi em cha h gp mt.

Em rt thng b v cng c b ngoi rt cng chiu, khng phi lm bt c vic g, c i hc ng hong. Bn thn em l ngi vui v, hot bt, c rt nhiu bn thn c trai ln gi, li rt thch v thut. y l ln u tin Phng b b mng. Em khng ci li, ch ngi khc v hnh ng nng ni nh trn.Khi hi phc, Phng c thi rt thn nhin, khng h t ra n hn v t t. Em ngh rng nn cht i khi lm phin b, khng mun l gnh nng ca b v ca bt k ai.

Nhng hnh vi nguy c

Nhng hnh vi nguy c l nhng hnh vi m tr v thnh nin c nhiu kh nng b thng hoc b cht, n gy nguy him cho tnh mng nhng khng phi vi mun t st.Nhng hnh vi ny th hin s lo hi su sc vi nhng bin i m tr v thnh nin phi chu ng la tui ny, mt cch chng li s trm cm di nhiu phng din khc nhau:

ua t hay mt, quan h tnh dc khng an ton, khng s dng bao cao su hoc cc bin php trnh thai gy nn nguy c mang thai ngoi mun v nguy c ly nhim HIV hoc cc bnh truyn nhim khc ly qua ng tnh dc. S dng ma ty. Trn nh i tm s t do v khng nhn c tr cp kinh t cng nh s bo v t pha gia nh, nhiu tr v thnh nin sng nhng khu vc nhiu t nn v cm by.

eo khuyn, xm mnh, ung ru khng th hin nguy c dn n ci cht nhng i vi tr l nhng cch thc tri nghim nhng gii hn c th ca bn thn, c th chu ng tt hn c th ang thay i ca mnh bng s au n v nhng cn say.

Nghin

Nghin l s ph thuc bnh l nhng khng nht thit l phi nghin ru, ma ty hay thuc l m cng c th l nghin chi bi, mua sm, cng vic hay th thao

Tr v thnh nin thng c nguy c mc nghin vi quan nim "tt c hoc khng c g hoc "tt c v ngay lp tc. Hnh vi nghin c th ng thi to ra s thch th v lm gim i s kh chu, khng thoi mi. Tuy nhin n thc hin iu ny theo cch lm mt kh nng kim sot mc d nhn bit c hu qu tiu cc ca hnh vi. Hn na y l hnh vi c gi tr trong mt tr v trong mt mt s bn b bi s gan d, dng cm vi phm php lut.Nhng hnh vi nghin c th l nhng hnh vi nguy c ng lo ngi nht la tui ny: n c th nh hng su sc ti cu trc tm l sau ny tui trng thnh.

Chn n

Nhiu tr v thnh nin, c bit l n thng lo lng v cn nng ca bn thn. i vi mt s tr t nhng ch n king gim cn c th tr thnh ni m nh thc s v cn nng v dn ti chng chn n.

Mi trng hp chn n l mt trng hp khc nhau ty theo tin s ca mi c nhn nhng ngi ta nhn thy nhng im chung : xung t vi m, xung t gn vi bn sc gii tnh t nhin, chi t c th ph n. S chn n s gip tr che du s thay i v hnh dng c th la tui ny.Tr VTN c th mc ri lon chn n sau mt s kin sang chn, lm dng tnh dc, tht tnh, xung t trong gia nh.

Thm n

Tr thm n mt cch thi qu. Nhng cn thm n thng xy ra khi tr mt mnh. Tr c th n rt nhiu thc n trong mt thi gian rt ngn v trnh tng cn, sau tr c th dung thuc x hoc nn ra nhng th n. Thm n cng l mt cch m tr ng ph vi khng hong la tui ny.Nhng hnh vi n ung bt thng mang tnh bnh l thng xut hin sm, t khong 12 tui. N l mt ri lon la tui dy th v thng i km vi chng trm cm. Tr c th c nhng kh khn kt hp : mc cm ti li, xung ng hung tnh, n trnh x hi, c n, thu mnh, d cu gin. Cng nh trong trng hp ri lon chn n, ri lon thm n lin quan ti s t nh gi bn thn thp v hnh nh c th l tng khng th t ti.

NGHIN NGHIN MA TYTY

HNH VI TNH DC LCH LC

Nhu cu bn nng l mt qui lut. N nh dng sng chy, ta khng th ngn chn m ch nn un dng chy theo mt hng khc, m m hn.

Lch lc tnh dc (ting Anh:Paraphilia) l mt bnh lin quan n hnh vi tnh dc bt thng, c biu hin bng s say m tm kim mt phng thc hot ng tnh dc c bit, khng c chp nhn v tim n nguy c gy au kh, nhm t c s cc khoi thay v hnh thc giao hp bnh thng. Theo mt nghin cu M, khong 20% ph n tng b nhn trm hoc l i tng ca chng ph dm; 20% tr em b quy ri tnh dc di nhiu hnh thc do nhng ngi b lch lch tnh dc

Theo ti liu v tui tr v tnh dc cho hay Hoa K c ti 40% tr n tui t 14 ti 19 c thai v nhng vng trm trai gi n vi nhau, so vi 23% c. Trong s nhng n c thai th ti 90% thanh nin nam n ny khng i ti hn nhn. Nguyn do ca s chnh lc ny l v s gio dc v phi tnh c tt hn Hoa K. Cng theo ti liu trn th trong tng s cc trng hp c thai ca tui v thnh nin ny th 44% gi thai v sinh con, 16% b xy thai t nhin cn li 40% l ph thai.

1. Chng em yu nhau rt nng nhit. Mi khi ngi bn nhau tht m say, khng ai mun ri. Cho nn, em s s c ngy i ti chuyn trc khi ci, m cn lu mi c th ci! Vy chng em phi lm sao?

Trong chng em v cc bn cng la thng truyn ming mt cng thc chung ca tnh yu hin i, l: Quen nhau + i n ung + i mua sm + n nh tr + ln ging. Xin cho bit nh vy c g sai?

Cm tay chuyn nh,Hn mi chuyn va,Ln ging chuyn ln,L trn lm lun!

RI NHIU TM TR V TM THN PHN LIT

PHM TI

TI PHM VI THNH NIN

Thiu tng H Trng Ng pht biu ti phin tho lun.

Thiu tng H Trng Ng, Ph Ch nhim y ban Quc phng An ninh ca Quc hi cho rng, chng ti phm v thnh nin ang l vn rt nan gii, bi l hng nm c t 16.000 n 18.000 tr em cha thnh nin phm ti, chim t 15 - 18% ti phm.

Theo B Cng an, nm 2010 s v phm php hnh s do ngi cha thnh nin gy ra tuy gim so vi nm 2009, nhng mc phm ti nghim trng hn. Cc v n do i tng v thnh nin gy ra khng ch xut hin thnh ph, th x m cn c cc x, bn lng min ni, vng su, vng xa. V tui, theo thng k ca Cc Cnh st iu tra ti phm v trt t x hi th tnh hnh ti phm do ngi cha thnh nin t 16 tui n di 18 tui thc hin c chiu hng gia tng v chim t l cao nht, khong 60%; t 14 tui n di 16 tui chim khong 32% v di 14 tui chim khong 8% trong tng s cc v phm ti do ngi cha thnh nin v tr em thc hin.

B trng B Cng an: Ti phm v thnh nin din bin phc tp

B trng B Cng an Trn i Quang tr li cht vn.

Theo B trng, qua phn tch tnh hnh ti phm, trong 6 thng u nm 2012, hot ng ca ti phm c t chc, s dng v kh nng gia tng, git ngi do mu thun trong ni v nhn dn gia tng (nh cc v git ngi v n nn kinh t, mu thun t ai). Ti phm v thnh nin gia tng vi nhiu v vic c bit nghim trng. Ti phm xm phm tr em nh hip dm tr em, hnh h tr em, chng ngi thi hnh cng v cng gia tng

V c cu ti phm, theo thng k mi nht ca VKSND Ti cao v Cc Cnh st iu tra ti phm v trt t x hi, th hnh vi vi phm php lut hnh s ca ngi cha thnh nin tp trung nhiu nht vo cc nhm ti xm phm s hu; xm phm tnh mng, sc khe, nhn phm v danh d con ngi, mt s ti xm phm an ton cng cng, trt t cng cng.

Trong ti danh trm cp ti sn chim 38%, c gy thng tch chim 11%, c bit l git ngi chim 1,4% trong tng s ti phm do ngi cha thnh nin thc hin. V a bn hot ng, cc v vi phm php lut v phm ti do ngi cha thnh nin thc hin khng ch xy ra cc thnh ph, th x m cn xy ra cc vng nng thn, k c vng su, vng xa. Tuy nhin, nhng thnh ph ln th t l ngi cha thnh nin vi phm php lut v phm ti chim t l cao hn v c chiu hng tng nhanh hn.

dn ti tnh trng gia tng ny, theo B trng Trn i Quang, nguyn nhn ch yu do ph sn, mt vic lm bn cnh l s xung cp o c x hi ni chung, c bit l s xung cp ca b phn ngi tr. Ngoi ra, cn do cc sn phm vn ha phm i try v do cc vn bn php lut cn nhiu bt cp, x pht cha tnh rn e, phong tro ton dn phng chng ti phm cha cao, s vo cuc ca cc on th nhiu ni cn mang tnh hnh thc.

Ngoi nhng nguyn nhn trn, nguyn nhn dn ti tnh trng ti phm v thnh nin gia tng cn do s bung lng qun l gio dc ca gia nh, nh trng v x hi. B trng cng nhn nh rng, hin sn chi cho tr v thnh nin cn t, thay vo l s pht trin ca cc vn ha phm i try, game online

MT S V N IN HNHV TI PHM V THNH NIN

D mi 17 tui nhng L Vn Luyn (ng Bc Giang) dm liu lnh t nhp vo tim vng Ngc Bch vo rng sng 24-8-2011, ct h thng camera, ct chung bo ng, st hi ba ngi v cp s vng tr gi hn 1,27 t ng. y l ti c d man cha tng c - nh li bnh lun ca nhiu c gi trn mng internet khi ni v hnh vi ca i tng 17 tui ny. Vi ti c , l ra Luyn s b x pht mc cao nht l t hnh nhng v chnh sch nhn o ca php lut nc ta, ngi cha thnh nin phm ti ch x pht mc cao nht l 18 nm t v v th ngy 11-1-2012 TAND tnh Bc Giang x pht Luyn 18 nm t v cc ti git ngi, cp ti sn v lm dng tn nhim chim ot ti sn.

To bo khng km, d mi 15 tui, nhng H Th M Dung v K Th Ngc Nhung (cng ng TPHCM) dng mn kch cp ti sn ca nhng i gia ham vui. Dung v Nhung ln k hoch: Dung mua thuc ng v Nhung gi in thoi cho i gia tn Dng hn gp nhau nh tr Hip Thy (Q.Tn Bnh, TPHCM) quan h vi Nhung. Li dng s h ca anh Dng, Nhung s b thuc ng vo ly nc cho anh Dng ung. Sau khi ung thuc, anh Dng ng say, Dung s vo phng cng Nhung cp tin, in thoi di ng v chic xe SH ca anh Dng.

Cha n 15 tui nhng Phan Minh Trng (ng Q6, TPHCM) dm cm u nhm bn cng la tui tro tr in ct dy in chiu sng bn ph liu, hay nh Nguyn Vn Thnh con ca mt i gia Q.G Vp d cuc sng khng thiu thn g, nhng Thnh li cm u nhm bn con nh giu i cp git ti sn... Do nng ni ca tui mi ln v do khng hiu bit php lut, nhiu tr v thnh nin sa vo con ng phm ti nh th. Thm ch, cc em thc hin hnh vi phm ti rt tinh vi v chuyn nghip. Theo thng k ca ngnh ta n, s v phm ti la tui v thnh nin tuy t hn so vi ngi trng thnh nhng nhm ti no cng c. l thc trng rt ng bo ng.

tui 19, Phan Thanh Tng thn Qunh , x Vnh Qunh, huyn Thanh Tr, H Ni b dn gii ra ta vi hai ti: git ngi v cp ti sn. Phin ta xt x s thm sng 12-6 m nc mt v y s chua xt, bi nn nhn ca Tng khng ai khc chnh l b ni ca mnh - ngi tng ht sc yu thng, chm sc Tng t b v k vng rt nhiu vo a chu ch tn ca mnh. Th m, ch v cn tin mua qu Noel cho bn gi, t mt ngi khng c tin n, tin s, Tng tr nn mt ht tnh ngi, r bn ra tay st hi b ni mnh cp i khuyn tai bng vng m hng ngy b ni vn eo.

Sng ngy 13/8 2012, Cng an tnh Thanh Ha iu tra, lm r v bt gi i tng L Tun Anh (cha y 17 tui, x Qung Chu, huyn Qung Xng, Thanh Ha) - k st hi n sinh Nguyn Th Bch N, xy ra vo hm 11/8. Thi th nn nhn c tm thy trong tnh trng la th v tri ni trn sng. Theo kt qu khm nghim hin trng, khm nghim t thi, nn nhn b hung th git, hip d man ri dm xc xung sng.

Hung th L Anh Tun

Kt lun nhR rng l, tr v thnh nin l mt nhm x hi c th vi nhn thc cn rt non nt, do khng th dn ht trch nhim ln vai ti phm v thnh nin khi h phm php m khng nhn thc c hoc nhn thc km v hnh vi ca mnh.

Kt lun nh Vit Nam hin nay, khng c ta n dnh ring xt x ti phm v thnh nin. Tr em phi i din php nh vi th tc t tng dnh cho ngi ln. La tui, nhn thc, iu kin sng, hon cnh phm ti... tt c ch l nhng tnh tit dng li mc "xem xt" khi hi ng xt x quyt nh bn n. C l khi xt x nhng v n c lin quan n tr v thnh nin, d vai tr b co hay b hi, cng nn c ta n dnh ring vi nhng thm phn, lut s, nh x hi hc chuyn v i tng ny. C nh th, quyn li ca cc em VTN mi c m bo ng n nht.

Vai trca cha m v ngi ln i vi tr v thnh nin

1. Ly s tn trng v thng cm i x vi tr VTN

Tn trng tc l coi tr l mt con ngi c lp, khng b ngi khc chi phi hon ton. Dnh cho tr s tn trng y l phi tha mn yu cu c lp ca tr.

2 - Cng vui chi v lm vic vi VTN

Hng ngy, cha m nn b tr mt cht thi gian vui chi cng VTN. Khi vui chi hoc lm vic vi phi dng ngn ng chnh xc, li ni r rang, lch s giao tip, hnh thnh cho VTN thi quen dng ngn ng lnh mnh t lc nh. Mt khc thng qua hot ng vui chi v ha ng vi VTN c th hiu c tinh cch, c im v nng lc trng thnh sau ny ca tr. Ngc li tr cng cm th c s yu thng, quan tm ca b m vi minh. y l s thit lp mi quan h tt p gia b m v con ci v iu ny rt quan trng trong s trng thnh ca tr VTN khi ln ln.

3 - Xy dng mi quan h linh hot vi VTN

Cha m phi theo st s trng thnh v pht trin ca VTN. Khi VTN dn dn hng n s c lp b m khng nn vic g cng gip VTN, khng nn nhiu li, phi nhn thy nng lc trng thnh ca VTN v VTN t khm ph, t lm trong kh nng c th. C mi lin quan linh hot trong gia nh, cha m s hiu c s pht trin nng lc ca VTN. Yn tm cho VTN lm cc vic khi VTN t lm c, ch khi VTN yu cu th mi gip , nh vy cha m v VTN mi c th cng sng v lm vic trong bu khng kh thoi mi v vui v.

4 - Ch trng xy dng lng t tin cho VTN

Lm th no pht trin lng t tin ca VTN? Cha m v mi ngi trong gia nh phi c thi khch l, chp nhn VTN, khng nn lc no cng ni th ny l khng ng, th kia l khng ng. Nhng li l c khng tt u khng c li cho vic xy dng lng t tin ca VTN. Nu VTN c vic lm khng tt cng phi tha nhn nguyn vng tt p ca VTN.

5. cho VTN c c hi c lp lm vic

Khi VTN mun bt chc ngi ln lm vic g th phi to c hi cho lm. Nu lm chm mt nhiu thi gian ta cng nn kin nhn cho VTN c thi gian hon thnh cng vic, ng nn trch VTN chm chp hoc t ra coi thng...

6. VTN sinh hot c quy lut t nh

Phi dnh cho VTN mt mi trng khng gian trt t m khng phi l mt khng gian ba bn. Phi to cho VTN mt quy tc sinh hot trong gia nh nh n cm n u? ung nc ch no? i v sinh lch s ra lm sao, vui chi khu vc no, nhng vt no khng c chi? v.v Nh vy sinh hot n np ca VTN s c quy lut, ng thi cng hnh thnh cho VTN thi quen k lut v thc trt t ngn np.

7. Cho VTN c c hi tip xc vi lp tr cng tui

Ngy nay a s gia nh c con mt hoc thnh ph ng c, VTN nh hng ngy ch tip xc vi ngi ln v bn bc tng nn tr rt mun tip xc, vui chi vi tr cng la bn ngoi. Trong mi iu kin, mi ni, chng ta nn to c hi cho tr giao lu vi lp tr cng tui hoc tr xp x tui con mnh pht trin nng lc giao tip, bit cch quan h vi ngi khc. Khng nn tri buc tr trong mt gia nh ca ng then ci lm tr mt i c hi v hng th trong quan h giao tip.

Nn nh: Tr v thnh nin mun c t do v t lp

Theo cc chuyn vin tm l th hnh ng v thi i hi s t do v c lp nh th xy ra khi a tr bc vo ngng ca bt u hc lm ngi ln y khng c g l bt thng c. Tri li, iu ny gip cho tr con c tinh thn t tin vo chnh mnh hn.

Tr v thnh nin mun c tn trng

tui ny, tr v thnh nin mun c tn trng nh ngi ln v mun mi ngi chung quanh nhn thy em l mt c th ring bit. Cc em khng bao gi mun b so snh hoc b ph bnh, ch trch trc mt ngi khc. Tr v thnh nin t v kh chu khi nghe nhng cu nh: Thng b ny mau ln qu, ging b nh khun c; hoc: Con b ny gy qu ; Sao my ngu qu, coi thng B, con A ka, n hc gii qu chng... Chnh nhng nhn xt v tnh hay c ca ph huynh nh th l l do khin nhng a tr khng mun n gn hay i u chung vi cha m na.

Tr v thnh nin thng hay thch thc thm quyn ca cha m

Trong nhiu trng hp, ph huynh cn gi bnh tnh nghe con gii thch, suy xt xem ng hay sai, hn l ly quyn lm cha m la mng, gin d. Nu con trnh by v cha m thy mnh sai th nn nhn khuyt im v li lm ca mnh. Chnh thi nhn li ny ca cha m l mt tm gng cho con bit nhn trch nhim khi lm sai v to c lng knh trng v tin cy ca con vi mnh.

Tr v thnh nin nhn ra c khuyt im ca cha m

Nhng ph huynh say sa, c bc, nghin ngp th kh lng dy con nn ngi tt c. Nu mun con tr nn mt ngi t t trong x hi, cha m phi lm gng cho con noi theo. Chnh hnh ng ca cha m l mt bi hc thc t nht cho con hc hi.

Tin s Rey ngh mt s im sau: 1. Kin to mt gia nh vui ti hnh phc 2. Xy dng mt mi tng giao tin tng v i thoi 3. Nn t ra nhng lut l hp tnh hp l v ti cn thit 4. Khng nn dng TV nh phng tin cho con ci gii tr qa gi 5. Cn bit ni con em mnh i chi v i vi ai 6. To cho cc em c dp vui chi thoi mi 7. Nn cp ti vic chung ch trai gi, giao hp v nga thai 8. To cho cc em c mt l tng sng v mt gng sng 9. To c hi cho cc em tham gia th thao cng nh cc phng tin khc 10. Kim sot cc em ti trng hoc ng hong v c chu ton bi v khng.

LI KHUYEN CA 3 CHUYN GIA V TM L VTN Chuyn gia tm l tr liu Jim Keim, Tin s Neal Newfied v Tin s Susan Newfield.

Lm cha m thi nay rt kh, kh hn rt nhiu so vi nhiu nm v trc. Do x hi ngy cng pht trin, s ton cu ho lm cho xu hng ca gii tr hin nay b nh hng t nhiu vi li sng ca cc nc phng Ty nh sch truyn, phim nh v m nhc. Gia mi trng vi qu nhiu th iu mi l, cc bn tr thi nay thch s th thch, i mt vi kh khn v sng to theo ring ca mnh nhng yu t rt khc bit vi th h ca cha m.

V vy, hiu r hn v th gii ca con tr, cc bc ph huynh phi lun tm hiu v nm bt nhng suy ngh v cm nhn ca con tr i vi cuc sng ngy nay. Thay v lun bt con phi tun theo mun ca cha m, hy con mnh pht huy ht nhng kh nng tm n trong chng.

ng t v tht vng hay b cuc khi nhng ln u tip cn vi cc con mnh khng thnh cng nh mong mun, v iu cng lm con tr xa lnh cha m mnh hn. Hy lun khen con mnh khi chng lm tt, v ch nn ng gp cm nhn ca mnh xy dng tng ca cc con thay v la mng khi thy chng sai phm.

Hy lun th hin tnh cm ca cha m bng li ni, v chnh l nhng cu ni ng vin khch l tinh thn con tr mnh dn pht huy ht nhng nng khiu ca mnh.

Ph huynh phi tm hiu tt c nhng s thch xung quanh con mnh. Con mnh thch c sch th loi g? Nghe nhc ca nhm nhc no? Mn n yu thch ca con l g? Bn thn ca con mnh l ai? Tn chng l g? y l nhng cu hi tng chng nh rt d, nhng khng phi ph huynh no cng c th tr li c!

Vy th, ngay by gi, cha m nn hi con mnh tt c nhng s thch xung quanh chng, th hin s quan tm ca mnh vi chng v c th ghi li nhng iu y c th nh lu hn. Hy trao i v tho thun nh bn b trong mi hot ng sinh hot nh tho thun thi gian chi games, thi gian hc hnh v chi a cng bn, tr c thi gian thc hin ht nhng iu m tr mong mun.

Ngoi ra, nhng cuc vui chi d ngoi gia cc thnh vin trong gia nh cng khng th thiu trong nhng dp l. V gng kt hn, cha m nn k chuyn ca chnh mnh trao i cm xc nh bn b vi chng, mi quan h s dn gn gi v khn kht hn xa, v cha m s d dng bit c con mnh ang ngh g v mun lm g.

hiu con mnh hn na, cha m nn nhn vn t nhiu gc nhn khc nhau hiu c l do ti sao con mnh li c nhng biu hin v hnh ng khng nh bn ngh.

Ngay c bn thn cha m, cng phi xem li chnh bn thn mnh lm gng c cho con ci mnh noi theo hay cha? Hay cha m ch bit la mng khi con mnh lm sai? Cch nhn v hiu v th gii ca cha m cha hn l ng. Trong gia nh, i lc bn ngh bn hiu tt c, nhng thc cht ch l ci nhn ca ring cha m m thi. Nhng ri cha m lun bo th quan im ca mnh l ng, v dn to ra khong cch vi con mnh.

. Hy l bn ca con, hy nhn vn vi gc nhn ca con cha m c th lng nghe tht su sc nhng mong mun t trong y lng tr. Hy tr t do pht trin v ng lun nhc n nhng sai lm ca con. Hy lun ng h con tr t tin bc vo i v lun th hin tnh cm v s cm thng tr nhn ra rng nh ni l lun m p v cho n tr quay v.

Thay v cc bc ph huynh lun hi v trch mng khi cc con lm sai, cc ph huynh hy hi mnh phi lm g con mnh tt hn.

Phng php duy nht chnh l cha m phi lun bn cnh, chia s v hp tc vi con xy dng iu m chnh con tr mong mun. Hy truyn li ht nhng vn qu ca cha m cho con, con c vn kin thc to nn nhng hnh vi tch cc nh trong cuc sng nh sc khe tt, suy ngh chnh chn v thnh cng trong vic hc tp.

Hy nhn vo nhng iu tt ca con, dnh nhiu thi gian lng nghe, tm s hng con mnh i theo ng hng. Hy l kho kinh nghim qu bu v cuc sng, hy l im da vng chc khi con ng. y l mt qu trnh di v rt kh, cha m phi tht kin nhn con mnh ng vp phi nhng iu ng tic sau ny.

NHNG iU CHA M NN TRNH

Sai lm cha m hay mc khi dy con tui teen

Ct gim mi khon chi tiu ca tr VTN

Mng tr bng li l thiu kim ch, khng nh tr l "h hng", "khng ra g"...

Bu riu tr VTN trc mt ngi khc

Cm on nhng th b m cho l xu

nh con

NHNG HNH VI CN THAY I GIP V THNH NIN (Nhn t cc gic khc nhau)

V THNH NINGIA NHNH TRNGX HI

NN HAY KHNG NN C CC HNH VIBu riu tr VTN trc mt ngi khc ?

Cm on nhng th b m cho l xu ?Mng VTN bng li l thiu kim ch, khng nh tr l "h hng", "khng ra g"... ?

CHA M S LAM G KHI TR VTN:

1) M Game online. 2) Yu sm. 3) Khng cn ham mun hc tp. 4) Con li vic nh. 5) Tham gia vo cc hot ng mang tnh Bo lc hc ng

Xin cam n qu ch quan tm theo di.

K nng lm cha m

1. Cn nhn v ln ging dy d2. Xen ngang3. Ph phn4. Tp trung vo qu kh5. C gng kim sot con ci bng cch s dng ti li ca n Nhng iu cn trnh trong giao tip

6. Dng cch ma mai7. Ch cho con cch gii quyt vn 8. Lm con b mt9. Do dm10. Ni di11. Ph nhn cm ngh ca con. Nhng iu cn trnh trong giao tip

Quy, gn cho mt ai : ng c ging nh a tr thXt on c nhn: Con tht li nhc.Ch nho, chm chc: cm n v chng c g cS nhc: Con tht l vng v, ti sao con khng nhn xem con ang lm ci g . V d : Nhng iu cn trnh trong giao tip

Mnh lnh: M/B phi ni bao nhiu ln cho con v vn ny h? e do: Nu nh con khng lm theo li b/m, con s phi hi hn yLn lp: Mt khi m/b nhc con ln th nht, b/m s tip tc nhc li V d : Nhng iu cn trnh trong giao tip

Biu l tnh cmNgn ng c chLi ni Tng cng giao tip c hiu qu vi con ci

"B/m mun nghe con k v iu ." "Hy k v iu i con.

"Th a? B/m ang nghe y."

"B/m hiu ri.

"Con ngh g v ..." Tng cng giao tip c hiu qu vi con ci

Tng cng giao tip c hiu qu vi con ci"Con c mun ni v iu khng?""C iu g khc con mun ni khng?"", tht l th v.""Th , hay nh!""Con gii thch thm c khng?"

Tnh hung 1: Cu con trai ca bn ang hc lp 12 n ni vi bn rng bn gi ca n, cng ang hc cng trng, c thai. Bn s phn ng th no v bn s a ra li khuyn g? Hy nh, tnh hung ny th hin rng con bn khng s dng bao cao su hay cc bin php trnh thai. Tnh hung 2: C con gi 14 tui ca bn lo lng v s pht trin th cht ca c b. C b lo lng rng ngc n qu nh v rng con trai khng thch con gi ngc nh. C b mun bit liu c bin php no lm cho ngc to ra khng? Bn s a ra li khuyn g? Tnh hung 3: C con gi 16 tui ca bn mi bt u hn h. C b lo lng v bn trai i quan h tnh dc. C b hi nu t chi liu c gi c bn trai khng v nu c quan h tnh dc th c sao khng? Bn s phn ng nh th no v a ra li khuyn g? Tnh hung 4:Mt ngy, con bn n hi bn ng tnh l g v rng lm th no nhn bit mt ngi l ng tnh. Bn s phn ng th no v ni g?