· Web viewน ำด ม เคร องด ม น ำผลไม ต องสะอาด ใส ในภาชนะท สะอาด ม ฝาป ด ม ก อกหร

แนวทางดำาเนนการโครงการอาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนย

พฒนาเดกเลก

ขอมล

ผดำาเนนการ ผประเมนและรายงาน

ผลโรงเรยนและหนวยงาน ท

เกยวของ

ศนยพฒนาเดกเลก

และหนวยงาน

ทเกยวของ

สสจ.หรอคณะ

กรรมการรวม

1. การบรหารจดการอาหารปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง1.1 มนโยบาย

1.2 มการแตงตงคณะกรรมการ/คณะทำางานดำาเนนงาน

1.3 มการคดเลอกวตถดบอาหารปลอดภยสำาหรบปรงประกอบอาหาร หรอมหลกฐานการรบซอจากแหลงวตถดบทไดมาตรฐาน

1.4 มการปรงประกอบอาหารทถกสขลกษณะ

2. เกณฑมาตรฐานตางๆ ท

1 / 155

เกยวของ2.1 ผานเกณฑมาตรฐาน ทใชในการประเมน

- ผานเกณฑมาตรฐานการสขาภบาลอาหาร กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

- ผานเกณฑอาหารปลอดภยปลอดโรคในศนยพฒนาเดกเลก

2.2 เกณฑมาตรฐานทเกยวของ- เกณฑมาตรฐานศนยเดกเลก

ปลอดโรค กรมควบคมโรค- เกณฑมาตรฐานศนยเดกเลกนา

อย กรมอนามย3. จดทำาทะเบยนบนทกเหตการณโรคอาหารเปนพษหรอโรคอจจาระรวง

4. มการกำากบดแล ประมวลผล

2 / 155

สวนท 1

เอกสารสำาหรบสำานกงานสาธารณสขจงหวดจดทำาหรอบนทกขอมล

เพอจดสงใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย และเตรยมความพรอม

สำาหรบการตรวจประเมนผล

3 / 155

เอกสารการรายงาน 1 สำานกงานสาธารณสขจงหวดจดสงใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภยตามระยะเวลาทกำาหนด1.1 แบบรายงานผลการดำาเนนงาน KPI/FP 56 (สำาหรบสำานกงานสาธารณสขจงหวด)แบบฟอรมรายงานผลการดำาเนนงานโครงการอาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

ระหวางวนท ...... เดอน ............................ พ.ศ. ......... ถงวนท ............... เดอน ............................. พ.ศ. ..........

จงหวด ....................................... เครอขายบรการท ............................................

จำานวนทดำาเนนการ (แหง)

ผลการประเมนมการบรหารจดการอาหาร

ปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระ

รวง

เกณฑมาตรฐานการสขาภบาล

อาหาร กรมอนามย

เกณฑอาหารปลอดภยปลอดโรคในศนยพฒนาเดก

เลก

มเหตการณการระบาดโรคอาหารเปนพษ

ผาน (แหง)

รอยละ ผาน (แหง)

รอยละ ผาน (แหง)

รอยละ (แหง)

โรงเรยนมธยมศกษาโรงเรยนขยาย

4 / 155

โอกาสโรงเรยนประถมศกษาศนยพฒนาเดกเลกรวม ปญหาอปสรรค ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ความตองการสนบสนนจากสวนกลาง ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5 / 155

หมายเหต - รายงานผลงานสะสม- สำานกงานสาธารณสขจงหวดจดสงใหสำานกสงเสรมและ

สนบสนนอาหารปลอดภย กระทรวงสาธารณสข รอบ 6,9 และ 12 เดอนสน

ผรายงานขอมลลงชอ.......................................

.............. (

)1.2 แบบฟอรมแผนปฏบตการและผลการใชจายงบประมาณ (สำาหรบสำานกงานสาธารณสขจงหวด)แบบฟอรมแผนปฏบตการและการใชจายงบประมาณโครงการอาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนย

พฒนาเดกเลกระหวางวนท ...... เดอน ............................ พ.ศ. ......... ถงวนท ............... เดอน

............................. พ.ศ. ..........จงหวด ....................................... เครอขายบรการท ............................................

กจกรรม เปาหมาย/

หนวยนบ

แผนงบประมาณ (บาท)

งบประมาณใชจรง

(บาท)

ผลการดำาเนนงาน ผรบผดชอบหลก

โทร/แฟกซ

6 / 155

ผเสนอลงชอ.....................................................

( )วนท............................

ผเหนชอบลงชอ.....................................................

( ) วนท............................

หมายเหต- สำานกงานสาธารณสขจงหวด สงแผนปฏบตการและแผนการใชงบประมาณทไดรบความเหนชอบจากนายแพทยสาธารณสขจงหวด (ภายในวนท ๓๑ มนาคม ๒๕๕๖)- สำานกงานสาธารณสขจงหวดสงผลการดำาเนนงานตามแผนปฏบตการและแผนการใชงบประมาณ รอบ 6, 9

และ 12 เดอน จดสงใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย กระทรวงสาธารณสข

7 / 155

1.3 แบบฟอรมบนทกเหตการณระบาดโรคอาหารเปนพษหรออจาระรวง (สำาหรบสำานกงานสาธารณสขจงหวด เกบขอมลยอนหลงจากกลมงานระบาดวทยาจงหวด)แบบฟอรมบนทกสรปเหตการณระบาดของโรคอาหารเปนพษหรออจจาระรวงในโรงเรยนและศนยพฒนาเดก

เลกระหวางวนท ...... เดอน ............................ พ.ศ. ......... ถงวนท ............... เดอน

............................. พ.ศ. ..........จงหวด ....................................... เครอขายบรการท ............................................

-----------------------------------------สวนท 1 เหตการณทผานมา 3 ป ยอนหลง

- ปงบประมาณ พ.ศ. 2553 .............เหตการณ ปงบประมาณ พ.ศ. 2554 ...........เหตการณ ปงบประมาณ พ.ศ. 2555 ..............เหตการณ

สวนท 2 เหตการณปจจบน ปงบประมาณ พ.ศ. 2556

เหตการณท

ชอ รร./ศพด.

จำานวนผปวยทงหมด (ราย)

ระดบชนเรยน (ราย) อาการเดน (ราย)

สาเหตทเกดจากการ

สอบสวนโรคเทศกาลหรอ

กจกรรมพเศษ

การประสาน/สงตอขอมล เชน รพสต./ หนวยงานสาธารณสข

ศพด.

อนบาล ประถม มธยม คลน ไส

ถาย

เหล

มไข

เกดจากเทศกาลหรอ

กจกรรม

ไมม

ประสาน/สงตอขอมลแก

(ระบ)

ไมม

1 2 3 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

8 / 155

ว พเศษ (ระบ)

รวม

หมายเหต - รายงานผลงานสะสม- สำานกงานสาธารณสขจงหวดจดสงใหสำานกสงเสรมและ

สนบสนนอาหารปลอดภย กระทรวงสาธารณสข รอบ 6,9 และ 12 เดอนสน

ผรายงานขอมลลงชอ.......................................

.............. (

)

9 / 155

1.4 แบบฟอรมการสมตรวจตวอยางอาหาร (สำาหรบสำานกงานสาธารณสขจงหวด) เจาหนาทรพ.สต.บานโคงวนเพญและชมรม อย.นอยบานเขาชจรรยตรวจ

ชนดอาหาร รายการทตรวจสารปนเปอนในอาหาร (ตวอยาง)ฉลาก

วนหมดอาย

อณหภมการเกบรกษา (ระบ)

Colifrom

bacteria

ยาฆาแมลง

บอแรกซ สารฟอกขาว

สารกนรา

ฟอรมาลน

นำามนทอดซำา

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

ตรวจ

ผาน

เนอสตวปรงสกพรอมรบ

ประทาน 1 1

1 1 0 0 0 0

0 0

0 0

นม 0 0 1 1

ไขสกพรอมรบประทาน

0 0 0 0

ผกสด/ ผลไม 0 0 0 0 0 0อาหารพรอม 0 0

10 / 155

บรโภค (เชน อาหารกลองสำาหรบ

กจกรรมพเศษ)นำาดม 1 1นำาแขง

รวม 2 2 1 1 1 1

หมายเหต - รายงานผลงานสะสม - กรณทตรวจแลวไมผานกรณาระบชนดอาหารทไมผาน

- สำานกงานสาธารณสขจงหวดจดสงใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

กระทรวงสาธารณสข รอบ 6,9 และ 12 เดอนสน

ผรายงานขอมลลงชอ..................................

................... (

)

11 / 155

เอกสารรายงาน 2 สำานกงานสาธารณสขจงหวดใชประกอบการเกบขอมล และตรวจประเมนโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

- แบบฟอรมประเมนการบรหารจดการอาหารปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง (สำาหรบสำานกงานสาธารณสขจงหวด)

ชอโรงเรยน /ศนยพฒนาเดก

เลกระดบชน

เรยน (ศพด., ประถม, ขยาย

โอกาส,มธยม)

มครวในโรงเรยน/จางครวขางนอก

การบรหารจดการอาหารปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง

(1) มนโยบาย

(2) มการแตงตงคณะ

กรรมการดำาเนนงาน

(3) มการคดเลอกวตถดบอาหาร

ปลอดภยสำาหรบปรงประกอบ

อาหาร

หรอมหลกฐานการรบซอจาก

แหลงวตถดบท

(4) มการปรงประกอบ

อาหารทถกสขลกษณะ 1

ผลการประเมน

ผาน

(ครบทกขอ (1)-(4)

ไมผาน(ยงไมครบทก

12 / 155

ไดมาตรฐานขอ)ม จา

งม ไม

มม ไมม ม ไมม ใช ไมใช

รร.บานเขาชจรรย / / / / / /

รวมหมายเหต 1 การปรงประกอบอาหารทถกสขลกษณะตามแนวทางหนา........................

13 / 155

สวนท 2

เอกสารสำาหรบโรงเรยน/ศนยพฒนาเดกเลกจดทำาหรอบนทกขอมลเพอเตรยมความพรอมสำาหรบการ

ตรวจประเมน

14 / 155

2.1 การบรหารจดการอาหารปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง

(1) นโยบายการดำาเนนงานอาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก ประจำาโรงเรยน/ศนยพฒนาเดกเลก คอ..........................ศนยเดกเลกปลอดโรค เดกสขภาพด...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................(2) คำาสงแตงตงคณะกรรมการหรอคณะทำางาน จำานวน .........ฉบบ ไดแก……………มคณะกรรมการ……………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดงมรายละเอยดตามเอกสารแนบทาย

(3) มการคดเลอกวตถดบอาหารปลอดภยสำาหรบปรงประกอบอาหาร หรอมหลกฐานการรบซอจากแหลงวตถดบทไดมาตรฐาน

มการคดเลอกวตถดบอาหารปลอดภยสำาหรบปรงประกอบอาหาร

15 / 155

(ตามรายละเอยดเอกสาร/หลกฐาน) .............................................................................

มหลกฐานการรบซอจากแหลงวตถดบทไดมาตรฐาน (ตามรายละเอยดเอกสาร/หลก

ฐาน) .............................................................................

(4) มการปรงประกอบอาหารทถกสขลกษณะตามขอแนะนำาของกระทรวงสาธารณสข

ปรงอาหารทถกสขลกษณะแตกตางจากขอแนะนำาของกระทรวงสาธารณสข

16 / 155

2.2 ทะเบยนบนทกเหตการณโรคอาหารเปนพษหรอโรคอจจาระรวงใชสำาหรบโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

แบบฟอรมบนทกเหตการณระบาดของโรคอาหารเปนพษหรออจจาระรวงในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกชอโรงเรยน/ ศนยพฒนาเดกเลก..โรงเรยนบานเขาชจรรยและศนยพฒนาเดกเลกบานเขาชจรรย..........

จำานวนชนเรยน ศพด. อนบาล-ม.ตน (ขยายโอกาส) ประถมศกษา มธยมศกษา อำาเภอ.......สตหบ......จงหวด............ชลบร.....................

ประจำาเดอน.....สงหาคม.......... ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖ -----------------------------------------

สวนท 1 เหตการณทผาน มา 3 ป ยอนหลง- ปงบประมาณ พ.ศ. 2553 .......ไมม......เหตการณ ปงบประมาณ พ.ศ.

2554 ..ไมม.........เหตการณ ปงบประมาณ พ.ศ. 2555 ........ไมม......เหตการณ

สวนท 2 เหตการณปจจบน ปงบประมาณ พ.ศ. 2556 ยงไมเคยมเหตการณวน-เวลาเรมปวยรายแรก

จำานวนผปวยทงหมด

(ราย

ระดบชนเรยน (ราย) อาการเดน (ราย) สาเหตเบอง

ตน ทสงสย

เทศกาลหรอกจกรรมพเศษ สถานทเขา

รบการรกษา

การประสาน/สงตอขอมล เชน รพสต./ หนวยงานสาธารณสข

ศพด.

อนบาล ประถม มธยม คลน ไส

ถาย

มไข

เกดจากเทศกาลหรอ

ไม

ประสาน/สงตอขอมลแก

ไม1 2 3 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

17 / 155

และราย

สดทา

) เหลว

กจกรรมพเศษ (ระบ)

ม (ระบ) ม

รวมหมายเหต : สำาหรบโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

ชอผบนทกขอมล.....................................................

18 / 155

สวนท 3

เอกสารวชาการเพอประกอบการดำาเนนงานและเปนแนวทางใหโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

ปลอดภยปลอดโรค

19 / 155

คำาชแจงแบบสำารวจนใชสำาหรบโรงอาหาร ซง

หมายถง สถานทจดบรการอาหารในหนวยงานตาง ๆ ไดแก โรงเรยน, สถาบนการศกษา, บรษท, โรงงาน, สำานกงานฯลฯ (ยกเวน โรงครวของโรงพยาบาล ซงปรงกระกอบอาหารใหกบผปวยในโรงพยาบาล)

3.1 เกณฑมาตรฐานการสขาภบาลอาหาร กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (ใชสำาหรบประเมนโรงเรยน)

แบบสำารวจโรงอาหารตามมาตรฐานการสขาภบาลอาหาร กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

12 / 155

13/ 155

ชอโรงอาหาร...................โรงเรยนบานเขาชจรรย.....................................................................................................ชอโรงเรยน, หนวยงาน..............โรงเรยนบานเขาชจรรย...........................................................................................สงกด................สพฐ.สพป.ชบ.3.........................................จำานวนนกเรยน หรอพนกงาน.......186........คนทอย เลขท................-..................หมท..............11.......................ซอย..................-................ ถนน...........-.........................ตำาบล......บางเสร................อำาเภอ.........สตหบ............... เขต (เทศบาล/สขาภบาล/อบต.)....เทศบาลตำาบลเกลดแกว..............จงหวด.........ชลบร.............จำานวนผรบบรการจากโรงอาหาร............186..............คน/วน จำานวนผสมผสอาหาร....186.......คนการอบรมดานสขาภบาลอาหาร ( / ) เคย เมอ..................................................... ( ) ไมเคยลกษณะการใหบรการ 1. หนวยงานดำาเนนการเองทงหมด 2. ใหบคคลภายนอกเขามาจำาหนายอาหาร จำานวน .................. ราย

วธการใชแบบสำารวจ ใหแสดงเครองหมาย " / " ในชองผลการสำารวจหลงขอมาตรฐานทถกตองครบถวนทกรายการ ใหแสดงเครองหมาย " X " ในชองผลการสำารวจหลงขอมาตรฐานทไมถกตองหรอไมครบถวนใหแสดงเครองหมาย " - " ในชองผลการสำารวจหลงขอมาตรฐานในกรณทไมมกจกรรมทระบไวในขอมาตรฐานและไมเปนปญหาดานสขาภบาลอาหาร ใหถอวาผานมาตรฐานในขอนน

เรอง รายละเอยดมาตรฐาน ผลการสำารวจ หมายเหตครงท

1ครงท

2ครงท

3ครงท

4ก. สถานทรบประทานอาหาร และบรเวณทวไป

1. สะอาด เปนระเบยบ…………………………………………………..…2. โตะ เกาอ สะอาด แขงแรง จดเปนระเบยบ………………………..3. มการระบายอากาศทด……………………………………………………4. สะอาด เปนระเบยบ พนทำาดวยวสด

…………............................................

..........

.....………

……….…..…….……..……………..............

..........

.....………

……….…...............................................

..........

.....

..........

…………….............................................

..........

.....

..........

……………………………..……………………………………………………………………………………………..

……………………………..…………………

14/ 155

ข. บรเวณทเตรยม-ปรงอาหาร

ค. ตวอาหาร นำา นำาแขง เครองดม

ถาวร แขง เรยบ สภาพด5. มการระบายอากาศรวมทงกลน และควนจากการทำาอาหารไดด เชน มปลองระบายควน หรอพดลมดดอากาศทใชการไดด…6. ไมเตรยมและปรงอาหารบนพน………………………………………7. โตะเตรยม-ปรงอาหาร และผนงบรเวณเตาไฟ ตองทำาดวยวสดททำาความสะอาดงาย (เชน สแตนเลสกระเบอง) มสภาพด และพนโตะตองสงจากพนอยางนอย 60 ซม…………………………..8. อาหารและเครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท ตองมเลข สาระบบอาหาร เชน

...................................

……

……………

……………

……

..........

......

..........

......

.....

……………

..........

.....

.....

..........

.....

..........

.....

…………..

……………………………..

……………………………..

15/ 155


1ครงท

2ครงท

3ครงท

4ค. ตวอาหาร นำา นำาแขง เครองดม (ตอ)

9. อาหารสด เชน เนอสตว ผกสด ผลไม และอาหารแหง มคณภาพด แยกเกบเปนสดสวน ไมปะปนกน วางสงจากพนอยางนอย 60 ซม. หรอเกบในตเยน ถาเปนหองเยน ตองวางอาหารสงจากพนอยางนอย 30 ซม. สำาหรบอาหารสดตองลางใหสะอาดกอนนำามาปรง……………………………………………………………10. อาหารและเครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท มคณภาพด เกบเปนระเบยบ สงจากพนอยางนอย 30 ซม............................. 11. อาหารทปรงสำาเรจแลว เกบในภาชนะทสะอาด มการปกปด วางสงจากพนอยางนอย 60 ซม…………………………………………….12. มตสำาหรบปกปดอาหารทปรงสำาเรจแลว และ

……………

……………

……………

……………

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

….………..

………….

………….

………….

………….

……………………………..

………………………….….

……………………………..

……………………………..

……………………………..

16/ 155

ง . ภาชนะอปกรณ

ดานหนาของตตองเปนกระจก………………………………………………………………….13. นำาดม เครองดม นำาผลไมตองสะอาด ใสในภาชนะทสะอาด มฝาปด มกอกหรอทางเทรนนำา หรอมอปกรณทมดามสำาหรบตกโดยเฉพาะ และวางสงจากพนอยางนอย 60 ซม………………………14. นำาแขงทใชบรโภคตองสะอาด ใสในภาชนะทสะอาด มฝาปด มอปกรณทมดามสำาหรบคบ หรอตกโดยเฉพาะ วางสงจากพนอยางนอย 60 ซม. และตองไมมสงของอนแชรวมไว……..

15. ภาชนะอปกรณ เชน จาน ชาม ชอน สอมฯลฯ ตองทำาดวยวสดทไมเปนอนตราย เชน สแตนเลส กระเบองเคลอบขาว แกว อลมเนยม เมลามนสขาว หรอสออน สำาหรบตะเกยบตองเปนไมไมตกแตงส หรอพลาสตกสขาว.....................................................

……………

……………

……………

………….

………….

………….

………….

………….

………….

……………………………..

……………………………..

17/ 155


1ครงท

2ครงท

3ครงท

4ง . ภาชนะอปกรณ (ตอ)

16. ภาชนะใสนำาสมสายช นำาปลา และนำาจม ตองทำาดวยแกว กระเบองเคลอบขาว มฝาปด และชอนตกทำาดวยกระเบองเคลอบขาว หรอสแตนเลส สำาหรบเครองปรงรสอนๆ ตองใสในภาชนะททำาความสะอาดงาย มฝาปด และสะอาด……………………17. ลางภาชนะอปกรณดวยวธการอยางนอย 2 ขนตอน โดยขนตอนท 1 ลางดวยนำายาลางภาชนะ และขนตอนท 2 ลางดวยนำาสะอาด 2 ครง หรอลางดวยนำาไหลและอปกรณการลางตองสงจากพนอยางนอย 60 ซม………………………………………18. ใชอางลางภาชนะอปกรณทมทอระบายนำาทใชการไดด อยางนอย 2

……………

……………

……………

……

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

………….

……………………………..

……………………………..

……………………………..

……………………………..

18/ 155

อาง………………………………………………………………….19. จาน ชาม ถวย แกวนำา ถาดหลม ฯลฯ เกบควำาในภาชนะโปรงสะอาดหรอตะแกรงวางสงจากพนอยางนอย 60 ซม. หรอเกบในภาชนะหรอสถานท ทสะอาดมการปกปด………………………20. ชอน สอม ตะเกยบ วางตงเอาดามขนในภาชนะโปรงสะอาด หรอวางเปนระเบยบในภาชนะทสะอาด และมการปกปด ตงสงจากพนอยางนอย 60 ซม……………………………………………………21. เขยงตองมสภาพด ไมแตกราวหรอเปนรอง มเขยงใชเฉพาะอาหารสกและอาหารดบ แยกจากกน มฝาชครอบ (ยกเวนครวทมการปองกนแมลงวนแลว)…………………………………………………….

………

……………

……………

………….

………….

………….

………….

………….

………….

……………………………..

……………………………..

เรอง รายละเอยดมาตรฐาน ผลการสำารวจ หมายเหต19/ 155

ครงท 1

ครงท 2

ครงท 3

ครงท 4

จ. การรวบรวมขยะและนำาโสโครก

ฉ. หองนำา

22. ใชถงขยะทไมรวซม และมฝาปด……………………………………..23. มทอหรอรางระบายนำาทมสภาพด ไมแตกราว ระบายนำาจากหองครวและทลางภาชนะอปกรณลงสทอระบายหรอแหลงบำาบดไดด และตองไมระบายนำาเสยลงสแหลงนำาสาธารณะโดยตรง……………………………………………………………………………….24. มบอดกเศษอาหารและดกไขมนทใชการไดด กอนระบายนำาเสยทง…………………………………………………………………………………

25. หองนำา หองสวมตองสะอาด ไมมกลนเหมน มนำาใชเพยงพอ26. หองสวมแยกเปนสดสวน ประตไมเปดสบรเวณทเตรยม - ปรงอาหาร ทลางและเกบภาชนะอปกรณ

……………

……………

……………

……………

…… …

………….

………….

………….

………….

………….

………….

……

………….

………….

………….

………….

………….

………….

……

………….

………….

………….

………….

………….

………….

……

……………………………..

……………………………..

……………………………..

……………………………..

……………………………..

……………………………..

………………20/ 155

หองสวม

ช. ผปรง ผเสรฟ

ทเกบอาหาร และตองมอางลางมอทใชการไดดอยในบรเวณหองสวม…………………………

27. แตงกายสะอาด สวมเสอมแขน……………………………………….28. ผกผากนเป อนสขาว หรอมเครองแบบ ผปรงจะตองใสหมวก หรอเนทคลมผมดวย…………………………………………………………….29. ตองเปนผมสขภาพด ไมเปนโรคตดตอ ไมเปนโรคผวหนง สำาหรบผปรงจะตองมหลกฐานการตรวจสขภาพในปนนใหตรวจสอบได………………………………………………………………………..30. มสขนสยทด เชน ตดเลบสน ไมสบบหรในขณะปฏบตงาน ไมใชมอหยบจบอาหารทปรงเสรจแลวโดยตรง…………………………

……………

… …………

……………

……………

…….

………….

………….

…….

………….

………….

…….

………….

………….

……………..

……………………………..

……………………………..

21/ 155

แบบสรปผลการสำารวจโรงอาหาร (จำาแนกตามรานยอย)สำาหรบโรงอาหารทมรานจำาหนายอาหาร จำานวนมากกวา 1 รานขนไป

ชอโรงอาหาร....โรงเรยนบานเขาชจรรย...........ชอโรงเรยน/หนวยงาน...โรงเรยนบานเขาชจรรย................จงหวด.....ชลบร...................

ขอมาตรฐาน

ชอเจาของหรอหมายเลขราน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

มาตรฐานทไดด

มากด ไม

ได

รร.บานเขาชจรรย / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

จำานวนทไดมาตรฐาน

22/ 155

จำานวนทไมไดมาตรฐานรวม 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 /

วน/เดอน/ป ทตรวจ ……

13/8/56…หมายเหต โรงอาหารทไดมาตรฐาน รานยอยทกรานตองไดมาตรฐานทงหมด ผตรวจ ......นางธญญลกษ.....บรรทจตร......................

23/ 155

24 / 155

ชอศนยพฒนาเดกเลก.....บานเขาชจรรย.........อำาเภอ.......สตหบ........จงหวด.........ชลบร.......................................................จำานวนครและผดแลเดก......1.........คน รบเลยงเดก อายตงแต..3.....ป ถง.......4.......ปจำานวนเดกทงหมด .....20......คน ชาย...15.......คน หญง....5........คน มาใชบรการจรงเฉลย........18.........ตอวน

ผรบการประเมนชอ......นางหทยรตน........ขมสวสด.......ตำาแหนง....ครผดแลศนย..........โทรศพท/มอถอ................................................

ผประเมน.......นางธญญลกษ.......บรรทจตร...........ตำาแหนง...................................................................หนวยงาน......รพ.สต.บานโคงวนเพญ........................โทรศพท/มอถอ………087-1424220…..…………………... วนทประเมน.....13..สงหาคม....2556........

คำาชแจง1. วธการประเมน : ประเมนในแตละขอโดยสอบถามครและ/หรอผดแล

เดกในการบรหารจดการ โครงสรางสถานท และวสดอปกรณในการดแลปองกนควบคมโรค และทำาเครองหมาย ลงในชองของการประเมน โดยพจารณาตามเกณฑการประเมนวารายการทประเมนนน ผาน หรอ ไมผาน เกณฑการประเมน ผาน = สภาพทไดมาตรฐาน ถกตองตามเกณฑและแนวทางการประเมนทกำาหนดไวไมผาน = สภาพทตำากวาเกณฑ จำาเปนตองปรบปรงแกไข

**กรณไมผาน กรณาระบเหตผลดวย**2.เกณฑผานการประเมน

ศนยพฒนาเดกเลกจะผานการประเมนเมอผานการประเมน 32 ขอ (รอยละ 80)

3.2 เกณฑอาหารปลอดภยปลอดโรคในศนยพฒนาเดกเลก (ใชสำาหรบประเมนศนยพฒนาเดกเลก)

25 / 155

แบบประเมนอาหารปลอดภยปลอดโรคในศนยพฒนาเดกเลก

ท ขอกำาหนด แนวทางการประเมน

ผลการประเมน ระบ เหตผลทไม

ผานผาน

ไมผาน

ดานบรหารจดการ (ภายในศนยฯ)

1. มแผนการประชมคณะกรรมการหรอคณะทำางานในประเดนของการดแลสขภาพอนามยและการพฒนาเดก ภายในศนย อยางนอยปละ 1 ครง

ศนยเดกเลกมการจดประชม(พจารณาจากเอกสารการประชม หรอรายงานการประชม)

[ ] ใช [ / ] ไมม

/

ดานบคลากรของศนยเดกเลก

2. มสดสวนครและผดแลเดกโดยเฉลยอยางนอย 1 คน ตอเดก 20 คน

ศนยเดกเลกมสดสวนครและผดแลเดก โดยเฉลยอยางนอย 1 คน ตอเดก 20 คน

[ / ] ใช [ ] ไมใช จำานวนเดก

ทงหมด........20........คน

จำานวนครและผดแลเดก ..1.....คนคดเปนสดสวน...........................

/

19 / 155



ผานผาน

ไมผาน

3. ครและผดแลเดกทกคนไดรบการตรวจสขภาพประจำาปหรอตรวจภาพรงสปอด อยางนอยทก 1-2 ป

ครและผดแลเดกทกคนม[ ] ผลการตรวจสขภาพประจำาป หรอ ใบรบรองแพทย[ / ] ไมม

/

4. ครและผดแลเดกทกคนไดรบการอบรมใน เรอง การปองกนควบคมโรคตดตอทพบบอยในศนยเดกเลก เชน โรคหวด โรคอจจาระรวง โรคมอเทาปาก โรคหนอนพยาธ หด คางทม หดเยอรมน ไขสกใส โรคพษสนขบา เปนตน จากเจาหนาทสาธารณสข อยางนอย ปละ 1 ครง

[ / ] ครและผดแลเดกทกคนไดรบการอบรม [ ] ครและผดแลเดกไมไดรบการอบรม หรอ ไดรบการอบรมไมครบทกคน(ตรวจสอบจากใบรบรองการอบรม /เอกสารการจดอบรม)

/

5. กรณครและผดแลเดกเจบปวยเปนโรคตดเชอทางเดนหายใจ และจำาเปนตองดแลเดกตองปองกนการแพรเชอ โดยสวมหนากาก

เมอปวยเปนโรคตดเชอทางเดนหายใจ เชน โรคหวด [ / ] ใสหนากากอนามย

ตลอดเวลาการปฏบตงาน และ ลางมอดวย

/

20 / 155



ผานผาน

ไมผาน

อนามยตลอดเวลาการปฏบตงาน และลางมอทกครงหลงสมผสนำามก นำาลายกอนและหลงดแลเดก

นำาและสบ หรอแอลกอฮอลเจล ทกครงหลงสมผสนำามก นำาลาย กอนและหลงดแลเดก

[ ] ไมไดทำา หรอ ทำาไมครบทงสองอยาง

6. กรณครและผดแลเดกเจบปวยเปนโรคอจจาระรวงจำาเปนตองดแลเดก ตองปองกนการแพรเชอ โดยลางมอดวยนำาและสบ ทกครงกอนรบประทานอาหารและหลงการขบถาย

เมอปวยเปนโรคอจจาระรวง[ / ] ลางมอดวยนำาและ

สบ ทกครงกอนรบประทานอาหารและหลงการขบถาย

[ ] ไมไดทำา หรอ ไมไดลางมอดวยนำาและสบทกครง

/

7. มตารางกจกรรมใหความร เรอง การปองกนควบคมโรคตดตอสำาหรบเดก ซงกำาหนดใหสอน อยางนอยสปดาหละ 1 ครง

ศนยเดกเลกมตารางกจกรรมใหความร เรอง การปองกนควบคมโรคตดตอสำาหรบเดกอยางนอย สปดาหละ 1 ครง เชน การเลานทาน เปดวดทศน เลนเกมส การแสดง เปดเพลงลางมอกนเถอะ เปนตน

/

21 / 155



ผานผาน

ไมผาน

[ / ] ม [ ] ไมม8. มกจกรรมใหเดกลาง

มอดวยนำาและสบ ทกวน (กอน- หลงรบประทานอาหาร หลงขบถาย หลงเลนของเลนทกครง)

เดกลางมอดวยนำาและสบอยางถกตอง โดยสมเดกอายตงแต 4 ปขนไป จำานวน 5 คน ลางมอใหด

[ / ] ลางมอถกตอง[ ] ลางมอไมถกตอง...... คน

(เกณฑขนตำาทผานการประเมน คอ ลางบรเวณฝามอ หลงมอ นวหวแมมอ และเหนอขอมอเลกนอย

/

9. จดทำาแฟมประวตสขภาพประจำาตวเดก ทกคน ภายในศนย (แฟมประวตสขภาพประจำาตว ประกอบดวย แบบบนทกประวตการไดรบวคซนและแบบบนทกปญหาสขภาพและการดแลเบองตนของเดก)

ครและผดแลเดกจดทำาแฟมประวตสขภาพประจำาตวเดก ทกคน ภายในศนย

[ / ] ม [ ] ไมม

/

10.

ครและผดแลเดกมการตรวจคณภาพอาหาร

สอบถามครและผดแลเดกวาตรวจสอบคณภาพนม

/

22 / 155



ผานผาน

ไมผาน

และนม หรอไม และมวธการอยางไร[ / ] มการตรวจสอบนมกอนใหเดกดม [ ] ไมมการตรวจสอบ(เกณฑทผานการประเมน คอ ครและผดแลมสมตรวจคณภาพโดยสมเทใสแกว สงเกตส ตะกอน ฟอง กลน และรสชาตเปลยนไปหรอไม)

11.

ชดแตงกายผประกอบอาหารสะอาด สวมเสอมแขน ใสหมวก และผากนเป อนสขาวหรอสออน ขณะปฏบตงาน

ผประกอบอาหารชดแตงกายสะอาด สวมเสอมแขน ใสหมวก และผากนเป อนสขาวหรอสออน ขณะปฏบตงาน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

12.

ผประกอบอาหารลกษณะรางกายภายนอกด เลบมอสน สะอาด ไมมอาการไอ จาม ตา-ตวเหลอเปนไข หรออจจาระรวง

ผประกอบอาหารลกษณะรางกายภายนอกด เลบมอสน สะอาด ไมมอาการไอ จาม ตา-ตวเหลอเปนไข หรออจจาระรวง

[ / ] ใช [ ]

/

23 / 155



ผานผาน

ไมผาน

ไมใช13.

ผประกอบอาหารใชอปกรณหรอถงมอในการหยบจบอาหารทพรอมบรโภค

ผประกอบอาหารใชอปกรณหรอถงมอในการหยบจบอาหารทพรอมบรโภค

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

14.

ครและผดแลเดกจดใหมแกวนำาดมสวนตวของเดกครบทกคน และจดเกบแกวนำาในทสะอาด ไมปะปนกบของผอน และสงจากพนอยางนอย 60 เซนตเมตร(แกวนำาสวนตว หมายถง แกวนำาเฉพาะตวของเดกแตละคน หรอแกวนำาสวนรวมทศนยเดกเลกจดไวแตใหใชเฉพาะคน เฉพาะครง)

ครและผดแลเดกจดใหมแกวนำาดมสวนตว ของเดกครบทกคน และจดเกบแกวนำาในทสะอาด ไมปะปนกบของผอน และสงจากพนอยางนอย 60 เซนตเมตร

[/ ] ใช [ ] ไมใช

/

15.

ครและผดแลเดกทำาความสะอาด แกวนำาดมสวนตวของเดก ดวยนำายาทำาความ

ครและผดแลเดกทำาความสะอาดแกวนำาดมสวนตวของเดก ทกวน หรอกรณจดใหมแกวนำาสวนรวม

/

24 / 155



ผานผาน

ไมผาน

สะอาดภาชนะ ทกวนหรอกรณจดใหมแกวนำาสวนรวม เฉพาะคน เฉพาะครง ควรทำาความสะอาด ทกครงหลงใช

เฉพาะคน เฉพาะครง ควรทำาความสะอาด ทกครงหลงใช

[ / ] ใช [ ] ไมใช

16.

ครและผดแลเดกตรวจสอบความสะอาดเครองนอน(ทนอน ผาปทนอน ปลอกหมอน ผาหม) ทกสปดาห

สงเกตความสะอาดของเครองนอน (สะอาด ไมมคราบ ไมมกลนเหมน)

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

17.

ครและผดแลเดกทำาความสะอาดของเลนเดก - ประเภทไม พลาสตก ลางดวยนำายาทำาความสะอาด ผงซกฟอก หรอนำายาฆาเชอ แลวผงแดดใหแหง ทกสปดาห

- ประเภทกระดาษ ปดฝนและผงแดด ทกสปดาห

- ประเภทผา ตกตา

สงเกตความสะอาดของเลนเดกทกประเภท[ / ] สะอาดทกประเภท [ ] ไมสะอาดบางประเภทเกณฑการประเมน1. ของเลนประเภทไม

หรอพลาสตก ตองแหง ไมมรา

2. ของเลนประเภทกระดาษ ตองไมมฝน แหง ไมมคราบสกปรก

3. ของเลนประเภทผา ตกตาตางๆ ตองสะอาด

/

ประเภทของเลนทไมสะอาด[ ] ไมหรอพลาสตก[ ] กระดาษ[ ] ผาหรอตกตาตางๆ

25 / 155



ผานผาน

ไมผาน

ตางๆ ซกดวยนำายาทำาความสะอาด หรอนำายาฆาเชอ และผงแดดใหแหง ทกสปดาห

แหง ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

ดานโครงสรางอาคารสถานท

18.

มการจดแบงพนทใชสอยเปนสดสวนตามกจกรรม

มการจดแบงพนทใชสอยเปนสดสวนตามกจกรรม ไดแก สวนการเรยนร สถานทประกอบอาหาร/รบประทานอาหาร หองนอน และหองสวมแยกจากกน [ / ] เปนสดสวน [ ] ไมเปนสดสวน

/

19.

มพนทใชสอยในการปฏบตกจกรรมของเดกเพยงพอกบจำานวนเดกไมแออด อากาศถายเทสะดวก(โดยเฉลยอยางนอย 2 ตารางเมตร ตอเดก 1 คน)

พนทใชสอยในหองนอน หรอหองกจกรรม (ใหประเมนดพนทหองเลกทสด)

พนท.....100........ ตารางเมตรจำานวนเดก.....20............ คนคดเปน............. ตาราง

/

26 / 155



ผานผาน

ไมผาน

เมตร/ เดก 1 คน[ / ] ใช [ ] ไมใช

20.

สภาพแวดลอมของศนยเดกเลกสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย ไมมขยะเกลอนกลาด และไมมแหลงเพาะพนธแมลงวน ยง หรอสตวนำาโรค

สภาพแวดลอมของศนยเดกเลกสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย ไมมขยะเกลอนกลาด ไมมแหลงเพาะพนธแมลงวน ยง และสตวนำาโรค เชน ไมมยางรถยนตทมนำาขง

[/ ] ใช [ ] ไมใช

/

21.

พน ผนง และบรเวณอาคาร

พน ผนง และบรเวณอาคาร แหง สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

[/ ] ใช [ ] ไมใช

/

22.

หองนำา หองสวม หองนำา หองสวม แหง สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน และมอากาศถายเทสะดวก

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

23.

อางลางมอ/สถานทลางมอ

อางลางมอ / สถานทลางมอ สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

/

27 / 155



ผานผาน

ไมผาน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

24.

หองนำา หองสวมแยกจากกน

มหองนำา หองสวมแยกจากกน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

25.

จำานวนหองสวม จำานวนโถสวมถายอจจาระ โดยเฉลยอยางนอย 1 โถ ตอเดก 10-12 คน

[ /] ใช [ ] ไมใช

/

26.

มจดลางมอ(ประกอบดวยกอกนำา และหรอ อางลางมอ)

จำานวนกอกทลางมอ โดยเฉลยอยางนอย 1 จดตอเดก 10 คน- จำานวนกอกทลาง

มอ........14....... จด- จำานวนเดก

ทงหมด.....20..... คน- เฉลย............... จด

ตอเดก 10 คน

/

ดานวสดอปกรณในการดแลสขภาพและการปองกนควบคมโรค

27.

นำาดมตองใส สะอาด นำาไมมตะกอน ตะไครนำา ตองเปน นำาตมสก

ภาชนะบรรจนำาตองสะอาดมฝาปดและกอกนำา หรอทางเทรนนำาเปดปดได ไมม

/

28 / 155



ผานผาน

ไมผาน

หรอ นำาทผานระบบปรบปรงคณภาพแลว เชน นำากรอง ทมการบำารงรกษาเครองกรองนำาตามคำาแนะนำาของผลตภณฑนนๆ หรอ นำาบรรจขวดทไดรบอนญาตจาก อย.

คราบสกปรก/ ตะไครนำา และภาชนะบรรจนำาดมและแกวนำาดม อยสงจากพนมากกวา 60 ซม.[ / ] ใช [ ] ไมใช

28.

นำาใชสะอาด นำาทใช ตองสะอาดไมมกลน ตะกอน แหลงนำาอาจมาจากนำาประปา หรอ นำาบาดาล หรอ นำาทสะอาดปลอดภย ภาชนะกกเกบนำาตองสะอาด มฝาปดมดชด

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

29.

นำาใชมปรมาณเพยงพอ- กรณนำาใชมาจาก

ระบบประปา ทมนำาไหลตลอดเวลาใหถอวามปรมาณเพยงพอ (นำาประปาผวดน/ นำาประปาบาดาล)

- กรณนำาใชมาจากถง

นำาใชมปรมาณเพยงพอ(กรณนำาใชมาจากระบบประปา ตองมนำาไหลตลอดเวลาหรอกรณนำาใชมาจากถงเกบนำา ควรมปรมาณ โดยเฉลยประมาณ 20 ลตรตอคนตอวน)

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

29 / 155



ผานผาน

ไมผาน

เกบนำา เชน ถงเกบนำาฝน ควรมปรมาณเพยงพอ โดยเฉลยประมาณ 20 ลตรตอคนตอวน)

30.

ผกสด ผลไม ตองลางสะอาด

ผกสด ผลไม ตองลางดวยนำาสะอาดอยางนอย 2 ครง หรอลางดวยนำาไหล หรอใชสารเคมทปลอดภย

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

31.

เนอสตวปรงใหสก เนอสตวทกชนดตองปรงใหสกดวยความรอนอยางทวถง

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

32.

มการปกปดอาหารทพรอมบรโภคแลว

อาหารทพรอมบรโภคตองปกปดดวยฝาช หรอฝาภาชนะ ไมใชผาขาวบาง

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

33.

อปกรณและภาชนะใส ภาชนะใสอาหารทำาดวย /

30 / 155



ผานผาน

ไมผาน

อาหารปลอดภย และสะอาด

วสดทปลอดภย เชน สแตนเลส อลมเนยม เมลามนสขาว หรอสออน ไมแตกงายหรอมความคม

[ / ] ใช [ ] ไมใช34.

การลาง อปกรณและภาชนะใสอาหาร

ลางภาชนะ อปกรณดวยนำายาลางภาชนะและนำาสะอาดอก อยางนอย 2 ครง หรอลางดวยนำาไหล

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

35.

การเกบอปกรณและภาชนะใสอาหาร

ภาชนะ อปกรณ เมอลางเสรจแลว ตองควำาใหแหง หามเชด วางในตะแกรงโปรงสะอาด สงจากพนอยางนอย 60 ซม.

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

36.

การแยกเขยง มด ตามประเภทของอาหาร เชน เขยงไมกลมสำาหรบเนอสตวสด เขยงไมเหลยม

เขยง มด สภาพด สะอาด แยกใชตามประเภทของอาหาร ไดแก ผก ผลไม เสอสตวสก เนอสตวดบ มเขยงแยกใชตาม

/

31 / 155



ผานผาน

ไมผาน

สำาหรบเนอสตวปรงสก และเขยงพลาสตกสำาหรบผก ผลไม และควรแยกมดทใชดวย และควรทำาความสะอาดทนทเมอใชงานเสรจ

ประเภทอาหารอยางนอย 3 เขยง

[ / ] ใช [ ] ไมใช

37.

สถานทเตรยม ปรงอาหาร สะอาด ถกสขลกษณะ

สถานทเตรยม ปรงอาหาร สะอาด เปนระเบยบ และการขนสงอาหารทพรอมบรโภคตองมการปกปด

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

38.

เตรยม ปรงอาหาร บนโตะทสภาพด สะอาด

เตรยม ปรงอาหาร บนโตะทสภาพด สะอาด สงอยางนอย 60 เซนตเมตร

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

39.

อปกรณเครองใชทจำาเปนในการปองกนควบคมโรค

ศนยเดกเลกจดใหมอปกรณในการปองกนควบคมโรคครบถวน ดงน 1. หนากากอนามย 2. สบ /แอลกอฮอลเจล และ3. ผาเชดมอ ผาเชดหนาเฉพาะเดก แตละคน (โดยจดเกบในทสะอาดไม

/ อปกรณทไมม คอ[ ] หนากากอนามย[ ] สบ /แอลกอฮอลเจล [ ] ผาเชดมอ/ผาเชดหนาเฉพาะเดกแตละคน

32 / 155



ผานผาน

ไมผาน

อบชน ไมปนเป อน และซกทำาความสะอาดทกวน)[ /] ใช [ ] ไมใช

40.

มอปกรณและสอตางๆ พรอมใชประกอบการสอน เรอง การปองกนควบคมโรคในศนยเดกเลก

มอปกรณและสอตางๆ ทใชประกอบการสอน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

33 / 155

3.3 เกณฑมาตรฐานศนยเดกเลกปลอดโรคสำานกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค

แบบประเมนศนยเดกเลกปลอดโรคสำานกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค

ศนยเดกเลก.....เขาชจรรย.............อำาเภอ.....สตหบ....................จงหวด.......ชลบร..................จำานวนครและผดแลเดก..........1..........คน รบเลยงเดก อายตงแต......3.......ป ถง........4......ปจำานวนเดกทงหมด .........20........คน ชาย....15......คน หญง.....5.......คน มาใชบรการจรงเฉลย.......18...........ตอวน

ผรบการประเมนชอ....นางหทยรตน......ขมสวสด.......ตำาแหนง....ครผดแลศนย..................โทรศพท/มอถอ.................................

ผประเมน.....นางธญญลกษ....บรรทจตร..........ตำาแหนง...เจาพนกงานสาธารณสขชำานาญงาน...หนวยงาน....รพ.สต.บานโคงวนเพญ......โทรศพท/มอถอ…087-1424220……... วนทประเมน.....13....สงหาคม.....2556................

34 / 155

คำาชแจง1. แบบประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกปลอดโรค สามารถใชได 2 กรณ ดงน

- ใชเปนแบบประเมนของเจาหนาทศนยเดกเลกในการประเมนตนเอง- ใชเปนแบบประเมนของเจาหนาทผตรวจประเมน

2. ศนยเดกเลกทเขารวมโครงการควรไดรบคำาชแจงการประเมน เพอเตรยมความพรอมและทำาการปรบปรงแกไข ใหทนกอนการตรวจประเมน

3. วธการประเมน : ประเมนในแตละขอโดยสอบถามครและ/หรอผดแลเดกในการบรหารจดการ โครงสรางสถานท และวสดอปกรณในการดแลปองกนควบคมโรค และทำาเครองหมาย ลงในชองของการประเมน โดยพจารณาตามเกณฑการประเมนวารายการทประเมนนน ผาน หรอ ไมผาน เกณฑการประเมน

ผาน = สภาพทไดมาตรฐาน ถกตองตามเกณฑและแนวทางการประเมนทกำาหนดไว

ไมผาน = สภาพทตำากวาเกณฑ จำาเปนตองปรบปรงแกไข **กรณไมผาน กรณาระบเหตผลดวย**

35 / 155

รวมคะแนนทได...........28............คะแนน

แบบประเมนศนยเดกเลกปลอดโรค


การประเมน ระบเหตผลท

ไมผานผาน

ไมผาน

ดานบรหารจดการ (ภายในศนยฯ)

1. มนโยบาย หรอแผน หรอโครงการในการปองกนควบคมโรคตดตอในศนยเดกเลก

ศนยเดกเลกมแผนปฏบตงานประจำาป

[ / ] ม [ ] ไมม

/

2. มแผนการประชมคณะกรรมการหรอคณะทำางานในประเดนของการดแลสขภาพอนามยและการพฒนาเดก ภายในศนย อยางนอยปละ 1 ครง

ศนยเดกเลกมการจดประชม

(พจารณาจากเอกสารการประชม หรอรายงานการประชม)

[ / ] ใช [ ] ไมม

/

ดานบคลากรของศนยเดกเลก

3. มสดสวนครและผดแลเดกโดยเฉลยอยางนอย 1 คน ตอเดก 20 คน

ศนยเดกเลกมสดสวนครและผดแลเดก โดยเฉลยอยางนอย 1 คน ตอเดก

/

36 / 155




ไมผาน

20 คน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

จำานวนเดกทงหมด..........20......คน

จำานวนครและผดแลเดก ...1....คน

คดเปนสดสวน...........................

4. ครและผดแลเดกทกคนไดรบการตรวจสขภาพประจำาปหรอตรวจภาพรงสปอด อยางนอยทก 1-2 ป

ครและผดแลเดกทกคนม

[ / ] ผลการตรวจสขภาพประจำาป หรอ ใบรบรองแพทย

[ ] ไมม

/

5. ครและผดแลเดกทกคนไดรบการอบรมใน เรอง การปองกนควบคมโรคตดตอทพบบอยในศนย

[ / ] ครและผดแลเดกทกคนไดรบการอบรม

[ ] ครและผดแลเดกไมไดรบการอบรม หรอ ได

/

37 / 155




ไมผาน

เดกเลก เชน โรคหวด โรคอจจาระรวง โรคมอเทาปาก โรคหนอนพยาธ หด คางทม หดเยอรมน ไขสกใส โรคพษสนขบา เปนตน จากเจาหนาทสาธารณสข อยางนอย ปละ 1 ครง

รบการอบรมไมครบทก

คน

(ตรวจสอบจากใบรบรองการอบรม /เอกสารการจดอบรม)

6. ครและผดแลเดกมความตระหนกและใหความสำาคญกบการมสขอนามยทดในการปองกนการแพรกระจายเชอ เชน ลางมอดวยนำาและสบทกครง กอนรบประทานอาหาร และหลงการขบถาย

6.1 กรณครและผดแลเดกเจบปวยเปนโรคตดเชอทางเดนหายใจ

กรณครและผดแลเดก ปวยแตตองมาปฏบตงาน จะปฏบตตนอยางไร

6.1 เมอปวยเปนโรคตดเชอทางเดนหายใจ เชน โรคหวด

[ / ] ใสหนากากอนามย ตลอดเวลาการปฏบตงาน และ ลางมอดวยนำาและสบ หรอแอลกอฮอลเจล

/

38 / 155




ไมผาน

และจำาเปนตองดแลเดกตองปองกนการแพรเชอ โดยสวมหนากากอนามยตลอดเวลาการปฏบตงาน และลางมอทกครงหลงสมผสนำามก นำาลายกอนและหลงดแลเดก

ทกครงหลงสมผสนำามก นำาลาย กอนและหลงดแลเดก[ ] ไมไดทำา หรอ ทำาไมครบทงสองอยาง

6.2 กรณครและผดแลเดกเจบปวยเปนโรคอจจาระรวงจำาเปนตองดแลเดก ตองปองกนการแพรเชอ โดยลางมอดวยนำาและสบ ทกครงกอนรบประทานอาหารและหลงการขบถาย

6.2 เมอปวยเปนโรคอจจาระรวง

[ / ] ลางมอดวยนำาและสบ ทกครงกอนรบประทานอาหารและหลงการขบถาย

[ ] ไมไดทำา หรอ ไมไดลางมอดวยนำาและสบทกครง

/

7. มตารางกจกรรมใหความร เรอง การ

ศนยเดกเลกมตารางกจกรรมใหความร เรอง

/

39 / 155




ไมผาน

ปองกนควบคมโรคตดตอสำาหรบเดก ซงกำาหนดใหสอน อยางนอยสปดาหละ 1 ครง

การปองกนควบคมโรคตดตอสำาหรบเดกอยางนอย สปดาหละ 1

ครง เชน การเลานทาน เปดวดทศน เลนเกมส การแสดง เปดเพลงลางมอกนเถอะ เปนตน

[ / ] ม [ ] ไมม

8. มกจกรรมใหเดกลางมอดวยนำาและสบ ทกวน (กอน- หลงรบประทานอาหาร หลงขบถาย หลงเลนของเลนทกครง)

เดกลางมอดวยนำาและสบอยางถกตอง

โดยสมเดกอายตงแต 4 ปขนไป จำานวน 5 คน ลางมอใหด

[ / ] ลางมอถกตอง

[ ] ลางมอไมถกตอง...........คน

(เกณฑขนตำาทผานการประเมน คอ ลางบรเวณฝามอ หลงมอ นวหวแม

/

40 / 155




ไมผาน

มอ และเหนอขอมอเลกนอย

9. จดทำาแฟมประวตสขภาพประจำาตวเดก ทกคน ภายในศนย

(แฟมประวตสขภาพประจำาตว ประกอบดวย แบบบนทกประวตการไดรบวคซนและแบบบนทกปญหาสขภาพและการดแลเบองตนของเดก)

ครและผดแลเดกจดทำาแฟมประวตสขภาพประจำาตวเดก ทกคน ภายในศนย

[ / ] ม [ ] ไมม

/

10

บนทกการปวยตามแบบคดกรองอาการปวยรายหองเรยน ทกคน ทกวน

(สงเกตความผดปกตของเดกตงแตแรกรบ เชน มไข ตวรอน มนำามก ไอจาม หรอมผน

ครและผดแลเดกบนทกอาการปวยของเดกในแบบคดกรองอาการปวยรายหองเรยน ทกคน ทกวน

[ / ] บนทก [ ] ไมบนทก

/

41 / 155




ไมผาน

แดง เปนตน รบแจงและใหคำาแนะนำาในการดแลเดกแกผปกครอง เพอนำาเดกไปพบแพทยหรอเจาหนาทสาธารณสข

และหยดเรยนจนกวาจะหาย)

11

กรณตรวจคดกรองเดกและไมมอาการปวยตงแตแรกรบ แตมอาการปวยในเวลาตอมาในขณะอยทศนยเดกเลก ใหแยกเดกทปวยออกจากเดกทไมปวย โดยการแยกนอน แยกเลน และแยกของใชตางๆ จากเดกคนอน

- กรณมหองแยก จดใหเดกปวยนอนในหอง

ในกรณทมเดกปวย มการแยกเดกปวยหรอไม อยางไร

[ / ] แยกนอน ทกครง โดยใชหองแยก หรอ ใชผามานกน /ฉากกนใหเปนสดสวน และหางจากคนอน อยางนอย 1 เมตร

[ ] ไมแยกนอน

/

42 / 155




ไมผาน

แยก ทกครง

- กรณไมมหองแยก ใชผามานกน /ฉากกนใหเปนสดสวน และหางจากคนอนอยางนอย 1 เมตร

12

ครและผดแลเดกบนทกและตรวจสอบความครบถวนถกตองของประวตการไดรบวคซนของเดกทกคนและเดกทกคนไดรบวคซนครบถวนตามเกณฑทกำาหนด

(ในกรณเดกไดรบไมครบถวนแนะนำาผปกครองใหพาเดกไปรบวคซนทสถานบรการสาธารณสข และบนทกการแนะนำาในแบบบนทก

เดกทกคนมบนทกการไดรบวคซนครบถวนตามเกณฑทกรมควบคมโรคกำาหนด โดยสมแบบบนทกประวตการไดรบวคซนของเดก

- จำานวนเดก <50 คน สม 10 คน

- จำานวนเดก 50-100 คน สม 20 คน

- จำานวนเดก >100 คน สม 30 คน

[ / ] มการบนทกไดรบ

/

43 / 155




ไมผาน

ปญหาสขภาพและการดแลเบองตนของเดก)

วคซนครบถวนทกคน

[ ] ไมมแบบบนทกประวตการไดรบวคซนของเดก หรอ ไดรบวคซนไมครบถวน

13

ครและผดแลเดกจดกจกรรมใหความร ใหกบผปกครอง เรองโรคตดตอทพบบอยในเดก อยางนอยปละ 1 ครง เชน ในชวงปฐมนเทศหรอเทศกาลสำาคญตางๆ (เชน วนเดก วนแม เปนตน) โดยประสานเจาหนาทจากหนวยงานทรบผดชอบดานสาธารณสข

ศนยเดกเลก

[ / ] จดกจกรรมใหความร พจารณาจาก หนงสอขอเชญวทยากร หรอ แผนกจกรรมการจดใหความร หรอ ภาพถายกจกรรม

[ ] ไมมการจดกจกรรม

/

14

ครและผดแลเดกมการตรวจคณภาพอาหารและ

สอบถามครและผดแลเดกวาตรวจสอบคณภาพนมหรอไม และมวธการ

/

44 / 155




ไมผาน

นม อยางไร

[ / ] มการตรวจสอบนมกอนใหเดกดม

[ ] ไมมการตรวจสอบ

(เกณฑทผานการประเมน คอ ครและผดแลมสมตรวจคณภาพโดยสมเทใสแกว สงเกตส ตะกอน ฟอง กลน และรสชาตเปลยนไปหรอไม)

15

ครและผดแลเดกจดใหมแกวนำาดมสวนตวของเดกครบทกคน และจดเกบแกวนำาในทสะอาด ไมปะปนกบของผอน และสงจากพนอยางนอย 60 เซนตเมตร

(แกวนำาสวนตว หมายถง แกวนำาเฉพาะตวของ

ครและผดแลเดกจดใหมแกวนำาดมสวนตว ของเดกครบทกคน และจดเกบแกวนำาในทสะอาด ไมปะปนกบของผอน และสงจากพนอยางนอย 60 เซนตเมตร

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

45 / 155




ไมผาน

เดกแตละคน หรอแกวนำาสวนรวมทศนยเดกเลกจดไวแตใหใชเฉพาะคน เฉพาะครง)

16

ครและผดแลเดกทำาความสะอาด แกวนำาดมสวนตวของเดก ดวยนำายาทำาความสะอาดภาชนะ ทกวน

หรอกรณจดใหมแกวนำาสวนรวม เฉพาะคน เฉพาะครง ควรทำาความสะอาด ทกครงหลงใช

ครและผดแลเดกทำาความสะอาดแกวนำาดมสวนตวของเดก ทกวน หรอกรณจดใหมแกวนำาสวนรวม เฉพาะคน เฉพาะครง ควรทำาความสะอาด ทกครงหลงใช

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

17

ครและผดแลเดกตรวจสอบความสะอาดเครองนอน

(ทนอน ผาปทนอน ปลอกหมอน ผาหม) ทกสปดาห

สงเกตความสะอาดของเครองนอน (สะอาด ไมมคราบ ไมมกลนเหมน)

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

46 / 155




ไมผาน

18

ครและผดแลเดกทำาความสะอาดของเลนเดก

- ประเภทไม พลาสตก ลางดวยนำายาทำาความสะอาด ผงซกฟอก หรอนำายาฆาเชอ แลวผงแดดใหแหง ทกสปดาห

- ประเภทกระดาษ ปดฝนและผงแดด ทกสปดาห

- ประเภทผา ตกตาตางๆ ซกดวยนำายาทำาความสะอาด หรอนำายาฆาเชอ และผงแดดใหแหง ทกสปดาห

สงเกตความสะอาดของเลนเดกทกประเภท

[ / ] สะอาดทกประเภท

[ ] ไมสะอาดบางประเภท

เกณฑการประเมน

1. ของเลนประเภทไมหรอพลาสตก ตองแหง ไมมรา

2. ของเลนประเภทกระดาษ ตองไมมฝน แหง ไมมคราบสกปรก

3. ของเลนประเภทผา ตกตาตางๆ ตองสะอาด แหง ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

/ ประเภทของเลนทไมสะอาด

[ ] ไมหรอพลาสตก

[ ] กระดาษ

[ ] ผาหรอตกตาตางๆ

ดานโครงสรางอาคารสถานท

19

มพนทใชสอยในการปฏบตกจกรรมของเดก

19.1. มการจดแบงพนทใชสอยเปนสดสวนตาม

/

47 / 155




ไมผาน

เพยงพอกบจำานวนเดกไมแออด อากาศถายเทสะดวก

(โดยเฉลยอยางนอย 2 ตารางเมตร ตอเดก 1 คน)

กจกรรม ไดแก สวนการเรยนร สถานทประกอบอาหาร/รบประทานอาหาร หองนอน และหองสวมแยกจากกน

[ / ] เปนสดสวน

[ ] ไมเปนสดสวน

19

มพนทใชสอยในการปฏบตกจกรรมของเดกเพยงพอกบจำานวนเดกไมแออด อากาศถายเทสะดวก (ตอ)

19.2 พนทใชสอยในหองนอน หรอหองกจกรรม (ใหประเมนดพนทหองเลกทสด)

พนท....100.. ตารางเมตร

จำานวนเดก....20............. คน

คดเปน.......... ตารางเมตร/เดก 1 คน

/

48 / 155




ไมผาน

[ /] ใช [ ] ไมใช

20

สภาพแวดลอมของศนยเดกเลกสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย ไมมขยะเกลอนกลาด และไมมแหลงเพาะพนธแมลงวน ยง หรอสตวนำาโรค

สภาพแวดลอมของศนยเดกเลกสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย ไมมขยะเกลอนกลาด ไมมแหลงเพาะพนธแมลงวน ยง และสตวนำาโรค เชน ไมมยางรถยนตทมนำาขง

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

21

ความสะอาดภายในอาคารสถานทบรเวณตางๆ

- บรเวณทเดกเลนในอาคาร

- หองเรยน

- บรเวณทเดกนอน

- ภาชนะรวบรวมขยะ มฝาปด ไมรวซม

- หองครว โรงอาหาร

สงเกตความสะอาดภายในอาคาร สถานท

21.1. พน ผนง และบรเวณอาคาร แหง สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

[/ ] ใช [ ] ไมใช

/

21.2 หองนำา หองสวม แหง สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

/

49 / 155




ไมผาน

- หองนำา หองสวม

- อางลางมอ /สถานทลางมอ

ทำาความสะอาด ดวยนำายาทำาความสะอาด ผงซกฟอก นำายาลางจาน สบ หรอนำายาฆาเชอ ภายในอาคารอยางนอยวนละ 1-2 ครง และภายนอกอาคาร อยางนอย วนละ 1 ครง

และมอากาศถายเทสะดวก

[ / ] ใช [ ] ไมใช

21.3 อางลางมอ / สถานท ลางมอ สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

22

หองนำา หองสวมสะอาด และเพยงพอ

22.1 มหองนำา หองสวมแยกจากกน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

22.2 จำานวนโถสวมถายอจจาระ โดยเฉลยอยางนอย 1 โถ ตอเดก 10-12 คน [ / ]ใช

/

50 / 155




ไมผาน

[ ] ไมใช

23

มจดลางมอ

(ประกอบดวยกอกนำา และหรอ อางลางมอ)

จำานวนกอกทลางมอ โดยเฉลยอยางนอย 1 จดตอเดก 10 คน

จำานวนกอกทลางมอ......14......... จด

จำานวนเดกทงหมด.......20......... คน

เฉลย................ จดตอเดก 10 คน

/

ดานวสดอปกรณในการดแลสขภาพและการปองกนควบคมโรค

24

มนำาดมสะอาดเพยงพอ 24.1 นำาดม ตองมคณลกษณะดงน

นำาดมตองใส สะอาด นำาไมมตะกอน ตะไครนำา ตองเปน นำาตมสก หรอ นำาทผานระบบปรบปรง

/

51 / 155




ไมผาน

คณภาพแลว เชน นำากรอง ทมการบำารงรกษาเครองกรองนำาตามคำาแนะนำาของผลตภณฑนนๆ หรอ นำาบรรจขวดทไดรบอนญาตจาก อย. ภาชนะบรรจนำาตองสะอาดมฝาปดและกอกนำา หรอทางเทรนนำาเปดปดได ไมมคราบสกปรก/ ตะไครนำา และภาชนะบรรจนำาดมและแกวนำาดม อยสงจากพนมากกวา 60 ซม.

[ / ] ใช [ ] ไมใช

24.2 นำาดมมปรมาณไมนอยกวา 500 มลลลตร/คน/วน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

25

มนำาใชสะอาดเพยงพอ

(ตองมาจากแหลงนำาท

25.1 นำาทใช ตองสะอาดไมมกลน ตะกอน แหลงนำาอาจมาจากนำาประปา หรอ

/

52 / 155




ไมผาน

สะอาดไมมกลน ตะกอน บรรจในภาชนะททำาความสะอาดสมำาเสมอ มฝาปดมดชด และมปรมาณเพยงพอ

- กรณนำาใชมาจากระบบประปา ทมนำาไหลตลอดเวลาใหถอวามปรมาณเพยงพอ (นำาประปาผวดน/ นำาประปาบาดาล)

- กรณนำาใชมาจากถงเกบนำา เชน ถงเกบนำาฝน ควรมปรมาณเพยงพอ โดยเฉลยประมาณ 20 ลตรตอคนตอวน)

นำาบาดาล หรอ นำาทสะอาดปลอดภย ภาชนะกกเกบนำาตองสะอาด มฝาปดมดชด

[ / ] ใช [ ] ไมใช

25.2 นำาใชมปรมาณเพยงพอ

(กรณนำาใชมาจากระบบประปา ตองมนำาไหลตลอดเวลาหรอกรณนำาใชมาจากถงเกบนำา ควรมปรมาณ โดยเฉลยประมาณ 20 ลตรตอคนตอวน)

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

26

มวสดอปกรณในการปฐมพยาบาลเบองตน เชน จดใหม

ศนยเดกเลกจดใหมวสดอปกรณในการปฐมพยาบาลเบองตน

/

53 / 155




ไมผาน

- ตเกบยา/กลองเกบยา/ทเกบยา

- มยาพาราเซตามอล ORS ทไมหมดอาย

- ชดทำาแผล (สำาล ผากอต พลาสเตอรปดแผล นำายาทำาความสะอาดบาดแผล)

- อปกรณวดไข

จดวางไวในทปลอดภยจากมอเดก และสะดวกตอการหยบใช

ครบถวน

1. ตเกบยา/กลองเกบยา/ทเกบยาสะดวกตอการหยบใช อยในทปลอดภย (ควรอยสงจากพนอยางนอย 1.5 เมตร แตหากเปนตเกบยาทอยตดพน ควรมกญแจลอค ปองกนไมใหเดกหยบจบโดยงาย) และ

2. มยาพาราเซตามอล ORS ทไมหมดอาย และ

3. มชดทำาแผล (สำาล ผากอต พลาส-เตอรปดแผล นำายาทำาความสะอาดบาดแผล) และ

4. มอปกรณวดไข

[ / ] ใช [ ] ไมใช

2 อปกรณเครองใชท ศนยเดกเลกจดใหม / อปกรณท

54 / 155




ไมผาน

7 จำาเปนในการปองกนควบคมโรค

อปกรณในการปองกนควบคมโรคครบถวน ดงน

1. หนากากอนามย

2. สบ /แอลกอฮอลเจล และ

3. ผาเชดมอ ผาเชดหนาเฉพาะเดก แตละคน (โดยจดเกบในทสะอาดไมอบชน ไมปนเป อน และซกทำาความสะอาดทกวน)

[ / ] ใช [ ] ไมใช

ไมม คอ

[ ] หนากากอนามย

[ ] สบ /แอลกอฮอลเจล

[ ] ผาเชดมอ/ผาเชดหนา

เฉพาะเดกแตละคน

28

มอปกรณและสอตางๆ พรอมใชประกอบการสอน เรอง การปองกนควบคมโรคในศนยเดกเลก

มอปกรณและสอตางๆ ทใชประกอบการสอน

[ / ] ใช [ ] ไมใช

/

ขอสงเกตของผประเมน

55 / 155

(เชน ระบการปฏบตทไมถกตอง ขอคำาถาม ขอจำากดหรอปญหาในการปฏบตงาน ปญหาของผประเมน เปนตน)------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

56 / 155

3.4 แบบประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกนาอย

แบบประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกนาอย

ชอศนยเดกเลก.....ศนยพฒนาเดกเลกบานเขาชจรรย.......................................................................................

สถานทตงเลขท....................หม.....11..............ตำาบล......บางเสร.................อำาเภอ.......สตหบ.......................

จงหวด......ชลบร.......................รหสไปรษณย........20250........

โทรศพท........................................

สงกด เทศบาล/อบต. ..........เทศบาลตำาบลเกลดแกว...............................................................................................................................จำานวนเดกในศนยฯ ทงหมด............20.........คน ชาย.......15................คน หญง.................5...................คน

จำานวนเดกทมารบบรการเฉลย..................18.........................ตอวน

รบบรการเลยงดเดกอายตงแต.............3....................ป ถง.................4................ป

จำานวนครผดแลเดก..........1.................คน

1. คำาชแจง1.1 แบบประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกนาอย สามารถใชได 2 กรณ

ดงน- ใชเปนแบบประเมนของเจาหนาทศนยเดกเลก ในการประเมนตนเองเพอ

ทราบสถานการณดานการสงเสรมสขภาพ พฒนาการ การบรการ

57 / 155

อาหาร/สงแวดลอมทสะอาดปลอดภย บคลากร ตลอดจนการมสวนรวมของชมชนในศนยเดกเลก เพอทจะไดขอมลมาประกอบการพฒนาใหเปนศนยเดกเลกนาอย ไดมาตรฐาน

- ใชเปนแบบประเมนของเจาหนาทผตรวจประเมน ซงประกอบดวยเจาหนาทฝายสาธารณสข องคกรปกครองทองถน พฒนาชมชน ตวแทนชมชนและอนๆ ทเกยวของ เพอการประเมนและประเมนรบรองศนยเดกเลกวาพฒนาไดตามเกณฑมาตรฐานศนยเดกเลกนาอยระดบใด

1.2 ศนยเดกเลกทกแหงควรไดรบคำาชแจงการใชแบบประเมน เพอใชประเมนตนเอง ดำาเนนการปรบปรงพฒนา เตรยมพรอมกอนการรบตรวจประเมนจากคณะกรรมการภายนอก

1.3 เกณฑการประเมนศนยเดกเลกนาอย แบงเปน 3 ระดบ รายละเอยดดงตาราง


จำานวนขอทตองผานการประเมน

ขอทตองผานการประเมน

ระดบดมาก 26-27 ขอทมสญลกษณ ทกขอ และ 9-10 ขอ

ระดบด 17 ขอทมสญลกษณ และ ทกขอระดบพนฐาน 9 ขอทมสญลกษณ ทกขอ

2. วธการประเมน การประเมนศนยเดกเลกนาอยในแตละหวขอ ใหทำาเครองหมายลงในชองของการประเมนแตละขอยอย โดยพจารณาตามเกณฑประเมนวารายการทประเมนนน ผาน หรอ ไมผาน เกณฑการประเมน แลวทำาเครองหมาย

58 / 155

ผาน = สภาพทไดมาตรฐาน ถกตองตามเกณฑและแนวทางการประเมนทกำาหนดไวทกขอ ยกเวน ขอทระบ หรอ ถาผานขอใดขอหนง ใหใสเครองหมาย “ ”

ไมผาน = สภาพทตำากวาเกณฑ จำาเปนตองปรบปรงแกไข ใหใสเครองหมาย “ ”

3. การใชแบบประเมน

ครงท 1 สำารวจขอมลพนฐานเพอนำามาวางแผนในการพฒนาปรบปรงศนยเดกเลกดานตางๆ หรอการตรวจ

ประเมนเพอเตรยมความพรอมกอนขอรบการตรวจประเมน ครงท 2 การตรวจประเมนจากคณะผตรวจประเมน เพอการรบรองมาตรฐาน

4. ผลการประเมน

รายละเอยด

ผลการประเมนครงท 1 ผลการประเมนครงท 2


อยในเกณฑดมาก อยในเกณฑด อยในเกณฑพนฐาน ตองปรบปรง

อยในเกณฑดมาก อยในเกณฑด อยในเกณฑพนฐาน ตองปรบปรง

คำาแนะนำาของผประเมน

........ศนยพฒนาเดกเลกอยในชวงกำาลงสรางอาคารใหม..................................................................................................................................................................................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

59 / 155

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

......................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

ชอผประเมนตำาแหนงหนวยงานวน/เดอน/ปทประเมน

.....นางธญญลกษ......บรรทจตร.................................เจาพนกงานสาธารณสขชำานาญงาน.................................................13.....สงหาคม....2556...............................................................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

........................................

......................

60 / 155

มาตรฐานศนยเดกเลกนาอย

เกณฑมาตรฐาน

การประเมน

ขอกำาหนด/แนวทางการประเมน

ระบเหตผลไมผานและขอเสนอแนะผา

นไม

ผาน1. ดานการสงเสรมสขภาพ 1. เดกทกคนไดรบ การเฝาระวงภาวะ โภชนาการทก

3 เดอน

../.

....

..

.../

....

..

../.

....

..

../.

....

..

....

.../

..

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

1.เดกทกคนไดรบการชงนำาหนก วดสวนสงทก 3 เดอน โดยครผดแลเดก /ผดแลเดก ดวยเครองชงนำาหนกและทวดสวนสงทไดมาตรฐาน

2.มการแปลผลนำาหนกและสวนสงในกราฟการเจรญเตบโตทง 3 เกณฑ

3.มการบนทกภาวะโภชนาการเดกทกคนและสรปผลอยางตอเนองทก 3 เดอน

4.มการแจงผลการเจรญเตบโตกบผปกครอง/เจาหนาทสาธารณสข/หนวยงานตนสงกด

5.หากพบ เดกทมปญหาภาวะโภชนาการมการจดทำาโครงการ/กจกรรมทสอดคลองปญหาเพอแกไข

2. เดกทกคนไดรบ การเฝาระวง

../.

....

..

../.

......

......

......

......

1. เดกทกคนมอปกรณแปรงฟน (แปรงสฟน ยาสฟนและแกวนำา) ของตนเอง

2. แปรงสฟนมขนาดทเหมาะสม 61 / 155





นไม

ผาน สขภาพชองปาก

....

..

../.

..../...../.............../......./..

....

....

.

../.

....

..

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

อยในสภาพด และสะอาด3. มการจดเกบอปกรณการ

แปรงฟนทสะอาด4. มกจกรรมแปรงฟนหลง

อาหารกลางวนทกวน5.มตรวจฟน โดยครผดแลเดก/ผ

ดแลเดกทกเดอน และทนตบคลากร ปละ 2 ครง

6.มการบนทกผลการตรวจเดกทกคนและสรปผลทกครง

7.มการแจงผลการตรวจกบผปกครอง/เจาหนาทสาธารณสข/หนวยงานตนสงกด

8.ถาพบเดกทมปญหาฟนไมสะอาด/ฟนผ มการแกไข โดยจดทำาโครงการ/กจกรรมเพอแกไขปญหา

3. อาหารทจดใหเดก มคณคาทาง

.../

....

.

......

......1. มการจดอาหารกลางวนและ

อาหารวาง ครบ 5 หม หรอ 5 กลมอาหารทกวน ถาไมสามารถจดผลไมไดครบทกวน แตอยางนอย 3 วนโดยพจารณาจาก

62 / 155





นไม

ผานโภชนาการ ครบ อาหารหลก 5 หม หรอ 5

กลมอาหารทกวน

รายการอาหารประจำาสปดาหยอนหลง 1 เดอน และสงเกตจากอาหารและการตกเสรฟอาหารใหเดกในวนททำาการประเมน

.../

......

.../

......

.........

.........

2. การจดอาหารกลางวนและอาหารวางมรสชาต ไมหวาน ไมมน ไมเคม3. มการบนทกการสงเกตการรบ

ประทานอาหารของเดกทกวน

4. อาหารวางทจดให มคณคาทาง โภชนาการและไม เสยงตอฟนผ

.../

....

..

.../

....

..

./..

....

..

......

......

......

.....

......

......

1. อาหารวางทจดใหเดกควรเปนนมจดและหรอ ผลไม ขนมไทยไมหวานจด เหนยวตดฟน อาหารใสสทเปนพษตอเดก

2. เดกไมกนขนมจบจบนอกมออาหารวาง และอาหารหลก และไมนำาขนมมาจากบาน

3. เดกไมดมนมจากขวด และไมนำาขวดนมมาศนยเดกเลกหลงจากเขามาอยในศนยฯ 1 เดอน

5. เดกทกคน ../. ...... 1.เดกทกคนไดรบการตรวจสขภาพ

63 / 155





นไม

ผานไดรบ การดแลและตรวจ สขภาพทกวน

....

..

.../

....

../.........

/

.../

....

.

....

....

.

......

......

......

......

......

......

......

......

......

ประจำาวน 8-10 อยาง และบนทกการตรวจลงในแบบบนทกทกวน

2.มหองหรมมพยาบาลสำาหรบเดกปวย หรอ หองแยกโดยใชมานหรอฉากกนเปนสดสวน

3.ในกรณทผปกครองไมสามารถรบกลบบานไดทนท ใหแยกเดกปวยนอนพกทหองหรอมมพยาบาล และมการบนทกอาการปวยของเดกทกครง

4.มตยาและยาสามญประจำาบานพรอมใช ตดตงในบรเวณหองหรอมมพยาบาลทปลอดภย

5.เดกทกคนมสมดบนทกสขภาพประจำาตวเดก และมการบนทกอยางตอเนองจากครผดแลเดก/ผดแลเดก

2. การสงเสรมพฒนาการเดก6. เดกทกคนไดรบการ ประเมนพฒนาการ ตามเกณฑ

../.

....

..

.../

....

......

......

......

......

1.เดกทกคนไดรบการตรวจประเมนพฒนาการดวยแบบอนามย 49 ปละ 2 ครง(6 เดอน/ครง)

2.มการบนทกผลการตรวจเดกทกคนและสรปผลทกครง

64 / 155





นไม

ผานอายโดย ครผดแลเดก/ผดแล เดก

..

.../

....

.

../.

....

......

.....

......

......

3.มการแจงผลการตรวจประเมนพฒนาการกบผปกครอง/เจาหนาทสาธารณสข/หนวยงาน ตนสงกด

4. หากพบ เดกทมพฒนาการสงสยวาลาชา มการจดทำาโครงการ/กจกรรมเพอสงเสรมพฒนาการหรอสงตอเจาหนาทสาธารณสข

7. มของเลน และ หนงสอนทาน เหมาะสมกบวย เพยงพอ สะอาด ปลอดภย

../.

....

..

../.

....

.

../.

....

..

../.

....

..

......

......

......

......

......

......

......

......

1.มของเลนในรมและเครองเลนสนาม ทเหมาะสมกบวย เพยงพอ อยในสภาพด ปลอดภย

2.ของเลนและสอในการจดกจกรรม จดเปนระเบยบ สะอาด พรอมใชในการจดกจกรรม

3.มหนงสอนทานทเหมาะสมกบวย และมการเลนนทานใหเดกฟงอยางนอยวนละ 1 ครง

4.มตารางการจดกจกรรมสงเสรมพฒนาการเดกประจำาวน

8. มมมการเรยนร

../.

................

1. มการจดบอรดความร ขาวสาร ทก 3 เดอน

65 / 155





นไม

ผาน สำาหรบผปกครอง

..

.../

....

..

......

......2. มมมหนงสอ เอกสารความร

กบผปกครอง

9. ครผดแลเดก/ผดแล เดก สามารถให ความร คำาปรกษา แนะนำา กบ ผปกครองเดก ในเรองการเลยง ดเดก

../.

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

1.มการใหความร แกผปกครองเดก โดยการประชมใหความร อยางนอย ปละ 2 ครง

2.มการใหคำาปรกษา แนะนำาแกผปกครองและมการบนทกการอยางสมำาเสมอตอเนอง

3. ดานบรการอาหารและนำาทสะอาด ปลอดภย (กรณทศนยไมไดเตรยมอาหารเอง ใหตรวจประเมนแหลงท เตรยมปรงอาหารใหศนยฯ)10. สถานทเตรยม ปรงอาหาร สะอาด ถก

../.

....

..

../.

....

..

.../

......

......

......

......

......

......

1. สถานทเตรยม ปรงอาหาร สะอาด จดเปนระเบยบ แยกออกจากหองนำา หองสวม

2. มการระบายอากาศไดด ไมมกลนควนเหมนอบ รบกวน

3. มการจดเตรยมอาหารบนโตะ 66 / 155





นไม

ผานสขลกษณะ ....

..

.../

....

..

......

......

และเกบวางอปกรณเครองใช เครองปรงบนโตะหรอชนทสภาพด สะอาด สงจากพนอยางนอย 60 ซม.

4. ในกรณทศนยฯ จดจางเตรยมอาหารกบบคคลภายนอกศนยฯ การขนสงอาหารทพรอมบรโภคตองบรรจในภาชนะทสะอาดปลอดภย มการปกปดมดชด

11. นำาดม นำาใช สะอาด เพยงพอ

../.

....

..

../.

....

..

.../

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

นำาดม มคณลกษณะ ดงน1. เปนนำาใส สะอาด เปนนำาตมสก

หรอ นำาทผานระบบปรบปรงคณภาพแลว เชน นำากรอง ทมการบำารงรกษาเครองกรองนำาตามคำาแนะนำาของผลตภณฑนนๆ หรอ นำาบรรจขวด ทไดรบอนญาตจาก อย.

2. ภาชนะบรรจนำาดมสะอาด มฝาปด กอกนำาหรอทางเทรนนำาเปด-ปดไดด

3. ภาชนะบรรจนำาดมและแกวนำาดม จดวางสงจากพนอยางนอย 60 ซม. นำาใช มคณลกษณะ ดงน

67 / 155





นไม

ผาน

.../

....

..

4. เปนนำาใส สะอาด เพยงพอ อาจเปนนำาฝน นำาประปา หรอนำาบาดาล

5. ภาชนะกกเกบนำาสะอาด มฝาปดมดชด ไมรวซม จดตงในทปลอดภยจากสงปนเป อน

12. อปกรณและ ภาชนะใสอาหาร แกวนำาสะอาด ปลอดภย

.../

....

..

.../

....

..

.../

....

..

/.........

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

1. ภาชนะใสอาหาร แกวนำา ทำาดวยวสดทปลอดภย เชน สแตนเลส อลมเนยม เมลามนสขาว หรอสออนไมมลวดลาย ไมแตกงายหรอมความคม

2. ทลางภาชนะ อปกรณสงจากพนอยางนอย 60 ซม. และบรเวณทลางตองมการระบายนำาไดด ไมเฉอะแฉะ

3. ทลางภาชนะอปกรณเปนทลาง 3 ขนตอน ประกอบดวย นำายาลาง ภาชนะ 1 ขนตอน และนำาสะอาด 2 ขนตอน

4. ภาชนะอปกรณเมอลางเสรจแลว ควำาใหแหงบนทควำาภาชนะ หรอใสตะกราโปรงวางบนโตะยกพนสงอยางนอย 60 ซม. หามเชด แลวเกบในตหรอทเกบ

68 / 155





นไม

ผาน.../.....

ทปกปดกนแมลงหรอฝน5. เขยง มด สภาพด สะอาด และ

ควรมเขยงและมดอยางนอย 3 อยาง แยกใชตามประเภทอาหาร ไดแก ผกผลไม เนอสตวสก เนอสตวดบ และทำาความสะอาดทนทเมอใชงานเสรจ

13. ผกสด ผลไม ตองลางสะอาด เนอสตวปรงให สก และมการ ปกปดอาหารท พรอมบรโภค

..../.....

.../

....

..

../.

....

..

......

......

......

......

......

......

1. ผก สด ผลไม ลางดวยนำาสะอาดอยางนอย 2 ครง หรอ ลางดวยนำาไหล

2. เนอ สตว ทกชนด ตองปรงใหสก ดวยความรอนอยางทวถง

3. อาหารทพรอมบรโภคตองปกปด ดวยฝาชหรอฝาภาชนะ ไมใชผาขาวบาง

14. ผประกอบอาหาร มสขภาพ

.../

....

..

......

......1. ผประกอบอาหารแตงกาย

สะอาด สวมเสอมแขน ใสหมวกคลมผม และผากนเป อนสขาว

69 / 155





นไม

ผานด แตง กายสะอาด สขอนามยด

../.

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

หรอสออนขณะปฏบตงาน และซกทำาความสะอาดทกวน

2. ลกษณะรางกายภายนอกด เลบมอสน สะอาด ไมเปนโรคตดตอ

3. ไมใชมอหยบจบอาหารทพรอมบรโภคโดยตรงควรใชอปกรณหรอถงมอในการหยบจบ

4. ดานสงแวดลอมทสะอาด และปลอดภย15. บรเวณศนยเดก เลกม สภาพแวดลอม ภายใน ภายนอก อาคาร สะอาด และปลอดภย

.../

....

..

.../

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

......

......

1. บรเวณภายในอาคาร พน ฝาผนง แหง สะอาด ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน

2. จดพนทใชสอยภายในอาคาร ไดเปนสดสวนตามกจกรรม เปนระเบยบ และปลอดภย

3. บรเวณภายนอกและรอบอาคาร มขอบเขตชดเจน สะอาด และปลอดภย เชน ไมมหลม ไมม นำาขง เฉอะแฉะ เศษวสดทเปนอนตราย และมรวกนบรเวณทง 4 ดานทปลอดภย

16. หองนำา หองสวม สะอาด

.../

....

..

......

......1. หองนำา หองสวม แหง สะอาด

พนไมลน ไมมคราบสกปรก ไมมกลนเหมน และมอากาศถายเท

70 / 155





นไม

ผานถก สขลกษณะ และ ปลอดภย

../.

....

..

....

.../

..

....

..../.

......

......

......

......

......

....

สะดวก ประตไมมกลอนหรอลกบด

2. โถสวมมการตดตงไมสง ขนาดเหมาะสมกบเดก ถาสงหรอเปนของผใหญตองมสงชวย เสรมการใชทปลอดภย เชน ฐานรองนงสำาหรบชกโครก บนได ราวจบ

3. ไมเกบอปกรณทำาความสะอาดไวในหองนำา หองสวม

4. หองนำาแยกออกจากหองสวม และหองสวมควรแยกชาย-หญง

17. พนทใชสอย จดเปนสดสวน และเพยงพอ

.../

....

..

.../

....

..

../.

....

..

../.

......

......

......

......

......

......

......

......

1. พนทใชสอยแยกเปนสดสวน เชน หองกจกรรม หรอหองนอน หองครว หองรบประทานอาหาร หองสวม เปนตน

2. มอางลางมอ สบ พรอมผาเชดมอ ตดตงบรเวณหองสวม ทรบประทานอาหารเพยงพอ และซกทำาความสะอาดทกวน

3. มสถานทแปรงฟนทเหมาะสมเพยงพอกบเดก

71 / 155





นไม

ผาน......

4. มพนทใชสอย เฉลย 2 ตรม.ตอ เดก 1 คน

18. เครองใชสำาหรบ เดกสะอาด ปลอดภย และ เพยงพอ

.../

....

..

.../

....

..

.../

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

......

......

......

......

1. มแกวนำาดม แกวสำาหรบแปรงฟน ประจำาตวเดกทกคน ถาในกรณทใชแกวนำาดมของศนยเดกเลกตองมเพยงพอและไมใชแกวนำาดมรวมกน และมการทำาความสะอาดทกวน

2. ทนอน หมอน ผาหม มประจำาตวเดกทกคน สะอาด ไมมกลนเหมน

3. ของใชสำาหรบเดกตองมการแยกเกบเปนรายบคคล

4. โตะ เกาอ สำาหรบรบประทานอาหารหรอทำากจกรรมมขนาดทเหมาะสมและปลอดภยกบเดก

19. ตวอาคาร มนคง แขงแรง และ ปลอดภย

..../......../......

......

......

......

......

1. โครงสรางอาคารแขงแรง ไมชำารด

2. สวนประกอบของโครงสราง เชน ประต หนาตาง ฝา หลอดไฟ สายไฟ อยในสภาพด ถา

72 / 155





นไม

ผานชำารดมการจดซอมใหพรอมใชงาน

20. มการจดการขยะ ถกสขลกษณะ

.../

....

..

../.

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

......

......

1. มภาชนะรองรบขยะสภาพดมฝาปดมดชด มถงรองรบขยะทงภายในและภายนอกอาคาร

2. มการจดเกบขยะออกจากอาคารทกวน

3. มการนำาขยะไปกำาจดอยางถกวธทกวน หรอถาไมสามารถกำาจดไดทกวน ควรมทพกขยะเกบอยางมดชด ปองกนแมลง สตวไปรบกวน

21. มแสงสวางการ ระบายอากาศทด และเพยงพอ

../.

....

..

../.

....

..

......

......

......

......

1. มแสงสวางทเพยงพอ สามารถอานหนงสอ ทำากจกรรม ไดสบายตา

2. มหนาตาง หรอ ชองลมระบายอากาศเพยงพอ มหนาตางและชองลมรวมกน ไมนอยกวา รอยละ 20 ของพนทหอง

22. มการปองกน แมลงและ

....

....

.

...x.

......

..

1. มมงลวดสภาพด ตดตงบรเวณหองนอนหรอทงศนยฯ

2. มการกำาจดแหลงเพาะพนธยง73 / 155





นไม

ผานพาหนะ นำาโรค .../

....

..

......

......

ลายทกสปดาหและไมมแมลงและสตวทเปนพาหนะนำาโรคมารบกวน

23. มมาตรการความ ปลอดภย

.../

....

..

../.

....

..

./..

....

..

../.

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

1.มอปกรณดบเพลงพรอมใชงาน เชน ถงดบเพลง ถงเกบนำา สายยางและอปกรณอนๆ มการตดตง จดเกบและตรวจสอบใหพรอม ใชงาน

2.เจาหนาทและผปฏบตงานในศนยเดกเลกทสามารถใชอปกรณถงดบเพลงไดด

3. มชองทางทสามารถนำาพาเดกออกนอกตวอาคารไดอยางปลอดภย 2 ชองทาง ในกรณฉกเฉน เชน ประตเขา-ออก

4. ปลกไฟตดตงสงจากพนมากกวา 1.5 เมตร หากสงจากพนไมถง 1.5 เมตร ควรมฝาปดปองกนเดกเลน

5. อปกรณไฟฟา สายไฟ ของใชตางๆ และสอในการจดกจกรรม มการจดเกบเปนระเบยบและ

74 / 155





นไม

ผานปลอดภย

5. ดานบคลากร

24. ครผดแลเดก/ ผดแลเดก ทก คนมสขภาพด ทงรางกายและ จตใจ

../.

....

..

.../

....

..

.../

....

..

.../

....

..

.../

....

..

../.

....

..

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.

......

......

1. สขภาพแขงแรง ไมมอาการปวย ดวยโรคตดตอ

2. แตงกายสะอาด เรยบรอย3. ไมตดยาเสพตด4. อารมณด มจตใจ แจมใส

ราเรง ไมเครยด พดเพราะโดยการสงเกตพดคย และไมมประวตทำารายเดก

5. มการประเมนและวเคราะหความเครยดดวยตนเอง โดยใชแบบประเมนฯตามแบบฟอรมในสมดบนทกสขภาพแมและเดกทกคนอยางนอย ปละ 1 ครง ถาพบวาครผดแลเดก/ผดแลเดกคนใดคนหนงมความเครยดสงกวาปกต (30-60 คะแนน) ถอวาไมผานการประเมน

6. มการตรวจสขภาพประจำาปทกป (ตรวจสขภาพทวไป x-ray ปอดและผลการอจจาระ หรอ ไวรสตบ

75 / 155





นไม

ผานอกเสบในกรณทสงสย)

25. ครผดแลเดก รอยละ 50 ไดรบการอบรม เกยวกบการ เลยงดเดก

../.

....

..

.../

....

..

......

......

......

......

1. ครผดแลเดกไดรบการอบรมไมนอยกวารอยละ 50 ของครผดแลเดกทงหมดในศนยเดกเลกอยางนอยในชวง 2 ปทผานมาโดยพจารณาจากวฒบตร/เอกสาร

2. ครผดแลเดกมการพฒนาองคความรจากเจาหนาทสาธารณสขอยางนอยปละ 1 ครง โดยพจารณาจากเอกสาร

26. มอตราสวนการ ครผดแลเดกท เหมาะสม

....

....

.

../.

....

..

....

....

.

....

....

.

......

......

......

......

......

......

......

......

1. เดกอายตำากวา 1 ป มครผดแลเดก 1 คนตอเดก 3 คน

2. เดกอาย 1-2 ป มครผดแลเดก 1 คน ตอเดก 5 คน

3. เดกอาย 2-3 ป มครผดแลเดก 1 คนตอเดก 10- 15 คน

4. เดกอาย 3 ป ขนไป มครผดแลเดก 1 คน ตอเดก 20-25 คน

76 / 155





นไม

ผาน

6. ดานการมสวนรวมจากผปกครอง ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน และหนวยทเกยวของ

27. ผปกครอง ชมชน ฯลฯ ม สวนรวม ในการ พฒนา และ กจกรรมของ ศนยเดกเลก

./..

....

..

./..

....

..

../.

....

.

.../

....

..

......

......

......

......

......

......

......

......

1. รวมเปนคณะกรรมการศนยเดกเลก โดยดจากคำาสงแตงตงทเปนปจจบน

2.มการประชมคณะกรรมการ ทก 3 เดอนหรออยางนอยทก 6 เดอน ดจากภาพและการบนทกการประชม

3.มสวนรวมในการพฒนา และการจดกจกรรม เชน เลานทาน ประดษฐของเลน ซอมแซมและชวยรวมกจกรรมพฒนาศนยเดกเลก

4.สนบสนนวสดอปกรณหรองบประมาณ

77 / 155

3.5 ขอแนะนำาการปรงประกอบอาหารทถกสขลกษณะ ของกระทรวงสาธารณสข ชนด

อาหารการตรวจ

สอบคณภาพวตถดบ

การปรงสก

การเกบรกษา

เนอสตว

- ดดานกายภาพและธรรมชาตของเนอสตว/อาหาร- Test Kits ทดสอบการปนเป อนแบคทเรย และสารเคมอนตราย- ดมาตรฐานดานกายภาพ/ฟารม โรง

- ปรงสกเสมอ (75 องศาเซลเซยส นาน 15 นาท)- ไมปรงสกๆ ดบๆ“กนรอน ชอนกลาง ลางมอ”

- เนอดบเกบในตแช/ หองเยน อณหภมตำากวา 5 องศาเซลเซยส- ปรงสกเกบในภาชนะฝาปดมดชดสง 60 เซนตเมตร- หากมการอนกอนรบประทานจะดมาก- ไมปรงสกแลวหอเพอแจกจายนานเกน 6 ชวโมง

78 / 155

ชนดอาหาร

การตรวจสอบ

คณภาพวตถดบ



ฆาสตว และโรงงานแปรรป- การขนสง

นม

- วสดหบหอ/ตราอย./ผผลต- Test Kits- มาตรฐานการผลต/ โรงงานผลต- ตรวจสอบวนหมดอาย

-

- เกบในอณหภมทรกษาคณภาพนม- เกบรกษาตามชนดของนม (Pasteurized and UHT)

ไข - ตรวจกายภาพ- ภาชนะ หบหอ

- ปรงสกเสมอ

- อณหภมพอเหมาะ- ไมเปยกชน อากาศถายเทสะดวก- วางสงจากพน 60 เซนตเมตร- รกษาความสะอาด ภาชนะบรรจ

79 / 155






- Test Kits- การขนสง

ผกสด/

ผลไม

- กายภาพและธรรมชาตของผก ผลไม- Test Kits เชนยาฆาแมลง- แหลงผลต (GAP)- Packaging (บรรจ หบหอ)

- ลางใหสะอาดตามกรรมวธทถกตอง- เกบตามหลกสขาภบาลอาหาร

- ตแช/ ตเยน /หองเกบอณหภม 7-15 องศาเซลเซยส

อาหารพรอมบรโภ

ค

- Test Kits- ภาชนะหบหอ/

- ปรงสกเสมอ- ปรงอาหารท

- ระยะเวลาการจดเกบไมเกน 6 ชวโมง- แสดงเวลาบรโภค- อณหภมพอเหมาะตอการเกบ- ภาชนะปกปดการปนเป อนสงเกน 60

80 / 155






(เชน อาหารกลองสำาหร

บกจกร

รมพเศษ

)

วสด- มาตรฐานกายภาพสถานทปรงและจำาหนาย (สถานท, คน, อาหาร, ภาชนะและสงแวดลอมทเกยวของ)

ไมเนาเสยงาย (รสเปรยว, ขนมจน, ของสด ฯลฯ)- ปรงแยกขาวและกบขาวคนละถง

เซนตเมตร

นำาดม/ นำา

แขง

- กายภาพของนำา (ส, ความขน ฯลฯ)- ภาพชนะบรรจ / อย./ หบหอ- Test Kits-

- แยกนำาแขงสำาหรบดมและแชสงตางๆ- มจดบรการนำาดมใหเพยง

- ดมนำาจากภาชนะปดสนททมทางออกของนำาเพยงทางเดยว- นำาแขงมถงเกบเฉพาะสงจากพน 60 เซนตเมตร มทตกดามยาว

81 / 155






มาตรฐานกายภาพสถานทผลต (GMP)- ไสกรองตนำา และหยอดเหรยญ- ภาชนะใสนำาแขง/ เกบ/ การขนสง

พอ และพรอมใช และแยกแกวใชแลวออกจากกน

หมายเหต : โรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกสามารถประสานงานกบสำานกงานสาธารณสขจงหวดในการเกบตวอยางอาหารเพอตรวจสอบความปลอดภยอาหาร ปองการการเกดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง โดยไมเสยคาใชจาย

82 / 155

83 / 155

ภาคผนวก

84 / 155

แนวทางการดำาเนนงานกจกรรมพฒนาอาหารปลอดภย

ตามนโยบายรฐบาลขอ 4.3 “การพฒนาสขภาพของประชาชน ประจำา”ปงบประมาณ พ.ศ. 2556

-----------------------------------

หนวยงานเจาภาพ : สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข (สำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย)

โครงการ/กจกรรมหลก

อาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

ชอตวชวดอาหารปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

คำานยาม - การบรหารจดการอาหารปลอดภย หมายถง ระบบการจดการสงเสรม เฝาระวง และปองกน ทางดานสขาภบาลสงแวดลอมและสขอนามยสวนบคคล เพอใหอาหารและนำา ทโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกใหบรการมความสะอาดและปลอดภย รวมถงควบคม เมอมเหตการณการระบาด

- ศนยพฒนาเดกเลก หมายถง สถานรบเลยงเดกกอนเกณฑ ทอยภายใตการดแลขององคกรปกครองสวนทองถน

- โรงเรยน หมายถง โรงเรยนระดบประถมและมธยมศกษาทสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษา (สพฐ.)

- โรงอาหาร หมายถง สถานทจดบรการอาหารแกนกเรยน และบคลากร

- โรคอจจาระรวง หมายถง การพบผปวยถายเหลวตงแต ๓ ครงขนไปตอวน หรอถายเปนนำา หรอถายมมกเลอดปน หรอถายมเลอดปน อยางนอย ๑ ครงตอวน (อางองจาก WHO)

85 / 155

- โรคอาหารเปนพษ หมายถง อาการปวยทเกดจากการกนอาหารหรอนำาทปนเป อนเชอแบคทเรย ไวรส พยาธ ตลอดจนการปนเป อนของพษจากพช (เชน เหดพษ สบดำา มะกลำา) หรอสตวบางชนด (เชนปลาปกเปา แมงดาทะเล ปลาทะเลบางชนด คางคก และหนอน แมลง) ยกเวน พษทเกดจากยา/โลหะหนก/สารเคมกำาจดศตรพช

- การระบาดของโรคอาหารเปนพษหรอโรคอจจาระรวง หมายถง การพบผปวยทมอาการ อาเจยน หรอถายเหลวอยางนอยจำานวน ๒ คนขนไป ทมความเชอมโยงทางระบาดวทยา เชน มการรบประทานอาหารหรอนำารวมกน (อางองจาก CDC)

แนวทางการขบเคลอน

สำานกงานสาธารณสขจงหวด

1) แตงตงคณะทำางานระดบจงหวด และจดทำาแผนปฏบตการพรอมแผนการใชงบประมาณสงใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

2) อบรมพฒนาศกยภาพเจาหนาททเกยวของ และผใหบรการอาหารของโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมาย

3) สอสาร ประชาสมพนธแกผปกครอง นกเรยน และผเกยวของตามกลมเปาหมาย

4) จดทำาฐานขอมลเพอเฝาระวงอาหารปลอดภย และ โรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวงในโรงเรยน และ ศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมาย

5) ดำาเนนการตามแผนงาน และตรวจประเมนตามเกณฑทกำาหนด รวมทงประสานหนวยตรวจสอบเคลอนทเพอความปลอดภยดานอาหาร( Mobile Unit) สนบสนนการตรวจ

86 / 155

อาหารและนำาใหครอบคลมการปนเป อนทงดานจลนทรยและเคมในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

6) เชอมโยงขอมลการดำาเนนงานรวมกบเครอขายอาหารปลอดภยในพนท โดยรวมกนเฝาระวง ปองกน และควบคมเหตการณการระบาดของโรคอาหารเปนพษรวมกบคณะกรรมการอาหารปลอดภยจงหวด

7) จดทำารายงานผลการดำาเนนงานของจงหวด และจดสงรายงานใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภยตามแบบฟอรมทกำาหนด

วตถประสงคเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง ในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

กลมเปาหมาย

โรงเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษา และศนยพฒนาเดกเลก ทวประเทศ (ยกเวน กทม.)

- ป 2556 ไมนอยกวารอยละ 30 ของจงหวด




ตวชวด (KPI)

1) โรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมายมการบรหารจดการอาหารปลอดภยเพอลดโรคอาหารเปนพษและโรคอจจาระรวง รอยละ 100

2) โรงอาหารของโรงเรยนกลมเปาหมายผานเกณฑมาตรฐานการสขาภบาลอาหาร กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ไมนอยกวารอยละ 50

3) ศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมายผานเกณฑอาหารปลอดภย

87 / 155

ปลอดโรคในศนยพฒนาเดกเลกไมนอยกวารอยละ ๕๐

4) รอยละ ๗๐ ของโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมายมเหตการณการระบาดโรคอาหารเปนพษลดลง (จากคามธยฐาน ๓ ป ทผานมา)

ผลลพธ (Outcome)

นกเรยนในโรงเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษา และศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมาย ไดรบประทานอาหารทสะอาดปลอดภย และปลอดโรคอนเกดจากอาหารและนำาเปนสอ

ผลกระทบ (Impact)

การระบาดจากโรคอาหารเปนพษ ในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกกลมเปาหมายลดลง

วธการจดสงขอมลใหกระทรวง สาธารณสข

รายงานผลการดำาเนนงาน ทจดสงใหสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ประกอบดวย

1)คำาสงแตงตงคณะทำางานโครงการอาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลกระดบจงหวด

2)แผนปฏบตการและแผนการใชงบประมาณทไดรบความเหนชอบจากนายแพทยสาธารณสขจงหวด (ภายในวนท ๓๑ มนาคม ๒๕๕๖)

3)บนทกผลการดำาเนนงานตามแบบฟอรม KPI/FP 56 ดาวโหลดท www.foodsafetythailand.net

4)สรปผลการดำาเนนงานตามแผนปฏบตการและผลการใชงบประมาณรอบ 6, 9 และ 12 เดอน ของปงบประมาณ 2556

5)หลกฐาน/เอกสารอน ๆ ทเกยวกบการดำาเนนงานของจงหวด ไดแก ทะเบยนเกบขอมลผปวยโรคอจจาระรวง และอาหารเปนพษ

6)ภาพกจกรรมการดำาเนนงาน และตวอยางสอ การใหสขศกษา

88 / 155

http://www.foodsafetythailand.net/

ประชาสมพนธตามโครงการฯ ทจงหวดผลตเอง

หนวยงานจดเกบและรายงานขอมล

สำานกงานสาธารณสขจงหวดทกจงหวด

วธการรายงาน/ความถในการรายงาน

รายงานสรปผลการดำาเนนงานรอบ 6, 9 และ 12 เดอน

หนวยงานรบผดชอบตวชวด

สำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ทปรกษา

1)นพ.โสภณ เมฆธน

รองปลดกระทรวงสาธารณสข

2)นพ.สพรรณ ศรธรรมมา

รองปลดกระทรวงสาธารณสข

ผรบผดชอบ

นางจงกลน วทยารงเรองศร

ผอำานวยการสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

โทร 02-965 9730คณะผใหขอมลทางวชาการและตดตาม

1) พญ.วราลกษณ ตงคณะกล

แพทยผเชยวชาญดานโรคตดตอทางอาหารและนำา และ

ทปรกษาสำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

89 / 155

ประเมนผลการดำาเนนงานของพนท

2) นายธนชพ พระธรณศร

สำานกสขาภบาลอาหารและนำา กรมอนามย

3) พญ.พจมาน ศรอารยาภรณ

สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

4) นางสาวกรกานต ปอมบญม

นกวชาการอสระ ผเชยวชาญดานการควบคมโรคทมอาหารและนำาเปนสอ

5) นางนธวด บตรพรรธนะ สำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

6) นางจารรตน จณะมล สำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

7) นางสาวกรรณการ ศรแสนตอ สำานกสงเสรมและสนบสนนอาหารปลอดภย

โทร 02-951 0000 ตอ 99983, 99676 , โทรสาร 02-588 3020

E-mail : [email protected]การนำาขอมลไปใชประโยชน

1)พฒนานโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงสาธารณสขดานอาหารปลอดภยตามนโยบายรฐบาล ขอ 4.3.3 โดยจดใหมการสรางเสรมสขภาพ ลดอตราปวย ตายจากผลกระทบจากโรคไมเรอรง รวมทงการเจบปวยจากโรคอาหารเปนพษ อยางตอเนอง ป 2556 – 2559

2)จดทำาแผนปฏบตการใหสอดคลองกบสภาพปญหาดานสขภาพอนเกยวเนองจากอาหารและนำาเปนสอของพนททงในระดบจงหวดและระดบประเทศ

90 / 155

mailto:[email protected]

3)จดทำารายงานเสนอนายกรฐมนตร คณะกรรมการอาหารแหงชาต และผบรหารกระทรวง/และหนวยงานทเกยวของ

4) เผยแพรขอมลขาวสารตามชองทางทเหมาะสม เชน เวบไซต แทบเลต เปนตน

5)จดทำาขาวสารเผยแพรสสาธารณะเพอแจงขอมลความเสยงและสรางความร ความตระหนกตอผบรหารโรงเรยน/ศนยพฒนาเดกเลก/องคกรปกครองสวนทองถน/คร และผปกครอง

6)หนวยงานทรบผดชอบดำาเนนมาตรการแกไข ปรบปรงเพอลดความเสยงดานความปลอดภยอาหารแกศนยพฒนาเดกเลก และโรงเรยน ตลอดจนผเกยวของเพอผลกดนใหเกดระบบการจดการอาหารทสะอาด ปลอดภย อยางตอเนอง

91 / 155

92 / 155

คำาสงแตงตงคณะทำางานโครงการอาหารปลอดภยปลอดโรคในโรงเรยนและศนยพฒนาเดกเลก

93 / 155

94 / 155

หนงสอขอความรวมมอระหวางกระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ และจงหวด

95 / 155

96 / 155

(ราง)

แนวทางปฏบตงานเฝาระวงเหตการณระดบตำาบล

97 / 155

(ราง)

แนวทางปฏบตงานเฝาระวงเหตการณระดบตำาบล

ความสำาคญ

สบเนองจากการระบาดของกลมอาการทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS) เมอป 2545-2546 และการระบาดของโรคไขหวดนก โรคไขหวดใหญ โรคมอเทาปาก และโรคตดตอตาง ๆ ในระยะตอมา ทำาใหเปนทตระหนกวาโรคภยไขเจบทรนแรง โรคทไมรจกหรอสงบไปแลว มโอกาสเกดขนไดเสมอ รวมถงมการระบาดของโรคทรวดเรวกวาในอดต ขณะเดยวกนจากอทธพลของระบบขาวสารททนสมย ทำาใหขาวการระบาดของโรคแพรกระจายไปทางสอตาง ๆ ทกทศทกทางอยางรวดเรวและไมสามารถปกปดได ผลดคอทำาใหการแลกเปลยนขาวสารของโรคระหวางองคกรตาง ๆ ชวยพฒนาองคความรทางระบาดวทยาของโรคจนสามารถควบคมโรคไดในเวลาไมนาน แตทางตรงกนขาม ขาวทำาใหเกดความสบสนวนวายในหมประชากร มาตรการและทรพยากรสวนใหญถกนำาไปใชแกไขความตนตระหนกมากกวาการควบคมโรคทแทจรง ภายใตความเปลยนแปลงเหลาน สงทประจกษอกประการหนงคอ ระบบรายงานทเปนทางการตาง ๆ รวมถงระบบรายงานโรคทมอย ไมสามารถใหขอมลขาวสารทรวดเรวเพยงพอตอการดำาเนนการททนเวลาได จำาเปนตองพฒนาระบบเฝาระวงโรคใหมใหมความไวกวาเดม โดยใชขอมลขาวสารทมความไวสง คอ ขาวลอและขาวทไมเปนทางการตาง ๆ นำามาจดการอยางเปนระบบ พฒนาขนเปนระบบเฝาระวงเหตการณ (Event – based surveillance system)

องคการอนามยโลก ซงเดมใชระบบรายงานหรอการแจงความ

98 / 155

ระบบงาน SRRT อำาเภอและเครอขายระดบตำาบล

สอบสวน

ตรวจสอบ

แจงขาว

ควบคมโ

รคไดเรว

ขน

(notification) เปนหลก ไดปรบเปลยนมาใหความสำาคญกบแหลงขาวอน ๆ ทเกยวของดวย 1 โดยไดกำาหนดไวในกฎอนามยระหวางประเทศฉบบใหม (International Health Regulation, IHR2005) และไดกำาหนดใหเปนสวนสำาคญของระบบการเฝาระวงและตอบสนองเหตการณฉกเฉนทางสาธารณสข ซงประเทศตาง ๆ จะตองพฒนาสมรรถนะดานน สำาหรบประเทศไทยทมการพฒนาทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (Surveillance and Rapid Response Team, SRRT) เพอรองรบการดำาเนนงานตามกฎอนามยระหวางประเทศ ไดกำาหนดใหสมรรถนะดานการเฝาระวงเหตการณเปนสวนหนงของมาตรฐานทม SRRT 2 ทงนเพอพฒนาศกยภาพของทมทสำาคญ คอ การรเรว แจงขาวเรว และสอบสวนควบคมโรคเรว

ความหมายของเหตการณ

เหตการณ (Events) ในทนหมายถง การเกดเรองราวทมผลกระทบตอสขภาพของประชาชนในวงกวาง ซงไดรบความสนใจจากสาธารณชน และตกเปนขาว จำาแนกเปน

1. เหตการณทเกยวกบการเกดโรคในคน (Events related to the human disease) เชน มผปวยเปนกลมดวยโรคหรอกลมอาการเดยวกน มรปแบบเกดโรคแตกตางจากเดม มการตายทไมคาดคดฯ

2. เหตการณทเปนปจจยเสยงสงตอการเกดโรคในคน (Events related to potential exposure for human) เชน มสตวปวยหรอตายจำานวนมาก มการปนเป อนในอาหารและนำา สงแวดลอมเปนพษรนแรง รวมถงการปนเป อนของสารเคม และการรวไหลของสารกมมนตภาพรงส 3

99 / 155

เมอเกดเหตการณ โดยเฉพาะกรณทเกดโรคในคน จะมเรองราวตามมา ไดแก

1. ผปวยไดรบการรกษา ถาเปนโรคทเฝาระวง จะมการรายงานขอมลเขาสระบบเฝาระวงโรค จดเรมตนของขอมลคอสถานททผปวยเขารบการรกษา

2. เปนขาว โดยเฉพาะโรคทสำาคญมากหรอผดปกต จะมการพดคย เลาตอหรอเสนอรายงานดวยวาจา จดเรมตนของขาว อาจเปนบานผปวย หรอสถานททผปวยเขารบการรกษา หรอทใดใดกได เนองจากผทรจกหรอเกยวของกบผปวยทกคน มโอกาสทราบขาวการปวยและเปนจดเรมตนของขาวไดทงหมด

ขาวสามารถนำามาใชเฝาระวงโรคได เพราะขาวมคณสมบตเดน ดงน

- ขาวการเกดโรคสามารถบอกไดวามโรคเกดขนทไหน - ขาวเรองผดปกตเปนทนยมพดคยหรอสงขาวมากกวาเรองปกต- การแจงหรอสงขาวเปนวธการทเรวกวาการรายงานเปนขนตอน

ขอควรระวง ไดแก การแจงขาวซำาซอน และการแจงขาวคลาดเคลอน อนเนองจากการกลนแกลง การจำาขอมลผด หรอลมขอมลทสำาคญบางอยาง 2

ขาวลอ หมายถง ขาวทพดกนทวไป แตยงไมมอะไรยนยนไดแนนอน 4 เปนขอมลทยงไมไดรบการพสจน อาจเปนจรงหรอเทจพอๆ กน ถาไดรบการพสจนแลวขาวลอจะกลายเปนขอเทจจรง 5 ซงใชประโยชนได

ระบบเฝาระวงเหตการณระบบเฝาระวงเหตการณ (Event-based surveillance system)

เปนระบบเฝาระวงโรคและภยสขภาพรปแบบหนง บางครงเรยกวา ระบบเฝาระวง“ขาวลอ” (Rumor surveillance system) 6 ซงเฝาระวงโดยใชขอมลเรมตนในรปแบบของขาวจากทกแหลงขาว นำามาจดการขาวอยางเปนระบบ 3 เพอใหทราบถงขอเทจจรงของเหตการณ เชนเดยวกบขอมลผปวยทรายงานในระบบเฝาระวงโรค (Case-based surveillance system)

การประมวลผลในระบบเฝาระวงเหตการณ เปนการจดการขาวทกขาวทไดรบครงละเหตการณ และตอบสนองทนท ตางจากระบบเฝาระวงโรคปกตทนำาเสนอขอมลและคาดคะเนแนวโนมตามชวงเวลา (รายสปดาห รายเดอน รายป)

100 / 155

ระบบเฝาระวงเหตการณตองปฏบตงานอยางรวดเรว ขาวทเรงดวนควรตอบสนองไดภายใน 2 ชวโมงนบจากเกดเหต เหตการณทเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขระหวางประเทศ ตองแจงเหตตอองคการอนามยโลกไดภายใน 48 ชวโมง

วตถประสงคของระบบเฝาระวงเหตการณ1. เพอตรวจจบเหตการณแบบใหมหรอเหตการณทพบไดนอย ซงไมใชโรค

หรอกลมอาการในระบบเฝาระวงโรคปกตมากอน 3 2. เพอตรวจจบเหตการณเกดโรคหรอกลมอาการทเฝาระวง ซงเกดในกลม

ประชากรทไมไดรบบรการสขภาพตามชองทางปกต 3 3. เพอเสรมประสทธภาพการเฝาระวงโรคในระบบปกต

ภาพท โครงสรางกจกรรมในระบบเฝาระวงเหตการณ

101 / 155

คำาถามชวยตดสนใจแจงขาวทะเบยนรบขาว, โปรแกรมออนไลน

- แบบประเมนความนาเชอถอของขาว

- แบบรายการขอมลท ใชตรวจสอบยนยน

IHR instrument,

แนวทางวเคราะห

สถานการณรายโรค

คามธยฐานรายโรค

- แบบประเมนความเรงดวนของขาว

บานผปวย/สถานทเกดเหตการณผแจงขาว/อสม./

อปท./ สอมวลชน

ศนยรบแจงขาวประจำาตำาบล/

อำาเภอ/จงหวด/

เขต/สวนกลางทม SRRT ระดบตำาบล/อำาเภอ/จงหวด/เขต/สวนกลาง

ทม SRRT

ระดบ อำาเภอ/จงหวด/เขต/สวนกลาง

ขาวจรง เรงดวน

ขาวไมนาเชอถอ

ไมเรงดวน

ไมจรง

มนยสำาคญ + ตองตอบสนอง

ปกต

ไมม

การแจงขาวผานชองทางกระจายขาว

การประเมนสถานการณ

สญญาณภย (Signals)

การจดการขาว - กรองขาว - ประเมนความเรงดวน - ตรวจสอบยนยน

เกดเหตการณ

การรบขาวและหาขาว

ขาวเรงดวนทตรวจสอบหรอ

วเคราะหสญญาณไมไดขาวผดปกตท

ประเมน

สถานการณตอไมได

หมายเหต ระดบตำาบลใหดำาเนนการไดทนท โดยไมตองรอขนตอนตอไป

งานและกจกรรมในระบบเฝาระวงเหตการณ

โครงสรางงานและกจกรรมในระบบเฝาระวงเหตการณม 2 ระดบ

- ระดบหนวยงาน เปนการดำาเนนงานเพอเฝาระวงและตอบสนองเหตการณของหนวยงานแตละแหง ขอมลนำาเขาสระบบคอขาวเหตการณทกขาวททราบหรอรบแจง

- ระดบประเทศ เปนระบบทเชอมโยงทกหนวยงานโดยใชโปรแกรมออนไลน ขอมลนำาเขาสระบบคอขาวเหตการณทผานการกรองเบองตนจากแตละหนวยงานแลว

งานและกจกรรมในระบบเฝาระวงเหตการณมดงน

งาน กจกรรม หนวยดำาเนนการ

1. การแจง 1.1 ผใกลชดเหตการณรบรวามเหตการณท ผแจงขาว/

102 / 155

ม


ขาวผานชองทางกระจายขาว

เฝาระวงเกดขนในพนท

1.2 มการกระจายขาวจากทเกดเหตผานชองทางตาง ๆ

1.3 แหลงขาวในพนทแจงขาวเขาศนยรบแจงขาว

อสม./อปท./ สอมวลชน

2. ก า ร ร บและหาขาว

2.1 บนทกขาวเขาสระบบเฝาระวงเหตการณ ซงครงแรกเปนการบนทกขาวททราบหรอไดรบแจงทกขาวในทะเบยน และบนทกอกครงในระบบออนไลน เฉพาะขาวทกรองแลว

2.2 ศนยรบแจงขาวดำาเนนการคนหาขาวเองจากสอมวลชน หรอแหลงขาวตาง ๆ

2.3 พฒนาเครอขายแหลงขาว เพอใหมจดแจงขาวเพมขน และแหลงขาวเกดความตระหนกทจะแจงขาวทกครงททราบ

ศนยรบแจงขาว หรอทม SRRT ระดบตำาบล/อำาเภอ/จงหวด/เขต/สวนกลาง

3. ก า รจดการขาว

3.1 กรองขาวทกขาวทรบไว โดยประเมนความนาเชอถอของขาว เพอใหเหลอเฉพาะขาวทควรดำาเนนการตอ

3.2 ประเมนความเรงดวนและจดลำาดบความสำาคญของขาวทจะดำาเนนการตอ ขาวเรงดวนตองดำาเนนการทนท ขาวไมเรงดวนใหดำาเนน

ทม SRRT ระดบตำาบล/อำาเภอ/จงหวด/เขต/สวนกลาง

103 / 155


การตอภายใน 24 ชวโมง

3.3 ตรวจสอบยนยนขาว จากแหลงขาวหรอหนวยงานใกลทเกดเหต เพอยนยนการเกดเหตจรงและสอบถามขอมลเพมเตม

3.4 วเคราะหสญญาณภยจากขาว เปนเหตการณผดปกตจรงหรอไม ถาไมแนใจ ใหแจงขาวตอเขาสระบบออนไลนโดยเรวทสด

4. การประเมนสถานการณ

4.1 ขาวทพบสญญาณภย ใหตรวจสอบและหาขอมลเพมเตมจากระบบอน ๆ เชน ระบบรายงานผปวย ขอมลหองปฏบตการฯ

4.2 วเคราะหสถานการณโดยใชวธการเดยวกบการวเคราะหในระบบเฝาระวงโรคทใชอยเดม โดยเปรยบเทยบสถานการณโรคกบเหตการณทเปนขาว บางโรคอาจมแนวทางการวเคราะหเฉพาะโรค

4.3 ประเมนความรนแรงของเหตการณวาเขาขายเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขหรอไม โดยเฉพาะอยางยงถาเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขระหวางประเทศตองรบแจงองคการอนามยโลกทนท

4.4 ประเมนขดความสามารถการปฏบตการ

ทม SRRT ระดบอำาเภอ/จงหวด/เขต/สวนกลาง

(ไมไดกำาหนดระดบตำาบล)

104 / 155


ของหนวยงานในพนท สามารถรบมอเหตการณไดหรอไม หรอตองขอรบการสนบสนน

4.5 การสรปสถานการณ

5. การแจงเตอนภยและรายงานเหตการณ

5.1 กำาหนดขอบเขตในการแจงเตอนหรอรายงาน ไดแก ประเดนทแจง (เชน ความรนแรงหรอความเคลอนไหวของเหตการณ สาเหตและกลมเสยง ขอปฏบตหรอกฎระเบยบทเกยวของฯ) กลมเปาหมายทตองการแจงเตอนหรอรายงาน และชองทางสอสารทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

5.2 หารปแบบแนวทางการนำาเสนอหรอสอสารทมประสทธภาพ

5.3 ประเมนผลทคาดหวงจากขอบเขตและรปแบบทจดทำาขน ทงการเขาถงกลมเปาหมาย และประโยชนหรอผลกระทบทจะเกดขนจากการแจงเตอนฯ

5.4 ดำาเนนการแจงเตอนและรายงาน

ทม SRRT ระดบตำาบล/อำาเภอ/จงหวด/เขต/สวนกลาง

บทบาทการเฝาระวงเหตการณระดบตำาบล

105 / 155

เปนบทบาทของทม SRRT เครอขายระดบตำาบล และทมทองถนอน (ถาม) เนนการรบขาวและคนหาขาวในพนท การกรองขาวเบองตนเพอสงตอขาวสำาคญเขาสระบบหลกของประเทศ นอกจากนยงทำาหนาทพฒนาอาสาสมครฯแจงขาว และสรางเครอขายแหลงขาวในพนท

วธการ เกณฑ และตวอยางในการดำาเนนการ

1. เหตการณทเฝาระวง ไดแก เหตการณตามเกณฑดงน 3 1.1 เหตการณการเกดโรคในคน ไดแก

1) มผปวยเปนกลมพรอมกนหลายคนดวยอาการแบบเดยวกน 2) มผปวยเปนโรคทสำาคญ รวมถงสงสยวาจะปวย 3) มผปวยเปนโรคทรนแรงกวาปกต 4) มผปวยเปนโรคทไมรจกหรอไมเคยพบในพนทมากอน

5) มผตายทเสยชวตอยางรวดเรวโดยไมทราบสาเหต

1.2 เหตการณทเปนปจจยเสยงสงตอการเกดโรคในคน ไดแก

1) มสตวปวยและตายพรอมกนจำานวนมาก 2) พบอาหารและนำาทไมปลอดภยจำานวนมาก 3) อนตรายจากสงแวดลอม รวมถงการปนเป อนของสารเคม และการรวไหลของสารกมมนตภาพรงส

ตารางแสดงการเฝาระวงเหตการณและควบคมโรคระบาดในชมชน

เกณฑ ตวอยางผปวยเปนกลม เชน โรคอาหารเปนพษ อจจาระรวง ตาแดง ไขออกผนทก

ชนด โรคอปาทานหม โรคสำาคญหรอโรคไมทราบชอทปวยเปนกลมฯ

โรคทสำาคญ เชน อหวาตกโรค มอเทาปาก ไขเลอดออก ไขปวดขอยงลาย

106 / 155

ไขหวดนก ไขหวดใหญ2009 ปอดบวม พษสนขบา ไขฉหน ไขกาฬหลงแอนฯ

โรคทรนแรงกวาปกต

เชน ถายเปนนำาจนชอกหรอเสยชวต เปนโรคหวด หรอโรคหด หรอโรคตาแดงทมอาการหนกหรอเสยชวต ฯ

โรคทไมเคยพบในพนทมากอน

เชน โรคมาลาเรยในพนททปลอดโรค โรคสำาคญทยงไมเคยพบในพนท โรคทไมมใครรจกในพนทนน ฯ

การเสยชวตอยางรวดเรวโดยไมทราบสาเหต

โรคทยงไมทราบชอ อาจเปนโรคระบาดชนดใหม หรอเกดจากเชอโรคสายพนธใหมทรนแรง

สตวปวยและตายพรอมกนจำานวนมาก

ทพบไดบอย เชน นก เปด ไก วว ควาย ปลาตายในนำา ฯ

อาหารและนำาทไมปลอดภย

เชน นมโรงเรยนมกลนบด พบการขายเนอปลาปกเปา หรอขายเนอสตวทเปนโรคตาย ฯ

อนตรายจากสงแวดลอม

เชน กองขยะพษ กลนหรอควนพษจากโรงงาน ตลาดทมหนหรอแมลงวนชกชม ฯ

2. จดเรมตนของขาว เมอมเหตการณทเฝาระวงเกดขน จดเรมตนของขาวคอผอยใกลชดเหตการณ ซงมตงแตบคคลในครอบครว ในชมชน และผใหบรการสาธารณสข

ตวอยาง จดเรมตนของขาวการปวยในชมชน 7 สมมตวาเกดโรคอจจาระรวงทรนแรงในครอบครวผปวยทมคน 5 คน (พอ แม ลก ปและยา) นอกจากบคคลในครอบครวแลว ผทเกยวของ

107 / 155

กบบคคลทง 5 กอาจทราบขาวการปวยดวย ไดแก – เจาหนาทสาธารณสข จากโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล

หรอศนยบรการสาธารณสข หรอโรงพยาบาลทผปวยเขารบการรกษา ฯ

– อาสาสมครตาง ๆ เชนอาสาสมครสาธารณสข (อสม.) อาสาสมครปศสตว อาสากชพกภยฯ

– ผใกลชดกบผปวย เชน เพอน เพอนบาน ผรวมงาน ฯ – ผนำาชมชนและบคลากรในทองถน เชน กำานน ผใหญบาน คร

ตำารวจ สมาชก อบต./เทศบาล นกการเมองทองถน ฯ

– สอมวลชนในพนท เชน ผสอขาวในพนท ผดำาเนนรายการวทยชมชน ฯ

– กลมหรอชมรมตาง ๆ เชน ชมรมผสงอาย ชมรมออกกำาลงกาย กลมเยาวชน กลมแมบานฯ

– คลนกเอกชน รานขายยา – อน ๆ เชน พระทวด เจาของรานคาปลกในชมชน ฯ

3. แหลงขาวเพอการเฝาระวงเหตการณ โดยทวไป จำาแนกตามชองทางการกระจายขาว ไดแก

3.1 แหลงขาวบคคล เปนการแจงขาวหรอสงขาวโดยบคคล เชน เจาหนาทในขายงานเฝาระวงโรค อาสาสมครสาธารณสข ผนำาชมชน ผเหนเหตการณ การรองเรยนจากประชาชนฯ ขอมลทไดรบแจงสวนใหญเปน ขอมลการปวย/ตายรายบคคล เหตร ำาคาญทอาจเปนปจจยเสยงการเกดโรคฯ ขอควรระวงคอ การแจงขาวดวยความเขาใจผด การกลนแกลง และขาวลอทไมมมล 2 3.2 แหลงขาวสอสาธารณะ เชน หนงสอพมพ วทยโทรทศน อนเตอรเนตฯ ขอมลทเผยแพรสวนใหญเปนขาวการระบาด ภยพบตฯ สงทควรระวงจากขาวสาร

108 / 155

ประเภทนคอจำานวนผปวย หรอผไดรบผลกระทบจะมากหรอรนแรงกวาความเปนจรง 2 3.3 แหลงขอมลทเปนทางการจากระบบเฝาระวงโรค เชน การรายงานผปวยดวยโรคทเฝาระวงทางระบาดวทยา (รง.506, 506/1, 506/2, IS) ฯ แตไมใชขอมลทงหมด สวนใหญใชขอมลรายบคคลของผปวย/ผตายดวยโรคทส ำาคญ รายงานสถานการณโรค บนทกแจงขาวการระบาด รายงานสอบสวนโรคฯ 3.4 แหลงขอมลทเปนทางการอน ๆ ไดแก การแจงเหตในระบบรบแจงเหต/แจงความ/รบเร องรองเรยน และระบบทะเบยนของหนวยงานรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และสถานประกอบการตาง ๆ เชน - รายงานการตรวจพบทางหองปฏบตการ - รายงานการเฝาระวงโรคในสตว - ขอมลจากศนยประสานการสงตอ หรอหองฉกเฉนของโรงพยาบาล - ขอมลจากการเฝาระวงอาหารและยา - ขอมลทางอตนยมวทยา ชลประทาน และภยพบตตาง ๆ - ขอมลการควบคมมลพษและสงแวดลอม - ทะเบยนการแจงตาย - ทะเบยนรบแจงเหตหรอรบเร องรองเรยนของเทศบาลและ อบต. - ทะเบยนรบแจงความของสถานตำารวจ

- ทะเบยนการเขาเรยน, เขาทำางาน ฯลฯ

4. การพฒนาเครอขายแหลงขาวในชมชน หมายถง การขยายจำานวนและรกษาแหลงขาวใหสามารถ แจงขาวไดอยางตอเนอง สวนใหญเนนทแหลงขอมลบคคล เชน คร ผนำาชมชน หมอพนบาน ผนำาศาสนา อาสาสมคร สมาชกทางการ

109 / 155

เมอง ฯ กลมคนเหลานควรชแนะใหแยกแยะความผดปกต สรางความตระหนก และสรางชองทางแจงขาวใหเชอมโยงกนเขาสศนยรบแจงขาว โดยการ

4.1 การรวมกจกรรมของกลมอยางสมำาเสมอ เชน การประชม การรวมพธ การแขงขน และกจกรรมอน ๆ ของกลมหรอชมรมในพนท

4.2 การจดประชมใหความรหรอเตอนภยตามระยะเวลาทเหมาะสม เชน เมอมการระบาดในพนท หรอมขาวโรคระบาดทสำาคญ

4.3 การแจงขาวสารทเกยวกบโรคและภยสขภาพใหแหลงขาวทราบอยางสมำาเสมอ

4.4 การไปเยยม สอบถามเหตการณ และซกซอมการแจงขาวอยางสมำาเสมอ

ภาพท ตวอยางเครอขายเฝาระวงเหตการณในชมชน 7

หมายเหต * รพ.สต. = โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล

110 / 155

ศนยรบแจงขาวประจำาตำาบล (รพ.สต./สอ./ศบส.*)

เทศบาล/อบต.

(ศนยรบ

อสม. แหลงขาวอนนอก

แหลงขาวอนในพนท

ผปวย และ

เพอนบานผปวย/ผนำาชมชน/กำานน/

ผใหญบาน/ชมรมฯ/กลมเยาวชน-

ผบรหารทองถน/

ส.ท.,ส.อบต./ นกการ

เมอง/ประชาชนทวไป

วด/โรงเรยน/รานคา/วทยชม

ชนฯ

โรงพยาบาล/ หนวยงาน

สาธารณสข/หนงสอพมพ/วทยโทรทศน/อนเต

อรเนท

สอ. = สถานอนามย ศบส. = ศนยบรการสาธารณสข

5. ศนยรบแจงขาว หมายถง ศนยกลางการเฝาระวงเหตการณประจำาพนท ซงกำาหนดใหมทกหนวยงานทไดจดตงทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (SRRT) ศนยรบแจงขาวระดบตำาบล ประจำาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล หรอศนยบรการสาธารณสขประจำาพนท ทำาหนาทรบขาวทกขาวจาก อสม. และแหลงขาวในพนท กรองขาวเบองตน และสงตอขาวสำาคญเขาสระบบทะเบยนออนไลน

6. การแจงขาว กรณทมผประสงคจะแจงขาวเหตการณ ควรดำาเนนการดงน

6.1 ผแจงขาวตองมนใจวาเปนเหตการณผดปกตจรงตามเกณฑแจงขาว เปนขาวทพบเหตการณดวยตนเอง หรอมหลกฐานยนยนพอสมควร ไมควรแจงขาวลอ หรอขาวทบอกตอกนมาโดยไมมหลกฐาน ผตองการแจงขาวสามารถใชเครองมอชวยในการตดสนใจแจงขาวได

6.2 ชองทางการแจงขาว ทำาไดหลายชองทาง - บอกขาวดวยตนเองทโรงพยาบาล โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล หรอ

สถานอนามย - แจงทางโทรศพทไปทเจาหนาทสาธารณสขใกลบาน - แจงขาวผานอาสาสมครสาธารณสข (อสม.) - แจงเหตการณเสยงตอโรคหรอเหตรำาคาญทเทศบาลหรออบต.

- แจงทางจดหมายอเลกโทรนคส (อเมล) ทศนยรบแจงขาวสวนกลางท [email protected] - แจงทางเวบไซตสำานกระบาดวทยาท http://www.boe.moph.go.th/ (เฉพาะสมาชก) 6.3 รายละเอยดในการแจงขาว

- ชอผแจงพรอมเบอรโทรศพท - ชอโรคททราบ รายละเอยดของอาการหรอเหตการณทสงสย - จำานวนผปวยและผเสยชวต (ถาม) - วน เดอน ป และสถานทเกดเหต

111 / 155

http://www.boe.moph.go.th/

mailto:%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A8%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%[email protected]

mailto:%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A8%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%[email protected]

ตวอยางการแจงขาว 7

ตวอยางท 1 • ผแจง นางเลก พรกขหน (อสม.) • เหตการณทแจง อสม“ .มาบอกวาวนนไปพบผปวยไข ไอ เจบคอ ทบาน

เลขท 1 หม 2 มผปวย 3 คน ชอลงบญมปวยอยกบบาน อาการคอนขางมาก หลาน(อาย 7 ป) อาการเลกนอย วงเลนได ปาบวผนนอนอยโรงพยาบาล หมอสงสยไขหวดใหญ2009”

ตวอยางท 2 • ผแจง นายใหญ โตเหลอหลาย (ปลด อบต.)• เหตการณทแจง ปลดโทร“ .มาบอกวามผไปแจง อบต.วาเมอวนเสาร

เหนรถบรรทก 6 ลอ 2 คน บรรทกขยะมาแอบทงในพนทบานหนองแหน ลกษณะเปนกากสนำาตาลแดงและสารคลายกาวเหนยวสขาว เหนเผาขยะ และมสารไหลไปลงบอจนนำาเปนสขาวขน มกลนเหมนจดทวบรเวณ ใหอนามยไปดดวย ”

ตวอยางท 3 • ผแจง โกเสง แสนด (รานชำาขางวด) • เหตการณทแจง มาถามวาโรคคณกลยาเปนยงไง อนตรายมากไหม“

เพราะลกสาวไปเทยวภาคใต กลบมากไมสบาย มไข ปวดขอ เดนไมไหว พาไปโรงพยาบาล หมอบอกวาเปนโรคน (หมายเหต สงสยเปนโรคชคนกนยา โกเสงคงฟงผด)”

ตวอยางท 4 • ผแจง/ผรายงาน เจาหนาทผรบผดชอบงานระบาดวทยา โรงพยาบาล

ตวอยาง • เหตการณทแจง วนน “ (21 เม.ย. 2555) เวลาประมาณ 14.00 น.

112 / 155

มผปวยมารบการรกษาทโรงพยาบาลดวยอาการปวดทอง อาเจยน มไข ถายเหลว ทงหมด 5 ราย เปนผใหญทงหมด ผปวยใหประวตวาไดไปกนอาหารมอเชาในงานบวชมาดวยกน บางรายแจงวายงมผปวยอกจำานวนหนงทไมไดมาโรงพยาบาล ”

ตวอยางท 5 • ผแจง/ผรายงาน หนงสอพมพรายวนฉบบหนง ประจำาวนท 8 มนาคม

2555 • เหตการณทแจง “พาดหวขาววางสวดเลนงานฝรงดบอนาถ เนอขาว

แจงวาทอำาเภอเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน พบนกทองเทยวอาย 66 ป สญชาตออสเตรย เสยชวตในบงกะโล หม 2 ตำาบลลปะนอย อำาเภอเกาะสมย รางกายมผนขนเปนจำาๆ ไมมรองรอยถกทำาราย ผเสยชวตมาพกตงแตกลางเดอนกมภาพนธ มประวตปวยเปนโรคงสวดยงกนยาอย ”

ตวอยางท 6 • ผแจง/ผรายงาน จากเวบไซต ProMED mail วนท 26 เมษายน

2555 • เหตการณทแจง “วนท 25 เมษายน 2555 โฆษกของโรงพยาบาล

Sanglah ในเกาะบาหล ประเทศอนโดนเซยเปดเผยวา พบผเสยชวตดวยโรคไขหวดนก 1 ราย เปนเดกชายอาย 8 ป เขารบการรกษาทโรงพยาบาล Bangli แตอาการไมด ข นจงสงต อมาท โรงพยาบาล Sanglah เมอวนท 24 เมษายน 2555 ผปวยเสยชวตใน 4 ชวโมงถดมาของวนเดยวกน จากการซกประวตครอบครว พบวาผเสยชวตมประวตสมผสไกตายเมอ 2 เดอนทผานมา เดกชายผนเปนผเสยชวตรายท 7 นบตงแตเชอไขหวดนกเขาสเกาะนในป 2550”

7. การคนหาขาว เปนการดำาเนนงานเชงรกในการหาขาวเหตการณ ซงจะทำาใหทราบขาวไดครอบคลมขน เรวขน และตอบสนองไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมแนวทางดงน

113 / 155

7.1 รวบรวมรายชอแหลงขาวทจะคนหา และจดใหเปนหมวดหม เชน - แหลงขาวบคคลทควรสอบถามขาวเหตการณทเฝาระวง เชน ครพยาบาลของโรงเรยนในพนท เจาหนาทพยาบาลของสถานประกอบการ/คายทหาร/เรอนจำา อาสาสมคร ผรบผดชอบงานเฝาระวงโรคของสถานบรการตาง ๆ เจาหนาทดานปศสตวและสตวปา ฯ - แหลงขาวสอสงพมพ เชน หนงสอพมพระดบชาตและในทองถน จลสารและรายงานสถานการณโรคของหนวยงานตาง ๆ รวมถงขาวดานปศสตว สตวปา สงแวดลอม ฯ - แหลงขาวทางอนเตอรเนต เชน หนงสอพมพออนไลน เวบไซตทเกยวของ เวบบลอก และสอสงคมออนไลนฯ

114 / 155

7.2 กำาหนดเวลาทจะคนหาขาวในแตละแหลงขาว

- ทกเชา เชน อานขาวหนงสอพมพ คนหาทางเวบไซตตาง ๆ ฯ - ทกบาย เชน สอบถามการขาดเรยนของเดกจากครทโรงเรยน การขาดงานของพนกงานในสถานประกอบการฯ - ทกสปดาห เชน จากรายงานสถานการณโรคประจำาสปดาหฯ - ทกครงเดอน เชน จากหนงสอพมพทองถนทออกรายครงเดอนฯ - ทกเดอน เชน จากรายงานสถานการณโรคประจำาเดอนของหนวยงานตาง ๆ

7.3 วธการคนหาขาว

- การโทรศพทสอบถาม เชน โทรศพทไปทโรงเรยน เรอนจำา สถานประกอบการ ฯ - การอานสอสงพมพ เพอจบประเดนขาวเหตการณผดปกต - การคนหาทางอนเตอรเนต อาจตองใชเครองมอชวยคนหา (Search engine) - การไปหาดวยตนเอง เชน สอบถามเกยวกบผปวยทมารกษาดวยโรคทผดปกตหรอโรคทเฝาระวงพเศษจากแผนกตาง ๆ ในโรงพยาบาล - การสรางชองทางตดตอ เชน สรางอเมลรบแจงขาว ฯ

8. การรบขาว เปนการบนทกขอมลรายละเอยดของขาวเขาสระบบเฝาระวงเหตการณ แตละขาวจะมการบนทก 1-2 ครง

8.1 ครงแรกเปนการบนทกในทะเบยนรบขาวของหนวยงาน ทกขาวททราบหรอทไดรบแจงจะตองบนทกทนท

8.2 ครงทสอง เฉพาะขาวทกรองแลวพบวามความนาเชอถอและเรงดวน บนทกอกครงในระบบออนไลน การบนทกครงน จะทำาใหหนวยงานระดบเหนอขน

115 / 155

ไปทกระดบไดทราบเหตการณพรอมกน และทกหนวยงานตองดำาเนนการเพอตอบสนองทนท

ทะเบยนรบแจงขาว ทงทเปนเอกสาร ไฟลอเลกโทรนกส หรอโปรแกรมออนไลน จะมขอมลขนตำาประกอบดวย

- วน/เวลาทรบแจง - ผแจงหรอแหลงขาว - รายละเอยดขอมลทแจง (เกดเหตการณอะไร โรคหรออาการหรอลกษณะเหตเสยงเปนอยางไร จำานวนผปวย/ผตายหรอผประสบเหต รายละเอยดตามบคคล-เวลา-สถานท และสาเหตทสงสย) - การดำาเนนการเมอไดรบแจง - รายการเพมเตมอน ๆ ตามความจำาเปน ทะเบยนรบแจงขาว ใหรวมถงแฟมจดเกบขาวสารแบบอนทใชเสมอนรบแจงขาว เชน แฟมรบรายงานผปวยโรคทสำาคญหรอเรงดวน แฟมรบรายงานสถานการณโรค แฟมขาวหนงสอพมพ ฯ แตละแฟมควรมบนทกเพมเตม หรอประทบตรายางทมขอความตามทะเบยนรบแจงขาว 2

การรบขาวทด ตองสามารถรบขาวไดจากทกแหลงขาว ทกวนตลอดเวลา

9. การกรองขาว (Filter) เนองจากระบบเฝาระวงเหตการณเปนการรบขาวจากทกแหลงขาว ซงมคณภาพของแหลงขาวไมเทาเทยมกน บางแหลงขาวอาจไมรจกมากอน จงจำาเปนตองกรองขาวกอนทนท เพอ 8

- กำาจดขาวลอทเหนชดเจนวาไมถกตอง ขาวโกหกหลอกลวง หรอแหลงขาวไมนาเชอถอ

116 / 155

- แยกขาวทเหนวาตองแกไขปญหาอยางเรงดวน หรอตองตรวจสอบยนยน ออกมาดำาเนนการกอน

ความนาเชอถอของขาว พจารณาไดจาก - ความนาเชอถอของผแจงหรอแหลงขาว เชน ผแจงทเปนเจาหนาท

สาธารณสข ยอมนาเชอถอกวาแหลงขาวอน ฯ- มการแจงขาวเดยวกนเขามาพรอมกนมากกวาหนงแหลงขาว - มขอมลครบถวนชดเจน ทงบคคล เวลา สถานท ตวอยางเชน มผปวย 15

คน จากหมบาน ก. หลงจากทดมนำาจากบอ ข. เหมอนกน เมอสามวนมาแลว - มพยานหลกฐาน หรอภาพถายแสดง- เปนเหตการณทเชอมโยงกบปญหาทเคยพบมากอน

10. การประเมนความเรงดวนของเหตการณ เปนการประเมนเหตการณเบองตนจากเนอขาวทไดรบ โดยยงไมไดตรวจสอบยนยนหรอไมไดรอขอมลเพมเตม ใชแนวทางการพจารณาดงน 9

10.1 เปนปญหาทรายแรงหรอไม โดยดจาก - จำานวนผปวย/ผตายจำานวนมาก - เปนเหตการณตามรายการโรคและภยสขภาพทมอนตรายสง - มประชาชนไดรบผลกระทบมาก 10.2 เปนปญหาใหมหรอปญหาผดปกตหรอไม ไดแก - เปนโรคอบตใหม หรอไมใชโรคในพนทมากอน - เกดเหตการณแบบไมคาดคด เชน นอกฤดกาล อบตเหตฯ - เปนการระบาดของโรคในสถานพยาบาล 10.3 เปนปญหาทมแนวโนมการแพรระบาดสงหรอไม ไดแก - โรคตดตอจากการสมผสในชมชนหรอสถานทแออด

117 / 155

- โรคตดตอทางอาหารและนำาทสงสยมผตดเชอรวมกนเปนกลม - เหตเสยงมผประสบเหตจำานวนมาก เชน สมผสสารเคมฟงกระจายฯ 10.4 เปนปญหาททำาใหเกดผลกระทบทางเศรษฐกจหรอไม เชน - เกยวของกบสนคาทสงออกหรอนำาเขา - เกยวของกบสนคาทขายในชมชน ซงอาจตองหามผลตหรองดจำาหนาย - เกดขนในพนททองเทยว 10.5 เปนปญหาทอยในความสนใจของสอหรอไม - เปนเหตการณทพาดหวขาวหนงสอพมพ - เปนขาวทมการนำาเสนอทางวทยโทรทศน - มนกขาวตดตอขอสมภาษณหรอขอทราบขอมล 10.6 เปนประเดนทางการเมองการปกครองหรอไม - เปนเหตการณทเกยวของกบนกการเมอง ผมอทธพล ผนำาชมชนฯ - มปจจยทอาจเปนประเดนการเมองในประเทศ เชน เกดกบชนกลมนอย/ชนชายขอบ เกดในพนททมความขดแยงทางการเมอง - มปจจยทอาจเปนประเดนการเมองระหวางประเทศ เชน ปญหาเกดในคายพกพงผลภยฯ นกทองเทยวตางชาต หรอเกยวกบสนคาทนำาเขา/สงออกฯ 10.7 เปนความกงวลระดบนานาชาตหรอไม - เกดบรเวณพรมแดนระหวางประเทศ - เปนโรคทแพรระหวางประเทศไดงาย

118 / 155

- เกยวของกบการคาและการทองเทยวระหวางประเทศถาเขาขายขอใดขอหนงแมขอเดยวใหนบเปนปญหาเรงดวน

11. การตรวจสอบยนยนขาว (Verify) เปนการตรวจสอบขอมลการเกดเหตการณ เพอ 10

- ยนยนการเกดเหตจรง - หาขอมลเพมเตมเกยวกบจำานวนผปวย ผตาย ผไดรบผลกระทบ พนทเกดโรค ทมาหรอสาเหตทสงสย และแนวโนมของสถานการณ ฯ - หาขอมลความจำาเปนทตองไดรบการชวยเหลอของพนททประสบเหต

11.1 รายการขอมลในการตรวจสอบยนยน ทควรพจารณาใชม 15 รายการ

11.2 แหลงขอมลทควรตดตอ เพอการตรวจสอบยนยน ไดแก

- ผแจงขาว หรอแหลงขาวทใหขาวสาร - หนวยงานทรบผดชอบพนทเกดโรค - แหลงขอมลอนทเกยวของกบเหตการณ เชน สถานทรกษาพยาบาล หองปฏบตการ โรงเรยน ศนยเดกเลก หนวยงานดานปศสตว ฯลฯ

11.3 วธการทใชในการตรวจสอบยนยน ไดแก

- การสอบถามหรอขอขอมลเพมเตมโดยใชเครองมอสอสาร เชน โทรศพท โทรสาร วทยสอสาร อเมล Facebook ฯ - การตรวจสอบสถานการณและขอเทจจรงในพนท โดยผรบแจงไปสอบถามและหาขอมลเพมเตมเอง หรอสงผแทนทม SRRT ไปหาขอมลเบองตนในพนทเกดเหต รวมถงการไปตดตอกบแหลงขอมลตาง ๆ

119 / 155

12. การวเคราะหสญญาณภย (Signals) เปนการวเคราะหเนอขาววามสงบอกเหตทบงชวาเปนเหตการณรนแรงหรอผดปกตหรอไม เชน มแผนดนไหวเปนสญญาณภยวาอาจม สนาม (Tsunami) ตามมา มไกตายจำานวนมากเปนสญญาณวาอาจมโรคไขหวดนกตามมา สญญาณภยบางครงไมจำาเปนตองมเหตการณตามหลง สงทคาดวาจะเกด อาจไมเกดกได แตการมสญญาณภยมประโยชนมากกวาไมม เพราะชวยกระตนใหเกดการเตรยมพรอมทจะตอบสนองเหตการณ สญญาณภย อาจสงเกตไดจาก 2,11

12.1 ชอเหตการณหรอชอโรค เปนโรคตามรายการโรคทมความสำาคญสงระดบประเทศ (Priority diseases) รวมถงโรคทจดเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขระหวางประเทศ (Public Health Emergency of International Concern, PHEIC) เชน ผปวยโรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง (SARS) ไขหวดนก อหวาตกโรค กลมผปวยรนแรงทไมทราบสาเหตชดเจน ฯ

12.2 จำานวนผปวยผตาย โดยเปรยบเทยบกบเกณฑชวดหรอระดบเตอนภย (Threshold) หรอคาทคาดไวในแตละพนทหรอชวงเวลา เชน - โรคทไมควรมผปวยแมแตรายเดยวในทกพนท เชน อหวาตกโรค กาฬโรค ไขเหลอง ไขกาฬหลงแอน พษสนขบา คอตบ ไอกรน ฯ - โรคทการเสยชวตแสดงถงความผดปกต เชน อจจาระรวง(ผใหญ) ไขหวดใหญ ปอดอกเสบ ไขเลอดออก สกใส ตาแดง ฯ - โรคทกำาหนดเงอนไขเปนพนท (ชมชน) เชน โรคไขเลอดออกรายแรกของพนท โรคมอเทาปากตงแต 2 รายจากชมชนเดยวกนใน 1 สปดาห โรคปอดอกเสบตงแต 2 รายจากชมชนเดยวกนใน 1 สปดาห และม 1 ราย เปนผปวยใน ฯลฯ

120 / 155

- โรคทวไป เมอมจำานวนผปวยเปนกลม (Cluster) หรอมจำานวนมากกวาคามธยฐาน หรอมากกวาอตราปวยทกำาหนด

12.3 ขาวสารทชดเจนวาเปนเรองผดปกต เชน - ขาวลอวามเจาหนาทโรงพยาบาลปวยเปนหมดวยโรคทางเดนหายใจสวนลางแบบเฉยบพลนไมทราบสาเหต - มโทรศพทแจงวานกเรยนขาดเรยนจำานวนมากพรอมกน - ผนำาชมชนแจงวามชาวบานอาชพเลยงสตวแสดงอาการปวยผดปกต - สอมวลชนลงขาววามคนตายหลายคนในพนทแหงหนง - ขาวการฟงกระจายของสารเคมจากโรงงานแหงหนง

- ขาวแมลงหรอสตวนำาโรคชกชม - เหตการณทเปนภยธรรมชาต ฯลฯ

13. การประเมนสถานการณ ปกตขนตอนนกำาหนดใหเปนงานระดบอำาเภอขนไป ซงเมอดำาเนนการมาถงขนตอนน เนอขาวทรบแจงครงแรกไดปรบเปลยนจนมสภาพเปนขอมลแลว การดำาเนนการตอไปจงใชวธการเชนเดยวกบระบบเฝาระวงโรคปกต ตำาบลทมศกยภาพสงทางระบาดวทยากสามารถประเมนสถานการณเองได การประเมนสถานการณประกอบดวย

13.1 การตรวจสอบและหาขอมลเพมเตม ในกรณทขอมลจากขาวไมครบถวนเพยงพอ รวมถงอาจตองหาขอมลพนฐานอน ๆ มาประกอบการวเคราะห เชน ขอมลมธยฐาน ขอมลทางหองปฏบตการฯ

13.2 การวเคราะหสถานการณ เปนการวเคราะหเพอตรวจสอบความถกตองของสญญาณภย โดยเปรยบเทยบสถานการณโรคกบเหตการณทเปนขาว บางโรคอาจมแนวทางการวเคราะหเปนการเฉพาะโรค

121 / 155

13.3 การประเมนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข เปนการประเมนวาเปนเหตการณเรงดวน (Urgent) และหรอเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขระหวางประเทศ (Public Health Emergency of International Concern, PHEIC) ตามกฎอนามยระหวางประเทศ พ.ศ. 2548 (IHR 2005) โดยใชองคประกอบสำาคญ ไดแก

- ความรายแรงของโรค - การเกดโรคทผดปกตหรอไมคาดคด - โอกาสทโรคจะแพรระบาดไปสพนทอน

- ทำาใหเกดผลกระทบทางเศรษฐกจ การคาขาย และการเดนทาง 13.4 การประเมนขดความสามารถในการปฏบตการ เปนการประเมนศกยภาพของหนวยงานสาธารณสขพนทในการรบมอปญหาหรอตอบสนองเหตการณ เชน

- ขดความสามารถของทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (SRRT) - ความไวของระบบเฝาระวงโรคในพนท - ความสามารถดานการชนสตรโรคของหองปฏบตการในพนท - ปรมาณยา เวชภณฑ เคมภณฑ และอปกรณปองกนตวทจำาเปน

13.5 การสรปสถานการณ อาจสรปไดเปน 1) สถานการณปกต 2) สถานการณไมรนแรง พนทสามารถจดการแกไขปญหาไดโดยทม SRRT ของตนเอง 3) สถานการณรนแรง พนทจำาเปนตองไดรบการสนบสนนชวยเหลอ โดยทม SRRT ของพนทขางเคยง หรอทมระดบเหนอขนไป

122 / 155

4) สถานการณทเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขระหวางประเทศ (PHEIC) ซงตองแจงองคการอนามยโลกภายใน 48 ชวโมง การจดการดวยตนเองหรอตองขอการสนบสนนขนอยกบความรนแรงของสถานการณ

14. การแจงเตอนภย ไมใชการเผยแพรขาวสารหรอใหสขศกษา แตเปนการสอสารความเสยงในภาวะวกฤต ซงตองกระตนใหเกดการปองกนโรคพรอมกบการจดการเพอลดความรนแรงของโรค เนองจากประชาชนบางกลมยงนงเฉย ขณะทบางกลมอาจโกรธเคองและตกใจกบความสญเสย หลกการสอสารประกอบดวย การสรางความเชอใจ แจงขาวแตเนนๆ แสดงความโปรงใส ทำาความเขาใจกลมชน และการวางแผนทด 2

แนวทางการแจงเตอน ประกอบดวย

14.1 กำาหนดขอบเขตในการแจงเตอน ไดแก

- ประเดนทแจงคออะไร เชน ตองการแจงขาวเหตการณทเพงเกด หรอบอกความรนแรงของเหตการณ ตองการชสาเหตหรอใหกลมเสยงระวงปองกนตนเอง ตองการแจงเตอนขอปฏบตหรอกฎระเบยบทเกยวของฯ

- กลมเปาหมายเปนใคร เชน กลม อสม., กลมผนำาชมชน, กลมเดกหรอผสงอาย, นายกฯเทศบาล/อบต. หรอกลมผไดรบผลกระทบจากปญหาโดยตรงฯ

- ชองทางสอสารทเหมาะสมกบกลมเปาหมายคออะไร เชน ใชปายประกาศ การประชม เสยงตามสาย ฯ

14.2 หารปแบบแนวทางการแจงเตอนทมประสทธภาพ เชน จะใชรปภาพ ภาษา หรอคำาพดอยางไร ผแจงเตอนควรเปนใคร เจาหนาทสาธารณสข คร พระ หรอผนำาชมชน

123 / 155

14.3 ประเมนผลทคาดหวงจากการแจงเตอน ทบทวนอกครงวาขอบเขตและรปแบบทจดทำาขน สามารถเขาถงกลมเปาหมายไดครบถวนหรอไม และจะเกดประโยชนหรอผลกระทบตามทมงหวงหรอไม

14.4 ดำาเนนการแจงเตอน ตามรปแบบแนวทางทกำาหนด

15. การรายงาน ในทนหมายถง การรายงานความเคลอนไหวของเหตการณเปนระยะ เพอใหผบงคบบญชา หรอหวหนาหนวยงาน และหนวยงานทเกยวของไดทราบขอมล เกดความตระหนก และดำาเนนการในสวนทเกยวของ รวมถงการสงการเพอแกไขเหตการณฉกเฉน

รปแบบการรายงานใชรปแบบหนงสอราชการ โดยควรมสาระสำาคญหรอเนอหา 3 สวน ไดแก 2

15.1 สรปขอเทจจรง จากขาวสารททราบ สน ตรงประเดน ปญหาคออะไร ไมจำาเปนตองเสนอรายละเอยดทงหมด การใชตาราง กราฟ แผนภม แผนท และภาพประกอบ ไมใชหรอใชแตนอยเทาทจำาเปน และควรเปนภาพทเขาใจไดทนท ไมตองใชเวลาในการวเคราะหหรอตความ 15.2 ขอพจารณา จากการประเมนสถานการณ แนวโนมเพมขนหรอลดลง พนทเสยงอยบรเวณไหน หรอกลมเสยงทกำาลงประสบปญหาคอใคร

15.3 ขอเสนอแนะทางเลอก หรอความเหนในการแกปญหา เพอใหผบรหารสงการหรอขอความรวมมอไปยงหนวยงานอน ทางเลอกจงควรมลกษณะดงน

- เปนรปธรรมชดเจน ปฏบตได ไมใชหลกการหรอแนวทางกวาง ๆ - ไมใชภารกจหรอหนาทความรบผดชอบของผเสนอเอง - เปนการขอรบการสนบสนนจากหนวยงานระดบเหนอหรอหนวยงาน

ใกลเคยง

124 / 155

- เปนการแจงหนวยงานอน เพอขอความรวมมอแกไขปญหา หรอใหหนวยงานนนดำาเนนการ

เครองมอในระบบเฝาระวงเหตการณ

1. แบบชวยตดสนใจแจงขาว มวธใชดงน

- วตถประสงค เปนเครองมอใหเลอกใชเพอชวยในการตดสนใจวาขาวทเกดขนนนสมควรแจงเขาสระบบเฝาระวงเหตการณหรอไม

- ผใชเครองมอคอ ผแจงขาวและผคนหาขาว - ลกษณะเครองมอ เปนคำาถาม 3 คำาถาม ตองตอบ ใช ทงหมด จง“ ”

สมควรแจงขาว และมรายการคำาถามหรอเหตผลทชวยในการตอบคำาถามหลกทง 3 ขอ

2. ทะเบยนรบแจงขาว มวธใชดงน

- วตถประสงค เพอใชบนทกขาวเหตการณทกขาวททราบหรอรบแจง เปนการบนทกเบองตน กอนการบนทกในทะเบยนออนไลน

- ผใชเครองมอคอ ผรบแจงขาวของศนยรบแจงขาวทกระดบ - ลกษณะเครองมอ เปนแฟมทะเบยนประจำาหนวยงาน ซงหนวยงาน

สามารถออกแบบเองได แตควรมรายการขอมลขนตำาตามทกำาหนด มตวอยาง 2 แบบ คอแบบบนทกแผนละเหตการณ และแบบแผนละหลายเหตการณ

3.โปรแกรมรบแจงขาวออนไลน มวธใชดงน

- วตถประสงค เพอใชบนทกขาวทสำาคญเขาสระบบเฝาระวงเหตการณทเปนระบบหลกของประเทศ

- ผใชเครองมอคอ ผรบแจงขาวของศนยรบแจงขาวทกระดบ โดยเฉพาะอยางยงศนยรบแจงขาวระดบตำาบล จะตองกรองขาวจากระดบพนทมากเปนพเศษ

- ลกษณะเครองมอ เปนโปรแกรมทบนทกขอมลทางเวบไซตแบบออนไลน โดยสำานกระบาดวทยาเปนผพฒนาและบรหารจดการโปรแกรม

125 / 155

4. แบบประเมนความนาเชอถอของขาว มวธใชดงน

- วตถประสงค เพอใชประเมนความนาเชอถอของขาวทไดรบแจง เปนขนตอนแรกของการกรองขาวเพอดวาสมควรทจะรบขาวไวดำาเนนการตอหรอไม

- ผใชเครองมอคอ สมาชกทม SRRT ททำาหนาทเฝาระวงเหตการณ หรอผรบแจงขาวของศนยรบแจงขาวทกระดบ

- ลกษณะเครองมอเปนคำาถาม 5 คำาถาม ขาวทนาเชอถอควรมการตอบรบ (“ใช”) อยางนอย 1 คำาถาม

5. แบบประเมนความเรงดวนของขาว มวธใชดงน

- วตถประสงค เพอใชประเมนความเรงดวนของขาวทเชอถอได เพอจดลำาดบความเรงดวนกอนหลง แตไมใชการชะลอเรองไปดำาเนนการภายหลง ทกขาวควรดำาเนนการตอทนทโดยเรมจากลำาดบแรก

- ผใชเครองมอคอ สมาชกทม SRRT ททำาหนาทเฝาระวงเหตการณ หรอผรบแจงขาวของศนยรบแจงขาวทกระดบ

- ลกษณะเครองมอ เปนคำาถาม 10 คำาถาม ขาวทเรงดวน ควรมการตอบรบ (“ใช”) อยางนอย 1 คำาถาม

6. แบบรายการขอมลทใชตรวจสอบยนยน ใชในขนตอนการตรวจสอบยนยนขาว

- วตถประสงค เพอใชเปนแนวทางวาไดมการตรวจสอบยนยนในหวขอทจำาเปนครบถวนหรอไม ไมใชแบบบนทกขอมลทงหมดทมการตรวจสอบ

- ผใชเครองมอคอ สมาชกทม SRRT ททำาหนาทเฝาระวงเหตการณ- ลกษณะเครองมอ เปนรายการหวขอทจำาเปนเกยวกบการเกดเหตการณ

15 หวขอ ใชทำาเครองหมายหวขอทมการตรวจสอบแลว และบนทกประเดนทเปนขอสงเกตจากการตรวจสอบ

126 / 155

7. เครองมอทใชในระบบเฝาระวงโรคปกต และระบบอน ๆ ทใชดวยกนได เชน

7.1 แนวทางวเคราะหสถานการณเฉพาะโรคหรอเฉพาะเหตการณ เชน โรคไขหวดนก/ไขหวดใหญ กลมอาการไมพงประสงคจากการรบวคซน (AEFI) ฯลฯ

7.2 คามธยฐานรายเดอนยอนหลง 3-5 ป ของแตละโรค7.3 IHR decision instrument

แบบชวยการตดสนใจแจงขาว (ม 3 คำาถาม ตองตอบ ใช ครบ “ ” 3 ขอ)

คำาถาม ใช ไมใช1. เหตการณทจะแจงเปนเรองจรงหรอไม

2. เปนการเจบปวย หรอเหตการณเสยงทเขาเกณฑแจงขาว ใชหรอไม

3. คดวาเปนเรองสำาคญ ถาไมแจงจะเกดความเสยหาย ใชหรอไม

แนวทางการตอบคำาถาม

คำาถาม และเหตผล1. เหตการณทจะแจงเปนเรองจรงหรอไม

1) ผแจงเปนผพบเหตการณหรอประสบเหตการณดวยตนเอง

2) มพยานบคคล หรอหลกฐานชดเจนทชวยยนยนได

3) ไดรบการแจงขาวตอมาจากบคคลทเชอถอได คอ.................................

4) เหตผลอนทยนยนไดวาเปนเรองจรง ระบ.......................................

2. เปนการเจบปวย หรอเหตการณเสยงทเขาเกณฑแจงขาว ไดแก 127 /

155

กรณตอไปน

1) มผปวยเปนกลมพรอมกนหลายคนดวยอาการแบบเดยวกน

2) มผปวยเปนโรคทสำาคญ รวมถงสงสยวาจะปวย

3) มผปวยเปนโรคทรนแรงกวาปกต

4) มผปวยเปนโรคทไมรจกหรอไมเคยพบในพนทมากอน

5) มผตายทเสยชวตอยางรวดเรวโดยไมทราบสาเหต

6) มสตวปวยและตายพรอมกนจำานวนมาก

7) พบอาหารและนำาทไมปลอดภยจำานวนมาก

8) อนตรายจากสงแวดลอม รวมถงการปนเป อนสารเคม หรอการรวไหลของสารกมมนตภาพรงส

9) เหตผลอนททำาใหควรแจง ระบ.......................................3. คดวาเปนเรองสำาคญ ถาไมแจงจะเกดความเสยหาย เพราะ

1) เปนโรคและภยสขภาพทมความรายแรง หรอเหตการณทมความเสยงสง

2) เปนโรคทมผปวย/ผตายจำานวนมาก หรอเหตการณทมจำานวนผไดรบผลกระทบมาก

3) เปนโรคทไมรจกมากอน หรอโรค/เหตการณทเกดขนอยางผดปกต

4) เปนการระบาดของโรคในสถานพยาบาล

5) เปนโรคทมแนวโนมจะแพรระบาด หรอเปนเหตการณทจะขยายวงออกไป

6) เปนโรค/เหตการณทเกยวของกบชาวตางชาต หรอสนคาตางประเทศ

7) เปนโรค/เหตการณทจะทำาใหเกดผลกระทบทางเศรษฐกจ

8) เปนโรค/เหตการณทอยในความสนใจของสอ

9) เปนประเดนทางการเมองการปกครอง

10) เปนความกงวลระดบนานาชาต

128 / 155

แบบประเมนความนาเชอถอของขาว (มความนาเชอถอ ถาตอบ ใช แมเพยง“ ”ขอเดยว)

คำาถาม ใช ไมใช1. ผแจงหรอแหลงขาวเปนผทมตำาแหนงทางราชการ

หรอทางสงคมฯ

2. มการแจงขาวเดยวกนเขามาจากแหลงขาวมากกวาหนงแหลงขาว

3. เปนขาวทมรายละเอยดขอมลครบถวนชดเจน ทงบคคล เวลา สถานท

4. เปนขาวทสงมาพรอมพยานหลกฐาน หรอภาพถายแสดง

5. เปนเหตการณทเชอมโยงกบปญหาทเคยพบมากอนแลว

129 / 155

แบบประเมนความเรงดวนของขาว (มความเรงดวน ถาตอบ ใช แมเพยงขอ“ ”เดยว)

คำาถาม ใช ไมใช1. เปนโรคและภยสขภาพทมอนตรายสงหรอไม

2. มผปวย/ผตายเปนกลม หรอมผประสบเหตจำานวนมากหรอไม

3. เปนโรคอบตใหมหรอโรคทเกดขนอยางผดปกตหรอไม

4. เปนการระบาดของโรคในสถานพยาบาลหรอไม

5. เปนปญหาทมแนวโนมการแพรระบาดสงหรอไม

6. เปนปญหาทเกยวของกบชาวตางชาต หรอสนคาตางประเทศหรอไม

7. เปนปญหาทจะทำาใหเกดผลกระทบทางเศรษฐกจหรอไม

8. เปนปญหาทอยในความสนใจของสอหรอไม

9. เปนประเดนทางการเมองการปกครองหรอไม

10.

เปนความกงวลระดบนานาชาตหรอไม

130 / 155

แบบรายการขอมลทควรใชในการตรวจสอบยนยนเหตการณ (ทำาเครองหมายหลงรายการทตรวจสอบแลว)

รายการ ตรวจสอบ หมายเหต1. วนเวลาทไดรบแจงขาวครงแรก

2. วนเวลาทตรวจสอบยนยน

3. เปนเหตการณอะไร

ลกษณะการเกดโรคหรอเหตการณเสยงเปนอยางไร

4. พนทเกดเหต

(ชอสถานท เขตเทศบาล/อบต. ตำาบล อำาเภอ จงหวด)

5. วนทเรมเหตการณ หรอวนเรมปวยของผปวยรายแรก

6. จำานวนผปวยหรอผไดรบผลกระทบทงหมด และอตราปวย (ถาม)

7. รายละเอยดของผไดรบผลกระทบหรอผปวย

(บคคล เวลา สถานท)8. จำานวนผตาย และอตราผปวยตายคด

เปนรอยละเทาไร

9. รายละเอยดผเสยชวต (ใคร ทไหน

131 / 155

เมอไร ทำาไมเสยชวต)10.

การดำาเนนการททำาไปแลว (ใคร ทำาอะไร เมอไร)

11.

สถานะของเหตการณขณะทตรวจสอบยนยน

คงเดมหรอควบคมไดแลว

12.

หนวยงานทแจง

13.

ผใหขอมลหรอแหลงขาว

(ชอ หมายเลขโทรศพทสำานกงาน มอถอ)

14.

ตองการความชวยเหลอหรอไม เรองอะไร

15.

ขอมลอน ๆ ทสำาคญ .....................................................................................................................................................

132 / 155

ตวอยางทะเบยนรบแจงขาวการเกดโรค ภย และเหตผดปกต ของหนวยงาน ................................... แบบท 1 (1 แผน หลายเหตการณ)

ท วนเดอนป

ชอผแจง - แหลงขาว / ทอย /โทร.

เนอหาขาวสารทไดรบแจง

ชอผรบแจง / เวลา

การตรวจสอบขาวสาร (วธการและผล)

สรปความเหนและการปฏบต

ชอผปฏบต / วน เวลา

133 /155

ตวอยางทะเบยนรบแจงขาวการเกดโรค ภย และเหตผดปกต ของหนวยงาน ................................... แบบท 2 (1 แผน : 1 เหตการณ)

ท วนเดอนป

ชอผแจง - แหลงขาว / ท

อย /โทร.

เนอหาขาวสารทไดรบแจง

ชอผรบแจง / เวลา

การตรวจสอบขาวสาร (วธการและ

ผล)

สรปความเหนและการปฏบต

ชอผปฏบต / วน เวลา

จำานวนผปวย ............. ราย

ชอผปวย.............................................อาย .............

ยนยนการเกดโรค / เหตการณ (.....) เปนโรคตดตอจรง คอโรค ............................(.....) เปนโรคทยงไม

(.....) แจง SRRT ตำาบล

(.....) แจง SRRT อำาเภอ

(.....) แจง SRRT จงหวด

134 /155

อาช พ ..........................ทอย........................................................................................................เบอรโทร . (ถาม).................................โรค / อาการสำาคญ / เหตการณสำาคญ......................................................................................................................วนเรมปวย.........................................

สามารถระบชนดได (.....) เปนการเจบปวยทผดปกต (.....) เปนเหตการณผดปกตผลการตรวจสอบ- พบผปวย .........................คน

- พบผเสยชวต ...................คน

- พบผมอาการสงสย ..........คน

- พบเหตการณทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ ดงน....................................................................................................

(.....) แจง อปท. กจกรรมทดำาเนนการ

(.....) สอบสวนโรค

(.....) ควบคมโรค

(.....) ระงบเหตอนตราย

โดย .............................. .....................................(.....) อน ๆ ..................................................................................................

ประเภทขาว

(.....) โรคหรอกลมอาการทพบบอย

(.....) โรคใหม หรอกลมอาการทไมเคยพบในพนท

(.....) เหตการณทเปนปจจยเสยงตอสขภาพหรอการเกดโรคในคน

135 /155

วนพบผปวย.......................................การรกษา............................................รายละเอยดอน ๆ เพมเตม.....................................................................................................................

วธตรวจสอบขาว (.....) ตรวจสอบดวยตนเอง

(.....) สอบถาม ..........................

.............

หมายเหต ทมา/ผออกแบบ : จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2555

136 /155

เครองมอประเมนสถานการณ (IHR decision instrument) ทอาจเปนภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขระหวางประเทศ (PHEIC) ตา

มกฏอนามยระหวางประเทศ พ.ศ. 2548

หมายเหต

ก. ตามคำานยามรายปวยขององคการอนามยโลกข. รายชอโรคใชเฉพาะในกฎอนามยน

137 /155

เหตการณทตรวจพบโดยระบบเฝาระวงระดบชาต (ตาม IHR ผนวก 1)

โรคทมแนวโนมแพรระบาดระหวางประเทศ –อหวาต -กาฬโรค

ปอดบวม -ไขเหลอง-ไขเลอดออกจากไวรส (อโบลา ลสสา มารเบรก) - เวสทไนล -โรคอนๆ เชน เดงก, ลฟทวลลย, ไขกาฬหลงแอน

โรคไมทราบสาเหตทไมเขากบกลมซายหรอกลมขวา มแนวโนมระบาดขามประเทศ

หรอ

หรอ

ปญหาสาธารณสขรนแรง?รนแร

งไมรนแรง

ไมใช ไมใช

ไมม ไมม

ไมม

เหตการณไมคาดฝนหรอผดปกต

ใช

มความเสยงแพรระบาดขามประเทศม

เหตการณไมคาดฝนหรอผดปกต

ใช

มความเสยงแพรระบาดขามประเทศ

ม

มความเสยงเรองเดนทาง การคาระหวางประเทศม ไมตองแจงความแต

ประเมนจนไดขอมลเพยงพอตองแจงความตอองคการอนามยโลกตามกฎอนามยระหวาง

ประเทศ

โรคเพยง 1 ราย ก,ข -ไขทรพษ -โปลโอมยอลยตส wild type -ไขหวดใหญในคน สายพนธใหม -ซารส

เอกสารอางอง

1. วนย วตตวโรจน,ผแปล. กฎอนามยระหวางประเทศ พ.ศ.2548 (2005). กรงเทพมหานคร : องคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ ; 2550.

2. วนชย อาจเขยน และคณะ. มาตรฐานและแนวทางปฏบตงานทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (SRRT). กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย ; 2552.

3. World Health Organization, Western Pacific Region. A Guide to Establishing Event-based Surveillance.2008. Available from : http://www.wpro.who.int/internet/resources.ashx/CSR/Publications/eventbasedsurv.pdf

4. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2542 Available from : http://rirs3.royin.go.th/dictionary.asp

5. กรสำาหรบขาวลอ. Available from : http://blackdogsworld.wordpress.com/

6. Gina Samaan, et al. Rumor Surveillance and Avian Influenza H5N1. Available from : http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3298271/pdf/04-0657.pdf

7. วนชย อาจเขยน และคณะ. คมอเฝาระวงเหตการณและควบคมโรคระบาดในชมชน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : องคการสงเคราะหทหารผานศก ; 2555.

138 /155

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3298271/pdf/04-0657.pdf

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3298271/pdf/04-0657.pdf

http://blackdogsworld.wordpress.com/

http://www.wpro.who.int/internet/resources.ashx/CSR/Publications/eventbasedsurv.pdf

http://www.wpro.who.int/internet/resources.ashx/CSR/Publications/eventbasedsurv.pdf

8. World Health Organization, Regional Office for South-East Asia. Early Warning and Response to Outbreaks and other Public Health Events : A Guide. Available from : http://www.searo.who.int/LinkFiles/Publication_CD-178.pdf

9. Dr.Marjorie P. Pollack, ProMed Mail 10. Denis Coulombier. Epidemic Intelligence. Available from :

www.epinorth.org/dav/491158BECB.ppt 11. Integrated Disease Surveillance Programme (IDSP).

Detection of unusual events. Available from : http://idsp.nic.in/idsp/nicd/IDSP_2WeekCourse_DSO_Sept08/detecting_unusual_events_files/UnusualEventsIDSP.ppt

139 /155

http://idsp.nic.in/idsp/nicd/IDSP_2WeekCourse_DSO_Sept08/detecting_unusual_events_files/UnusualEventsIDSP.ppt

http://idsp.nic.in/idsp/nicd/IDSP_2WeekCourse_DSO_Sept08/detecting_unusual_events_files/UnusualEventsIDSP.ppt

http://www.epinorth.org/dav/491158BECB.ppt

http://www.searo.who.int/LinkFiles/Publication_CD-178_Early%20Warning%20System.pdf

Documents

· Web viewน ำด ม เคร องด ม น ำผลไม ต องสะอาด ใส ในภาชนะท สะอาด ม ฝาป ด ม ก อกหร