คมอ แนวทางการปฏบตงานการบรหาร

จดการขยะ

องคการบรหารสวนตำาบลหวทง

อำาเภอพล จงหวดขอนแกน

คำ�นำ�

ปญหาขยะเปนปญหาระดบโลกทตองรวมมอกนแกไขและพยายามขจดปญหา ซ งเหนไดจากนโยบายรฐบาลและคณะรกษาความสงบแหงชาต(คสช.) มความเหนชอบและผลกดนใหการแกปญหาดงกลาวประสบความสำาเรจ จงไดกำาหนดใหระดบประเทศ ระดบจงหวด ระดบอำาเภอ และระดบทองถนตางเรงรดแกไขปญหาอยางจรงจง ดวยความรวมมอของทกภาคสวน โดยจงหวดขอนแกนเปนอกหนงจงหวดทมแนวทางแกไขปญหาขยะมลฝอยและของเสยอนตราย ในระยะเรงดวน

เพอสนองนโยบายดงกลาวและเพอการพฒนาพนทในเขตตำาบลหวทง ใหสะอาดปราศจากขยะและของเสยอนตราย องคการบรหารสวนตำาบลหวทงจงไดจดทำาคมอการบรหารจดการขยะ เพอสงเสรม รณรงคใหตำาบลหวทงสะอาดปราศจากขยะและของเสยอนตราย

องคการบรหารสวนตำาบลหวทง

เกรนนำาขยะมลฝอยเปนมลพษทกอใหเกดผลกระทบตอประชาชน

และสงแวดลอมทงทางตรงและทางออมเปนเร องเรงดวนททกคนตองรวมมอรวมใจกนจดการโดยการลดคดแยกและนำาขยะฝอยกลบมาใชประโยชนใหมากทสดโดยเรมจากระดบครวเรอนขยายออกไปสชมชนและองคกรตางๆ อนจะสงผลใหปรมาณขยะมลฝอยลดลงในภาพรวมของประเทศอกทงยงเปนการใชทรพยากรทมอยใหคมคาและเกดประโยชนมากทสดคมอฉบบนประกอบดวยแนวทางเกยวกบการลดปรมาณขยะมลฝอย ณ แหลงกำาเนดการคดแยกมลฝอยเพอใหขายไดในราคาดการใชประโยชนขยะมลฝอยในระดบครวเรอนและชมชนรวมทงตวอยางกจกรรมลด คดแยกและใชประโยชนขยะมลฝอยซงครวเรอนและชมชนสามารถดำาเนนการไดในทองถนของตวเอง

กองทนหลกประกนสขภาพตำาบลหวทง จดหาคมอแนวทางการลด คดแยก และใชประโยชนจากขยะมลฝอย เพอนำาไปใชเปนแนวทางในการจดก จกรรมการลดคดแยกและการน ำาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนในระดบครวเรอนและหมบานเพอมงสเปาหมายในการลดปรมาณขยะมลฝอยณ แหลงก ำาเนด คดแยกและนำากลบมาใชประโยชนจากขยะมลฝอยเพอลดการใชทรพยากรธรรมชาตมาเป นวตถด บใหมซ งสอดคลองก บวตถประสงคและกจกรรมขององคการบรหารสวนตำาบลหวทง

ปจจบนปญหาขยะมลฝอยเปนปญหาททกฝายทเกยวของไดใหความสำาคญและตองรวมมอแกไขกนอยางเตมความสามารถเพราะเปนปญหาทเก ดข นในชมชนทกระดบตงแตองคการบรหารสวนตำาบล เทศบาลตำาบล เทศบาลเมอง และเทศบาลนครและน บวนจะทวความร นแรงมากยงข นท งน เนองจากความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจการเพมขนของจำานวนประชากร ตลอดจนพฤตกรรมการอปโภคบรโภคของคนเราเร มเปลยนไปจากเดมทเคยใชตะกราเวลาไปจายตลาด ใชป นโตใสอาหารใชใบตองหรอใบบวซงเปนวสดทยอยสลายไดงายหออาหารแตป จจบนมการใชสนค าท มบรรจภ ณฑจ ำาพวกพลาสตกโฟม แกว กระดาษ โลหะ อลมเนยม เพมขนเรอยๆทำาใหเกดมลฝอยสงขนตามไปดวย ผลกระทบทจะตามมามทงความสญเสยทางดานสงแวดลอมกอใหเกดมลพษทางนำา ดนเสอมสภาพ ความเสยหายจากเหตรำาคาญสงกลนเหมนรบกวนอยางไรกตามขยะมลฝอยทเกดขนมสดสวนองคประกอบทสามารถนำามาใชประโยชนใหมไดในอตราทไมนอยกวารอยละ 80 ของปรมาณขยะมลท เก ดข น โดยสามารถน ำาขยะจ ำาพวก

พลาสตก แกว กระดาษ โลหะ อลมเนยม มารไซเคลไดรอยละ 30 - 35 และนำาขยะอนทรยหรอขยะทสามารถยอยสลายไดมาหมกทำาปยไดรอยละ 45 - 50 แตปจจบนอตราการนำาขยะกลบมาใชประโยชนใหมมเพยงรอยละ 22 ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนซงยงคงเปนอตราทตำามากเมอเปรยบเทยบกบขยะมลฝอยทมศกยภาพในการกลบมาใชประโยชนไดดงนนหากทกคนเขามามสวนรวมในการลดคดแยกและใชประโยชนจากขยะมลฝอยโดยเรมจากตนเองครอบครวหมบานหรอชมชน

1. ความสำาคญ มลพษจากขยะมลฝอยเปนหนงในปญหาสงแวดลอมททวความรนแรงขน โดยเฉพาะอยางยง ในสงคมเมองทมการขยายตวของเมองสงตามจำานวนประชากรทเพมขน รวมไปถงการขยายตวและพฒนาดาน เศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลยโดยแตละปหนวยงานทรบผดชอบการจดการขยะมลฝอยทงภาครฐ และ องคการปกครองสวนทองถน ตองเสยค า ใชจ ายเป นจ ำานวนมากในจดการขยะมลฝอยท เก ดข น เนองจากการ ดำาเนนงานขององคกรปกครองสวน ทองถนสวนใหญยงขาดความพรอม ทงดานงบประมาณ บคลากรทช ำานาญ ความพรอมในการบรหารจดการ เปนผลทำาใหการจดการขยะมลฝอยไมมประสทธภาพ ส ำาน กปลด ได ด ำาเน นการจดท ำาแนวทางการบรห ารจ ดการขยะม ลฝอยระด บ อบต .ในปงบประมาณ พ.ศ.2560 เพอเปนแนวทางปฏบตงานประกอบดวย

1) แผนปฏบตการจดการขยะมลฝอย

2) ก จกรรมลด ค ดแยก และใชประโยชน ขยะมลฝอย/ ของเสยอนตรายชมชน

3) ประสทธภาพในการใหบรการเกบขนขยะมลฝอย 4) การบรหารจดการขยะมลฝอยในลกษณะรวมศนย 5) ประสทธภาพในการกำาจดขยะมลฝอย 6) รายไดในการจดการขยะมลฝอย

2. วตถประสงค

1) เพอเสรมสรางสมรรถนะใหกบองคการบรหารสวนตำาบลหวทในการบรหารจดการขยะ

2) องคการบรหารสวนตำาบลหวทงมการดำาเนนการตามแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอย อยางตอเนอง

3) เปาหมายการดำาเนนงานในปงบประมาณ พ.ศ. 25603. ผลทคาดวาจะไดรบ

1) อ ง ค ก ร ป ก ค ร อ ง ส ว น ท อ ง ถ น เ ป า ห ม า ย ม ประสทธภาพในการ

บรหารจดการขยะมลฝอยเพมขน 2) ปรมาณขยะมลฝอยไดรบการจดการอยางถกตอง

ตามหลกวชาการมากขน

4. แนวทางการดำาเนนงานเพอเพมสมรรถนะการบรหารจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตรายจากชมชน

1. วางแผนการจดการขยะมลฝอยดวยการจดใหมแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยระดบอบต./ระดบ กลมพนทแผนปฏบตการขยะมลฝอยระดบอบต. หมายถง แผนปฏบตการบรหาร จดการขยะมลฝอยแบบ ผสมผสานระดบอบต. รวมกบองคกรปกครองสวนทองถนทมการรวมกลมพนทเพอจดตงศนย จดการขยะมลฝอยไดมการดำาเนนการจดทำาโดยกำาหนดกจกรรมทมการดำาเนนการอยางใดอยางหนง เชน การ ลด คดแยกและ น ำาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนและของเสยอนตรายไปกำาจดอยางถกตอง การจดหาทดน การปรบปรงสถานทก ำาจดการศกษาออกแบบรายละเอยดการจดตงศนยการตดตามความกาวหนาและการ จดทำารายงานผลการดำาเนนงาน การสนบสนนใหเทศบาลจดทำาแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยระดบ อบต./กลมพนททำาไดโดย ทบทวนแผนจดการขยะมลฝอยของอบต.ทมอย และจดทำาแผนปฏบตการ จดการขยะมลฝอยระดบอบต.ทงในระยะสนและระยะยาวกรณทอบต. มการรวมกลมพนทกนเพอจดตง ศนยจดการขยะมลฝอยแลว และอบต.นนๆ เปนหนวยงานหลกในการบรหารจดการศนยใหอบต. จดทำาแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยระดบกลมพนทแทน นำาแผนปฏบตการจดการขยะมลฝอยทจดท ำาขน บรรจ ในแผนยทธศาสตรระดบจงหวดหรอแผนปฏบตการเพอจดการคณภาพสงแวดลอมในระดบจงหวด เพอเสนอ ขอรบการสนบสนนงบประมาณดำาเนนการ ตอไป

2. ลดปรมาณขยะมลฝอยดวยการจดใหมการดำาเนนกจกรรมลด คดแยกและนำาขยะมลฝอยกลบมาใช ประโยชน การรไซเคลหรอการนำาข ย ะ ม ล ฝ อ ย ก ล บ ม า ใ ช ใ ห ม เ ป น ก า ร อ น ร ก ษ ทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมและชวยลดภาระการกำาจดขยะมลฝอยขนสดทาย ทำาใหยดอายการใชงานของสถานทฝงกลบขยะ มลฝอย รวมทง ยง ชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจกดวย โดยการสนบสนนใหอบต. ดำาเนนกจกรรม

• จดทำาแผนปฏบตการ (เฉพาะดาน) การลด คดแยกและใชประโยชนจากขยะมลฝอย ใหเหมาะสมกบสภาพพนทและองคประกอบขยะมลฝอยและการจดการขยะมลฝอยแบบครบวงจร

• จดระบบคดแยกขยะมลฝอยและของเสยอนตรายจากชมชนแบบแยกประเภท และ จดระบบการเกบรวบรวมในรปแบบตางๆ อาทการเกบรวมโดยชมชน การเกบรวบรวมวสดรไซเคลตามจดท กำาหนด

• ดำาเนนกจกรรมคดแยกและนำาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนตามแผนปฏบตการ เชน การจดตงศนยรไซเคลชมชน การตงธนาคารขยะรไซเคลของชมชน การนำาขยะอนทรยไปทำาปยหมกหรอปยนำา

• ใหความรก บประชาชน/ชมชนในการลด คดแยก ณ แหลงกำาเนดและใหมการนำาขยะ มลฝอยกลบมาใชประโยชนโดยการรณรงคประชาสมพนธผานผนำาชมชน/เสยงตามสาย

• สรางเครอขายกลมอาชพรบซอของเกา เชน จดทำาทะเบยน/อบรมใหความร/จดสวสดการ ดานสขภาพอนามยจดระเบยบรานรบซ อของเกาทงนอบต.ทมการดำาเนนงานดานการลดคดแยก และใชประโยชนขยะมลฝอยอยางเปนรปธรรมแลวใหมการพฒนาเปนตนแบบในการดำาเนนงานในพนทอนๆ 3. เพมประสทธภาพการใหบรการเกบขนขยะมลฝอย

ใหครอบคลมพนทบรการ การเพมประสทธภาพการให บรการเกบขนขยะมลฝอยใหครอบคลมพนทบรการ จะชวยลด ปญหาขยะมลฝอยตกคางและผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอมตามมาโดยทวไป ประสทธภาพการเกบขน ขยะมลฝอย จะขนอยกบองคประกอบหลายอยาง อาทเสนทางเกบขน ปรมาณขยะมลฝอย การจราจร เสนทางเกบขน ระยะทางเกบขน รวมถงพฤตกรรมการเกบขนเชน การคดแยกขยะมลฝอยการใชเครองทนแรง เปนตนจากการวจยของส ำาน ก ส ง แวดล อม กร ง เทพมหานคร พบว า พฤตกรรมของพนกงานเกบขน โดยเฉพาะ การแยกขยะมลฝอย ใชเวลาถงรอยละ 40 ของเวลาทงหมดในการเกบขน การเพมประสทธภาพการใหบรการเกบขนขยะมลฝอยใหครอบคลมพนทบรการ อาจทำาไดหลายวธ อาท

• จดหาอปกรณในการเกบ รวบรวมและขนสงขยะมลฝอยใหเพยงพอและสอดรบกบ ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนในชมชนและควรจดใหมระบบการเกบรวบรวมขนสง ของเสยอนตรายจากชมชน (อาทภาชนะรองรบรถยนตบรรทกของเสย รวมท ง

อปกรณต างๆ) แยกตางหากจากระบบการเก บรวบรวม ขนสงขยะมลฝอยทวไป

• รณรงคประชาสมพนธและปลกจตส ำานกใหประชาชนปรบเปลยนพฤตกรรม การทง ขยะ มลฝอยในสถานทและภาชนะรองรบทจดเตรยมไว • ปรบเปลยนรปแบบการจดเกบขยะมลฝอยใหเหมาะสมกบพนท

• กำาหนดจำานวนรถเกบขนขยะมลฝอยใหเหมาะสมกบปรมาณทจดเก บในพนทและ ก ำาหนด เสนทางการเกบขนใหสอดคลองกบปรมาณขยะมลฝอย

• สงเสรมและสนบสนนใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมด ำาเน นงานเก บรวบรวมและขนสง ขยะมลฝอย โดยมการกำาหนดเกณฑและเงอนไขตามความเหมาะสม 4. แกไขปญหาการกำาจดขยะมลฝอย โดยการบรหาร

จดการขยะมลฝอยในลกษณะรวมศนย หรอมการใช บรการสถานทกำาจดขยะมลฝอยรวมกนกบ อปท.ใกลเคยง

5. ประสทธภาพในการกำาจดขยะมลฝอย การกอสรางสถานทฝงกลบขยะมลฝอยสวนใหญมกจะถกตอตานทงทเปนสงจำาเปนสำาหรบชมชนสาเหตท ประชาชนมกตอตานเนองจากเกรงวาจะมปญหาเรองกลน การรวไหลของนำาชะมลฝอย และการเขาในพนท ของรถขนขยะมลฝอยดงนน การดำาเนนการดแลและเดนระบบกำาจดขยะมลฝอยจงตองมการดำาเนนการอยาง มประสทธภาพเพอปองกนมใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม รวมทงตองมการตดตามตรวจ

สอบคณภาพนำาใต ดนบรเวณสถานทก ำาจดขยะมลฝอยเปนระยะเพอเปนการตรวจสอบประสทธภาพของสถานทกำาจด และนำา ไปสการกำาหนดแนวทางการปรบปรงสถานทกำาจดขยะมลฝอยตอไป การเพมประสทธภาพการกำาจดขยะมลฝอย ทำาไดโดย

• อบรมการดแลและเดนระบบใหกบเจาหนาทระดบปฏบตการของ อปท.

• จดทำาแผนงานการฟ นฟสถานทก ำาจดขยะมลฝอยเพอขอรบการสนบสนนงบประมาณ และดำาเนนการฟ นฟเพมประสทธภาพระบบ

6. เพมรายไดจากการบรหารจดการขยะมลฝอย องคการบรหารสวนตำาบลหวทง มกประสบปญหารายไดทไดจากการใหบรการจดการขยะมลฝอยตำา กวาคาใชจายจรงมาก ทำาใหเปนอปสรรคในการปรบปรงและพฒนาประสทธภาพการใหบรการ ดงนน จงควรม การพจารณา หาแนวทางทจะเพมรายไดจากการใหบรการ อาทจดฝกอบรมการใชโปรแกรมประยกตแนว ทางการกำาหนด อตราคาบรการกำาจดขยะมลฝอยเชงพนทศกษาตนทนคาใชจายในการดำาเนนการเกบรวบรวม และขนสงขยะมลฝอยเพอเปนขอมลในการวางแผนและกำาหนดคาบรการลดตนทนการจดการขยะมลฝอยดวย การพฒนากระบวนการ มสวนรวมของประชาชนในการลดและคดแยกขยะมลฝอยจากตนทางปรบปรงระบบ การจดเกบทมประสทธภาพ เชน ใหสมปทานหรอจดจางภาคเอกชนใหทำาการเกบคาบรการใหขยายฐานการ จดเกบใหครอบคลมเขตการใหบรการมาก

ขนปรบเพมอตราคาธรรมเนยมอยางเหมาะสม ซงควรนำาหล ก ผ ก อ มลพษเป นผ จ าย มาประยกต และต อง“ ”พจารณา ความสามารถในการจาย ควบคไปดวยใหความ“ ”รด าน สงแวดลอมเพอปลกฝงจตส ำานกและสรางความตระหนกดาน สงแวดลอมแกประชาชนและใหความรวมมอใน การจายคาบรการ

การจดการขยะมลฝอยชมชน

ความหมายของขยะมลฝอย มลฝอย (Solid Wastes) คอ ของเสยทเกดขนจากการกระทำาหรอกจกรรมซงโดยปรกตจะเปน ของแขง (Solid) หรอกงของแขง (Semisolid) และจะถกทงหลงจากมการใชหรอเมอไมมความตองการ มล ฝอย หมายความวา เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา ถงพลาสตก ภาชนะทใชใสอาหาร เถา มลสตว หรอซากสตวรวมตลอดถงสงอนใดทเกบจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน ๆ (พระราชบญญตรกษาความ สะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535) ความหมายของขยะมลฝอยในมตของการจดการ มลฝอยควรจะหมายถง สงของทเหลอประโยชน หรอสงของทไมสามารถนำากลบมาใชประโยชนใหม หรอเพอใหมขยะมลฝอยทไมมประโยชนเหลอนอยทสดอน จะสรางมลพษนอยทสด

แหลงกำาเนดขยะมลฝอย แหลงกำาเนดของขยะมลฝอย เกดขนจาก กจกรรมตาง ๆ ในครวเรอนและสถาน ประกอบการตางๆ ในชมชน สามารถเกบ รวบรวมไดจากสถานทตาง ๆ เชน แหลง ชมชนหรออาคารบานเรอน รานอาหาร การท ำาความ

สะอาดทางเทาทสาธารณะ หรอตลาด โรงงานอตสาหกรรมหรอแหลง พาณชยกรรม เปนตน แหลงกำาเนดขยะมล ฝอยทสำาคญ ไดแก ทอยอาศย สถานท สาธารณะ สถานทตงระบบสาธารณปโภค ตาง ๆ โรงงานอตสาหกรรมและลกษณะ ขยะมลฝอยจากแหลงกำาเนดตางๆ เหลาน จะมความแตกตางกนไปตามของกจกรรม แหลงก ำาเนด ลกษณะกจกรรม/สถานท ล กษณะขยะมลฝอย ทพกอาศย บานเด ยว อพารตเมนต ตกแถว อาคารชด เศษอาหาร กระดาษ พลาสตก เศษผา หนง ยาง กระเบอง ขวดแกว เศษใบไมกง ไมของเสย อนตรายจาก บานเรอน(เชน ถานไฟฉาย หลอดไฟ แบตเตอร รถยนต) และเฟอรนเจอร ธรกจการคา รานคา รานอาหร ตลาด ส ำานกงาน โรงแรม สถาน บรการฯ กระดาษ กลอง พลาสตก เศษอาหาร แกว ไม กระปอง ของเสยอนตรายจาก บานเรอน สถานทราชการ โรงเรยน โรงพยาบาล เชนเด ยวกบธรกจการคา ทท ำาการหนวยงานราชการ สถานทก อสราง สถานทก ำาลงกอสรางหรอร อ ถอน การซอมแซมถนน หรอ ทางเทา เศษไมเศษเหล ก เศ ษ หน คอ นกรต ฝ นด น ส ถา นท ต ง ร ะ บบสาธารณปโภค โรงผลตนำาประปา โรงบำาบด นำาเสย กากตะกอนจากระบบบำาบดนำาเสย สถานทสาธารณะ ถนน ทจอดรถ สนามเดกเลน สวนสาธารณะ สถานท ทองเทยว เศษกระดาษ พลาสตก กระปอง ใบไมก ง ไม ฝนดน อตสาหกรรม โรงงานอตสาหกรรม ของเสยจากกระบวนการผลต (ขนอยก บ ประเภทของโรงงาน) เศษโลหะ ของเสย อนตราย มลฝอยจากคนงาน เกษตรกรรม ไร นา สวน ปศสตว เศษผลผลต เชน ฟางขาว เปลอกผลไม มลสตว

ประเภทของขยะมลฝอย

1) ขยะยอยสล�ย หรอ มลฝอยยอยสล�ยคอ ขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรวสามารถนำามาหมกทำาปยได เชน เศษผก เปลอกผลไม เศษอาหารใบไมเศษเนอสตว เปนตน แตไมรวมถงซากหรอเศษของพช ผก ผลไมหรอสตวทเกดจากการทดลองในหองปฏบตการเปนตน

2) ขยะรไซเคล หรอ มลฝอยทยงใชไดคอ ของเสยบรรจภณฑหรอวสดเหลอใชซงสามารถนำากลบมาใชประโยชนใหมได เชน แกว กระดาษกระปองเครองดมเศษพลาสตก เศษโลหะ อลมเนยม ยางรถยนต กลองเครองดมแบบ UHT เปนตน 3) ขยะทวไปหรอ มลฝอยทวไปคอขยะประเภทอนนอกเหนอจากขยะยอยสลายขยะรไซเคล และขยะอนตราย มลกษณะทยอยสลายยากและไมคมคาสำาหรบการนำากลบมาใชประโยชนใหมเชน หอพลาสตกใสขนมถงพลาสตกบรรจผงซกฟอกพลาสตกหอลกอม ซองบะหมกงสำาเรจรป ถงพลาสตกเป อนเศษอาหารโฟมเป อนอาหาร ฟอยลเป อนอาหาร ซองหรอถงพลาสตกสำาหรบบรรจเครองอปโภคดวยวธรดความรอนเปนตน

4) ขยะอนตร�ย หรอมลฝอยอนตร�ย คอมลฝอยทปนเป อน หรอมองคประกอบของวตถดงตอไปน

1. วตถระเบดได2. วตถไวไฟ3. วตถออกไซดและวตถเปอรออกไซด4. วตถมพษ5. วตถททำาใหเกดโรค6. วตถกมมนตรงส7. วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม8. วตถกดกรอน9. วตถทกอใหเกดการระคายเคอง10. วตถอยางอนทอาจกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสง

แวดลอมหรออาจทำาใหเกดอนตรายแกบคคลสตว พชหรอทรพย เชน หลอดฟลออเรสเซนตถานไฟฉายหรอแบตเตอรโทรศพทเคลอนทภาชนะทใชบรรจสารกำาจดแมลงหรอวชพชกระปองสเปรยบรรจสหรอสารเคม เปนตน

ใหแยกทงมลฝอยอนตร� โดยก�รแยกออกจ�กขยะทง 3 ชนดทกล�วม�ขยะมลฝอยรไซเคลนำาเขาสกจกรรมการรไซเคลทำาปยหมก/ปยนำาชวภาพใชบำารงดน/รดตนไมรานรบซอของเกาอตสาหกรรมรไซเคลขยะมลฝอยอนทรย/มลฝอยยอยสลายขยะมลฝอยกระดาษแกวพลาสตกโลหะเศษอาหาร

เศษหญา/ใบไมเศษผก/ผลไมศนยวสดรไซเคลชมชนธนาคารขยะรไซเคลผาปารไซเคลขยะแลกไขสงของเกบรวบรวม ณสถานเกบรวบรวมฝงกลบสถานทกำาจดขยะมลฝอยนำาไปรไซเคลนำาไปกำาจดอยางถกตองเชนการฝงกลบแบบปลอดภย (Secure Landfill) ขยะมลฝอยอนตรายขยะมลฝอยทวไปหลอดไฟถานไฟฉายภาชนะบรรจสารอนตราย เชนกระปองสเปรยหลอดฟลออเรสเซนตแบบตรงแบเตอรมอถอและถานไฟฉายอดประจ(Rechargeable) แกวกระดาษพลาสตกโลหะ /อโลหะนำาไปขายบรจาคนำาเขาธนาคารกจกรรมขยะแลกไขคดแยกเขาสกระบวนการรไซเคลประเภทขยะรไซเคลการรไซเคลหรอการแปรรปใชใหมคอ การนำาขยะรไซเคล ของเสย บรรจภณฑหรอวสดเหลอใชมาแปรรปเปนวตถดบในกระบวนการผลตหรอเพอผลตเปนผลตภณฑใหมโดยกรรมวธตางๆ ซงทกคนสามารถทำาได โดยการคดแยกขยะมลฝอยแตละประเภททงทบาน โรงเรยน และสำานกงาน เพอนำาเขาสกระบวนการรไซเคล1. แกวแกวสามารถแบงเปน 2 ประเภทใหญ ดงน1.1 ขวดแกวดจะถกนำามาคดแยกชนด ส และประเภททบรรจสนคา ไดแกขวดแมโขง ขวดนำาปลา ขวดเบยร ขวดซอส ขวดโซดาวนเวย

ขวดเครองดมชกำาลงขวดยา ขวดนำาอดลม ฯลฯ การจดการขวดเหลานหากไมแตกบนเสยหายจะถกนำากลบเขาโรงงานเพอนำาไปลางใหสะอาดและนำากลบมาใชใหมทเรยกวา “Reuse” 1.2 ขวดแกวแตกขวดทแตกหกบนชำารดเสยหายจะถกนำามาคดแยกสไดแกขวดแกวใส ขวดแกวสชา และขวดแกวสเขยวจากนนนำาเศษแกวมาผานกระบวนการรไซเคลโดยเบองตนจะเรมแยกเศษแกวออกมาตามสของเอาฝาจกทตดมากบปากขวดออกแลวบดใหละเอยดใสนำายากดสเพอกดสทตดมากบขวดแกวลางใหสะอาด แลวนำาสงโรงงานผลตขวดแกวเพอนำาไปหลอมใหมตวอย�งแกวทนำ�ม�รไซเคลขวดแมโขงกลม/แบนขวดแบลค-เลเบลขวดแบลคแคทขวดแสงทพยกลม/แบนขวดเบยรชาง/สงหขวดเครองดมชกำาลงขวดเบยรสงหขวดนำาปลาขวดนำาสมสายช ขวดมดไวดดา ขวดนำาอดลมเลก/ใหญขวดโซดาสงหขวดโซดาวนเวยเศษแกวแดง (สชา)เศษแกวเขยวเศษแกวขาวใส/ขาวขนขวดแบนเลก/ใหญขวดยาฆาแมลงเลก/ใหญขวดไวนขวดยาปอนด2. กระด�ษ

กระดาษเปนวสดทยอยงายทสดเพราะผลตจากเยอไมธรรมชาตโดยปกตกระดาษจะมระยะเวลายอยสลายไดเองตามธรรมชาตประมาณ 2 – 5 เดอนแตถาถกทบถมอยในกองขยะจนแนนไมมแสงแดดอากาศและความชน สำาหรบจลนทรยในการยอยสลาย กอาจตองใชเวลาถง 50 ปในการยอยสลาย ดงนนเราจงควรแยกขยะทเปนเศษกระดาษเหลานออกจากขยะชนดอนๆเพอความสะดวกในการจดเกบและนำาไปรไซเคลเปนกระดาษนำากลบมาใชใหมใหเกดประโยชนสงสดตวอยางกระดาษทนำามารไซเคลกระดาษแขงกลองนำาตาล กระดาษยอยสวยกระดาษหนงสอพมพกระดาษสกระดาษกลองรองเทากระดาษยอยขยะกระดาษหนงสอเลมกระดาษขาวดำากระดาษสมดกระดาษถงปน3. พล�สตกพลาสตกแบงเปนประเภทใหญๆได 2 ประเภท ดงน3.1 พล�สตกทคงรปถ�วรหรอพล�สตกเทอรโมเซท(Thermosetting Plastic)เปนพลาสตกทแขงตวดวยความรอนแบบไมยอนกลบสามารถขนรปผลตภณฑรปทรงตางๆไดโดยทำาใหแขงตวดวยความรอนในแมแบบและเมอแขงตวแลวจะมความคงรปสงมากเนองจากไมสามารถหลอมเหลวไดอก

พลาสตกในกลมนจงจดเปนผลตภณฑพลาสตกประเภท รไซเคลไมได“ ”3.2 พล�สตกทส�ม�รถนำ�กลบม�ใชใหมไดหรอเทอรโมพล�สตก (Thermoplastic) เปนพลาสตกทหลอมตวดวยความรอนและกลบแขงตวเมออณหภมลดตำาลงพลาสตกชนดนจดเปนวสดประเภท รไซเคลได“ ”เพอใหงายตอการแยกชนดบรรจภณฑพลาสตกเพอนำามากลบมาแปรรปใชใหมไดอยางมประสทธภาพไดมการนำาสญลกษณมาใชบนบรรจภณฑอยางแพรหลาย ดงนสญลกษณชนดพล�สตกก�รใชง�นตวอย�งพลาสตกอนๆเปนพลาสตกอนๆนอกเหนอจากพลาสตกทง 6 ประเภทพบมากมายหลายรปแบบเชน สนรองเทาปากกาตวอย�งพล�สตกทนำ�ม�รไซเคลพลาสตกรวมพลาสตกขวด PET พลาสตก PVC สายยางขวดนำามนพชเกาพลาสตกแผนปายอะครลคขวดนำาเกลอทอเอสลอนสเทา/ฟา/เหลองขวดนำาดมเลกเปลอกสายไฟส/ดำาพลาสตกกรอบจมจกนำาปลา CPU/UPS รองเทายาง/รองเทาบธ PVC แผน CD โฟมสะอาด4. โลหะโลหะทสามารถนำามารไซเคลใหมไดมดงน

4.1 เหลกใชกนมากทสดในอตสาหกรรมกอสราง ผลตอปกรณตางๆรวมทงเครองใชในบานอตสาหกรรม4.2 ทองเหลองเปนโลหะมราคาดนำากลบมาหลอมใชใหมไดโดยการทำาเปนพระระฆง อปกรณสขภณฑตางๆ และใบพดเรอเดนทะเลขนาดใหญ4.3 ทองแดงนำากลบมาหลอมทำาสายไฟใหมไดอก4.4 สแตนเลสนำากลบมาหลอมทำาชอนสอมกระทะ หมอ4.5 ตะกวนำากลบมาหลอมใหมทำาฟวสไฟฟาและสวนประกอบของอปกรณตางๆตวอย�งวสดรไซเคลเหลกหนาพเศษเหลกตะปเหลกเครองเหลกหนา/บางเหลกเสน 1 นวเหลกขกลงเหลกยอยเหลกหลอชนเลก/ใหญลวดสลงเหลกซอยสนเหลกเสน 5-6 หนกระปองทองแดงเสนเลก/ใหญทองเหลองบาง/หนาตะกวออน/แขงตะกวสงกะสทองแดงเผาขกลงทองเหลองสแตนเลสแบตเตอรขาว/ดำา/มอเตอรไซค5. อลมเนยมอลมเนยมแบงได 2 ประเภท คอ5.1 อลมเนยมหน�เชนอะไหลเครองยนต ลกสบ5.2 อลมเนยมบ�งเชน กะละมงซกผาขนนำา กระปองนำาอดลมกระปองเบยรตวอย�งอลมเนยมทนำ�ม�รไซเคล

อลมเนยมบาง/หนาอลมเนยมเสนอลมเนยมฉากอลมเนยมผาเบรกอลมเนยมกระปองยาอลมเนยมมลอลมเนยมหมอนำาอลมเนยมฝาจกแกะอลมเนยมไฟอลมเนยมจบอลมเนยมมงลวดอลมเนยมแผนเพจอลมเนยมไสทองแดงอลมเนยมอลลอยดอลมเนยมลอแมกอลมเนยมลกสบอลมเนยมกระปองเครองดม เชน โคกเบยรอลมเนยมกระทะไฟฟาก�รคดแยกขยะมลฝอยควรรณรงคใหความรแกประชาชนทพกอาศยอยในบานเรอนโรงแรมสถานประกอบการและสถานทอยอาศยอนๆ ดำาเนนการคดแยกและเกบกกขยะทเกดขนดงตอไปน1. คดแยกขยะทสามารถนำากลบมาใชประโยชนใหมไดหรอขยะรไซเคลออกจากขยะยอยสลายขยะอนตรายและขยะทวไป2. เกบกกขยะททำาการคดแยกแลวในถงหรอถงรองรบขยะแบบแยกประเภททหนวยราชการกำาหนด3. เกบกกขยะททำาการคดแยกแลวในบรเวณทมอากาศถายเทสะดวก มแสงสวางเพยงพอไมกดขวางทางเดน อยหางจากสถานทประกอบอาหาร ทรบประทานอาหารและแหลงนำาดม

4. ใหเกบกกขยะอนตราย หรอภาชนะบรรจสารทไมทราบแนชดเปนสดสวนแยกตางหากจากขยะอนๆเพอปองกนการแพรกระจายของสารพษ หรอการระเบดเพอแยกทงตามรปแบบการเกบรวบรวมของอปท. ซงม 3 แบบหลกๆ ไดแก1) การเกบจากหนาบานพรอมขยะทวไปโดยการเกบขนมชองแยกขยะอนตราย2) การเกบจากหนาบานตามวนทกำาหนดโดยมรถเกบขยะอนตรายโดยเฉพาะ3) การนำาไปทงในภาชนะหรอสถานทรวบรวมขยะอนตรายของชมชนทจดไวเฉพาะ5. หามเกบกกขยะอนตรายไวรวมกน โดยใหแยกเกบเปนประเภทๆ หากเปนของเหลวใหใสถงหรอภาชนะบรรจทมดชดและไมรวไหลและหามเทของเหลวตางชนดปนกนเนองจากอาจเกดการระเบดหากเปนของแขงหรอกงของแขงใหเกบใสถงหรอภาชนะทแขงแรง6. หลกเลยงการเกบกกขยะททำาการคดแยกแลวและมคณสมบตทเหมาะแกการเพาะพนธของพาหะนำาโรคหรอทอาจเกดการรวไหลของสารพษไวเปนเวลานาน

7. หากมการใชนำาทำาความสะอาดวสดคดแยกแลวหรอวสดเหลอใชทมไขมนหรอตะกอนนำามนปนเป อนจะตองระบายนำาเสยนนผานตะแกรงและบอดกไขมนกอนระบายสทอนำาสาธารณะ8. หามเผา หลอมสกดหรอดำาเนนกจกรรมอนใด เพอการคดแยก การสกดโลหะมคาหรอการทำาลายขยะในบรเวณทพกอาศยหรอพนททไมมระบบปองกนและควบคมของเสยทจะเกดขนกอนทจะนำาขยะกลบมาใชประโยชนตองมการคดแยกประเภทขยะมลฝอยภายในบานเพอเปนการสะดวกแกผเกบขนและสามารถนำาขยะบางชนดไปขายเพอเพมรายไดใหกบตนเองและครอบครวรวมทงงายตอการนำาไปกำาจดอกดวย โดยสามารถทำาไดดงนประเภทแยกวธใดก�รนำ�ไปใชประโยชนขยะอนทรย/ขยะยอยสลาย- คดแยกอาหารกงไม ใบไมออกจากขยะอนๆ- จดหาภาชนะทมฝาปดเพอแยกเศษอาหาร ผก ผลไม- รวบรวมเศษอาหารไวเลยงสตว- นำาเศษผกผลไมและเศษอาหารไปทำาขยะหอมหรอนำาหมกจลนทรย (EM)

- เศษกงไมใบไม ผสมกบกากทไดจากการทำาขยะหอมกลายเปนปยหมกอนทรยขยะรไซเคล- แยกขยะรไซเคลทขายไดแตละประเภทใหเปนระเบยบเพอสะดวกในการหยบใชหรอจำาหนาย- รวบรวมมาเขากจกรรมของชมชน เชนธนาคารขยะแลกแตมขยะแลกไขธนาคารขยะผาปารไซเคลเปนตน- นำามาใชซำาโดยประยกตเปนอปกรณในบานเชนขวดนำาพลาสตกมาตดเพอปลกตนไมกระปองนำาอดลมตดฝาใชเปนแกวนำาขวดแกวขวดพลาสตกมาใสกาแฟฯลฯประเภทแยกวธใดก�รนำ�ไปใชประโยชนขยะอนตราย (ขยะพษ)- แยกขยะอนตรายออกจากขยะอนๆโดยในการคดแยกตองระวงไมใหขยะอนตรายแตกหกหรอสารเคมทบรรจอยเขาสรางกาย- ขยะอนตรายบางประเภทสามารถนำากลบมาแปรรปใชใหมได เชนหลอดฟลออเรสเซนตแบบตรงแบตเตอรโทรศพทเคลอนทถานชารจเปนตน แตในปจจบนยงไมมมลคาพอทจะขายไดสำาหรบขยะทสามารถนำากลบมาแปรใชใหมไดหรอขยะรไซเคลมวธการคดแยกขยะเพอใหขายไดราคาดดงนประเภทประเภททข�ยไดวธเกบ

กระดาษ -กระดาษหนงสอพมพ- กระดาษสมด- หนงสอ, นตยสาร- กระดาษกลอง- กระดาษขาว-ดำา- แผนพบคดแยกเปนประเภทและมดใหเรยบรอยเวลาจำาหนายจะไดราคาทดกวาเนองจากกระดาษแตละประเภทมราคารบซอทแตกตางประเภทประเภททข�ยไดวธเกบพลาสตก -ภาชนะพลาสตกบรรจ ยาสระผมครมอาบนำา- ถงพลาสตกเหนยว - ถงนำากะละมง- ขวดนำามนพชหรอขวดนำาดมชนดใส- บรรจภณฑทมเครองหมายรไซเคล-ขวดนำาพลาสตกสขาวขนถอดฝาขวด รน/เทของเหลวทบรรจภายในออกทำาความสะอาดจากนนทำาใหแบนเพอประหยดเนอทและเกบรวบรวมแยกประเภทเปนพลาสตกสขาวขน พลาสตกใสและพลาสตกอนๆเนองจากพลาสตกแตละประเภทมราคาแตกตางกนประเภทประเภททข�ยไดวธเกบโลหะ/อโลหะ- วสดหรอเศษเหลกทกชนด - กระปองบรรจทไมเปนสนม - เครองดมทเปนอลมเนยม- ทองแดงทองเหลองตะกวรน/เทของเหลวทบรรจภายในออกทำาความสะอาดจากนนทำาใหแบนเพอ

ประหยดเนอทและเกบรวบรวมกรณเศษเหลก ทองแดงใหมดรวมไวกระปองอลมเนยมแนวท�งก�รลดปรม�ณขยะมลฝอยการปองกนและควบคมการเพมขนของปรมาณขยะทสำาคญตองอาศยขบวนการปรบเปลยนพฤตกรรมในชวตประจำาวนโดยทวไปแลวหนวยงาน ประชาชนองคกรและชมชนสามารถลดปรมาณขยะทจะเกดขนได โดยใชหลกการดงน1. ระดบครวเรอน1.1 ลดก�รใช (Reduce) 1) ลดการขนขยะเขาบาน ไมวาจะเปนถงพลาสตก ถงกระดาษกระดาษหอของ โฟมหรอหนงสอพมพ เปนตน2) ใชผลตภณฑชนดเตม เชน นำายาลางจาน นำายาปรบผานม เครองสำาอางถานชนดชารจได สบเหลว นำายารดผา นำายาทำาความสะอาด ฯลฯ3) ลดปรมาณขยะมลฝอยอนตรายในบาน หลกเลยงการใชสารเคมภายในบาน เชนยากำาจดแมลงหรอนำายาทำาความสะอาดตางๆ ควรจะหนไปใชวธกาทางธรรมชาตจะดกวาอาท ใชเปลอกสมแหงนำามาเผาไลยง หรอ ใชผลมะนาวเพอดบกลนภายในหองนำา4) พยายามหลกเลยงการใชโฟมและพลาสตกซงกำาจดยาก โดยใชถงผาหรอตะกราในการจบจายซอของใชป นโตใสอาหาร1.2 ใชซำ� (Reuse)1) นำาสงของทใชแลวกลบมาใชใหม เชน ถงพลาสตกทไมเปรอะเป อนกใหเกบไวใชใสของอกครงหนงหรอใชเปนถงใสขยะในบาน

2) นำาสงของมาดดแปลงใหใชประโยชนไดอก เชน การนำายางรถยนตมาทำาเกาอการนำาขวดพลาสตกกสามารถนำามาดดแปลงเปนทใสของ แจกน การนำาเศษผามาทำาเปลนอนเปนตน3) ใชกระดาษทงสองหนา1.3 ก�รรไซเคล (Recycle)เปนการนำาวสดทสามารถนำากลบมาใชใหมไดเชน กระดาษ แกวพลาสตก เหลกอะลมเนยม มาแปรรปโดยกรรมวธตางๆ นอกจากจะเปนการลดปรมาณขยะมลฝอยแลวยงเปนการลดการใชพลงงานและลดมลพษทเกดกบสงแวดลอมซงเราสามารถทำาไดโดย1) คดแยกขยะรไซเคล แตละประเภท ไดแก แกว กระดาษ พลาสตกโลหะ/อโลหะ2) นำาไปขาย/บรจาค/ นำาเขาธนาคารขยะ/กจกรรมขยะแลกไข3) ขยะเหลานกจะเขาสกระบวนการรไซเคล

2. ระดบชมชน2.1 จดทำ�โครงก�รหรอประส�นใหมก�รดำ�เนนโครงก�รทเนนก�รลดและใชประโยชนขยะชมชนณ แหลงกำ�เนดซงจะลดภาระการดำาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนโดยโครงการดงกลาว ไดแก การจดตง

ธนาคารขยะหรอวสดเหลอใชการหมกทำาปย การหมกปยนำาชวภาพ ตลาดนดขยะรไซเคลขยะแลกไข ผาปารไซเคล สหกรณสนคารไซเคลการบรจาคสงของทไมใชแลว 2.2 ใหร�งวลตอบแทนใบประก�ศเกยรตคณหรอก�รสงเสรมก�รข�ยแกรานคา หรอผประกอบการทสามารถลดบรรจภณฑฟมเฟอยเชนรานคาทมการกกเกบหรอจำาหนายสนคาทมบรรจภณฑหอหมนอยหรอมการรวบรวมบรรจภณฑใชแลวเพอใชประโยชนใหมตวอย�งกจกรรมก�รคดแยกและใชประโยชนขยะมลฝอย1. ระดบครวเรอน1.1 สงประดษฐจ�กวสดเหลอใช- กระถางตนไมจากยางรถยนตเกา- แจกนจากขวดพลาสตก- หมวกจากกระปองเบยร- กระเปาจากกลองนม1.2 ก�รทำ�นำ�หมกจลนทรยนำาหมกจลนทรยคอ สารละลายทไดจากการยอยสลายเศษวสดทเหลอใชจากสวนตางๆของพชหรอสตว โดยผานกระบวนการหมกในสภาพทไมมออกซเจนมจลนทรยทำาหนาทยอยสลายเศษซากพชและซากสตวเหลานนใหกลายเปนสารละลายรวมถงการใชเอนไซมทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอมการเตมเอนไซมหรอการเรงการยอยสลายทำาใหเกดกระบวนการยอยสลายไดอยาง

รวดเรวยงขนประเภทของนำ�หมกจลนทรยนำาหมกจลนทรยสามารถแบงออกตามประเภทของวตถดบทนำามาใชในการผลตแบงไดเปน 2 ประเภท คอ นำาหมกจลนทรยทผลตจากพชหรอขยะเปยกและนำาหมกจลนทรยทผลตจากสตว1. นำ�หมกจลนทรยทผลตจ�กพชหรอขยะเปยก1.1 เศษอ�ห�รสวนผสม - เศษอาหาร ½ ถง- กากนำาตาล 1 ลตร- นำาหมกจลนทรย1 ลตร- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด ขนาด 20 - 40 ลตร- ถงปยวธทำ�1. เตมนำาสะอาดลงในถงพลาสตกประมาณครงถงจากนนเตมกากนำาตาลและหวเชอจลนทรยผสมใหเขากน2. นำาเศษอาหารใสถงปยผกปากถงนำาไปแช กดใหจมหมกไว 7 วนเกบในทรมประโยชนผสมนำา 1:500 ใชฉดพน หรอรดตนพชชวยเรงการเจรญเตบโตและใชเปนหวเชอจลนทรย1.2 เศษผกสวนผสม - เศษผก ½ ถง- กากนำาตาล 1 ลตร- นำาหมกจลนทรย1 ลตร

- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด ขนาด 20 - 40 ลตร- ถงปยวธทำ�1. เตมนำาสะอาดลงในถงพลาสตกประมาณครงถงจากนนเตมกากนำาตาลและนำาหมกผสมใหเขากน2. นำาเศษผกใสถงปยผกปากถงนำาไปแช กดใหจมหมกไว 7 วนเกบในทรมประโยชนผสมนำา 1:500 ใชฉดพน หรอรดตนพชชวยเรงการเจรญเตบโตและใชเปนหวเชอจลนทรย1.3 เศษผลไมรสเปรยวสวนผสม - เปลอกสม มะนาว สบปะรด- กากนำาตาล 1 ลตร- นำาหมกจลนทรย1 ลตร- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด ขนาด 20 - 40 ลตร- ถงปยวธทำ�1. เตมนำาสะอาดลงในถงพลาสตกประมาณครงถงจากนนเตมกากนำาตาลและนำาหมกผสมใหเขากน2. นำาเศษผลไมรสเปรยวใสถงปยผกปากถงนำาไปแชกดใหจมหมกไว 7 วน เกบในทรมประโยชน ใชขดหองนำาโดยไมตองผสมนำาแทนนำายาลางหองนำา

ทเปนสารเคมใชเทลงในทอระบายนำา จะชวยลดกลนเหมนของนำาเสยและใชเทลงในโถสวมเพอชวยในการยอยสลายทำาใหสวมไมเตม1.4 เศษผลไมสแดง สเหลองสวนผสม - มะละกอ แตงโม กระเจยบ ฝกทอง ขนน- กากนำาตาล 1 ลตร- นำาหมกจลนทรย1 ลตร- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด ขนาด 20 - 40 ลตร- ถงปยวธทำ�1. เตมนำาสะอาดลงในถงพลาสตกประมาณครงถงจากนนเตมกากนำาตาลและนำาหมกผสมใหเขากน2. นำาเศษอาหารใสถงปยผกปากถงนำาไปแช กดใหจมหมกไว 7 วนเกบในทรมประโยชนผสมนำา 1:500 ใชฉดพนพชดอกชวยเรงสของดอกไมใหมสสนสวยงาม1.5 พชสมนไพรสวนผสม - สะเดา ขง ขา ตะไครหอม ใบมะกรด- กากนำาตาล 1 ลตร- นำาหมกจลนทรย1 ลตร- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด ขนาด 20 - 40 ลตร- ถงปยวธทำ�

1. เตมนำาสะอาดลงในถงพลาสตกประมาณครงถงจากนนเตมกากนำาตาลและนำาหมก ผสมใหเขากน2. นำาพชสมนไพรใสถงปยผกปากถงนำาไปแช กดใหจมหมกไว 7 วนเกบในทรมประโยชนผสมนำา 1:500 ใชฉดพนพชจะชวยปองกนและลดการทำาลายพชผลจากแมลงศตรพชขอควรระวง1. หามนำานำาหมกจลนทรยไปเกบในทกลางแจง หรอมแดดสองถงเปนอนขาดเนองจากจะทำาใหจลนทรยทมอยในนำาหมกจลนทรยตายและสงผลใหการหมกไมเปนไปโดยสมบรณ2. ถาหมกครบ 7 วน แลวเปดดนำาหมกจลนทรยจะพบวามฝาสขาวเกดขนบนผวนำาซงแสดงวานำาหมกนนใชไดแลว แตถาเปดดแลวเกดฝาสดำาและมกลนเหมนแสดงวาหมกผดวธใหแกไขโดยเตมกากนำาตาลอก 1 ลตรหมกอก 7 วนกจะนำามาใชได3. การใชนำาหมกจลนทรยกบพชนน จะตองมการเจอจางกบนำากอนนำาไปใชเนองจากถาใชนำาหมกจลนทรยทเขมขนเกนไปจะทำาใหพชเจรญเตบโตชาและใบเหลองแตถาใชในอตราทพอเหมาะพชจะเจรญเตบโตและใบเขยวเปนมน2. นำ�หมกจลนทรยทผลตจ�กสตว2.1 ปล�

สวนผสม - เศษปลาททงแลว 3 กโลกรม- กากนำาตาล 1 ลตร - นำาหมกจลนทรย- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด - ไมสำาหรบคนวธทำ�1. ผสมสวนผสมทงหมดใสลงในถงพลาสตกแลวทำาการปดฝาขณะทหมกควรเกบไวในทรม2. หมกไว 1 - 2 เดอนและตองคอยเปดถงคนนำาหมกจลนทรยอยางสมำาเสมอเพอชวยใหยอยสลายไดเรวยงขนประโยชนผสมนำา 1:500 ใชฉดพนหรอรดตนพช ชวยเรงการเจรญเตบโตและชวยปรบปรงคณภาพดน2.2 หอยเชอรสวนผสม - หอยเชอร ½ ถง หรอ 60 กโลกรม- กากนำาตาล 2 - 3 ลตร - นำาหมกจลนทรย1 ลตร- นำาสะอาด ½ ถงอปกรณ - ถงพลาสตกมฝาปด - ไมสำาหรบคนวธทำ�1. ทบหอยเชอรใหเปลอกแตกแลวคลกเคลากบกากนำาตาลและนำาหมกจลนทรยใหทว2. ใสลงในถงพลาสตกเตมนำาสะอาดปดฝาเกบไวในทรมหมกทงไว 90 วน จงนำามาใชไดประโยชนผสมนำา 1:500 ใชฉดพนหรอรดตนพช ชวยเรงการเจรญเตบโตและชวยปรบปรงคณภาพดนขอควรระวง

1. หากเตมกากนำาตาลนอยเกนไปจะทำาใหในขณะหมกเกดกลนเหมน ใหแกไขโดยเตมกากนำาตาลลงไปจะทำาใหกลนเหมนหายไป2. ระวงการใหนำาหมกจลนทรยหามใชในปรมาณทเขมขนและใชตดตอกนหลายวนควรใชสปดาหละ 2 ครง และควรผสมนำาอยางนอย 1:200 ถง 1:500 1.3. ก�รหมกปยอนทรยในปจจบนขยะประเภทผกผลไม เศษใบไม และเศษอาหาร ซงเปนขยะทสามารถยอยสลายไดนบวนจะเพมปรมาณมากขน นอกจากนยงกอใหเกดปญหาทยงยากในการกำาจดดงนน การทำาปยหมกจงเปนแนวทางหนงทสามารถลดปรมาณขยะและปญหาทางดานสงแวดลอม รวมทงสามารถลดการใชปยเคมของเกษตรกรเปนการสงเสรมการทำาเกษตรแบบธรรมชาตวตถประสงค1) ลดปรมาณขยะอนทรยทจะตองนำาไปกำาจดอนเปนการลดคาใชจายในเรองการกำาจด2) เพมรายไดใหแกหนวยงานทรบผดชอบ3) นำาปยหมกทไดไปใชประโยชนไดโดยตรงอปกรณ1) ถงหมก

2) จอบ/คราดขนตอนก�รดำ�เนนง�น1) นำาเศษอาหาร 1 สวน โดยปรมาตร เกลยลงพน เพอเตรยมการผสม2) นำาเศษใบไมแหงทสบแลว 1 สวน โดยปรมาตร เกลยทบลงบนเศษอาหารเชนเมอตวงวสดหมก (เศษอาหาร มลสตว หรอเศษผก ผลไม) 1 กระปองกตองตวงเศษใบไมแหง 1 กระปอง เชนกน (กระปองทใชตวงมลฝอยทง 2 ชนดควรมขนาดเทากน)3) ใชจอบหรอคราดคลกเคลาวสดหมกทงหมดใหเขากน4) เมอเศษอาหารกบใบไมแหงผสมเขากนดแลว จงนำาภาชนะมาตกโกยวสดหมกลงในถงหมกและทำาการปดฝาหมกใหเรยบรอย5) การเตมขยะควรทำาการเตมทกวน เนองจากวสดหมกมการยบตวลง ซงมอตราการเตมขยะเศษอาหาร 2 - 2.5 กก./วน หรอ 4 - 5 ลตร/วน6) ความชนทเหมาะสมสำาหรบกองปยหมกประมาณรอยละ 60 ความถในการทดสอบผใชสามารถทดสอบความชนเบองตนอยางงายๆ คอ ใชมอกำาวสดหมกแลวบบแรงๆจะมนำาไหลออกมาตามรองนวมอเพยงเลกนอยก�รแกไขปญห�ทอ�จเกดจ�กก�รหมกปย

ปญหาสาเหตวธแกไข- กลนเหมน- ความชนมากเกนไป- การถายเทอากาศนอย- มขยะสเขยวมากทำาใหมปรมาณไนโตรเจนมากเกนไป- ผสมขยะจำาพวกใบไมแหงดน หญาแหงเพอดดซบความชนและทำาใหอากาศถายเทสะดวกยงขน- เตมขยะทมคารบอน เชนใบไมและกงไมแหง- ภายในถงหมกไมมความรอน- ปรมาณขยะนอยเกนไปทำาใหขาดไนโตรเจนและความชน- เตมขยะใหมปรมาณมากขนใหพอเหมาะกบถงหมก- กระบวนการหมกใชเวลานานเกนกวาปกต- ขนาดของขยะมชนใหญเกนไป- ตดหรอสบขยะใหมขนาดเลกลงเหลอประมาณ 1 - 2 นวปญหาสาเหตวธแกไข- ถงหมกเปยกเกนไป - มความชนมากเกนไป- การระบายอากาศไมเพยงพอ- ยายถงหมกไปอยในบรเวณทอากาศถายเทไดสะดวกเตมใบไมแหงและพลกขยะเพอใหความชนลดลงก�รใชประโยชนของปยหมก1) ใชปยหมกกบการปลกพช ผก และไมดอกในแปลงปลก2) เตรยมแปลงตามความตองการ แลวโรยปยหมกใหทวแปลง หนาประมาณ 2 - 4 เซนตเมตรใชจอบสบคลกเคลาดนใหลกประมาณ 20 เซนตเมตร และรดนำาใหทวแปลงหมกดนไวประมาณ 1 สปดาห หลงจากนนจงนำาพชมาปลกได3) ใชปยหมกกบการปลกพชในกระถาง

4) ผสมปยหมกกบดนรวนในอตราสวน 1:5 โดยปรมาตร รดนำาใหชมและทงไวประมาณ 1 สปดาห แลวจงนำาใสภาชนะหรอกระถางเพอปลกพชตอไป5) ใชปยหมกกบพชไรและไมผล

2. ระดบชมชน2.1 ก�รจดตงสถ�นททงขยะแยกประเภทในชมชนสถานททงขยะแยกประเภทจดเตรยมไวสำาหรบใหประชาชนทไมสะดวกและไมตองการขายซอ-ขายขยะแตมพฤตกรรมทดและมความตระหนกถงผลของการแยกขยะและทงลงในภาชนทเหมาะสมเปนกจกรรมทตอเนองจากกจกรรมการรณรงคและใหความรแกประชาชนในการคดแยกขยะและทำาความสะอาดขยะเบองตนและเปนกจกรรมพนฐานทควรดำาเนนการเพราะเขาถงชมชนไดงายและตลอดเวลาสถานททงขยะแยกประเภทควรจดไวในบรเวณทประชาชนนำามาทงไดสะดวกขนตอนก�รดำ�เนนก�ร1. จดตงคณะกรรมการดำาเนนการและประชมคณะกรรมการเพอกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานและตดตามผล2. กำาหนดสถานททเหมาะสมในการจดภาชนะรองรบขยะแตละประเภทโดยพนททเหมาะสมควรเปนพนททไมมนำาทวมขงไมอบชน แสงแดดสองถงรถขยะสามารถเขาถงไดสะดวก3. กำาหนดประเภทและขนาดของภาชนะสำาหรบใสขยะแตละประเภท โดยกำาหนดทงสและเขยนคำาบรรยายใหถกตอง

4. ประชาสมพนธใหประชาชนทราบถงรปแบบของกจกรรม โดยจดทำาเอกสารเพอแจกจายแกประชาชนในบรเวณทมสถานททงขยะแยกประเภทตงอยโดยเอกสารจะตองบอกถงวธทำาความสะอาดขยะขนตนการลดขนาดขยะแยกประเภทและเวลาในการเกบรวบรวม6. ตดตามและประเมนผลโดยคณะกรรมการฝายตดตามและประเมนผลทแตงตงไวโดยทำาการบนทกปรมาณและประเภทของขยะทถกนำามาทงไวเพอประเมนความสำาเรจในการทำางาน

ผรบผดชอบ : สำานกปลด องคการบรหารสวนตำาบลหวทง อำาเภอพล จงหวดขอนแกน