Y Nghia via Phat Va Bo Tat Trong Nam - Nhieu Tac Gia

8/3/2019 Y Nghia via Phat Va Bo Tat Trong Nam - Nhieu Tac Gia

1/211

NghaVa Pht - B Tt Trong Nm

Nhiu Tc Gi

---o0o--- Ngun

http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 16-8-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected]

Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org Mc Lc

LI GII THIULI M UB TT DI LC

1.Tiu s2. ngha biu trng3. Tm l hin thc4.Tm linh thng thng5. ngha i Ngi vi cuc sng nhn sinh6. B Tt Di Lc n sinh7.Tn ngng Di Lc B tt

CUC RA I LM NN LCH S 1. Vi nhn nh v ngy ra i lch s2. ng c no thc y thi t i tu3. Cuc ra i y quyt tm4. ngha xut gia trong o Pht5. Bi hc ln cho chng sanh i sau

HNH TRNH CUI CNG CA C PHTB TT QUN TH M

1. nh ngha v tn khc

2. Hnh nh tn th 3. Php tu ca B Tt Qun Th m4. Li ch knh th

HNH NH B TT PH HIN TRONG PHT GIOI. nh nghaII.Hnh nguyn v biu trngIII.Khai m i sng con ngi v x hiIV.B Tt Ph Hin di gc siu hnh
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Bo%20Tat/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Bo%20Tat/


2/211

HNH NH B TT VN TH TRONG PHT GIO I THAI. nh nghaII. ngha gio dc v chuyn haIII. Gc siu hnhIV.Nhn nh

NGHA PHT NI. nh nghaII.Thn thIII. ngha ngy Pht n

B TT I TH CHI. Nhn hnh tu hnh ca B ttII.Hnh nguyn sanh ca B tt

VU LAN THNG HI1. ngha Vu Lan2. ngha T T3.Ngy Tng th tu

4.Ngy Pht hoan h5.Ngy x ti vong nhn6.Thi im lm l Vu Lan7.Ngy l Vu Lan cng l ngy bo hiu

A TNG B TT1.Nhn hnh qu kh qua kinh gio2.ng tch hin thn v kinh th 3.Php tu theo Ngi a Tng B tt4.Ngy va a Tng5.ch li ngi tu hnh theo hnh nguyn hay knh th B tt

T TU VIN VI PHP MN TNH 1.S lc tiu s2.Mc ch ca o Pht3.Tnh l g ?4.C ci Tnh khng5.Phng php cn bn ca ngi tu Tnh 5.Ti sao cn phi cu nguyn vng sanh6.Lm sao bit mnh c vng sanh

NGHA PHP MN TNH HNH NGUYN SANH CA C DC S LU LY QUANG NH LAI

I.Hnh nguyn sanh l g ?II.Khi qut v c Pht Dc SIII.Tn ngng o lIV.Gi tr biu trng v hin thc

T S B T MA1.Tiu s2. Hnh nh biu trng3. ngha hin thc4. ngha tm linh5.Tiu s i Ngi rt c ngha soi gng


3/211


4/211

LI M U

Trong xu th hin nay, s nghin cu hc Pht ca qun chng rt ph bin. V c th ni nhu cu tm hiu Pht php hm nay tr nn cn thithn bao gi ht. Trc tnh hnh , Ban Hong Php Trung ng(BHPTW) to iu kin thun li nhm p ng nhu cu hc pht ca ngPht t: M nhiu o trng tu bt quan trai, cc lp gio l dnh cho ngic s, cc kha tu ngn ngy V mt t chc hong php ng ch nht l chng trnh Pht hc hm th thu ht lng hc vin ng k hctp ng k, s ngi tri thc tham gia rt ng. y l chng trnh xemnh c qui m rng ln nht, i ng bin son bi v rt tt, c phng php s phm, nghin cu c liu r rng chnh xc l vic ng vuimng cho s pht trin tt ca Pht Gio Vit Nam.

c thm cn b phc v cho ngnh hong php, trong gn 10 nmBHPTW m cc lp o to ging s, cc lp hong php Thin Hoa, TrTh, v tip theo l m hai lp o to Cao v Trung cp Ging s, lnhng bc tin nhy vt ca ngnh hong php, trang b kin thc vngvng cho tim nng tr c tm huyt dn thn trn con ng phng s o php.

Trc nhng k vng ln lao m ch tn c t nim tin vo th htr, chng ti, Tng Ni ging sinh lp cao cp ging s, mun ng gp cht phn cng sc ca mnh trong cng tc hong php li sanh, cng nhau binson b ti liu din ging v cc ngy va ca Pht, T v B Tt tiu biutrong nm.

Chng ti thit ngh, tp ti liu ny rt cn cho ngi hong php, nhmnng cao thc v tinh thn tn s trng o, tng nh su sc n cc bc tin bi dy cng xy dng nn o php, theo chiu di lch s gn ba ngn nm. Ngoi mc ch , chng ti cn ch trng n ba tiu chsau:

1. Mt l biu hin tm lng sing hc, cn tu, nhit tnh hong php cacc Tng Ni ging sinh tr, hu n p cng n ch tn c lnh o GioHi, BHPTW, v nht l cc bc tn tc lnh o trc tip cu mang chngti.

2. Gip cho ngi Pht t c thm ti liu trong vic nghin cu, tmhiu ngha v bit r tm quan trng ca cc ngy l va m cc cha tchc l k nim thng nin.


5/211

3. ng gp mt phn ti liu, nhm gi cho nhng v ging s qanhiu cng vic m ngy ging cn k.

V vy, trong tp sch ny, chng ti c gng bin son kh cng phu,tng i y chi tit, ng thi hi nhp vi nn tn ngng c t lui nhng khng vt ra ngoi Pht php.

Kh nng tim n ca lp hc cn nhiu, chng ti cha khai thc htnhng vn qu y. Mt khc, dung lng quyn sch khng th tp hp nhng bi vit vi cc ti khc nhau, nh tuyn chn gii hn.

y l tc phm in chung u tin khng sao trnh khi nhng iu thiust, knh mong cc bc thin tr thc ch gio thm cho hon chnh.

Thnh knh ghi n Ch tn s gio dng. Nguyn cu nhng g tt pnht sm n vi qu c gi hu duyn vi Pht, B Tt.

Ban Bin Son

---o0o---

B TT DI LC

Thch N Tu Nh

A. DN NHP

Nhn qua cc cuc b du, ngi ta lo s trc cuc sng. Sng l i ln voci cht, hay sng suy t tm kim hnh phc. Pht gio phn bit c haith hnh phc. Hnh phc vi nhc dc ng trn v hnh phc siu thotsanh t. Trong kinh Pht cng c cu: Chng sanh a bnh, y dc a phng. Nu chng sanh c nhiu chng bnh th y dc cng c nhiucch iu tr. Nu chng sanh c n 84.000 trn lao phin no th Phtcng c 84.000 php mn cu chng sanh. Ngoi ra c Pht ThchCa cn gii thiu c Di , c Qun Th m, c a Tng, Ngi DiLc v.v c bit Ngi Di Lc c mt hnh tng rt p, rt vui, mt vBn Tn tu php, m cn l mt gi tr m hc tuyt vi. Ngi ta c thkh phn bit c cc v B Tt Qun Th m vi i Th Ch, Vn Thv Ph Hin, nhng vi hnh tng Di Lc, d l ngi khng bit o nhn


6/211

vo cng bit ngay l Ngi vi n ci hoan h gii thot, khin nhiungi thch chim ngng.

Nhn y chng ti xin trnh by s lc v nhng iu tm hiu v tiu struyn thuyt lin h n Ngi Di Lc B Tt, mt v o s gng mugio ha chng sanh i vo con ng hin thin, minh trit, an lc thhng hnh phc siu th.

---o0o---

B. NI DUNG

1.Tiu s

Hai ch Di Lc xut pht t ting Phn Maitreya (Pli: Metreya). Hn dchl T Th, A Dt a (Ajita), V Nng Thng. y l v B Tt Nht sinh bx c c Pht Thch Ca th k s thnh Pht tng lai. B Tt Di Lcngi Nam n, sanh trong gia nh B La Mn, sau quy y Pht tu hnhchng duy thc tnh x bo thn trc Pht Thch Ca. B Tt Di Lc sanhv cung tri u Sut s tr trn bn ngn nm (4.000) Tnh theo nmthng th gian l su mi c by ngn mun nm (607.000.000) sau sanh xung th gii ny tu hnh trong vn Hoa Lm, di ci cy LongHoa thnh Pht, hiu Di Lc. Theo huyn k v B Tt ny sanh thn ngit lc mi pht tm khng n tht chng sanh. Cn theo i Pht kinh s quyn 1 th T Th l ly ch T trong T v lng tm (T, Bi, H, X)ca Pht l u. Tm t sinh ra t chng tnh Nh Lai, c nng lc lmcho tt c th gian khng on dt Pht chng, cho nn gi l T Th (Th ltc chng, l h). T Th ngha l chng tnh T Bi v hoan h. Hai ch DiLc i lc bin thnh mt hnh dung t, din t nim vui hay s hoanh, nh Xun Di Lc, n ci Di Lc, ci bng Di Lc, c lc Di Lc l Bi Ha Thng, do eo b ti vi; Ngi ta tc tng Ngi khp ni. Nhth bit tn ngng Di Lc thnh hnh nh th no ?

Tng Duy Thc Php Tng Tn Ngi lm s t. Theo Ho Thng ThchQung Lin, ngi bin son quyn Duy thc hc, thin vin Qung cxut bn nm 1972: Vo khong th k V, B tt V Trc, Thin Thn nitip cng trnh duy thc ca Ngi, kho lo dng ti hoa sng tc nhng blun rt c gi tr lm cn bn cho tng Php Tng, cc Ngi thnh cngtrong nhim v trit hc ha t tng duy thc qua s trnh by tm php,


7/211

tm s hu php, sc php nng duyn s duyn, ch th khch th, itng. Phn tch tm l, vy l, cng nh sinh l, kt qu do t tm thc tcng v phn bit, chng t sanh hin hnh, hin hnh hun chng t.

-Nhng b lun do Ngi Di Lc trc tc gm c:

1- Du Gi S a Lun (yogacaryabhuni) c Huyn Trang Php S dchra Hn vn.

2- i tha trang nghim kinh lun (Mahayanasutra Lamkara-Sastra).

3- Thp a Kinh Lun (Dababhumikasutra Sastea)

4- Bin Trung Lun (Madhymita Vibhaga).

5- Kim Cang Bt Nh lun.

---o0o---

2. ngha biu trng

Vo trong cha Pht gio Bc tng, gia chnh in c cha th theo thTam Th Pht, c Thch Ca ng gia, bn phi c Thch Ca l Pht Di, bn tri l Pht Di Lc, Pht A Di l Pht qu kh, Pht Di Lc lPht tng lai, v c Thch Ca l Pht hin ti. Theo li th ny th cPht Di Lc ng trn ta sen cng l mt ngha tng trng tt. Bi v hoasen c biu th cho c tnh thanh tnh v gii thot. Hoa sen pht xutni ao h nc ng m vn ta ra mi hng thanh khit. l c tnhkhng th tm c trong cc loi hoa khc. Ngi Di Lc cng sng trongcnh i nhiu mu sc, ting ng m Ngi vn tu hnh siu thot an lc.

Tng php tng ch trng chuyn thc thnh tr v cu nhim gi vthc, nh cu ni tr danh ca B Tt Di Lc, do Hm Sn i S thn du

u Sut Thin nghe ngi thuyt ging ghi li: phn bit l thc, v phn bit l tr. Da vo thc l nhim, da vo tr l tnh,. Nhim tc c sinh t,tnh chng c ch Pht.

Ngi c i mt hn nhin, n ci hoan h, vui v, thn hnh mp ph biuhin s t ti an lc gia cuc i. Cuc i vn au kh, nc mt v


8/211

ting khc qu nhiu v rc ri lm ri! Trm trng, cng thng, khc mclm g, c mm ci nh nhng h x trc cuc sng cng l hnh phc.

Ri cng c hnh tng mt v Ha thng mp mp, ming ci toe tot,mc o phi ngc, by ci bng to tng, chung quanh c 6 a tr quynhiu. y l y c vo in tch B i Ha Thng.

B i Ha Thng xut hin vo i nh Lng Trung Hoa, Ngi mco xc xch, i u thng mang ci b ln, ai cho mn g th thu nhn mny dn vo b, gp nhng bn tr em ra phn pht v dy chng nim Phtlm hin. Chng thch Ngi lm! Hm sp tch, Ngi ngi trn tng bncha Nhc Lm ni bi k:

Di Lc chn Di Lc

Phn thn thin bch c

Thi thi th thi nhn

Thi nhn t bt thc

Dch:

Di Lc tht Di Lc

Phn thn trm ngn c

Lun lun hin v i

Ngi i t chng bit.

Hnh nh Ngi Di Lc c ci bng b phnh ra tng trng cho tm trngrng, nm a tr bu quanh c Di Lc tng trng cho nm trn: sc,thanh, hng,v, xc, (l ra su trn, nhng do php trn khng c hnhtng nn khng biu hin c y). Su trn nh l su tn gic, amc mt, a mc tai khu gi su thc, vc dy chng t nghip mlm, Kin nhn tm ng ni tng thc tm ca ngi tu Pht, tngtrng cho phin no khi ln do ngoi trn quy nhiu, nhng khng quy ph c n ci an nhin t ti ca Ngi ri vic. (Liu s nhn). lnt biu hin c sc ca hnh tng ny.


9/211

V mt i thng ci bao gi cng hay hn khc. Gia bit bao iu hly ca kip nhn sinh, nhng ln c ci thoi mi, ci thanh thn, civui ti du cho ch l nhng pht giy ngn ngi cng hnh phc lmri. T trc ti nay, ngi ta nghin cu trng thi tm l ca tng kiuci khc nhau.

- Nh vn Victor Hugo vit: N ci xua tan ma ng ra khi khun mtcon ngi.

- Nh vn Lon-Tolstoi th ni: Khng c g lm con ngi xch li gnnhau bng n ci hin lnh.

- Nh vn Dostoevsyky nu mt kin rt th v: Nu bn mun xtan v nhn bit tm hn mt ngi no th bn hy tm hiu. Khng phicch anh ta im lng, ni nng, khc lc hay ang xc ng bi nhng tng cao thng, tt nht hy nhn anh ta ang ci.

Trong Pht Gio, n ci ca c Thch Ca c gi l n ci an lc, nci ca c Pht Di Lc l n ci hoan h. Nu trong cuc sng chng talun trao i vi nhau bnng n ci v nhim th i sng ny s an lc bit bao.

---o0o---

3. Tm l hin thc

Hnh nh ca Ngi Di Lc l cn c vo ha thn B Tt, va hm cha ngha su xa, nn c ngi lm th hi:

nh l tha cng Pht Di Lc

Bng cha nhng g con mun bit

Ci rng tm y vn nh nh

Thy l khng khng, vt sanh t.

Qua hnh tng Pht Di Lc tiu biu l n ci an nhin t ti. Pht tctm, tm y l tm chn nh vt ln mi chi phi ca cn- trn-thc, tc l


10/211

hng phc c cc th gic trong ngoi. Do thy cc php do nhnduyn sanh khi, khng tht, ch c gi sanh, nn tm khng chp cc php,d sinh dit bt hoi vn khng thy mt cn tng gim. Mt hm, HoThng Bo Phc gp Ho Thng B i lin hi:

- i Pht Php l th no ?

B i bung b ln ri xung t, ng khoanh tay.

Hi tip:

- Ch l nh vy, hay li c vic hng thng khc ?

B i mang b ln vai, i.

Qua hnh ng trn, chng ta thy biu hin ca Ngi l H, X, i PhtPhp l bung b tt c nhc dc ng trn cho tm thanh tnh, cn eo ngcn chp cht th khng th no thu t c Pht Php. Nhng, x bngcch gng gng, x m vn cn luyn tic th ci x y cng cha tht x.Pht x bng cch vui v thch th, th ci x y mi tht lm cho tm khinhan.

Cho n cu hi th hai Ngi mang b ln vai i. Do vui m x, cng do xnn c vui: V th, Ngi vui ci mi d bt c hon cnh no. n nh 5a b chi a nghch ngm, a mc ming, a ch tay vo mt, angoy l tai, a cht vo mi, a m v ngc, a li vo hng, m Ngivn n n ci t ti, chuyn ha chng thnh cc ng t d thng; ldiu dng ca tm hng thng i gic ng.

---o0o---

4.Tm linh thng thng

Chng ta hc theo gng c Di Lc, x tt c ci chp ng, chp php. Ng php x th lc tc c ph phch n u cng khng lm no lontm ta. Ta thng c chng v hng phc chng tr thnh quyn thuccng c. Lc chng ta gic ng, su c quan y tr thnh su th thnthng (thin nhn thng, thin nh thng, thn tc thng, tha tm thng, tcmng thng, lu tn thng).


11/211

Bit nh vy chng ta tp sng h x khng c chp. Tt c u h x thlng chng ta nh nhng nh qu bng bay vo h khng, tr tu v nhim pht sanh, tm lun an lc vui v hn nhin nh tm mt ng t chavng bi trn. c th, cn g lm ta au kh, nh tri cao bin su,khng cn bc bi, m m, tm linh c rng rang t ng mc tnh thuyn b xui ngc khng lu li du vt !

---o0o---

5. ngha i Ngi vi cuc sng nhn sinh

Trong nhn sinh quan Pht gio th thi gian v lng, khng gian v cng.Hn na l Pht th ni no cng c Pht. Thi gian du trong mi st nath cng c sinh tr d dit xun sanh, h trng, thu liu, ng tn;

Ngy mng Mt Tt m lch l ngy va c Di Lc. l ngha ca ssng vui p, hnh phc, ng cm vi tn ngng dn gian Vit Nam.

Mt ngy mi ngi ta nhn li qa kh, hng n tng lai vi bao hyvng cho nhau nhng iu tt p nht. Do chn ngy k nim Pht DiLc vo thi im y bng hnh tng hoan h, c nh l chim bi Ngitht l hn hnh v lc quan. Tin tng, hy vng lm cht liu b sungnng lng cho cuc sng l rt cn. Trong kinh Di Lc Thng Sanh cPht ni: Nhng ai chuyn tm tu hnh chn chnh, to nhiu qu phc ttp cho mnh, cho ngi th: Trong i v lai tt nhin c gp c DiLc Pht ph h, tr, vo hi Long Hoa thnh php chng qu xut th.

---o0o---

6. B Tt Di Lc n sinh

Mt nh nghin cu l ng Phm Cng Thin ni: L tng l otng, ch cho l tng khng c c s dn n thc t. Ni y ltng B tt Di Lc sanh ln tri u Sut, h xung nhn gian thnh Phtc ghi trong kinh tng Nguyn th (Kinh Tuyt Bn, Trung A Hm), cgio l i Tha pht trin minh ha truyn b ph thng.

Trong i Chnh Tn Tu i Tng Kinh, Kinh in chnh thc ni v vicsanh ln ci tri u Sut, t ci tri u Sut, ging sanh xung ci DimPh , thnh Pht, quc , thi tit nhn duyn, chng tc, xut gia, thnho v chuyn php lun ca B tt Di Lc.


12/211

Chng ta ch tm hiu hai h thng chnh lin quan n l tng n sanhca Ngi m thi.

L tng thng sanh (Kinh Di Lc thng sanh u Sut thin)

Tn ngng thng sanh cho rng hin nay B tt Di Lc ang ni php trncung tri u Sut. Cc Kinh in thng sanh din t t m v ci tri ny.y l tng tri th t trong su tng tri ci dc. Tuy l ci dc, nhng citri ny c nhng ci u vit m cc tng tri khc khng c. Thin cungu Sut c hai phn ni vin v ngoi vin. Thin chng ngoi vin vnhng th vui ng dc nn b o lc ch c ti ni vin, ni B tt DiLc ang thuyt php th gn ging Tnh l ni vin thin cung u Sut,ngi nht tm gi gii thp thin hnh thin nh tu sau khi mng chung sc thng thin nh , B tt Di Lc khng tip dn, nhng ai o lc sc th n, Ngi v thnh chng tip nhn hoan h.

L tng B tt Di Lc thng sanh c rt sm n , Trung Quc c Ngi o An (314-385) o Kiu, Ngi Huyn Trang, Ngi Khuy C (ing) m Ph, m V, cc bc danh tng y cng hong dng tnngng thng sanh u Sut v tr thnh truyn thng ca tng Phptng.

Trong cc b sm vn c tr tc thi k ny nh: T Bi Thy Sm, Tammui Thy Sm, Lng Hong Sm, chng ta thy ni nhiu n tn ngngthng sanh. Nhng t i Diu Tn v sau, khi Kinh Di c dch sangTrung Quc th c rt nhiu ngi pht nguyn sanh v ty phng Tnh ,do c Pht A Di v thnh chng phng ty c tip dn ngi nimPht nht tm.

L tng h sanh (Kinh Di Lc sanh thnh Pht)

So vi l tng thng sanh, l tng h sanh rt ph bin. L tng chorng tng lai B tt Di Lc ging sinh ci Dim Ph , thnh Pht dici Long Hoa v thuyt php ba hi ha chng sanh. Do c thuytLong Hoa tam hi. Nu chng sanh tu to nhn duyn phc bo, tr sanh Dim Ph . Khi Di Lc B tt ging sanh s c trc tip gio ha.


13/211

i Tng, vua Minh (465-471) son Long Hoa Th nguyn vn, ngi Nam Nhc H T son Lp Th nguyn vn u ni v thuyt Di Lc hsanh.

Do l tng h sanh c vua cha Trung Hoa tn sng nn vic khc totng Pht Di Lc Trung Quc cc thnh v nh hng nhiu n ccnc Triu Tin, Nht Bn, Vit Nam

Ni chung tn ngng h sanh c nhiu ngi tin tng khng i su voDuy thc hc, a n vi t oan ng tic trong lch s pht trin Phtgio nh k gian ngy to Kinh in, t xng B tt Di Lc ging sanh phc v mu xu, hay cho rng sp tn th, gn n Hi Long Hoa, th li dn chng khng lo lm n tu tp, c m mng ho huyn, ngho i bnh tt; i thiu cm n, au khng thuc ung !

---o0o---

7.Tn ngng Di Lc B tt

Bao gi n Hi Long Hoa ? Cu hi c t hng ngn nm trc, cngtr thnh cp bch nhng nm cui th k 20. By gi chng ta bc quath k 21, ngi ta vn cn th thm bn tn v Hi Long Hoa xut hin cPht Di Lc ra i cu vt nhng ngi tu phc hnh thin, cn k c s bqu bo xu !

n nay c Pht Di Lc vn cn tn ni u ! Tri cha sp, t chatan; nhng nim tin ca con ngi vn cn . c nhiu ngi nn lngthi tht o tm !

T i ng nm 689, V Tc Thin li dung danh ngha, t xngmnh l c Di Lc ti sanh. Nm 613, Tng T Hin v Hng Hi Minht xng l Di Lc xut th tp hp dn chng lm lon v.v

Thc ra thuyt Di Lc h sanh cng c nhng gi tr tch cc, nhm khuynngi tu nhn tch c, lm lnh lnh d mnh v ngi cng li lc.Song nu khng kho tm hiu, th m qung ngy to vn kinh th lngi km tr h suy xt. Pht dy: Tin ta m khng hiu ta l ph bng ta.


14/211

Vic B tt Di Lc h sanh nh ni tnh ra phi n 57 t 60 triu nmna Pht Di Lc mi ra i thuyt kinh ha chng. y chnh l li huynk ca c Pht Thch ca

i sng vn ngn ngi, m v minh huyn o, dy c chin tranh, bnhtt, ngho i, mi trng nhim ; Mi th kh no e da nh li hi tthn treo l lng trc mng sng con ngi. Sng trong nhiu ni kh auv s hi lo u, con ngi th yu ui, nn ngi ta cn mt im ta tinhthn, mt chn quay v, mt ni y thc. ha hn mt s an lc trngth, hoan h, khng c cp bc lng gt. C phi l mt thin ngkhng tng ? Khng ! N vn c ! u ? ngay trn n ci Di Lc.

T bi h x l Tnh Di Lc, tr ni v s trc (Tm khng dnh mc, antr chnh nim, bung x) l ngi yn ni ci Long Hoa, hnh tr Gii,nh, Hu, l lng nghe ba hi thuyt php, v chnh ci tm tr t vnhim l c Pht ti th. Su mi t nm cng ti by gi, i ch chi,tm kim g, khi php gii hin ra ni tm t ng Pht tnh.

Mi v Pht ch v mt hnh, nh c Di ch hnh trang nghim, cThch Ca ch hnh thanh tnh, cng vy c Di Lc ch v hnh h x. Qiv tn ngng Di Lc ? Hy c tm thng yu v h x. Nu nh hin tic Di Lc c ra i m tm ta sn hn, phin no, to nghip tam thlm sao d vo php hi Long Hoa !

---o0o---

C. KT LUN

Sng trong th gii ny ngi gic ng tu tin c cuc sng t ti gii thotd u chng na cng c hn nhin hnh phc vi Pht tnh hng hu.Ti sao ngi ta m c vin vng, khng lo tu tp nh Thin Ti ng Ttrong Kinh Hoa Nghim hc o tr hu vi Ngi Vn Th B Tt, hc hnhQun m lng nghe ting ku au thng ca chng sanh xem xt cukh c Di Lc B Tt khy mng tay 3 ln m ca lu cc T L Gi Na, thy ch Pht ba i li ch chng sanh. T L Gia Na tiu biu cho php thn Pht thanh tnh. Ngi tu s cng phu t hin l php thn thanhtnh mi c B tt Di Lc cho thy Pht T L Gi Na, Di Lc B Tt lngi gi T L Gi Na lu cc, tc Ngi s dng c chn tm thng viPht v chng sanh, xng ng c tn l T s Duy thc hc.


15/211

Php s o An i ng Tn khai thy, Php s Huyn Trang, Khuy C i ng; Thi cn i, Thi H i s, Ngi T Hng vin tch iLoan u pht nguyn sinh Tri u Sut gp B tt Di Lc. Trc khic sanh ln cc Ngi tu theo hnh B Tt Di Lc lm rng r Pht giomt thi.

Chng ta c hnh hnh T bi h x nh B Tt Di Lc cn g hnh phc bng khi xun n gia t tri mnh mng, di Pht i, trong mi chathn thng m m vi li kinh ting m X b su t tru nng. Snhn thc c n ci Di Lc B tt lm rng ng Tam thin v t thmcho hoa mai, hoa cc, hoa o mi mi xinh ti gia ma xun i th.

---o0o---

SCH THAM KHO

1. Bch Php Minh Mn Lun Thch Thin Hoa dch, NXB Tp. H ChMinh 1992.

2. Duy Thc Tam Thp Tng Thch Thin Hoa dch, NXB Tp. H ChMinh 1992.

3. Duy Thc Hc Thch Qung Lin, Thin Vin Qung c, Si GnXut bn 1972.

4. Ging Lun Buy Biu Hc Thch Nht Hnh, L bi XB 1996.

5. Kinh Di Lc Thng Sanh u Sut Thin.

6. Kinh Di Lc H Sanh Thnh Pht.

7. Kinh Trung A Hm, i Tng Kinh Vit Nam.

8. Lc Gii Kinh Hoa Nghim HT. Thch Tr Qung, NXB. Tp. H ChMinh 1996 PL. 2453.

9. Nim Pht Sanh Tnh Thch Thnh Nghim Thch Chn Tnh NXB Tn Gio H Ni, PL. 2543.


16/211

10. Thin o Tu Tp (The Parctice of zen), Chang Chen chi Nh Hnh,Kinh Thi, Si Gn XB, 1972.

---o0o---

CUC RA I LM NN LCH S

(K nim ngy xut gia ca c Pht)

Thch Phc Tin

A/ DN NHP

Vn ho Victor - Hugo c ni : Ngi ta cn i v tiu khin, cn tr v vtm hnh phc. Vng, mt s ngi c khuynh hng lun chy tm hnh phc cho ring mnh, bng mi cch hng th theo i hi bn nng mkhng cn bit iu c hp vi nhn bn khng, c hng th hnh phctrn au kh ca ngi khc khng, hoc hng th vi tm ch k n khng cn bit n nhng ngi i km kh cc xung quanh mnh.

Trong mt vi trng hp, cng c nhng ngi lun i tm ci p chonhn loi bng gi tr thc tin, nh ng b Curie, mt gia nh ot k lcv gii Nobel, h ch c mt mc ch duy nht l phng s cho khoa hc vnhn loi. Philippe Semmelweis ly thn mnh lm th nghim cu lymi ngi . Nh vy, ai dm cho nhng ngi l sng ch k? Hunh c ng v Ty nhng ngi minh trit i tm ci p nhn loi bngmt tnh thng yu rng ln l khng thiu. Nhng c bit nht mchng ta cn phi thy mt cuc ra i mang gi tr lch s nhn loi m mikhi nhc n tn ngi th th gii iu bit vi lng ngng m tn knhcao : cuc ra i ca mt v vng t tr Siddhatha, dng h Sakya, thnhKapilavatthu. l cuc ra i v tin khong hu; s ra i y khng ring vli ch cho dn chng thnh Kapilavatthu - Ca t la v, m v nhn loi, vtt c chng sanh trn ci Dim Ph . Cho n ngy hm nay hay mun v sau ngi ta vn knh trng Ngi nh mt ngi hy sinh cu th ngngha.

C th ni, c B tt Thch Ca ra i (xut gia)l thc hin i t bi, tm trtu siu th, nhm gii cu ni kh sinh t trin min ca vn loi sinh linhang phi gnh chu trn ci i ny.


17/211


18/211

Ring Pht gio i tha, chng hn kinh i bt Nit Bn, ghi r ngy xutgia ca c Pht nhm m mng by rng ngy mng tm thng hai mlch, hm rng: hai ngy n sanh v xut gia l cha vin mn nn lyngy mng tm lm ch th hin ca c Pht. Lc y Ngi va trn 19tui. Cn hai ngy thnh o v nhp Nit bn th ly ngy rm, v cnghnh trn, tc l gic ng cng cc v gio ho chng sanh vin mn.

---o0o---

2. ng c no thc y thi t i tu

Ni n i sng ca cc v vua cha l iu bt kh t ngh. ng v mthnh phc th gian m nhn, th ch hng th vt cht rt cao nhng t

c mt i sng c nhn no sung tc bng i sng ca mt v vng t. l mt cuc sng c xem nh hnh phc nht trn gian, ngi dnthng c nm m cng khng bao gi c. Ch ring thnh Kapilavatthu,tin nghi ca Thi t Tt t a, chng ta s thy c Pht m t li isng sung tc ca mnh trong kinh Tng chi: Ny cc t kheo, trong nh ph vng ta, cc h nc c xy dng ln, trong mt h c ao sen xanh,trong mt h c hoa sen , trong mt h c hoa sen trng, tt c phc vcho ta. Khng mt chin n no ta dng, ny cc t kheo, l khng t ksin, bng vi ksi l khn ca ta, ny cc t kheo. Bng vi Ksi l o cnh; bng vi Ksi l ni y, bng vi Kasi l thng y. m v ngy mt lngtrng c che ch cho ta trnh xc chm lnh, nng, bi, c hay sng. Ny cc t kheo, ba lu i c xy dng cho ta, mt cho ma ng, mtcho ma H, mt ci cho ma ma. V ta ny cc t kheo, ti lu i mama, trong bn thng ma, c nhng n nhc cng oanh vy, ta khngc xung di lu . Qua on kinh m t , chng ta thy Thi tkhng c thiu thn bt c mt th g. Nh vy Ngi ra i hon ton khng phi v tm cu n mc hay cc nhu cu vt dc ca trn gian, nhm lmtho mn hnh phc cho ring mnh. Ngi ra i vi l do cao qu v thnhthin.

Vi tr tu bm sinh Ngi nhn thm thu trong tng s vt ngay khi chngcn hin hu mt cch tt p ch khng phi i n lc h hoi ri mi bung ln li bi quan. Trong tc phm nh o vng V nh Cng c dint li tm s gia Thi t v Giadu - - la nh sau: mt hm Thi t nhnchm chm vo mt Gia du la v tht ln li than th rng: Ta ngh nmt ngy chng ta s gi yu v xu i; thi gian s ph ln u chng ta


19/211

nhng lp tro bc. i ! i mt em ri s m c! mi ca em ri s amu! V hai bn tay p th ny s co qup li thnh nh nhng que cikh.... Nhng ch ri - s mang mt ngha cho ci nhn v cng chnhxc, ci nhn gic ng.

Sau ln i do chi bn ca thnh, chng kin cnh sanh gi bnh cht, lc Ngi v l ra mt s tht ph phng, nhng iu Ngi thy khng ringg dn chng, chnh bn thn ca mnh cng phi tun theo qui lut t nhin, khng th cng li bng quyn uy hay tin bc. V s cm nhn tinh thn v tng mo ca mt v Sa Mn, hay chnh l ht ging c timn trong tm ca mt v B Tt. Ch cn nhn qua hnh nh ca mt v xutgia theo truyn thng B la mn, Siddhattha pht biu rng: i sng tigia tht l bt tnh v tht l cht hp, cn i sng xut gia t do nh butri khong t.

T nhng ci nhn nh tht, c Pht bt u khi ln s nhm chn cucsng hng th hnh phc ng trn. Vi ta, ny cc t kheo, c y v s giu sang nh vy, c cu cnh nui dng t nh nh vy, ta suyngh rng: K v vn phm phu t mnh b gi, khng vt qua khi gi,khi thy ngi khc b ga, li bc phin h thn gh tm, qun rng mnhcng vy. Ta cng b gi, khng vt qua khi gi, khi ngi khc gi. Tac th bc phin, h thn gh tm sao? Nh vy tht khng xng ng chota. Sau khi quan st v ta nh vy ny cc ty kheo, s kiu mn ca tui trc on tr hon ton. Ri n bnh cht v.v.cng tng t nhtrn. Do vy Ngi bt u khi tm yu thng nhng ngi i. Mc dkhng c mt i sng y nh Ngi, nhng h cng c tm cch bmly s sng gi tm ny, h tranh ginh quyn li tng cht nh nht, rln qun trong vng kh au. H ang n a vui v m khng bit gi bnhcht ang ph vy bn mnh. c Pht tng snh v h nh n b trong lst sanh, tng ngy phi thay nhau cht nhng vn chng hay bit g, c mimit vui a tranh nhau, hc nhau.

Cho nn c Pht ni trong mt vi trng hp, ng dc cng c v ngtnhng cng c nhiu li lm v chng s em li kh au (kinh Tng nht Ahm).

V iu kin cui cng, Thi t yu cu ph hong thc hin cho ngi bnvic: nu ph hong thc hin c th ngi s b nh xut gia, li caitr t nc.


20/211


21/211

i vi Gia du la, l mt iu v cng kh khn cho thi t. Bi v Giadu la lun l mt ngi v l tng, bn phn chu ton , thng minhhin ho, lun t ra ng tnh vi tt c mi thin tm ca Thi t, th khngc l do g phi phin trch hay b i. Mi khi Thy thi t trm ngmkhng ni khng rng, Gia du la an i: Thip c lm g cho chng bunkhng m chng t ra trm ngm nh vy? Nhng ln c hi, thi t ulun t trch nhng suy ngh vn v ca mnh, khuyn nng nn yn tm, vnng l ngi v tuyt vi. Do vy, chng ta phi bit cuc ra i ca thi t phi c s ng tnh mt cch trc tip hay gin tip ca Gia du la, bikhng c s ng tnh ny, th c th l mt s chy trn mt vn g ch khng phi l hy sinh? Cho nn s ra i ny cng c mt phn hysinh ca cng cha Gia du la cng vun bi cho l tng cao c ca Thit Tt t a.

Bi c kinh nghim trong vic ra i ny nn c Pht dy trong kinh Tthp nh chng, bi hai mi iu kh trc tin nht: Bn cng b thnan, ho qu hc o nan, nhn sc nhn dc nan . Nh vy, t bnhng vt cht thng thng cn thy kh hung h l t b tt c s phqu vinh hoa. i vi tnh cm v chng li cng l mt vn kh x. Chonn ngi khng c tm lng rng ln th s khng thc hin c c mcao xa. V rng: nu t b ci ny c ci kia tt p hn trm ngn lnm thy r rng trc mt th ngi ta s khng c g ngn ngi; cnng ny s t b s vinh hoa ph qu i tm mt li sng kh hnh, kn xin khng nh, mc d c l tng, nhng khi o qu cha thnh th bitmai kia n l ci g, trong khi thc t th phi chu kh kh mun vn. Saunm nm tm o, su nm kh hnh, sut na Ngi phi b mnh bn dngsng Ni -Lin - Thin. c Pht din t li qu trnh tu kh hnh nhsau:.."V ta n qu t mi ngy, nn c th ta tr nn ht sc gy yu. Taychn ta nh cc lng tre kh y khc khu. Hai bn ta ca ta tr thnhging nh mng tru, xng sng vi ct ty li ra trng ging chui htXng sn ta l r nh rui ct ca ngi nh nt. ng t ca ta nm sutrong h mt thm thm ging nh nh nc long lanh t di ging su. Dau ta kh ho nhn nheo nh tri mp ng c ct em phi nng khho nhn nheo. Nu ta mun s da bng th ta ng nhm xng sng v haith dnh st vo nhau. Nu ta mun i i tin hay tiu tin th ta ng pmt xung t. Nu ta ch xt tay chn th m lng h mc rng xungtrong tay ta". (MN 12.52 _ MN 36.21)

Nh bt sa ca nng Su gi ta Thi t mi tnh ng rng, kh hnh cngkhng phi l phng php tt i n gic ng. V mt ln na Ngi kin


22/211

th di ci cy Tt bt la: Nu khng thnh chnh gic, ta nht nh khngri khi ci cy ny. Sau bn mi chn ngy m thin nh, khi sao Maiva mc Ngi t c qu v v thng chnh ng chnh gic.

Nh vy, bc ng c Th tn i l mt s dn thn y gian lao vtv. Nu khng c lng yu thng chng sanh v b bn, khng c mtngh lc phi thng, khng c ch st thp, khng c lng tin vng chcth Ngi khng th vt qua nhng th thch cam go, khng th thnh tuc l tng ti thng ca mnh - l tng Gic ng. Chnh nhng khkhn gian kh m Ngi dn thn c mi l mt u ng trn qu. Thitngh: nhng ngi thng dn chu cc kh quen, nn gp nhng lc khkhn chu cc thm mt cht, chc c l cng khng n ni. Cn nh ngigiu sang ph qu, cha bng Thi t, m va gp kh khn hoc hi chtvt mt nhu cu no trong cuc sng i thng th chc hn ngi ychng d chu t no. Th th, Siddhattha l mt v Thi t, mi nhu cu qum mn li dn thn vo mt hon cnh sng tri ngc nh th m Ngichp nhn v c nhng ngi bn ng tu, nm anh em Kiu Trn Nh,mn phc sc chu ng kh hnh ca Ngi nh vy l ti u khng ai cth hn c, chng ta thy c ch st thp, ngh lc phi thngca Ngi.

---o0o---

4. ngha xut gia trong o Pht

Xut gia l mt hnh ng v cng cao qu, l hnh nh p ca mt s tngio c dn gian ca mi thi i tn knh ca tng v ginh nhng gthanh khit nht khen tng cho nhng nh tu hnh; d l hnh thc tu s no, cng vn c ngi i qu knh. Nhng n tng p nht trong cctn gio vn l hnh thc tu s Pht gio. y l mt ci nhn rt khch quantheo thng tin i chng ch khng phi l ch quan ca ngi vit.

Trc thi c Pht ra i An ngi theo o B la mn mun i tu

phi tri qua bn giai on. Giai on mt gi l hc o k, tc trong thitui tr, ngi B la mn phi hc ht cc kinh in V ; giai on hai gl gia c k, tc l ngi thanh nin y phi lp gia nh, nui dy con civ phng s x hi; giai on ba l n c k: khi con ci ln khn th rt luikhi cuc i trn th lm mt n s tu hnh v giai on cui cng l duho k, tc l em s tu s c ca mnh i ho mi ngi. Mc d ycng l mt cch sp xp c th lp rch ri, theo tinh thn B la mn;


23/211

nhng vi ci nhn ca Thi t th c khc i. Ngi xem l mt cng thccng nht, khng mang n hiu qu lm. Bi v, theo Ngi, mt l n tugi mi tu th mi nhu kh minh mn tip nhn nhng iu cao siu munhim s yu i v sc kho km. Th na l cuc i v thng u hncho bt c mt ai ri cng sng c n tui gi!? l mt vi quan imkhc bit thu ng thi v ngha xut gia. ngha xut gia trong oPht v cng quan trng. Xut gia c ba ngha: mt xut th tc gia, tc i rakhi nh th tc; ni nm na l i v cha tu; hai l xut phin no gia,tc l thanh tu gt ra cc tp kh phin no, cc t tng thp km, nhim v nghi th ba l xut tam gii gia, gii thot ra khi tam gii . Nh vy,nhn li qu kh th hnh ng ra i ca thi t ch mi mang mt nghi utin ca xut gia, tc ra khi nh th tc. K t khi thnh o di ci B th lc xut gia c vin mn c ba ngha.

Trong thc t, c nhng ngi mc d khng ra khi nh th tc nhng vnt c hai nghi xut gia mang tnh quyt nh cho chn gi tr giithot. l mu ngi l tng, thc hnh B tt o, bng hnh thc c s,sng i th tc nhng hon ton cch ly khi cc rng buc ca phin nonhim , nh hnh nh ca Tu Trung thng s, hay c s Bng Un l nhng hnh nh tiu biu cho hai ngha xut gia sau cng. C c dyrng: Tuy x c gia, bt trc Tam gii. Th hu th t thng tu phmhnh. Ngha l: tuy trong nh th tc m c Tam gii ny cn khng rng buc c; mc d c v con, nhng li l ngi chuyn tu phm hnh. l ngha cao siu ca hng i B tt.

Nhng du sao i na, mt ngi xut gia ng ngha theo o Pht, phi c ba yu t trn, mi thnh tu c ni dung ln hnh thc, c th lm nimtin cho tt c mi ngi v gio ho chng sanh c d dng. u tin vicxut gia ca c Pht l ngi ct tc a cho Sa nc mang v. K t Ngi tr thnh mt v sa mn xut th tc gia, sng i khng nh. ychnh l hnh nh gii thot u tin ca ngi tu Pht. Cho nn ngha xutth tc gia, tr thnh tin cho mt bn sc Pht gio. Trong kinh T thpnh chng, c Pht dy: Co b ru tc lm bc Sa mn, l ngi lnhth o php, phi x b ca ci i, mong cu va , gia ngy n mt ba, di gc cy ng mt m, cn thn khng tr li (dng th tc). TQui Sn cng c dy: Ph xut gia gi, pht tc siu phng, tm hnh dtc. y l mt trong nhng ngha th thng ca Pht gio. V phntm chng l hon tt cho hai ngha xut gia cn li. Kinh t thp nhchng, c Pht dy tip: Nhng bc xut gia lm Sa mn, dt b i dc,


24/211

nhn bit ngun tm ca mnh, hiu r l mu ca Pht, ng php v vi,trong khng s c, ngoi khng s cu.

l mt vi ngha cao qu ca vic xut gia v ngi xut gia theo Phtgio.

---o0o---

5. Bi hc ln cho chng sanh i sau

a/ Tu phi bit hy sinh

- Hy sinh ti vt:

Ngi i s d kh tm nhc tr cng ch v ci n ci mc. Khi c ccht t n mc th phi kh cng bo v gi gn cho c ca d ca . Khigiu c th h li mong mun lm giu hn na, ch mun gom vo mkhng mun b ra. Nhng ngi c tm ch k th li ly thn che ca,chng bit san s cho ai, d l cha, m, v, con. Th th, chnh ngithn ca mnh m khng dm hy sinh th lm sao dm san s cho ngikhc, li cng khng d t b ca ci. Cho nn chng ta knh phc s hysinh cao c ca c Pht, t b tt c m khng phi tm hnh phc ringmnh. Trong B tt Anh lc gii c Pht ni ln tm nguyn ca Ngi nhsau: Ta nguyn em thn ta chu hng h sa s kh au ca chng sanh, vnguyn cu kh chng sanh nn ta nguyn thnh Pht. Vy th, nu lngi xut gia phi c tm hy sinh cao c th mi mong lm li ch chochng sanh trn ci i ny. V ngh n l tng gii thot m chng taquyt xa la s cm ca vt dc th gian, chnh n l mt mi rng bucln, cng v n m chng ta phi to nghip trm lun trong sanh t. Nukhng tp tnh la b vt dc th ngi xut gia kh gii thot ra khi tngc ca Dc gii. S hy sinh ny khng ch dng li ch t b vt cht ph hoa m cn phi tin xa hn na l hy sinh thn mnh lm li ch chochng sinh. mi ng vi tinh thn v tha v ng. Khi c tm v ng th

khng cn g na luyn tic trong vic tu hnh, dn thn hong php lisanh, bi v khi t c v ng th chng ta c tnh yu thng nhn loinhiu hn v chnh l chn gi tr ca tnh thng khng vng chp (vduyn t).

- Hy sinh tnh cm


25/211

Tri tim mu :Ai ra i m cha tng bn rn, xa ngi thng m d myai qun. Tnh i th s l th. Tnh cm l mt mi rng buc v cng lntheo th gian n va l gi tr thing ling, va mang tnh ch k bo th.Cho nn ngi i cng lao tm nhc tr kh s khng bit bao nhiu trongvic i tm hnh phc i tnh. Khi c c, my ai dm t b nh c Pht lm mt iu g li ch cho mi ngi. V thng yu chng sanhkhng th k xit c Pht sn sng hy sinh tt c nhng tnh cm ring t, i tm chn l mong lm li ch cho tt c chng sanh, du bit rng s hysinh l mt nim au ln cho cng cha Gia du la. Cho nn c mton th(?) quen thuc ni ln li tm huyt ca Thi t thay li t bit Vcon:

Gia du i! Xin em ng su kh

anh tm o l cu nhn sinhTnh ta nay p mai sau kh

Lu luyn lm chi mt bng hnh

Chic o cm bo nay gc li

Thay vo chic o khch iu linh

Chn cm hong tc xin t bit

i bt mun nh chng sanh

m nay gc cnh tnh ring li

M cnh tnh chung tri nh vng.

iu chnh l s biu hin mt ngh lc phi thng ca bc xut trnthng s.Mang tm nguyn ngi tu hnh, ni chung, d l ngi xut gia, nu tisanh vo trong ci i ny th ai cng mang t nhiu nghip chng, nhngc ngi thnh tu qu gii thot ngi khng, khng phi ai may mn hnai, hay c Pht gia h ngi ny khng gia h ngi kia m tt c ch dotm lc ca mi ngi, kh nng chuyn ho ng nh php, kh nng t b


26/211

ca mi ngi m thi; ngi c ch, c ngh lc, chin thng c nhngtham lam dc vng th thnh tu, cn ai yu ui s b v, l nhngnguyn tc tt yu, ch khng phi tu hnh l gng gng hay mong i ktqu mt cch cu may.

---o0o---

b/ S kh khn ca ngi m li

C ngn thng ni: Vn s khi u nan. y l vn kh khn lnnht ca bt c mt ai mun dn thn vo con ng s nghip ca mnh.Chng ta th hi tt c nhng ngi thnh tu s nghip v vang hm nay,ai cha tng phi i u vi nhiu nghch cnh, nht l i u vi nhngci mi m m mnh phi m tt. Con ng no cha c ai kinh qua mmnh l ngi tin phong th dng nh lun phi chu lm gian nan vt v,c khi phi i ly bng tnh mng. V vy, cuc ra i ca c Pht chnh lcuc tin phong y gian nan v th thch, th thch u tin chnh l sthay i hai li sng v cng tri ngc nhau. Ch cn nhn li qua kh lchs ca c Th tn th lng knh ngng ca chng ta bao gi mi ht c.Hm nay y, chng ta c sn bn trong tay, ch cn n lc bc i thvic g m chng ta cn phi lng l chn ch. C phi v thi nay tinnghi vt cht qa hp dn, cn c chng sanh cn mng, lng tham chpcng su dy, ch h lit cho nn chng ta khng dm t b nhng ci nhnht bc vo con ng lm li ch cho chng sanh. chnh l ltng ti thng, l bc thng ip m c th tn mun gi cho tt c hng t ca ngi. Krisknamurti c vit mt bi th rng:

Nu sau ny ti c vit ln nhng vn th ni

S chng bao gi ni ln ca ngi tnh yu

V tnh yu l hnh nh bui chiu

Tuy m i nhng s vo m ti Nu sau ny ti c vit ln nhng vn th ni

Ch ni ln ca ngi tnh thng

Ca nhng ngi v nhn loi qu hng


27/211

Ca hnh phc thot ra ngoi ti li

Nh vy, con ng tm o ca c th tn tht ng cho chng sanh knh phc, nhng khng c ngha hm nay chng ta i tm s knh phc ngy xam c Th tn tri thn th nghim. Mc d thc hnh theo li ch dn snn s khng c gi tr bng s i tm nh c Pht, nhng c bn honchnh trong tay cn t i tm v bn khc na th chnh l chuynliu lnh, ph thi gian. c bn tt th chng ta ch cn tin bc mi; lc ngi c chu quyt tm i n cng hay khng l chuyn khc.c Pht khuyn dy cc hng t kheo: Hy t thp uc ln m i, hy tmnh lm hn o cho chnh mnh. Co ngha l khuyn ngi hy t gic; php ca Pht l nh la, tm ta l ngn uc. Hy thp uc gic ng ttm mang i v bo tr cho ngn la ng b tt, l nhim v ca chucon dng h Thch, mang s mng Nh Lai truyn ng tc dim cho chnh php c trng tn trn th gian ny.

---o0o---

C/ KT LUN

Mi nm khi n ngy k nim xut gia ca c Th tn, nhng ngi conPht u nao nao khi nh n hnh nh ngi cha tinh thn y kh knh. Nu khng c s ra i lch s xa, th ngy hm nay cng khng c mt tngia ln nhn bn nh o Pht. Khi cha tm ra l o, nhng vi nim tinc Pht vn khng nn lng t b l tng ban u. Nhng bc nggian nan nhiu chng gai th thch l mt bi hc ln khch l cho chng t ca Ngi phi bit trn qu di sn ca o s quyt tm tu hnh v truyn b t tng gii thot kh au cho chng sanh. Mt ngy ra i lch s viy tm huyt, em li hnh phc cho nhn loi, chng nhng ring conngi m cn c c ch Thin.

Hn hai mi lm th k qua, nhng hnh nh i vo lch s cha phainho trong tm tr ngi con Pht. Mi ln hnh dung n nhng c tnhcao qu thnh thin ca Ngi l mt ln nh c s khch l ln lao, gipcho hnh gi c nhiu ngh lc. c xem nh chnh s gia tr ca c pht,m mi ln vt qua kh khn, chng ta u khu u trc c t tn xinc knh l t n Ngi. Cho nn, ng v gc lch s, nu b qua skin trong i ny - ngy xut gia ca c Pht, l mt iu thiu st ln,i vi gi tr tinh thn li cng b mt mt nhiu hn. Cho nn chng ta cn


28/211

phi nghin cu tm hiu, n li mt cch nghim tc v y ngyny tr thnh nhng ngy k nim trng i, i vi cuc i lch s cac Pht, m tn Pht gio trong khp nm chu bn bin u trn trngn mng.

Ti liu tham kho:

Pht hc ph thng HT. Thch Thin Hoa

nh o vng V nh cng

Lch s c Pht C m Thong Kham.

c Pht lch s Trn Phng Lan dch.

Pht hc khi lun HT. Thch Chn Thin.

Kinh Tng Chi HT. Thch Minh Chu dch.

---o0o---

HNH TRNH CUI CNG CA C PHT

Thch An Hi

Theo Kinh i Vin Tch Nit Bn (Mahapannibbna Sutta) Bi Kinh Th16, Trng B Kinh (Dighamikaya), tng Pl.- Vo nm 80 tui, tm cPht vn to sng, nhng thn th suy yu, ngi cha chn bc truyn dygio Php ho chng sanh. Hnh trnh cui cng ca c Pht t niGijjhakta (Linh thu), cn thnh Rajagha, Kinh x Magadha (Ma Kit), c Pht cng tn gi Anand, i b n thnh Kusinr, rng TaLaSong Th.

Mc d c Pht dng li nhiu ni ngh ngi v thuyt php. Nhng yl con ng di mt mi i vi ngi khe mnh hung chi thn ngi gi


29/211

yu. cng l s th hin tc phong tr bnh kht s sanh, truyn thngc bit ca mt bc thy gng mu thi xa. Ri ngi cng n thnhVesali (T x li).

Trc khi i, ti ni Gijjhakta (Linh thu), c Pht thuyt by php btthi ca mt quc gia v ca gio hi cho s gi ca vua Ajtasattu (A xth) l Vassakra v hi chng t Khu Tng nghe nh nhng li dn bocui cng cm ng di nh sng tr tu ca bc i thnh gi, nhngkhng c v no hiu c Pht sp nhp dit. Ngi ta ch ca ngi nidung hai bi php bt thi cho i cho o. c Pht bao gi cng thkhng p t ai phi tu theo, ngi vch r con ng i xung l au kh, iln l hnh phc, tu ngi nghe chn la.

c Pht ri Rajagha, cng i c Anand i n AmpalathiKa, ri t n NaLanda. Ni y ngi ng ti vn xoi Bvrika. Trong dp ny ic Sariputta (X Li Pht) n hu Pht v tn dng tr tu xut th ca bc i gic. Thay v chp nhn, c Pht nhc n php tu dit tr Nmtrin ci, tr tm vo T Nim X, pht trin Tht gic chi, dn n quChnh ng gic ca mt v Pht.

T Nland, c Pht ln hi i n Ptaligma. Ni y c Pht thuytging cho chng tng nghe 5 iu nguy hi ca s ph gii v 5 iu li chca s gi gii. Ti x ny c hai v i thn vng quc Ma Kit lSundha v Vasskra, ang ch huy dn qun xy thnh p lu phngth ngi Vajjan, lc y rt hng cng thnh vng. c Pht v tn giAnanda tr trong mt cn nh b trng, nhn thy Ch Thin xut hin y khp vng, ngi ni l im Kit tng, tr a ny sau s thnh mtth trn bc nht, mt trung tm thng mi ln c tn gi l Ptaliputta vs b ba nn nc la v phn tranh. Hai v i thn Vng quc Ma Kit v dn chng thnh c Pht v i chng tng v nh th thc. Xong ric Pht ni ln k tu h: Du c tr ni no, ngi khn ngoan sng sutlun thn trng, ht lng nng nhau, l nhng ngi tt bit t kimsot, hi hng phc bu n nhng v tri c ng trong vng (...) Ngic Ch Thin chiu c s hng nhiu may mn!Hai v i thn thun theo dn chng t tn cng thnh ny l cngGotama k nim v chun b mt chic a c Pht v ch tng quasng, v sng Hng lc y nc dng cao, nhng c Pht cng cc thnh t dng thn thng bay qua sng.


30/211

c Pht t khi dng thn thng, trnh xo ng tm l hiu k, c l lnny qu gp rt, qu thi gian ca ngi sp cn.

T b sng Hng, c Pht i n Kotigma. Ti ni y, c Pht cho bitdo khng thu trit chn l T nn chng sanh phi kh au. Nhng aithng hiu v gic ng T , s on tn kh cn sanh t.

T Kotigma, c Pht i n Ndika, ti y ngi ng trong l gch trnghoang. Nhn dp ny, i c Ananda, n gn c Pht cung knh hithm v ni ti sanh ca nhng ngi trong lng qu vng. c Pht kli s phn tng ngi ri ngi thuyt kinh Gng Chnh php(Dhammdsa), ni v gng lnh ca t t trn nim tin ni c Pht,c tnh ca php v c hnh hon ho ca Ch tng. Suy nim sng t vTam bo, trau di phm hnh cao thng vi nhng gii c a n giithot, c bc thin tr khen ngi ngi thot ly mi dc vng, tm an ntrong thin nh, chng t php ngha, do vy v thnh t nhn bit vinnh ca mnh.

T lng Ndika, c Pht i n thnh Vesl phn thnh, tr ti vn xoica c k n Ambapli. Ngi c mt nhan sc kiu dim hp dn n c Pht thn trng khuyn nhc ch tng nn ch tm chnh nim tnhgic. c Pht nhn li thnh cu cng dng trai tng ca Ambapli, khct li thnh cu n sau ca cc thanh nin quyn qu Licchav. H thnglng vi c, nu c nhng ba cng dng trai tng cu phc ny, c sc n b mt s tin ln, c v gia nhn c th ngi khng hng thsut i. Chng nhng c khng khng chu cn pht tm tnh tn cngdng Pht v ch tng khu vn xoi rng ln thanh lch lm Tinh x.Sau c xin Pht cho xut gia lm n tu, tinh tn tu hnh chng tthnh qu an lc.

T thnh Vesali, c Pht i n lng Beluv, mt ngi lng nh b cnthnh, c Pht quyt nh an c ma ma ti y.

Trong khi an c, c Pht lm trng bnh, ngi khc ch bnh trng bngthin nh hng th hnh phc Nit bn. Tn gi Ananda biu l s quantm ghi nhn li Di gio ca c Th tn khuyn nh t nh rt quantrng, bc l r tnh cht ca Tam bo, ng lu :

- Chng T khu, cn mong mi g na ni Nh Lai? Nh Lai thuytging Chnh php khng c s cng truyn v b truyn. Nh Lai khng bao


31/211

gi l v o s cn bn tay nm li. Nu ngh rng: Nh Lai s l v lnho ca chng T khu hay chng T khu chu s gio hun ca Nh Lai. Nh Lai s c li Di gio cho chng T khu.

- Ny nanda, tui 80 ri. Nh c xe c k m cn chy c bi ccdy chng cht ct cc b phn li. Thn Nh Lai cng nh th , s sngc duy tr nh nhng si dy rng rt !

- Ny nanda, ch khi no Nh Lai khng suy nim n tt c tng, vi sdit tr mt s cm th, chng v an tr v tng tm nh, chnh khi ythn tr Nh Lai c thoi mi.

- Ny nanda, th no l v T khu bit t mnh l ngn n cho chnhmnh, t mnh y ta chnh mnh, khng y ta mt g khc; dng chnh phplm ngn n, dng chnh php lm ch nng ta, khng nng ta mt gkhc.

- Ny nanda, mt v T khu sng chuyn cn tinh tn, gic tnh, chnhnim, t khc mi tham i trong th gian, lun pht trin tm nh vithn-th-tm-php.

- Ny nanda, sau khi Nh Lai vin tch th v y l ti thng trong hngT khu, nu v y vn thit tha hc hi.

Ngi ch nng ta chnh mnh khng nng ta gio php Pht l bcc gic, iu ny rt him, phn ng ri vo gi ng o kin. Nginng ta gio php khng nng ta chnh mnh th ch c hnh thc, nidung rng v tm l khng gn lc. ca Pht l cc t phi nng tagio php ca ngi soi ri t tm, hnh gi gic ng chn tnh diu dng.

Mt ngy kia, c Pht vo thnh T X ly tr bnh, ng ti n Kpla,ngi nhiu ln ni cho tn gi nanda nghe, ngi tu chng T thn tc cth ko di tui th thm mt kip hay hn na.(Tn u l ph T Khu tuchng php ny ko di tui th n 600 nm). Nhng tn gi nandakhng hiu Pht , ngay lc y khng thnh Pht Chuyn php lun. cPht thng bo: Ba thng na Nh Lai s nhp dit. Ngi ni k:

Mng sng hu hn hay v hn

Tu s t b khng ko di


32/211

Ni tm chuyn nht tu thin nh

Nh thot o gip ang mc!

Tc th i a chn ng, sm tri vang di, tn gi nanda nghn ngocm xc ni: c Th tn, c T thn tc, xin v s tt p, hnh phc catt c, con thnh cu ngi sng thm mt kip na!. c Pht tr li: ri ! Ny nanda khng nn khn cu Nh Lai na!... c Pht gingv tnh cch v thng ca i sng!

Tin tc c truyn i nhanh nh mt cn bo cao tc; hng ngn t xutgia, hng vn t ti gia khp mi min t nc c in du chn gio hoca c Pht, ngi ta sng st nhn nhau hi: - c Th tn, mt bc os gng mu, thng chng t nh cha hin thng con di s ra i thtsao! - Ch c nhng v thnh t chng o hiu r l v thng trm tim lng! Gi nh ngng thi, cy rng r l, chim khng ht!

- c Pht i n ging ng Ktagsa, ti khu i lm, ngi bo tn ginanda, triu tp ch T Khu ang c tr quanh thnh T X ly, n nghengi ni nhng li v cng quan trng vi Ch Tng:

- Ny ch T Khu! Vi 37 phm tr o, nhn sanh qu gic ng, chnh Nh Lai gic ng v thuyt ging, hi chng kho hc hi, thc hnh,trau di pht trin y , truyn b np sng phm hnh cao qu em li llc cho chng sanh ci ngi v ci tri. Ny ch T Khu, y l li tanhn nh: Cc hnh l v thng, hy tin tn ln t gii thot.

c Pht nhn thnh T X ly ln cui cng ri i vi i c nanda nlng Bhandagma. Ti ni y c Pht li cho bit, do khng thu trit T, tt c chng sanh phi kh au. Ngi thng hiu v gic ng T , son tr c kh cn sanh t. Ngi ni k:

Gii-nh-tu l gii thot ti thng Nh lai thnh tu nhng iu y

truyn dy gio l cho chng T Khu

Bc o s chm dt phin no kht vng!


33/211


34/211

Mc d yu lm, c Pht nht quyt i b n Kusinra, ni ngi s nhpdit, ng khong 3 do tun (9 Km). Ch tng nh vng ngi i, tc phong ca Nh Lai khng phi th, Ngi khng ng . on ng cuicng c kinh sch ghi chp, ngi phi ngng ngh n 25 ln. C mt lnngi dng li di tng cy c th bo i c nanda i tm nc ung kht. i c nanda, kh khn lm mi tm c mt dng sui nh, niy c 500 c xe b va i qua. Nhng l thay, khi i c nanda n, ncc ngu tr thnh trong tro.

Nghin cu n y chng ti au lng ri nc mt. ng o s v cukh sinh t cho chng sinh m kh th. Ngi i nay ni l ni ch ngi mhng th vt cht ph hoa thi qu, lch hng khng!

Lc by gi c ngi tn Pukkusa, thuc dng h Malla. t calvaklama, ang i trn ng thy c Pht ho quang to sng ngngm vi n xin nh l, t thn phc thi trm lng t bi ca ngi.- Saukhi nghe c Pht thuyt v thin nh thanh tnh khng xao ng ca ngichnh nim tnh gic, Pukkusa tm c, dng ln ngi hai b y kim tuyn scvng ng nh. Vng li c Pht, Pukkusa cng dng ngi mt b v mt b trn trng dng n i c nanda.

Sau khi i c nanda, mc y kim tuyn cho c Th tn, sng s thymu da ca ngi sng nh r rng. Khoa hc cho bit ngi thanh lc tmtrong sch, mu cng trong sch lm cho da nh ln mu tinh khit. cPht ni: C hai trng hp mu da ca ngi rc sng khc thng l mthnh o v m vin tch!- Tn gi nanda v cng au xt!

c Pht cng cho bit rng, m y vo lc canh ba, ngi s tch dit trongkhu rng Sala (Long Th), thuc tiu Vng quc Mall, gia hai cy Sla,gn thnh Kusinra!

c Pht tm ln cui ni dng sng Kakuttha tht thoi mi. Sau , ngini vi i c nanda, trong i ngi c hai ba cm v cng phc bu lvt thc cng dng B tt trc khi chng qu chnh gic v vt thc cngdng ln cui trc khi Nh lai vin tch.

Ny nanda, rt c th c ngi lm cho Thun hi hn. Cn phi lmtiu tan s hi hn y. Phi ni nh th ny:-Hin gi, tht li ch v cngc cho ng, v c Nh Lai dng ba n cui cng t ng cng dng vnhp dit. Chnh ti t thn lnh th li ni ny ca c Th tn (...) ng


35/211

tht c nhiu phc bo tt p trong tng lai nh ti sanh nhn cnh, tuith cao, gt hi nhiu may mn danh vng trong cnh vua cha ci Tri, ci Ngi.

Ln hi c Pht v tn gi nanda vt qua sng Hiramvati, nKusinra, vo gia khu rng Sla, ca dng h Mall.- Ngi nm ngh giahai tng cy Long Th, u hng v pha bc, vi hnh dng nm ca s tcha sn lm v chnh nim tnh gic, nhn nhng hoa Long th tr sai mari ri xung. T trn cao hoa Mandrana (Mn la, mt loi sen qu caci tri), Ch Thin rc xung quanh ngi. Nhng ting nhc du dng caThin gii tri ln cng dng Pht. Ngi ni: Nh th, cha phi thitthc tn trng, knh cn, sng bi lm v vang Nh Lai. Ch c t nohnh tr thnh tu chnh gic v thng, tu php, sng thc li ch chngsanh, ngi y bit tn trng, knh cn lm v vang Nh Lai.

Ngy nay, c nhng ng cha b m sng mn mi mt xm ngho, suti khng bit n nhc c truyn dn tc, ni chi n nhng ln iu cchtn. Va nhm mt la i con chu rc nhc Ty, nhc Tu n lm rm beng. Hoc c nhng ng s sng hm hiu da mui ni cha qu, vin tch,cc t lm m ln, cng dng trai tng, chn bn, ht Pht...tin mun bc vn, tht l lm vi Pht . Ti sao l Pht t, ngi ta c biu dngcc php hu vi v thng, khi v thng n, khng hnh tr thnh tuchnh gic v thng dn dt hng linh cha m, n n thy t t nnh cao chn thng an lc!

Lc by gi i c Upavna, n ng trc Th tn t bun. Vi gingt bi c hu, ngi bo i c Upavna nn ng sang mt bn, i cnanda thy vy rt ngc nhin v trc kia i c Upavna, tng l mtth gi cung knh phc v c Pht. Ngi gii thch, Cc con phi bit, hingi c nhiu v Tri n t tu chung quanh ni y v than phin v s cheng ca i c Upavna.

K tip, c Th tn cp n 4 thnh tch ghi du m nt n i sngca mt c Nh Lai nh sau:- Ni B Tt n sanh -Vn Lumbini (Lm T Ni), gip vi TyTng.

- Ni c Pht Thnh o - Buddha Gaya, cch nh ga xe la Gayakhong 10 Km.


36/211

- Ni c Pht Chuyn php lun Isipatana, nay l Sarnath.

- Ni c Pht dit - Kusinr, nay l Kasi, cch nh ga Gorakhpur 40 Km.

Ngi cho bit, nhng ai ang i chim bi mt trong nhng thnh tch y vitm tnh tnh, nu t trn s ti sanh vo nhn cnh.

c Th tn khen ngi 4 c tnh ca tn gi nanda, tng xng mt bcChuyn lun thnh vng nh sau:

- Chng T Khu Tng lun hoan h khi c yt kin i c nanda; shoan h khi c nghe i c nanda thuyt php v s tht vng bunnn khi i c im lng.- Chng T Khu Ni v C s ti gia lun hoan h khi c yt kin i cnanda, s lun hoan h khi c nghe i c nanda, thuyt php v stht vng bun ru khi i c lm thinh.

Trong bu khng kh khn trng cng thng, li ni c Th tn nh mtlun gi thong nh nhng m mt. Ngay khi y bn ngoi c ting n no,v mt Du s tn Subhadda, ( Tu Bt La). Tui th rt ln ni:

- Lu lm mi c mt ng Th tn ton gic xut hin trn th gian. Vocanh cht m nay ngi s nhp dit. Ti c i iu hoi nghi mun hi,ngi s ging dy gio php nh tan mi hoi nghi ca ti, c th quthy cho ti vo gp ngi trong giy lt?

Tn gi nanda ni, o hu ch nn lm rn, Th tn mt mi lm! TuBt La tip tc cu xin, tn gi nanda tip tc t chi v n ln th bac Th tn nghe c, bo tn gi nanda, v o s y do v mun hiu bit ch khng phi lm phin, nn cho ng vo hi ngi gii p ng slnh hi mau chng.- Bch c Th tn, tt c nhng gio s ng thi c thng sut chn lnh cc ngi ni hay khng, hay ch c vi v thng sut, cn cc v khc thkhng?


37/211

- Hy yn Tu Bt La, khng nn bn tr vi nhng vic nh th!Trong bt lun gio on no nu khng c Bt thnh o th cng khng c bn qu Sa mn. Nu c ngi hnh ng gio l y, vi i sng chnchnh, th gian s khng vng bng cc bc thnh ALaHn

Nm hai mi chn tui, Nh lai ra i tm nhng g tt p nht. 51 nm tri qua k t ngy p y mang bt, ta l mt tu s tnh tm tu c.

nh sng tr tu bng ln vi nhn thc chnh xc, Tu Bt La qu xung bi bch:

- Lnh thay, c th tn! Ta h nh c ngi sa li ngay ngn mt vt lt , hay khm ph mt vt c du kn (...) gio l c th tn truyndy lm cho tm con t sng. Xin php ngi cho con th l quy y Pht, Php,Tng. - c Pht dy:- Ny Tu Bt la, ngi xut gia lm T Khu phi tri qua mt thi gianth thch. Tuy nhin, do s hiu bit ca con hm nay, Nh lai s m ra mt bit l.

Sau , c Pht bo tn gi nanda lm l xut gia cho Tu Bt la, v loT Kheo ny kin tr tinh tn tu tp chng ng chn l trong nhng ngycui cng ca cuc i sng an lc.

Vic c Pht ging gii, quyt trch cho Du s Tu Bt La c nghatrong hay ngoi o Pht, ni no khng c Bt thnh o th khng c Tqu Sa mn, thy hiu qu ca Bt thnh o l nh th no. Bt thnho l Diu th t trong T Diu . K t khi S chuyn php lun nnhp dit, gio l ngi tuyn thuyt rt nhiu, nhng khng ngoi Bt thnho. Bt thnh o c ngha nh lun l, trit l, o c, gii nh tu, ty lm cho tm l hnh gi pht sinh con ng Trung o n B NitBn. Th m ngy nay c mt s v m huyn lun diu uyn bc, nhngkhng thc hnh Bt thnh o trong i sng hng ngy, bit h isai ng Pht i.Xin ng nhm Tu s Bt La quy y cui cng ny vi c Pht v mtTu s Tu Bt La quy y trc cng ln tui xut gia, sau khi c Phtnhp dit tht: c Pht nhp dit khng c g ng phin mun, t ych T Khu mun lm chi th lm, khng s ai khin trch. Cu ni y


38/211

lm nhn duyn cho c Kassapa (Ca Dip), triu tp ch thnh tng kt tpTam tng Kinh in, ba thng sau khi Pht nhp dit.

Suy cho cng ng Tu Bt La tu hnh chn chnh v ng Tu Bt Lani li quy qu u l n nhn cho chng t i sau c gng tt soi,c kinh lut lun tu hc!

i c nanda, bch vi c Th tn:- Sau khi c th tn dit , nhcth phi c tn trng th no?- c Pht dy nhng li ti hu:

Ny nanda, con khng nn bn tm vi vic lm v vang nhc th NhLai. Hy nhng ngi chin s sng sut, nhng v B la mn v nhngngi c s tr tu tin tng vng chc ni Nh Lai lm vic ny.- Hy chtm, tn lc, tinh tn, c gng, cn mn trong vic mu tm hnh phc chuton ca chnh con l qu v AlaHn!i c nanda, nghe xong li dy qu bu ca c th tn ri bc sangmt bn ng khc v than vn:- Than i! Ta ch l mt tu s c php hcnhng cha hon ton gii thot, cn phi hnh na. Nhng sau cng co s sp tch dit. c th tn m ta v cng qu mn!

c Pht cho gi ngi n dy:- Hi nanda, ch c phin mun. Ch ckhc than. Nh Lai tng dy rng tt c chng ta u phi phn ly, cch bit v xa la nhng g chng ta a thch v qu mn! Ny nanda, con to nhiu phc bu. Con s sm thanh lc mi nhim!- V c Pht tndng cng c tn gi nanda, ri bo tn gi vo thnh Cu Thi Na, botin cho hong tc Malla v s sp vin tch ca ngi. Tt c nhng ngimn m Pht hay tin u khc than n nh l Pht.

Quang cnh cui cng rt cm ng, nhng li dy ca c Pht ngt ngovang vng n hm nay:- Ny nanda, sau khi Nh Lai vin tch, nutrong chng t c ngi ngh rng: Li ni ca bc o s khng cnna. Chng ta khng c bc o s.- Ch c nhng t tng nh vy.- Phpv lut ta ging dy, sau khi ta dit , chnh php v lut y l o sca cc con!

- Ny nanda, ch v T Kheo lo nin hy gi v T Kheo nin thiu bngtn h, hay hin gi. V T Kheo nin thiu hy gi v T Kheo Lo nin lThng to hay i c.


39/211

- Nu chng Tng mun, sau khi Nh Lai dit , c th hu b nhng hcgii nh nht, chi tit.

- Hnh ti phm n mc tn i vi T Kheo Channa.- Hnh ti phm nmc tn l T Kheo Channa mun ni g th ni, chng T Kheo s im lngkhng gio gii.

V c Pht khng nu r gii nh nht c th b, nn i c Ca Dip chto cuc kt tp Tam Tng u tin vi s ng ca chng tng, khnghu b mt hc gii nh no. Chng ta vn bit nn tng, cn bn gii lukhng bao gi li thi trong vic rn luyn chng sanh tr thnh cc vthnh cao qu. Nhng thi i hm nay, c nhng gii nh nht v T kheokhng gi cng khng phm, tc hc gii y khng cn thit, phi b!

c Pht hi tip:- Ny ch T Khu, cn iu no nghi ng phn vn vPht bo, php bo, hay phng php th nn ni ra, ch hi tic v sau.c Pht hi n ba ln cu hi trn, nhng tt c T kheo hin din imlng, t khng nghi ng iu chi, v 500 v T Kheo ny u l thnh tngt bc D lu n T thnh qu. i c nanda, cung knh ni:- Bch cTh tn, tht k diu thay (...) con tin tng trong chng T Kheo ny,khng cn phn vn g na.- c Pht hi lng ni li ti hu: - Ny ccT Khu, nay Nh Lai khuyn bo cc ng: Cc php hu vi l v thng,hy tinh tn ch c phng dt. - l li ni cui cng ca c Th tn.

T tr v sau, ngi khng cn ni cu g na, ly Nit bn lm mc,nhp nh t S thin n Dit th tng nh. Khng gian im lng, i cnanda, khng chu ni hi i c Anuruddha (A Nu la) : Tha tngi, Th tn dit ?- Ny hin gi Th tn cha dit , ngi mi nhpDit th tng nh!- T Dit th tng nh tr li S thin, t S thintr ln T thin, xut khi T thin - Xut khi T thin, tc th ngi vintch. i a chn ng, ngi ngi sng st, sm tri vang ng!

Ton dn thnh cu Thi Na, long trng thit l cng dng c Pht sut 6ngy. n ngy th by, 8 v tc trng Malla, theo li tn gi nanda, php tng kim thn c th tn nh php tng mt v Chuyn lun ThnhVng. Tm v ny gi u tm ra sch s, mc y phc mi tinh tm,nh khin kim thn c Th tn ra ngoi thnh pha nam, nhng phi theo Ch Thin l i v pha Bc, i qua trung tm thnh cu Thi Na, ri s vhng ng n n Makutabandhana v s lm l tr t ho tng ti y.


40/211

Sau khi hon tt nghi l, bn v tc trng Mall nh chm la thiu ginho, nhng la khng pht chy. V Ch thin mun ch i cMahakassapa ( Ma Ha Ca Dip) cng vi 500 v T Khu n nh l Thtn xong, la tr t t pht chy, tt thy u chy sch, ch cn li duy nhtl x li.

Kim thn c Th tn va thiu xong, th c mt dng nc t trn cao chyxung v mt dng nc t di t phun ln ti tt gin ho. Ngi dnMall dng nc hoa thm ti vo gin ho xong ri thu lm x li cth tn t ni tn nghim nht ca ging ng. Dng cy thng lmhng ro, dng cy cung lm bc thnh xung quanh, trong 7 ngy tn trng,cung knh nh l, cng dng vi cc iu ma, Cpla, nhc, vng hoa,hng.

By vng quc cc vng ln cn, hay tin c Pht vin tch c s gi vqun i n t mong mun c c ngc x li ca Pht tn th.Trong bao gm vng quc hng mnh nht l x Magdana (Ma Kit) ca vua A X Th, v Tiu vng quc Cu Thi Na, h u ni mt cuduy nht: c Th tn l mt ngi St l (Dng hip s thng tr)chng ti cng l ngi St l xng ng c mt phn x li ca cTh tn, dng thp v t chc nghi l th knh, chim ngng

Khi c nghe ni nh vy, ngi Malla, Cu Thi Na, tuyn b gia ichng: c Th tn dit ti vn ca chng ti, chng ti s khngcho ai mt phn X li no ca c Th tn.

Gia lc cc nh qu tc hip s, tay nm cn thng, tay cm c kimtranh u gay go th B la mn Dona xut hin ni vi mi ngi:

Cc tn gi, hy nghe li ni ca ti,

c Pht chng ta dy chng ta kham nhn.

Tht khng tt p nu c s tranh ginh,Khi phn chia x li ca bc Thng nhn.

Chng ta hy cng nhau on kt nht tm.

Hoan h chia x li lm tm phn.


41/211

Chng ta hy dng thp khp mi phng,

i chng mi phng tin tng ng php nhn.

Khng kh tr nn lng du, mi ngi t ra hiu bit, ng thanh ni:

- Ny tn gi B la mn, ngi hy phn chia X li lm tm phn ng u.-B la mn Dona hoan h p:- Tha vng cc tn gi. Sau khi S gi ccnc cung knh nhn X li Pht xong. B la mn Dona tha vi chng hi:

- Cc tn gi, hy cho ti ci bnh (ng x li ny). Ti s dng thp v tchc cc nghi l trang tr ci bnh k nim.- Hi chng hn hoan dng choB la mn Dona ci bnh tng ng X li Pht y!

Ngi Moriy Pipphalivana, nghe tin c th tn dit Kusinr, lingi mt S gi n ngi Malla xin X li. Nhng tr v nghe ni:

- Nay khng cn phn x li no ca c th tn, v x li ca c th tn c phn chia, cc tn gi hy ly tro cn li - Ri cc v ny ly thantro cn li.

Nh vy c mi ni xy thp th x li, bnh ng tro ho tng nhc thnPht nh sau:

1. Vua nc Magadha (Ma Kit ) l Ajtasathu, con b Videhi, xy dngthp th x li c th tn ti Vng x thnh v t chc l cng dng.

2. Nhng ngi Licchavi Vesli, xy dng thp th x li c th tn tiVesli, t chc l cng dng.

3. Nhng ngi Sakya Kapilavatthu, xy dng thp th x li c th tnti Kapilavatthu v t chc l cng dng.

4. Nhng ngi Buli Kallkappa, xy dng thp th x li c th tn tiKallkappa, t chc l cng dng.

5. Nhng ngi Koli Rmagma, cng xy dng thp th x li c thtn ti Rmagma, t chc l cng dng.


42/211

6. B La Mn Vethadpaka, cng xy dng thp th x li c th tn tiVethadpaka, t chc l cng dng.

7. Nhng ngi Mall Pv, cng xy dng thp th x li c th tn tiPv, t chc l cng dng.

8. Nhng ngi Mall Kusinr, cng xy dng thp th x li c th tnti Kusinr, t chc l cng dng.

9. B La Mn Dona, cng xy dng thp th bnh ng X li, t chc lcng dng.

10. Nhng ngi Moriya Pipphalivana cng xy dng thp th nhng thantro x li ca Pht, t chc l cng dng.

Nh vy c tm thp x li, thp th chn th bnh ng x li v thp thmi th tro x li Pht.

Hnh trnh cui cng ca c Pht t ni Linh Thu, Vng x thnh nrng Ta la song th, a phn thnh Cu Thi Na, chm v di vi nhiu ngha gio ho sanh dng li... Vi bao thng tic ca t ngthi cn gy xc ng bi hi mi n hm nay. PL 2547 nm tri qua, minm t Pht n li mt ln, hnh trnh cui cng ca mt o s gngmu kh knh.

Thi gian lu xa nh vy, c th ni nc chy mn, nhng s nghip th ca c th tn, tc tinh thn tu tp, chng o, truyn b Pht phpcha phai nht trong tm mn php quyn nhiu th h. Bi v o Phl o tr tu ho gii kh au sinh t, ni no c sinh t th ni cn cPht gio tip hin sinh.

Nu th, ti sao c Pht c sinh t?- Thn th hin ca c Pht l thnngi, d qu bu mnh kho, th thn y phi c sinh t. Cn tm ngi tu chng Nit bn, d ang trong sinh t tng pht giy u c hot lcho gii kh au. Nhng iu y th hin r nt tng chi tit t ti ca ngikhi i s sinh t n!

t n hiu qu an n sng sut nh c Pht, chng ta phi lm sao? -Xin nhc li li cui cng ca c Pht: - Ny ch T Khu, nay Nh Lai


43/211

khuyn bo cc ng: Cc php hu vi l v thng, hy tinh tn ch c phng dt!

- Trong Tng ng B Kinh c ni: Ni m bn nguyn t cu thnh vtcht c c tnh dnh lin, dui ra, t chy v di ng, khng cn chng, th ni y c Nit bn.- Tc Nit bn trong tm v no thng pht khi siu tr v nhim, v sanh, bt nh ba la mt! Nh vy, ngoi tmthanh tnh khng c Nit bn. Nu ngoi tm c Nit bn l Nit bn cangi khc, khng phi ca chnh ta. Theo Ho Thng Thch Minh Chu-T in Pht hc Vit Nam. Trang 486, c 2 loi Nit Bn:

1. Nit bn c d y l Nit bn trong y tham sn si c on tn, nhngcn thn do qu bo i trc, nn thn y cn phi gi, bnh, cht. Nhc Pht, khi ngi gic ng di gc cy B l ngi chng c Nit bnc d y.2. Nit bn khng d y, l Nit bn khng cn bo thn na, nn thn khng b gi, bnh, cht chi phi. Nh Lai c Pht nhp dit Kusinara, khi yc Pht chng Nit bn khng c d y. Thng thng danh t ny cdng l c Pht nhp Nit bn hay nhp Bt Nit bn ch c Pht khimnh chung.

iu ny s lm ngi s c hiu lm:- Nit bn l ci cht th lng! Cth ni Nit bn c d y l Nit bn cn sanh y, Nit bn khng c d y l Nit bn khng c sanh y thin gi t ti gi thn hay b tu thch. Ngic Nit bn (Hu d hay V d) sinh t ch l bng my hin tng trong bu tri tm chn nh bao la.

kt thc bi vit ny, chng ti xin dn li T Khu Mang ng T hiPht, trong b Trung A Hm, Kinh Tin d, s 221, nh sau:

- Bch Th tn! Th gii ny thng hay v thng. Hu bin hay v bin.T ng vi thn khc hay l mt. Nh Lai sau khi dit cn hay mt. Haycng cn cng mt. Hoc chng phi cn chng phi mt?c Pht p khng nh quan im truyn gio:

- D th gii ny l thng hay v thng. Hu bin hay v bin. T ngvi thn khc hay l mt. Nh Lai cn mt sau khi nhp dit cn hay mt ththc t chng sanh vn ang b lun hi sinh t kh. V vn cp thit


44/211

nht hin ti l gii quyt s lun hi sanh t kh trc (...) l tu tp TDiu , l cn bn phm hnh, c th a n tr tu, gii thot v chngnhp Nit bn.

Lc trch Kinh i Vin Tch Nit Bn.

Tham kho i chiu Kinh sch:

- Cuc i nh o ca c Pht. C s Khnh Vn. -NXB.TPHCM. 1994

- c Pht v Pht Php. Narda Thera-NXB.TPHCM. 1998

- i cng Kinh Trung A Hm.TT.Thch Thin Nhn -Lu hnh ni b1993- Gio Trnh Trng B Kinh.TT.Thch Thin Tm-C bn Pht HcTPHCM 1994.

- Nhng Ngy v nhng li dycui cng ca c Pht HT. Thch Minh Chu -NXB. Tn gio 2003

- Nghi L v T Vin T Khu Thin Minh -NXB. TPHCM 2002

- Pht v Thnh Chng Thch Minh Tu -THPG. TP HCM. PL.2538-1991

- T in Pht Hc Vit Nam Thch Minh Chu-Minh Chi -NXB.Khoahc X Hi H Ni - 1991

Ch Thch:

* By Php bt thi ca mt quc gia:

1. Dn Vajj thng t hp ng o vi nhau.2. Dn Vajj thng t hp trong nim on kt, gii tn trong nim onkt.


45/211

3. Dn Vajj khng dm ban hnh nhng lut l cha c ban hnh,khng hu b nhng lut l c ban hnh, sng ng vi truyn thngv c l c ban hnh.

4. Dn Vajj bit tn knh, nh l, cng dng v nghe li dy ca cc bc trng lo trong bn quc.

5. Dn Vajj khng bt b v cng p nhng ngi n phi sng vimnh.

6. Dn Vajj bit tn knh, nh l, cng dng cc t miu ni ngoithnh v khng xao lng nhng nghi l c truyn.

7. Dn Vajj bo h, che ch v ng h nhit thnh cc v thnh A LaHn ti bn x, khin cho cc v A La Hn cha n s n c sng anlc.

* By Php bt thi ca hi Chng tng:

1. Ch T Khu thng hay t hp v t hp ng o vi nhau.

2. Ch T Khu thng t hp trong nim on kt, gii tn trong nimon kt v lm vic tng s trong nim on kt.

3. Ch T Khu khng dm ban hnh nhng lut l cha c ban hnh,khng hu b nhng lut l c ban hnh, sng ng nhng iu hc c ban hnh.

4. Ch T Khu bit tn knh, nh l, cng dng v nghe theo nhngli dy ca cc bc tn tc, trng lo, nin cao lp trng.

5. Ch T Khu khng b chi phi bi tham i v b tc thnh mt isng khc ( b li cun trong sanh t lun hi)

6. Ch T Khu a thch ch c c nhn tnh.

7. Ch T Khu t thn an tr Chnh nim, khin cc bc ng phmhnh cha n mun n v cc bc ng phm hnh n c sng anlc.


46/211

* Nm iu nguy hi ca s ph gii:

1. Ti sn b tiu hao do sng phng dt.

2. Ting d n xa.

3. Tm t dao ng, s hi khi vo hi chng ng ngi.

4. Khi mng chung, tm thc b ri lon.

5. Ti sanh vo kh cnh, c th, a ngc.

* Nm iu li ch ca s gi gii:

1. C ti sn do sng khng phng dt2. Ting lnh n xa.

3. Tm t n nh, khng b giao ng khi vo ch ng ngi.

4. Khi mng chung, tm thc khng tn lon.

5. Ti sanh vo lc cnh, thin th, thin gii.

* Cm th ca c Th tn khi kinh qua cc tng thin nh v nhp dit.(Xem lc gii kinh Nhiu Cm Th).

---o0o---

B TT QUN TH M

(Avalkitesvara)

Thch Nguyn Bnh

A. DN NHP


47/211

Mi c Pht ra i u c hai chng; Tu tng chng v ng h chng.Tu tng chng l cc v Thanh Vn i A la hn thng theo thnh php t by cng hnh ln, tiu biu cho hnh nguyn bao la ca thnh chng. ngh chng l ch cho cc bc i B Tt vi hnh nguyn ng h Pht phpsu dy. Cc Ngi l bc thng th trong chng B tt, l nhng v NhtSanh B X hay C Pht qu kh hin thn vi hnh nguyn h tr xindng chnh php cho c Pht hin ti, trng tuyn cc php mn vi diukh hp vi tm nguyn chng hu duyn hay lm nhn duyn pht khi php hi cho Pht ni vi diu Php. Khi c Pht ni php i tha, cc Ngi th hin minh chng cho kinh. Mi v B Tt l tiu biu cho mt phphnh, mt cng hnh, mt hnh nguyn sng ng ca chn tm, cho chngsanh noi du. Hng Pht t chng ta bit nhiu n cc v B tt qua kinhgio i tha v qua cc hnh tng phng th ni thin mn nh Vn Th,Ph Hin, Qun m, Chun , Di Lc... Trong ! B tt Qun th m lv B Tt c phng th nhiu nht. n cha no, hoc t gia no caPht t (theo Bc truyn)hu nh chng ta u thy hnh bng t i ca Ngic th phng tn knh.Ngi l v B tt gn gi hu duyn vi chng sanhng nh li Pht dy trong Kinh a Tng: ng vi chng sanh trong ciTa B c nhn duyn ln... Tuy nhin, phn ng chng sanh ch bit nngi qua truyn thuyt, s tch dn gian ho v nim tin, ch t ngi rtm nguyn hnh trng v cng c ca Ngi y theo tu hnh trongchnh tn. Nhng ai l Pht t knh th v mun noi theo hnh nguyn ca Ngi th phi bit cng hnh v diu c ca Ngi nng theo tu hnhtheo hnh Qun m thc hnh i t bi, nng ni thn lc nhip h cangi, tin tu bc vo v thng gic.

---o0o---

B. NI DUNG

1. nh ngha v tn khc

Qun th m l dch ngha t ch phn Avalo Kitevara, Ngi cn tn khcl Qun T ti B tt, Hin m Thanh B tt, Duyt m B tt, Cu ThB tt.

V B tt qun st cc php th gian ty theo th tc gi m thanh ngnthuyt, nn gi l Qun Th m.


48/211

Do B tt tu hnh i bi, i T cu t chng sanh nh con mt , thnghng qun st m thanh, nu chng sanh no au kh nht tm xng nimdanh hiu Ngi. B tt nng theo m thanh cu gip chng sanh ht khc vui nn c tn l Qun Th m.

Li v B tt nhn ni cnh L S V Ngi qun st cc php thy r nmun, su trn, mi tm gii thy u khng tng, thn tm t ti, xa lain o mng tng, cu cnh Nit bn, nn gi l Qun Th T Ti hayQun T ti B tt.

Ch Qun l xem xt, th l th gian. Do tu php Nh cn Vin thng thnghng xoay tnh nghe phn vn t k, lng nghe ni tm mnh ng c chntm thanh tnh, tm nghe thng sut mi phng, su cn dung thng nhnht. Cho nn, t ti nghe sut tt c m thanh th gian, mi mi phn bitr rng, c th phn thn cu chng sanh th kh no ch thnh xngnim danh hiu.

Gi l Hin m Thanh B Tt v B Tt nng ni m thanh au kh cachng sanh m hin thn cu kh ban vui, nn c tn l Hin m Thanh BTt hoc Cu Thot B Tt.

Gi l Duyt m B tt v Ngi xem xt m thanh au kh ca chng sanhtrong th gian m cu m c tn.

Theo Kinh Php Hoa phm Ph mn: Gi l Qun Th m B tt v BTt th gii Ta b lm li ch chng sanh, nu c chng sanh th kh nhttm cu danh hiu ca Ngi, B tt qun st m thanh , gip h thot kh,nu c s cu u nh . V B tt cu kh ban vui cho chng sanh nn Ngi cn c tn khc l Th V U tc b th s khng s st cho chngsanh.

Tin thn: Theo kinh i Bi Ra Ni, tin thn ca B tt Qun Th m lC Pht qu kh Chnh Php Minh Nh Lai.V thng xt chng sanh vtm nguyn ng h ch Pht nn Ngi th hin thn B Tt.

Theo Kinh Bi Hoa, B tt Qun Th m l con trai th ba ca vua V Trnh Nim nhn thy vua cha b ngi i tu v hai anh pht i th nguyn tu hnhcng dng Pht v Hin thnh tng, nn Ngi pht tm tnh tn cng dngc Pht v tng chng. Sau , theo li khuyn ca i thn Nguyt Xng,


49/211

Ngi thnh knh pht tm B cu v thng o.V ch nguyn v tmthnh kin c, Ngi c Pht th k o V Thng B . Hin ti Ngil B tt Nht sanh b x ti Ty Phng Cc Lc th gii.

Theo Nam Sn Lut S truyn, Ngi o Tuyn Lut s hi T Sa MnThin vng v tin thn ca Qun th m B tt. Thn tha: Qu kh tinthn ca B tt l cng cha Diu Thin con th ba vua Diu Trang Nghim.V lng thnh knh m o dc ch mun xut gia tu hnh nn khng chuly chng, Vua cha gin d lu y, nh p, nh chm... nhng Ngi vnthot cht, kin tm tu hnh, chng o B .

Ngoi ra theo cc truyn thuyt Vit Nam Triu Tin, c s tch Quan mTh Knh tu thnh Qun m hnh. Cc tin thn cng hnh ho ca ngic ghi chp kh nhiu qua cc truyn k trong i tng v Tc tng.

Cng hnh ho B tt Quan th m tiu biu cho c i t i bi cukh ban vui cho chng sanh. theo Kinh Php Hoa, phm Ph Mn: Nu ai trnim danh hiu ca Ngi s khng b cc tai nn la chy nc tri li trnhkhi cc tai nn qu La St, D Xoa, khng b gng cm xing xch, dao gynh p m chm, thot khi ng him nn, an vui khng s hi, latham sn si, c con trai con gi nh nguyn.y l do cng hnh t bimn th khng th ngh bn ca B Tt dng c v u lm an n chngsanh, nhip th chng sanh pht khi chnh tn, bc vo no o.

ng v S th y l th nguyn ca B Tt Qun th m, mt v B Ttc tht, c nhn duyn rt ln vi chng sanh ci Ta B. Ngi vn dng ttc phng tin a chng hu duyn vo o bng cch th hin ba mihai ng ho thn cu chng sanh vi tm v tr chp, dung thng v ngikhp php gii mi phng. Chng sanh no ch thnh thng nim danhhiu hay tng nim n Ngi, mt lng khng lon, ch thnh chuyn nhtth u c cm ng, vt qua cc him nn. ng v mt l s vin dungv cc s cm ng c lu truyn trong dn gian cng nh kinh gio, tctng.v..v.. trong qu kh cng nh hin ti. C th ni danh hiu ngi l diudc gii ta cho chng sanh tt c ni bt an au kh trn ci i, nutng nim vi tm ch thnh chn chnh. Ngi nim danh hiu Ngi nv nim tng ng li mnh li ngi mi c Ngi nh hin gia b nhiph vt qua mi kh nn, nh k ni: Chng sanh tm cu tn, B tt nhhin trung.


50/211

V vy, hng Pht t chng ta phi ch thnh tng nim danh hiu ngi bng tm chuyn nht khng tp lon mi c li ch ln, hng an vuitrong s h tr ca B Tt, t t pht huy t lc tu hnh ca chnh mnh. Ngc li! nhng ai tr nim vi tm gii i bing li th khng c kt quhin tin nh , Bi v: C tht cm Pht ngi mi ng, Nim l l Phtchng vo u, V nh ngi t xung su, khng lo ku cu ai hu cucho. (Thanh s) Ngi tr nim trong s tn lon lng xng tp nim thkhng th tip nhn c s gia b ca B tt, nhng cng gieo c duynlnh v lai. Do , ngi tu hnh mun nng vo tha lc cn phi n lc pht huy t lc chnh mnh, mi c th thnh tu t tha hp nht thng tino B .Ngy nay, i n u, chng ta cng thy hnh nh tng th cangi. t cha chin, am, cc cho n t gia Pht t. C th ni ting nimdanh hiu Qun Th m c rt nhiu trong lng ngi Pht t bnh dn theoi tha gio php.

Theo l m nhn nh th nim danh hiu B tt Qun Th m l nim ci Bi do c thn lc Ngi gia b nhip h, cho nn khng b bt nn(Vua Quan cm on, gic gi, ho hon, l lt, bnh tt, b ngi cn tr, phi nhn cn tr, c th quy nhiu.) xm tn. Chuyn i c tm tnhxu c ca t thn v chng sanh lm cho tm c thanh lng mt m,khng b gng cm xing xch tri buc, khng b tt c phin no ngn che,thnh tu tt c cng c lnh, y phc c tr hu v gii thot gicng vin dung. Bi v, nim danh hiu Qun Th m B tt l lng ngheting lng ca t tm, bng thanh tnh tm khng kt trong m thanh gitng, r sut tt c m thanh nhim mu gii thot vi diu ca ngun tml khng tch nn dt tr tt c m thanh kh no, khin cho t thn nginim c thm nhun an lc trong chnh php. Vng tin v tin tu onghip khng thoi chuyn.

Theo cc kinh i Tha nh Nht thit cng c trang nghim kinh, PhHin Ra Ni Kinh Thanh Tnh Qun Th Am B Tt Kinh.Khi cPht Thch Ca Mu Ni thuyt php, B tt thng hin thn n nghe phpng h hu bn cc c Pht. Trong Kinh i A Di quyn thng, QunV Lng th Kinh quyn h Qun th m B tt th k kinh, B ttthng ng hu bn Pht A Di ti Ty Phng Cc Lc Th Gii,gio ho chng sanh.

Theo kinh Hoa nghin Phm nhp Php gii B tt qun th m thng trPh lc ca sn ti Nam hi ti th gii Ta B ho chng sanh. NgiThin Ti ng t khi cu o vi nm mi ba v thin tri thc ti v th


51/211

hai mi by l B Tt Qun Th m dy tu php B tt i bi hnh giithot, gio ho v cu tt c chng sanh kh au phin no c giithot an lc. Qua , chng ta thy B tt ng hin khp mi phng thgii ho chng sanh. ng nh kinh Php hoa Phm Ph mn khenngi :

Trong mi phng ci nc, khng ci no chng hin.

V lng cc c th, a ngc qu sc sanh,

Kh sanh gi bnh cht, hin thn, kh lin dit.

S hin thn ca B tt trn cuc i l tiu biu cho s thng diu an n tp li lc chng sanh. Phm Ph Mn cho bit tu theo cn tnh chng loinghip cm thch mn ca chng sanh m ngi th hin thn hnh ho chng sanh. ng dng thn no thot th ngi dng thn ho emli s an lc cho mi ngi v du dt tt c chng sanh vo tu gic vthng.

---o0o---

2. Hnh nh tn th

Trong cc ni c Pht gio i Tha truyn b, Hnh tng ngi c tnth knh cn vi rt nhiu tng trng sai bit. Hnh tng thng gp nhtl hin thn n nhn nh m hin thng con, u i khn, tay cm tnh bnh, tay cm nhnh dng liu hoc bt n vi php y mu trng. Tngtruyn hnh nh ny xut hin vo thi Tng (Trung Hoa) nin hiu TuynHo 1197.Trc , tng th ca ngi di hnh tng nam t. V tt cB tt u hin thn i trng phu y ba mi hai tng tt trangnghim. Hnh nh th hai l Quan m Nam Hi hay T Hng i S ngi tivn trc ta mt mnh, hay c Thin Ti, Long N ng hu.

Ngoi ra chng ta cn gp hnh tng Ngi di dng ngn mt ngn tay,hnh nh ny cn c theo kinh i bi la ni khi ngi hin thn ni tm ch.Ti min bc nc ta, c pho tng Ngn tay ngn mt c xa ni ting cgi tr ngh thut cha Bt thp.

Mt hin thn khc ca B Tt Qun th m l hin tng Tn Na Tn gihay Chun B tt, mi tm tay cm kh gii binh trng tiu biu


52/211

cho vic thu nhip v vn dng vin thng mi tm gii. Chng sanh bcn trn thc tri buc trong sanh t. B tt th vn hnh cc gii t ti t chng sanh ni ra diu php Chun b mt, thng c nhn nh vinthng gio ho chng sanh.

Mt hnh tng khc m hng Pht t hng gp l Tiu din i s (Quvng) thn m tong teo, tay cm phng dt c hn ung t th th ti cctrai n. Tng truyn, tn gi A nan mt m to thin, thot thy qu nyn bo: ng th mng sp ht phi cu Pht ni ch th thc, lm l thchng qu thn i kht mi thot kh. X thin khi tri sng, Ngi bchPht t s, cu Pht dy bo Pht ni l B tt Qun th m th hin nhc nh ng thnh ta ni php cu hu tnh (Kinh Dim khu la ni).

Ngoi ra cn cc tn tng nh Nh Lun Qun th m eo chui anhlc tiu biu cho thnh tu diu php, chng sanh nguyn cu nh y. Mu Quan Th m hay i Tr Lc Vng tiu biu dng tm i t hintng sn hn, th hin nghch hnh nghch duyn chng sanh.

Quan m Thp Nht Din l tiu biu cho c i t bi, hin thn cu khca bc ng gic. Mi mt u ch cho Thp a v ng gic Trckhi vo ng Gic Phi tri qua nhng cuc th thch gian nan nn tiu biumt qu d. Hnh gi tu hnh phi qua a v ny mi thnh tu kim canga vin thnh Pht o. Ngoi ra, cn c nhiu hnh tng khc bit nhQuan Th m ng trn u rng.... mi hnh tng tiu biu cho cng hnhho qua tm cm ca chng sanh.Sai bit tuy c mun ngn nhng tt cu c mt nt chung ng l Quan m tng trng cho c i t i bigio ho chng sanh em li nim an lc.V th, phn ng tn tng cangi c biu hin di dng ng m hin, ch tht s, hin thn ca Nghu bn c Pht A Di th hin thn tng i trng phu y tngho nh ch Pht. Do khi thy hnh tng B tt c th khc bit,hng Pht t ng chp trc vo hnh tng, phi tm hiu r l do hnhnguyn su dy ca B tt th hin ra ng ho thn m c cc hnh tngnh th; tt c u do tm i t bi thng chng sanh ng hin ra.

---o0o---

3. Php tu ca B Tt Qun Th m


53/211

Theo kinh Th Lng Nghim, B tt Qun Th m trnh by do tu phpchnh nh Kim Cang Nh Huyn Tam Mui thnh tu nh cn vin thngDo tnh nghe ca ti trn sng khp c mi phng, nn ci tn Qun Thm khp c mi phng ci nc. Li do nhn tu ca ti, ti trong tnhnghe pht ra bn tnh Diu Minh, Vin chiu c mi phng.

Nghe m gi l qun l v theo ci nghe m thot ra ngoi nh cn,ngng t ni tm v mt, nn i vi qu mn cng hay qun xt m thanhca chng sanh; cn mn u ln dng vy.

Do nghe hiu sng sut tu hnh chn chnh vo chnh nh Ban u quntnh nghe, dng tnh nghe sng sut lng nghe t tm la cc duyn trn vodng Vin Thng. Bi do su cn dong rui theo su trn, l khng theodng, m qun tr li cn tnh, nn gi vo c dng Vin Thng. Khic vo dng Vin Thng lin xa la trn cnh, nn gi l khng cn tng b nghe na. ng, tc duyn theo trn cnh ; tnh, tc l gii thot, khi voc dng Vin Thng. S e xen dnh vi tng nh m y ch l din by t su vo cn tnh th hai tng ng v tnh r tht gi lp, xoay tnhnghe vo trong, tng nghe v m thanh khng cn , sanh dit ht, tchdit hin tin. Bng nhin vt ngoi th gian v xut th gian c hai mnth thng. Trn cng kh hp bn gic diu tm ca mi phng ch Phtng mt T lc. Di hp cng vi tt c chng sanh trong lc o ngmt bi ngng.

B tt Qun Th m ni :Nh tu php Kim cang tam mui ca c Qunth m Nh Lai lng nghe tnh nghe nh huyn ca mnh m ti c tlc ng vi ch Pht mi phng c nng lc th hin ba mi hai ngthn cng khp mi phng ho chng sanh theo tm tng ca h,ngi no ng dng thn no c thot , ti hin thn m ni phpmu khin chng sanh c gii thot. Do thnh tu i bi lc kh hpmi phng chng sanh trong su no, cho nn chng sanh tng nim nti c mi bn cng c v u :

1-/ Chng sanh qun st nim danh hiu c gii thot .2-/ Vo la khng chy,

3-/ Vo nc khng cht ui.

4-/ Vo ch nc him c , chng qu khng gia hi c.


54/211

5-/ Khng b cc tai nn v dao gy.

6-/ Cc loi ma qu khng thy v hm hi c.

7-/ Khng b gng cm tri buc.

8-/ Gic cp khng th cp bc.

9-/ Xa la tham dc.

10-/ Xa la sn nhu.

11-/ Xa la ngu si.

12-/ Cu con trai c con trai.

13-/ Cu con gi c con gi.

14-/ Tr nim danh hiu Ngi bng th tr danh hiu 62 c B tt.

Pht hi php vin thng, Con do tu Vin chiu tam mui ni nh cn mduyn tm c t ti. Nhn tng nhp lu c tam ma a thnh tu quB .

Php tu vin thng ny, B Tt Vn Th i din cho Pht qun xt tronghai mi lm php tu ca ngi Nh cn Vin thng l u vit bc nht. Khng b chng ngi vt ngn cch, d c ng m, tnh nghe vn hin tin. Trongth gii Ta B nhiu kh au chng ngi, Chng sanh nu mun c vinthng tam mui nn tu php Nh Cn Vin Thng l ti thng nht. QunTh m chnh l nim tnh nghe ca t tm nhim mu hay chn tm thanhtnh trm khp php gii. Chng sanh m m trong trn cnh thng chytheo m nhc du dng tnh t m du hay tranh u kch ng, a ting ttging hay, ght m thanh xu d . . . mi m trong m thanh sc tngnn khng nhn c bn tm. B tt lng nghe t tnh ca mnh, quay ci bit v tm la nhn ng chp trc thnh tu qu diu gic. Ai knh th Btt tng nh Ngi nn tu php ny, t thn thc hnh c an vui li ch, l cch tn knh th thng nht.


55/211

Mt trong nhng php tu ca B tt Qun Th m l th tr Php i BiTm La Ni. Theo Kinh i Bi Tm la Ni, khi th tr thn ch nyhnh gi s y tm i bi, xo cc vng nghip, on tr V minh hocchuyn thc thnh tr, hin l chn tm thanh tnh. y l con ng tt nsiu thnh a, nhp Mt Tng la ni. Thu xa, khi B tt cn bc Sa, va nghe qua c Qun Th m Nh Lai ni la ni ny T S HoanH a, Ngi Vt chng Bt Bt ng a. Nu chng sanh no th trtm ch ny chc chn s trn i bi tm, thnh tu cng c nh Ngi. Ngoi ra Ngi cn ni cc thn ch nh Quan m Linh cm chn ngn ,Lc t i Minh chn ngn (n Ma ni Bt di hng) nhng gn gi v thmthu vi diu nht i vi hng Pht t vn l Bt nh tm kinh qua bn dchca Php s Huyn Trang. Trong Kinh ny, B tt ch r cho chng sanhthy Ng Un u khng, su trn su thc mi tm gii cho n tt c cc php T , Mi hai nhn duyn tr hu chng c u khng tng. Ttc cc php th tnh khng sanh dit rt ro khng c tht th ca cc phpth gian v xut th gian. Nhng khng phi l ngoan khng cng khng phi l ci khng th lng vng lng s sng nh th gian thng ngh , my l cnh chn khng diu hu, trong khng c c, trong c c khng. Nhm tng v lng cnh gii v diu php mu nhim. Nh hnh thm Btnh tnh nh B tt vt khi tt c lm m ca phm phu th gian v nhtha. Th nhp chn nh tnh. Ba i ch Pht u do hnh thm bt nhny m chng o b .Kinh ny l tm yu vo o l ct tu ca sutrm quyn Bt Nh.V th, nh thin ly lm nn tng tu hnh th trhng ngy hun tp kh phn bt nh. Ai mun thnh tu diu hnh nh Ngi cn phi tham chiu v thc hnh Bt Nh tm kinh mi c th siuxut thnh phm.

---o0o---

4. Li ch knh th

Qua tin thn v cng hnh ha ca ngi chng ta thy B tt Qun Thm do tu Nh Cn Vin Thng v hnh thm bt nh m thnh tu i t bi

tm nhip ho chng sanh. Li cng do t sut ngun tm ni cc mn lani ho chng sanh. Cho nn, c phn ng chng sanh knh th trnim. Do b th cho chng sanh mi bn php khng s st, phn thn hohin khp mi phng theo lng nguyn cu ca chng sanh ban vui cukh. c bit trong th gii Ta B ny, chng sanh th hng n c sudy ca Ngi rt ln. Nhng chuyn truyn k cm ng v vic thy hnh,nghe danh ng hin cu kh ban vui cho chng sanh thot khi tai ch ca


56/211

Ngi v s khng th tnh k.Theo Kinh Php hoa phm Ph mn Ai nhiptm knh nim ch thnh u ng nghim v cng. Ngi phng th danhhiu ca ngi bng th tr danh hiu su mi hai c B tt. c th hvo chnh php vnh tin trn ng o, trn phc c tr hu ln lntin vo Pht o. Th nhng, Bc tr gi ng nn qu mong cu s gia bca ngi, qun i t n lc ca chnh mnh. Mun vt bc, cn k tmnguyn ca ngi, phi tu php nh cn vin thng Phn vn t k dng thinnh chiu soi Un, X, Gii thy u giai khng, Chnh php Nit bncng khng, la b cc khi nim in o vng tng th thnh tu tt cPht php, chng thnh qu v nh B tt. Th tr php tu ca Ngi chnh lknh th phng hnh cng dng Ngi th thng nht. Ngi nim danhhiu ca Ngi l nim c i Bi, tri cng c, a hnh gi vo chnho. V th, mong rng tt c Pht t nn knh th v thc hnh php tu ca Ngi tr thnh mt bc vin thng i s lm li lc ha chng sanhnh Ngi.

---o0o---

C. KT LUN

Hnh B tt vn v bin nhng tt c khng ngoi Bt nh tr v tm t bih x. B tt Qun Th m tu php Kim Cang Nh Huyn Tam Mui, dng bt nh tr hin r php thn hin tng t bi chng sanh nh m hinthng con di. Tng truyn ngi l V C Pht qu kh Chnh Php Minh Nh Lai, l v ng Gic B Tt s thnh Pht v lai hin thn tiu biucho c i T Bi. Hng Pht t khi r cng hnh v bin ca ngi, nny theo tm thnh th knh tu hnh nguyn Quan m cho c t bi tr huca ta ny n t thn tr nn an lc gii thot bao au kh luyn i lun eo bm ta t v th. l tm nguyn m ch Pht v B tt Qun Th mmong mun ta thc hnh. Ai l ngi knh th Ngi nn ng theo ChnhPhp t nim tin la b t ngy h vng mong cu, c an tr trongchnh php thng tin v thng B diu qu.

Ti liu tham kho:

Kinh Php Hoa

Kinh Hoa Nghim


57/211

Kinh Lng Nghim

Kinh i Bi La Ni

Tm kinh bt nh

S tch Pht A Di v by v B tt. Nh xut bn Tn gio nm 2001

Hu quang i t in.

---o0o---

HNH NH B TT PH HIN TRONG PHT GIO

Thch Php Hu

A. DN NHP

Trong cuc sng, Pht t chng ta thng hay ca ngi v thn phc trcnhng tm lng hy sinh cao c, qua hnh nguyn th hin tnh thng, gipi ca nhng ngi i theo l tng phng s x hi. Hnh nguyn , tnhiu cng h m cho nhng thn phn cng kh mt tia sng hy vng,mt nim tin hng thng gia i thng. Th nhng, tnh thng yu vngha c cao p vn cn nm trong hu hn, vi nhng iu kin mongcu. Song, tm hiu qua kinh in Pht gio i Tha, chng ta thy cnhiu v B tt, hnh nguyn li tha tht v cng rng ln.

y, s ni bt v hnh nguyn th, chng ta thy c B tt Ph Hinmt v B tt m tn Pht gio thng hay tn tr, th phng trong ccngi cha nhng nc chu c sng m Pht gio pht trin.

L ngi Pht t chn thnh, chng ta hiu th no v hnh nh ca v B ttny nim tin khng ri vo thc thn linh, siu hnh, huyn o.

---o0o---

B. NI DUNG


58/211

I. nh ngha

Gii thch danh hiu

Theo Pht gio i Tha, B tt Ph Hin l nhn vt l tng, xut hin t php thn v bo thn Pht. T phm tnh cao thng ca bc gic ng, Ngi xut hin nh mt ngi bnh thng c y nguyn lc v cnghnh rng ln. nhn chn c hnh nh v i s ny, chng ta s tmhiu qua cc phn di y.

---o0o---

a) Danh hiu

Danh hiu B tt ny ni cho theo m Hn l i Hnh Ph Hin B ttMa ha tt.

i Hnh l hnh nguyn su rng, cng khp tt c mi phng Php gim kinh Hoa Nghim thng n d l bin hnh (Ph Hin Hnh Hi).

Ph Hin Dch t thut ng Phn Smantabhadra Dch m l Tam Mn Bt La hoc Tam Mn Bt , Bt Thu Bt , dch ngha lBin Ct. Ngha l thn tng v cng c ca v B tt c khp mi ni,thun nht, diu thin.

B Tt (BodhiSattva): Dch m l B Tt a, hay l Ma Ha Tta, theo cc nh dch c gi l i o Tm Chng Sanh, o ChngSanh v.v Cn theo cch dch ca Ngi Huyn Trang tr v sau, gi l iGic Hu Tnh, Gic Hu Tnh. Ngha l v c i tm cu o nn gi lo Tm Chng Sanh. V cu o, cu i Gic do cng gi l oChng Sanh. i Gic Hu Tnh, Gic Hu Tnh l v t mnh n lc gicng v hng dn chng sanh u c gic ng. Tt a c ngha l dngmnh, dng mnh cu B nn gi l B Tt a. Hoc gi l Khai SCao S, i S (v c nhn cch, nng lc khai th cho tt c chng sanhng gic ng).

Ma Ha Tt Ngha l to, ln, nhiu. y l ch cho phm tnh ph bin surng ca Hnh Nguyn v t cch lm bc thng th hng dn chnghi pht tm tu tp v lng hnh nguyn ca cc c Nh Lai. Do , danh


59/211

hiu i Hnh Ph Hin B tt Ma Ha Tt c ngha l v B tt c v lngcng c v hnh nguyn, trm khp mi phng ci nc.

---o0o---

b) Xut hin

Cn c nhng su kho ca cc nh nghin cu Pht hc, th danh hiu PhHin c thy xut hin u tin trong kinh Mn La B Tt, v sau xuhin nhiu cc bn kinh khc. c bit, t nc Trung Hoa c nhngtruyn thuyt v B tt Ph Hin; h cho rng c Ph Hin B tt th hinha thn ti ni Nga Mi Sn (mt trong 4 i danh sn Trung Quc thuctnh T Xuyn) v trn ni c Cha Quang Tng l Linh Trng ca B TtPh Hin th hin gio ha. Vit Nam, cng c mt s cha c tn tr hnh tng B Tt Ph Hin,ci voi trng 6 ng hu bn phi c Pht Thch Ca Mu Ni. Ngi PhHin l mt trong nhng v B Tt m Pht Gio Vit Nam rt tn knh.

---o0o---

c) Truyn thuyt

V s tch tin thn B Tt Ph Hin, kinh Bi Hoa c ni Trch Lc Phthc tp ch t Bi m (tp 200-204), minh ha:

Xa ! Tin thn c Ph Hin c tn l Nng N, ngi con th t cavua V Trnh Nim. Nh ph vng khuyn bo, thi t pht tm cngdng c Pht Bo Tng v ch Tng trong 3 thng h.

Thu y quan i thn l Bo Hi, thy thi t pht tm dng mnh nh thnn khuyn rng: Nay in h c lng lm cc vic cng c, vy hyhi hng v o V thng b , cu c thnh Pht hn l cu phc bo hu lu, ni ci tri, ci ngi.

Thi t nghe quan i thn ni nh vy, lin bch ln c Pht Bo Tng:Bch c Th Tn ! Nay ti lm cc cng c, tt c u xin cng dngln c Nh Lai v i chng, xin hi hng cng c ny hng v o Vthng chnh gic, nguyn pht tm B , tu tp v lng hnh nguyn B


60/211

Tt, gio ha mi loi chng sanh, cu chng ngi Pht o. V xin hihng c ci Pht trang nghim, thanh tnh, tt c u tt p v sgio ha chng sanh s ng nh ci ca Pht Ph Hin. Khi Pht BoTng nghe thi t pht nhng th nguyn, Ngi lin khen ngi v th k,ng thi t hiu cho thi t l: Kim Cang Tr Tu Quang Minh Cng c.Sau nhiu kip tu hnh, thc hin cc th nguyn vin mn, ri n th giBt huyn phng ng thnh Pht hiu l Ph Hin Nh Lai.

T khi pht nhng hnh nguyn v nh nhiu i sinh ra ni no cngtinh tn tu hanh o B Tt nn Ngi thnh Pht v ang ha thn v s cc th gii gio ha chng sanh.

---o0o---

II.Hnh nguyn v biu trnga-Hnh nguyn.

Ni n hnh nguyn B Tt Ph Hin, kinh Hoa Nghim phm 40 nuln 10 Hnh nguyn v nhng Hnh nguyn ny tiu biu cho tt c Hnhnguyn ca B tt. Th nn, Hnh nguyn cn gi l Ph Hin Hnh Hi

1. Thng l knh cc c Pht (nht gi l knh ch Pht)

Cc c Nh Lai l nhng bc ton gic, l nhng v vin mn hai phnT Li v Li Tha. S l knh mi phng ba i tt c Pht tc l by tnim tn knh v nhn cch, cng c v hnh nguyn vin mn ca nhng bc Gic Ng. Song, mun t c nng lng an lc trong l bi, hnhgi cn phi gi 3 nghip (thn, ming, ) thanh tnh; mi l thn v tmhng nhip su vo tnh php gii. Khi thn tm chng ta v i tng l ng mt th vng lng, th s cm ng s vin dung, v ngi, khng thngh bn. S l knh ny khng phi ng ngha vi khi nim cu xin c ban n, ging phc m chnh l s tr v ci ngun tu gic, pht

trin v lng hnh nguyn, cng c vn c ni bn tm. iu ny, tronglun Khi tn, t M Minh cho y l hai iu kin cn thit ca l trnh kham tri kin Pht, l s tri dy, pht huy ca bn th chn nh (ni hunchn nh), s tc ng mnh m ca phn tng, dng chn nh (ngoiduyn chn nh).

2. Thng xng tng cng c ca Nh Lai (Nh gi xng tn Nh Lai)


61/211

Cng c Nh Lai hi t t v lng kip tu B tt hnh. Xng t

Documents

Y Nghia via Phat Va Bo Tat Trong Nam - Nhieu Tac Gia