Osman KESKĠN

Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni

Sevgili Öğretmenler;

Bu sunum dersin temellerini ve uygulama esaslarını açıklayarak sizlere

yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır.

Sunumda dersin dayandığı esaslar, kuşaklar ve kuşaklara ait temel ilkeler

belirtilecektir.

Genel Açıklamalar

1. Teknoloji Ve Tasarım Dersi Öğretim

Programı bireysel beklenti, ilgi ve ihtiyaçlara

göre farklı tasarımların ortaya çıkmasını

öngörmektedir. Dolayısıyla tasarımları

gerçekleştirmek için yapılacak etkinliklerde

kullanılacak materyaller bireysel farklılıklara

göre çeşitlenecek ve tek tip olmayacaktır.

2. Teknoloji ve tasarım dersinde hazır proje setleri, iĢ ve

iĢlem yaprakları vb. nitelikte araçlarının kullanılması;

tekdüzeliği tetikleyecek, birbirinin kopyası veya benzeri

ürünleri ortaya çıkaracaktır.

Öğrenciler, düĢünmekten, yeni fikirler ortaya atmaktan,

farklı bakıĢ açıları geliĢtirmekten ziyade kendilerine

sunulan bilgi ve ürünlerin benzerlerini üretme yoluna gidecekler ve sonuçta farklılık, orijinallik,

yaratıcılık yerine çalıĢmalarda tek düzelik ve kopyacılık

hakîm olacaktır.

3. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı Kılavuzu

incelendiğinde öğrencilerin etkinlikler için gerekli araç

ve gereçlere, öğretmenlerin de patent, inovasyon, bilim insanlarının biyografileri, tasarım ve buluĢ hikâyelerine

yönelik yapacakları araĢtırma sonuçlarını ve

etkinliklerini zümre kararıyla öğretim programının

akıĢına uygun olarak kullanabileceklerine yönelik açıklamalara yer verilmiĢtir.

4. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın hedeflenen

amaçlara ulaĢması için dersteki öğrenci sayısı 25’i

geçmemelidir. Öğrenci sayısı 25'ten fazla olan sınıflar 20’yi

geçmeyen gruplara ayrılır. Gruplardaki öğrenci sayısı eĢit

olur. Bir baĢka ifade ile öğrenci sayısı 25>’e kadar olan sınıflar

1; 26–40 arası 2, 41 ve üzeri sınıflar 3 gruba

ayrılır. Her gruptan bir öğretmen sorumlu olur ve yıl sonuna

kadar aynı grupla programı yürüterek öğretimi gerçekleĢtirir.

Gruplardaki kız ve erkek öğrenci sayısı dağılımının eĢit

olmasına dikkat edilir.

5. Her okul programda belirlenen en az bir mekânı, “Teknoloji ve

Tasarım ĠĢliği” olarak düzenler. ĠĢ eğitimi alanlarına yönelik bir veya

birden fazla iĢliği olan okullar, var olan bu mekânları, “Teknoloji ve

Tasarım ĠĢliği” olarak kabul edip kullanmaya devam eder.

ĠĢliği olmayan okullar, kendi olanakları çerçevesinde ve ideal

duruma yakın en az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım ĠĢliği” olarak

düzenler. Bu amaçla bilgi teknolojileri sınıfları, çok amaçlı sınıflar,

kütüphaneler vb. mekânlar kullanılabilir.

Düzenlemede kılavuzda verilen açıklamalar dikkate alınır. ĠĢlik

içerisinde yer alan araç ve donanımlar, okul yönetimi tarafından ilgili

kurumlardan istek yapılarak veya yerel olanaklar kullanılarak

karĢılanır.

6. Öğrenciler bireysel olarak yaptıkları etkinliklerini,

yaĢadıkları süreci, araĢtırmalarını vb. çalıĢmalarını tasarım

günlüklerine kaydeder.

Etkinlik süresinde yaptıkları her türlü iĢlemleri, sorgulamaları,

araĢtırmaları vb. bilgileri duygu ve düĢüncelerini tasarım

günlüğüne haftalık olarak yazarlar. Öğrenciler ayrıca etkinlik

raporu hazırlamazlar.

Tasarım günlüğü içinde etkinliğe yönelik gerekli bilgilere yer

verilir.

7. Tasarım günlükleri öğrencilerin; öz değerlendirme ve

eleĢtirel düĢüncesini ortaya koyar. Karar verme ve gözden

geçirme gibi beceriler kazanmalarını sağlar. Dil becerilerini

geliĢtirir. Tasarımlarının gerçekleĢtirilme sürecini yansıtır, bir

sonraki çalıĢmaları için geri bildirim sağlar.

Sınıf ortamında farkına varılamayan olumlu ve olumsuz

yönlerinin gözlemlenmesine imkân verir. Bu nedenle

öğrencilere günlük yazmanın önemi anlatılmalı, bilinçli bir

Ģekilde günlük tutmaları sağlanmalıdır.

8. Tasarım günlükleri, öğrencilerin öğrendiği temel konulardaki

çalıĢmalarını özetlemek ve kaydetmek amacıyla kullanılırlar.

Öğrenciler teknoloji tasarım dersinde; tasarım sürecinde

yaptıkları her iĢlemi, yaĢadıklarını, duygu ve düĢüncelerini

tasarım günlüklerine yazarak ifade ederler. Bireysel

çalıĢmalarda öğrenciler süreçte tuttukları günlükleri ders

saatinde sınıfla paylaĢırlar. Böylece karĢılaĢtıkları güçlükler

veya baĢarılarının farkına varırlar. Günlük tutmak öğrenciler

için yazma becerilerini geliĢtirmek ya da pratik yapmak için

mükemmel bir yoldur. Bazı öğrenciler tasarım günlüklerini

haftalık olarak yazabilir. Bu durumdaki öğrencilerin günlükleri

haftalık kontrol edilmeli ve yapılan çalıĢmalarla ilgili

paylaĢımların bu günlükten yararlanılarak sunulması

istenmelidir.

9. Öğretmenin not vereceği hususlar, öğrenciyi

değerlendireceği ölçütler tasarım günlüğünde yer almalıdır.

Öğrenci günlüğünde bir haftalık çalıĢma sürecinde ne

yaptıysa onları belgelendirecek; sorgulayacak, eleĢtirecek,

tespitte bulunacak, beğenilerini söyleyecek, baĢka görüĢlere

baĢvuracak, resmedecek, fotoğraf ekleyecek kısaca

yaĢadığı süreci anlatacaktır.

Öğrenciler her etkinlik için tasarım günlüğü düzenlemelidir. Günlük için

kılavuz kitapta verilen örnek formlar kullanılabilir veya öğrenci kendi

formunu oluĢturabilir. Öğrencilerin günlüklerini düzenlemede bir defter

tutmaları sonraki öğrenmelerine taban oluĢturmada ve kendi geliĢimlerini

izlemede daha yararlı ve kalıcı olacaktır. Öğrenci tarafından hazırlanan

günlükler ürün dosyasıyla birlikte öğretmen tarafından değerlendirilmeye

alınacaktır.

Bu değerlendirmelerin sonucunda öğrenciler;

• Kendi geliĢimlerini izleme ve değerlendirebilme fırsatına sahip olacak,

• Öğretmeniyle kendi performansına yönelik düĢüncelerini paylaĢarak

iletiĢimini artıracak,

• Kazandıkları bilgi, beceri ve deneyimi yazılı ve sözlü olarak ifade

edebilecek,

• Karar verme ve problem çözme sürecini kendileri düzenleyerek

denetleme becerisi kazanacak,

• Sonraki öğrenmelerine yönelik bir taban oluĢturacaklardır.

11. Öğrenciler yıl içinde her kuĢak için değerlendirilmek üzere

bir ürün dosyası hazırlar.

KuĢak içinde birden fazla ürün gerçekleĢtiren öğrenciler en iyi

çalıĢmasını seçerek değerlendirilmek üzere öğretmenine

teslim eder.

12. Teknoloji ve tasarım dersi öğretmenleri dersin iĢleniĢinde

okulun laboratuvar, kütüphane, bilgi teknolojileri sınıfı, görsel

ve iĢitsel araçlar vb. öğretim olanaklarından; yörenin

ekonomik, sosyal, tarihî ve kültürel değerlerinden yapılacak

planlamalar doğrultusunda yararlanır. Okul dıĢında

düzenlenecek gezi, gözlem ve araĢtırmaya dayalı etkinlikler,

her sınıf düzeyi için zümre öğretmenleri tarafından planlanır.

Çevrede teknolojik geliĢmelerle ilgili kurum ve kuruluĢlardaki

temsilcilerin, bu alanda çalıĢan uzmanların vb. sınıf veya

okula davet edilmesi için gerekli planlamalar yapılır.

13. Öğrenciler etkinliklerini, öğretim ortamında oluĢturulan

teknoloji ve tasarım panosunda sergilerler. Ġmkânlar

dâhilinde her kuĢağın sonunda ortaya çıkan çalıĢmalar

sergilenebilir.

14. Öğrencilerin yaptıkları çalıĢmalar, öğretim yılı sonunda

okul yönetimi, alan öğretmenleri ve veliler tarafından

organize edilecek bir Ģenlikle tanıtılır. Bu Ģenliğe her öğrenci

kendi seçeceği bir çalıĢmasıyla katılır. Okul yönetimi,

teknoloji ve tasarım dersi öğretmenleri ve velilerin “Teknoloji

ġenliği” etkinliklerine yardımcı olabilmeleri için gerekli

düzenlemeleri yapar.

KUġAKLAR

Ders 3 kuĢaktan oluĢmaktadır. Birinci dönem;

1. Düzen KuĢağı

2. Kurgu KuĢağı

Ġkinci dönem

3. Yapım KuĢağı

olacak Ģekilde iĢlenmektedir.

KuĢakların sırası değiĢtirilemez

ancak kuĢaklardaki odak

noktalarında belirtilen

hedefleri içeren farklı

etkinlikler yaptırılabilir.

DÜZEN KUġAĞI

1. Hazır birimlerin seçiminde sağlık ve güvenlik açısından

uygunluk kontrol edilmelidir.

Farklı amaçlar için üretilen malzemelerin hazır birim olarak

kabul edildiği unutulmamalıdır. Örneğin; pipet, kibrit çöpü vb.

malzemelerin üretim amaçlarının asla düzen oluĢturmak

olmadığı hatırlanmalıdır.

2. Düzen kuĢağı etkinliklerinde öğrenciler baĢlangıçta hangi

düzeni oluĢturacağına karar vermemelidir. Ortaya çıkacak

düzen, arama ve deneme çalıĢmalarının sonucunda

kendiliğinden ortaya çıkmalıdır.

Örneğin; Öğrenci çalıĢmasına takı, ağaç, çiçek, ev eĢyaları

vb. yapacağım diyerek baĢlamamalı ve sonucu bunlara

benzer ürünler olan çalıĢmalar kabul edilmemelidir.

3. Düzen kuĢağı etkinliklerinde ortaya çıkan düzenin

- bir hacmi olmalı ve

- dengede durabilmeli,

- çoğalmaya imkân vermeli,

- tekrarlayan birimler açık ve anlaĢılır olmalıdır. - Zemine yapıĢtırılarak çalıĢılmamalıdır.

Düzene gitmede kullanılan geometrik biçim orijinal

formunu korumalı, Ģekil değiĢikliğine uğramamalıdır.

4. Öğrencilere birimlerin birleĢtirilmesinde yapıĢtırma ve

geçme tekniklerini kullanmaları için fırsat verilmelidir.

Öğrenciler, düzene gitmede yaptıkları arama ve

deneme örneklerini tasarım günlüklerine aktarmalıdır.

5. Düzen kuĢağı etkinliklerinin yalnızca kâğıt kesmek

ve yapıĢtırmak olduğu algılanmamalı,

yaratıcı düĢüncenin geliĢtirmesine, bireysel farklılıkların ve

yaratıcılıkların ifade edilmesine fırsat veren birer araç

olduğu unutulmamalıdır.

1. Düzen, ritim, birim, bütün ve 3 boyut kavramlarını öğrenme. 2. Değişkenliği olmayan şekilleri öğrenme. 3. Değişkenliği olmayan şekilleri kullanma nedenini öğrenme ve örneklerle açıklama. 4. Kâğıttan şeritler keserek değişkenliği olmayan şekiller elde etme. 5. Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (birli ve ikili birimler) 6. Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (üçlü ve dörtlü birimler) 7. Denemelerini yaptığı birimleri deftere çizme. 8. Deftere çizdiği birim denemelerinden en beğendiği bir birimi seçme. 9. Denediği ve seçtiği birimler ile ilgili arkadaşlarının fikirlerini alma. 10. Seçtiği birim ile oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve bunları deftere çizme. 11. Seçtiği birimi kartonlar kullanarak elde etme ve bu birimleri çoğaltma. 12. Çoğaltarak elde ettiği birimlerden oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve çizme.

(Zemini olmayacak, ritim ve düzen içerecek, 3boyutlu olacak, sonsuza kadar gidebilecek) 13. Denediği bütün denemelerinden hangisini seçeceğine karar verme. 14. Oluşturacağı bütün için uygulayacağı yapıştırma tekniğine karar verme. (yapıştırma,

zımbalama, ip, tel, birbirine geçirme) 15. Çoğalttığı birimlerini karar verdiği bütün çizimine(13.madde) ve yapıştırma tekniğine göre

birleştirip bir bütün oluşturma. 16. Oluşturduğu bütünü tanıtma, değerlendirme ve arkadaşlarının fikirlerini alma. 17. Öz değerlendirme formunu ve ürün dosyasını hazırlama.

DÜZEN KUġAĞI YÖNERGESĠ 7. SINIFLAR

DÜZEN KUġAĞI YÖNERGESĠ 8. SINIFLAR 1. Düzen, ritim, birim, bütün ve 3 boyut, farklılık(renk, yön, oran) kavramlarını öğrenme. 2. Değişkenliği olmayan şekilleri öğrenme. 3. Değişkenliği olmayan şekilleri kullanma nedenini öğrenme ve örneklerle açıklama. 4. Kâğıttan şeritler keserek değişkenliği olmayan şekiller elde etme. 5. Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (birli ve ikili birimler) 6. Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (üçlü ve dörtlü birimler) 7. Denemelerini yaptığı birimleri deftere çizme. 8. Deftere çizdiği birim denemelerinden en beğendiği bir birimi seçme. 9. Denediği ve seçtiği birimler ile ilgili arkadaşlarının fikirlerini alma. 10. Seçtiği birim ile oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve bunları deftere çizme. 11. Seçtiği birimi kartonlar kullanarak elde etme ve bu birimleri çoğaltma. 12. Birime ve bütüne uygulayabileceği farklılıklarla (renk, yön, oran) ilgili denemeler yapma 13. Çoğaltarak elde ettiği birimlerden oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve çizme.

(Zemini olmayacak, ritim ve düzen içerecek, 3boyutlu olacak, sonsuza kadar gidebilecek) 14. Denediği bütün denemelerinden hangisini seçeceğine karar verme, fikir alma. 15. Oluşturacağı bütün için uygulayacağı yapıştırma tekniğine karar verme. (yapıştırma,

zımbalama, ip, tel, birbirine geçirme) 16. Çoğalttığı birimlerini karar verdiği bütün çizimine(13.madde) ve yapıştırma tekniğine göre

birleştirip bir bütün oluşturma. 17. Oluşturduğu bütünü tanıtma, değerlendirme ve arkadaşlarının fikirlerini alma. 18. Öz değerlendirme formunu ve ürün dosyasını hazırlama.

KURGU KUġAĞI

1. Etkinliğin çıkıĢ noktası öğrencilerin merak ve hayalleridir.

Öğrencilere sorgulamalarla merak ve hayallerinin temelindeki

sorun fark ettirilmelidir.

Kurgu kuĢağı etkinliklerine

sorun ve ihtiyaçtan yola çıkılmamalıdır !!!

2. Ortaya çıkan çözüm önerileri günümüz teknolojisiyle nasıl

yapılacağı endiĢesi taĢımamalıdır.

3. Sosyal olayların çözümüne yönelik istekte bulunan

öğrencilere “Nasıl…?” soruları yöneltilerek sorunun

kapsamını

bireysel olarak çözebilecekleri noktaya taĢıması sağlanır.

4. Çözüm önerilerinin çizilerek ifade edilmesinde

teknik resim kaygısı taĢınmaz.

Öğrencilerin çözüm önerilerini baĢkalarının anlayabileceği

Ģekilde yazarak ve çizerek açıklamaları yeterli olarak kabul edilecektir.

5. Çözüm önerilerinin sınıf içinde paylaĢılmasında

demokratik bir ortam oluĢturulmalıdır.

KURGU KUġAĞI YÖNERGE 6. SINIFLAR

KURGU KUġAĞI YÖNERGE 7. SINIFLAR

KURGU KUġAĞI YÖNERGE 8. SINIFLAR

YAPIM KUġAĞI

1- Öğrenciler 8. sınıfta gerçekleĢtireceği “Nasıl Tanıtalım?”

etkinliğini “pazarlanabilir hâle getirme” aĢamasından

baĢlatabilir. Bu amaçla önceki yıllarda yaptığı bir çalıĢmasını

ya da herhangi bir ürünü kullanabilirler.

Ġstekli öğrenciler “pazarlanabilir hâle getirmek” için

yeni bir ürün elde edebilirler. Öğrenciler bu konuda esnek

bırakılmalıdır.

Tasarım sürecinde öğrenciler yakından takip edilmeli ve

gerekli rehberlik yapılmalıdır.

2. Yapım kuĢağı etkinliğinin özünün;

bir sorun veya ihtiyaca çözüm bulmak olduğu

unutulmamalıdır.

Öğrenci, gözlemlerine dayalı olarak tespit ettiği bir sorun

veya ihtiyaca çözüm bulma kaygısı taĢımalıdır.

ÇalıĢmada ortaya ürünün kendisi, maketi veya

modeli çıkabilir.

3. Yapma aĢamasında dıĢarıdaki imkânlardan yararlanılabilir.

Yapım iĢleminde öğrencinin yaptığı planlamalara sadık

kalınmalı, tasarımı gerçekleĢtiren kiĢi verilen kararlara

müdahale etmemelidir.

Tasarımdaki eksiklikler değerlendirme basamağında öğrenci

tarafından tespit edilmeli ve çözüm önerileri getirilmelidir.

4. Okulda iĢlik imkânları ile ortaya çıkan çalıĢma ile dıĢarıda

yaptırılan çalıĢma kıyaslanmaz !!!

Üründe sergilenen iĢçiliğin niteliği değerlendirmeye etki

etmemelidir!!!

Öğrencilerin tasarımın sürecindeki kiĢisel kararları,

planlamaları, projelendirmeleri vb. iĢlemler

dikkate alınmalıdır.

5. Yapım kuĢağında ortaya herhangi bir ürün çıkmayabilir.

Bu durumda öğrenci dereceli puanlama anahtarında yer

verilen, tasarım sürecinin diğer aĢamalarındaki

çalıĢmalarına ayrılan puanlara göre değerlendirilir.

Bir baĢka ifade ile çalıĢmanın tamamlanan boyutuyla öğrenci

değerlendirilir.

6. Yapım kuĢağı kazanımlarında geçen “araĢtırma”

ifadesinden öğrencilerin kiĢisel bilgi, beceri, deneyim ve

gözlemlerine dayalı bir süreç anlaĢılmalıdır.

Farklı kaynaklardan elde edilen bilgiler analiz ve sentez

edilmelidir.

7. Öğrencilere inovasyon konusunda bilgi vermek amacıyla

kılavuz ekinde verilen bilgilerden yararlanılır.

Ayrıca konu ile ilgili bilimsel kaynaklardan bilgi toplanabilir.

Konu uzmanları okula davet edilerek öğrencilerin inovasyon

konusunda bilgilendirilmesi sağlanır.

Öğrencilere günlük hayatta kullandıkları eĢyalara yönelik

basit inovasyon etkinlikleri yaptırılabilir. Bu amaçla zümre

olarak kısa inovasyon etkinlikleri planlanabilir.

Öğrenciler var olan ürünlere yeni fonksiyonel özellikler

katma konusunda cesaretlendirilir.

Osman KESKĠN Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni

keskinoo@hotmail.com

505 803 87 04

Diğer çalıĢmalarıma ulaĢmak için:

Teknoloji ve Tasarımcılar Facebook sayfası