Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Üretimi

Hakan Şener AKATA

ETK Uzm. Yard.

Akış

• Yenilenebilir Enerji Kaynakları

• YEK Potansiyeli

• YEK Gelişim

• YEK Hedefler

• Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri

• Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri

• YEKDEM

• Yerli Katkı

Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK)

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları: Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynaklarını olarak ifade edilmektedir.

YEK Potansiyeli

160,000 GWh/y hidroelektrik 48,000 MW

Rüzgar

1,500 kWh/m²

Güneş radyasyonuna göre yıllık ortalama elektrik

üretim potansiyeli

31,500 MWt jeotermal

8,6 MTOE

biyokütle

1,5-2 MTOE

biyogaz

YEK Gelişim-1

YEK Gelişim-2

YEK Hedefler

Kaynak 28.02.2015 [MW] 2019 [MW] 2023 [MW]

Rüzgar 3.698 10.000 20.000

Güneş 54 3.000 5.000

Jeotermal 405 700 1.000

Biyokütle 296 700 1.500

Hidrolik 23.643 32.000 34.000

2023 yılında elektrik üretiminin asgari % 30’unun karşılanması

Elektrik Üretim Şekilleri

Lisanssız Elektrik Üretim

Santralleri

Lisanslı Elektrik Üretim

Santralleri

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu

Lisanslı Elektrik Üretim Santralleri

Üretim Lisansı: Tüzel kişilere piyasada üretim faaliyeti gösterebilmeleri için Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca verilen izni ifade eder.

Lisanslı Elektrik Üretim Santralleri

Önlisans: Üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişilere, üretim tesisi yatırımlarına başlamaları için gerekli onay, izin, ruhsat ve benzerlerinin alınabilmesi için belirli süreli verilen izindir.

Lisanslı Elektrik Üretim Santralleri

1. TEİAŞ tarafından bağlantı noktası/bağlantı bölgeleri EPDK’ya bildirilir.

2. Her yılın ekim ayının ilk haftasında RES, son haftasında da GES önlisans başvuruları alınır.

3. Genel Müdürlüğümüzce teknik değerlendirme yapılır.

4. Şebeke işletmecileri tarafından gerilim seviyesi ve bağlantı noktaları belirlenir.

5. Aynı bağlantı noktası/bağlantı bölgesinde birden fazla başvuru yapılmışsa TEİAŞ tarafından yarışma düzenlenir.

6. Yarışmayı kazananlara önlisans verilir.

Lisanslı RES

250 ADET LİSANSLI PROJE – 8717,70 MW (Lisans Gücü)

358,70 MW (Mekanik Kapasite Artışı)

1084,06 MW (Elektriksel Kapasite Artışı)

TOPLAM LİSANSLI KAPASİTE : 10 160,46 MW

2013 yılı Güneş Enerjisi Lisans Başvuruları

• 31/12/2013 tarihine kadar iletim sistemine bağlanacak YEK Belgeli güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin toplam kurulu gücü 600 MW’dan fazla olamaz.

• 10-14 Haziran 2013 arasında başvurular kabul edildi.

• 27 adet bölge için başvurular alındı.

2013 yılı GES Lisans Başvuruları

BÖLGE TRAFO KAPASİTELERİ [MW]

BAŞVURU SAYISI

KURULU GÜÇ [MW]

1 4. ANTALYA 29 12 155,26

2 5. ANTALYA 29 10 147,40

3 ADANA-OSMANİYE 9 5 45,00

4 BİTLİS 16 6 65,20

5 BURDUR 26 24 402,44

6 DENİZLİ 18 20 228,24

7 ELAZIĞ 8 5 36,20

8 ERZURUM 5 2 9,90

9 HAKKARİ 21 1 21,00

10 ISPARTA - AFYON 18 30 420,04

11

KAHRAMANMARAŞ –

ADIYAMAN 27 28 442,90

12 KARAMAN 38 62 1128,12

13 KAYSERİ 25 31 521,97

14 KONYA - 1 46 36 657,94

15 KONYA - 2 46 67 1266,03

16 MALATYA - ADIYAMAN 22 30 427,15

17 MERSİN 35 14 197,50

18 MUĞLA - AYDIN 20 18 264,75

19 MUŞ 9 1 9,00

20 NİĞDE – NEVŞEHİR -AKSARAY 26 51 794,10

21 SİİRT – BATMAN - MARDİN 9 4 32,00

22 SİVAS 9 6 54,00

23 ŞANLIURFA - DİYARBAKIR 7 10 58,00

24 ŞIRNAK 11 1 7,00

25 VAN - AĞRI 77 22 538,67

26 BİNGÖL - TUNCELİ 11 0 0,00

27 ERZİNCAN 3 0 0,00

TOPLAM 600 496 7929,79

2015 yılı RES önlisans başvuruları

24-30 Nisan 2015 tarihlerinde başvurular alınacaktır. 47 bölge olmak üzere 3000 MW ‘lık kapasite tahsis

edilecektir.

Lisanslı Elektrik Üretim Santralleri

Araştırma ve geliştirme faaliyetleri

Kanunla kurulmuş araştırma kurumları ile 28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda düzenlenen yüksek öğretim kurumlarının, bilimsel araştırma geliştirme ve eğitim faaliyetleri kapsamında aynı dağıtım bölgesinde olmak, kendi ihtiyaçlarını karşılamak ve azami 10 MW kurulu gücü geçmemek kaydıyla yerleşkelerinde nükleer, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisi kurmak amacıyla uhdelerindeki anonim ya da limited şirketleri vasıtasıyla yapacakları önlisans başvurularında 12 nci maddenin yedinci fıkrasının (b) ve (c) bendi hükümleri uygulanmaz. Üniversitelerin bünyesinde 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin elektrik enerjisi tüketimi kendi ihtiyacı sayılır.

2015 yılı RES önlisans başvuruları

LİSANSLI RES ALANLARI

RÜZGAR ÖLÇÜMÜ YAPILAN YERLER – 1 396 ADET

Lisanssız Elektrik Üretim Santralleri

MADDE 14 – (1) Lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf faaliyetler şunlardır: a) İmdat grupları ve iletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeyen üretim tesisi b) Kurulu gücü azami bir megavatlık yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi c) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan elektrik üretim tesisi ç) Mikrokojenerasyon tesisleri ile Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan kojenerasyon tesislerinden Kurulca belirlenecek olan kategoride olanları d) Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi

Lisanssız Elektrik Üretim Santralleri

Amaç: Tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve etkin kullanımının sağlanması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi amacıyla lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın, elektrik enerjisi üretebilmesidir.

Lisanssız Elektrik Üretim Santralleri

Başvurular ilgili şebeke işletmecilerine yapılmaktadır.

Lisanssız Elektrik Üretim Santralleri

0

500

1000

1500

2000

2500

LÜY Kapsamındaki Başvurular

Sayi Kurulu Guc

2014 yılı sonu itibariyle toplam başvuru sayısı 5687, toplam kurulu güç 4635 MW

Lisanssız Elektrik Üretim Santralleri

YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM)

YEKDEM

• Lisanssız üretim kapsamında ki üretim tesisleri YEKDEM dışına çıkamazlar.

• Lisanslı elektrik üretim santralleri her yıl 31 ekime kadar başvurmaları halinde YEKDEM’e girerler.

• YEKDEM’ e katılan lisanslı elektrik üretim tesisleri o takvim yılı için YEKDEM dışına çıkamaz.

YEKDEM

0

50

100

150

200

250

2011 2012 2013 2014 2015

4

44

14

40

126

4

4

6

9

14

9

22

3

21

60

3

8

15

20

34

SAN

TRA

L SA

YIS

I

YILLAR

Biyokütle

Rüzgar

Jeotermal

Hidrolik

Yerli Aksam Desteği

• Yerli elektromekanik aksam kullanımı derecesine göre YEKDEM çerçevesinde belirtilen fiyatlara ek destek

• YEK’e dayalı işletmede olan ve 2020 yılı sonuna kadar işletme girecek santraller faydalanabilir

• İşletmeye giriş tarihinden itibaren azami 5 yıl süre

Yerli Aksam Desteği

0

5

10

15

20

25

30

35

2013-2014 2014-2015

1 4

15

31

SAN

TRA

L SA

HA

SI

YILLAR

Wind

Hydroelectric

TEŞEKKÜRLER