19
UNIVERZITET U TUZLI FARMACEUTSKI FAKULTET  DŽINIĆ MONIKA ZAČINI TROPSKIH KRAJEVA SEMINARSKI RAD Tuzla, Juni 201!

Začini tropskih krajeva

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Začini tropskih krajeva

Citation preview

Page 1: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 1/19

UNIVERZITET U TUZLI

FARMACEUTSKI FAKULTET

 

DŽINIĆ MONIKA

ZAČINI TROPSKIH KRAJEVASEMINARSKI RAD

Tuzla, Juni 201!

Page 2: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 2/19

UNIVERZITET U TUZLI

FARMACEUTSKI FAKULTET

 

DŽINIĆ MONIKA

ZAČINI TROPSKIH KRAJEVASEMINARSKI RAD

Tuzla, Juni 201!

Page 3: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 3/19

 Nazi" #$%&'%(a) *$+'a(+l+i-a

V+&i(%l-) D$!./! Mi&a( Jai, "an!#$+3!

*$+- .($ani/a) 14

*$+- .li5a) 16

*$+- li(%$a(u$ni $%3%$%n/i) 4

Sa7%(a5)

U &anan-% "$i-%'% (%5+ -% za'i.li(i #$i#$%'u 8il+ 5+-% -%la 8%z u#+($%8% za9ina! Za9ini

($+#a .u na-/-%n-%ni-i i na-9%% 5+$i(%ni za9ini 5a5+ u &+'ain.("i'a ($+#.5i 5$a-%"a

(a5+ i i$%! Za9ini .% 5+$i.(% u 'ali' 5+li9ina'a #+.#-%u-ui u5u. i a$+'u .a'+ -%la!

D+8i-a-u .% .u%n-%' +&$%:%ni &i-%l+"a ($+#.5i 8il-a5a 5a+ (+ .u 5+$i-%n, li.(, #l+&,

 #u#+l-a5 i(&! Na-#+zna(i-i ($+#.5i za9ini, (a9ni-% n-i 12, .u +#i.ani u &al-%' (%5.(u,

n-i+"% 5a$a5(%$i.(i5%, u#+($%8a i '+ua l-%5+"i(a ."+-.("a!

Kl-u9n% $i-%9i) začini, tropski začini, kulinarstvo.

Page 4: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 4/19

SADRŽAJ

1! UVOD!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!12! ZA;INI TRO<SKI= KRAJEVA!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2

2!1! *i8%$!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2

2!2! Ci'%(!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!62!6! ;ili!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2!! >u'8i$!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!42!4! ?alanal!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!@2!@! Ka$&a'+n!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2!! Klin9i!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!B2!B! Ku$5u'a!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2!! Mu5a(ni +$a9i!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!102!10! <i'%n(!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!112!11! S%za'!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!122!12! Vanili-a!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!16

6!ZAKLJU;AK!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1!LITERATURA!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!14

Page 5: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 5/19

1

1. UVOD

<+& začinima #+&$azu'i-%"a'+ &i-%l+"% 8il-5i 5+-i .% z8+ ."+ .a&$7a-a +5u.a ili'i$i.a 5+$i.(% u #$i#$a"l-an-u ."i "$.(a $an% 5a5+ 8i .% (i' ."+-.("i'a -%l+

+#l%'%nil+! Na-.(a$i-i na9in n-i+"+ 5+$i(%n-a -% 8i+ za 9u"an-% ."-%7in%5+nz%$"i$an-% i za 'u'i3i/i$an-%, . +8zi$+' &a %(%$i9na ul-a za9in.5+ 8il-a+n%'+ua"a-u $az"+- 'i5$++$aniza'a u $ani, (% n-%n+ $a.#a&an-%, (+ -% u &a"n+"$i-%'% #$i-% #+-a"% za'$zi"a9a 8il+ +& "%li5% "a7n+.(i! G1G

T$+"ina za9ini'a, a na$+9i(+ +ni' iz Azi-%, -% 8ila "$l+ un+.an #+.a+! Eu$+#.5a%5.#anzi-a -% #+9%la u 1! .(+l-%u +("a$an-%' #u(a za9ina, '+$.5+ #u(a &+ I.(+9niIn&i-a u (+ "$i-%'% u+8i9a-%ni nazi" za Mala-.5i i In&+5in%.5i #+lu+(+5! <$"a "%au#+($%8a za9ina #+9%la -% #+(5$a- 16! .(+l-%a 12@!, u "$i-%'% #u(a ."il% i #u(+"an-aMa$5a <+la u Kinu, &+5 -% #$a"a na"ala za9ina na %u$+#.5i 5+n(in%n( #+9%laK+lu'8+"i' +(5$i%' A'%$i5%, #+(5$a- 14! .(+l-%a! V%ina za9ina &+n%.%ni .a

%5.#%&i/i-a 8ili .u za9ini ($+#.5i 5$a-%"a #+#u( klinčića, cimeta i m!katn"# "$a!čića!

  T$"%&ki začini .u u (+ &+8a 8ili #$i"il%i-a 5$al-%".5i &"+$a i 8+a(i $a:ana! Sa'+ -% 8i8%$ 8i+ &+.(u#an $a:an.("u, a na-.5u#l-i -% 8i+ /i'%(! <+.(%#%ni' #a&+' /i-%na #+.(ali .u .a.(a"ni &i+ ."a5% 5uin-%!

  Sli5a!1! Za9ini($+#.5i 5$a-%"a

 Na-"%i #$+iz"+:a9i ($+#.5iza9ina .u z%'l-% -u+i.(+9n%

Azi-%, a u .a'+' "$u -% In&i-a! Dana. .% za9ini ($+#a 5+$i.(% n% za #$i5$i"an-% l+%5a5"+% $an%, n%+ za #+-a9a"an-% n-%zina +5u.a i a.($+n+'.5+ &+7i"l-a-a i u7i"an-au $ani, a (+ i' n-i+"a #$+3in-%na, %z+(i9na a$+'a i +'+ua"a! ;u"a-u .% u 9"$.(+za("+$%ni' #+.u&a'a na la&n+', (a'n+' i .u+' '-%.(u! <+$%& +#i$n% u#+($%8% u5ulina$.("u, za9ini ($+#.5i 5$a-%"a i'a-u i iz$a7%na l-%5+"i(a ."+-.("a!

2. ZAČINI TROPSKIH KRAJEVA

2.1. Biber 

'i(e$ ili %a%a$  -% "i%+&in-a &$"%na.(a zi'z%l%na 8il-5a #%n-a9i/a <i#%$ ni$u', iz+8i(%l-i <i#%$a/%a%, 5+-a -% #+&$i-%(l+' iz -u7n% In&i-% i H$i Lan5%! Dana. .% +"a 8il-5au.#-%n+ uza-a na Su'a($i, Ja"i, *+$n%u, Fili#ini'a, Ka$i#.5i' +(+/i'a i u Ja#anu!<a#a$ na-8+l-% u.#i-%"a u .un9ani' ($+#.5i' 5$a-%"i'a!

V$.(% 8i8%$a)

Page 6: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 6/19

2

'i)eli (i(e$ &+8i"a .% +& +(+"+ .az$%li, 7u5a.(+ /$"%ni 8+8i/a 5+-% .% 10&ana na'a9u u "+&i, +.l+8a:a-u (an5+ .l+-a '%.a #l+&a i .u% na .un/u! Z$n+ 5+-% -% .a&a .i"+ #+n+"n+ .% n%5+li5+ #u(a #%$% i .ui &+5 n% &+8i-% 7u5a.(+ 8i-%lu 8+-u! O"a .u z$n/a #a#$a iz8i-%l-%na na .un/u 5ula.(+ +8li5a!

*$ni (i(e$ &+8i"a .% +& 5la.+"a 5+-i na &+n-%' &i-%lu #+9in-u &+8i"a(i /$"%nu 8+-u!On &a5l% ni-% #+(#un+ z$%+! *+8i/% .% .5i&a-u i .u% &+5 n% #+.(anu .'%7u$an% i/$n+ .'%:%! F%$'%n(a/i-a 5+-a .% #$i(+' +&"i-a "a7na -% za a$+'u!

Zeleni (i(e$ &+8i"a .% +& n%z$%li, -+ #+(#un+ z%l%ni 8+8i/a! M+$a-u .% +.ui(i"$l+ 8$z+ n#$! '%(+&+' .u%n-a za'$za"an-%' -%$ ina9% +5.i&i$a-u i #+.(anu /$n%!

*$+eni (i(e$ -% #+(#un+ z$%+, n%+ul-%n #l+&! Da 8i +9u"a+ 8+-u, #$%$a:u-% .% 5a+ iz%l%ni 8i8%$! G2G

  Sli5a!2! V$.(% 8i8%$a

*i8%$ .a&$7i $%la(i"n+ "%li5u 5+li9inu 5$+8a 2B,0, /%lul+z% B,1B,0 i #%#%la6,4,! *$ni (i(e$ &a$-i " ./ ete$ičn"# l)a, a (i)eli (i(e$ 0/1 O(a$, #al%i 'i$i. 8i8%$a #+(i9% +& 3%lan&$%na, 5a$i+3il%na i .%5"i(%$#%na, &+5 l-u( u5u. #+(i9% &+'inan(n+ +& al5al+i&a %i%e$ina 410 i ka+icina, ali i +& &$ui 5+'#+n%n(i!

U '%&i/ini .% #a#a$ 5+$i.(i z8+ ."+-i an(i8a5(%$i-.5i, an(i.%#(i95i, .(i'ula(i"ni,an(i&iu$%(.5i i an(i+5.i&a/i-.5i ."+-.(a"a!

2.2. Cimet 

*imet -% +.u%na 5+$a ($+#.5+, zi'z%l%n+ &$"%(a /i'%(+"/a iz #+$+&i/% Cinna'+nu'!

Page 7: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 7/19

6

Razli5u-u .%)

ce)l"n&ki cimet Cinna'+'u' z%lani/u' i ka&i)a Cinna'+'u' /a..ia!

Ka&i)a ili kine&ki cimet  #+(-%9% .a -u+i.(+5a Kin%! Ka.i-a /i'%( -% /$"%n5a.(% 8+-%,l+i-% 5"ali(%(a, +($i-% u5u.a, laan+ #%/5a -%zi5 Za &+8i"an-% 5a.i-% .i-%5u .% /i-%l%$an% i 'ala .(a8la, (+ (a#ii'a &a-% $u8l-u i uu (%5.(u$u!

M%:u(i', z8+ #$%3in-%n% a$+'% na)c)en)eni)i )e ce)l"n&ki cimet, 5+-i -% ."-%(li-% 8+-% ,n%+8i9n+ .la&a5 i iz$azi(+ 'i$i.a! T+ -% +.u%na unu(a$n-a 5+$a 'la&i iz&ana5a . &$"%(aCinna'+'u' Z%lani/iu' *lu'%! Sa"i-%ni -%&an u &$ui 9in% /i'%(+"% (a#i%!O"a i &$u% "$.(% /i'%(a n#$! in&+n%zi-.5i /i'%( 5+-i -% -%&na5+ "$i-%&an 5a+ i /%-l+n.5i/i'%( &ana. .% uza-a-u u /i-%l+- ($+#.5+- Azi-i i na Ka$i8i'a!

Sli5a!6! C%-l+n.5i /i'%( li-%"+ i 5a.i-a /i'%( &%.n+

Ci'%( .a&$7i %(%$i9n+ ul-% 0,B,0! E(%$i9n+ ul-% -% ."-%(l+7u(a (%9n+.( iz$azi(+a$+'a(i9n+ 'i$i.a, .la(5a.(+ +5u.a, 5+-i 8la+ #%9%! O.n+"n% 5+'#+n%n(% %(%$i9n+ul-a .u) /i'%(al&%i& @44, 8%$a'+(%n 2,, /+#a%n 26,0, ($an./i'%(na5i.%lina 10, /i'%(ni al5++l, B,0, %u%n+l 4,0! G2G*imetale2i  -% +&+"+$an za 5a$a5(%$i.(i9nu a$+'u i 'i$i. /i'%(a! O& 'in%$ala

Page 8: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 8/19

iz"$.(an -% iz"+$ 'anana, 7%l-%za, 5ali-a, 8a5$a i /in5a, &+5 +& "i(a'ina .a&$zi "i(a'inC, "i(a'in K, #i$i&+5.in i $i8+3la"in!U /i'%(u i'a .ali/ila(a 5+-i .ni7a"a-u (%'#%$a(u$u ii'a-u anal%(.5+ i #$+(uu#aln+ &-%l+"an-%!

I.($a7i"an-a a'%$i95i znan.("%ni5a +(5$ila .u &a 5+nzu'a/i-a .a'+ #+la 7li9i/% /i'%(a

&n%"n+ zna(n+ .'an-u-% $azinu %%$a u 5$"i 5+& &i-a8%(i9a$a!U &anan-% "$i-%'% /i'%(.% 5+$i.(i u 5ulina$.("u, '%&i/in.5% ."$%, #$+iz"+&n-i #a$3%'a!

2.3. Čili 

Čili 3c2ili4 -% #l+& $azli9i(i ($+#.5i "$.(a #a#$i5% . "$l+ .i(ni' #l+&+"i'a 5+-i .% .u% i'%l-u u #$a! ;ili-i .u &ui ."%a /', 8+-% 7u(%, z%l%n%, na$an9a.(% ili /$"%n%, a i'a-u

na&a."% l-u(i u5u.! Uza-a-u .% u C%n($aln+- i Ju7n+- A'%$i/i, In&i-i i na Dal%5+' i.(+5u!

Zelena %a%$ika )e znatn" l)ća " c$+ene1 C$"%na #a#$i5a '+7% 8i(i $azn% -a9in%) 8la7a"$.(a 5+$i.(i .% za #$i#$a"u za9ina /$"%n% #a#$i5% u #$au, a "$l+ l-u(a "$.(a za Ca%nn% #a#a$!

Page 9: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 9/19

4

  Sli5a!! C$"%n% i z%l%n% 9ili #a#$i5%

S"-%7a /$"%na 9ili #a#$i5a -% 8+a(a 5a$+(%n+' 46 , lu(%in+' i z%a5.an(in+' 0 i "i(a'in+' C 16, '! K+n/%n($a/i-a %(%$i9n+ ul-a -% 0,@ u 9i-%' .% .a.(a"unalaz%, iz'%:u +.(ali 5+'#+n%n(i, /in%+l, linal+l i li'+n%n! G2G

L-u(inu 9ili #a#$i5a'a &a-% ka%&aicin, ("a$ 5+-a .ni7a"a $azinu 5+l%.(%$+la i($ili/%$i&a u 5$"i, .#$%9a"a $uan-% 5$"i, -a9a i'uni(%( i i'a an(i8a5(%$i-.5a i 3uni/i&na."+-.("a!;ili #a#$i5a 5+$i.(i .% u 5ulina$.("u &+&a-% .% $azni' -%li'a, ali i'a i ."+-% '%&i/in.5% 8la+&a(i za(+ -%$ #+-a9a"a &n%"ni un+. an(i+5.i&ana(a! ;ili -% na-"i% #+zna( 5a+ .a.(+-a5 '%5.i95i, in&i-.5i i 5+$%an.5i -%la! Na-#+#ula$ni-% "$.(% .u) 5a-%n%, a8aP%$+, 9i#+(l%, -ala#%P+, ana%i', an9+, #+8lan+. i .%$an+.i!

2.4. Đumbir 

5m(i$ -% +'+l-a.( #+&z%'ni 5+$i-%n "i%+&in-% .u#($+#.5% 8il-5% Zini8%$ +33i/inal%5+-a #+(-%9% iz -u7n% Azi-%, a &ana. .% uza-a u (+#l+- 5li'i In&i-%, Ja'a-5%, Kin% iIn&+n%zi-%! Enl%.5i nazi" in%$ &+lazi +& .$%&n-%"-%5+"n% la(in.5% $i-%9i ini8%$ na.(al% +& la(in.5+ nazi"a zini8%$i, 5+-a -% iz"%&%na iz .an.5$i(.5+ nazi"a .$na"%$a'  $+ Q (i-%l+ (-! (i-%l+ 5a+ $+! G6G

  Sli5a!4! >u'8i$ 

Min%$alni .a.(a" 5+$i-%na :u'8i$a -% "$l+ $azn+li5, a u zna9a-ni-i' 5+li9ina'a .a&$7i5ali-, 8a5a$, 'an%zi- i 'anan! O& "i(a'ina .a&$7i n%(+ "i(a'ina C, "i(a'in% *.5u#in%, #+#u( "i(a'ina *@, (% u 'an-i' 5+li9ina'a #an(+(%n.5u 5i.%linu i nia/in!

V$i-%&n+.( 5+$i-%na :u'8i$a n% +&n+.i .% u (+li5+- '-%$i na na"%&%n% nu($i-%n(% 5+li5+ na

Page 10: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 10/19

@

.a&$7a- a5(i"ni ("a$i! >u'8i$u ."+-.("%na a$+'a i +5u. $%zul(a( .u '-%a"in% #in#e$"la,zin#e$"na i &2"a#"la, 9i-a la#l-i"a ul-a ."-%7i 5+$i-%n .a&$7i u 5+li9ini 16! ?in%$+l(i-%5+' 5uan-a :u'8i$a #$%lazi u zin%$+n 5+-i -% 'an-% +(a$ i .la(5a.(, &+5 .u%n-%'5+$i-%na #$%lazi u +($i-% .+a+l%! O"a- za9in .a&$7i #$%5+ 9%($&%.%( an(i+5.i&a(i"ni5+'#+n%n(i!

A5(i"n% ("a$i in%$+li i'a-u anal%(.5%, .%&a(i"n%, an(i#i$%(.5% i an(i8a5(%$i-.5% u9in5%!J%&an +& .a.(+-a5a u :u'8i$u -% i -ti %i#ment k$kmin! V%i &i+ 5u$5u'ina +.(a-% u #$+8a"n+' ($a5(u, &-%, 5a5+ .% #+5azal+, (i(i +& #+li#a!>u'8i$ i'a l-u(5a.(+.la(5i +5u., (% .na7an, .la(5a.(i 'i$i. 5+-i #+&.-%a na &$"+!>u'8i$ .% ula"n+' 5+$i.(i u azi-.5+- i in&i-.5+- a.($+n+'i-i! Su%ni :u'8i$+" #$a -%.a.(+-a5 'n+i /u$$ '-%a"ina i na-9%% .% &+&a-% u (i-%.(+!

2.5. Galangal 

D$u+ i'% za +"a- za9in -% i %la+i 6m(i$ ali a n%5i z+"u -+ i alaan(! Iz"+$n+ +"a-za9in #+(i9% iz Azi-%, (a9ni-% iz Kin%, a &ana. .% a-i i u In&i-i, Mal%zi-i i na Ta-lan&u!7alan#al  #$i#a&a #+$+&i/i :u'8i$a (% -% .(+a u $+&u . :u'8i$+', 5u$5u'+' i5a$&a'+n+'! Razli5u-%'+)

ta)lan&ki #alan#al Al#inia alana i kine&ki #alan#al Al#inia +33i/ina$u', Lanua. +33i/ina$u'!

Ta-lan&.5i alanal 9%a -% "$.(a, a 5a+ za9in .% 5+$i.(i #+&ana5! O"a- &i+ 8il-5% ni-%5+$i-%n n%+ "$.(a #+&z%'n% .(a8l-i5%! K+& (a-lan&.5+ alanala '%.+ -% 8i-%l+, a 5+&5in%.5+ na$an9a.(+/$"%n+ ili ."i-%(l+/$"%n+7u(+!

Sli5a @! Ta-lan&.5ialanan li-%"+ i 5in%.5ialanan &%.n+

D+8a$ -% iz"+$ na($i-a,7%l-%za, "i(a'ina A i C!Ta5+:%$ .a&$7i n%5% 3i(+

%'i5ali-%) 8%(a.i(+.(%$+l, alanin,%'+&in i 5"%$/%(in! I'aan(iu#aln+ i an(i+5.i&a(i"n+ &-%l+"an-%!O5u. 'u -% /i($u.an i #+'al+ l-u( i #i5an(an! K+$i.(i .% u -%li'a +& $i7%, u .u#a'a ./u$$%', .u%ni u 8il-ni' li5%$i'a! G4G

Page 11: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 11/19

2.6. Kardamon

Ka$am"n  -% .-%'%n5a ($+#.5+ "+a 5+-% $a.(% na 8il-5i El%((a$ia /a$&a'+'u' izZini8%$a/%a% +8i(%l-i 5+-a -% #+&$i-%(l+' iz In&i-% i Ju+i.(+9n% Azi-%! Ka$&a'+n -% uz%'l-a'a u 5+-i'a $a.(% #+zna( #+& nazi"+' %la((a$i ili ila/i!

<+.(+-% ($i "$.(% 5a$&a'+na)

zeleni ka$am"n na-za.(u#l-%ni-i u 5ulina$.("u, c$ni ka$am"n  &$ua9i-% +5u.a, na-"i% .% 5+$i.(i u 5ulina$.("u A3$i5% (i)eli ka$am"n na-za.(u#l-%ni-i u #$i#$%'i .la(5ia u S-%"%$n+- A'%$i/i i E"$+#i  

$i-%9 -% + iz8i-%l-%n+' 5a$&a'+nu 5+-i #+.(u#5+' iz8i-%l-i"an-a izu8i &+.(a +& ."+-%a$+'% #a ni-% (a5+ #+#ula$an! G6G

  Sli5a ! Z%l%ni 5a$&a'+n li-%"+ i /$ni 5a$&a'+n &%.n+

Ka$&a'+' .a&$7i 2B %(%$i9n+ ul-a! Olik)e &e znača)n"m k"ncent$aci)"mkali)ma 111 'G100! K"an(i(a(i"n+ &+'inan(na 5+'#+n%n(a %(%$i9n+ ul-a5a$&a'+'a -% (%$#in+l 2B,04,0, a zna9a-na -% i 5+li9ina (%$#inila/%(a(a 2,02,6 i 1,B/in%+la 2@,00,0, li'+n%na 6@,, (%$#in+l%na B,@! G2G

Ka$&a'+n i'a #$+&+$an i .la(5a.( u5u., a 5+$i.(i .% 5a+ .a.(+-a5 5a$i '%a"ina i -%la .a -an-%(in+' 5+-a .% .%$"i$a-u uz #i$ina9! U a$a#.5i' z%'l-a'a 5a$&a'+n .% &+&a-% /$n+-5a3i! O.i' u 5ulina$.("u 5+$i.(i .% i u '%&i/in.5% ."$% i #$+iz"+&n-i #a$3%'a! =i#+5$a( -% #$%#+$u9i"a+ 5+$i%n-% 5a$&a'+na za li-%9%n-% 5al-a, .#az'a, n%$"ni #+$%'%a-a,za.(+-a u %li'ina/i-i u$ina!

Page 12: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 12/19

B

2.7. Klinčić 

I'% 'u &+lazi +& la(in.5% $i-%9i /la"u. 9a"a+! Klin9i .u za#$a"+ +.u%ni /"-%(ni #u#+"i &$"%(a 5a$an3il+"/a #+$+&i/% M$(a/%a% 5+-i .% uza-a u ($+#.5i' z%'l-a'a i5+$i.(% 5a+ za9in! D+'+"ina 5a$an3il+"/a .u M+lu95i +(+/i, a 5a5+ u.#i-%"a .a'+ u

($+#.5+- '+$.5+- 5li'i, &ana. .% uza-a u In&+n%zi-i, Tanzani-i, na Ma&aa.5a$u, H$iLan/i, u Mal%zi-i i ?$ana&i!Van-.5i &i+ 5lin9ia -% ("$&, a n-i+"a unu($an-+.( .a&$7i ul-% 5+-% &a-% .#%/i3i9an +5u.+"+' za9inu! Klin9ii i'a-u .na7an i #$+&+$an +5u. i 'i$i., a u#+($%8l-a"a-u .% /i-%li ili.a'l-%"%n!

  Sli5a B! Klin9ii

O"a- za9in .a&$7i &+ 20 %(%$i9n+ ul-a! Žu(% -% 8+-%, a #$i na-'an-%' 5+n(a5(u .a"az&u+' #$%lazi u .'%:u 8+-u! D"minantna k"m%"nenta ete$ičn"# l)a )e e#en"l

&+ 0! U .a.(a" %(%$i9n+ ul-a ulaz% i %u%nila/%(a( B,014,0, 85a$i+3il%n 6,@,5a$i+3il%n+5.i&, "anila, alna 5i.%lina, 3u$3u$al, '%(ilna'il5%(+n! O& "i(a'ina 5lin9ii.a&$7% "i(a'in C, (ia'in, $i8+3la"in, nia/in, "i(a'in *@, 3+lnu 5i.%linu, "i(a'in E i"i(a'in K! Va7ni-i 'in%$ali u 5lin9ii'a .u 5al/i-, 7%l-%z+, 'an%zi-, 3+.3+$, /in5 i 8a5a$!O& +.(ali nu($i-%na(a 5lin9ii na 100 .a&$7% 6,2 "la5ana i 3i(+.(%$+l% 64@ '! GG

Klin9i .% na-"i% u#+($%8l-a"a 5a+ za9in u 5ulina$.("u, ali +n i'a i ."+-% '%&i/in.5% #$%&n+.(i! Nai'%, +n .a&$7i "i.+5u $azinu %u%n+la 5+-i .% u 5+'8ina/i-i . &$ui'.a.(+-/i'a '+7% 5+$i.(i(i 5a+ an%.(%(i5 i an(i8a5(%$i-.5+ .$%&.("+, #a a .% 5a+ (a5"+a"% .(+l-%i'a 5+$i.(i 5+& #+#$a"5a zu8i i i.#i$an-a u.(a!

Page 13: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 13/19

2.8. Kuruma

K$kma  -% za9in 5+-i .% #$i#$%'a 'l-%"%n-%' 5+$i-%na "i%+&in-% ($+#.5% 8il-5%Cu$/u'a l+na, #+&$i-%(l+' iz -u7n% In&i-% i In&+n%zi-%, a 5+-a .% &ana. uza-a naKa$i#.5i' +(+/i'a, u In&i-i, In&+n%zi-i, Kini i na Fili#ini'a! O8zi$+' &a 5u$5u'a -%li'a

&a-% 7u(u 8+-u, #+zna(a -% i #+& nazi"+' ini)&ki !a8$an1 

K+$i-%n 5u$5u'% i'a +'+l-a.( +8li5, .'%:u 5+7u i 7a$5+ na$an9a.(+ '%.+, a za9in .% #$i#$a"l-a +& iz$a.lina iz 5+$i-%na 5+-% izl%&a-u 5a+ #$.(i! *+-a za9ina '+7% 8i(i +&."i-%(l+ 7u(% &+ na$an9a.(%! Ku$5u'a i'a 8lai .la(5++$5i +5u., (% 'i$i. 5+-i #+&.-%ana na$an9u i :u'8i$!

  Sli5a ! K+$i-%n 5u$5u'% i 5u$5u'a u #$au

7la+ni akti+ni &a&t")ak k$kme )e k$kmin 5+-i i'a an(iu#alna i an(i+5.i&a(i"na."+-.("a (% .% .'a($a &a #+'a7% u u.#+$a"an-u .(a$%n-a!

Ku$5u'a .a&$7i 1,4,@ %(%$i9n+ ul-a, 5+-% .% .a.(+-i, na-9%%, +& '+n+ i.%5"%(%$#%n+i&a! E(%$i9n+ ul-% iz li.(a 5u$5u'% .a&$7i i 'i$/%n 0,2, #/i'%n 26,1,B/in%+l 16,2 i &$ua a$+'a(i9na -%&in-%n-a! Žu(+na$an&7a.(a 8+-a +"+a za9ina #+(i9% +& k$kmina i ezmet"k&ik$kmina1 G2G

Page 14: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 14/19

10

Ku$5u'a -% .a.(a"ni &i+ /u$$ za9ina i &a-% 'u 7u5a.(u 8+-u! Ka+ za.%8ni za9inu#+($%8l-a"a .% u in&i-.5i' i +$i-%n(alni' -%li'a (% -%li'a iz Ju+i.(+9n% Azi-%! Ta5+:%$,i'a #$i'-%nu u #$+iz"+&n-i #$i$+&ni 8+-a i #a$3%'a, u #$%$a'8%n+- i 3a$'a/%u(.5+-in&u.($i-i!

2.!. "u#atni ora#čić 

Mu5a(  -% zi'z%l%n+ .(a8l+ M$i.(i/a 3$a$an. iz +8i(%l-i M$i.(i/a 5+-% #+(-%9% . *an&a+(+9-a na #+&$u9-u M+lu95i +(+5a ili O(+5a za9ina u In&+n%zi-i! S(a8l+ i'a +"aln%z%l%n% li.(+"% i .i(n% 7u(% /"i-%(+"%, a &a-% &"a za9ina) m!kat i m!katni"$a!čić!Enl%.5i nazi" nu('% &+lazi +& la(in.5i $i-%9i nu +$a i 'u./a( '+u.ni!

  Sli5a 10!Mu5a(ni +$a9ili-%"+ 'u5a(&%.n+

Mu5a( i 'u5a(ni+$a9i i'a-u(+#a+, .la&a5 ia$+'a(i9an +5u.

5+-i #+&.-%a na+$a, ali 'u5a(ni+$a9i -% .la:i i+#+$i-i! Mu5a(ni+$a9iu#+($%8l-a"a .% u5+'a&u ilina$i8an!

S-%'%na -%z$a'u5a(n+

+$a9ia .a&$7i 414 %(%$i9n+ul-a! E(%$i9n+ ul-%.a&$7i "%li5i 8$+- 5+'#+n%n(i, a 5"an(i(a(i"n+ &+'inan(na -% .a8in%n 6,0 40,, a uzna9a-n+- 5+n/%n($a/i-i .u) #in%n 16,21,, #in%n B,01B,B i (%$#in%n+l,1,B! G2GMu5a(ni +$a9i -% anal%(i5, an(i+5.i&an(, an(i$%u'a(i5, an(i.%#(i5, an(i.#az'+li(i5!O&li5u-% .% i in3la'+(+$ni' &-%l+"an-%'! <$%#+$u9u-% .% za #+8+l-an-% a#%(i(%,

Page 15: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 15/19

11

/i$5ula/i-%, za li-%9%n-% $%u'a(iz'a, za %li'ina/i-u u'+$a i izn%'+l+.(i!Mu5a(ni +$a9i -% i .a.(a"ni &i+ a$a' 'a.ala In&i-a i n%5i /u$$ za9ina Ja#an! U5ulina$.("u .% 'u5a(ni +$a9i ula"n+' 5+$i.(i u #$i#$%'i .la(5ia!Mal+ +$a9ia u'u%.li &+$u95u #+'+i % u $%uli$an-u #$+8a"n+ ($a5(a, -%$ -% izni'n+ 8+a( "la5ni'a!

P$e%"$č)e &e "%$ez k" k"nzmi$an)a "+"# začina, "i% +& 60 &n%"n+ '+7%uz$+5+"a(i z&$a".("%n% #$+8l%'% #+#u( 'u9nin%, la"+8+l-% i alu/ina/i-%!

2.1$. %iment 

Piment  -% .ua, n%z$%la 8+8a zi'z%l%ni &$"a <i'%n(a +33i/inali. i <i'%n(a &i+i/a iz

+8i(%l-i M$(a/%a% #+&$i-%(l+' iz C%n($aln% i Ju7n% A'%$i5% (% 5a$i#.5i +(+5a, 5+-a .%i#a5 na-9%% #+"%zu-u . Ja'a-5+', (% .% za9in nazi"a i Ja'a-5an.5i #a#a$!

Sli5a 11! <i'%n(

<i'%( i'a #$i'-%nu u #$%$a'8%n+- i 5+z'%(i95+- in&u.($i-i 5a+ i u 5ulina$.("u! Nazi"a-ua i začin"m za &+eW, -%$ n-%+"a a$+'a #+&.%a na ."% "a7ni-% za9in% 5a+ (+ .u 8i8%$,5lin9i, /i'%( i 'u.5a(ni +$a9i! D$ui nazi" +"+ za9ina -% #i'%n(+, a +n -% na.(a+ +&

#an-+l.5% $i-%9i #i'i%n(+ z%l%na ili /$"%na #a#$i5a i $i-%9i #i'i%n(a /$ni #a#a$, 5+-%"+&% #+&$i-%(l+ +& la(in.5% $i-%9i #i'%n(u' #i'%n(, 8+-a, a (+ i'% -% &+8i+ za(+ -%$ -% -%li'a &a"a+ 'al+ 8+-%! G6G

<i'%( .a&$7i 24 %(%$i9n+ ul-a, 9i-% .u 5+'#+n%n(%) e#en"l ,, 'i$/%n 1,,5a$i+3il%n @,2! O& 'in%$ala .a&$7i u zna9a-ni-+- '-%$i 5al/i-, 5ali-, 'an%zi- i 3+.3+$,a n-%+" "i(a'in.5i .a.(a" 9in% "i(a'in A, "i(a'in C i nia/in!

Page 16: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 16/19

12

<i'%n( -% na-"a7ni-i .a.(+-a5 5a$i#.5% a.($+n+'i-% (% .% u#+($%8l-a"a "%in+' na5a$i#.5i' +(+/i'a, ali i u &$ui' &i-%l+"i'a ."i-%(a!

2.11. &e'am

Sezam -% .-%'%n5a 'auna -%&n++&in-% 8il-5% S%.a'u' in&i/u' #+&$i-%(l+' iz A3$i5%i In&i-%, 5+-a .% &ana. uza-a u "$u+- 5li'i Azi-% (% &i-%lu A3$i5% i Ju7n% A'%$i5%!Enl%.5i nazi" .%.a'% &+lazi +& la(in.5% $i-%9i .%.a'u' 5+-a -% zna9ila .-%'% 8il-5%.%za'a, a 5+-a -% na.(ala +& 3%ni95% $i-%9i .aXa..a''u i a.i$i-.5% $i-%9i .a'a..a''u .-%'%n5a ul-a! G6G

S%za' i'a 8lai .la(5a.(i +5u. 5+-i #+&.-%a na +$a! U '%&i/ini i 5ulina$.("u 5+$i.(% .%li.(+"i i .-%'%n5% .%za'a! S-%'%n5% .%za'a '+u 8i(i 8i-%l%, .'%:% i /$n%, a na)če&će &ek"$i&te (i)ele &)emenke1

Sli5a 12! *i-%li .%za'

S-%'% .a&$7i 4@1 ul-a! *+a(+ -% u #$+(%ini'a i ul-i5+i&$a(i'a, a +& 'in%$alni'a(%$i-a .a&$7i zna9an% 5+n/%n($a/i-% 5al/i-u'a 641 'G100 i 3+.3+$a 22@,'G100! O& "i(a'ina -% iz"$.(an iz"+$ (ia'ina *1, #i$i&+5.ina *@ , nia/ina , 3+ln%5i.%lin%, a &+8a$ iz"+$ $i8+3la"ina! U .a.(a"u .%za'a nalazi .% i 11,B &i-%(alni "la5ana i1 ' 3i(+.(%$+la!O& .%za'a .% #$a"i i ul-% 5+-% -% 8+a(+ +'%a@ 'a.ni' 5i.%lina'a i #$+(%ini'a! Ul-%

Page 17: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 17/19

16

.a&$7i "i(a'in% A, *1, *@ i E! D+8$a 'u -% +.+8ina i zna(na .(a8iln+.( z8+ .a&$7a-aan(i+5.i&an.a .%za'+la!M%:u nu($i-%n(i'a .% i.(i9u &"a -%&in.("%na .#+-a) &ezamin i &ezam"lin! O"i .#+-%"i #$i#a&a-u $u#i &i-%(alni "la5ana z"ani linani, 5+-i i'a-u ."+-.("+ .ni7a"an-a5+l%.(%$+la i 5$"n+ (la5a (% #+"%a"a-u $azinu "i(a'ina E 5+& la8+$a(+$i-.5i 7i"+(in-a!

S%za'in (a5+:%$ (i(i -%($u +& +5.i&a(i"ni +(%%n-a! S%za' .% ula"n+' 5+$i.(i #$i #$i#$%'i l-%8a, #%/i"a i 5+la9a! U#+($%8l-a"a .% i u+$i-%n(alni' n#$! al"a i 5in%.5i' -%li'a . #il%(in+', -an-%(in+', $i8+' i #+"$%', (%5a+ &%5+$a/i-a na -%lu! GG

2.12. (anili)a

Vanili)a  -% za9in 5+-i .% &+8i-a +& &ua95i, z%l%n+7u(i .-%'%n5i 'auna ($+#.5%+$i&%-% #%n-a9i/% Vanilla #lani3+lia 5+-a -% #+&$i-%(l+' iz M%5.i5a! Vanili-a .% i &ana.uza-a u M%5.i5u, (% na R%uni+n n%5a& *+u$8+n +(+/i'a, Tai(i-u, u In&+n%zi-i, In&i-i,

Uan&i i <a#ua N+"+- ?"in%-i! Enl%.5i nazi" "anilla #+(-%9% +& #an-+l.5% $i-%9i "ainilla(+ -% zna9il+ 'ala 'auna! G6G

Maun% +$i&%-% u8i$u .% n%z$%l% i 8a/a-u u "$uu "+&u 5a5+ 8i .% zau.(a"i+ n-i+" $a.(,(% .% za(i' .u% na .un/u &+ 20 &ana, na5+n 9%a .% @ '-%.%/i .u% na z$a5u &+5 n%&+8i-u (a'n+ .'%:u 8+-u i ."+- .#%/i3i9an 'i$i. i +5u.!

  Sli5a 16! Maun% +$i&%-%"anili-a

U %'i-.5+' .a.(a"u "anil% 5+li9in.5i &+'ini$a-u ul-i5+i&$a(i ,160,0 i /%lul+za14,660,0! F%$'%n(i.ani #l+& .a&$7i 1,B6,B +anilina, 5+-i 9ini 0 %(%$i9n+ ul-a!U("$:%n+ -% &a %5.($a5( "anil% .a&$7i @4 i.#a$l-i"i 5+'#+n%n(i i (+) 24 5i.%lina, 143%n+lni -%&in-%n-a, 10 al5++la, al&%i&a, %(%$+/i5li9na -%&in-%n-a, 2 i&$+5a$8+na(ai 1 5%(+n!

Page 18: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 18/19

1

<+.(+-% ($i la"n% "$.(% 'auna "anili-%)

("$("n9maa#a&ka$&ke, mek&ičke, ta2ićan&ke1

*+u$8+n'a&aa.5a$.5% 'aun% "anili-% "$l+ .u 'i$i.n%, .la(5% i na-(an-%! M%5.i95%'aun% i'a-u "$l+ 8+a( +5u.! Taian.5% 'aun% .u na-&%8l-% i na-(a'ni-%, ali ni.u (a5+ 8+a(+ +5u.a!Vanili-a .% u#+($%8l-a"a 5a+ 'auna "anili-%, "anilin #$aa5 i %5.($a5("anili-% u #$i#$%'i +(+"+ ."i .la(5i -%la!

3.ZAKLJUČAK

Mu&$+.( #$%&a5a i &ua ($a&i/i-a u#+($%8% +"i zani'l-i"i 8il-a5a n% .'i-% .% ni &ana.zan%'a$i(i, -%$ 5+$i(%n-%' za9ina i(%5a5+ '+7% +$an+l%#(i95i +8+a(i(i naa -%la i5uan-% u9ini(i zani'l-i"i-%!

U 5ulina$.("u .% 5+$i.(% za.%8n+ ili u "i&u za9in.5i '-%a"ina 5+-% .u "%+'a #+#ula$n%u In&i-i! Dana. .% za9ini u#+($%8l-a"a-u uz ."a -%la .la(5a, .lana, l-u(a, i &+&a-u .% u."i' 5ulina$.5i' +8li/i'a #$i#$%'% $an%!

D+"+l-an -% #$.(+"a( 7%l-%n+ za9ina &a 8i &+8ili 8+a( i i.(an9an u5u. -%la! K+$i(%n-%'n%(+ "%i 5+li9ina n% &+"+&i &+ zna(ni nu.#+-a"a +.i' u .lu9a-u 'u5a(n+ +$a9i9a5+-i '+7% izaz"a(i la"+8+l-u i alu/ina/i-%!<$%'a n-i+"+- nu($i(i"n+- i %'i-.5+- "$i-%&n+.(i, un+%n-%' u na +$aniza', za9ini'+u 8i(i)

iz"+$i "i(a'ina i 'in%$ala,

an(i+5.i&an.i,

9i.(a9i +$aniz'a &iu$%(i/i,

za9ini #+(i9u '%(a8+li95% #$+/%.%!

Da 8i za9ini +.(ali +9u"ani i za&$7ali ."+-u a$+'u #+.%8nu #a7n-u ($%8a "+&i(i + na9inu.5la&i(%n-a i 9u"an-a! Ia5+ n%'a-u (%(na &%-.("a, #+$%ni' 9u"an-%' na .un/u ili u+("+$%n+- #+.u&i '+u .% 5+n(a'ini$a(i l-i"i/a'a i a3la(+5.ini'a! Ta5+:%$ ($%8a "+&i(i$a9una + $+5u ($a-an-a .a'+ za9ina 5+-i '+7% "a$i$a(i +& #a$ '-%.%/a &+ n%5+li5++&ina!

Page 19: Začini tropskih krajeva

7/21/2019 Začini tropskih krajeva

http://slidepdf.com/reader/full/zacini-tropskih-krajeva 19/19

14

4. LITERATURA

1! Mi$%la Vi&+"i 2011, Za9ini 5$+z #+"i-%.(, &+.(u#n+ na ((#)GGu##(!$Gin&%!##Y+#(i+n/+'/+n(%n(["i%Xa$(i/l%[i&1B2)zaini5$+z#+"i-%.(i[/a(i&6)na'i$ni/%[I(%'i&42  Juni, 201

2! <$+3! &$! Sa"i/, M!, 2010 Za9ini, &+.(u#n+ na ((#)GGXXX!&i-%(alnai.$ana!/+'G Juni, 201

6! An+ni'n+, 2016, Za9ini i za9in.5+ 8il-%) Za(+ i 5+$i.(i(i, &+.(u#n+ na((#)GGXXX!za/ini!n%(G2016101@11010G#+#i.za/inaiza/in.5i($a"a!('l

! An+ni'n+ 201 Na'i$ni/%, &+.(u#n+ na ((#)GGXXX!/++lina$i5a!/+'G Juni, 201

4! <+zniKn%z+"i, I! 2016 Za9ini, &+.(u#n+ na ((#)GGXXX!#a#$%na5u/a!/+'!$G Juni, 201