zbornik_5c

5/19/2018 zbornik_5c

1/311


2/311

XXIV

5/2009


3/311

: : XXIV : 5

:

: . ,

:

:

: , 6

:

: -.

: .

CIP-

,

378.9(497.113)(082)

62

/ . . 7, . 9 (1974)-1990/1991, .21/22 ; . 23, 1 (2008)-. :, 1974-1991; 2008-. . ; 30 . (: )

ISSN 0350-428X

COBISS.SR-ID 58627591


4/311

I

,

.

1960. ,

, , 1965. .

,

,

1974. 9 (VII ).

, , -, -,

. 17 (1986. .), -

Publications of the School of Engineering.

, ,

, 1991. ., /20/21, 1990/1991.

.

, .

,

,

,

, , ,

. ,

,

.

- - , 2008. .

, 2009. . ,

- -

. -, ,

-.

w - (www.ftn.uns.ac.rs)

, . ,

5-6 -

.

, ,

01.06. 31.08.2009. ., 07.11.2009. .

, ,

:, , , , CIGRE, CIRED, YU INFO, , IEEE

ECBS. .


5/311

II

.

, 3, .

, 4, ,

.

, 5, ,

, , .

-

.

.

, ,

--

,

:


6/311

III

SADRAJ

Strana

Radoviizoblasti:Graevinarstvo1. JelenaMaleevi,

PROJEKATMONTANEINDUSTRIJSKEDVOBRODNEARMIRANOBETONSKEHALE........... 14992. MilkaBasta,oreUzelac,

REKONSTRUKCIJAPUTAIRASKRSNICEIREHABILITACIJAKOLOVOZA ............................... 15033. BranislavKvaev,

PROJEKATFUNDIRANJASTAMBENOPOSLOVNOGOBJEKTA.............................................15074. JelenaDuvnjak,

EKSPERIMENTALNOUTVRIVANJEVREMENAMONTAEELEMENATASPORTSKEHALEIUPOREIVANJESANORMATIVIMA.................................................................................. 1511

5. Svjetlanaivi,EKSPERIMENTALNOUTVRIVANJEVREMENAMONTAEELEMENATAKONSTRUKCIJECARINSKOGTERMINALA .................................................................................................... 1515

6. JovanBursa,PROJEKATKONSTRUKCIJEMONTANEARMIRANOBETONSKEDVOBRODNEINDUSTRIJSKEHALEUNOVOMSADU ................................................................................1519

7. BojanaDobrilovi,PROJEKATSTAMBENOPOSLOVNEZGRADEPR+5.............................................................. 1523

8. MladenTodorovi,ANALIZAPONAANJASTAMBENOPOSLOVNEZGRADEPRIUKIDANJUZIDOVAZAUKRUENJEIPOREENJESAREZULTATIMAPOEVROKODU8..........................................1527

9.

NenadMari

,

PROJEKATKONSTRUKCIJESTAMBENEZGRADEUABSKELETNOMSISTEMUSAABPLATNIMAZAUKRUENJE........................................................................ 1531

10. MarinaDanilovi,VlastimirRadonjanin,PROJEKATSANACIJEBETONSKOGKOLEKTORAZAOTPADNEVODEUNOVOMSADUBULEVARKRALJAPETRAI ...................................................................................................1535

11. Milkicaesti,OPTIMIZACIJATROKOVAIVREMENAMONTAEOSMOBRODEHALESAMOHODNIMDIZALICAMA ....................................................................................................................... 1539

12. UroTorbica,PROJEKATSKLADINEHALESATEORETSKOMOBRADOMPROTIVPOARNEZATITE

ELI

NIHKONSTRUKCIJA

.................................................................................................... 1543

13. OlgicaVidovi,ODREIVANJEOPTIMALNOGNAINAOBLAGANJAZIDOVAOBJEKTA .............................. 1547

14. MiloradVukevi,PROJEKATFUNDIRANJASTAMBENOGOBJEKTA ................................................................1551

15. NenadTopalov,ORGANIZACIJAIANALIZAREZULTATAKONTROLEKVALITETABETONA ............................ 1555

16. KatarinaMii,VlastimirRadonjanin,PROJEKATPOJAANJAABELEZNIKOGMOSTAUPETROVARADINUNAPRUZINOVISAD BEOGRAD .................................................................................................................. 1559

17. BojanDimitrijevi,VlastimirRadonjanin,

PROCENASTANJA,UGRADNJAKRANAISANACIJAABKONSTRUKCIJEDVOBRODNEHALEGALEBGROUPLIMPRODUKTUNOVOMSADU .................................................. 1563


7/311

IV

18. IvanaMaksimovi,RadomirFoli,ZIDANEKONSTRUKCIJEINJIHOVAPRIMENAKODPOSLOVNOSTAMBENIHZGRADANAPRIMERUOBJEKTASPRATNOSTIP+3 ................................................................................. 1567

19. TanjaIkovi,RadomirFoli,ZIDANEKONSTRUKCIJEINJIHOVAPRIMENAKODPOSLOVNIHZGRADANAPRIMERUOBJEKTASPRATNOSTIP+3 ................................................................................................. 1571

20.

NemanjaKajari,

Vlastimir

Radonjanin,

PROJEKATREKONSTRUKCIJEZIDANOGOBJEKTA SPOMENIKAKULTUREUPODGRAUPETROVARADINSKETVRAVE ............................................................................................1575

21. AleksandarOkuka,CEVNEKONSTRUKCIJEAPLIKACIJANADRUMSKOMMOSTURASPONA96m ................... 1579

22. TatjanaStefanovi,MirjanaMaleev,PROJEKATBETONAZALAMELEBiCPOSLOVNOSTAMBENOGOBJEKTABULEVARCENTARUNOVOMSADU ............................................................................1583

23. Dragoarkovi,RAUNARSKIPROGRAMZASTATIKUANALIZUIDIMENZIONISANJEARMIRANOBETONSKIHKONSTRUKCIJA ............................................................................. 1587

24.

LidijaRehlicki,

Sr

an

Kisin,

INTEGRALNIMOSTOVIAPLIKACIJANAPRIMERUMOSTAUKUPNEDUINE390METARA .............................................................................................................................. 1591

25. Danieloki,TANKOZIDNINOSAISAAPLIKACIJOMNAPRIMERUSKLADINEHALE ............................ 1594

26. MarkoVasiljev,oreLainovi,PROJEKATMONTANOGOBJEKTATRNOGCENTRAUNOVOMSADU ............................ 1598

27. NataaIlijaev,PROJEKATKONSTRUKCIJESTAMBENEZGRADEUNOVOMSADUSPRATNOSTISU+PR+4+PK ....................................................................................................................... 1602

28. MiroslavKotaran,

PROJEKATFUNDIRANJA

STAMBENO

POSLOVNOG

OBJEKTA

U

BEOGRADU

...................... 1606

29. DraganTomaev,PROJEKATFUNDIRANJAPROIZVODNEHALEUKIKINDI ..................................................... 1610

30. MirjanaMii,PROJEKATFUNDIRANJASTAMBENOGOBJEKTA ................................................................1614

31. TihomirDevald,PROCENASTANJAINLIZ GUNSIDGRDNJ VISPRN SBNZGRD UULICIPRISK KUN UNV SDU........................................................ 1618

Radoviizoblasti:Grafikoinenjerstvoidizajn1. GoranHostonski,JelenaKiurski,

PRIMENAISO14001UTAMPARSKOJINDUSTRIJI ............................................................ 16222. BrankoRado,JelenaKiurski,

POLICIKLINIAROMATINIUGLJOVODONICI(CRNIKARBON)UGRAFIKOMOKRUENJU ........................................................................................................................ 1625

3. Ljiljanakiljevi,JelenaKiurski,KSILENUGRAFIKOMOKRUENJU .................................................................................... 1629

4. Jovankori,JelenaKiurski,HEMIJAPAPIRA................................................................................................................... 1632

5. StanislavaMari,DragoljubNovakovi,ivkoPavlovi,ANALIZAUTICAJAPROCESNIHPARAMETARANAIZRADUDIGITALNIHFLEKSOTAMPARSKIHFORMI......................................................................................................... 1636

6. SelverBejtovi,JelenaKiurski,METODEODREIVANJAPOLICIKLINIHAROMATINIHUGLJOVODONIKA.......................1640


8/311

V

7. oreVarga,LASERSKITAMPAI ........................................................................................................... 1644

8. NataaVojii,DragoljubNovakovi,IgorKarlovi,PROCENAIKONTROLAMONITORSKOGIULAZNIHICCPROFILA .......................................1648

9. JelenaZec,DragoljubNovakovi,IgorKarlovi,USKLAIVANJEPROBNOGOTISKASAISONORMAMANAOSNOVUPROIZVODNOG

OTISKA................................................................................................................................ 1652

10. VanjaSrbin,DragoljubNovakovi,UroNedeljkovi,DIZAJNFUNKCIONALNIHWEBSTRANA..............................................................................1656

11. TatjanaVlaisavljevi,JelenaKiurski,TRETMANOTPADNOGPAPIRAUGRAFIKOMOKRUENJU .............................................. 1660

12. BojanBeli,DragoljubNovakovi,eljkoZeljkovi,VIENAMENSKIUREAJZAPRIPREMUIIZRADUGRAFIKIHPROIZVODA ........................1664

13. ZitaBuzai,DragoljubNovakovi,eljkoZeljkovi,RAZVOJEDUKATIVNOGSOFTVERAZADIGITALNUFOTOGRAFIJU..................................... 1668

14. MarkoMaulovi,DragoljubNovakovi,BrankoMilosavljevi,VIDEOSTANDARDIIVIDEOKODIRANJE ............................................................................. 1672

15. MarjanStanojevi,OBELEJASAOBRAAJNIHNEZGODAUJGSPuNOVISAD .............................................1676

Radoviizoblasti:Arhitektura1. DejanKrtolica,Predragianin,

PROJEKATMUZEJASAVREMENEUMETNOSTIUNOVOMSADU ....................................... 16802. MarinaKavazovi,Predragianin,

REKONSTRUKCIJAZGRADEDNEVNIKAUNOVOMSADU............................................... 16843. Miletaulum,KsenijaHiel,

STUDIJAREVITALIZACIJEOBJEKTAEKOGMAGACINAUNOVOMSADUUSTANOVANJEZASTUDENTEARHITEKTUREIPRIMENJENIHUMETNOSTI.......................... 1688

4. DragoljubMiri,KsenijaHiel,ARHITEKTONSKASTUDIJATRNOGCENTRAAAK .......................................................... 1692

5. Dejanulafi,Predragianin,PREDKOLSKAUSTANOVAUSMEDEREVU......................................................................... 1696

6. Mladenvoki,RadivojeDinulovi,ARHITEKTONSKASTUDIJATENISKOGSTADIONANARIBNJAKU ........................................ 1700

7. SvetlanaVidovi,Predragianin,SPORTSKO REKREATIVNICENTARUNOVOMSADU ........................................................ 1704

8. MarijaPapi uri,Predragianin,KUAMIRA,SLOBODEITOLERANCIJE ...............................................................................1708

9. IrmaTalovi,RadivojeDinulovi,MiljanaZekovi,

CENTARZASLEPEISLABOVIDEUNOVOMSADU .............................................................. 171210. Ljiljanairi,Jelena,Atanackovi Jelii,

ENERGETSKIEFIKASANJEDNOPORODINISTAMBENIOBJEKAT ....................................... 171611. AnaVala,JelenaAtanackovi Jelii,

PROJEKTOVANJESTAMBENOGOBJEKTAPREMAPRINCIPUPASIVNESOLARNEGRADNJE.............................................................................................................................. 1720

12. DemeSabol,RadivojeDinulovi,ARHITEKTONSKOURBANISTIKASTUDIJAALTERNATIVNOGMODELASTUDENTSKOGSTANOVANJAUNOVOMSADU ..........................................................................................1724

13. PredragJovii,RadivojeDinulovi,ARHITEKTONSKASTUDIJAHOTELAZAOMLADINUNAJEZERUPERUAC ......................... 1728

14. PavlePani,RadivojeDinulovi,ODNOSNOVEISTAREARHITEKTURE(PROJEKTOVANJENOVIHOBJEKATAUISTORIJSKOMOKRUENJU) ................................................................................................1731


9/311

VI

15. MarkoLazi,JelenaAtanackoviJelii,ARHITEKTONSKASTUDIJAFAKULTETAPOLITIKIHNAUKAPROJEKTOVANOGPOPRINCIPIMADEMOKRATINOSTI .......................................................................................1735

16. JelenaIgnjati,JelenaAtanackovi Jelii,IgorMara,URBANISTIKOARHITEKTONSKASTUDIJASTANOVANJAZASTARE ..................................1739

17. AdaPetruevski,JelenaAtanackoviJelii,

IDEJNOREENJEPLANINARSKOGDOMANAFRUKOJGORI ............................................. 174318. ZoranStojai,DarkoReba,URBANISTIKOARHITEKTONSKASTUDIJAPROSTORNOGUREENJARENIHOSTRVAIMARINENAUUSTAROGBEGEJAUREKUTISU ..............................................................1747

19. JerminaStanojev,NaaKurtoviFoli,PRIMENAFOTOGRAMETRIJEUISTRAIVANJUIREVITALIZACIJATVRAVEBA............... 1751

20. MariaSilai,NaaKurtovi Foli,ARHEOLOKIPARKARAA..................................................................................................1755

21. GabrielaMulaji,NaaKurtovi Foli,REVITALIZACIJAKOMPLEKSADVORCASPICERUBEOINU................................................ 1759

Radoviizoblasti:Inenjerstvozatiteivotnesredine1. SonjaJosimov,SlobodanKrnjetin,

PRIMENASOLARNEENERGIJEUARHITEKTURI AKTIVNISOLARNISISTEMI .....................17632. Tatjanakrbi,

METODERECIKLAEPOLJOPRIVREDNOGOTPADASAPOSEBNIMOSVRTOMNABRIKETIRANJEBIOMASE ..................................................................................................... 1767

3. MajaZeli,SlobodanKrnjetin,PASIVNASOLARNAGRADNJAZGRADAIMOGUNOSTKOMBINOVANJASAFOTONAPONSKIMELEMENTIMAISOLARNIMKOLEKTORIMA .......................................... 1770

4. DraganaMati,GoranVuji,ANALIZASISTEMAUPRAVLJANJAOTPADNIMULJIMAUEU.............................................. 1774

5. DunjaPavlovi,MOGUNOSTIUNAPREENJASISTEMAUPRAVLJANJABIORAZGRADIVIMOTPADOM,USAGLAAVANJESAPOLITIKOMIDOBROMPRAKSOMUEU ........................................... 1777

Radoviizoblasti:Mehatronika1. NikolaGrubor,

RAZVOJIIMPLEMENTACIJAEPGSISTEMA ......................................................................... 17812. BojanaKaar,SlobodanMilovanev,NikolaTesli,

JEDNOREENJEPRIGUIVANJASVETLOSTIUELEKTROMAGNETNIMSISTEMIMAFLUORESCENTNIHSVETILJKI............................................................................................... 1785

3.

Boidarivkovi

,

NAPLATAKORIENJAPARKINGPROSTORA...................................................................... 17894. VladimirVukovi,

REALIZACIJAELIJEZATESTIRANJEROBOTIZOVANEMONTAESAPROVEROMISPRAVNOSTIOBJEKATAPUTEMRAUNARSKEVIZIJE....................................................... 1793

5. Jovanulc,Draganelija,SlobodanDudi,KVANTIFIKACIJACURENJAVAZDUHAPODPRITISKOM...................................................... 1797


10/311

Zbornik radova Fakulteta tehnikih nauka, Novi Sad

PROJEKAT MONTANE INDUSTRIJSKE DVOBRODNE ARMIRANO BETONSKEHALE

DESIGN OF TWO-BAY PRECAST CONCRETE INDUSTRIAL HALL STRUCTUREJelena Maleevi,Fakultet tehnikih nauka, Novi Sad

Oblast GRAEVINARSTVO

Sadraj U radu je predstavljena izrada projekta hale,optreenja, proraun, dimenzionisanje, armiranje i crteipojedinih konstruktivnih elemenata uz pomo program-skog paketa Tower 6. Predstavljeno je dimenzionisanjevitkih stubova, sa posebnim akcentom na model-stub

postupak.Abstract - In the paper the design of an industrial hallincluding loads, calculations, dimensioning, reinforcing

and drawigs of some constructive elements with the helpof software Tower 6 has been presented. Dimensioning ofslender columns has been presented, with a special accent

to model-column method.

Kljune rei: Montana industrijska armiranobetonskahala

1. UVODNa osnovu zadatka projektovana je industrijska hala. Zaovu halu je najpogodnije da bude izvedena montanimnainom izgradnje, jer moe da se iskoristi serijska proiz-vodnja velikog broja istih prefabrikovanih elemenata.Dobre okolnosti koje prua montana gradnja ogledaju se

u eliminisanju nepovoljnih atmosferskih uticaja, obezbe-enju dobrog kvaliteta betona i tanosti dimenzija, obez-beenju projektovanog poloaja armature, visokom nivoufinalne obrade elemenata, smanjenju gradilinog prostora

jer nema potrebe za skladitenjem armature i oplate. Na-vedene injenice e uticati na viestruko bru gradnjuovog objekta. Posebna panja se mora posvetiti montai imonolitizaciji kao i vezama izmeu prefabrikovanih ele-menata, koje su slabe take ove vrste konstrukcija.

2. HALA

2.1. OpisProjektovana industrijska armiranobetonska hala nalazi

se u Novom Sadu, na lokaciji za koju postoje podaci o ka-rakteristikama tla: nosivost tla je 220 kN/m

2. Novi Sad se

nalazi u VIII seizmikoj zoni i II zoni vetrova (sa osnov-nom brzinom vetra od 35 m/s). Korieni materijal jebeton marke MB40 i rebrasta armatura RA 400/500. Svi

elementi su montani sem kalkanskog okvira koji jemonolitan. Hala je projektovana u skeletnom sistemupodunih i porenih okvira, ukruena je u podunompravcu zidovima za ukruenje. Popreni okviri koje inestubovi i glavni nosai su postavljeni na meusobnomrastojanju od 11.0 m, i ukupno ih ima 9, pa duina haleiznosi 88.0 m.

_____________________________________________

NAPOMENA:Ovaj rad proistekao je iz istoimenog diplomskog-master rada Jelene Maleevi, iji mentor je bio drZoran Bruji, docent.

Stubovi su u podunom pravcu povezani gredama kojezajedno sa njima ine podune okvire. Ronjae i slemenegrede postavljaju se preko glavnih nosaa. Raspon hale je2x24.1m=48.2 m, to proizilazi iz raspona mostnog kranakoji opsluuje halu (22.5 m), a nosivosti je 320 kN. Kaokrovni pokrivakoriste se durisol krovne ploe, debljine12,0 cm, irine 50 cm, duine 300-350 cm i teine 120kg/m2. Krovni pokrivapostavlja se preko ronjaa.

2.2. OptereenjaAnaliza optereenja koja deluju na objekat sprovedena je

prema odgovarajuim standardima za sledea optereenja: stalno optereenje: sopstvena teina konstruktivnih i

nekonstruktivnih elemenata optereenje snegom prema Privrmenim tehnikim

propisima za optereenje zgrada(1948. god.) Slubenilist SFRJ 61/48 optereenje vetrom JUS U.C7.110, 111, 112 optereenje kranovima: analizirano je 54 poloaja

krana (u poprenom pravcu je analizirano: kran samakom levo, desno i u sredini; u podunom pravcu jeanalizirano: kran u prvom polju do kalkana, u drugom i u

srednjem polju; sa odgovarajuim bonim udarima levo idesno, kao i sa silama koenja); temperaturno optereenje: temperaturna promena u

osi tapa je uzeta sa modulom deformacije betonaEb=Ebo/2, ime je obuhvaeno ponaanje konstruktivnihelemenata kod kojih je proces teenja u velikoj merizavren pa stoga je cela konstrukcija raunata sa

optereenjem Cto

= 10 seizmiko optereenje: metodom ekvivalentnog

statikog optereenja prema Pravilniku o tehnikimnormativima za izgradnju objekata visokogradnje useizmikim podrujimaSlubeni list SFRJ br. 49/82,29/83, 21/88, 52/90

2.3. Proraun i elementi haleProraun hale sproveden je tako to su zasebno analizirani

poduni elementi, sve podune grede. Zbog naina vezenjihove uticaje je mogue odrediti nezavisno od ostatkakonstrukcije. Grede su dimenzionisane na osnovu mero-davnih kombinacija stalnih i povremenih optereenja, dok

je za dimenzionisanje nosaa kranskih staza obraunat idinamiki karakter optereenja. Statiki proraun je raenkorienjem programskog paketa TOWER 6.Halu ine poduni i poreni ramovi, koji se sastoje od stu-

bova, greda i glavnih nosaa koji predstavljaju kons-truktivne elemente.Sve podune grede su sistema proste grede raspona 11.0mosim fasadnih i srednjih greda koje su sistema greda saelastinim ukljetenjima istog raspona.

1499


11/311

Na slici 1. prikazani su svi elementi koji ine ovu halu.

Izometrija (Ram: V_20)

Slika 1. Trodimenzionalni model industrijske hale

Optereenje se prenosi sa podunih greda direktno na

glavne stubove, koji su u srednjim podunim ramovimavisoki 13.79 m, a u krajnjim podunim ramovima 11.38m, ili (sa ronjaa) preko glavnih nosaa na stubove, dokse prenos optereenja sa nosa kranskih staza na stuboveobavlja preko kratkih elemenata. Preko stubova i temeljaoptereenje se prenosi na tlo.

2.4. Dimenzionisanje i armiranjeNa slikama koje slede, slika 2. i slika 3. prikazani supoduni plan armiranja i popreni preseci ronjae itemeljne grede.

12

12

Poduni plan armature

ls=27cm

lsef=39cm(4) uR8/10(2 kom.)

(5) 1uR8(6) 1uR8(7) 1uR8

(8) uR8/10(15) (56kom.)

(12) 1R8(3) 2R10(11) 2R10

(10) 2R8

(1) 2R22 (2) 2R22

Presek 1-1 Presek 2-2

12

1

2

3 3

11

11

(9) 2R10

(8) uR8/20

3 3

3 3

1111

1111

(10) 2R8(4) uR8/10

Slika 2. Plan armiranja ronjae

Poduni plan armature

(11) uR8/10(20) (54 kom.)

(7) uR8/10(3 kom.)

(13) 1R12(6) 4R10(

8)1uR8

(9)1uR8

(10)1uR8

(5) 3R8 (4) 2R12

(2) 2R19(3) 2R19

(1) 4R1

9(2) 2R19

Presek 1-1 Presek 2-2

4 4

1

11 1

(11) uR8/20

(6) 2R10

(6) 2R10

2 23 3

(12) uR8/20

4 4

4 4

(7) uR8/10

(5) 2R8

(5) 2R8

(5) 2R8

ls=51cm

(12) uR8/20 (24 kom.)

R=1:10 R=1:10

Slika 3.Plan armiranja temeljne grede 1

Na slici 4. prikazani su: poduni plan armiranja, poprenipreseci i linija zateuih sila nosaa kranske staze.Svi stubovi, glavni i kalkanski, kao i temelji samci i te-meljne aice dimenzionisani su i armirani na uticaje ko-sog savijanja, a za merodavnu kombinaciju optereenja usklopu podunog i poprenog okvira, dok je za stuboveuraena i provera vitkosti.Za razliku od ostalih elemenata, za temelje je koriena

marka betona MB 30.U zavisnosti od izloenosti razliitim vrstama opteree-nja, kalkanski elementi su prema tim optereenjima i di-menzionisani (na osnovu stalnog, povremenog, tempera-turnog i seizmikog optereenja).

500

1000

1500

2000

Zu

[kN]

Poduni plan armature za POS NKS

3

5

4

1

(1)6R25(2)2R25

(3)2R25(4)2R25

(5)2R25

(6)2R25(7)12R12

(9)1R22

(12)uR10/15(11kom.)

(17,18)uR8/20(55kom.)

2681.08

2581.33

2104.97

1244.53

2500

2

2500

(11)uR10/10(6 kom.)(13)uR12/10(8 kom.)(14)uR10/10(14kom.)(15,16)uR12/10(20kom.)

ls=67cm

ls=67cmls=67cm

Presek 2-2

(15)uR12/10

(17)uR8/20

(18)uR8/2

0

4 5 27 5 4

4 4

4

10.9

4

10.2

10.2

Presek 3-3

(11)uR10/10

(17)uR8/20

(18)uR8/20

45 27 54

4 4

4

10.9

4

10.2

10.2

(16)uR12/10

Slika 4.Plan armiranja i linija zateuih sila nosaa

kranske staze

3. DIMENZIONISANJE VITKIH STUBOVAINDUSTRIJSKIH HALA

Stubovi industrijskih hala ne obezbeuju dovolju krutostcele konstrukcije, pa se u podunom pravcu hale postav-ljaju platna za ukruenje. U poprenom pravcu usvojene

su velike dimenzije stuboba 80 cm i 100 cm, kako bi senadomestio nedostatak zidova za ukruenje u poprenom

pravcu.

3.1. Klasifikacija konstrukcija prema osetljivosti nahorizontalna pomeranja, vitkost stubovaU praksi sve konstrukcije trpe barem minimalna horizon-talna pomerenja. Usled spoljanjeg optereenja vorovi istubovi rotiraju i pomeraju se. Ponekad, u cilju pojed-nostavljenja, ova pomeranja mogu da se znemare te da sekonstrukcija smatra nepomerljivom. U suprotnom imamo

pomerljiv sistem.U sluaju nepomerljive konstrukcije moe se izdvojiti je-

dan stub i posmatrati samostalno, dok to ne moe da seprimeni kod pomerljive konstrukcije gde se mora pos-matrati ceo sistem to viestruko komplikuje proraun.Duina izvijanja predstavlja razmak nultih taaka mome-nata savijanja drugog reda. To su mesta na kojima mo-menti drugog reda i krivine menjaju znak. Duina izvija-nja opisuje osetljivost stuba na poprene deformacijeusled normalne sile:

lkli = -duna izvijanja

l-slobodna duina stuba u posmatranoj ravni deformacija

k-faktor efektivne duine stuba, koji odraava uticajpomerljivosti krajevaZa aksijalno optereene stubove sa nepomerljivim kraje-vima 0.15.0 k , dok je za stubove sa pomerljivimkrajevima k0.1 .Vitkost stuba se moe prikazati u vidu odnosa

bii il /= .

bi -poluprenik inercije preseka

bb AI , -moment inercije i povrina homogenog beton-skog preseka, bez uticaja armature i prslina.Prema pravilniku BAB 87 efekti vitkosti mogu sezanemariti ako je zadovoljen jedan od uslova:

25i -izrazito vitki stubovi

1500


12/311

1e -maksimalni ekscentricitet prvog reda usled eksploa-

tacionog optereenja u srednjoj treini duine izvijanja;d-dimenzija preseka u posmatranoj ravni savijanja

3.4. Dopunska ekscentrinostMetod dopunske ekscentrinosti je priblini postupak

prorauna umereno vitkih elemenata, prema domaim

standardima.Ukupni granini uticaji u nekom preseku stuba izraeni

preko odgovarajueg ekscentriciteta normalne sile pred-stavljaju zbir parcijalnih uticaja usled ekscentriciteta

prvog reda e1, uticaja usled moguih odstupanja ose stubaod vertikale nastalih pri izvoenju konstrukcije-imper-fekcija ose stuba eo, uticaja nastalih razvojem dodatnihdeformacija ose stuba usled vremenskih deformacija

betona e i uticaja koje izaziva sila pritiska na pomera-njima usled deformacije stuba-uticaji drugog reda e2.Zaizrazito vitke stubove koriste se tanji postupci proraunakoji uzimaju u obzir uticaje teorije drugog reda.

3.5. Veza NM , 140i Proraun vitkih elemenata moe se izvriti uz pomo

NM veze (momet - normalna sila - krivinapreseka). Za praksu je pogodniji bezdimenzionalni oblik

knm veze (nezavisno od dimenzija preseka i kvali-teta betona), gde m, n i k predstavljaju bezdimenzionalnevrednosti momenta, normalne sile i krivine preseka.Odreivanje veze NM moe se sprovesti usledeim koracima:

Za presek poznatih karakteristika i poznate graninenormalne sileNu, koja deluje u teitu preseka, odreujese maksimalna nosivost na savijanje, Mmax imaksimalna krivina preseka max vrednost promene krivine nekog preseka moe biti u

granicama max0 Datoj vrednosti odgovara beskonaan broj parova

dilatacija betona bi zategnutog elika a. maxb=3.5.Stanje dilatacija koje odgovara zadatoj siliNui krivini

je ono za koje je zadovoljen uslov ravnotee spoljnih iunutranjih normalnih sila.

Za stanje napona koje odgovara pretpostavljenimdilatacijama bi i ai, integracijom normalnih napona po

preseku odreuje se odgovarajui moment unutranjihsila. Da bi bio zadovoljen uslov ravnotee spoljni graninimoment savijanja mora biti jednak unutranjem momentu,koji e uz datu normalnu silu Nu u preseku da izazove

pretpostavljenu krivinu .Oblik veze NM prema Evrokodu prikazan je naslici 5a.Postoji nekoliko postupaka za proraun vitkih elemenata

baziranih na vezi NM .1.Iterativni postupak koji strogo potuje vezu

NM , u svakom koraku se koriguje pretpostavkaprethodne iteracije(metoda Engeser-Vianela).

2.

Iterativni postupak sa uvoenjem bilinearne ili trili-nearne aproksimacije realnog dijagrama NM .Ovim postupkom moe se bre doi do reenja, ali jetanost smanjena.

3.Model-stub postupak strogo potuje vezuNM , ali na pogodan nain aproksimira konani

oblik deformisane ose stuba(proraun se sprovodi ujednom koraku-bez iteracija).

4.Postupci koji polaze od pogodne aproksimacije i vezeNM , i konanog oblika deformisane ose stuba.

3.6. Postupak mogue ravnotee model-stubaMetod model-stuba primenljiv je za nepomerljive ramo-

ve kod kojih je vitkost 140i , a za izrazito vike stu-bove (sa vitkou u zonama vitkosti od 70 do 140) je po-godan jer se smatra dovoljno tanim postupkom.Zasno-van na korienju tane veze NM uz pogodnuaproksimaciju konanog oblika deformisane ose stuba.Oblik deformisane ose aksijalno pritisnutog zglobno oslo-njenog elastinog tapa, moe se dovoljno tano opisatisinusnim zakonom.

Slika 5. a)Uproenje NM veze trilinearnomkrivom; b)izdvajanje model-stuba

Model-stub predstavlja pritisnuti konzolni stub, izdvojenkao polovina duine izvijanja posmatranog stuba, za kojise pretpostavlja da je usled savijanja ukupnim graninimuticajima prvog i drugog reda, deformisan u oblikusinusnog polutalasa, i da se najvei moment savijanja

prvog, a time i drugog reda, javlja u ukljetenju stubaslika 5b.Ekscentricitet drugog reda zavisi od promene krivine

preseka u ukljetenju i duine izvijanja stuba:2

02

02 1.04.0 ille ==

lli = 2 -duina izvijanja konzolnog stuba2

01.0 iI lee += -ukupni ekscentricitet u ukljetenjunakon deformacije stuba usled spoljnih uticaja

Ukupni ekscentricitet prvog reda predstavlja zbir ekscen-triciteta usled graninih momenata od spoljanjeg optere-

enja 1e , momenata usled uticaja granine normalne sile

sa poznatim odstupanjima ose stuba od vertikale usled

imperfekcije 0e i teenja betona e .

eeNMeeee ouuI ++=++= /01

Slika 6.Presek linije spoljanjeg i unutranjegekscentriciteta i sluaj koji odgovara minimumu armature

Ukoliko se prava totalnog bezdimenzionalnog ekscentri-citeta postavi na knm dijagramu podeljenom sa n

1501


13/311

(krive su svedene na isti red bezdimenzionalnosti), presekdve krive daje rezultujue ravnoteno stanje slika 6a.

Poveanjem ukupnog ekscentricitta prvog reda Ie ili pro-

menom koeficijenta armiranja preseka, moe se desiti dase linije spoljanjeg (3) i unutranjeg ekscentriciteta (2)

tangiraju, pri krivini u ukljetenju b,0 . Ovo je ravno-

teno stanje kojim je definisana minimalna potreba za ar-maturom, ali koje vrlo lako moe biti narueno malim

nepredvienim prirastom ekscentriciteta prvog reda Ie ,

to dovodi do mimoilaenja linije (2) i linije (3), pa binastupio lom usled gubitka stabilnosti slika 6b.

3.7. Uporeivanje rezultata prorauna razliitihmetoda za dimenzionisanje stubovaDimenzionisanje pritisnutih konzolnih stubova je u dip-lomskom radu uraeno na nekoliko razliitih naina. Uovom radu tebelarno su prikazani rezultati - tabela 1. (pri-kazane su proraunske i usvojene koliine armature,dilatacije u betonu i eliku, kao i koeficijent k i koefici-

jent armiranja ). Razmatrano je dimenzionisanje prema:1. Uticajima dobijenim saglasno teoriji prvog reda;2. Uticajima dobijenim saglasno teoriji drugog reda;3. Uticajima dobijenim postupkom dopunske ekscentri-nosti - taan postupak (sa uticajem teenja);4. Uticajima dobijenim postupkom dopunske ekscentri-nosti - taan postupak (bez uticaja teenja);5. Uticajima dobijenim postupkom dopunske ekscentri-nosti-priblian postupak;6. Uticajima dobijenim postupkom model-stuba-taan

postupak (sa uticajem teenja);7. Uticajima dobijenim postupkom model-stuba-taan

postupak (bez uticaja teenja).

Uporeivanjem ovih rezultata moe se zakljuiti da pro-raun po teoriji drugog reda zahteva mnogo manju koli-inu armature nego to je to sluaj kod priblinih i tanih

postupaka dopunske ekscentrinosti i model-stub pos-tupka.U pojedinim sluajevima dobijena armatura je ili manjaod minimalno propisane ili ak u nekim sluajevima nemani potrebe za armaturom. Minimalni koeficijent armiranja

min po BAB-u 87 jednak je:

%51.14.050/min == - u sluaju raunatog stuba

to e dovesti do proraunske armature2

minmin 54.75100/1005051.1100/ cmdbAa === Zbog estih kritikih stavova prema nainu odreivanjaminimalnog koeficijenta armiranja usvojeno je

%8.0min = ,2

min 40cmAa = .Teorija II reda podrazumeva da se deformacije sistemamoraju uzeti u obzir pri formulisanju uslova ravnotee, tj.

jednaine ravnotee se postavljaju na deformisanomsistemu. U sluaju prorauna po teoriji II reda potrebna

armatura je 216.11 cmAa = manja od minimalne propi-sane pa se usvaja minimalno protrebna propisima odre-

ena koliina armature, ali ovim proraunom su neki odfenomena (npr. geometrijske imperfekcije) zanemareni.Model-stub se generalno smatra jednim od tanijih

postupaka, pa bi praktino dimenzionisanje bilo pogodnopo njemu sprovesti.

Tabela1.Uporeivanje rezultata dimenzionisanjapritisnutih konzolnih stubova po razliitim metodama

Dobijenaarmatura

Postupci

Prora

una

Usvojenaarmatura a

b

[]

k [%]

20cmAa = 1.240cmAa =

0.425/10 11.224 0.8

216.11 cmAa = 2.240cmAa =

0.425/10 11.224 0.8

3. 242.62 cmAa = 0.500/10 8.842 1.254. 294.55 cmAa = 0.550/10 9.651 1.12

5. 266.52 cmAa = 0.500/10 9.651 1.06. 244.41 cmAa = 0.425/10 11.224 0.87. 244.41 cmAa = 0.425/10 11.224 0.8

4. LITERATURA

[1]Radosavljevi, ., Baji,D.: elementiarmiranobetonskih konstrukcija Armirani beton, knjiga3, Graevinska knjiga, Beograd, 2004.[2]Beton i armirani beton, Univerzitetska tampa,Beograd, 2000.[3] Anii, D., Fajfer, P, Petrovi, B., Szavits-Nossan, A.,Tomaevi, M.,Zemljotresno inenjerstvo ,visokogradnja, Graevinska knjiga, Beograd, 1990.[4] Stevanovi, S.,Fundiranje I, Nauna knjiga,Beograd, 1989.

[5]Zbirka jugoslovenskih pravilnika i standarda zagraevinske konstrukcije, Savezni zavod zastandardizaciju[6]TOWER-3D MODEL BUILDER 6,website:http//www.radimpex.co.yu; e-mail:[email protected][7] Bruji, Z. Popovi, B.,Projektovanje vitkiharmiranobetonskih stubova viespratnih zgrada , VIjugoslovenski nauni skup, INDIS '94, knjiga I, Zbornikradova, Novi Sad, XI 1994[8] Bruji, Z.,Granina nosivost vitkih AB stubova

Kratka biografija:

Jelena Maleevi roena je u NovomSadu 1983. godine. Osnovnu kolu23.oktobar zavrila je u SremskimKarlovcima, gimnaziju Jovan Jovano-vi Zmaj zavrila je u Novom Sadu2002. godine. Diplomski-master rad od-branila je na Fakultetu tehnikih naukau Novom Sadu 2009. godine.

1502


14/311


REKONSTRUKCIJA PUTA I RASKRSNICE I REHABILITACIJA KOLOVOZA

RECONSTRUCTION OF ROAD AND CROSSROAD AND PAVEMENTREHABILITATION

Milka Basta, ore Uzelac,Fakultet tehnikih nauka, Novi Sad


Kratak sadraj Zadatak ovog diplomskog masterrada jeste rekonstrukcija puta u vidu proirenja, reha-bilitacija postojeeg kolovoza i rekonstrukcija raskrsnice.Predmetna saobraajnica prostire se od dravnog puta Ireda M18 do granice sa teritorijom optine Apatin, dok sepredmetna raskrsnica nalazi na mestu ukrtanja ove

saobraajnice i dravnog puta I reda M18. Rad se sastojiiz dva dela, teorijsko istraivakog dela u kome je dat

prikaz primene CAD tehnologije u niskogradnji, saakcentom na programski paket Gavran Civil Modeller(GCM) i strunog dela koji obuhvata: analizu postojeegstanja puta i raskrsnice (situacioni plan, niveleta, pop-

reni profili), dimenzionisanje pojaanja kolovoznekonstrukcije, reenje rekonstrukcije u vidu proirenja

puta i rehabilitacije, kao i rekonstrukcije raskrsnice(situacioni plan, niveleta, popreni profili, proraunkoliina materijala).

Abstract The topic of this diplomas - master work isreconstruction of road with redesigning measures, reha-

bilitation of actual road and reconstruction of cross-road.Object road is positioned of the main, first rank road M18

until the border of townschip Apatin. Subject cross-roadis placed on the intersection of this road and main roadM18. The diplomas - master work is composed of twoparts, theoretic and examination part, which includes des-

cription of applying CAD tehnologies in civil engineeringconstruction, with special view on the software packageGavran Civil Modeller (GCM), and second expert partwhich includes: analysis of existing situation of road andcross-road (plan projection, vertical alignment, cross sec-tion), design of new pavement structure, solution of re-

construction in a way of redesigning road measures andrehabilitation, also including reconstruction of cross-ro-ad (plan projection, vertical alignment, cross section and

calculation of spend materials).Kljune rei: put, raskrsnica, rekonstrukcija, rehabili-tacija, situacioni plan, niveleta, popreni profili,vitoperenje, kolovoz

1. PRIMENA CAD TEHNOLOGIJE UNISKOGRADNJI

Prostorno projektovanje u svim oblastima inenjerstvadanas je podrano CAD sistemima.

______________________________________________

NAPOMENA:Ovaj rad proistekao je iz diplomskog-master rada ijimentor je bio dr ore Uzelac, red.prof.

CAD - Computer Aided Design (kompjuterski podranoprojektovanje). CAD sistem ine elementi koji su

meusobno povezani:korisnik-inenjer-projektant, hardver, softver, problem i

projektni zadatak.CAD je potreban svakoj firmi, ustanovi ili samostalnomprofesionalcu koji smatra da je dolo vreme da poveasvoju konkurentnost podizanjem kvaliteta i/ili obimasvojih usluga i rada, smanjenjem trokova i cena usluga.

1.1. Primena CAD tehnologije u projektovanju putevaProjektovanje puteva je sloen istraivaki proces koji sevodi iterativnim postupkom radi pronalaenja optimalnog

reenja, koje mora biti funkcionalno i ekonomino pros-torno reenje. Teite primene CAD-a u procesu projekto-

vanja puteva jeste proraun kriterijuma vrednovanja unajirem podruju, optimizacija trase puta u planu i pro-filu, poreenje varijantnih reenja, analiza trokova i do-biti, proraun neophodnih projektnih podataka (geomet-

rija trase, kolovozna konstrukcija, objekti i sl.), izradagrafikih predstava navedenih numerikih pokazatelja.

Danas se kao podrka projektovanju objekata niskograd-nje koriste razni programi: Land Development Desktop,Civil 3D, Gavran Civil Modeller. Meutim, kao najboljimeu njima izdvaja se program Gavran Civil Modeller, iu daljem toku je objanjena primena ovog programskogpaketa u projektovanju objekata niskogradnje.

1.2. Formiranje digitalnog modela terenaProces projektovanja, tj. proces formiranja modela, zapo-

inje formiranjem digitalnog modela terena (DTM). Zaformiranje DTM-a neophodna je geodetska podloga kojuini skup digitalizovanih izohipsi ili geodetska podlogakoju ini skup taaka snimljenih na terenu. Pod terminom

Digital Terrain Model podrazumevaju se baze sa TIN(Triangulated Irregular Network) strukturom podataka,

koju ine nepravilno rasporeene take na terenu, koje

predstavljaju temena mree nepravilnih nepreklapajuihprostornih trouglova, koji u najveoj moguoj meri teejednakostraninim trouglovima (slika 1). TIN modelom jemogue predstaviti i postojee stanje linijskog ili povr-inskog objekta u cilju njegove rekonstrukcije.

Sl.1.Digitalni model terena

1503


15/311

1.3. Situacioni planPrvi elementi koji se u CAD grafikom editoru koordinat-no definiu jesu elementi situacionog plana (pravci, kru-ne krivine, prelazne krivine slika 2). GCM je omoguio

dinamiku u situaciji. Naime, pomeranjem definisanehorizontalne ose saobraajnice, pomera se kompletnaosnova, a samim tim se ponovo proraunavaju stacionae

karakteristinih ta

aka.1.4. Poduni profil

Osnova za projektovanje podunog profila objekta je po-

duni profil terena ili postojee nivelete, ukoliko se radi orekonstrukciji. Naime, softverski alat se kree du definisa-ne ose u situaciji, see trouglove digitalnog modela terena ilipostojeeg objekta i na taj nain se oitava poduni profil pomodelu (slika 2). U programu GCM prua se mogunostizrade dinamike podune ose. Pomeranjem VPI blokova -take koje definiu prelom nivelete, pomeraju se i ostalielementi vertikalnih krivina- tangente i krune krivine.

Sl.2. Situacija i poduni profil

1.5. Popreni profiliSituacioni plan i poduni profil osovine objekta definiu

prostornu krivu liniju. Da bi se du te krive linije razvioprostorni model linijskog objekta (slika 3) potrebno je

definisati i popreni profil i utvrditi zakonitost njegovepromene du trase. Osnovni princip isecanja poprenihprofila sa modela se predstavlja sputanjem vertikalnihravni na model.

Sl. 3. Prostorni model puta u useku

1.6. Proraun koliina materijalaProraun koliina materijala se ogleda u proraunuzemljanih radova du linijskog objekta. To je klasianproraun povrina useka i nasipa po poprenim profilima.

1.7. Domen primene GCM-aPored napred definisane primene, ovaj programski paketomoguuje i projektovanje svih ostalih graevinskihobjekata u niskogradnji: platoi, tuneli, povrinske idenivelisane raskrsnice, parkinzi itd.

2. PRAKTINI DEO2.1. Rekonstrukcija i rehabilitacija postojeesaobraajnice2.1.1. Poloaj putaZapadno Baki okrug, pripada veim delom optiniSombor a manjim optini Apatin. Protee se pravcem

istok-zapad od dravnog puta I reda M18 do granice sateritorijom optine Apatin. Duina deonice puta iznosi2961 m.

2.1.2. Klasifikacija putaPrema poloaju u prostoru: Javni put van naselja.Prema geopolitikom kriterijumu: Optinski put.Prema funkcionalnom kriterijumu:

1.

Po saobraajnom reimu i vrsti saobra

aja: Put zameovit saobraaj

2.Po veliini i strukturi saobraaja: Put III razreda

Prema tehnikom kriterijumu:1.Kvalitet kolovoznog zastora: Fleksibilna

kolovozna konstrukcija2.Po topografskim obelejima terena: Ravniarski

teren.

2.1.3. Digitalni model postojeeg stanja saobraajniceU fazi projektovanja bie korien programski paket

Gavran Civil Modeller.Priloena geodetska podloga se sastoji od snimljenihtaaka na terenu koje su potom digitalizovane. Ona je

ujedno i ulazni podatak za formiranje digitalnog modelapostojeeg stanja saobraajnice.

2.1.4. Situacioni plan postojee saobraajnicePostojea saobraajnica je projektovana sa raunskombrzinom Vr = 40km/h. Na osnovu ovog podatka oitavajuse granine vrednosti geometrije puta iz Pravilnika oprojektovanju puteva (minR=45m, minA=35m,

minlp=35m, minLk=30m). Takoe se direktno oitavaju iprojektovani elementi poprenog profila(irina kolovozne

trake ts=2.75m, irina ivine trake ti=0.20m, irinabankine b=1.20m). Na geodetskoj podlozi su usnimljenetake ose kolovoza, meutim one nisu merodavne za daljitok projektovanja. Postojea osa saobraajnice se definie

preko ivica. Nakon prepoznavanja ivica kolovoza, osa sedefinie iz uslova da se ona nalazi na polovini odstojanja

izmeu ivica puta.Uoena je nepravilnost u geometriji ose. Naime, izvedenaje kruna krivina bez prelaznica sa radijusom R=900m.Minimalan radijus u ovom sluaju iznosi minR=1500m.U kasnijoj fazi rekonstrukcije je potrebno obaveznoobuhvatiti i ovaj segment.

2.1.5. Poduni i popreni preseci postojeesaobraajnice

Komandama GCM-a se vri prepoznavanje postojeenivelete puta. Nakon prepoznavanja postojee ose u planprojekciji i nivelete, seku se popreni profili, da bi se

dobio uvid u stanje puta u poprenom preseku. Uoava sesledee: Na veini putne deonice je isprojektovan krovast(dvostran) nagib kolovoza koji emo u fazi rekonstrukcije

prevesti u jednostran. Prema pravilniku za projektovanjeputeva, minimalni popreni nagib u pravcu i krunimkrivinama bez prelaznica iznosi 2.5%. Meutim, naveem delu deonice to nije sluaj, to je direktnaposledica sleganja i oteenja kolovoza. Ovaj nagib u fazirekonstrukcije treba takoe uskladiti sa propisima. U

krunoj krivini sa prelaznicama je oitan popreni nagibod 6%.

2.1.6. Obnova kolovozne konstrukcijeIzvreni su terenski istrani radovi koji se sastoje od:

vizuelnog pregleda trase, iskopa sondanih jama,uzimanja poremeenih i neporemeenih uzoraka iz

posteljice, laboratorijskih analiza.

1504


16/311

2.1.6.1. Vizuelni pregled traseUoena povrinska oteenja kolovoza: iroke podunepukotine bez denivelacije povrine kolovoza, mreasteblok pukotine bez denivelacije povrine kolovoza,

upanje kolovoza, lokalne plitke udarne rupe.Uoena konstruktivna oteenja kolovoza: mreaste puko-tine sa malom denivelacijom povrine kolovoza, pukotine

tipa krokodilske koe sa denivelacijom povrine kolo-voza, ivine pukotine sa erozijom kolovoza i oteenjimabankine.

Osnovni uzrok oteenja je to to na kolovozu ne postojeodvodni kanali i voda prodire u kolovoznu konstrukciju,gde materijal u posteljici pri povienoj vlanosti potpunogubi nosivost.Ostala zapaanja: narastanje bankina, zaputeni kanali,primeena mesta gde su ranije izvedene sanacijekolovoza-dobro ili loe (slika 4).

Sl.4. Loe izvedena sanacija kolovoza

2.1.6.2. Iskop sondanih jamaIzvren je iskop dve sondane jame na stacionaama

1+700.000 i 2+300.000. Utvreno je da su one istihkarakteristika, tj. debljine asfaltnih i noseih slojeva suiste za oba sluaja i iznose: debljina asfaltnih slojeva-12cm, debljina sloja drobljenog kamena 0/31.5 9cm,

debljina sloja ljunka- 20cm.2.1.6.3. Laboratorijska ispitivanjaObavljena su sledea laboratorijska ispitivanja: odreiva-nje granulometrijskog sastava, zapreminske mase, vlano-

sti tla, optimalne vlanosti, granica konzistencije, Kalifor-nijskog indeksa nosivosti.

2.1.7. Dimenzionisanje pojaanja kolovoznekonstrukcijeDimenzionisanje nove kolovozne konstrukcije se vri naosnovu podataka o nosivosti posteljice i projektovanog

saobraajnog optereenja. Na osnovu analiza, dolo se dozakljuka da postojeu kolovoznu konstrukciju trebaojaati sa 5cm asfalt betona AB11 i 7cm bitumeniziranognoseeg sloja BNS22. Na mestu proirenja saobraajnicemoraju se novoprojektovani slojevi uklopiti sapostojeim. Iz unapred izvedene analize se da zakljuiti

da je postojeu niveletu potrebno podii za 12cm.Meutim, budui da se krovasti nagib mora prevesti ujednostran, da je rekonstruisana osa pomerena u odnosuna postojeu, i da se javljaju oteenja puta, proraunomse dolazi do zakljuka da je postojeu niveletu potrebnoizdii za 15cm da bismo bili na strani sigurnosti.

2.1.8 Razlog rekonstrukcije postojee saobraajniceKljuno je konstantno poveanje broja vozila i obima

saobraaja, ime se prevazilaze oni parametri koji su biliulazni podaci u trenutku projektovanja saobraajnice,samim tim opada i nivo usluge. Potrebno je da se podigneraunska brzina, tj. da se geometrijski parametri putarekonstruiu za raunsku brzinu Vr = 60km/h.

2.1.9. Situacioni plan rekonstruisane saobraajniceOitane granine vrednosti geometrije puta za Vr =60km/h iznose: minR=120m, minA=70m, minlp=50m,minLk=50m). Takoe se oitavaju i projektovani

elementi poprenog profila(irina kolovozne trakets=3.00m, irina ivine trake ti=0.30m, irina bankine

b=1.20m). Direktna posledica podizanja raunske brzine

je proirenje saobraajnice za 0.60m. Proirenje jeizvedeno sa jedne strane puta du cele deonice. Vri se

prepoznavanje ose rekonstruisane saobraajnice i dolazi

se do zakljuka da ona sadri dve krune krivine bezprelaznica i jednu krunu krivinu sa prelaznicama.

2.1.10. Projektovanje nivelete rekonstruisanesaobraajniceBudui da je veoitana niveleta postojee saobraajnice,

podie se za 15cm i uz lokalne korekcije na kritinimmestima, definisae se niveleta rekonstruisane saobra-ajnice.

2.1.11. ema vitoperenjaVitoperenje se vri oko osovine kolovoza sa rampom

vitoperenja ir= 0.5%. Usvojeni popreni nagibi: u pravcu-2.5%, u krunoj krivini bez prelaznica 2.5%, u krunoj

krivini sa prelaznicama 6%.

2.1.12. Formiranje 3D modela putaNakon definisanja horizontalne ose puta, nivelete i emevitoperenja, ostvareni su svi uslovi za definisanje 3Dmodela puta. Treba napomenuti, da e se postaviti

trapezni upojni kanali sa obe strane puta.

2.1.13. Raunanje koliina materijalaNakon formiranja 3D modela puta, vri se seenje pop-renih profila na svakih 20m i u karakteristinim preseci-ma (poetak, sredina i kraj krune krivine, poetak i krajprelazne krivine, take infleksije). Koliine materijala se

raunaju povrinski ili po profilima. Onaj materijal koji sepostavlja u jednakim koliinama na svakom poprenomprofilu, rauna se povrinski za celu deonicu puta. Kolii-na asfalt betona AB11 za celu deonicu iznosi 977.13m

3.

Koliina bitumeniziranog noseeg sloja BNS22 za celudeonicu puta iznosi 1367.982m

3. Koliine materijala koje

se obraunavaju po profilima su: koliina humuziranja,koliina drobljenog kamena 0/31.5, koliina drobljenogkamena 0/63.0, koliina plastine gline, koliina donjeg

bitumeniziranog noseeg sloja, koliina materijala koji je

potrebno ostrugati sa postojeeg kolovoza, koliinazemlje koju je potrebno iskopati ili nasuti za formiranjetrapeznih upojnih kanala.

2.2. Rekonstrukcija raskrsnice

Predmetna raskrsnica nalazi se na mestu ukrtanjaoptinskog puta koji se prostire od dravnog puta I redaM18 do teritorije sa optinom Apatin i dravnog puta I

reda M18. Ona je povrinska trokraka raskrsnica. Kodsvake raskrsnice moraju jasno biti definisani glavni i

sporedni pravac. Glavni pravac: Dravni put I reda M18.Sporedni put: Put koji se prostire od M18 do granice sateritorijom optine Apatin. Ugao pod kojim se sporednasaobraajnica prikljuuje glavnoj iznosi ~ 105.

2.2.1. Vizuelni pregled raskrsnice

Vizuelnim pregledom raskrsnice uoeno je sledee: iviceglavne saobraajnice su vidno oteene, na mestu desnihskretanja, bilo iz pravca glavne ili sporedne saobraajnice,

su vidljiva oteenja ivica kolovoza i bankina- uoavaju

1505


17/311

se tragovi tokova vozila koji su jasan pokazatelj da uzoni raskrsnice treba izvesti vea proirenja- lepeze.

2.2.2. Razlog rekonstrukcije raskrsnice

Problemi kapaciteta, nivoa usluge i bezbednosti raskrs-nice nastaju zbog mnogobrojnih faktora. Kljuno je kons-tantno poveanje broja vozila i obima saobraaja, ime se

prevazilaze oni parametri koji su bili ulazni podaci u tre-nutku projektovanja raskrsnice. Samim tim nivo usluge

opada, vei su vremenski gubici kako na glavnom, tako ina sporednom pravcu, to u najveoj meri dovodi do po-veanog broja saobraajnih nesrea. Preureenje posto-jee povrinske raskrsnice treba da obuhvati podizanje ka-paciteta, smanjenje broja neeljenih konflikata, umirenjesaobraaja, promenu geometrije, a sve u cilju podizanjasigurnosti.

2.2.3. Mere rekonstrukcije postojee raskrsnice

Neophodno je rekonstruisati delove raskrsnica na mestudesnih skretanja iz pravca glavnog i sporednog puta.

Budui da ne postoji proirenje za leva skretanja na glav-nom putu, neophodno je da se izvede manipulativna trakaza leva skretanja. Takoe, treba izvesti i ostrva zakanalisanje saobraajnih struja. Predmetna raskrsnica se

rekonstruie za raunsku brzinu Vr = 80km/h. Usvojen jenivo kanalisanja II.

2.2.4. Manipulativne trake za leva skretanja

Zbog uvoenja manipulativne trake za leva skretanja,potrebno je u zoni raskrsnice proiriti put. Manipulativne

trake za leva skretanja izvode se S krivinom, iji su

elementi: skretni ugao krivine = 6 00, R1=250m,

R2=120m, irina manipulativne trake tm=3.00m. Duinamanipulativne trake jednaka je duini na kojoj staje 6-7vozila.

2.2.5. Ostrva za kanalisanje saobraajnih struja

Ostrva za kanalisanje saobraajnih struja, u skladu sa de-finisanim nivoima kanalisanja, formiraju svoje povrine i

oblike prema projektnoj geometriji kolovoznih traka. Zadefinisani nivo kanalisanja II, bie zastupljena dva ostrvakoja se samo obeleavaju na terenu- slue da bi vizuelnousmeravala vozae na pravu putanju vozila, i jedno fizikioivieno ostrvo. Geometrijsko oblikovanje vrhova ostrvalociranih ka sreditu raskrsnice je bitno poto se njima

fiksira putanja vozila koja skreu levo, odnosno, fiksirajukonfliktne take. Leva i desna skretanja geometrijski seoblikuju primenom sloenih trocentrinih krivina kojeaproksimiraju tzv. krivu tragova (slika 5).

Elementi trocentrinih krivina za razliite vrste skretanja:Desno skretanje iz pravca sporednog puta R1:R2:R3 =21:9:29; Levo skretanje iz pravca sporednog putaR1:R2:R3 = 15:8:55; Desno skretanje iz pravca glavnogputa R1:R2:R3 = 21:10:31; Levo skretanje iz pravcaglavnog puta R1:R2:R3 = 26:13:26.

2.2.6. Nivelacija raskrsnice

Nakon prepoznavanja horizontalne ose glavne saobra-ajnice i njene nivelete, definie se ema vitoperenja i 3Dmodel glavnog puta. U zoni raskrsnice je potrebno

uskladiti poduni nagib glavne saobraajnice i popreninagib sporedne saobraajnice. Nakon toga, seku sepopreni profili i definiu kubature materijala.

Sl.5. Kriva tragova za sluaj levog skretanja iz pravcaglavnog puta

3. ZAKLJUAK

Odrivi razvoj svake drave bitno zavisi od stanja putne

mree, kako sa stanovita strukturnih svojstava tako i sastanovita sigurnosti saobraaja i ugroenosti ivotnesredine. Iz tog razloga neophodno je funkcionalno iorganizaciono usaglaavanje izrade planske i projektnedokumentacije uz uvaavanje realnih finansijskih iekolokih ogranienja.

LITERATURA

[1] Prof. dr Vojo Anus, prof. dr. Mihailo Maletin,Metodologija planiranja i projektovanja puteva.[2] Prof. dr Vojo Anus, Osnove projektovanja

rehabilitacije vangradskih puteva.[3] Prof, dr Dejan Gavran GCMx64(GCM 2009) -Gavran

Civil Modeller.[4] Prof. dr ore Uzelac, Katalog oteenja fleksibilnih

kolovoza na opitnim deonicama.[5] Prof, dr Mihailo Maletin, Planiranje i projektovanje

saobraajnica u gradovima-ORIONT-ART, Beograd2009.

[6] Prof. dr Vojo Anus, Prof. dr Jovan Katani, Prof. drMihailo Maletin, Projektovanje puteva-Graevinskifakultet Univerziteta u Beogradu-IRO, Graevinskakniga, Beograd, 1983.

Kratka biografija:

Milka Basta roena je u Somboru 1982.god. Diplomski-master rad na Fakultetutehnikih nauka iz oblasti Graevinarstva

Procena stanja i rekonstrukcija/rehabili-tacija odbranila je maja 2009.god.

ore Uzelac roen je u Niu 1947. god.Doktorirao je na Graevinskom fakultetu uBeogradu 1993. godine, a od 2004. god. jeredovni profesor na FTN. Oblast intere-

sovanja su saobraajnice.

1506


18/311


PROJEKAT FUNDIRANJA STAMBENO-POSLOVNOG OBJEKTA

THE PROJECT OF FOUNDATION OF THE MULTI-STOREY BUILDING

Branislav Kvaev, Fakultet tehniih nauka, Novi Sad


Kratak sadraj U radu su prikazani rezultati geome-hanikih ispitivanja tla za potrebe fundiranja stambeno-

poslovnog objekta. Izvren je proraun statikih uticaja ukonstrukciji na osnovu parametara tla za predmetnulokaciju kao i analiza statikih uticaja u konstrukciji zarazliite deformacijske karakteristike tla.

Abstract In this study, the results of the geomechanicresearches of the soil for the needs of foundation of the

multi-storey building are shown. The calculation of staticinfluences in construction based on parameters of soil for

that location and also the analysis of the static influencesin the construction for the different deformation proper-ties of soil is presented.

Kljune rei:Fundiranje, Temelji, Deformacijske karak-teristike tla, Stambeno-poslovni objekat

1. UVOD

U radu je prikazano fundiranje stambeno-poslovne zgradekoja je predvidjena na lokaciji Somborskog bulevara uNovom Sadu. Dimenzije zgrade u osnovi su 14 m x 15 m

sa visinom koja iznosi 18.99 m. Konstruktivni sistemobjekta koncipiran je kao armiranobetonska konstrukcija

skeletnog sistema. Pored geomehanikih ispitivanja tlakoja su potrebna za fundiranje objekta, projekat sadri jodva bitna dela :

proraun statikih uticaja u konstrukciji na

osnovu parametara tla za predmetnu lokaciju

analizu statikih uticaja u konstrukciji zarazliita deformacijska svojstva tla.

2. GEOMEHANIKA ISPITIVANJA TLA

U cilju utvrivanja sastava i karakteristika tla uraen jegeomehaniki elaborat za potrebe izgradnje stambeno-poslovne zgrade. U tu svrhu, uraena su terenska i labo-ratorijska ispitivanja tla na predmetnoj mikrolokaciji ob-

jekta.Izvreno je buenje dve buotine, ispod navedenogobjekta, do dubine od 8.0 m. Buenje je izvrenomainskom garniturom za buenje. Tokom buenja jeutvrena slojevitost tla i uzeti su reprezentativni uzorci tlaza laboratorijske analize.Na uzorcima iz obe buotine izvedeni su edometarski opi-

ti stiljivosti. Dobijeni rezultati edometarske stiljivostiprikazani su u tabeli 1.

_____________________________________________NAPOMENA:Ovaj rad proistekao je iz diplomskog-master rada ijimentor je dr Mitar ogo, vanr. prof.

Tabela 1.Rezultati edometarskog opita stiljivosti

Dubina (m)Buotina1

Modul stiljivostiMS(kPa)

Dubina (m)Buotina2

Modul stiljivostiMS(kPa)

1.40-1.70 6800 1.60-1.90 6100

2.70-3.00 7400 2.90-3.20 7950

Na neporemeenim uzorcima tla izvrena su laborato-rijska ispitivanja i na osnovu rezultata i terenske identifi-kacije, utvreno je da se tlo na predmetnoj lokaciji sastoji

od sledeih slojeva:

nasip peska, praine, gline i drobine graevinskoguta (debljine 1.1m - 1.4m)

praina peskovita sa frakcijama gline (debljine1.0m 1.2m)

pesak prainast do sitnozrni utosmee boje(debljine 1.5m 1.8m)

pesak sitnozrni do srednjezrni (debljine 3.9 4.1

mU toku buenja na IB-1 registrovana je pojava podzemnevode na dubini od 3.10 m od povrine terena.Fiziko-mehanike karakteristike tla su odreene naosnovu laboratorijskih ispitivanja, a za proraune suusvojene sledee vrednosti parametara vrstoe na

smicanje:- Ugao trenja = 28

- Kohezija C= 0kN/mDozvoljeno optereenje plitkog temelja, vertikalno i

centrino optereenog, izraunato je po metodi BrinchHansen [1].

doz =0.5BNsdi+c Nc sc dc ic

+ Df Nq sq dq iq (1)

Proraun je uraen za temeljnu plou, a rezultati su dati u

tabeli 2.

Tabela 2.Dozvoljena optereenja temelja

Tip temeljaDimenzije

(m)

Dozvoljena

nosivost (kN/m)

Ploa 12.0x14.0 (Df=3.5 m) 157.46

Ploa 12.0x14.0 (Df=3.7 m) 171.72

Proraun sleganja izvren je prema obrascu za proraun

inicijalnog sleganja:

IE

Bpwi

= (2)

gde je:

p- ravnomerno raspodeljeno optereenje u

kontaktnoj povrini

B - irina temeljaE- modul deformacije tlaI - koeficijent za sraunavanje sleganja

Dobijeni rezultati prikazani su u nastavku rada:

1507


19/311

sleganje centralne take:

mmmIE

BpwiO 5.230235.049 ==

= (3)

sleganje periferne take pravougaonog idealnosavitljivog temelja oslonjenog na peskovito tlo:

mmmIE

BpwiA 75.1101175.052 ==

= (4)

3. PRORAUN STATIKIH UTICAJA UKONSTRUKCIJI NA OSNOVU PARAMETARA

TLA ZA PREDMETNU LOKACIJU

Analizirano je fundiranje na temeljnoj ploi. Potrebnipodaci o tlu su preuzeti iz geomehanikog elaborata.

Objekat je analiziran prema vaeim standardima zasledea optereenja:

* Stalno optereenje* Optereenje snegom* Optereenje vetrom* Seizmiko optereenje

Osnovna brzina vetra iznosi 35 sm / . Osnovno optere-enje od snega iznosi 0.75 kN/m2(manje od 500 m ndv)[6]. Intenzitet seizmikih sila se rauna prema sledeemizrazu

Sik=Ks*i * ik * * Gk (5)gdje je:

Ks - koeficijent seizminostii - koeficijent dinaminosti- koeficijent priguenjaik - koeficijent sopstvenih oscilacijaGk masa

Za fundiranje na temeljnoj ploi (Sl.1), usvojena je

debljina ploe d=40 cm iz uslova da stvarni naponi budujednaki dozvoljenim naponima u tlu [2].

Statiki uticaji u konstrukciji kao i dimenzionisanjekonstrukcije izvreno je pomou programskog paketaTOWER 5.0.

4. ANALIZA STATIKIH UTICAJA U

KONSTRUKCIJI ZA RAZLIITADEFORMACIJSKA SVOJSTVA TLAAnalizirani su statiki uticaji u konstrukciji zgrade prirazliitim deformacijskim svojstvima tla [3]. Statiki uti-

caji u konstrukciji izraunati su pomo

u programskog pa-keta TOWER 5.0.

Posmatrani su uticaji za fundiranje na temeljnoj ploi priemu su varirane vrednosti koeficijenta krutostiposteljice. Za koeficijent krutosti posteljice uzete susledee vrednosti:

temeljna ploa sa koeficijentom krutosti posteljiceod 25 MN/m

3,

temeljna ploa fundirana na koti 3,13 m sakoeficijentom krutosti posteljice od 20 MN/m3, atemeljna ploa fundirana na koti 2,40 m sa

koeficijentom krutosti posteljice 15 MN/m3,

temeljna ploa fundirana na koti 3,13 m sa

koeficijentom krutosti posteljice od 30 MN/m3

, atemeljna ploa fundirana na koti 2,40 m sakoeficijentom krutosti posteljice 15 MN/m3,

temeljna ploa fundirana na koti 3,13 m sa koefi-

cijentom krutosti posteljice od 45 MN/m3, a temelj-

na ploa fundirana na koti 2,40 m sa koeficijentomkrutosti posteljice 15 MN/m

3.

Sl. 1.Fundiranje na temeljnoj ploi

Vrednosti momenata savijanja u ploi prikazane su na

slikama 2,3,4 i 5.

126.72

-76.35-72.27

84.02

-67.12

84.8

-59.82

94.5

-90-80

-70

-60

-50

-40-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

8090

100

110120

130

140

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

duina temeljne ploe (m)

momenti(kNm/m)

krutost t la 25 MN/m3 krutost tla 15/20 MN/m3

krutost tla 15/30 MN/m3 krutost tla 15/45 MN/m3

Sl. 2.Momenti savijanja Mx u ploi (pravac 1)

247.69

-223.09

-219.48

348.01

-226.94

342.3

-232.48

334.59

-280

-240

-200

-160

-120

-80

-40

0

40

80

120

160

200

240

280

320360

400

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

irina temeljne ploe (m)

momenti(kNm/m

krut ost tl a 25 MN/m3 kr ut ost tl a 15/20 MN/m3

krutost tla 15/30 MN/m3 krutost tla 15/45 MN/m3 Sl. 3.Momenti savijanja Mx u ploi (pravac 2)

Za analizirane sluajeve usvojene su i povrine armature u

karakteristinim presecima konstrukcije i prikazane utabelama 3,4 i 5.

1508


20/311

76.2782.49

-207.7-209.98

69.73

-199.14

63.99

-184.9

-240

-220-200

-180

-160

-140

-120

-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14


momenti(kNm/m

krut ost t la 25 MN/m3 kr utost tl a 15/20 MN/m3

krutost tla 15/30 MN/m3 krutost tla 15/45 MN/m3 Sl. 4.Momenti savijanja My u ploi (pravac 1)

442.94

-49.02

663.54

-40.56

652.7

-38.53

632.77

-35.21

-100

-500

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

600

650

700

750

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12


momenti(kNm/m

kr utost tl a 25 MN/ m3 kr utost tl a 15/20 MN/ m3

krutost tla 15/30 MN/m3 krutost tla 15/45 MN/m3 Sl. 5.Momenti savijanja My u ploi (pravac 2)

Tabela 3.Ploe max Aa [cm2/m]

Povrine armature za razliite koeficijente krutosti posteljiice

sluaj

nivo

I sluaj25000 kN/m3

II sluaj15000/20000 kN/m3

III sluaj15000/30000 kN/m3

IV sluaj15000/45000 kN/m3

pravac 1 pravac 2 pravac 1 pravac 2 pravac 1 pravac 2 pravac 1 pravac 2

Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,g Aa,g Aa,d

suteren 15,72 13,18 19,52 22,30 15,03 17,85 20,25 33,55 15,15 18,00 18,85 32,93 15,57 17,91 17,57 31,82

suteren

I9,02 11,71 12,38 8,11 8,87 11,30 12,07 9,68 7,69 7,97 11,00 10,02 6,47 4,30 10,10 10,54

prizemlje 6,57 5,41 17,64 7,5 10,51 5,11 20,45 7,88 10,63 5,10 20,50 7,88 10,63 5,06 20,29 7,85

I sprat 11,42 6,02 16,68 6,69 16,11 7,28 19,96 8,26 16,29 7,21 19,92 8,21 16,49 7,19 19,81 8,21

II sprat 10,68 6,22 16,87 6,52 17,11 7,12 20,10 8,06 17,21 7,12 20,18 8,03 17,35 7,12 20,08 8,02

III sprat 11,25 5,88 16,40 6,86 16,55 7,09 19,70 8,68 16,64 7,27 19,81 8,73 16,77 7,39 19,72 8,73

potkrovlje 10,48 6,04 16,68 7,19 14,95 6,81 20,05 8,65 15,25 6,82 20,13 8,64 15,63 6,82 20,05 8,64

potkrovlje II 9,53 5,08 12,15 7,53 13,01 5,15 15,12 8,34 13,67 4,83 15,15 8,30 13,98 4,88 15,08 8,30

Tabela 4.Zidovi max Aa [cm2/m]

Povrine armature za razliite koeficijente krutosti posteljiice

sluaj

nivoI sluaj25000 kN/m3

II sluaj15000/20000 kN/m3III sluaj15000/30000 kN/m3

IV sluaj15000/45000 kN/m3

pravac 1 pravac 2 pravac 1 pravac 2 pravac 1 pravac 2 pravac 1 pravac 2

Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,d Aa,g Aa,g Aa,g Aa,d

V 1 14,77 14,84 5,28 5,31 15,23 15,30 7,66 7,69 17,90 17,98 7,25 7,28 21,04 21,14 7,28 7,31

V 4 13,03 13,10 26,35 26,48 16,78 16,86 31,77 31,92 17,71 17,80 32,00 32,16 18,99 19,08 32,26 32,62

V 6 9,00 9,04 14,88 14,95 10,42 10,47 16,98 17,06 11,07 11,13 16,94 17,02 11,96 12,01 16,90 16,98

V 7 16,35 16,43 9,63 9,68 19,51 19,60 10,14 10,19 20,53 20,63 10,50 10,56 22,07 22,18 11,03 11,09

H 1 8,26 8,30 8,33 8,37 6,66 6,69 9,42 9,48 5,90 5,93 10,09 10,14 6,26 6,29 10,99 11,05

H 2 8,85 8,89 14,92 14,99 10,28 10,33 16,95 17,04 10,56 10,61 16,82 16,90 10,88 10,93 16,64 16,72

H 3 11,72 11,78 13,38 13,45 15,68 15,75 16,92 17,00 16,74 16,82 16,88 16,96 17,90 17,99 16,86 16,94

1509


21/311

Tabela 5.Stubovi maxAa [cm2]

Povrine armature za razliite koeficijente krutosti

posteljiice

I sluaj

25000 kN/m3

II sluaj

15000/20000kN/m3

III sluaj

15000/30000kN/m3

IV sluaj

15000/45000kN/m3

H 1 19,85 (pos S2) 19,59 (pos S2) 19,30 (pos S2) 22,56 (pos S2)

H 3 20,90 (pos S2) 21,68 (pos S2) 21,95 (pos S2) 22,28 (pos S2)

H 5 10,93 (pos S1) 12,23 (pos S1) 12,57 (pos S1) 12,85 (pos S1)H 7 34,01 (pos S2) 35,85 (pos S2) 28,51 (pos S2) 25,77 (pos S2)

Dijagrami sleganja temelja prikazani su na slikama 6 i 7.

16.14

14.2812.98

12.58

0

1

23

4

5

67

8

9

1011

12

13

1415

16

17

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14


sleganjetake(mm)

krut ost t la 25 MN/m3 kr ut ost t la 15/20 MN/m3

krutost t la 15/30 MN/m3 krutost tla 15/45 MN/m3 Sl. 6.Dijagram sleganja (pravac 1)

14.28

16.14

12.46

9.91

0

1

23

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1415

16

17

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12


sleganjetake(mm)

krutos t t la 25 MN/m3 krutos t t la 15 /20 MN/m3

krutost tla 15/30 MN/m3 krutost tla 15/45 MN/m3 Sl. 7.Dijagram sleganja (pravac 2)

5. ZAKLJUAK

Objekat je potrebno fundirati na temeljnoj ploi. Za preci-ziranje uslova fundiranja izvedena su detaljna geomeha-nika ispitivanja terena

Utvreno je da sa poveanjem modula reakcije tla dolazido smanjenja sleganja zgrade. Usled toga dolazi i do sma-njenja statikih uticaja u konstrukciji zgrade. U sluaju

kada na jednom delu zgrade imamo tlo sa veimmodulom reakcije tla nego na drugom delu, u konstrukcijise javlja porast statikih uticaja.Sa poveanjem modula reakcije tla na jednom delu te-

meljne ploe dobijaju se za 5-10% manji uticaji.Ukolikose ispod kompletne temeljne konstrukcije nalazi tlo istih

karakteristika tada e u konstrukciji biti za 15-20% manjiuticaji u pravcu krae dimenzije temeljne ploe, a takoee u konstrukciji biti potrebno za 10-12% manje armature

u presecima, nego kada se delovi temeljne ploe nalaze natlu razliitih karakteristika.

6. LITERATURA

[1] Stevan Stevanovi, Fundiranje 1, Nauna knjiga,Beograd,1982.

[2] Johan Sklena, Reeni zadaci iz fundiranja, Fakultet

tehnikih nauka u Novom Sadu. OOUR Nauno-obrazovniinstitutzaindustrijskugradnju,NoviSad,1987

[3] Duan Milovi, Mitar ogo, Greke u fundiranju,monografija, Fakultettehnikihnauka,NoviSad 2005.

[4] BetoniarmiranibetonpremaBAB87Osnovepro-rauna i konstruisanja, Univerzitetska tampa, Beograd,2000.[5] Beton i armiranibetonprema BAB87 Primeri i

prilozi,Univerzitetskatampa,Beograd,2000.

Kratka biografija:

Branislav Kvaev roen je u NovomSadu 1983.god.Diplomski master rad

na Fakultetu tehnikih nauka iz oblastigraevinarstva Fundiranje objektaodbranio je 2009.god.

1510


22/311


EKSPERIMENTALNO UTVRIVANJE VREMENA MONTAE ELEMENATASPORTSKE HALE I UPOREIVANJE SA NORMATIVIMA

EXPERIMENTAL DETERMINATION OF THE TIME OF ASSEMBLY OF A SPORTHALL AND THE COMPARISON WITH NORMATIVES

Jelena Duvnjak,Fakultet tehnikih nauka, Novi Sad


Kratak sadraj Na konkretnom primjeru izgradnjesportske hale opisana je tehnologija izrade, transporta i

montae elemenata konstrukcije sa osvrtom naeksperimentalno utvrivanje vremena montae metodomfotopregleda i uporeivanje dobijenih rezultata sapodacima koji se dobijaju na osnovu normativa.

Abstract One example of the construction of a sporthall production technologies, transport and assembly ofconstruction elements, with a focus on experimentaldetermination of the time of assembly method of photo-

viewing together with the comparison of obtained resultswith the data based on normatives,have been described.

Kljune rei:Fotopregled, Normativi

1. UVOD

U cilju izbjegavanja veine nepovoljnih okolnosti koje

svaki projekat donosi, ovim radom se, na konkretnomprimjeru izgradnje objekta sportske hale, kroz projekat

tehnologije i organizacije graenja, pokuala skrenuti

panja na reavanje nekih od moguih problema, a sve ucilju ostvarenja predviene dinamike radova.

Snimanje procesa rada u graevinarstvu moe biti saciljem utvrivanja radnih normi vremena za neki rad, ali isa ciljem snimanja organizacije procesa rada (gubitakavremena u procesu rada). Sa razvojem tehnike mijenjajuse mnogi procesi i javljaju novi, kao i novi materijali imaine, pa je potrebno stalno dopunjavati i korigovati

postojee norme.

Da bi se za jedan proces odredila norma, on se moraobavljati pod normalnim uslovima tj. da je dobro organi-zovan u odnosu na raspoloiva sredstva, sa radnicima

uvjebanim za nain rada koji se normira.

U ovom radu izvreno je mjerenje vremena montae ele-menata konstrukcije sportske hale metodom fotopregleda,

te za iste elemente odreeno vrijeme montae na osnovuProsjenih normi u graevinarstvu sa uporednim prika-

zom dobijenih rezultata.

2. OPIS OBJEKTA

Sportska hala dimenzija 35,00 x 26,00 m isprojektovanaje kao skeletna armiranobetonska konstrukcija sa mon-tanim tribinama za oko 300 gledalaca.

______________________________________________

NAPOMENA:Ovaj rad proistekao je iz diplomskog-master rada ijimentor je bio prof.dr Milan Trivuni.

2.1. Konstrukcija objektaNosiva konstrukcija sportske hale sastoji se od poprenihramova na rasteru 6,90 m, povezanih u podunom pravcuarmiranobetonskim koritima i temeljnim veznim gredama.Ram ine:

armiranobetonski krovni nosai,

stubovi i

temeljne stope sa aicom

Nosiva konstrukcija tribina sastoji se od glavnih nosivihtesterastih greda i armiranobetonskih talpi.Konstruktivni sistem sportske hale sa tribinama sveden jena svega osam elemenata koji se mogu izraditi u lokalnimfabrikama prefabrikovanih armiranobetonskih elemenata ito:

oluna koritasta ivina greda,

sekundarni krovni nosai- ronjae,

glavni krovni nosai,

stubovi,

temeljne vezne grede,

temeljne stope sa aicom,

testerasti nosai tribina i

talpe tribina

2.2. Povezivanje montanih elemenataPovezivanje elemenata u jedinstvenu konstrukciju pred-stavlja vrlo vaan i detaljan projektantski i izvoaki za-datak. Od rjeenja povezivanja elemenata kao i preciz-nosti pri izvoenju, zavisi stabilnost cjelokupne konstruk-cije.Sve meusobne veze elemenata, rjeavaju se zglobno,

izuzev veze stubova i temelja koje su rijeene ukljete-njem.

3. IZRADA, TRANSPORT I TEHNOLOGIJA

MONTAE ELEMENATA KONSTRUKCIJE3.1. Izrada i transport montanih elemenataProizvodnja montanih armiranobetonskih elemenata or-

ganizovana je u posebnim pogonima van gradilita, zbogmalog broja elemenata razliitih dimenzija, kao i zbogpostojanja pogona za prefabrikaciju koji se nalaze narelativno maloj udaljenosti od gradilita.S obzirom na udaljenost gradilita od fabrike za proiz-vodnju montanih elemenata, kao i postojanje saobraaj-nica koje povezuju ove dvije lokacije, usvojen je transport

montanih elemenata kamionima koji se uz policijskupratnju kao specijalan teret dopremaju na gradilite.Na gradilitu se direktno sa kamiona vri montaa eleme-nata autodizalicom, te se pristizanje elemenata na gradi-lite mora odvijati prema utvrenoj dinamici montae.

1511


23/311

Elementi prilikom transporta moraju biti dobro upakovanii obezbijeeni od prevrtanja, ime se spreava eventualnooteenje elemenata i ugroavanje javnog saobraaja.

3.2. Tehnologija montae elemenata konstrukcijeMontaerski radovi moraju biti izvedeni prema planumontae koji izrauje Izvoa radova, a odobravaNadzorni organ.

Cijeli tehnoloki proces montae elemenata obuhvatasledee aktivnosti:

priprema leita,

priprema elementa,

zahvatanje,

dizanje,

podizanje i privremeno uvrivanje,

kontrola poloaja,

spajanje montanih elemenataVrsta objekta i tip konstrukcije definiu moguu tehno-logiju i metode montae.Pri diferencnoj montai, koja je primijenjena za montauove sportske hale, prvo se vri montaa svih temelja,temeljnih greda, zatim stubova, pa krovnih nosaa,olunih greda i na kraju ronjaa. Po zavrenoj montai

konstrukcije hale vri se montaa tribina i to prvotesterastih nosivih greda, a potom talpi tribina.Za montau hale odabrana je jedna autodizalica DemagAC 50-1 duine strijele 40 m i nosivosti 50 t.

4. ANALIZA VREMENA MONTAE

Primjena savremenih tehnologija graenja i industrijalizo-vanih metoda pri izgradnji najraznovrsnijih objekata na-mee potpunije prouavanje rada. Vii stepen mehani-zovanosti radova i savremene tehnologije graenja, gdje

se rad bitno razlikuje od ranije primjenjivanih zanatskihmetoda, upotpunjuju zahtjev o potrebi prouavanja rada.Prouavanje rada je zajedniki naziv za dvije naune

oblasti:

prouavanje metoda i

mjerenje radaProuavanje metoda rada je sistematsko snimanje, analizai kritiko ispitivanje postojeih metoda za obavljanje rada,kao i razrada i primjena lakih, efikasnijih i ekono-minijih metoda.

Mjerenje rada je primjena odabranih postupaka da bi seodredila sadrina rada, izuavanjem vremena koje jepotrebno kvalifikovanom radniku da na standardan nain

obavi posao.Utroak radnog vremena za montau konstrukcije moebiti ustanovljen putem normi, promatraa ili koritenjemizvjetaja sa gradilita.

Norme su mjerila koja se koriste za proraun potrebnihsredstava kod graenja (radne snage, mehanizacije, mate-rijala), planiranja i analize novih tehnologija.Sa razvojem tehnike mijenjaju se mnogi procesi i javljajunovi, kao i novi materijali i mehanizacija, pa je potrebnostalno dopunjavati norme, odnosno korigovati stare. Uovom radu za odreivanje utroka radnog vremena mon-

tae konstrukcije sportske hale u cjelini, odnosnopojedinih elemenata koji je sainjavaju, koritene su dvije

metode prorauna i to: proraun na osnovu prosjenih normi u graevi-

narstvu i

metoda fotopregleda

4.1. Odreivanje vremena montae na osnovuprosjenih normi u graevinarstvuZa odreivanje vremena trajanja pojedinih aktivnostimontae elemenata potrebne su norme utroka vremena.

Poto je montaa ciklian proces, potrebno je poznavatitrajanje jednog ciklusa rada sa odgovarajuom mainom,

za karakteristini montani element uz nain prihvatanja i

polaganja.Ciklus procesa montae obino sainjavaju sledeeoperacije:

prihvatanje i otputanje tereta,

dizanje tereta i okretanje,

horizontalni prenos tereta,

povratak kuke dizalice sa sputanjem.

Trajnje ciklusa moe se definisati izrazom:

ifcik ttT +=

ft -fiksno vrijeme za odreeni proces

ft - trajanje ostalih elemenata konstrukcije

Norma vremena oznaava utroak vremena za jedinicuproizvoda uz pravilnu organizaciju.

Norma vremena data je izrazom:

GNv= V/Q,gdje je:

V- utroeno vrijeme u radnim satima

Q- izvrena koliina proizvoda

Za mnoge procese na postoje norme za ove dijelove cik-lusa, pa ih je nekada potrebno odrediti na osnovu pret-postavki.Preduzea koja izvode montaerske radove posjeduju is-kustvene norme za odreene aktivnosti kao norme vreme-

na ili norme uinka.Za proraun vremena montae u ovom konkretnom slu-

aju, koritene su prosjene norme u graevinarstvu (knji-ga 2, oznaka norme GN-415-400), gdje je klasifikacijadata po teini elemenata i visini dizanja.Utroci vremena odnose se na grupu od 4 montera i to:

1 monter VII grupe

1 monter V grupe

2 montera IV grupeU tabeli 1. prikazana su vremena za montau pojedinihelemenata prema prosjenim normama u graevinarstvu i

isti koriteni kao ulazni podaci za izradu gantograma.

4.2. Odreivanje vremena montae na osnovu metodefotopregledaFotopregled se koristi za posmatranje i mjerenje utrokaradnog vremena u kojem je obuhvaeno produktivno i

neproduktivno vrijeme, a proces rada se obino rastavi naradne operacije. Snimanje se vri tokom cijele smjene ilivie smjena dok nije proces u potpunosti zavren.

U zavisnosti od karaktera radnog procesa, razlikujemoindividualni i grupni fotopregled.Kod individualnog fotopregleda utroci radnog vremena i

uinak se snimaju odvojeno za svakog radnika, a kod

1512


24/311

grupnog fotopregleda snima se istovremeno cijela gruparadnika koja uestvuje u procesu montae.

Trajanje radnih operacija mjeri se asovnikom, a upisiva-

nje se vri brojno, grafiki ili mjeovito.

Kod grafikog naina snimanja koristi se obrazac za zapi-sivanje utroenog vremena na raznim operacijama ili

zastojima u radu u vidu linijskog dijagrama. Tanostzapisivanja vremena moe biti od 0,5-1,0 min.

Prilikom snimanja se mjeri i produkcija u odgovarajuim

jedinicama za svaki element.Takoe se moe vidjeti i brojmontiranih elemenata tokom trajanja radnog vremena zajedan dan.

Koristei metodu fotopregleda izvrena su mjerenja vre-mena pri montai svih montanih dijelova konstrukcije,

kao i sve operacije koje su potrebne da se izvre primontai elemenata. Montaa pojedinih elemenata moe seprikazati i na fotografskim snimcima.

Posmatrani elementi su:

temeljne stope sa aicom

temeljne grede

stubovi

glavni krovni nosai

olune grede

sekundarni nosai-ronjae

nosai tribina

talpe tribinaOperacije koje se vre prilikom montae elemenata su ra-lanjene na:

priprema elemenata

kaenje elemenata

podizanje elemenata prenos elemenata

postavljanje elemenata u konstrukciju

kontrola poloaja elemenata

Metodom fotopregleda u konkretnom sluaju mjerenje jevreno obinim asovnikom, tako to je nakon svakogciklusa zabiljeeno vrijeme trajanja tog procesa. Dobijenirezultati se zapisuju u posebno napravljene tabele.

Obrada rezultata mjerenja data je tablino (tabela 1), ausvojena vremena koritena su kao ulazni podaci zaizradu gantograma.

5. UPOREIVANJE REZULTATA MJERENJANa osnovu mjerenja fotopregledom, dobijaju se krajnji re-zultati, na osnovu kojih moe da se planira montaa nekihnovih objekata, slinih karakteristika.

Ti zbirni rezultati su, uporedo sa rezultatima proraunavremena montae na osnovu prosjenih normi u grae-

vinarstvu prikazani u tabeli 1.

Metodom uporeivanja vremena na osnovu mjerenja foto-pregledom u odnosu na normirane veliine, utvruju se

kvantitativni odnosi odstupanja od normativa i standardate uoavaju ostvarenja ili neostvarenja eljenih veliina,

postavljenih s ciljem poslovanja preduzea.

Da bi se uopte mogla upotrijebiti metoda uporeivanja,

neophodno je obezbijediti osnovne pretpostavke njeneprimjene:

Tabela 1.Rezultati eksperimentalnih mjerenja.

ifra Elementi

Eksperimentalno

odreenovreme

(min/kom)

Vreme poGN

(min/ko)

Brojkomada

TSTemeljnastopa sa

aicom

40 192 18

TG1Temeljna

vezna greda1

30 132 10

TG2Temeljna

vezna greda

2

30 132 8

S Stub 53 216 18

GNGlavni A

nosa60 300 6

SNSekundarnikrovni nosa

20 120 60

OG Oluna greda 32 150 10

NT1Nosatribina1

48 150 1

NT2Nosatribina

248 84 5

Tt1 Talpa- tip 1 30 150 4

Tt2 Talpa-tip 2 30 150 12



da postoje najmanje dvije pojave (veliine, rezultati)koje se uporeuju,

da je obezbijeena uporedivost tih pojava (veliina,rezultata) ijem konkretnom uporeivanju pristu-

pamo.

Za kriterijum odnosno mjeru uporeivanja uzima senormativ, kao mjera veliine, prema kojoj se utvruje

odstupanje istorodnih veliina koje upore

ujemo.

Metoda odstupanja je razvijeniji vid metode uporeivanjai njena sutina je utvrivanje za koliko i u kom smijeruispitivana pojava odstupa od svoje normirane veliine,odnosno prosjene vrijednosti (negativna-pozitivna

odstupanja).

Cilj je: otklanjanjem uzroka odstupanja, vraanje ostvari-vanja rezultata u nivo normiranih, planiranih ili prosjenihtendencija, odnosno, prilagoavanje izmijenjenim

uslovima i mogunostima njihovog ostvarivanja.

1513


25/311

6. IZLAZNI REZULTATI DINAMIKOG PLANAMONTAE OBJEKTA

Rezultati dobijeni metodom fotopregleda i rezultati

izraunatih na osnovu normativa, uzeti su kao ulaznipodaci za izradu dinamikog plana- gantograma.

Prema uneenim podacima za trajanje pojedinih

aktivnosti, njihove meusobne veze, definisanog po

etkaizgradnje objekta sportske hale i usvojenog radnog

kalendara, kao krajnji rezultat dobije se ukupno trajanjeizgradnje objekta koje iznosi:

28 radnih dana prema podacima dobijenimmjerenjem, odnosno

58 radnih dana prema podacima dobijenim naosnovu Prosjenih normi u graevinarstvu.

7. ZAKLJUAK

Na osnovu primijenjenih metoda prorauna prosjenihvremena montae, pojedinih elemenata konstrukcije, na

konkretnom primjeru jedne sportske hale, dobijeni su od-reeni rezultati. Ti rezultati su uporeivani, te je dobijenarazlika (pojedinano po elementima i prosjeno za sveelemente) izraena procentualno, a to je prikazano u

tabeli broj 2.

Tabela 2. Razlika rezultataeksperimentalnih merenja.

Nazivelementa

Rezultatiprema

graevinskojnormi(min)

Rezultati dobijenieksperimentalnim

putem(min)

Razlika(%)

Temeljnastopa saaicom

19240 480,00

Temeljnagreda

102 40 255,00

Stub 216 53 407,55

Glavninosa-rigla

282 60 470,00

Olunagreda

150 32 468,75

Ronjae 150 32 468,75

Nosatribina

132 53 249,00

Talpatribina

132 30 440,00

Prosjeno: 404,88 %

Uporeivanjem rezultata dobijenih na osnovu metodefotopregleda i rezultata dobijenih na osnovu prosjenihnormi u graevinarstvu, dolo se do sledeih zakljuaka:

vrijeme trajanja montae pojedinih elemenatakonstrukcije hale, prema rezultatima mjerenja nagradilitu, krae je za 4,05 puta u odnosu navrijeme izraunato na osnovu normativa,

ukupni rok montae konstrukcije hale je premarezultatima mjerenja, duplo krai u odnosu narok dobijen prema normativima.

napretkom tehnologije i dobrim organizovanjemgradilita, dobijaju se rokovi koji se razlikuju odrokova koje imamo u graevinskim normama.Sve to dovodi do bre tehnologije graenja, jersu potrebe za brom i efikasnijom gradnjom sve

vee.

napretkom industrije dobijaju se sve krai rokoviza izgradnju objekata.

8. LITERATURA

[1] M.R.Trivuni, Montaa betonskih konstrukcijazgrada, Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet

tehnikih nauka, 2000.godina.[2] J.Klepac, Organizacija graenja,Zagreb, 1989.[3] R.Rakovi, Projektni menader,PM College,

internet prezentacija, 2009.

Kratka biografija:

Jelena Duvnjak roena je u Brkom 1969.

god. Diplomski-master rad na Fakultetutehnikih nauka iz oblasti Graevinarstva Proizvodni sistemi u graevinarstvu,

odbranila je 2009.god.

1514


26/311


EKSPERIMENTALNO UTVRIVANJE VREMENA MONTAE ELEMENATAKONSTRUKCIJE CARINSKOG TERMINALA

EXPERIMENTALLY ESTABLISHING TIME OF ELEMENTS ASSEMBLY OF THECONSTRUCTIONS CUSTOMS WAREHOUSE

Svjetlana ivi,Fakultet tehnikih nauka, Novi Sad


Kratak sadraj U radu je prikazano eksperimentalnomjerenje vremena montae elemenata konstrukcije Carin-skog terminala Brko i uporeivanje dobijenih rezultata

sa potrebnim vremenom montae odreenim prema gra-evinskim normama.

Abstract This paper presents experimental establishing

time of elements assembly of the constructions customswarehouse Brko and compare with necessary time in

standards.

Kljune rei: Montaa hala, Eksperimentalno mjerenjevremena, Normativi

1. UVOD

U ovom radu se na konkretnom primjeru izvoenja mon-tae objekta pokualo utvrditi stvarno vrijeme potrebno zamontau elemenata objekta i uteda vremena u odnosu navrijeme dato u Graevinskim normama, kao i odreivanjeoptimalnog vremena potrebnog za izvoenje ovakvog tipa

objekta.Najvidljiviji efekti dobre organizacije radova (prvens-tveno montanih) proisteklih iz kvalitetnog projektatehnologije i organizacije graenja i primene na gradilitusu: kvalitet, odravanje rokova i trokova graenja.Snimanje procesa rada prilikom montae elemenata ob-

jekta se radi sa ciljem utvrivanja radnih normi vremenaza neki rad, ali i sa ciljem snimanja organizacije procesarada (gubitaka vremena u procesu rada), a odreuje semjerenjem vremena montae pojedinih elemenata meto-dom foto-pregleda.Sve operacije koje je potrebno izvriti u okviru realizacijeobjekta su obraene po redosljedu izvrenja u okviru di-

namikih planova graenja. Pomenute operacije su obra-ene grafiko - raunskim metodama za predstavljanje

procesa rada, koje daju tehnoloke i organizacione vezemeu aktivnostima.

2. OPIS OBJEKTAObjekat predstavlja Carinski terminal koji se nalazi nalokaciji JP Luka Brko Brko distrikt BiH.Carinski terminal je jednobrodna hala koja se satoji izvieg dijela u kome su smjetena skladita i nieg dijela ukome je smjeten administrativni dio sa kancelarijama zarad Carinske slube. Objekat je projektovan od montanihAB elemenata. Objekat ima slijedee karakteristike:

______________________________________________NAPOMENA:Ovaj rad proistekao je iz diplomskog-master rada iji mentor je bio prof.dr Milan Trivuni.

osovinske dimenzije 57,50 x 25,00 m raspon L = 25,0 m korisna visina H = 6,00 m, odnosno 2,80 m povrina P = 1180,0 m

2.1. Konstrukcija objekta

Konstrukciju objekta sainjavaju poduni i popreni ra-

movi koji su formirani od montanih elemenata. Objekatse fundira na temeljnim stopama, temeljima samcima saaicom i temeljnim gredama. Montani AB elementi su:temelji samci, temeljne grede, stubovi, glavni nosai,olune grede i ronjae.

3. TEHNOLOGIJA MONTAE

Proizvodnja i kontrola kvaliteta svih armiranobetonskihmontanih elemenata obavlja se u pogonu za prefabri-kaciju firme DOO Bos-ing Gradaac. Organizovanjelinije za prefabrikaciju na gradilitu odbaeno je kaoneekonomino rjeenje iz sljedeih razloga:

zbog velikog broja razliitih elemenata i mogu-ih propusta u pogledu kvaliteta sam proces izgradnje trajao bi znatno due bile bi znatno vee potrebe za radnom snagom

Kontrola kvaliteta se sprovodi u pogonu za prefabrikaciju,gdje se dobija garancija da e elementi biti proizvedeni povaeim standardima i pravilnicima koji vae za tu oblast.U procesu montae neophodno je maksimalno koristitimehanizovani rad kako bi montaa bila ekonomskiopravdana.Proizvodnja i transport, odnosno isporuka gotovih eleme-nata organizovana je tako da gotovi elementi, s obziromda se montaa vri direktno sa kamiona, pristiu na

gradilie po unapred utvrenoj dinamici, a transportuju sekamionima.Planiranje i usklaivanje transporta sa postojeim planommontae postie se izradom operativnog plana isporukegotovih montanih elemenata i njegovom uspenomrealizacijom. Karakteristike pojedinih elemenata (teina,oblik, materijal) odreuju kapacitet pojedinih sredstava.Svi elementi do 6,0 m duine transportuju se u kamionimasa prikolicom, a elementi veih duina kamionom saniskonoseom prikolicom.

4. ODREIVANJE TRAJANJA MONTAEELEMENATA

Ovim zadatkom predvia se odreivanje utroka radnogvremena montae konstruktivnih elemenata objekta Ca-rinskog terminala u cjelini, tj. pojedinih njegovih dijelovakoji ga sainjavaju. Odreivanje vremena montae vreno

1515


27/311

je koritenjem Prosjenih normi u graevinarstvu, drugidio visokogradnja, Graevinska knjiga, Beograd, 2000.i upotrebom metode foto-pregleda, tj. mjerenjem vremenatrajanja montae na gradilitu.

4.1. Odreivanje

Documents

zbornik_5c