Numer piąty i szósty - lipiec/grudzień 2011 ORLIMAN Polska s.c. ul. Sportowa 4/13 55-200 Oława ISSN: 2081-8874

Przyglądniemy się bliżej dolegliwościom bólowym kręgosłupa, sposobom leczenia i postępowa-nia w takich sytuacjach, przedstawiamy i przy-bliżamy różne rodzaje zaopatrzenia kręgosłupa wspomagające jego le-czenie.

Kolejny odcinek cyklu burzliwych medycznych wątków w starożytności, autorstwa doktora Bogu-miła Przeździaka.

50 lat wiedzy i fachowości w dziedzinie zaopatrze-nia ortopedycznego od Warsztatów Ortopedycz-nych powstałych w 1961 roku do Zakładów Orto-pedycznych w Gdańsku w 2012 roku. Zachęca-my do zapoznania się ze szczegółami na stronie 5. Gratulujemy pięknego jubileuszu i życzymy dru-gie tyle. Redakcja.

Przyglądniemy się rów-nież jak woda krąży w przyrodzie oraz jak po-wstaje śnieg.

Zamieściliśmy również bardzo interesującą an-kietę przeprowadzoną wśród pacjentów Oddzia-łu Rehabilitacji Szpitala w Sieradzu.

W NUMERZE

Problem dolegliwości bó-lowych kręgosłupa dotyka coraz szerszego grona lu-dzi i co ciekawe w coraz młodszym wieku. Naj-nowsze badania kliniczne dowodzą ,iż schorzenia kręgosłupa różnej postaci, począwszy od zwykłych zmian funkcjonalnych a skończywszy na ciężkich uszkodzeniach spowodo-wanych urazem lub choro-bą, stanowią już problem blisko 80 procent naszego społeczeństwa. W tym miejscu można zadać sobie pytanie dlaczego aż tyle ? Przede wszystkim mają na to wpływ zmiany cywilizacyj-ne i środowiskowe mające ogromny oddziaływujące na kondycje zdrowotną całych społeczeństw. Są to także nasze błędy uwarunkowane

złymi nawykami, nieświadomie

popełnianymi każdego dnia. Chciałbym zająć się w tym ar-tykule głównie odcinkiem lędź-wiowo-krzyżowym kręgosłupa i omówić najczęściej występu-jącą zmianę zwaną dyskopa-tią. Kręgosłup pełni w naszym organizmie podstawową rolę i jak tylko zaczyna się coś z nim dziać wiemy o tym od razu.Na potrzeby niniejszego opra-cowania pozwolę sobie zasto-sować uproszczony podział schorzeń tego odcinka kręgo-słupa, a mianowicie:- zmiany pochodzenia mecha-nicznego związane ze zmianą naturalnych kształtów trzonów i krzywizn kręgosłupa wraz z wy-tworem różnego rodzaju wyrośli i uszkodzeniem tkanki miękkiej danej okolicy,- zmiany pochodzenia chemicz-nego powstałe wskutek procesu chorobowego i stanu zapalnego uszkadzającego dane struktury.

Na rycinie 1 przedstawiony jest odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa w jego anatomicz-

nym kształcie patrząc z boku. Przyczyn degeneracji odcinka lędźwiowo-krzyżowego i różne-go rodzaju dolegliwości z tym związanych możemy się do-szukiwać w zasadzie w tkance kostnej i tkance miękkiej. Struk-tura kostna tego odcinka ce-chuje się ogromną złożonością i niebagatelną funkcją. Z tego to właśnie odcinka wychodzą korzenie nerwowe zaopatrujące struktury tułowia i kończyn dol-nych. Dlatego odcinek ten pełni funkcję ochronną dla rdzenia kręgowego, jest miejscem wyj-ścia korzeni nerwowych przez otwory międzykręgowe i pozo-stałe związane z postawą i me-chaniką ciała. Tkanka miękka jest równie złożona. Najczęściej słyszanym przez nas jej wytwo-rem jest krążek międzykręgowy. Krążek międzykręgowy tworzy wraz z dwoma sąsiednimi krę-gami strukturę odpowiedzialną za amortyzację wstrząsów i wspomagającą płynność ru-chów całego kręgosłupa. Jego struktura przypomina krążek ale nie jest jednolita. Jest on złożo-ny z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego. Pierścień jest zbudowany z kilku warstw a

Zdrowie ile cię trzeba cenić ?!!Dyskopatia

2 SZNURÓWKAjądro miażdżyste z galaretowa-tej substancji. Układ jadra po-winien być kolisty i znajdować się w centrum otaczających go pierścieni. Niestety tak jest do czasu, gdy choroba lub uraz nie zaburzą w sposób mechaniczny lub chemiczny struktur samego krążka, tkanek okołostawowych czy też kostnych.

Patomechanika krążka mię-dzykręgowego 1) Zmiany ciśnienia wywierane-go na krążek przez sąsiednie trzony kręgów, odpowiadają zmianom funkcjonalnym bądź strukturalnym statyki kręgo-słupa tej części, (skrzywienia boczne, nadmierna kyfotyzacja czy lordotyzacja). 2) Przemieszczenie się jądra miażdżystego w kierunku tyl-nym lub tylno bocznym, bardzo rzadko przednim, bez całko-witego rozerwania pierścieni włóknistych. 3) Przemieszczenie się jądra miażdżystego w kierunku tyl-nym lub tylno bocznym, bardzo rzadko przednim z całkowitym rozerwaniem pierścieni włókni-stych. Każdemu z tych etapów degeneracyjnych krążka mię-dzykręgowego towarzyszą inne objawy subiektywnie odbierane przez pacjenta.

Terapeutyczny podział objawów i dysfunkcji: - ostry odpowiada procesowi rozerwania pierścienia i wypły-nięciem jądra, a w skrajnych wypadkach może ono trafić do kanału kręgowego i wywierać presje na worek oponowy. W większości przypadków jednak drażni korzenie wychodzące z otworu międzykręgowego. Wy-stępuje tu także stan zapalny okołostawowy, liczne deficyty ruchowe łącznie z opadaniem stopy, parastezje, mrowienia zmiana ciepłoty skóry; ogromne dolegliwości bólowe umiejsco-wione w okolicach miednicy, pleców i kończyn dolnych, w zależności od segmentu kręgo-słupa lędźwiowo - krzyżowego w jakim toczy się proces choro-bowy. - podostry charakteryzuje się wycofywaniem stanu zapalne-go tkanek okołostawowych ale cały czas aktywna presją jadra na korzenie międzykręgowe, pozostające w zależności od stopnia uszkodzenia i objawami opisywanymi wcześniej. - przewlekły to powolna absorp-cją jądra spoza krążka i do-chodzeniem do względnej lub całkowitej sprawności ruchowej i wycofywaniem się objawów opisywanych wcześniej.

LeczenieDyskopatia nieleczona postę-puje, co związane jest z rozwo-jem zmian zwyrodnieniowych i rozprzestrzenianiem się ich na sąsiednie przestrzenie mię-dzykręgowe oraz inne odcinki kręgosłupa. Trudność w lecze-niu dyskopatii polega na jej złożoności. Nie istnieje jeden „złoty środek” czy metoda która zapewni wyleczenie. Najlepsze efekty można uzyskać stosując wszystkie metody łącznie. W skrajnych przypadkach, gdy nie jesteśmy w stanie zachowaw-czo nic zdziałać ze względu na rozległe zmiany i uszkodzenia krążka, potrzebny jest zabieg laserowego odbarczenia (rzad-ko chirurgiczny), bądź prze-szczepu nawet całego krążka (implant).

FizjoterapiaMetody terapeutyczne, możemy wśród nich wyróżnić terapię wg. Mc Kenziego, manualną wg. Kaltenborna, Cyriaxa, „Szkołę pleców”. W tej kwestii najlepiej jest znaleźć dobrego terapeu-tę, bo to od jego umiejętności zależeć będzie właściwa oce-na funkcjonalna pacjenta oraz dobranie odpowiednich technik i całego programu rehabilitacji dobowej.

FizykoterapiaStosuje się ją jako leczenie uzu-pełniające lub jako podstawową formę leczenia chorób narządu ruchu, szczególnie o charak-terze przewlekłym. Fizykote-rapię stosuje się również jako postępowanie przygotowujące do stosowania innych metod fi-zjoterapii np.: rozgrzanie tkanek przed masażem, lub krioterapia (stosowanie zimna) przed ki-nezyterapią. Poniżej znajdują się ogólne wskazania dla me-tod fizykalnych stosowanych w trakcie aktywnego procesu chorobowego krążka między-kręgowego i struktur współist-niejących: Krioterapia dwutlenkiem wę-gla CO2: choroby reumatycz-ne i zwyrodnieniowe stawów, zespoły bólowe, nerwobóle, stany pourazowe - w fazie na-prawczej, nadmierne napięcie mięśniowe, w rehabilitacji po zabiegach operacyjnych wspo-maganie leczenia urazów i kon-tuzji u sportowców.Ultradźwięki: działanie mecha-niczne, cieplne oraz fizykoche-miczne, w zespołach bólowych rwy kulszowej, łokcia, barku, pleców, choroby zwyrodnienio-wej stawów.Prądy diadynamiczne: zespo-ły bólowe w przebiegu choro-

by zwyrodnieniowej zapalenia okołostawowe zanik mięśni z nieczynności.Fonoforeza czyli wprowadzanie przez skórę określonych leków za pomocą ultradźwięków: ner-wobóle zespoły bólowe mięśni i stawów. Galwanizacja czyli zabieg elektrotechniczny polegający na przepływie prądu stałego przez części ciała chorego pod-dawane leczeniu: nerwobóle, przewlekłe zapalenia nerwów, porażenia wiotkie, zaburzenia krążenia obwodowego.Jonoforeza czyli wprowadzenie do tkanek za pomocą pola elek-trycznego jonów działających leczniczo: (z jodu) blizny, przy-kurcze; (z wapnia) utrudniony zrost kostny; (z lidokainy) dzia-łanie znieczulające; (z hydro-kortyzonu) działanie przeciwza-palne.Prądy interferencyjne wg Ne-mec`a: zespoły bólowe narządu ruchu, stymulacja mięśni w za-nikach, porażeniach, niedowła-dach, przykurczach, odbudowa napięcia mięśniowego po ura-zach. Laseroterapia w medycynie sportowej i ortopedii: złamania, skręcenia, stłuczenia mięśni i tkanek, choroby zwyrodnienio-we stawów, zapalenie ścięgien, inne zespoły bólowe związane z narządem ruchu. Magnetoterapia czyli leczenie pulsującym polem magnetycz-nym małej częstotliwości znaj-duje zastosowanie w leczeniu schorzeń ortopedycznych, neurologicznych oraz w zabu-rzeniach krążenia: neuralgie, nerwobóle choroby zwyrodnie-niowe stawów dyskopatie.

Zaopatrzenie ortopedyczneWażną rolę w procesie leczenia odgrywa zaopatrzenie ortope-dyczne. Dobrze dobrane, ze względu na jakość asortymentu i okres choroby w jakim znajduje się aktualnie pacjent, skutecz-nie zmniejszają procesy dege-neracyjne i dolegliwości bólowe wspomagając zdecydowanie kinezyterapię i fizykoterapię. Dobór odpowiedniego zaopa-trzenia nie jest rzeczą prosta i wymaga od terapeuty czy le-karza specjalistycznej wiedzy o pacjencie i o sprzęcie. Właści-wie dokonany wybór prowadzi do poprawy stanu fizycznego i psychicznego pacjenta. W do-borze sprzętu trzeba zwrócić uwagę na wiele aspektów, naj-ważniejsze z nich to:- rozpoznanie jednostki choro-bowej,- okres chorobowy w jakim się znajduje pacjent

Artur Mękwiński, Arkadiusz Kruk

Drodzy Czytelnicy Piąty i szósty za razem numer „Sznurówki” to nasz mały jubi-leusz. Zamykamy nim pierw-szy cykl wydawnictwa i otwie-ramy kolejny. Jednocześnie nawiązujemy do tematu prze-wodniego z samego początku - kręgosłupa. Zaopatrzenie or-topedyczne tej części ciała to stanowczo jedna z najbardziej rozwiniętych gałęzi w dziedzi-nie ortopedii i rehabilitacji. Poza tym jak zwykle garść humoru, rozrywki i dobrej za-bawy. Zapraszamy do lektury.

Numer 5 i 6, lipiec/grudzień 2011 r. ISSN: 2081-8874, Wy-dawca: Orliman Polska s.c. ul. Sportowa 4/13, 55-200 Oława, tel/fax 71 303 71 41, sznurowka@orliman.pl, www.orliman.pl

Redakcja: Artur Mękwiński, Ar-kadiusz Kruk, Ewelina Mękwiń-ska. Redakcja zastrzega sobie prawo korekty oraz publikacji w części lub całości wszelkich nadesłanych materiałów. Mate-riały nie będą odsyłane.

KUPON BEZPŁATNEJ PRENUMERATY Zamawiam prenumeratę kwartalnika “Sznurówka” odbiorca ..................................................................ulica ........................................................................miasto .............................. kod pocztowy ..................

....................................... pieczątka i podpis

ORLIMAN POLSKA S.C. [KO-NIEC]

Wyrażam zgodę na przetwarza-nie moich danych osobowych przez firmę ORLIMAN i wydaw-nictwo MAGMAT dla potrzeb prenumeraty.

3SZNURÓWKA- wiek pacjenta - choroby towarzyszące - ogólny stan zdrowia i spraw-ności fizycznej.Mając na uwadze te elementy powinniśmy dobrać sprzęt o od-powiedniej charakterystyce.1) Rozpatrując potrzebę wyklu-czenia ruchomości kręgosłupa L-S powinniśmy zastosować sztywny gorset z modułem ter-moplastycznym. Takie rozwiąza-nie zapewnia bardzo duże ogra-niczenie ruchów w płaszczyźnie strzałkowej - skłon w przód i w tył oraz ruchy w płaszczyźnie czołowej - skłony do boków, czasem wręcz je uniemożliwia. Taką stabilizację możemy osią-gnąć dzięki zastosowaniu Star Brace Dynamic Fix

Gorsety te składają się z: a) modułu wykonanego z two-rzywa termoplastycznego o kształcie odcinka lędźwiowo -krzyżowego (SD-103 o wyso-kości z tyłu 30 cm, SD-104 o wysokości z tyłu 38 cm) b) przedniej płyty która wypeł-nia przestrzeń przednią modułu SD-112 c) dodatkowej płyty stabilizacyj-nej mocowanej w trakcie okresu doleczania w zamian modułu SD-113 o dwóch wysokościach w SD-103: 27 cm, a w SD-104: 32 cm. d) pasa mocującego wszystkie elementy. Specjalny system zaciskania pozwala na łatwe dociągnięcie i bardzo dobrą stabilizację tułowia. Gorsety są wykonane z wysokiej jakości materiału „POROMAX”. Two-rzywo jest pokryte dodatkowo bawełną co zapobiega powsta-waniu otarć. Taka konstrukcja zapewnia skuteczną wentylację i absorpcję wilgoci zawierając równocześnie unikalne anty-bakteryjne rozwiązanie „Ther-mytex”, które zapobiega rozwo-jowi bakterii odpowiedzialnych za wydzielanie nieprzyjemnego zapachu. Tworzywo z którego jest wykonany moduł pozwala na indywidualne dopasowanie do kształtów i aktualnego usta-

wienia części ciała pacjenta (lordoza lędźwiowa, rotacja krę-gów tego odcinka, pochylenie boczne miednicy). Efekt dopa-sowania możemy osiągnąć na dwa sposoby. Nagrzewnicą - sposób bardzo precyzyjny, pozwala nam na punktowe rozgrzanie i dopaso-wanie konkretnego miejsca. Gorącą wodą - pozwala na roz-grzanie całości i dopasowanie na pacjencie wedle istniejących potrzeb.Konstrukcja pelot wymiennych SD-112 i SD-113 zapewnia idealne wręcz dopasowanie, poprzez system specjalnych nacięć, do powłok brzusznych (SD-112) czy kręgosłupa (SD-113).

Gorset zapewnia mocne pod-parcie i duże ograniczenie ru-chomości zwłaszcza ostatnie-go kręgu lędźwiowego (L -5). Podparcie powłok brzusznych pelotą SD-112 zapewnia nam większą stabilizację kręgosłupa, poprzez włączenie w ten proces tłoczni brzusznej. Pelotę mon-tujemy z przodu pasa tak aby, wypełnić przestrzeń pomiędzy dwoma skrajnymi brzegami mo-dułu. Dodatkową zaletą takiego rozwiązania jest to, iż zapewnia ono ciągłość leczenia poczyna-jąc od okresu ostrego lub moc-no zaawansowanych zmian do fazy podostrej czy przewlekłej. Gorset jest tak zbudowany, aby zapewnić pacjentowi peł-ną „sztywną” stabilizację i po zmianie jego elementów stabi-lizację „półsztywną” z mocnym podparciem odcinka lędźwio-wo-krzyżowego. Aby zmienić działanie gorsetu ze stabilizacji „sztywnej” do „półsztywnej”, wy-starczy wysunąć moduł z pasa mocującego i w to miejsce za-montować profilowaną płytę tylną SD-113. W bardzo prosty sposób pacjent ma zapewnioną stabilizację „sztywną” w okresie gdy jego stan zdrowia tego wy-maga i „półsztywną” w okresie doleczania lub przewlekłym sta-nie chorobowym. Wskazania: dyskopatia, oste-oporoza, choroba zwyrodnie-niowa kręgosłupa, kręgoszcze-

lina ze stabilnością lub brakiem stabilności, urazy złamania kompresyjne, choroba dege-neracyjna krążków międzykrę-gowych, zrosty pooperacyjne, przewlekłe choroby mięśni, le-czenie przerzutów nowotworo-wych do mięśni. Celem jest maksymalne ograni-czenie ruchomości odcinka lę-dźwiowego kręgosłupa, zwłasz-cza jego dolnych segmentów, stabilizacja określonego seg-mentu i poprzez unieruchomie-nie wyeliminowanie pogłębiania się patologii krążka międzykrę-gowego. Przy dużej niestabilno-ści mięśniowej u osób starszych należy stosować stabilizację przez dłuższy okres do momen-tu odbudowy gorsetu mięśnio-wego dzięki aktywnej rehabilita-cji ruchowej. 2) Ze względu na dopuszczenie pewnej ruchomości kręgosłupa powinniśmy zastosować gorse-ty miękkie, półsztywne. Gorsety tego typu zapewniają głównie stabilne podparcie odcinka lę-dźwiowo- krzyżowego i zwarcie powłok brzusznych, choć w za-leżności od typu gorsetu zmie-nia się zakres oddziaływania i stopień stabilizacji. Gorsety po-zwalają na pewien stopień ru-chomości włączając w sposób czynny cały aparat mięśniowy odpowiedzialny za czynność ruchową odcinka L-S. Istotnym czynnikiem mającym wpływ na prawidłowy dobór gorsetu dla odcinka lędźwiowo-krzyżowe-go jest prawidłowa ocena sta-nu chorobowego pacjenta oraz jego specyficznej budowy ana-tomicznej. Ważne przy doborze będzie: a) aktualny stan aparatu kost-no-mięśniowo-powięźiowego odcinka L-S (stopień zmian fi-zjologicznej krzywizny - spłasz-czenie, kyfotyzacja, atrofie mię-śniowe i ich wielkość) b) dopuszczalny stopień odcią-żenia (różna sztywność gorse-tów) c) określenie czasu użytkowa-nia (czasowe, stałe) Wymagania co do gorsetu doty-czące podpunktu (a) - możliwość aktywnego dopaso-wania gorsetu do aktualnej syl-wetki pacjenta i odcinka L-S - możliwość zmiany kierunku kompresji i jej stopnia na odci-nek L-S.Wymagania co do gorsetu doty-czące podpunktu (b) - materiał jednolity nie rozciągli-wy (POROMAX) dobrze absor-bujący wilgoć i przepuszczający powietrze, sztywne profilowane wzmocnienia części L-S i powłok bocznej części jamy brzusznej, dodatkowo specjalny system

zmiany kierunku krzywizny w płaszczyźnie strzałkowej i siły odciążenia - podparcia kręgo-słupa L-S (pół-gorsetowe) - materiał o pewnej elastycz-ności (dzianina dystansowa) dobrze absorbująca wilgoć i przepuszczająca powietrze, sztywne profilowane wzmocnie-nia części L-S i powłok bocznej części jamy brzusznej, dodatko-wo specjalny system dociągowy taśm stabilizacyjnych pozwala-jący na zmiany kierunku krzywi-zny kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej i siły odciążenia/podparcia kręgosłupa L-S (gor-sety półsztywne).- materiał elastyczny (dzianina dystansowa, neopren z wyściół-ką zawierającą włókna natural-ne) dobrze absorbujący wilgoć i przepuszczający powietrze lub izolujący i utrzymujący ciepłotę ciała. Elastyczne wzmocnienia części L-S. (gorsety miękkie). Wymagania co do gorsetu doty-czące podpunktu (c) - materiał hipoalergiczny prze-badany pod względem wy-trzymałości i niezawodności -wygodny w użytkowaniu nie powodujący odparzeń i otarć - wytrzymałe i trwałe mocowa-nia elementów stabilizacyjnych (zapięcia micro-velcro, ultradź-więkowa technika łączenia ele-mentów). Stabilizacja miękka - Taki ro-dzaj gorsetów charakteryzuje się największym stopniem ela-styczności co pozwala na duży zakres ruchomości odcinka L-S. (FL-100,LT-303, LT- 282, L-250, 4201,4202, 4205). Ruchomość kręgosłupa jest zapewniona dzięki zastosowaniu elastycz-nych fiszbin w odcinku L-S o różnej wysokości, w zależności od rodzaju pasa.

DziałanieKonstrukcja zapewnia delikatne podparcie odcinka lędźwiowo-krzyżowego na zasadzie zwar-cia mięśniowych i powięzio-wych struktur znajdujących się przykręgosłupowo. Dodatkowo cześć brzuszna podpierając po-włoki uruchamia ciśnienie tłocz-ni brzusznej co zapewnia dużo lepszą statykę.

Star Brace Dynamic Fix

widok z przodu, gorset z modułem

SD-112

SD-113

L-250

4 SZNURÓWKA

Pasy LT- 303 i LT-283 są zapro-jektowane z myślą o osobach aktywnych. Zwężana przednia część zapewnia komfort pracy zarówno podczas siedzenia jak i prac fizycznych. Krawędzie przedniej części w pozycjach zbliżania się tułowia do kończyn dolnych (siad, skłon) nie naci-skają na łuki żebrowe i pachwiny. Pacjent podczas użytkowania ma zapewnioną stabilizację we właściwych kierunkach podczas wykonywania określonych czyn-ności. Duży zakres regulacji na przednim zapięciu, pozwala na komfortowe zakładanie i łatwe dopasowanie gorsetu.

Pasy 4201 , 4202, 4205 mają za zadanie nie dopuścić do strat ciepła, utrzymując ciepło-tę ciała okolicy L-S. Specyficz-nym gorsetem odróżniającym się od wyżej wymienionych jest FL-100. Przednia jego część jest zaprojektowana w sposób ułatwiający dopasowanie przy bardziej rozciągniętych powło-kach brzusznych. Rozdzielenie zapięcia na dwie części pozwa-la na jego asymetryczne moco-wanie względem siebie. W taki sposób możemy efektywnie dopiąć gorset nawet przy dość dużym brzuchu.

Wskazania to osłabienie i ato-nia mięśniowa w przebiegu zmian degeneracyjnych krążka międzykręgowego (dyskopatii), profilaktyka urazów i kontuzji w trakcie wykonywania prac fizycznych, prac statycznych (długotrwała pozycja siedząca) oraz aktywność sportowa.

Cel zastosowania jest delikat-ne podparcie odcinka lędźwio-wo-krzyżowego włączając w to mechanizm tłoczni brzusznej. Profilaktyka w powstawaniu ura-zów przy pracy fizycznej jak i w warunkach napięć statycznych (siedzenie ,stanie).

Stabilizacja „półsztywna” sto-sowane gorsety charakteryzują się względnym ograniczeniem ruchomości odcinka L-S. Ruch we wszystkich płaszczyznach odbywa się w 2/3 fizjologiczne-go zakresu. (LT-304 , LT-310, Evotec, LTG-305, 6212, SD-100). W tylnej części pasów znajdują się zawsze profilowa-ne do fizjologicznej krzywizny kręgosłupa półsztywne stalki lub wkładki ebonitowe. To one zapewniają mocne podparcie kręgosłupa L-S i ograniczenie ruchu. W bocznej części powłok brzusznych każdy z gorsetów posiada dodatkowa fiszbinę któ-ra ma istotny wpływ na poprawę stabilizacji i taśmy dociągowe pozwalające na zmianę siły i kompresji.

Działanie

Gorset LT-304 za-pewnia silne pod-parcie w odcinku L-S, dzięki fizjo-logicznie wypro-filowanym tylnym stalkom. Umożli-wia lepsze dopa-sowanie gorsetu

i właściwą korekcję. Taśmy do-ciągowe pozwalają na zmianę stopnia podparcia i usztywnienia odcinka L-S w jednym kierunku. Część przednia gorsetu jest od-powiednio szeroka co zapewnia podparcie powłok brzusznych. Po właściwym dopasowaniu prowokuje do przyjęcia fizjolo-

gicznej postawy przez pacjenta.

Gorset LT-310 zapewnia silne podparcie w odcinku L-S o wyż-szym zasięgu zapewnia silne podparcie w odcinku L-S, dzięki fizjologicznie wyprofilowanym tylnym ebonitowym wkładkom. Jest lekki i bardzo komfortowy w noszeniu dzięki zastosowaniu specjalnej bezszwowej techniki łączenia jego elementów. Taśmy dociągowe są wszyte pod kątem w stosunku do płaszczyzny tylnej gorsetu co powoduje ich skośne zapięcie na przedniej jego czę-ści. Takie ustawienie wymusza na tylnej górnej części gorsetu ruch w kierunku przodo-pochy-lenia miednicy. Zakres przodo-pochylenia miednicy regulujemy stopniem rozciągnięcia taśm dociągowych. Odpowiednio pro-filowana część przednia pasa pozwala swobodnie siedzieć nie uciskając pachwin i łuków że-browych.

LTG-305 (Elitte Duo) składa się zasadniczo z dwóch czę-ści: pasa LTG-285 i dopinanej taśmy dociągowej LTG-100. LTG-285 zapewnia silne pod-parcie w odcinku L-S, dzięki fizjologicznie wyprofilowanym tylnym ebonitowym wkładkom. Jest lekki i bardzo komfortowy w noszeniu dzięki zastosowaniu specjalnej bezszwowej techniki łączenia jego elementów. Za-sadniczą różnicą jest dopinany dociąg LTG-100. Jest to bar-dzo funkcjonalne rozwiązanie, które umożliwia pacjentowi za-pięcie dociągu w tylnej części gorsetu w miejscu najbardziej dla niego właściwym. Jeśli pa-cjent wymaga większej korekcji w kierunku przodo-pochylenia miednicy- dociąg wpinamy przy górnej krawędzi tylnej części

gorsetu. Po dopięciu z odpo-wiednia siłą taśm na przedniej części gorsetu miednica ustawia się w pochyleniu do przodu, po-większając tym samym lordozę. Analogicznie jeśli przypniemy dociąg przy dolnej krawędzi gorsetu miednica ustawi się od-wrotnie w kierunku tyło-pochyle-nia zmniejszając lordozę.

Gorsety 3-TEX Lumbo 6211,6212 uszyte są ze specjalnego rodza-ju materiału, który jest rozciągli-wy i dzięki temu pozwala na do-kładne dopasowanie do kształtu ciała pacjenta (np.: wystające biodro, duże wcięcie w talii). Taśmy dociągowe pozwalają na korekcję ustawienia miednicy tak jak jest to możliwe w pasie LTG-305. Ponadto istnieje moż-liwość asymetrycznego zapięcia z różną siłą taśm dociągowych. To pozwala na mocniejsze pod-parcie lub korekcję ustawienia jednej ze stron kręgosłupa L-S, dzięki temu możemy wymusić korekcję bocznego pochylenia i nieznacznej rotacji kręgosłupa w odcinku L-S.

Podsumowując należy stwier-dzić, iż problem schorzeń krę-gosłupa należy traktować w sposób wyjątkowo odpowie-dzialny. Mając na względzie wszystkie komplikacje i spadek satysfakcji życiowej u osób cierpiących na dyskopatię na-leży zwrócić szczególna uwagę także na sprzęt z jakiego za-mierzamy skorzystać. Nie wła-ściwy dobór zaopatrzenia może zaowocować nawet trwałym kalectwem. Właściwe dobranie zaopatrzenia skutkuje poprawą samopoczucia zgłaszaną przez pacjenta zaraz po dopasowaniu i założeniu, a w dalszych eta-pach leczenia przyspiesza po-wrót do sprawności. Podstawą sukcesu terapeuty czy lekarza jest jak zawsze szeroka wiedza i chęć niesienia pomocy drugiej osobie.

A.K.

LT-303

EVOTEC

LT-310

6212 6211

4205

LTG-305

LT-304

FL-100

5SZNURÓWKA

Hades, władca podziemnego świata zmarłych, spostrzegł, że w jego królestwie zaczyna bra-kować niektórych przebywają-cych tu duchów i zaniepokoił się bardzo. Przerażony doniósł o tym Zeusowi. Władca bogów w obawie, że sztuka Asklepio-sa naruszy porządek świata, raził go piorunem. Apollo nie chciał się pogodzić ze śmiercią syna. Mszcząc się na Zeusie, zabił promieniami słonecznymi Cyklopy, produkujące pioruny. Musiał za to zejść z Olimpu na ziemię, gdzie u króla Admeta w Tesalii służył jako pasterz. Kiedy Apollo odbył karę Zeus wskrzesił Asklepiosa. Asklepios poślubił boginię Epo-ne (co oznacza kojąca ból) i miał z nią czworo dzieci. Dwóch synów - Podalejriosa i Macha-ona, którzy byli lekarzami. Ho-mer pisze o nich w Iliadzie, że brali udział w wojnie trojańskiej, ale nie pozwolono im walczyć,

ponieważ ich lekarska wiedza była zbyt cen-na by narażali życie jako wojownicy. O tym drugim Homer napisał nawet, że „mąż to zna-mienity, wart stu innych mężów”, co świadczy o dużym poszanowaniu zawodu lekarza. Córki, to uzdrawiająca Hygieja i wszystko lecząca Pa-nakeja (albo Panacea). Od ich imion weszły na stałe określenia do na-zewnictwa medycznego. Za-równo Hygieja jak i Panakeja nie występują w żadnym z mi-tów, a są postaciami z orszaku Asklepiosa. Ta lekarska rodzi-na zapoczątkowała zajmujące się medycyną kapłańskie rody Asklepiadów. Świątynie Askle-piosa były ośrodkami zajmu-jącymi się leczeniem chorych i kształceniem kapłanów- le-karzy. Do naszych czasów za-

chowała się informacja o naj-bardziej sławnej miejscowości Epidauros. Mitologia grecka darzy nas postaciami kobiet, które peł-nią ważną rolę w zachowaniu oraz podnoszeniu stanu zdro-wia. Rolę tę spełniały potem kobiety w rodzinie i społeczeń-stwie przez wiele stuleci. Jest to też wiadomość historyczna dotycząca bardzo wczesnego ukształtowania się świadomo-

ści o znaczeniu higieny. Świad-czą też o tym zapisy w publi-kacjach starożytnych autorów. Terencjusz Warro w 116 r. p.n.e. napisał w dziele O rolnictwie: „Trzeba szczególnie troszczyć się o to, aby w otoczeniu domu była woda, najlepiej źródlana lub bieżąca. Jeżeli nie ma, to należy wybudować kryte zbior-niki na wodę dla ludzi i odkryty basen dla pojenia bydła”.

Lekarskie rody Asklepiadów

W kwietniu 2011 r. minęło 50 lat działalności Zakładów Or-topedycznych w Gdańsku. 1 marca 1961 roku nastąpił roz-ruch technologiczny, a pierw-szą parę obuwia wykonano 15 marca, natomiast uroczystego otwarcia dokonano 7 kwietnia 1961 roku - była to wówczas jedna z dat do organizowania uroczystości w placówkach służby zdrowia. Potem stopnio-wo wzrastała ilość i asortyment wykonywanego zaopatrzenia ortopedycznego. W chwili powoływania zakład był jedyną tego typu placówką w dawnym województwie gdań-skim, a na decyzję jego utwo-rzenia, poza względami lecz-niczymi miały znaczenie także czynniki społeczne i ekono-miczne. Dość liczna była grupa osób po amputacji kończyn w następstwie zranień podczas II wojny światowej. Drugą ważną przyczyną była epidemia cho-roby Heinego- Medina w 1951 roku oraz konieczność zaopa-trzenia ortopedycznego dzieci z porażeniami i niedowładami.

Wszystkie te osoby zmuszone były udawać się po zaopatrze-nie do Poznania lub innych miast, co było uciążliwe i kosz-towne. Intensywnie rozwijająca się na przełomie lat 50. i 60. rehabilitacja poprawiała do-stępność do leczenia specja-listycznego, a także potrzebę zaopatrzenia ortopedycznego większej liczby pacjentów. Poza wykonywaniem przed-miotów zaopatrzenia ortope-dycznego zakład pełnił też ważną rolę szkoleniową dla specjalizujących się lekarzy i fizjoterapeutów oraz był pla-cówką szkolącą studentów. Te zadania szkoleniowe były najbardziej intensywne w okre-sie, gdy zakład mieścił się przy Szpitalu Wojewódzkim. W ostatnim dziesięcioleciu wzro-sło znowu zainteresowanie stażami i szkoleniami w Zakła-dach Ortopedycznych. Zakład kilkakrotnie zmieniał swoją nazwę oraz formę or-ganizacyjną. W 1959 roku w wyniku starań ówczesnego kierownika Kliniki Ortopedycz-

nej prof. A. Sengera na terenie Szpitala Wojewódzkiego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku rozpoczęto budowę zakładu. W chwili rozpoczęcia działal-ności placówka nazywała się Wojewódzkie Warsztaty Or-topedyczne i była gospodar-stwem pomocniczym Szpitala. Pierwszym dyrektorem był Ka-zimierz Kałużny, technik orto-peda z Poznania. Od marca 1970 r. Warsztaty weszły w skład Wojewódzkiej Przychodni Rehabilitacyjnej, a następnie powstałego Gdań-skiego Centrum Rehabilitacji zmieniając nazwę na Woje-wódzkie Zakłady Ortopedycz-ne. W 1973 roku dział obuw-niczy został przeniesiony do znacznie większych pomiesz-czeń przy ul. Nowe Ogrody

28 (obecnie Sąd Apelacyjny). W 1998 roku Zakłady zostały przeniesione na ul. Angielska Grobla w Gdańsku do przebu-dowanych i adoptowanych po-mieszczeń na terenie b. Zakła-dów Mięsnych. Duży budynek pomieścił wszystkie działy pro-dukcyjne i poradnię zaopatrze-nia ortopedycznego. Od 1 mar-ca 2000 roku placówka staje się Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej i przyjmuje nazwę Gdańskie Za-kłady Ortopedyczne. Zmienia-jący się sposób wytwarzania przedmiotów zaopatrzenia or-topedycznego - dużo wyrobów gotowych i modularnych oraz powstanie wielu nowych placó-wek sprzedaży gotowego za-opatrzenia spowodował zmniej-szenie się liczby pacjentów i

50-lecie Zakładów Ortopedycznych

6 SZNURÓWKAniekorzystne wyniki finansowe. Dlatego w listopadzie 2010 r. Zakłady zostały przyłączone do Szpitala Specjalistycznego Św. Wojciecha w Gdańsku i otrzymały nazwę Zakładu Za-opatrzenia Ortopedycznego. W bardziej korzystnych ekono-micznie warunkach zachowano dotychczasowy profil produkcji i wysoką jakość. W ciągu 50 lat działalności pla-

cówki w zaopatrzeniu ortope-dycznym obserwowano stały postęp w zakresie technologii, stosowaniu wielu nowych ma-teriałów oraz sposobu zaopa-trywania pacjentów, zwłasz-cza w przedmioty ortotyczne. Wyroby gotowe lub modularne umożliwiają natychmiastowe zaopatrzenie, ale wymagają umiejętności właściwego do-pasowania przez techników

posiadających wiedzę i facho-wość, aby zaopatrzenie dobrze spełniało swoją rolę leczniczą. Zakłady ortopedyczne w Gdań-sku cały czas te warunki speł-niają. Pomimo zmian miejsca i nazwy placówki można z pewnością powiedzieć, że zachowane zostały cele i tradycje zakładu od początku jego działalności. Wykonywane jest nadal zaopa-

trzenie ortopedyczne zgodnie z indywidualnymi potrzebami pa-cjentów, przedmioty nie typowe lub wymagające dopasowania. Także obecni pracownicy utoż-samiają się z zakładem powo-łanym w 1961 roku, cenione są dobre obyczaje, solidność i życzliwość wobec nieraz na pewno trudnych pacjentów.

Bogumił Przeździak

szych dolinach do powierzchni dociera deszcz. Czym jest więc śnieg? Po pierwsze produktem skro-plenia pary wodnej docierają-cej do atmosfery ziemskiej z powierzchni Ziemi, po drugie opadem pierwotnie ukształto-wanych w chmurze kryształ-ków lodu tworzących struktury w formie fantazyjnych gwiaz-dek, które z kolei tworzą więk-

sze skupiska zwane płatkami. Śnieg jest również doskona-łym izolatorem i bardzo dobrze tłumi dźwięki, ponieważ około 90% masy płatka stanowi po-wietrze. Zima co prawda trwa do marca a śnieg może padać jeszcze w kwietniu lub nawet, jak poka-zuje przykład zeszłego roku, w maju, ale na samą myśl speł-nienia przysłowia, że jak w styczniu lato to w lecie zimno za to...rzednie mi mina.

DaS

Tegoroczny styczeń na Dolnym Śląsku obfituje w temperatury powyżej zera, w powietrzu nie czuć zimy, a ostatnio nawet bu-rza się pojawiła. Minęły Święta, zaczął się Nowy Rok, za pasem ferie zimowe, a zimy jak nie było tak nie ma. Nosimy co prawda czapki, sza-

liki i ciepłe buty, ale aura na zewnątrz przypomina bardziej marcową niż styczniową. W górach sypie śnieg, ale do nas - na niziny - opady na dobre jeszcze nie dotarły. Szkoda, bo zdążyłam już przywyknąć do śnieżnej i mroźnej aury, która towarzyszyła nam przez ostatnie dwa lata od grudnia do marca. „Prawdziwa” zima ze śniegiem i mrozem jest drugą po wiośnie porą roku, którą bardzo lubię. I choć wiosna raczej nam nie-spodzianek nie robi i zawsze przychodzi (ostatnio nawet z latem się dzieli swoimi miesią-cami), to zima bywa kapryśna i nieprzewidywalna. Pamięta-my jeszcze zeszłoroczny śnieg majowy, który co prawda szyb-ko stopniał, ale był dla każdego dużym zaskoczeniem. Zima nie poskąpiła nam białego pu-chu również w styczniu i lutym. W tym roku natomiast, jak na razie chyba o nas zapomniała.

Dorośli by ją z kalendarza z chęcią wykreślili i nawet cieszą się, że taka uboga w tym roku, ale dzieci (i zdziecinnieli doro-śli) z tęsknotą patrzą na chmu-ry przepływające po niebie, bo właśnie tam wszystko ma swój początek. Zbudowane z mikro-skopijnych kropelek wody lub kryształków lodu chmury są produktami kondensacji (skra-plania) pary wodnej w atmos-ferze ziemskiej. W procesie kondensacji powstają również opady atmosferyczne (deszcz, śnieg, grad) oraz mgły. Kiedy rozmiary kryształów i kropel osiągną wielkość, przy której poziome prądy powietrza w atmosferze nie mogą już utrzy-

mać ich w stanie zawieszonym wysypują się z chmury i spada-ją na powierzchnię Ziemi wła-śnie w postaci deszczu, śniegu lub gradu.

Rodzaj opadu w uzależniony jest od temperatury jaka pa-nuje nad powierzchnią gruntu w momencie wysypywania się zawartości chmury. Gdy tem-peratura zbliżona jest do 0˚C spodziewać się możemy opa-dów śniegu (przy temperaturze w pobliżu 0˚C dużych płatków,

gdy temperatura znacznie spadnie poniżej 0˚C - nie-wielkich). Pierwotnie z chmur zawsze wysypują się płatki śniegowe. Jeśli po drodze, po-między chmurą a powierzchnią Ziemi, zalega warstwa powie-trza o temperaturze powyżej 0˚C, płatki roztapiają się i opa-dają na powierzchnię terenu w postaci deszczu. Takie zjawisko można obserwować np. w gó-rach gdy w tym samym czasie na znacznych wysokościach sypie śnieg a niżej, w cieplej-

Pogodowy kalejdoskop, czyli skąd ten śnieg?

7SZNURÓWKA

Co Pacjent wiedzieć powinien ?

Badanie przeprowadzono wśród pacjentów po przebytym udarze mózgu przebywających na trzytygodniowym turnusie rehabilitacyjnym w Samodziel-nym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Sieradzu. Badaniami objęto czterdzieści osób w wieku 28 - 82 lata, w tym dwadzieścia kobiet i dwu-dziestu mężczyzn. Średni wiek pacjentów wyniósł 60 lat.Kryteria decydujące o włącze-niu pacjenta do badań:- przebyty udar mózgu;- dobry stan ogólny chorego.Kryteria decydujące o wyłącze-niu pacjenta z badań:- zły stan ogólny chorego;- brak wystarczająco dobrego kontaktu z pacjentem do prze-prowadzenia badań;- całkowity brak współpracy ze strony badanego (odmowa wy-pełnienia ankiety).

Czy wie Pan / Pani do jakiego lekarza zwrócić się o pomoc w uzyskaniu zaopatrzenia orto-pedycznego?26 chorych (65%) wie do jakie-go lekarza należy zwrócić się o pomoc w uzyskaniu potrzeb-nego zaopatrzenia ortopedycznego, po-zostałe 14 osób (35%) nie posiada takich in-formacji.

Czy wie Pan / Pani gdzie udać się po zaopatrzenie ortope-dyczne?26 badanych (65%) wie gdzie znajdują się punkty i sklepy medyczne, w których można zaopatrzyć się w dany sprzęt. Niestety 14 responden-tów (35%) nie posiada takich informacji.

Czy wie Pan / Pani przez jakie instytucje można starać się o dofinansowanie?18 osób (45%) wie jakie insty-tucje dofinansowują sprzęt i gdzie należy się udać aby taką pomoc uzyskać. 22 chorych (55%) w ogóle nie orientuje się w tym zakresie.

Czy wie Pan / Pani co ile lat przysługuje nowe zaopatrze-nie?6 respondentów (15%) orien-tuje się co ile lat przysługuję im nowe zaopatrzenie, zaś 34 badanych (85%) nie posiada

informacji na ten temat.

Z jakich źródeł dowiedział się Pan / Pani o możliwości uzy-skania zaopatrzenia ortope-dycznego?23 badanych (56%) o możli-wości uzyskania sprzętu or-topedycznego dowiedziało się od lekarza, 6 (15%) od fizjote-rapeuty, 5 (12%) zarówno od lekarza jak i od fizjoterapeuty. Tylko 1 osoba (3%) wymieniła trzy źródła: lekarz, fizjoterapeu-ta, sąsiad. 2 badanych (5%) o możliwości uzyskania sprzętu dowiedziało się od lekarza, jaki i w trakcie rozmowy z innymi pacjentami. Kolejne 2 osoby (5%) informację uzyskaną od lekarza dodatkowo wzbogaciło wiadomościami z prasy i ulo-tek. 1 pacjent (2%) zaznaczył odpowiedź, iż źródłem informa-cji były ulotki oraz prasa.

Gdzie uzyskał Pan/Pani sprzęt ortopedyczny?18 osób (45%) uzyskało za-opatrzenie ortopedyczne w szpitalu, podczas pobytu na turnusie rehabilitacyjnym. 16 pacjentów (40%) po sprzęt or-

topedyczny udało się do sklepu ortopedycznego. 2 responden-tów (5%) zaopatrzenie uzy-skało w poradni zaopatrzenia ortopedycznego a 4 badanych (10%) nie potrzebuje tego typu pomocy.

Czy korzysta Pan / Pani z za-opatrzenia ortopedycznego na kończynę górną? Jeśli tak, to z jakiego sprzętu Pan / Pani ko-rzysta?23 pacjentów (58%) nie korzy-sta z zaopatrzenia ortopedycz-nego na kończynę górną. 6 ba-danych (15%) zaznaczyło, iż korzysta z temblaka, a 5 (13%) oprócz niego posiada łuskę na rękę i nadgarstek. 5 ankieto-wanych (13%) używa jedynie łuski. Zaledwie 1 osoba (2%)

korzysta z ortezy stabilizującej ramię.

Czy korzysta Pan / Pani z za-opatrzenia ortopedycznego na kończynę dolną? Jeśli tak, to z jakiego sprzętu Pan/Pani ko-rzysta?13 badanych (33%) w ogóle nie posiada zaopatrzenia or-topedycznego na kończynę dolną. 12 respondentów (30%) korzysta z aparatu „podnoszą-cego stopę”, 8 (20%) ze sta-bilizatora stawu kolanowego. Zaledwie 1 osoba (3%) potrze-buje jednocześnie stabilizatora stawu kolanowego oraz apara-tu „podnoszącego stopę”. Obu-wie ortopedyczne stanowi nie-zbędny sprzęt dla 4 pacjentów (10%), a tylko 1 osoba (2%) musi mieć odpowiednie wkład-ki w buty.

Czy korzysta Pan / Pani z po-mocy w trakcie chodzenia? Je-śli tak to z jakich pomocy Pan / Pani korzysta?32 osoby (80%) potrzebują sprzętu pomocniczego. Z cze-go 18 pacjentów (45%) korzy-sta z kul łokciowych, po 6 osób (15%) z laski i trójnogu a zaled-wie 2 chorych (5%) używa bal-koniku. 8 respondentów (20%) jest zupełnie samodzielnych i nie potrzebuje tego rodzaju sprzętu.

Czy zaproponowano Panu / Pani kilka form zaopatrzenia?25 ankietowanym (62%) za-proponowano im kilka form zaopatrzenia, zaś 15 (38%) nie uzyskało takiej oferty.

Wykres przedstawia z ilu form zaopatrzenia ortopedycznego korzystają pacjenci po udarze mózgu.15 ankietowanych (37%) korzy-sta z zaopatrzenia ortopedycz-nego zarówno na kończyny górne jak i dolne oraz sprzętu pomocniczego podczas cho-du. 9 osób (23%) to pacjen-ci potrzebujący zaopatrzenia ortopedycznego na kończyny dolne a także sprzętu pomoc-niczego podczas chodu. 7 re-spondentów (17%) potrzebuje

jedynie sprzętu pomocniczego. 2 pacjentów (5%) używa za-opatrzenia tylko na kończyny dolne. Kolejne 2 osoby (5%) potrzebują zaopatrzenia tylko na kończynę górną. Zaledwie 1 badany (3%) korzysta z zaopa-trzenia kończyny górnej oraz sprzętu pomocniczego pod-czas chodu.

Po jakim czasie od wystąpienia udaru został Pan / Pani zaopa-trzony?16 badanych (45%) uzyskało zaopatrzenie ortopedyczne po dwóch miesiącach, 4 (11%) po czterech miesiącach, kolejne 8 osób (22%) po 6 miesiącach. 3 respondentów (8%) po 6 - 12 miesiącach, a zaledwie 5 osób (14%) dostało sprzęt po upły-wie dwóch lat.

Powyższe badania miały na celu przeanalizowanie stopnia świadomości pacjentów po udarze mózgu o potrzebach i możliwości uzyskania zaopa-trzenia ortopedycznego, okre-ślenie częstotliwości jego uży-wania oraz sprawdzenie czy ów sprzęt rzeczywiście ułatwia im funkcjonowanie w życiu co-dziennym?

W wyniku przeprowadzonych badań okazało się, że zaled-wie 14 osób (35 %) orientuje się w istocie własnej choroby.

26 pacjentów (65 %) przyznało, że nie wie nic o jej przyczynach oraz n a s t ę p s t w a c h . Pośród tej grupy chorych 3 respon-dentów (8 %) nie potrafiło nawet udzielić odpowie-dzi jakiego rodzaju udar u nich wystą-pił.

Niepokojący jest fakt, że 14 ba-danych (35%) nie wie nawet, do kogo powinna zwrócić się o pomoc w uzyskaniu sprzętu jak i zarazem nie mają pojęcia gdzie mogą go nabyć. Kolejny problem dotyczy dofinansowa-nia sprzętu ortopedycznego. Mniej niż połowa pacjentów, zaledwie 18 respondentów (45%), wie jakie instytucje po-magają w pozyskaniu dotacji, pozostała część ankietowa-nych nie posiada takich wia-domości. Problem pojawia się również z określeniem przez chorych czasu, po jakim mogą starać się o nowy sprzęt orto-pedyczny. Takie informacje po-siada zaledwie 6 responden-tów (15%).W dalszej części pracy anali-

8 SZNURÓWKA12

Aforyzmy...

-

w kuchni

Makowiec „last minute”

K O N K U R S

Szyfrograf

***

***

***

***

zowano z jakiego zaopatrzenia ortopedycznego najczęściej korzystają pacjenci po udarze mózgu. Okazało się, że naj-większa grupa - 18 osób (45%) korzysta z kul łokciowych, dzię-ki którym mogą samodzielnie się poruszać. Respondenci bardzo często podkreślali, że kula ułatwia utrzymanie rów-nowagi, dzięki czemu czują się pewniej stawiając kroki. Oprócz kul, wśród zaopatrzenia z jakie-go korzystają badani, pojawiły się także: laska - posiada ją 6 respondentów (15%), trójnóg - niezbędny jest dla 6 pacjen-tów (15%), balkonik - które-go używają zaledwie 2 osoby (5%). 8 respondentów (20%) jest zupełnie samodzielnych i nie potrzebuje tego rodzaju sprzętu. Po przeanalizowaniu wszystkich odpowiedzi okazu-je się, że pacjentom po udarze mózgu najbardziej niezbędnym rodzajem zaopatrzenia ortope-dycznego jest sprzęt pomocni-czy podczas chodu. Respon-denci uznali, że ułatwia im on samodzielne funkcjonowanie w 61 %.

Po przeanalizowaniu odpowie-dzi dotyczących zaopatrzenia ortopedycznego kończyny dol-nej okazało się, że najwięcej osób, aż 12 (30%) korzysta z aparatu „podnoszącego sto-pę”. Zabezpiecza on przed za-haczaniem palcami o podłoże, dzięki czemu zmniejsza ryzy-ko upadku. Pozwala na ruch czynny w przypadku powrotu funkcji i nie ogranicza ruchu, tak jak to robią na przykład łu-ski AFO [25]. Nieco mniejszą grupę - 8 osobową (20%) sta-nowią pacjenci korzystający ze stabilizatora stawu kolanowe-go. Zaledwie 1 osoba (3%) zaznaczyła, że potrzebuje jed-nocześnie stabilizatora stawu kolanowego oraz aparatu pod-noszącego stopę. Obuwie or-topedyczne stanowi niezbędny sprzęt dla 4 pacjentów (10%), a tylko 1 osoba (2%) musi mieć odpowiednie wkładki w buty. Zaopatrzenie ortopedyczne kończyny dolnej, według ba-danych, ułatwia im codzienne funkcjonowanie w 45 %.Najmniej funkcjonalne okazało się zaopatrzenie kończyny gór-nej. Ten rodzaj sprzętu jedy-nie w 30 % ułatwia codzienne funkcjonowanie. Z tego rodzaju pomocy korzysta zaledwie 17 pacjentów (42%). Z tej grupy najwięcej badanych zaznaczy-ło iż używa temblaka - 6 osób (15%). Drugą co do wielkości grupę stanowią pacjenci po-siadający zarówno temblak jak

i łuskę na nadgarstek i rękę. Z tego rozwiązania korzysta 5 osób (13%). Obecnie dopusz-czalne jest zastosowanie tem-blaka w początkowym okresie choroby. Natomiast dalsze jego zakładanie wzmaga nie-pożądane wzorce odruchowe [13]. W nowoczesnej rehabi-litacji odchodzi się od stoso-wania temblaków na rzecz in-nych rozwiązań [23]. Funkcje temblaka doskonale przejęła orteza stabilizująca staw ra-mienny. Niestety jak wynika z powyższych badań z takiego rozwiązania korzysta zaledwie 1 osoba (2%). Analizując jeszcze dokładniej odpowiedzi jakich udzielili re-spondenci okazało się, że je-dynie 25 ankietowanym (62%) zaproponowano kilka form sprzętu. Pozostali nie mieli w ogóle takiej możliwości. Z prze-prowadzonych badań wynika, że największą grupę chorych po udarze mózgu - 15 osób (37%) stanowią pacjenci po-trzebujący sprzętu ortopedycz-nego zarówno na kończyny górne jak i dolne oraz zaopa-trzenia pomocniczego podczas chodu. Pozytywnym sygnałem jest fakt, iż większość pacjentów - aż 16 osób (45%) otrzymała sprzęt rehabilitacyjny już po upływie 2 miesięcy. Podczas gdy jedynie 5 (14 %) po upły-wie 2 lat. Odpowiednie zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, po-moce, przyrządy do ćwiczeń poprawiają jakość życia osób po udarze mózgu. Zmniejsza-ją stopień poczucia, niepełno-sprawności oraz bezradności [29].

Na podstawie wyników badań uzyskanych w pracy można wyciągnąć następujące wnio-ski. Stopień świadomości re-spondentów o potrzebach i możliwościach uzyskania od-powiedniego zaopatrzenia or-topedycznego wydaje się zbyt niska, mimo wielu źródeł, z któ-rych można się dowiedzieć jak i gdzie uzyskać odpowiednią pomoc. Pacjenci po udarze mó-zgu korzystający z zaopatrze-nia ortopedycznego przyznają, że ułatwia im ono funkcjonowa-nie w życiu codziennym.

Ankieta przeprowadzona przez mgr Katarzynę Strzelińską, pracownika działu rehabilitacji SP ZOZ Sieradz przy ul. Nenc-kiego 2. Redakcja dziękuje za przeka-zane materiały.

Lekarz do pacjenta:- Nie wolno panu palić, wino, whi-sky zabronione, kawa też, herbata tylko ziołowa, koniecznie surowa dieta, tylko gotowane na parze, o jeździe rowerem i seksie proszę zapomnieć, no i najważniejsze... więcej radości z życia mój drogi, więcej radości ...

- Nie podoba mi się pański kaszel- Mnie też, ale nie mam innego.

* * *- Panie doktorze, tak mnie strasz-nie wątroba boli!- A pije pan?- Piję ale to nie pomaga.