Gjaldtaka að náttúruperlum: Í sátt við land og þjóð?
Anna Dóra Sæþórsdóttir
dósent í ferðamálafræði við Háskóla Íslands
Umhverfisþing8. nóvember 2013
Harpa, Reykjavík
Fjöldi erlendra ferðamanna til Íslands
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
800,000
Umhverfisspjöll eftir ferðalanga
Ummerki hestaferða
Ummerki göngumanna
Utanvegaakstur
Vatnssalerni við Tjarnargíg, 2007
Kamarinn við Laka, 2000
Uppbygging áfangastaða
Dettifoss í Jökulsárgljúfrum
...líka nýrra staða
Hlutfall atvinnugreina í gjaldeyristekjum
1990 20120%
50%
100%
56
27
11
24
1023
23 26Annað
Stóriðja
Ferðaþjónusta
Sjávarútvegur 239 milljarðar króna
(Hagstofa Íslands, 2013)
(Halldór Arinbjarnarson, Ferðamálastofa, 2013)
Vöru- og þjónustuskattar af ferðaþjónustu skilaði13,4 milljörðum króna eða
7,8% af heildarsköttum á vöru og þjónustuárið 2009
Ferðamenn eiga að borga meiri skatt
Virðisaukaskattur á ferðaþjónustu á Norðurlöndunum
(Halldór Arinbjarnarson, Ferðamálastofa, 2013)
Mögulegar leiðir til tekjuöflunar
• Aðkomu- eða brottfarargjald– leggst á alla farþega (innlenda og erlenda) sem koma til landsins
• Aðgangseyrir að einstökum skoðunarverðum stöðum– leggst á alla (innlenda og erlenda) sem heimsækja ákveðna staði
• Náttúrupassi sem gildir fyrir stærri svæði– leggst á alla (innlenda og erlenda) sem heimsækja ákveðin svæði
Boston Consulting Group, 2013
Skiptir það ferðamenn máli hvað skatturinn er kallaður?
Höfði Mývatnssveit
P
P
Aðgangseyrir að
einstökum
skoðunarverðum
stöðum?
Náttúrupassi = landsbyggðarskattur?
Er Reykjavík náttúrulaus?Náttúrupassi?
Bláa lónið Jarðböðin
– Algeng í Bandaríkjunum og Kanada– Almennt er ekki tekið gjald fyrir heimsóknir í
þjóðgarða í Evrópu
– Hvaðan eru flestir þeir ferðamenn sem ferðast um náttúru Íslands?
- Evrópubúar– Hvernig munu þeir taka þessari gjaldtöku? – Mun gjaldtaka hafa áhrif á upplifun eða draga úr
sérstöðu þess að ferðast um Ísland?
Gjaldtaka í þjóðgarða
(Ráðgjafastofan Alta, unnið fyrir Ferðamálastofu, 2013)
Náttúrupassi?
Viðskiptaferðamenn undanþegir skattinumNáttúrupassi?
Áhrif náttúrupassa á ferðalög Íslendinga?
– Munu Íslendingar breyta ferðavenjum sínum?– Munu íslenskar fjölskyldur fara frekar til útlanda í
sumarleyfi sínu?– Hver yrðu áhrifin á sjálfsmynd Íslendinga og tengsl
þeirra við eigið land?– Mun gjaldeyrir streyma út úr landi?
Ferðaþjónusta í sátt við þjóðina?
“Iceland's 319,000 people are ranked the friendliest in the world to foreign visitors”
(MailOnline, 2013)