Download pdf - Rüzgar Enerjisinde 3T · 2019-03-27 · rüzgâr enerjisi önemli bir yer tutmaktadır. Hızla geliştirilen mevzuatlar, yüksek enerji potansiyeli ve so-rumluluk sahibi girişimciler

Grafik Tasarım : Sinan KACIR KuzeyAnadoluKalkınmaAjansı BasınHalklaİlişkilerGörevlisi

Basım Yılı : 2012 BuraporunbasılmasıveçoğaltılmasıAjansın iznine tabiidir.YazarveKuzeyAnadoluKalkınmaAjansıismineatıfyapılmaksuretiylealıntıyapılabilir.

HAZIRLAYANMustafa GÜL

Planlama,ProgramlamaveKoordinasyonBirimiBaşkanı

Makaleyazaradıiçermektedirveatıflaryazarayapılmalıdır.Makaledekibulgular,yorumlarvesonuçlartamamenyazaraaitolup;KuzeyAnadoluKalkınmaAjansı’nıngörüşleriniyansıtmamaktadır.

DeğerlikatkılarındandolayıDoç.Dr.HüseyinŞEN’eteşekkürederim.

Rüzgar Enerjisinde 3TTasvir|Teferruat|Tasavvur

Rüzgar Enerjisinde 3T i

SUNUŞ

Fosilyakıtlarınyoğunkullanımısonucuatmosferesalınankarbongazımiktarınınartmasıküreselısınma

ilebirlikteiklimdeğişikliklerinidetetiklemektedir.Buyüzdengünümüzdesıkçakullanılansürdürülebilir

kalkınmanınenönemliayaklarındanbirisinide,yenilebilirenerjikaynaklarınınetkinkullanımıoluştur-

maktadır.Sözkonusuenerjikaynaklarınıntoplamenerjiüretimiiçindekipayıdüşükolmaklailebirlikte

sonyıllardaistikrarlıbirartışeğilimigöstermektedir.Butrendidahadayükseltmekiçintümyenilebilir

enerji kaynaklarının enerji üretimde kullanılması gerekmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları içinde

rüzgârenerjisiönemlibiryertutmaktadır.Hızlageliştirilenmevzuatlar,yüksekenerjipotansiyeliveso-

rumluluksahibigirişimcilersayesindeülkemizsonyıllarda,rüzgârenerjisialanındaDünyadakurulugüç

kapasitesiençokartıranülkelerdenbirtanesiolmuştur.

Buçalışmadadasözkonusuhususlaradikkatçekilmekte;rüzgârenerjisineyapılacakyatırımlarınistih-

damaolankatkısınadeğinilmektedir.Bölgemizdebaşlangıçniteliğindeolanbuçalışmanınilgilikesimlere

yönvereceğinevedahaayrıntılıvekapsamlıçalışmalarıtetikleyeceğiinancıyla…

VahdettinÖZCAN YönetimKuruluBaşkanı ÇankırıValisi

ii Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı

ÖNSÖZ

Ülkemizdeki rüzgâr enerjisi potansiyeli bilinmekle beraber, bu potansiyelin değerlendirilmesine ilişkin

çabalar2000’liyıllarakadartartışmalarınötesinegeçememiştir.SonyıllardaisehızlainşaedilenRüzgâr

EnerjisiSantralleriyeşilenerjiüretimindekaydadeğerbirgelişmesağlamış;aynızamandayeniişalan-

larıdayaratmıştır.Buyüzdenbölgemizdede,ülkemizparalelindebirgelişmeyiyakalamakiçinbaşlangıç

mahiyetindeolanbuçalışma,rüzgârenerjisialanındaatılmasıgerekendahaçokadımınolduğunuda

göstermektedir.

Çalışmanın,tümkamuoyunafaydalıolmasıtemennisiyle... Doç.Dr.HüseyinŞEN GenelSekreter

Rüzgar Enerjisinde 3T iii

İÇİNDEKİLERSunuş i

Önsöz ii

İçindekiler iii

Tablolar,GrafiklerveHaritalarListesi iv

Kısaltmalar iv

Tasvir 1

Teferruat 1

Tasavvur 7

Referanslar 14

iv Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı

Tablolar, Grafikler ve Haritalar Listesi

Tablolar Listesi

Tablo-1:ÜlkelereGöreToplamRüzgârKuruluGücüKapasitesi,DeğişimiveDünyaToplamıİçerisindeki Payı,2009-2010(MWve%olarak) 5

Tablo-2:Türkiye’deRESKuruluGücü,2006-2010(YıllaraGöreDeğişimi) 6

Tablo-3:TR82Bölgesi’ndeRüzgârGücüPotansiyeli 9

Tablo-4:RESYatırımlarındaMaliyetveİstihdamSenaryoları 10

Tablo-5:RüzgârEnerjisinde2023Senaryosu 11

Tablo-6:TümPotansiyelKullanıldığında2023Senaryosu 11

Tablo-7:RüzgârSantrallerindenEldeEdilenElektrikEnerjisiAlımFiyatları 12

Tablo-8:TamYerliKullanımaGöreYatırımlarınGeriDönüşleri 12

Grafikler Listesi

Grafik-1:DünyaToplamBirincilEnerjiArzınınYakıtTürlerineGöreDağılımı,1973-2009(%olarak) 2

Grafik-2:KüreselElektrikEnerjisiÜretimininKaynaklaraGöreDağılımı,2009(1.000GWhve%olarak) 2

Grafik-3:KüreselToplamRüzgârGücüKapasitesiveDeğişimi,2001-2010(1.000MWve%olarak) 3

Grafik-4:BölgeselRESKuruluGücüMiktarıveDağılımı,2010(MWOlarak) 4

Grafik-5:AvrupaÜlkelerindeRESKuruluGücüMiktarıveDağılımı,2010(MWOlarak) 4

Grafik-6:Türkiye’deRESKuruluGücününveRES’tenEldeEdilenElektrikEnerjisininYıllaraGöre Değişimi,2006-2010(%olarak) 6

Grafik-7:İşletmedeveLisanslıOlanRES’lerinİllereGöreDağılımı,2010 7

Grafik-8:İlDüzeyindeRüzgârGücüPotansiyeli,2010(MWve%olarak) 9

Haritalar Listesi

Harita-1:TR82BölgesiİllerininRüzgârPotansiyelleri 10

KISALTMALAR

RES :RüzgârEnerjisiSantrali

EİE :ElektrikİşleriEtütİdaresi

IEA :UluslararasıEnerjiAjansı

GWEC(KREK) :KüreselRüzgârEnerjisiKonseyi

WWEA :DünyaRüzgârEnerjisiDerneği

ETKB :EnerjiveTabiiKaynaklarBakanlığı

EEA :AvrupaÇevreAjansı

Rüzgar Enerjisinde 3T 1

TASVİR

Rüzgâr,güneşradyasyonununyeryüzeyinifarklıısıtmasındankaynaklanır.Yeryüzeyininfarklıısınması,ha-

vanınsıcaklığının,nemininvebasıncınınfarklıolmasına,bufarklıbasınçdahavanınhareketinenedenolur.

Dünyayaulaşangüneşenerjisininyaklaşık%2’sirüzgârenerjisineçevrilmektedir.

Meteorolojikaçıdanrüzgâraşağıdakiyerlerdeoluşabilir:

• Basınçdeğişimininfazlaolduğuyerler,

• Yüksek,engebesiztepevevadiler,

• Güçlüjeostrofikrüzgârlarınetkisialtındakalanbölgeler,

• Kıyışeritleri,

• Kanaletkilerininmeydanageldiğidağsilsileleri,vadilervetepeler(EİE,2012).

Rüzgârgücüise,rüzgârenerjisininkullanılabilirbirenerjiformunadeğişiminiifadeeder.Buenerjiformla-

rırüzgârtribünleriaracılığıylaelektrikgücüne,yeldeğirmenleriaracığıylamekanikgüceçevrilebilmektedir.

Rüzgârgücüayrıca supompalama,drenajveyelkenlideniz taşıtlarındakullanılmaktadır.Buçalışma ise,

yenilenebilirenerjikaynaklarınıngittikçeönemkazandığıgünümüzdünyasındarüzgârenerjisindenelektrik

enerjisiüretmeüzerineyoğunlaşacaktır.

Rüzgârtribünleriileüretilenelektrikenerjisindebaşlıcaunsurlar,rüzgârhızı,kapasitefaktörü,maliyetolarak

sıralanabilir.Rüzgârhızı,m/scinsindenölçülmekte;7m/sekonomikrüzgârenerjisisantrali(RES)yatırımı

içinaltlimitkabuledilmektedir.Kapasitefaktörü,birRES’inbiryıldaürettiğienerjimiktarının,aynısürede

üretebileceğiazamienerjimiktarınaoranınıifadeeder.%35kapasitefaktörüdeekonomikRESyatırımıiçin

altlimitolarakkabuledilmektedir.Ancakbualtlimitlergelişenteknolojileriledahadadüşükseviyeyegerile-

mektedirler.Üretimtekniklerioptimizeedilmişveseriüretimveotomasyonölçekekonomilerininoluşmasına

yolaçmıştır.Budurumrüzgârtribünlerininüretimmaliyetlerinidüşürmekte;RESyatırımlarınınmaliyetleride

paralelolarakazalmaktadır(GWEC(a),2010).Örneğin;2010yılında,1KW’lıkkurulumiçin1.327€yatırım

gerekirken2015yılında1.276Avronunaynıkurulumiçinyeterliolacağıöngörülmektedir(GWEC,2010).

TEFERRUAT

Dünya birincil enerji arzı tüketime paralel olarak hızla artmaktadır.Örneğin; 1971 yılında dünya birincil

enerji arzı 6.111.000.000 ton eşdeğer petrolden yıllık ortalama yaklaşık%4’lük bir artışla 2009 yılında

12.150.000.000toneşdeğerpetroleyükselmiştir(IEA,2011).Busürezarfında,jeotermal,güneş,rüzgâr,ısı

vb.enerjitürlerinindünyabirincilenerjiarzıiçindekitoplampayı,1973yılında%0,1iken,2009yılında%0,8’e

yükselmiş;nükleerenerjininpayıise%16’dan%5,8’egerilemiştir(Bkz.Grafik-1).

2 Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı

Grafik-1: Dünya Toplam Birincil Enerji Arzının Yakıt Türlerine Göre Dağılımı, 1973-2009 (% olarak)

Grafik-2: Küresel Elektrik Enerjisi Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı, 2009 (1.000 GWh ve % olarak)

Bubirincilenerjikaynaklarıfarklıenerjibiçimlerinedönüştürülerek,küreselenerjitalebikarşılanmaktadır.

Buenerjibiçimlerindenenönemlilerindenbirtanesiiseelektrikenerjisidir.Elektrikenerjisidünyagene-

lindefarklıkaynaklardaneldeedilmekteolup;bukaynaklarınbaşındadakömürgelmektedir.Örneğin

2009yılında20.132.212GWh’lik toplamküreselelektrikenerjisiüretiminin%40,3’ükömürdenkarşı-

lanmıştır.Yenilebilirenerjikaynaklarınınbuüretimiçindekitoplampayıiseoldukçadüşükolup;rüzgâr,

biyoyakıt,Atıklar,jeotermal,güneşenerjisinintoplamiçindekipayısırasıyla%1,4,%1,1,%0,4,%0,3ve

0,1’dir(Bkz.Grafik-2).Gelgitenerjisininpayıisedikkatealınabilecekbirbüyüklüktedeğildir.

*Jeotermal,güneş,rüzgâr,ısıvb.Kaynak:IEA,2011.KeyWorldEnergyStatistics2011.http://www.iea.org(ErişimTarihi:02.02.2012).

Kaynak:IEA,2011.Statistics.http://www.iea.org(ErişimTarihi:02.02.2012).


Grafik-3: Küresel Toplam Rüzgâr Gücü Kapasitesi ve Değişimi, 2001-2010 (1.000 MW ve % olarak)

Yenilebilirenerjikaynaklarınıntoplamelektrikenerjisiüretimindekipayıdüşükolmasınarağmen,elektrik

enerjisiüretimindekullanılanyenilebilirenerjikaynaklarınınmiktarıhergeçengünartmaktadır.Örne-

ğin,rüzgârenerjisisantrallerininküreseltoplamkurulugücü2001yılında24.322MW’tan2010yılında

194.389MW’ayükselmişveaynıdönemiçindetoplamkurulugüçyaklaşıkolarak8katartmıştır(Bkz.

Grafik-3).

RESkurulugücünündünyaölçeğindebölgeleregöredağılımındadabüyükfarklılıklargözeçarpmaktadır.

ÖrneğinTürkiye’niniçindebulunduğuAvrupaBölgesiküreseltoplamRESkurulugücünün%44,3’üneev

sahipliğiyapmaktadır(Bkz.Grafik-4).Ayrıca2010yılıitibarıyla,dünyanınenfazlakurulugücünesahipilk

onülkesiarasında6Avrupaülkesi(Almanya,İspanya,İtalya,Fransa,BirleşikKrallıkveDanimarka)yer

almaktadır.Ancakilksırayı,büyükölçekliyatırımlarla2009yılındaki25.805MWkurulugüçkapasitesini,

2010yılısonuitibarıyla%63,9’lukbirartışla42.287MW’açıkaranÇinalmaktadır(Bkz.Tablo-1).

Türkiyeise2009yılındaki801MWkurulugüçkapasitesini,2010yılısonuitibarıyla%65,9’lukbirartışla

1.329MW’a çıkarmıştır.Türkiyebuhızlı artış oranı ileMeksika,TunusveArjantin’inardındandünya

genelindekurulugücünübiröncekiyılakıyaslaençokartırandördüncüAvrupaBölgesindeisebirinci

ülkeolmuştur.2010yılındakitoplamkurulugücegöredünyagenelindeilküçsırayıÇin,ABDveAlmanya

alırkenTürkiye17.Sıradayeralmaktadır.AvrupabölgesindeiseilküçsırayıAlmanya,İspanyaveİtalya

alırken,TürkiyeAvrupaülkelerisıralamasında11.sıradabulunmaktadır.Türkiyebutoplamkurulugüç

kapasitesiiledünyatoplamkurulugüçkapasitesinin%0,7’isini,AvrupaBölgesininise%1,6’sınıoluştur-

maktadır(Bkz.Grafik-5veTablo-1).

Kaynak:WWEA,2010.WorldWindEnergyReport.http://www.wwindea.org(ErişimTarihi:01.02.2012).


Grafik-4: Bölgesel RES Kurulu Gücü Miktarı ve Dağılımı, 2010 (MW Olarak)

Kaynak:GWEC(b),2011.GlobalWindStatistics2010.http://www.gwec.net(ErişimTarihi:01.02.2012).



Tablo-1: Ülkelere Göre Toplam Rüzgâr Kurulu Gücü Kapasitesi, Değişimi ve Dünya Toplamı İçerisindeki

Payı, 2009-2010 (MW ve % olarak)


Bu toplam rüzgâr enerjisi kurulu gücü içerisinde açık denizde kurulu olan RES’lerin payı düşük kal-

maktadır.AncakrüzgârınengelleretakılmadanesmesidolayısıileaçıkdenizlerdeRES’lerdahaverimli

olmaktadır.Ancak,halihazırdaaçıkdenizlerdekuruluolanRES’lerinsayısıoldukçaazdır.AvrupaÇevre

Ajansı’nagöre,Türkiye’ninkıyıdan10km’yekadaryaklaşık24.000km2,10-30kmarasındaiseyaklaşık

4.000km2olmaküzeretoplamyaklaşık28.000km2RESyapılabilecekalanbulunmaktadır(EEA,2009).

Türkiye’deiseRES’lerinkurulugücünün1.320MW’aulaşması2006-2010yıllarıarasındakibüyükyatı-

rımlarınsonucudur(Bkz.Tablo-2veGrafik-6).RES’teneldeedilenelektrikenerjisininTürkiye’deüretilen

toplamelektrikenerjisiiçerisindekipayı2006yılında%0,1iken2010yılında%1,4’eyükselmiştir.


1320MW’lıkkurulugüçsadece11ildebulunanRES’lereaittir.İşletmedeolanRES’lerarasındaenyüksek

kurulugücesahipolanil297,80MW’lıkkurulugüçileManisa’dır(Bkz.Grafik-6).İzmirise647,10MWile

enyüksekRESlisansınasahipildurumundadır.Bunlarailaveten,Konya,Afyon,Edirne,Kırşehir,Çanak-

kale,Sivas,Kayserigibiillerdedealınanlisanslarınkapasiteleri100MW’ınüzerindedir.

Tablo-2: Türkiye’de RES Kurulu Gücü, 2006-2010 (Yıllara Göre Değişimi)

*EnerjiveTabiiKaynaklarBakanlığıileKüreselRüzgârEnerjisiKonseyi(GWEC)verileriarasındaihmaledilebilirfarklılıklarbulunmaktadır.Kaynak:ETKB,2012.İstatistik.http://www.enerji.gov.tr(ErişimTarihi:01.02.2012).

Kaynak:ETKB,2012.İstatistik.http://www.enerji.gov.tr(ErişimTarihi:01.02.2012).

Grafik-6: Türkiye’de RES Kurulu Gücünün ve RES’ten Elde Edilen Elektrik Enerjisinin Yıllara Göre

Değişimi, 2006-2010 (% olarak)


TASAVVURTürkiye’ninRESyatırımlarındamevcuteğilim,potansiyelveulusalhedeflergözönünealındığında2023

içinfarklısenaryolarçizmekmümkündür.Örneğin;rüzgârenerjisipotansiyelitamolarakkullanıldığında,

gerçekleşmesigerekenyatırımtutarıvebuyatırımınyaratacağıistihdamsayılarıoldukçayüksekolabil-

mektedir.Bundandolayıbuçalışmada,Türkiyegeneli,TR82BölgesiveBölgeİlleriiçin2farklısenaryo

çizilecektir.Busenaryolarınoluşturulmasında3farklıunsurkritikönemesahiptir.Bunlardanilki,RESya-

tırımlarıiçinuygunalanlarınbüyüklüğüdür.ElektrikİşleriEtütİdaresiGenelMüdürlüğü,RESyatırımıya-

Kaynak:EİE,2012.RüzgarEnerjisiÇalışmaları.http://www.eie.gov.tr(ErişimTarihi:01.02.2012).

Grafik-7: İşletmede ve Lisanslı Olan RES’lerin İllere Göre Dağılımı, 2010


pılabiliralanlarvepotansiyelgüçleriildüzeyindebelirlemiştir(Bkz.Grafik-7).Türkiye’deenfazlarüzgâr

gücükapasitesinesahipolanilküçil,Balıkesir,Çanakkaleveİzmirolaraksıralanmaktadır.TR82Düzey

2Bölgesin’deiseRESyatırımıyapılabiliralanlarverüzgârgücükapasiteleriilleregörebüyükfarklılıklar

göstermektedir(Bkz.Tablo-3).Sinopilininrüzgârgücükapasitesi1.491,12MWilebölgedekienyüksek

değeresahipolurken,ÇankırıveKastamonuillerininrüzgârgücükapasitelerisırasıyla315,36ve514,88

MWolup;Bölgedekitoplampotansiyelise2321,36MW’tır.

Türkiye’dekigenelinebakıldığındaise,114.174,08MW’lıkbirpotansiyelgözeçarpmaktadır.Bupotansi-

yele,rüzgârkapasitesiyeterliolanancakRESyatırımıiçinuygunolmayanalanlarınpotansiyelidâhilde-

ğildir.EİEenerjiamaçlırüzgâruygulamalarıiçinkullanılamayacaközelliklerdekialanlarınbelirlenmesinde

aşağıdakikriterleridikkatealmaktadır(Bkz.Harita-1):

• Tümkarayollarıvedemiryollarıhatlarıile100memniyetşeridiiçindekialanlar

• 100msahilkorumaşeridiiçindekialanlar

• Havaalanlarıile3kmemniyetşeridiiçindekialanlar

• Şehirselalanlarve500memniyetşeridiiçindekialanlar

• ÇevreKoruma,MilliParklarveTabiatAlanlarıve500memniyetşeridiiçindekialanlar

• 50mveüzeriderinliktekidenizler

• Arazieğimi%20’denbüyükolanalanlar

• Rakımı1.500mveüzeriolanalanlar

• Göller,nehirler,sulakalanlar,barajgölleriiçerisindekialanlar

• Belirliormantiplerinesahipalanlar(KoruOrmanları,AğaçlandırmaAlanları,ÖzelOrmanlar,Fidanlık-

lar,SazlıkveBataklıkAlanlar,MuhafazaOrmanları,Arboratum).


Kaynak:EİE,2012.RüzgârEnerjisiÇalışmaları.http://www.eie.gov.tr(ErişimTarihi:01.02.2012).

Kaynak:EİE,2012.RüzgârEnerjisiÇalışmaları.http://www.eie.gov.tr(ErişimTarihi:01.02.2012).

Grafik-8: İl Düzeyinde Rüzgâr Gücü Potansiyeli, 2010 (MW ve % olarak)

Tablo-3: TR82 Bölgesi’nde Rüzgâr Gücü Potansiyeli


Harita-1: TR82 Bölgesi İllerinin Rüzgâr Potansiyelleri

İkincisiisemaliyetunsurudur.RESmaliyetleriülkedenülkeyedeğişmekilebirlikteKüreselRüzgârEner-

jisiKonseyi(KREK)3farklısenaryoiçin3farklıbirimmaliyetbelirlemiştir(Bkz.Tablo-4).Busenaryo-

lardanmaliyet için,Türkiye’ninmakropolitikalarınınbilgi ve teknoloji yoğunsektörleregeçişeağırlık

vermesinedeniilereferanssenaryoyerineortasenaryotercihedilmiştir.Seçilensenaryomakrohedefler

ileuyumluolmasıaçısından2023yılınıtemelalmıştır.Bundandolayıbirimmaliyet2.767TL/kWolarak

yaratılacakistihdamise13Kişi/MWolarakbelirlenmiştir.

Tablo-4: RES Yatırımlarında Maliyet ve İstihdam Senaryoları

ElektrikEnerjisiPiyasasıveArzGüvenliğiStratejiBelgesi,2023yılınakadarrüzgârenerjisikurulugücü-

nün20.000MW’açıkarılmasıhedeflenmektir.Buyüzdensenaryodabuhedefgözönündebulundurul-

muştur.

Kaynak:EİE,2012.RüzgârEnerjisiÇalışmaları.http://www.eie.gov.tr/(Erişimtarihi:01.02.2012).

KaynakUSDA.www.fas.usda.org/dlp/livestock_poultry.asp(Erişim:01.02.2012).


Tabl

o-5:

Rüz

gâr

Ener

jisi

nde

2023

Sen

aryo

su

Tabl

o-6:

Tüm

Pot

ansi

yel K

ulla

nıld

ığın

da 2

023

Sena

ryos

u

*Birimyatırımmaliyetideğeri2.767TL/kWalınarakhesaplanmıştır.

*Birimyatırımmaliyetideğeri2.767TL/kWalınarakhesaplanmıştır.


Tabl

o-7:

Rüz

gâr

Sant

ralle

rind

en E

lde

Edile

n El

ektr

ik E

nerj

isi A

lım F

iyat

ları

Tabl

o-8:

Tam

Yer

li K

ulla

nım

a G

öre

Yat

ırım

ları

n G

eri D

önüş

leri



REFERANSLAR

GWEC(a)(2010),“GlobalWindEnergyOutlook2010”

<URL:http://www.gwec.net/index.php?id=181>[ErişimTarihi:01.02.2012].

GWEC(b)(2010),“GlobalWindStatistics2010”

<URL:http://www.gwec.net/fileadmin/documents/Publications/GWEC_PRstats_02-02-2011_

final.pdf>[ErişimTarihi:01.02.2012].

WWEA(2010),“GlobalWindReport2010”

<URL:http://www.wwindea.org/home/images/stories/pdfs/worldwindenergyreport2010_s.

pdf>[ErişimTarihi:01.02.2012].

IEA(2011),“KeyWorldEnergyStatistics2011”

<URL:http://www.iea.org/publications/free_new_Desc.asp?PUBS_ID=1199>[ErişimTarihi:

02.02.2012].

IEA(2011),“Statistics”

<URL:http://www.iea.org/stats/electricitydata.asp?COUNTRY_CODE=29>[ErişimTarihi:

02.02.2012].

EİE(2012),“RüzgârEnerjisiÇalışmaları”

<URL:http://www.eie.gov.tr/turkce/YEK/ruzgar/ruzgar_index.html>[ErişimTarihi:

01.02.2012].

ETKB(2012),“İstatistik”

<URL:http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=y_istatistik&bn=244&hn

=244&id=398>[ErişimTarihi:01.02.2012].

EEA(2009),“Europe’sonshoreandoffshorewindenergypotential”

<URL:http://www.eea.europa.eu/publications/europes-onshore-and-offshore-wind-energy-

potential>[ErişimTarihi:01.02.2012].

