Gündelik olarak konuşmalarımızda, haberlerde yahut iş görüşmelerinde sıklıkla duyduğumuz ve bizzat kullandığımız çoğu kavramın ne anlama geldiğini düşünmemekteyiz. Oysa, kullandığımız kelimeler farkında olalım ya da olmayalım algı dünyamızı şekillendiriyor. Algı dünyalarımız ise hayatı nasıl gördüğümüzü ve elbette iktisadi konularda nasıl bir karakter ortaya koyduğumuzu belirliyor. Genellikle “batı” merkezli tanımlamaların hakim olduğu modern küresel sistemde en önemli kelimelerden birisi de hiç şüphesiz “ekonomi”. Günlük hayatta en çok kullandığımız kelimelerden birisi olan ekonominin anlamı üzerine hiç düşündünüz mü daha önce? İnsanlar ekonominin iyi ya da kötüye gittiğini söylediklerinde neyi kast ediyorlar, para ekonominin neresinde duruyor, ekonomik kelimesi ile ekonominin ilişkisi nedir, piyasa ile ekonomi aynı şey mi?

Günlük hayatta en çok kullandığımız kelimelerden birisi olan ekonominin anlamı üzerine hiç düşündünüz mü daha önce?

İnsanlar ekonominin iyi ya da kötüye gittiğini söylediklerinde neyi kast ediyorlar, para ekonominin neresinde duruyor, ekonomik kelimesi ile ekonominin ilişkisi nedir, piyasa ile ekonomi aynı şey mi?

Ekonominin, köken olarak eski Yunanca “ev yönetimi” anlamını taşıdığı biliniyor, yaşadığımız çağda ise çok daha geniş bir tanımla ekonomi; her çeşit ticari işlemin, insan isteklerini karşılamaya yönelik her tür faaliyetin oluşturduğu bir bütün. Böylesine popüler bir kelime için elbette ki muhtelif tanımlamalar da mevcut. Batı’da yaygın kabul gören bir ekonomi tanımı ise, “Kıt kaynaklarla sonsuz insanlık taleplerinin karşılanması bilimi.” şeklinde.

Sınırsız insan ihtiyaçlarını sınırlı kaynakları ile karşılamaya çalışan Batı, bir yerde hırs ateşine elden geldiğince kömür atacağını, ancak elindeki kaynaklar kıt olduğu için de bunu “cimri”ce yapacağını belirtiyor. Böyle bir tanımı kendine temel alan bilim dünyasının ürettiği ilk kelime ise “ekonomik”lik oluyor. Ekonomiklik, ucuz, cimrilik kelimelerinin harmanlanmasından oluşmuş bir kavram. Bu kavramlar dünyası bizlerin ruh dünyasına ne kadar uyuyor?

Kadim medeniyet sahiplerinin yaşadığı Ortadoğu’da ekonomi kelimesini karşılamak için kullanılan kavramlar –başta iktisat olmak üzere- fonksiyonel olarak benzer bir anlamı taşısalar da mana derinliğinde Batı’dan oldukça farklı bir temele sahipler. Doğu, ekonomi kelimesinden şunu anlıyor; yaratıcının insanlığın emrine sunduğu sınırsız kaynaklarla dolu yeryüzünde adil, tabiata ve ahlaka uygun, Allah’ın gösterdiği çerçeve içerisinde, israf etmeden tüm insanlığın ihtiyaçlarının karşılanması. Batı, reform hareketleri ile paraya ve mülke olan bakışını değiştirip ilahi emirleri “protesto” edip, başkaldıran bir felsefeyi tercih ederken; Doğu, hayatı, yüzlerce yıldır tabiata daha yakın bir algı ile tanımlıyor ve hissediyor.

Doğu ve Batı arasındaki tanımlamaların farklılıkları çok büyük: Bir taraf sınırsız insan isteklerini sınırlı kaynaklar ile tatmin için uğraşırken, diğer taraf adil dağıtılırsa her insana yeteceğini varsaydığı zenginlikleri kullanarak ihtiyaçları (hırsları değil) karşılamayı hedef ediniyor. Benzer şekilde Batı, parayı biriktirmek manasında ekonomiklik kelimesini türetirken; Doğu, zekat mekanizması ve mal seviciliği hoş görmeyen yaklaşımı ile paranın piyasaya yatırım olarak dönmesini, yeni işletmeler ve ticari faaliyetler için kullanılmasını öğütlüyor.

Peki sizin ekonomi tanımınız nedir?

DinamikKobi.com.tr’yi tıklayın, kobilere özel sunduğumuz bilgilerden yararlanın!