โนตสากลหรอสญลกษณทใชแทนเสยงดนตร

การอานโนตดนตรหรอบทเพลงตาง ๆ กเฉกเชนเดยวกนกบการอานหนงสอ

โดยทวไป กลาวคอผเรยนหรอผอานจะตองจดจาสญลกษณหรอพยญชนะเบองตนทใช

แทนเสยง เชน ก ข ค …….…ฮ หรอสระตาง ๆ แลวจงนาสงเหลานนมารวมกนแลว

สะกดเปนคา ๆ จงจะมความหมายทเราสามารถใชเขยนเปนการแสดงออกถงความรสก

นกคด

ตาง ๆ และเปนการตดตอสอสารกบผอน

ในทางดนตรกเชนกนความคดของผประพนธเพลง (Composer) ทแตงเพลง

ออกมาจะถกบนทกไวดวยตวโนตเพอใหนกดนตรไดเลนและถายทอดอารมณออกมาให

ผฟง โดยทนกดนตรผนนไมเคยรจกมากอนได ตวโนตทใชบนทกในลกษณะตาง ๆ นน

จะกลายเปนโสตภาษาของผฟง

1. โนตสากล

เปนระบบการบนทกแทนเสยงดนตรทมมาตงศตวรรษท 11 โดย กโด เดอ อเรซโซ

(Guido d’ Arezzo, 995-1050) บาทหลวงชาวอตาเลยน ตอมาไดมการพฒนาอยางตอเนอง

จนกระทงสมบรณอยางทเราไดพบเหนและใชกนในปจจบน ตวโนตสามารถบอกหรอ

สอใหนกดนตรทราบถงความสน – ยาว สง – ตา ของระดบเสยงได เราจงควรมความร

พนฐานเกยวกบลกษณะของตวโนตดนตร (Music Notation) พอสงเขป ดงน

6

Whole Note โนตตวกลม

Half Note โนตตวขาว

Quarter Note โนตตวดา

Eighth Note โนตตวเขบต 1 ชน

16th Note โนตตวเขบต 2 ชน

32nd Note โนตตวเขบต 3 ชน

การเปรยบเทยบลกษณะตวโนต

จากภาพขางตนสามารถอธบายไดวา

โนตตวกลม 1 ตว ไดโนตตวขาว 2 ตว หรอไดโนตตวดา 4 ตว

โนตตวขาว 1 ตว ไดโนตตวดา 2 ตว

โนตตวดา 1 ตว ไดโนตตวเขบตหนงชน 2 ตว

โนตตวเขบตหนงชน 1 ตว ไดโนตตวเขบตสองชน 2 ตว

7

1. การเขยนโนตตวเขบตตงแตสองตวตดกนขนไป เรามกเขยนโดยนาชายธง

(Flag) มารวมกนโดยใชเสนตรง เชน

8

หมายเหต

9

2. การเขยนโนตตวดา ตวขาวและตวเขบต ใหพงสงเกตเสมอวาถาหางของตว

โนตชขนหางจะอยทางดานขวา แตถาหางชลงหางจะลงทางซายมอ

3. การทจะกาหนดใหตวโนตหางชขนหรอลงใหยดเสนท 3 ของบรรทด 5

เสน (Staff) เปนหลก กลาวคอตวโนตทคาบอยเสนท 3 และตาลงมาหางตวโนต

จะตองชขน สวนโนตทคาบอยเสนท 3 หรอสงขนไปหางตวโนตจะตองชลง สาหรบ

โนตทคาบอยเสนท 3 เองนนหางจะขนหรอลงกไดใหยดตวโนตทอยภายในหองหรอ

โนตทอยขางเคยงเปนหลก ดงตวอยาง

ภาพแสดงการกาหนดหางและชายธง (stem&flag) ของตวโนต

ตวโนตหางขนหางจะอยดานขวามอ ตวโนตหางลงหางจะอยดานซาย

ตวโนตตวเขบตหางขนหรอลงชายธงอยดานขวาเสมอ

ตวโนตทอยใตเสนท 3 ลงมา หางชขน

ตวโนตทอยเหนอเสนท 3 ขนไป หางชลง

10

2. ตวหยด หรอเครองหมายพกเสยง (Rest)

การบรรเลงดนตร หรอการรองเพลง ในบทเพลงใดบทเพลงหนงตองมบางตอน

ทหยดไป การหยดนนอาจเปน 4,3,2…จงหวะ หรออาจมาก-นอยกวานขนอยกบผแตง

การบนทกตวหยดนนไดกาหนดเปนสญลกษณเชนเดยวกบตวโนต ซงโดยทวไป

เรยกวา “ตวหยด” (Rest) หมายถง สญลกษณทใชในการเงยบเสยงดนตรหรอเสยงรอง

แตอตราจงหวะยงคงดาเนนไปตลอด ตวหยดจะถกเขยนลงบนบรรทด 5 เสน

เชนเดยวกบตวโนต มลกษณะตางกนดงน

ภาพเปรยบเทยบตวโนตและตวหยด

ตวหยดตวกลม

ตวหยดตวขาว

ตวหยดตวดา

ตวหยดตวเขบต 1 ชน

11

3. การเพมอตราจงหวะตวโนตและตวหยด

โดยปกตอตราจงหวะของตวโนตมคาผนแปรตามเครองหมายกาหนดจงหวะ

ดงทกลาวมาแลวขางตน ดวยขดจากดของอตราจงหวะทถกกาหนดโดยเครองหมาย

กาหนดจงหวะ จงตองมวธการเพมจงหวะใหกบตวโนตและตวหยด เพอเพม

ความสามารถใหกบตวโนตและตวหยด นอกจากนยงเพมสสนของทานองเพลงดวย

การเพมอตราจงหวะมหลายวธดงน

3.1 การโยงเสยง (Ties)

การเพมอตราจงหวะโดยการใชเสยงโยงเสยงทมลกษณะเปนเสนโคงใชกบ

ตวโนตทมระดบเสยงเดยวกนเทานน ใชได 2 กรณ คอ ใชโยงเสยงตวโนตภายในหอง

เดยวกนหรอโยงเสยงตางหองกได มความหมายคลายกบเครองหมายบวก การเขยน

เสนโยงเสยงใหเขยนเสนโยงทตาแหนงหวตวโนต สวนตวหยดไมตองใชเครองหมาย

โยงเสยง เชน

12

มเครองหมายอกลกษณะหนงทคลายกบการโยงเสยง คอ เครองหมายสเลอ

(Slur) เครองหมายสเลอเปนเสนโคงมไวสาหรบเชอมกลมตวโนตทตางระดบกนหรอ

คนละเสยงเพอตองการใหเลนโนตทมเครองหมายสเลอนคลอมอยใหเสยงตอเนองกน

3.2 การประจด (Dots)

เปนการเพมอตราจงหวะของตวโนตโดยการประจด (.) เพมเขาไปดานหลง

ตวโนตตวทตองการเพมอตราจงหวะ จด (.) ทนามาประหลงตวโนตจะมคาเปน

ครงหนงของตวโนตขางหนาแลวรวมกนเชน

ถามจดสองจด จดตวหลงจะมคาเปนครงหนงของจดตวแรก

โนตทอยในสเหลยมเปนโนตประจดเพอเพมอตราจงหวะ

หมายเหต

13

3.3 เครองหมายตาไก หรอ ศนย (Fermata)

เปนเครองหมายทางดนตรทมลกษณะคลายตาไก คนไทยเรากเลยนยมเรยก

งาย ๆ ตามลกษณะทเหนวา “ตาไก” ใชสาหรบเขยนกากบตวโนตตวใดตวหนงท

ผแตงตองการใหยดเสยงออกตามความพอใจ การเขยนเครองหมายตาไกนยมเขยน

กากบไวทหวตวโนตและจะมผลกบตวโนตตวนน ๆ ไมวาตวโนตลกษณะใดกตาม

4. ระดบเสยง (Pith)

ดวยการบนทกโนตทางดนตรเราสามารถทาใหเราทราบถงระดบเสยง

(Pith) หรอความแตกตางของเสยงทแนนอนได ในการบนทกเสยงโดยใชบรรทด

5 เสน (Staff) ซงจะแสดงใหเหนความสงตาของเสยงชดเจน โดยการวางตวโนต

ตาง ๆ ไวบนบรรทด 5 เสน ซงประกอบดวย เสน 5 เสน ชอง 4 ชอง ดงน

บรรทด 5 เสน

ประกอบดวย 5 เสน 4 ชอง

ภาพแสดงบรรทด 5 เสน (Staff)

14

จากบรรทด 5 เสน (Staff) ขางตนซงหมายถงเสนตรง 5 เสน ทลากขนานกน

ในแนวนอนเราสามารถจาแนกระดบเสยงสง–ตา ไดอยางเปนรปธรรมไดดงน

ตวโนตเรยงจากเสยงตาขนไปเสยงสง

ตวโนตเรยงจากเสยงสงลงมาเสยงตา

จากขางตนเราจะเหนวามตวโนตทบนทกอยบนบรรทด 5 เสน มเพยง 11 ตว

โนตหรอ 11 เสยงเทานน แตความเปนจรงแลวผประพนธเพลงหรอคตกวตาง ๆ

ไดเขยนเพลงซงตองมระดบเสยงทสงหรอตากวาโนตทง 11 ตวดงกลาวแนนอน

เพอใหการบนทกเสยงตวโนตดนตรไดเปนไปตามความตองการของผประพนธ

เพลง จงไดมการคดวธการทจะทาใหการบนทกโนตไดมากขนจงใช “เสนนอย”

(Ledger Line) มาบนทกโดยวธการขดเสนตรงทบตวโนตและใหตวโนตอยระหวาง

ชองจงทาใหเสยงนนสง–ตาไดตามตองการ ดงตวอยาง

ภาพแสดงเสนนอย (ledger lines)

15

4

จากขางตนทกลาวมาเปนสวนทเกยวกบตวโนต ลกษณะตวโนตและ

ตาแหนงทอยของตวโนตเทานน ซงยงไมเพยงพอทจะระบไดวาโนตตวนน ๆ

มระดบเสยงชอวาอะไรมความ สง–ตา ระดบใด จงไดมการกาหนดกญแจประจา

หลกขนเพอทใชเปนตวระบชอของตวโนตได

5. เครองหมายแปลงเสยง (Accidentals)

เปนสญลกษณทางดนตรทใชเขยนกากบหนาตวโนตหรอหลงกญแจประจา

หลกเมอตองการแปลงเสยงใหสงขน-ตาลง หรอกลบมาเปนเสยงปกตเหมอนเดม

เครองหมายแปลงเสยงประกอบดวย 5 ชนด คอ

5.1 เครองหมายชารป (Sharp) หรอ มไวสาหรบแปลงเสยงของตวโนต

มระดบเสยงสงขนครงเสยง (Semitone) เชน

16

4

5.2 เครองหมายแฟลต (Flat) หรอ มไวสาหรบแปลงเสยงของตวโนต

ใหมระดบเสยงตาหรอลดลงครงเสยง (Semitone) เชน

5.3 เครองหมายเนเจอรล (Natural) หรอ มไวสาหรบแปลงเสยงของตว

โนตทมระดบเสยงสงขนหรอตาลงครงเสยง (Semitone) ใหกลบมาเปนเสยงปกต

เชน

5.4 เครองหมายดบเบลชารป (Double sharp) หรอ มไวสาหรบแปลง

เสยงของตวโนตใหมระดบเสยงสงขนสองครงเสยง หรอ 1 เสยงเตม (Tone) เชน

17

4

5.5 เครองหมายดบเบลแฟลต (Double flat) หรอ มไวสาหรบแปลง

เสยงของตวโนตใหมระดบเสยงตาลงสองครงเสยง หรอ 1 เสยงเตม (Tone) เชน

1. การเขยนเครองหมายแปลงเสยงทง 5 ชนดน ตองเขยนกากบไวหนาและ

ตาแหนงเดยวกนกบตวโนต เชน ตวโนตคาบอยบนเสนท 2 เครองหมายแปลงเสยง

ตองอยหนาตวโนตบนเสนท 2 เชนกน

2. เครองหมายแปลงเสยงมผลบงคบตวโนตนน ๆ ภายใน 1 หองเพลงเทานน

ยกเวน เขยนกากบไวหลงกญแจประจาหลก

หมายเหต