กฎหมายวธพจารณาความอาญา

โดย รศ. ณรงค ใจหาญ

1

หวขอศกษา

หลกทวไปในการดาเนนคดอาญา บทบาทของเจาพนกงานและบคคลท

เกยวของ ขนตอนการดาเนนคดอาญา ผมอานาจฟอง เขตอานาจศาล

2

การฟองคด การขอเขารวมเปนโจทก การถอนฟอง สทธน าคดอาญามาฟองระงบ การฟองคดแพงเกยวเนองกบคดอาญา

3

การจากดเสรภาพของบคคล หมายเรยก หมายอาญา จบ ควบคม ขง

4

การรองขอใหปลอยกรณคมขงโดยมชอบ การปลอยชวคราว การคน คนตวบคคล คนสถานท คนกรณพเศษ คนบคคลเพอตรวจทางนตวทยาศาสตร

5

การสอบสวนสามญ การชนสตรพลกศพ การไตสวนมลฟอง การพจารณา การพพากษา การอทธรณ

การฎกา การบงคบโทษ คาธรรมเนยม การอภยโทษ

6

บทบาทของกฎหมายวธพจารณาความอาญา

กฎหมายวธพจารณาความอาญา เปนกฎหมายทกาหนดกระบวนการเพอทาใหรฐสามารถคนหาความจรง และทาใหสามารถบงคบกฎหมายอาญาได

กระบวนการทกาหนดไวในกฎหมายวธพจารณาความอาญา จงเปนกระบวนการทใหความสมดลระหวางหลกประกนสทธของประชาชนและการใชอานาจรฐในกระบวนการยตธรรมทางอาญาในการหาความจรงและไดตวผกระทาความผดมาลงโทษ

7

หลกในการด าเนนคดอาญา

1. ระบบไตสวน กบ ระบบกลาวหา

2. หลก Due process กบ Crime Control

8

ระบบไตสวน เปนระบบทเดมไมแยกหนาทสอบสวนฟองรองและพจารณาพพากษาออกจากกน และจ าเลยไมมสทธในการแกตว

มใชในยโรปตงแตสมยกลาง

9

ระบบกลาวหา เปนระบบทใหสทธในการตอสคดของจ าเลย ศาลเปนคนกลาง และคความน าพยานมาเสนอ โดยศาลหรอลกขนเปนผ ชขาด

มใชในองกฤษ สหรฐอเมรกา แคนาดา

10

ระบบไตสวน ระบบกลาวหา

ศาลเปนหลกในการชขาดตดสน

ศาลไมผกพนวาจะตองพจารณาขอเทจจรงตามทคความน าเสนอ

ไมแยกหนาทสอบสวนฟองรองกบชขาดตดสน

คความมอ านาจในการน าเสนอขอเทจจรงเทาทศาลอนญาต

คความเปนหลกในการน าเสนอขอเทจจรง

ศาลตองผกพนทจะวนจฉยขอเทจจรงเฉพาะทคความน าเสนอ

คความมความเทาเทยมกนในการน าเสนอหลกฐาน

แยกหนาทสอบสวนออกจากหนาทชขาดตดสน

11

หลก Crime Control

มใชในระบบกฎหมายยโรป

ซงมงเนนการควบคมอาชญากรรมเปนหลก

หากมความจาเปนตองกาวลวงเพอจากดเสรภาพของประชาชน กสามารถกระทาไดภายใตการตรวจสอบขององคกรภายนอก เชน ศาล เปนตน

ดงนนกระบวนการน ใหความคมครองสทธและเสรภาพแกประชาชนเปนลาดบรองจากเหตผลในการสรางประสทธภาพในการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม

12

Due Process

ใชในสหรฐอเมรกา

เนนการใหหลกประกนสทธและเสรภาพของประชาชนเปนหลก

ดงนน หากมการละเมดสทธเสรภาพของประชาชน แมจะกระทาเพอใหไดมาซงพยานหลกฐานในการพจารณาคดหรอเพอใหไดมาซงตวบคคล ศาลจะไมอนญาตใหกระทา

เพราะเหนวาสทธและเสรภาพของประชาชนเปนสงทตองใหการปกปองและศาลจะไมยอมใหมการละเมดโดยอาเภอใจและหากปลอยใหเจาพนกงานกระทา เทากบเปนการยอมรบผลของการกระทาทฝาฝนกฎหมาย

13

ขอเปรยบเทยบ

Crime Control Due Process

คนหาความจรงและการพสจนความผด

ใหความสาคญของสทธผเสยหาย

หากจาเปนเพอการสบสวน สอบสวนและปองกนอาชญากรรม ขยายอานาจตารวจได

กฎหมายตองไมจากดการปองกนอาชญากรรม

เนนการตรวจสอบในระหวางการดาเนนกระบวนพจารณา และความเปนธรรม

ใหหลกประกนของผถกกลาวหา

อานาจตารวจมอยางจากด

กฎหมายมไวเพอควบคมการใชอานาจทกาวลวงสทธของประชาชน

14

Crime Control Due Proces

ทกขนตอนตองมระเบยบเพอใหอานาจเจาพนกงานปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

เมอฟองแลว ถอวานาจะเปนผผดเพราะมกระบวนการตรวจสอบทเขมงวด

ทกขนตอนของกระบวนการยตธรรมตองมหลกประกนสทธและเสรภาพ

ไดรบการสนนษฐานวาบรสทธจนกวาจะมคาพพากษาถงทสดวาผด

15

การด าเนนคดอาญา

การด าเนนคดอาญาโดยประชาชน ( popular

prosecution)

ประชาชนมอ านาจในการด าเนนคดอาญา ใชในองกฤษ

การด าเนนคดอาญาโดยรฐ (public

prosecution)

รฐมหนาทในการด าเนนคดอาญา ใชในยโรป

16

หลกการดาเนนคดอาญา

การดาเนนคดอาญาตามกฎหมาย (legality principle)

เมอมหลกฐานในการดาเนนคดทมมลแลวตองดาเนนคดเพราะเปนหนาทของเจาพนกงานทจะนาตวผกระทาผดมาลงโทษ

การดาเนนคดอาญาตามดลพนจ (opportunity principle)

แมจะมหลกฐานวาผนนกระทาความผด รฐอาจไมดาเนนคดเพราะเหตผลของการไมเปนประโยชน หรอประโยชนสาธารณะ

17

หลกการคนหาความจรง

การคนหาความจรงตามรปแบบ ศาลอาจยอมรบพยานทคความตกลงกนแลวไดโดย

ไมตองตรวจสอบ การคนหาความจรงตามเนอหา คดอาญา โดยศาลตองคนหาความจรงดวยตวของ

ศาลเอง โดยไมจากดวาเปนพยานของฝายใด และศาลเปนผซกถามพยานนน

18

หลกฟงความทกฝาย

หมายความวาในกระบวนการคนหาความจรงในทกขนตอนโดยเฉพาะในชนอยการ และศาล

ตองรบฟงขอมลทไดจากทงสองฝาย โดยทงผกลาวหาและผถกกลาวหา

ซงแตกตางจากแบบเดมทเนนการซกฟอกจากตวผถกกลาวหา

19

หลกวาจา การพจารณาคดในศาล ตองเบกความดวย

วาจาตอหนาศาล ขอเทจจรงทอยในเอกสารตองมาเบกความ

ประกอบ ทงนเพอใหศาลสามารถตรวจสอบความ

จรงไดโดยอาศยจตวทยาพยาน และคความมสทธตรวจสอบ

20

หลกพยานโดยตรง

ใกลเคยงกบหลกวาจา การสบพยานเปนหนาทของศาล จะไมอาจ

มอบหมายใหผอนปฏบตหนาทได เพอทจะตรวจสอบพยานหลกฐานดวยตนเอง

จงจะพสจนความจรงได

21

หลกเปดเผย

การพจารณาของศาลตองทาโดยเปดเผย เปดโอกาสใหประชาชนเขาฟงการพจารณา ถอเปนการทาใหเกดความโปรงใสในการ

พจารณาและใหความเปนธรรมแกผถกกลาวหา

ขอยกเวน

พจารณาลบ

22

หลกอสระในการชงนาหนกพยานหลกฐาน

ศาลมดลพนจเตมทในการวนจฉยวาพยานหลกฐานทน าเสนอนมความนาเชอเพยงใด

จงไมมกฎหมายก าหนดวา พยานหลกฐานใดทมความนาเชอกวากน

23

หลกยกประโยชนแหงความสงสยใหจาเลย

หลกทยกประโยชนแหงความสงสยใหจาเลยเปนหลกทปองกนมใหรฐลงโทษผกระทาผดโดยอาศยหลกฐานทยงไมชดแจงวาเปนผกระทาผด

จงมหลกในทางอาญาวา Proof beyond reasonable

doubt แตในทางแพงใชหลกความนาเชอ

24

เอกสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษกบตนเอง

The Privilege against self-

incrimination

สทธทจะไมถกบงคบเพอใหการเปนปฏปกษกบตนเอง

คอมมอนลอว ใชกบผถกกลาวหา พยานและครอบครว

ซวลลอว ใชกบพยาน

25

หลกฟองซ า

Ne bis in Idem การกระท าความผดครงเดยว ผนนไมควรตองเดอดรอนซ าสอง

คมครองผ ตองหาและจ าเลย

26

หลกการดาเนนคดของไทย

ผเสยหายฟองคดอาญาได ผเสยหายในความผดตอสวนตว มสวนในการ

เรมคดและระงบคด ตารวจมบทบาทในการสอบสวน พนกงานอยการมบทบาทในการสงคดแตไมม

อานาจสอบสวนคดทวไป ยกเวนมกฎหมายกาหนดไวเปนพเศษ

27

ขนตอนการการดาเนนกระบวนการยตธรรมทางอาญา

กอนฟองคด รองทกข กลาวโทษ สบสวน สอบสวน สงคด

28

หลงฟองคด ตรวจค าฟอง ไตสวนมลฟอง

29

นดตรวจพยานหลกฐาน สบพยาน พพากษาคด อทธรณ ฎกา

30

หลงจากศาลมคาพพากษาถงทสด บงคบโทษ

ประหารชวต จาคก ปรบ รบทรพย

31

หลกการด าเนนกระบวนพจารณาในชนกอนฟอง

ผ เสยหายมสทธฟองคดและรองทกขตอเจาพนกงานเพอใหด าเนนคดแกผกระท าความผดได

ฝรงเศส เยอรมน ไมเปดโอกาสใหฟอง สวนองกฤษ ใหประชาชนสามารถฟองได

32

ในคดความผดตอสวนตว (ความผดอนยอมความได) การเรมคดและยตคดขนอยกบความประสงคของผ เสยหายเปนส าคญ แตถาเปนความผดทไมอาจยอมความได แมผ เสยหายไมแจงความหรอถอนค าฟอง ไมตดสทธพนกงานสอบสวน พนกงานอยการทจะด าเนนคดตอไป

33

ในคดอาญามความจาเปนตองไดขอเทจจรงเกยวกบความผดจงตองมพยานรเหนเหตการณมานาสบประกอบกบพยานหลกฐานอนหากไมม กอาจไมสามารถลงโทษจาเลยได เพราะหลกทวา ศาลตองแนใจวาผนนกระทาความผด จงจะลงโทษได และโจทกตองพสจนวาจาเลยเปนผกระทาความผด

34

การใหความคมครองสทธของผถกจบ ผ ตองหา และประชาชนโดยทวไปจากการใชอ านาจเกนขอบเขตของเจาพนกงาน

จบไมไดถาไมมหมายจบจากศาล เวนแตจะเขาเหตจบโดยไมมหมายหรอเปนการกระท าความผดซงหนา ตามมาตรา 78

35

หลกในการด าเนนคดในชนพจารณา

จ าเลยมสทธตงทนายความ ถาไมมศาลตองตงให ม. 173

จ าเลยมสทธฟงการพจารณาและตอสคดไดเตมท

36

การพจารณาคดตอกระท าโดยเปดเผย ตอเนองและเปนธรรม พจารณาลบ เปนขอยกเวน เพราะเหตความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

37

การพจารณาคดตองท าโดยองคคณะ และหากไมไดนงพจารณาจะพพากษาตดสนไมได หามด าเนนคดซ า (ฟองซ า ด าเนนกระบวนพจารณาคดซ า ฟองซอน)

38

การพจารณาคดใชหลกพยานโดยตรง ตองเปนพยานทรเหนเหตการณ และตองเปนพยานทไดมาโดยชอบ

ถาเปนคดแพงอาจเปนการตกลงในขอเทจจรงโดยไมสบพยานได

มขอหามมใหรบฟงพยานหลกฐานทเกดและไดมาโดยมชอบ ตามมาตรา 226, 226/1

หามรบฟงพยานบอกเลา

39

ค าพพากษาตองใหใหเหตผล คความมสทธโตแยงไดทงขอเทจจรงและขอกฎหมาย เวนแตจะมกฎหมายหาม

การพจารณาในศาลสง อาจไมไดสบพยาน แตถาสบตองเปดเผย

40

หากมขอผดพลาดในกระบวนพจารณา ถาอยในศาลสง ศาลสงเพกถอนแลวใหพจารณาพพากษาใหมตามรปคด

แตถาเปนขอผดพลาดหลงจากทมคาพพากษาถงทสดแลว ตองใชการรอฟนคดอาญาขนพจารณาใหม ตามพระราชบญญตรอฟนคดอาญาขนมาพจารณาใหม พ.ศ. 2526

41

กรณทจาเลยไดรบความเสยหายจากกระบวนพจารณาทผดพลาด แตศาลสงยกฟอง

ความเสยหายทจะไดรบชดเชย ตองเปนไปตาม พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทนและคาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 ซงตองเปนกรณทจาเลยไมไดกระทาความผดแตถกคมขงในระหวางพจารณา

ในรฐธรรมนญใหผตองหามสทธไดรบคาชดเชยจากการถกคมขงโดยมชอบ

42

ผ มอ านาจฟอง กฎหมายไทย ม สองประเภท ฟองโดยรฐ ไดแก พนกงานอยการ ฟองโดย ผ เสยหาย

43

เงอนไขการฟองคด พนกงานอยการ จะฟองได ตองมการสอบสวนในขอหานนกอน ผ เสยหาย ไมก าหนดเงอนไขกอนฟอง แตตองเปนผ ไดรบความเสยหายจากความผดฐานนน

44

ผ เสยหาย ผเสยหาย ม สองประเภท ผเสยหายทแทจรง ผมอานาจจดการแทน ◦ตาม มาตรา 4 วรรคสอง มาตรา 5 และมาตรา 6 ◦กรณอน ๆ

45

ผ เสยหายทแทจรง 1. มความผดอาญาเกดขน 2. ผนนไดรบความเสยหายจากความผดฐานนน

3. เปนผ เสยหายโดยนตนย

46

ไดรบความเสยหายจากความผดฐานนน

พจารณาจาก การทผนนเสอมสทธในทางแพงจากการกระทาความผดฐานนน (แนวฎกา)

ความผดเกยวกบทรพย เจาของกรรมสทธ และผมสทธครอบครอง เปนผเสยหายทงสองกรณ

ความผดอนเกดจากการใชเชค ผทรงเชคขณะธนาคารปฏเสธการจายเงน

47

ความผดตอรฐ เชนความผดตอเจาพนกงาน โดยหลกไมมผเสยหายทเปนเอกชน แตถาไดรบความเสยหายพเศษ เปนผเสยหายได

ความผดฐานแจงความเทจ ความผดฐานเบกความเทจ

48

ความผดทเอกชนไมใชผ เสยหาย

ความผดตามพระราชบญญตจราจร

ทางบก พ.ศ. 2522 ความผดตามพระราชกาหนดการกยมเงนอนเปนการฉอโกงประชาชน

49

ผ เสยหายโดยนตนย

ศาลฎกาสรางหลกน โดยอางวา ผทมาศาลตองมาดวยมอทสะอาด

ถาผเสยหายมสวนในการ ยอม หรอกอ หรอมเจตนาทจรต ทาใหมการกระทาความผด ศาลไมถอวาเปนผเสยหาย

50

ผ มอ านาจจดการแทนผ เสยหาย

ม. 4 วรรคสอง สามจดการแทนภรยาได ถาไดรบอนญาตโดยชดแจง วธการอนญาตไมก าหนดไว อาจท าดวยวาจากได

51

มาตรา 5

1. ผแทนโดยชอบธรรม ผอนบาล จดการแทน ผเยาว คนไรความสามารถ

2. ผบพการ ผสบสนดาน สามหรอภรยา ของผทถกทารายถงตายหรอบาดเจบจนไมสามารถจดการเองได

52

ม. 5

3. ผจดการ หรอผแทนอนของนตบคคล กรณนตบคคลเปนผเสยหาย

กรณตามมาตรา 5 (3) นใชกบกรณนตบคคลเปนผเสยหาย และผอนกระทาผดตอนตบคคล

ถา ผจดการทาผดตอนตบคคล ไมอาจใชมาตรา 5 (3) แตใชหลกมาตรา 2 (4) โดยผถอหนในบรษทหรอผเปนหนสวนดาเนนคดกบผจดการในฐานะผเสยหายแทจรง

53

ผ มอ านาจจดการแทนเพราะศาลตง ม. 6

กรณเขาตามมาตรา 5 (1) แต ไมมผแทนโดยชอบธรรม หรอไมมผอนบาล หรอมแตทาหนาทไมไดหรอมผลประโยชนขดกน (ตามแนวศาลฎกา ไมใชกบกรณ มาตรา 5 (2) แลวผตายไมมผแทนโดยชอบธรรม)

ญาตหรอผมประโยชนเกยวของ รองขอใหตงตนเปนผแทนเฉพาะคด

ศาลไตสวนแลว เหนสมควรตงผรองหรอผอนหรอพนกงานปกครองเปนผแทนเฉพาะคด

54

ผมอานาจจดการแทนกรณอน

ประมวลกฎหมายอาญา ม. 333 วรรคสอง ผตายถกหมนประมาทแลวตายกอนรอง

ทกข บดา มารดา บตร ของผตาย รองทกขได และใหถอวาเปนผเสยหาย (จงฟองคดได

ดวย)

55

มาตรา 29 ผเสยหายทแทจรง ฟองคดแลวตาย ระหวางพจารณา

ผบพการ (ตามความเปนจรง) ผสบสนดาน(ตามความเปนจรง) สามหรอภรยา (ตามกฎหมาย)ดาเนนคดแทนได

ถาบคคลดงกลาวไมเขามา ศาลตองสงตามรปคด

หากสบครบแลว พพากษาได แตถาสบไมครบ ยกฟอง เพราะโจทกสบไมสม

56

กรณความผดเกยวกบทรพย แตผเปนเจาของตายกอนรองทกขหรอฟองคด ทายาทจะดาเนนคดแทนไดหรอไม

คารองทกขในคดความผดเกยวกบทรพย เปนสทธทเกยวกบทรพยสน ทายาทเขาดาเนนการแทนได แตการฟองคดไมใชสทธทเกยวกบทรพยสนจงไมสามารถฟองคดได

ฎกาท 11/2518 และ ฎ. 206/2488

57

ผเสยหายหรอผมอานาจจดการแทน มอบอานาจใหดาเนนคดแทน

ฎกาท 890/2503 (ประชมใหญ) ขอบเขตทไดรบ พจารณาจากใบมอบอานาจ ซงตางจากผมอานาจจดการแทนทมอานาจตามมาตรา 3

58

ขอพจารณา

เดกอายเทาใด จงจะรองทกขได อายทโตพอเขาใจสาระของการกระทาของตน

(แนวฎกา วนจฉยวา ประมาณอาย14 ปขนไป) รองทกขไดเองไมตองขอความยนยอมจาก

ผแทนโดยชอบธรรม แตถาฟองคดทาไมไดเลย ขออนญาตผแทน

โดยชอบธรรมกฟองเองไมได (เพราะกฎหมายคมครองผเยาว)

59

ผถกกลาวหา

ม สองฐานะ ผตองหา –ผทถกกลาวหาตอเจาหนาทวา

เปนผกระทาความผด แตยงไมถกฟอง จาเลย ผทถกฟองวากระทาผดตอศาล (กรณราษฎรเปนโจทกฟอง จะเปนจาเลย

ตอเมอศาลรบฟองหลงไตสวนมลฟองมมลแลว

60

สทธ

มทนายความชวยเหลอ/ พบปรกษาทนายความ/มทนายอยดวยในระหวางสอบสวนและพจารณา

มสวนรวมในการดาเนนคด ไมตองถกบงคบเพอใหการในเรองทถก

กลาวหา ไมถกจากดเสรภาพโดยไมจาเปน

61

ตองมความสามารถในการตอสคดในระหวางการดาเนนคด จงมสทธ มลาม

ถาวกลจรตตองไดรบการงดการดาเนนคด จนกวาจะหายจากวกลจรต

มสทธตรวจสอบพยานทปรกปราตนและแกตวไดหรอตอสคดไดเตมท

62

อานาจพนกงานสบสวน

มหนาทรกษาความสงบเรยบรอย และสบสวนหาตวผกระทาความผดและรวาความผดเกดอยางไร

ตารวจ มอานาจสบสวนทวราชอาณาจกร พนกงานปกครอง มอานาจสบสวนเฉพาะ

เขตพนททคนรบผดชอบและภายในขอบเขตทกฎหมายกาหนด

63

ความผดเกดในราชอาณาจกรหรอใหถอวาในฯ

คอความผดตาม ปอ. ม. 4 วรรคแรก และ ม. 4 วรรคสอง ม.5 ม.6

ถาความผดเกดทองทเดยว ใช ม. 18 (1) (2) กทม. นอก กทม.

ความผดเกดเกยวพนกน ใช ม. 19 ทกทองททเกยวพน มสทธสอบสวน

64

อานาจสอบสวน

ตองเปนพนกงานสอบสวนตามทกฎหมายกาหนด

กฎหมายทกาหนดคอ ม. 18 ม. 19 และ ม. 20

กาหนดยศ หรอระดบ และ กาหนดพนท

65

พจารณาพนกงานสอบสวน ถาเปนตารวจ ยศ ร.ต.ต. ขนไป ถาเปนปกครอง ระดบสาม ขนไป ขอสงเกต รมต. นายกฯ ไมอาจเปนพนกงานสอบสวนได

66

ความผดนอกราชอาณาจกร ปอ.ม.7,8,9

อยการสงสดหรอผรกษาการแทน พนกงานสอบสวนทจบผตองหาหรอพบการ

กระทาความผดระหวางรอคาสง มอานาจสอบสวน

พนกงานอยการและพนกงานสอบสวนทอยการสงสดมอบหมาย ใหรบผดชอบรวมกน

พนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวนทไดรบมอบหมายจากอยการสงสดใหรบผดชอบในการสอบสวนคดนน

67

อยการมอ านาจสอบสวนรวมกบต ารวจในคด ม. 155/1, 133 ทว คดทเดกอายไมเกนสบแปดป เปนพยาน ผเสยหาย

และผตองหา ตามมาตรา 133 ทว คดทมการตายเกดขนจากการกระทาของเจา

พนกงานซงอางวาปฏบตราชการตามหนาท หรอตายในระหวางการควบคมซงอางวาปฏบตราชการตามหนาท หรอผตายถกกลาวหาวาตอสขดขวางเจาพนกงานซงอางวาปฏบตราชการตามหนาท

68

พนกงานสอบสวนผ รบผดชอบ

นอกราชอาณาจกร - อยการสงสดหรอพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการทไดรบมอบหมายหรอไดรบมอบหมายใหรวมสอบสวนกบพนกงานสอบสวนผรบผดชอบจากอยการสงสด

ในราชอาณาจกร – หวหนาพนกงานสอบสวน + ทองทความผดเกด

ยกเวน ความจาเปนหรอสะดวก คอ ทองทผตองหามทอยหรอถกจบ

69

ในราชอาณาจกร -หวหนาพนกงานสอบสวน +ทองทเกยวพนกน+ทองทจบไดกอน

ถาจบยงไมได แตพบกอนจบได คอ หวหนาพนกงานสอบสวน +ทองทเกยวพนกน+ทองทพบกอนได

70

ถามขอโตแยงในเรองใครรบผดชอบ

ถาเปนการโตแยงระหวางเขตในจงหวดเดยวกน

กทม. สง ผบญชาการตารวจแหงชาต ช ขาด

นอกกทม. สงผวาราชการจงหวด ชขาด ถาเปนการโตแยงระหวางเขตในระหวาง

จงหวด สง อยการสงสด ชขาด

71

เขตศาล

ในราชอาณาจกร เขต ความผดเกด เชอ อาง จาเลยมทอย

จาเลยถกจบ เขตทการสอบสวนกระทาในเขตศาล นอกราชอาณาจกร ศาลอาญา ศาลทการสอบสวนกระทาใน

เขต

72

เขตเกยวพน

หลก ศาลทมอ านาจพจารณาคดทมโทษสง ถาโทษสงเทากน ถอ ศาลทรบฟองไวกอน

73

ศาลทรบคดเกยวพนกนไว

จะพจารณาและพพากษาคดทฟองรวมกนไวกได หรอ

ถาเหนสมควร อาจสงใหแยกความผดฐานใดฐานหนงเพอไปฟองทศาลทมอานาจตามปกตได แตตองตกลงกบศาลนนกอน

74

โอนคด

กรณธรรมดา ม. 23 กรณพเศษ ม. 26 ม. 23 ศาลทความผดไมไดเกด ไปยงศาลท

ความผดเกด คความขอโอนได ศาลทความผดเกด โอนไปยงศาลทความผด

มไดเกด โจทกขอได จาเลยไมมสทธ และโจทกตองอางสะดวก

75

การโอนในกรณพเศษ ลกษณะความผด จานวนจาเลย ความรสก

ของประชาชน หรอเหตผลอยางอน ทาใหอาจมการขดขวางการไตสวนหรอ

พจารณา หรอนากลววาจะเกดความไมสงบหรอเหตราย

76

โจทกหรอจาเลย ยนคารองตอประธานศาลฎกา

ขอใหโอนคดไปศาลอน ประธานศาลฎกา อนญาต ใหโอนไปศาลใดกไดตามทเหนสมควร

คาสงเปนเดดขาด 77

การตงรงเกยจผพพากษา

ใชหลก ว.แพง ม. 11 นอกจากน ยงมการตงรงเกยจ นกจตวทยา

หรอนกสงคมสงเคราะห พนกงานอยการ ในกรณเดกอายไมเกนสบแปดปจะใหถอยคาดวย ตามมาตรา 133 ทว ซงมเหตตองการคมครองเดก ไมใชเพราะมผลกระทบตอความเปนกลาง

78

การฟองคดอาญา

วธการฟอง ยนฟองโดยทาคาฟอง ตอศาล ยนคารองขอเขารวมเปนโจทก เมอมการฟองของอยการหรอผเสยหายแลว

79

พนกงานอยการฟอง ตองมการสอบสวนโดยชอบดวยกฎหมายกอน และตองมตวผตองหามาศาลพรอมกบคาฟอง แตเมอยนฟองแลว ศาลประทบฟองไดโดยไมตองไตสวนมลฟองกอน

ผเสยหายฟอง ไมตองมการสอบสวน ไมตองมตวผตองหามาพรอมฟอง แตตองไตสวนมลฟองกอน จงจะประทบฟอง และเมอคดมมล สงประทบฟองแลวจงเรยกจาเลยมา

80

เปรยบเทยบ

การขอเขาเปนโจทกรวม ตองทาเปนคารอง

กอนศาลชนตนพพากษา / กอนคดเสรจเดดขาด

ทกคด / คดทไมใชความผดตอสวนตว

81

การขอเขารวมเปนโจทก

มไดสองกรณ ผเสยหายขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ

กบพนกงานอยการขอเขารวมเปนโจทกกบผเสยหาย

82

ผลของการเปนโจทกรวม มสทธเชนเดยวกบโจทกเดม / สบพยาน /

ซกคานพยานฝายจาเลย / อทธรณ / ฎกา ไมมสทธแกไขเพมเตมฟอง ไมมสทธถอนฟอง แตมสทธถอนคารองขอ

เขารวมเปนโจทก ถาผเสยหายทาใหคดเสยหาย อยการขอ

ศาลใหสงระงบได

83

ถอนฟองคดอาญา หลกเกณฑอยใน ม. 35 ผลของการถอนฟอง

อยใน ม. 36 และ 39 (2) ประกอบดวย ตองยนเปนคารองขอถอนฟอง กอนศาลชนตนมคาพพากษา/ กอนคดถงทสด

(คดสวนตว) ศาลอนญาตใหถอนฟอง จงจะถอวาเปนการ

ถอนฟอง

84

หลกเกณฑทศาลพจารณาค ารองขอถอนฟอง

โดยหลกเปนดลพนจทจะอนญาตใหถอนหรอไมกได

กอนพจารณาอนญาตมวธการทตองปฏบตดงน

หากโจทกยนขอถอนหลงจากจาเลยยนคาใหการ (มใชนง) ตองถามจาเลยวาจะคดคานหรอไม แตถายนกอนคาใหการไมตองถามกได

85

หากจาเลยคดคานการถอนฟอง ศาลตองสงยกคารอง (ไมอนญาตใหถอน)

ถาจาเลยไมคาน ศาลมดลพนจทจะใหถอนหรอไมกได (ยกเวนมเหตระงบคดเพราะยอมความในความผดตอสวนตวแลวมาถอน)

การถอนฟองมผลเมอศาลสงอนญาตใหถอนฟอง

86

ผลของการถอนฟอง

หลก ถอนฟองแลว หามนาคาฟองมาฟองจาเลยใหมอก ยกเวน

ในคดความผดตอแผนดน พนกงานอยการถอนฟอง ไมตดสทธผ เสยหาย ในทางตรงกนขาม ผ เสยหายถอนฟองไมตดสทธพนกงานอยการทจะฟองใหม

(การถอนไมตดสทธโจทกอกประเภทหนง)

87

ในคดความผดตอสวนตว (ผเสยหายตดสทธอยการ)พนกงานอยการฟอง แลวถอนฟอง ถาไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากผเสยหาย ผเสยหายฟองอกไมได แตถาไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอ ไมตดสทธผเสยหาย

ผเสยหายถอนฟองคดความผดตอสวนตว ตดสทธพนกงานอยการทจะฟองคดนน เพราะสทธนาคดอาญามาฟองระงบ ตามม. 39 (2)

88

ขอพจารณา

1. การถอนฟอง ในชนไตสวนมลฟองในคดทราษฎรเปนโจทก ซงศาลยงไมสงประทบฟองนน จะถอเปนการถอนฟองหรอไม

2. การถอนฟองทยงตดใจดาเนนคด เชน ถอนฟองเพราะตองการไปขอเขารวมเปนโจทกรวมกบพนกงานอยการนน จะมผลเปนการหามมใหฟองใหมตาม มาตรา 36 หรอไม

89

3. ผเสยหายหลายคน คนหนงฟองแลวถอนฟองไป ดงน ผเสยหายอกคนหนงจะมาฟองอกไดหรอไม 4. ในกรณทพนกงานอยการถอนฟอง พนกงาน

อยการตองดาเนนการตาม ม. 145 หรอไม 5. ผเสยหายขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ

ผเสยหายจะถอนฟองของพนกงานอยการไดหรอไม

หรอถอนคารองขอเขารวมเปนโจทกไดหรอไม

90

ถอนคารองทกข ถอนตอใคร ตอพนกงานสอบสวนหรอพนกงานฝาย

ปกครองหรอตารวจทรบคารองทกข ม.123, 124

ตอศาล ถาคดอยในศาลแลว (แตไมบงคบวาจะตองถอนทศาล ผรองทกขอาจขอถอนตอพนกงานสอบสวนกได

91

ถอนไดจนถงเมอใด ถอนไดในระยะใดกได ตาม ม. 126

92

ผลของการถอนคารองทกข คดความผดตอสวนตว สทธนาคดอาญามาฟองระงบ ม. 39 (2)

คดอาญาแผนดน คดอาญาไมระงบ และไมตดสทธพนกงานสอบสวนทจะสอบสวนตอไปและพนกงานอยการทจะฟองคด ม. 126

93

การยอมความในความผดตอสวนตว

การยอมความในคดอาญาไมมแบบทตองทาเปนหนงสอ (ตางจากคดแพง) ดงนน การยอมความทกระทาดวยวาจา ยอมมผลเปนการยอมความ

การยอมความในคดอาญากระทาไดกอนคดถงทสด ม. 35

การยอมความมผลทนทเมอยอมความโดยถกตอง

94

ผลของการยอมความในคดความผดตอสวนตว คอ สทธนาคดอาญามาฟองระงบ ตาม ม. 39 (2) ศาลจาหนายคด / อยการสงไมฟอง

ถากาหนดเงอนไขบงคบกอนจงจะถอวาเปนการยอมความ หากเงอนไขไมสาเรจไมเปนการยอมความ เชน ยอมความตอเมอไดรบชาระหนแลว เปนตน

การยอมความทางอาญากบทางแพงแยกกน

95

สทธนาคดอาญามาฟองระงบ ม. 39

1. โดยความตายของผกระทาความผด 2. ในคดความผดตอสวนตวเมอมการถอน

คารองทกข ถอนฟอง หรอยอมความโดยชอบดวยกฎหมาย

3. คดอาญาเลกกน ตาม ม. 37 4. เมอศาลมคาพพากษาเสรจเดดขาดใน

ความผดซงไดฟอง

96

5. มกฎหมายยกเวนความผด 6. คดขาดอายความ 7. มกฎหมายยกเวนโทษ กรณ 1 และ 2 ศาลจาหนายคด สวนทเหลอศาลยกฟอง

97

ผกระท าความผดตาย

กรณบคคลธรรมดา ตายเพราะสนชวต แตถาเปนนตบคคล ตองถกเพกถอน

ตายหลงกระทาความผด แตยงไมถกศาลตดสนลงโทษ

ถาตายถาหลงศาลมคาพพากษาลงโทษ ตองใช ม. 38 ของป.อาญา โทษเปนอนระงบไปดวยความตายของผกระทาความผด

ผจะถกจบตอสเจาพนกงานแลวถกยงตาย ใชหลกอะไร

98

คดอาญาเลกกน

กรณแรก ตาม ม. 37 (1) ผตองหายอมชาระคาปรบอยางสงตามทกฎหมายกาหนดสาหรบความผดนน (ในคดทมโทษปรบสถานเดยว)

กรณทสอง ตาม ม. 37 (2) เมอผตองหายอมชาระคาปรบตามทเจาพนกงานเปรยบเทยบปรบกาหนดภายในเวลาทเจาพนกงานกาหนดแตตองไมเกนสบหาวนนบแตวนเปรยบเทยบ

99

กระบวนการเปรยบเทยบปรบ

1. คดทเปรยบเทยบได คดทมอตราโทษจาคกไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจาทงปรบ คดทโทษปรบสถานเดยวแตไมเกนหนงหมนบาท หรอคดทมกฎหมายพเศษใหเปรยบเทยบปรบได

100

2. ผมอานาจเปรยบเทยบ ไดแก พนกงานสอบสวน หรอพนกงานเจาหนาททกฎหมายพเศษไดกาหนดใหมอานาจเปรยบ หรอคณะกรรมการเปรยบเทยบปรบในกฎหมายพเศษ

ขอสงเกต การเปรยบเทยบคดอาญากบการปรบทางปกครองมแนวคดเดยวกนแตมขนตอนตางกน

101

ขนตอนการเปรยบเทยบ

1. พนกงานสอบสวนเหนควรไมตองรบโทษจาคก 2. ผเสยหายและผตองหายนยอมใหเปรยบเทยบ 3. พนกงานสอบสวนกาหนดคาปรบโดยเทยบกบ

ความรายแรงของความผด และกาหนดวนชาระคาปรบแตตองไมเกนสบหาวน

4. ผตองหานาเงนคาปรบมาชาระตามกาหนด

5. ถาไมนามาชาระ ดาเนนการตอไป (สอบสวนตอ)

102

พนกงานสอบสวนก าหนดคาทดแทนใหผ เสยหาย

การกาหนดคาทดแทน คอ คาเสยหายในทางแพงทผเสยหายควรไดรบ จากการกระทาผดทถกเปรยบเทยบ

พนกงานสอบสวนกาหนดคาทดแทนใหได ตามทเหนสมควร

เมอผตองหาชาระคาทดแทนใหผเสยหายแลว คดแพงกระงบไป

การชาระคาทดแทนไมเกยวกบการระงบคดทางอาญา แมไมชาระคาทดแทนแตชาระคาปรบคดอาญาระงบ

103

คดอาญาเลกกน มอยในกฎหมายอนดวย ซงอาจเปนการเปรยบเทยบโดยคณะกรรมการเปรยบเทยบ และคดอาจมโทษจาคกเกนหนงเดอน หรอปรบเกนกวาหนงหมนบาท

พ.ร.บ.วาดวยความผดอนเกดจากการใชเชค พ.ศ. 2534 คดระงบเพราะการใชเงนตามเชคครบ ไมใชการชาระคาปรบตามทเปรยบเทยบ

เมอเปรยบเทยบแลว หากเปนคดทไมอาจเปรยบเทยบได ตองดาเนนคดตอไป และคนเงนคาปรบ

104

ฟองซ า

ม. 39 เมอมคาพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงไดฟอง

เปนแนวคดจากหลกสทธมนษยชน ทวา ผกระทาความผดครงเดยวจะไมตองเดอดรอนซาสอง ne bis in idem

หลกนมปรากฏในกรณศาลมคาพพากษาแลวแตกมหลกในการสอบสวนดวย ม. 147

105

องคประกอบของการฟองซ า

1. จ าเลยคนเดยวกน 2. การกระท ากรรมเดยวกน 3. ศาลมค าพพากษาเสรจเดดขาดในความผดทไดฟอง

106

จ าเลยคนเดยวกน หมายถง จ าเลยทงคดแรกและคดทสองเปนคนเดยวกน ดงนนถาเปนจ าเลยคนละคน ไมเขากรณน

ดงนนหากฟองผดตว ตอมาจบจ าเลยตวจรงไดกสามารถฟองจ าเลยคนทกระท าผดจรงไดอก

โจทกจะเปนคนเดยวกน หรอคนละคนกได ไมส าคญ กรรมเดยวกน หมายถง การกระท าทน ามาฟองนน เปนการกระท าเดยวกบทฟองในค าฟองแรก แมวาฐานความผดจะเปนคนละฐานกตาม

107

คาพพากษาเสรจเดดขาด หมายความวา ศาลไดมคาพพากษาชขาดวาจาเลยกระทาความผดหรอไม

แตแนวของศาลฎกาคาพพากษาดงกลาวไมจาตองถงทสด (ซงตางจากคดแพง ตองถงทสด) ดงนน ศาลชนตนมคาพพากษากถอวาเดดขาด

108

กรณใดทถอวาศาลพพากษาเสรจเดดขาด

หลก พจารณาวา ศาลไดวนจฉยในเนอหาของการกระทาจ าเลยหรอไม ถาไมไดวนจฉย กไมถอวาเดดขาดในความผด

เชน ลงโทษจ าเลย ถอวาวนจฉยแลววาจ าเลยกระท าผด

109

ยกฟองเพราะจาเลยมเหตยกเวนโทษ แสดงวา จาเลยกระทาผดแตมเหตยกเวนโทษ

ยกฟองเพราะจาเลยมเหตยกเวนความผด แสดงวาจาเลยผดแตการกระทาไมผด

110

ยกฟองเพราะคดไมมมลในชนไตสวนมลฟอง ยกฟองเพราะโจทกบรรยายฟองขดกน ยกฟองเพราะโจทกไมระบวน เวลา สถานทใน

การกระทาความผด ยกฟองเพราะโจทกพสจนใหศาลเชอไมไดวา

จาเลยกระทาความผด

111

ปญหา

ยกฟอง เพราะคดโจทกขาดอายความรองทกขในคดความผดตอสวนตว

ยกฟองเพราะคดโจทกขาดอายความฟองรอง

ยกฟองเพราะโจทกขาดนดพจารณา ยกฟองเพราะโจทกบรรยายฟองวาจาเลย

กระทาความผดหลงฟอง

112

ยกฟองเพราะโจทกฟองผดศาล ยกฟองเพราะโจทกไมไดลงชอในฟอง หรอฟองโจทกไมมผเรยง หรอผพมพฟอง

ยกฟองเพราะโจทกไมแกไขคาฟอง

113

ฟองซอน

จ าเลยคนเดยวกน การกระท ากรรมเดยวกน โจทกคนเดยวกนฟองขณะทยงมการด าเนนคดเดมอย

114

ขอบเขตของฟองซอนทจะน ามาใชกบคดอาญา

อยการฟอง ผ เสยหายฟอง ไมเปนฟองซอน อยการจงหวดหนงฟอง อยการอกจงหวดหนงฟอง ในการกระท ากรรมเดยวกน จ าเลยคนเดยวกนเปนฟองซอน

ผ เสยหายแทจรงฟองแลว ผ มอ านาจจดการแทนผ เสยหายทแทจรงฟอง เปนฟองซอน

ผ เสยหายหลายคน คนหนงฟอง อกคนหนงฟอง ไมเปนฟองซอน

115

กฎหมายยกเลกความผด กฎหมายยกเวนโทษ

กฎหมายยกเลกความผด หมายถง มกฎหมายออกมาภายหลงก าหนดวาการกระท านนไมเปนความผด

กฎหมายยกเวนโทษ หมายถง มกฎหมายออกมายกเวนโทษส าหรบการกระท านน

กฎหมายนรโทษกรรม เปนกฎหมายทยกเวนการกระท าของกลมคนไมใหเปนความผด

116

คดแพงเกยวเนองกบคดอาญา

1. ความหมาย 2. กระบวนพจารณาทพเศษกวาคดแพงโดยทวไป

3. อยการขอทรพยคนหรอราคาแทนผ เสยหาย

117

4. ผเสยหายขอคาเสยหายในคดอยการ 5. คาพพากษาคดอาญา ผกพนศาลคด

แพง 6. อายความฟองคดแพงเกยวเนองกบ

คดอาญา

118

ความหมาย หมายถง คดแพงทมมลมาจากการกระทาความผดอาญา

เชน ทารายรางกาย ทาใหผเสยหายไดรบบาดเจบ การทผเสยหายไดรบบาดเจบมมลมาจากการกระทาผดฐานทารายรางกาย

กระทาโดยประมาททาใหผอนถงแกความตาย การททายาทมสทธฟองเรยกรองคาสนไหมทดแทนเกดมาจากการกระทาโดยประมาททางอาญา 119

กรณทไมมมลมาจากการกระท าผด

การฟองคดแพงเพอเรยกเงนตามเชค เปนคนละกรณกบการฟองคดอาญาฐานออกเชคไมมเงน

ฟองคดแรงงาน ทนายจางเลกจางไมเปนธรรม เพราะไมบอกกลาวลวงหนา แตจาเลยใหการวาโจกททจรตตอหนาทจงเลกจาง การทจรตตอหนาทไมไดเปนเหตใหกอใหเกดสทธทจะไมจายคาจาง จงไมเกยวเนองกน (ฎ. 5285/2545)

120

กระบวนการพจารณาทพเศษกวาคดแพงโดยทวไป

ฟองคดแพงในศาลสวนอาญาได พนกงานอยการรองขอทรพยคนใหแก

ผเสยหายได ม. 43 ผเสยหายขอคาเสยหายเขามาในคาฟอง

คดอาญาของพนกงานอยการได ม. 44/1 – 44/2

121

ขอเทจจรงในคดอาญาผกพนคดแพง อายความฟองคดอาญานามาเปนอาย

ความฟองคดแพงเกยวเนองคดอาญาในกรณทฟองจาเลยในคดอาญาใหรบผดคาเสยหาย

122

ขอทเหมอนกบคดแพงโดยทวไป

การพจารณาคดใชวธพจารณาความแพง พยานหลกฐานในคดแพงสบเพมไดหากขอเทจจรงทน าสบในคดอาญามไมเพยงพอ

สาระบญญตในสวนแพงถอตาม ป.พ.พ. แมจ าเลยไมตองรบผดทางอาญา

123

การฟองคด

ฟองคดแพงตามเขตอานาจศาลตาม ป.ว.แพง ฟองคดแพงในศาลซงพจารณาคดสวนอาญา ศาลอาญาซงรบฟองคดแพงเกยวเนองเมอรบ

ฟองแลวหากเหนวาการดาเนนคดแพงจะทาใหคดอาญาเนนชาตดขด กสงใหใหแยกไปฟองตางหากได

124

ถาพยานหลกฐานในคดอาญาทนาสบแลวไมพอทจะตดสนคดแพง ศาลมอานาจสบพยานเพมเตมได

กรณสบเพมเตม ศาลมอานาจพพากษาคดอาญากอนได

การวนจฉยความรบผดทางแพงใหถอตาม ความรบผดของบคคลทางแพง การวนจฉยความรบผดทางอาญา ถอตาม ความรบผดของบคคลทางอาญา

125

อยการขอคนทรพย คด 9 คด คอ ลก วง ชง ปลน โจรสลด

กรรโชก ฉอโกง ยกยอก รบของโจร พนกงานอยการฟองคดอาญาแลว มสทธ

เรยกทรพยสนหรอราคาทผเสยหายสญเสยไปเนองจากการกระทาความผดคน

ขอมาในคาฟองสวนอาญาหรอเปนคารองภายหลงได

126

คาพพากษาใหคนหรอใชราคาทรพยสน ตามมาตรา 43 ใหศาลพพากษารวมเปนสวนหนงของคาพพากษา

เมอศาลพพากษาใหคนแลว ผเสยหายเปนเจาหนตามคาพพากษา มสทธขอหมายบงคบคด

127

เจาพนกงานยกยอก ม. 147 เจาพนกงานกรรโชก ม. 148, 149 โกงเจาหน ฉอโกงแรงงาน

128

คาไถทรพยกรณทรพยถกลกและไปขายใหแกผทรบซอไว

คาไถทรพยกรณเจาของโรงรบจานารบจานาไวโดยสจรตและราคาไมเกนทกฎหมายกาหนด

ศาลสงใหจาเลยไถทรพยทจานาไวเพอมาใหโจทก

129

หนงสอสญญากทลกหนกเจาหนไป จานวน 50,000 บาท

ตวจานา ซงจานาไปเปนเงน 2,000 บาท

สลากกนแบงรฐบาลทถกรางวลท 2 แตถกลกไป และนาไปขนเงนแลว

130

กรณ ผเสยหายเรยกคาสนไหมทดแทนในคาฟองสวนอาญา

เปนกรณทผเสยหายมสทธเรยกคาทดแทนเพราะเหตทไดรบความเสยหายแกชวต รางกาย จตใจหรอไดรบความเสอมเสยเสรภาพในรางกาย ชอเสยง หรอความเสยหายทางทรพยสน

131

ยนคารองตอศาลในคดทพนกงานอยการเปนโจทก กอนเรมสบพยาน หรอกอนศาลวนจฉยชขาด

คารองตองแสดงรายละเอยดเกยวกบความเสยหายและจานวนคาสนไหมทดแทน

คารองทขอกรณอนทไมใชคาเสยหายไมได และตองไมขดหรอแยงกบคาฟองของพนกงานอยการ และหากอยการขอตาม ม. 43 แลวขออกไมได

132

เมอไดรบคารองแลว ใหศาลแจงใหจาเลยทราบ

จาเลยมสทธใหการหรอไมใหการกได และใหศาลบนทกไว

ถาจาเลยประสงคจะใหการ ใหศาลกาหนดเวลาทจาเลยยนคาใหการภายในเวลาอนสมควร

133

เมอพนกงานอยการสบพยานเสรจ ผเสยหายนาพยานเขาสบถงคาสนไหมทดแทนเทาทจาเปนตามทศาลอนญาต

หรอศาลอาจพพากษาคดอาญาไปกอนแลวจงพจารณาพพากษาคดสวนแพงกได

หากผเสยหายไมมทนายความเพราะยากจน ใหศาลจดหาใหและใหทนายไดเงนรางวลและคาใชจาย ตามระเบยบ

134

คาพพากษาในสวนการคนทรพยสนและคาเสยหาย

ราคาทรพยสนศาลกาหนดใหตามราคาอนแทจรง สวนจานวนคาเสยหายกาหนดใหตามความเสยหายแตไมเกนคาขอ

แมไมมการฟองคดสวนแพง เมอพพากษาสวนอาญา ศาลสงใหคนทรพยสนแกเจาของได

135

เมอปรากฏเจาของ ใหคนตอเจาของ ถาไมปรากฏใหเจาพนกงานรกษาของนนจนกวาจะปรากฏตว หากมการโตแยงตองไปฟองรองในศาลทมอานาจชาระ

คาพพากษาทใหคนหรอใชราคาทรพยหรอคาสนไหมทดแทน แกผเสยหาย ใหถอวาผเสยหายเปนเจาหนตามคาพพากษา

136

คาพพากษาคดอาญาผกพนคดแพง

1. คดแพงตดสนหลงคดอาญา 2. คความเดยวกน 3. เหตทนามาฟองเปนเหตเดยวกน

และเปนประเดนโดยตรงในคดอาญา

4. ศาลคดอาญาตดสนยตแลว(ถงทสด)

137

อางยนไดเฉพาะจาเลยในคดอาญา ไมรวมถงบคคลภายนอก

คดอาญาศาลลงโทษเพราะจาเลยประมาท คดแพง ผเสยหายฟองจาเลยคดอาญาและนายจาง กรณน นายจางสามารถสบไดวาจาเลยไมประมาท

คดอาญาศาลยกฟองเพราะจาเลยไมประมาท คดแพงผเสยหายฟองจาเลยและนายจาง ดงน นายจางไมตองรบผดเพราะลกจางไมละเมด

138

คดอาญาศาลยกฟองเพราะการรองทกขไมชอบเพราะหนงสอมอบอานาจไมประทบตราหางฯ การสอบสวนไมชอบ อยการไมมอานาจฟอง คดแพง มประเดนวาโจทกครอบครองทพพาทหรอไม ดงน ศาลคดอาญายงไมไดวนจฉยวาจาเลยทาใหเสยทรพยหรอไม ศาลคดแพงไมตองถอตาม (ฎ. 4377/2546)

139

อายความ

ถาไมมผใดฟองอาญา อายความฟองแพง ถอตามอายความฟองอาญา แมวาผเยาวหรอผวกลจรตจะเปนผฟอง (กไมขยายออกไป)

ถาฟองคดอาญาแลว แตคดยงไมเดดขาด ฟองคดแพงไดเพราะอายความหยดลง

140

ถาฟองคดอาญาแลว แตคดเดดขาดเพราะศาลลงโทษ อายความฟองคดแพงฟองไดอกไมเกนสบปนบแตวนทศาลมคาพพากษาถงทสด

ถาฟองคดอาญาแลวและคดเดดขาดโดยศาลยกฟอง อายความเปนไปตาม ป.พ.พ.

ใชกบจาเลยในคดอาญาเทานน ไมเกยวกบบคคลภายนอกเชนนายจาง ผคาประกน

141

การจ ากดเสรภาพของประชาชนโดยเจาพนกงาน

เหตผล คอ ตองการใหเจาพนกงานมอ านาจในเขาถงพยานหลกฐาน ไมวาจะเปนพยานวตถ พยานบคคล พยานเอกสาร และการเอาตวผ ตองหาไวเพอสอบสวนหรอแจงขอหา หรอปองกนมใหหนหรอยงกบพยานหลกฐาน จงตองมการจ ากดเสรภาพของประชาชนและของผถกกลาวหา

142

รปแบบของการจ ากดเสรภาพ

เสรภาพในการเคลอนไหว หมายเรยกพยานบคคล หมายเรยกใหสง

เอกสารหรอพยานวตถ จบ เรยกใหหยดเพอคน ควบคมทสถาน

ตารวจ ขงระหวางพจารณา เสรภาพในการครอบครองอสงหารมทรพย คนทรโหฐาน

143

เสรภาพในความเปนสวนตว รวมถงการตดตอสอสาร ขอมลสวนตว

คนกรณพเศษ ม. 105 คน หรอดกฟงทางโทรศพทหรอสออเลกทรอนกส

คนขอมลในระบบ internet ตรวจตวผเสยหาย ตรวจตวผตองหา การตรวจคนตวเพอนาสวนประกอบของรางกาย

ไปตรวจทางนตวทยาศาสตร

144

หมายเรยก

หนงสอบงการเพอใหมาทสถานต ารวจหรอศาล เพอใหถอยค า หรอใหสงทรพยหรอเอกสารใหเพอใชเปนพยานหลกฐานในคดอาญา

หนงสอบงการเพอใหผ ตองหาหรอจ าเลยมาท สถานต ารวจหรอศาล เพอแจงขอหาหรอเพอฟงการพจารณาคด

145

หนาทในการปฏบตตามหมายเรยก

หมายเรยกพยาน - มาตามหมาย ใหถอยค า และใหถอยค าทเปนจรง

หมายเรยกใหสงทรพยให – สงทรพยหรอเอกสารให ไมตองมากได

หมายเรยกผ ตองหาหรอจ าเลย – มาตามหมาย ตอบค าถามเกยวกบชอ ทอย แตไมตองตอบค าถามทเกยวกบทถกกลาวหา

146

ถาไมปฏบตตามหมายเรยกโดยเจตนาขดหมาย

หมายเรยกพยาน มความผดฐานขดค าสงหรอขดหมายเรยก หมายเรยก ผ ตองหาหรอจ าเลย ไมมความผดแตเปนเหตออกหมายจบ ตามมาตรา 66 วรรคทาย

มาแลวไมใหการ พยานมความผด ผ ตองหาหรอจ าเลย ไมผด ใหการเทจ พยานมความผดฐานแจงความเทจหรอเบกความเทจ

ผ ตองหาหรอจ าเลย ไมมความผดฐานแจงความเทจหรอเบกความเทจ ยกเวนการแจงชอหรอทอยอนเปนเทจ มความผดลหโทษ

147

การสงหมายเรยก

สงใหทภมลาเนาของผตองหาหรอจาเลย/พยาน สงใหกบตวผตองหาหรอจาเลย พยาน เมอพบตว

ถาไปสงทบาน ถาไมอย สงใหผมอาย 20 ป ณ ทบานรบแทน

กรณผตองหา ถาไมอย ตองสงใหแกสามภรยา บดามารดาหรอญาต

หลกการวางหมายและการปดหมายใชหลก ป.ว.แพง

148

หมายอาญา

หมายทศาล ออกเพอจ ากดเสรภาพของผ ตองหาหรอจ าเลย มอย 5 ประเภทคอ

หมายคน หมายจบ หมายขง หมายจ าคก หมายปลอย

149

หลกเกณฑการขอหมายคน

หลกในมาตรา 69 เหตแหงการคนในทรโหฐาน เหตคนเพอพบคน – คนทตองการชวย กบคนทเปนผ ตองหาหรอจ าเลย

เหตคนเพอพบของ- พยานวตถ พยานเอกสาร เพอใชเปนพยานหลกฐาน เพอรบ และเพอยดเปนพยานหรอตามค าพพากษาหรอค าสง

150

วธการขอหมายจบ หมายคน

เจาพนกงานทขอตองมหลกฐาน และตองยนค ารองดวยตนเอง

กรณจ าเปน อาจยนขอทางโทรศพท และหมายจบหรอหมายคนเมอไดออกแลวจะสงทางโทรสารหรอสออเลกทรอนกส

กฎหมายก าหนดให หมายจบหมายคนทเปนส าเนาสงทางโทรสาร สออเลกทรอนกสหรอค าบอกกลาวทางโทรเลข สามารถน ามาเปนหมายเพอด าเนนการได

151

กรณขอหมายกรณพเศษ

ขอหมายนอกเขต ขอหมายทางโทรสาร สออเลกทรอนกส สอเทคโนโลยสารสนเทศ

ก าหนดไวใน ขอบงคบฯ ขอ 25-38

152

ขอหมายจบ คนนอกเขต

ขอตอศาลอาญา กรณมเหตจ าเปนเรงดวนอยางยง และถารองขอในเขตศาลทมอ านาจจะเกดความลาชาเสยหายอยางรายแรงตอการปฏบตหนาท

ผขอ ตองระดบ 9 หรอต ารวจยศ พล.ต.ต. ผพพากษาของศาลอาญามสองคนเปนองคคณะ

153

ขอหมายจบหมายคนทางสอเทคโนโลยฯ

กรณจ าเปนเรงดวนและมเหตอนควรไมอาจมาพบได

ผขอตองเปนขาราชการระดบ 8 หากเปนต ารวจตอง มยศ พ.ต.อ.

อางเหตจ าเปนเรงดวน ระบรหสประจ าหนวย หมายเลขโทรศพท โทรสาร รหสสออเลกทรอนกส และใหตอบขอซกถามทางโทรศพท

154

ผพพากษาจดบนทกถอยค า รหสประจ าหนวยและลงลายมอชอ

ขอพจารณาของศาล ไมสามารถมาได ระยะทางไกล เหตปจจยอนทท าใหเดนทางมายากล าบาก

ศาลออกหมาย ตองลงรหสพรอมลายมอชอของตนในหมายตนฉบบ และแจงผลพรอมรหส

155

การขอหมายคนในเวลากลางคน

แกเปน ตองขอจากศาล ตามหลกเกณฑทก าหนดไวในขอบงคบของประธานศาลฎกา ฯ ขอ 35-38

ผขอคนเพอจบผดรายหรอผ รายส าคญ ตองมระดบ 8 หรอ ต ารวจ ยศ พ.ต.อ.

ผ คนตองมระดบ 5 หรอต ารวจ ยศ ร.ต.อ.

156

หลกเกณฑทศาลจะอนญาตใหคนเวลากลางคน

ตองมหลกฐานวาผนนซอนในบานแลว ตองมหลกฐานนาเชอวาเปนผดรายหรอผ รายส าคญ มเหตจ าเปนเรงดวนมฉะนนจะหลบหนหรอกอใหเกดภยนตรายรายแรง

ผพพากษาตองมองคคณะอยางนอย 2 คน

157

จบ

การจบ คอการหยดการเคลอนไหวรางกายของคนเพอด าเนนการตามกฎหมาย

ผ ทจบ ม 2 ประเภท พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ กบราษฎร

เหตทจะจบได ม 2 กรณ คอ จบโดยมหมายจบ และจบโดยไมมหมายจบ

เมอจบแลวตองแจงขอหาและแจงสทธตามทก าหนดไว

158

เจาพนกงานจบโดยไมมหมายจบ ม. 78

(1) ความผดซงหนา (2) พบบคคลมพฤตการณอนควรสงสยวาจะกอเหตรายโดยมเครองมอ อาวธหรอวตถอยางใดทอาจใชในการกระท าความผด

(3) มเหตตาม ม. 66(2) แตมความจ าเปนเรงดวนไมอาจขอหมายไดทน

(4) จบผ ตองหาหรอจ าเลยทหลบหนประกน

159

ความผดซงหนา

ความผดซงหนาโดยแท

เหนกาลงกระทาผด หรอ พบในอาการใด ๆ ทแทบจะไมตองสงสยเลยวาผนนกระทาผดมาแลวสด ๆ

ใหถอวา –เปนความผดทระบไวในบญชทายประมวลฯ และมผถกไลจบโดย มเสยงรองเอะอะ

หรอ พบบคคลนนในถนแถวใกลเคยงกบทเกดเหตโดยมรองรอยพรธทเนอตวเสอผาหรอมอาวธ เครองมอ

160

ราษฎรจบ

หลก จบไมได ยกเวน 3 กรณ ซงไมตองขอหมายจบ (1) ความผดซงหนาและเปนความผดในบญชทายประมวลฯ

(2) เจาพนกงานผจดการตามหมายรองขอใหชวยจบ

(3) นายประกนจบผ ตองหาหรอจ าเลยทตนประกนแลวหลบหน

161

จบในสถานท

จบในทรโหฐาน ตองปฏบตใหถกตองตามหลกการคนทรโหฐานกอน

จบในวงหรอสถานทประทบของ K, Q, รชทายาท ผส าเรจราชการ,สมเดจเจาฟาฯ ตองปฏบตตาม ม. 81/1

ตองขออนญาตนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรทนายกฯมอบหมาย และแจงเลขาธการส านกพระราชวง

แตถาเปนราชองครกษเปนผจบ ใหด าเนนการตามกฎหมายราชองครกษ

162

วธจบ ม. 83 จบ แจงวาเขาถกจบ ขอเชญไปทสถานตารวจพรอมกบผจบ แจงขอหาแกผถกจบ (ยงไมตองแจงรายละเอยด) แจงสทธวา ผถกจบมสทธพบทนายความเปนการเฉพาะตว ม

สทธไมใหการหรอใหการกได ถอยคาของผถกจบอาจใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคดได (กรณราษฎรจบไมตองแจงแตเจาพนกงานฝายปกครองหรอตารวจจะเปนผแจงเมอถงสถานตารวจ)

ถาตองการแจงญาตหรอผทไววางใจกทาได ถาไมเปนการขดขวางการจบหรอความไมปลอดภยของบคคลหนงบคคลใด

163

ถาผถกจบขดขนการจบ หรอจะขดขวางการจบ หรอหลบหนหรอพยายามจะหลบหน ผจบสามารถใชกาลงทจาเปนเพอจบได

ถาใชกาลงตอสถงตาย เปนวสามญฆาตกรรม เมอไปถงสถานตารวจแลว ตองดาเนนการตาม

ม. 84 พนกงานฝายปกครองหรอตารวจเปนผแจง

สทธตาม ม. 7/1 164

แจงขอกลาวหาและรายละเอยด นาหมายจบใหด ถาม และมอบสาเนาบนทกการจบกม

จดใหตดตอกบญาตหรอผท ผตองหาไววางใจ โดยไมคดคาใชจาย

ถาเกดเจบปวย อาจนาไปรกษาพยาบาลกอนมาทสถานฯได

165

ควบคม ขงระหวางสอบสวนหรอพจารณา

ควบคม คอ กรณผถกจบอยในอานาจตารวจ

สวนขง เปนกรณผตองหา หรอจาเลยอยในอานาจศาล เพอประโยชนของการสอบสวน ไตสวนมลฟอง หรอพจารณาคด ทจะไมใหหลบหน กอเหตรายหรอยงเหยงกบพยานหลกฐาน

166

เหตแหงการเอาตวไวและระยะเวลา

เหตมความจ าเปนเพอสอบสวน ไตสวนมลฟอง พจารณา

เหตปองกนการหลบหน ท าลายหลกฐาน หรอกอเหตอนตราย

ระยะเวลา ก าหนดไวในมาตรา 87

167

ลหโทษ ไมเกนเวลาถามชอทอยและคาใหการ โทษอน ๆ ในชนต ารวจ ไมเกน 48 ชวโมงนบแตมาทสถานต ารวจและกอนน าตวไปศาล (เวลาเดนทางไมนบ) เวนแตจะมเหตสดวสยหรอเหตจาเปนอนไมอาจกาวลวงเสยได

หลงจากนน ตองขอฝากขงตอศาล ซงศาลจะอนญาตใหไดตามประเภทของคดและระยะเวลาดงน

168

โทษจาคกไมเกนหกเดอน ฝากขงไดครงเดยวไมเกน 7 วน

โทษจาคกเกนหกเดอนแตไมถงสบป ฝากขงไดหลายครง ครงละไมเกน 12 วน รวมแลวไมเกน 48 วน

โทษตงแตสบปขนไป ฝากขงไดหลายครง ครงละไมเกน 12 วน รวมแลวตองไมเกน 84 วน

การขอฝากขง ตองขอกอนครบกาหนด หากวนครบเปนวนหยด

169

การขอฝากขงทศาล อาจไมจาตองขงในเรอนจากได แตเปนสถานทอนทกาหนดในกฎกระทรวงและมมาตรการทปองกนการหลบหน และรกษาความปลอดภยใหกบสงคมและผเสยหายดวย ตามมาตรา 89/1

สวนการขอฝากขงนน กฎหมายใหขอฝากขงทางสออเลกทรอนกสได ตามมาตรา 87/1

ขอบงคบของประธานศาลฎกาวาดวยการสอบถามผตองหาหรอทาการไตสวนพยานหลกฐานในการออกหมายขงผตองหาในลกษณะการประชมทางจอภาพ พ.ศ. 2556 170

กรณควบคมเกนก าหนด ผ ตองหามสทธรองตอศาลขอใหปลอยกรณคมขงโดยมชอบ ม. 90

ป.ว.อ. และมแนวปฏบตในขอบงคบของประธาน ศาลฎกาวาดวยหลกเกณฑการออกหมายอาญา พ.ศ. 2548 ขอ 49-53

171

การขอใหปลอยตาม ม. 90

ผ รอง – ผถกควบคม เจาพนกงาน ผ มสวนไดเสย และผอนเพอประโยชนของผถกควบคม

การขอ ขอตอศาลอาญาทมอ านาจพจารณาการคมขงโดยมชอบ

เมอไดรบค ารอง ศาลตองไตสวนฝายเดยวโดยดวน และเมอมมล ตองเรยกผคมขงมาชแจงโดยพลน

ถาผคมขงไมอาจแสดงใหศาลเหนไดวาเปนการคมขงโดยชอบ ใหศาลปลอยทนท

172

ถาในระหวางทถกคมขง ถกทรมาน หรอทารณกรรม

ผถกทารายหรอทารณกรรม จะรองขอคาสนไหมทดแทนจากเจาพนกงานไดหรอไม

หากพจารณาในมาตรา 90 ไมมกฎหมายใหอานาจไว เพราะม. 90 เปนเรองการขอใหปลอยในกรณคมขงโดยมชอบ แตการทคมขงชอบแตมการทารายหรอทรมาน จงตองใชหลกในมาตรา 32 วรรคทายของ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550

173

มาตรา 32 วรรคทาย รธน.

ในกรณทมการกระทาทกระทบตอสทธและเสรภาพตามวรรคหนง (เสรภาพในชวตรางกาย) ผเสยหาย พนกงานอยการ หรอบคลอนใดเพอประโยชนของผเสยหาย มสทธรองตอศาลเพอใหสงระงบ หรอเพกถอนการกระทาเชนวานน รวมทงจะกาหนดวธการตามสมควรหรอเยยวยาความเสยหายทเกดขนดวยกได

174

กระบวนการรองขอ

ผ มสทธรองขอ - ผ ทไดรบความเสยหายจากการละเมดตอสทธในชวตรางกาย

◦ พนกงานอยการ ◦ บคคลอนใดเพอประโยชนของผ เสยหาย ◦ รองขอตอศาล นาจะเปนศาลในคดอาญา ◦ ระยะเวลา ไมไดก าหนด

175

อ านาจศาล

ศาลมอานาจสงใหระงบ หรอเพกถอนการกระทาทละเมดสทธและเสรภาพของผเสยหาย

กาหนดวธการตามสมควรเพอเยยวยาความเสยหายได ดงนน มาตรการในมาตรา 32 จงเปนการเยยวยาเพอ

ไมใหเกดการกระทาละเมดอกและเปนการชดเชยความเสยหาย

สวนมาตรการในม. 90 ป.ว.อ. เปนกรณทปลอยใหพนจากการคมขง

ปจจบนยงไมมระเบยบของศาล แตอยการมระเบยบในการดาเนนการตามม. 32 น

176

การปลอยชวคราว

ผตองหามสทธไดรบการปลอยชวคราวเปนหลก

หลกประกนตองไมเรยกเกนสมควร ใชบคคลเปนหลกประกนได(มฉะนนจะทาใหคนยากไรไมมโอกาสไดรบการปลอยชวคราว)

การปลอยชวคราวเปนการเยยวยาความผดพลาดกรณอาจจบผดตวได 177

กรณปลอยชวคราว

ประธานศาลฎกาไดออกขอบงคบของประธานศาลฎกา วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขเกยวกบการเรยกประกนหรอหลกประกนในการปลอยชวคราวผตองหาหรอจาเลยในคดอาญา พ.ศ. 2548

178

การขอใหปลอยชวคราว

โดยหลก ถกควบคมโดยใคร ขอปลอยชวคราวทผนน

ม. 106 แตกรณขอศาล หากขอศาลสง อาจยนทศาลสงหรอศาลชนตนกได

ผ มอ านาจสงปลอยชวคราว ตองเปนผ มอ านาจควบคมหรอขง

179

เหตของการอนญาต

กาหนดไวใน ม. 107 และ ม. 108 โดยหลกตองไดรบการปลอยชวคราว และใหผอนญาตใชดลพนจในการสงตาม

เกณฑของ ม. 108 และสามารถกาหนดเงอนไขทปฏบตได

การสงตองสงโดยเรว จะเรยกหลกประกนเกนสมควรไมได

180

กฎหมายเปดโอกาสใหพยานสาคญรองขอเพอคดคานการประกนได

นอกเหนอจากการคดคานของเจาพนกงาน

เพอเปนการปองกนการยงเหยงกบพยานหลกฐานและการคมครองพยาน

181

กรณไมอนญาตใหประกน

ตองเปนเหตทก าหนดไวใน ม. 108/1 หลบหน ยงกบพยาน กอเหตราย ไมเชอหลกประกนหรอผประกน ปลอยแลวกอใหเกดความเสยหายแกการสอบสวน ไตสวนมลฟองหรอพจารณา

ตองแจงใหผขอทราบและผ ตองหาหรอจ าเลย พรอมดวยเหตผล

กรณค าสงศาล อทธรณได แตถาเปนค าสงของเจาพนกงานไมมกรณอทธรณแตไมหามขอใหม

182

คดทตองมประกน

กฎหมายกาหนดให คดทมโทษจาคกเกนหาปขนไป ทตองมประกน

สวนคดอน ๆ ไมตองมกได ปจจบนมแนวปฏบตใหใชหลกประกน เปนหลกทรพยหรอ

บคคลได การเรยกหลกประกนตองไมสงเกนไป ใชหลกประกนในชนสอบสวนมาเปนหลกประกนชนศาลได

183

ระยะเวลาทใหประกน ม. 113

ชนเจาพนกงานมกาหนดไว แตศาลไมมกาหนดเวลา

ชนเจาพนกงาน ตองปลอยชวคราวไมเกนสามเดอน ถาเกนสามเดอนแตมเหตจาเปน ปลอยไดอกรวมแลวตองไมเกนหกเดอน

หลงจากพนหกเดอน หากมความจาเปนตองควบคม ตองนาตวมาศาลเพอขอฝากขง แมวาจะยงไมครบกาหนดควบคมตาม ม. 87 วรรคสามกตาม

184

กรณบงคบตามสญญาประกน

เมอผดสญญาประกน (ผประกนไมอาจน าผ ตองหาหรอจ าเลยมาสงใหไดตามก าหนด)

ถาเปนสญญาประกนของพนกงานสอบสวน ฟองศาลขอบงคบ

ถาเปนสญญาประกนของศาล ศาลพพากษาปรบไดโดยไมตองฟอง

หลกการบงคบตามสญญา ใชหลกแพง และสามารถอทธรณขอลดไดหากมพฤตการณทจะขอเชน ตดตามตวมาไดภายหลง

185

กรณผประกนไมช าระคาปรบตามสญญาประกน

ถาเปนกรณพนกงานสอบสวน ตองด าเนนการบงคบคด ตามหลก ว.แพง

กรณศาล ด าเนนการโดยพนกงานอยการ และใหหวหนาส านกงานประจ าศาลยตธรรมเปนเจาหน ตามค าพพากษาทจะขอหมายบงคบคดตอศาล

186

สญญาประกนระงบ และการคนหลกประกน

สญญาประกน ระงบ เนองจากเหต น าตวมาคน ผ ตองหาหรอจ าเลยตาย หรอนายประกนตาย คดขาดอายความ (เหตอน)

เมอระงบแลว ใหคนหลกประกนแกผ ยนประกนหรอทายาท

187

การคนบคคล

การคนบคคล กระทาได 3 กรณ คนบคคลหลงจบ ตามมาตรา 85 คนบคคลในทรโหฐาน ตาม มาตรา 100

สงสยวามของทตองการคนซกซอนในรางกาย

คนบคคลในทสาธารณะ ตามมาตรา 93

188

คนบคคลหลงจบ ม. 85

การคนตวบคคลหลงจบนน พนกงานฝายปกครองหรอตารวจผจบหรอรบตวผถกจบไวมอานาจคนตว และสามารถยดสงของทอาจใชเปนพยานหลกฐานได

การคนตองกระทาโดยสภาพ คนผหญงตองใหหญงอนเปนผคน

189

คนบคคลในทสาธารณะ

โดยหลกหามคน เวนแตพนกงานฝายปกครองหรอตารวจเปนผคน

เมอมเหตอนควรสงสยวาผนนมสงของในครอบครองเพอใชในการกระทาความผด หรอซงไดมาโดยการกระทาความผด หรอซงมไวเปนความผด

190

คนในทสาธารณะไมตองมหมายคน คนยานพาหนะ ในทสาธารณะ

ดาเนนการตาม ม. 93

แตถาเปนการคนยานพาหนะทจอดในบาน ดาเนนการตาม ม. 92

191

คนในทรโหฐานโดยไมมหมายคน

พนกงานฝายปกครองหรอตารวจเปนผคนและมเหต 5ประการ

มเสยงรองหรอพฤตการณวามเหตราย กระทาความผดซงหนาในทรโหฐาน กระทาความผดซงหนาแตหนเขาไปหลบในท

รโหฐาน มพยานหลกฐานหรอสงของซอนอยหากเนนชาไป

จะถกยกยายหรอทาลาย เจาบานเปนผถกจบ

192

กรณคน ตาม ม. 92 (4) ผคนตองทาบนทกรายละเอยดของสงของทคนไดและเหตแหงการคน มอบใหเจาบาน และตองรายงานใหผบงคบบญชาเหนอขนไปทราบ

ถาเปนการคนทรโหฐานโดยมหมายคน ตองทาบนทกเชนเดยวกนแตไมตองมเหตผลในการเขาไปโดยไมมหมายคน

193

ขนตอนการคนทรโหฐาน

ขอเขาคน โดยแสดงนาม และหมายคน ถาไมยอมใหเขาไป สามารถทาลายประตหรอสงกด

ขวางได ถาไมไดคนตอหนาเจาบาน ตองหาพยานในการคน

อยางนอยสองคน (ถาเปนไปได) การคนตองสภาพ ไมใหกระจดกระจาย และเจาของ

หรอผครอบครองตองอานวยความสะดวก หากขดขวางอาจถกไลออกไปหรอควบคมไวได

194

คนสงใด ตองหาเฉพาะสงนน เวนแตพบความผดซงหนาหรอเปนการคนโดยไมจากดสง

คนไดหรอไม ตองทาบนทกและใหเจาบานลงลายมอชอไว

ถาไมยอมลงลายมอชอ ใหบนทกไว เมอไดของใหยดและหบหอตตราไว หรอทาให

เครองหมายไวเปนสาคญ รายงานการคนไปยงผออกหมาย

195

คนกรณพเศษ ม. 105

จดหมาย โทรเลข ไปรษณยบตร เอกสารใด ทผตองหาหรอจาเลยตดตอกบบคคลภายนอกหรอบคคลภายนอก (ยกเวนทนายความ) ตดตอกบผตองหาหรอจาเลย และยงอยในความครอบครองของไปรษณย

พนกงานสอบสวนเสนอขอใหศาลสงใหนายไปรษณยสงมาได

กรณทระหวางรอคาสง ผบ.ตร.หรอผวาฯ มอานาจขอใหนายไปรษณยเกบเอกสารไวกอนเพอรอคาสงได

196

การคนตวเพอตรวจทางวทยาศาสตร

หลกการเดมการเจาะเลอดไปตรวจ ท าไมได เพราะเปนการใชก าลง แตในปจจบนมมาตรา 131/1 ก าหนดใหท าไดหากไดรบความยนยอมจากผถกคน แตถาในชนสอบสวนตองเปนกรณทมอตราโทษจ าคกเกนกวาสามป ในกรณทผจะตองถกตรวจไมยอมใหตรวจคนตว โดยไมมเหตอนสมควร จะบงคบตรวจไมได แตกฎหมายใหสนนษฐานในทางทเปนโทษแกผ ไมยอมนน

สวนการตรวจคนตวหญง ตองใหพนกงานผตรวจทเปนหญงเปนผตรวจคน

197

การดกฟงทางโทรศพท สออเลกทรอนกส

ปจจบนใน ป.ว.อ. ไมม แตในกฎหมายพเศษม เชน ปปส. ปปง. กรม

สอบสวนคดพเศษ แตตองขออนมตจากอธบดศาลอาญา หรออธบดศาลแพง หรอพรบ.การกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

แตมแนวโนมทจะมการออกกฎหมายรบรอง โดยเฉพาะในเรององคกรอาชญากรรม หรออาชญากรรมคอมพวเตอร

198

ความผดฐานดกฟงโทรศพทหรอสออเลกทรอนกส โดยมชอบ เปนความผดทตามประกาศ คปค. ฉบบท 21

1 ผใด ดกฟง ใชประโยชน เปดเผย ซงขอความทมการตดตอทางโทรศพทหรอเครองมอสอสารใด โดยไมมอานาจโดยชอบดวยกฎหมาย ตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจาทงปรบ

199

2. ผใดรบรขอความทไดมาจากการกระทาความผดตามขอ 1 ใชประโยชนหรอเปดเผยขอความนนตอผอน โดยไมมอานาจโดยชอบดวยกฎหมาย ตองระวางโทษจาคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาทหรอทงจาทงปรบ

200

เทาตามทบญญตไวในความผดตามขอ 1 หรอขอ 2 แลวแตกรณ 3. ผใดใชใหผ อนกระท าความผดตามขอ 1 หรอขอ 2 ตองรบโทษเพมขนเปนสอง

201

4. ถาผกระทาความผดเปนผรบใบอนญาตใหบรการโทรศพทหรอบรการสอสาร หรอเปนผรบสมปทานดงกลาว นอกจากตองรบโทษตามขอ 1 ขอ 2 หรอขอ 3 แลวแตกรณแลว ใหใบอนญาตหรอสมปทานนนสนสดลงดวย ◦ทงนตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจา

นเบกษาเปนตนไป ◦ประกาศราชกจจานเบกษา เลมท 123 ตอนท 98

ก. วนท 24 กนยายน 2549

202

การขอคนของกลางในคดอาญา

กาหนดใหขอคนไดตามมาตรา 55/1 ในชนสอบสวน

มหลกเกณฑกาหนดไวในกฎกระทรวงกาหนดวธการขอคนสงของทเจาพนกงานยดไวไปดแลรกษาหรอใชประโยชนพ.ศ. 2553

ราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอน 32 ก วนท 14 พ.ค. 2553

203

ผมสทธขอคน ไดแก เจาของหรอผมกรรมสทธ หรอผมสทธในการใช หรอครอบครอง (เชนผเชา) หรอยดหนวง หรอสทธเรยกรองอนเชน ผใชเชาชอ ทายาทผมสทธรบมรดกหรอผจดการมรดก

วธการ ตองยนคารองโดยแสดงหลกฐานการมสทธ เชนหลกฐานความเปนเจาของ หรอการเชาเปนตน และในคารองตองระบสงของทจะขอคน เหตผลความจาเปนในการขอคน และความเรงดวน ระยะเวลาทจะขอคนและสถานททเกบรกษา

204

ยนตอใคร ถาคดอยในการสอบสวนของพนกงานสอบสวนใหยนตอพนกงานสอบสวน แตถาสานวนการสอบสวนสงไปยงพนกงานอยการแลวใหยนตอพนกงานอยการ

การพจารณาคาขอของพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการ

◦ ตองสงคารองโดยไมชกชา ◦ การสงคนตองไมกระทบตอการใชสงของนนเปน

พยานหลกฐานในภายหลง ซงหมายความวาหากเหนวาอาจจะไมไดมาหรอทาใหสงของนนเสยหายจนไมสามารถนามาพสจนความผดไดกตองไมอนญาตใหคน

205

◦ จะตองแจงใหผมสทธยนคาขอและผตองหาหรอผเสยหายทราบถงการยนคาขอคน

◦ การใชดลพนจในการพจารณาสง จะตองพจารณาเหตเหลานประกอบกน

เหตผลความจาเปนและความเรงดวนในการนาไปดแลรกษาหรอใชประโยชน

ความเสยงภยหรอความเสยหาย สญหาย หรอถกทาลายหรอปลอมหรอแกไข

206

ความนาเชอของหลกประกน

ระยะเวลาทนาไปดแล

คาคดคานของผมสทธยนขอ ผตองหาหรอผเสยหาย

พฤตการณตางๆ แหงคด

207

ในกรณทมผขอคนโดยอางสทธหลายคน พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการตองกาหนดใหมการพสจนสทธกอนมคาสง หรอในบางกรณทผขอมสทธแตตางกน เชนระหวางสทธในฐานกรรมสทธ กบสทธอนๆ จะคนแกผมสทธเหนอกวาได

ในการคนนน อาจคนโดยไมมหลกประกนได หากเปนพยานหลกฐานทไมใชพยานสาคญในคดหรอราคาไมสง

208

แตถาเปนสงของอน พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการจะสงคนโดยไมมประกน (ไมตองทาสญญาประกน แตตองใหสาบานหรอปฏญาณวาจะนามารสงคน) หรอ มประกน (ตองทาสญญาประกน) หรอมประกนและหลกประกน(ทาสญญาและมหลกประกน) กได ตามทเหนสมควร

ในการเรยกหลกประกนนน และการกาหนดเงอนไขในการดแลรกษาจะตองมความเหมาะสมกบความสาคญของพยานหลกฐานและมลคาของสงนน และตองไมสรางภาระแกผยนคารองจนเกนควรแกกรณ ทงนการกาหนดมลคาสงของใหคานงถงราคาประเมนของทางราชการหรอมลคาหรอราคาตามราคาทองตลาด

209

หลกประกนทจะนามาวางนน อาจเปนเงนสด ทดนมโฉนดหรอหนงสอรบรองการทาประโยชน หรอทดนและสงปลกสราง หองชด พนธบตรรฐบาลไทย หนหรอหนก หรอหลกทรพยอนเชนฉลากออมสน ในรบเงนฝากประจา เปนตน

การใชหลกประกนนนสามารถใชบคคลเปนประกนแทนการนาหลกประกนมาวางได โดยเปนผมตาแหนงหนาทการงานและมรายไดแนนอนและมความสมพนธกบผยนคารอง เชนเปนคนในครอบครวหรอนายจางหรอญาตใกลชด โดยมหลกฐานการรบรองเงนเดอนจากตนสงกดและสามารถประกนในวงเงนไดไมเกนสบเทาของเงนเดอน หรอรายไดเฉลยตอเดอน

210

การทาหลกฐานกอนสงมอบ กอนทจะสงมอบสงของใหแกผ รองขอ หากเปนพยานหลกฐานส าคญในคด พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการจะตองท าบนทกรายละเอยด รองรอย ต าหนรปพรรณ ของสงของ ถายภาพ หรอด าเนนการอยางใดทท าใหเปนการยนยนความถกตองแทจรงของเอกสาร และใหผ รบมอบสงของลงลายมอชอในบนทกนน

211

การทาหลกฐานกอนสงมอบ กอนทจะสงมอบสงของใหแกผ รองขอ หากเปนพยานหลกฐานส าคญในคด พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการจะตองท าบนทกรายละเอยด รองรอย ต าหนรปพรรณ ของสงของ ถายภาพ หรอด าเนนการอยางใดทท าใหเปนการยนยนความถกตองแทจรงของเอกสาร และใหผ รบมอบสงของลงลายมอชอในบนทกนน

212

การสงของคน เมอไดรบสงของไปแลว ผรบมอบจะสงของคน ดงน

◦ ผรบมอบผดเ งอนไขในการไดรบอนญาต พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการสงใหสงคน ◦ พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการแจงใหสงคนเพราะเหต

มความจาเปนตองใชในการสอบสวนหรอการแสดงหลกฐานในศาล หรอผรบมอบผดสญญาการดแลหรอผดสญญาประกน คดถงทสดหรอเสรจเดดขาดแลวและศาลมคาพพากษาหรอคาสงใหรบหรอใหสงมอบแกผอน มการนาสงของไปใชกระทาผดอก หรอตองคนแกเจาของผมสทธเหนอกวา หรอครบกาหนดวาในการขอคน และในกรณทมเหตอนเพอปองกนมใหสงของนนสญหายหรอทาลาย

213

ผรบอนญาตประสงคจะขอคนเอง กอนครบกาหนด

การขอรกษาสงของตอ ในกรณทไดรบอนญาตใหนาสงของไปดแลภายในเวลากาหนดแตผรบอนญาตเหนวามความจาเปนตองขออนญาตนาไปใชหรอดแลรกษาตอไป กรณน ผรบอนญาตมสทธยนคาขอตอพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการขอดแลรกษาตอไปไดแตตองยนกอนครบกาหนดเวลาไมนอยกวา 7 วน ซงการสงอนญาตหรอไมกเปนไปตามหลกเกณฑในการพจารณาขางตน 214

การสอบสวน

มหลกเกณฑทกาหนดไวใน ภาคสอง โดยแบงเปนสองสวน คอ

สวนแรก การสอบสวนสามญ สวนทสอง การชนสตรพลกศพ

215

การสอบสวนสามญ

แยกออกได เปน หลกทวไป การรวบรวมพยานหลกฐาน การปฏบตตอสานวนการสอบสวน การประสานงานระหวางพนกงานสอบสวนและ

พนกงานอยการ

216

หลกทวไป

การสอบสวนเปนเงอนไขในการฟองคดของพนกงานอยการ

คารองทกขเปนเงอนไขในการสอบสวนในคดความผดอนยอมความได

การสอบสวนโดยชอบดวยกฎหมาย พนกงานอยการจงมอานาจฟอง

การรองทกขตองชอบดวยกฎหมาย การสอบสวนจงจะชอบ

217

การสอบสวนโดยชอบ หมายถง ผสอบสวนเปนพนกงานสอบสวนตามท

กฎหมายกาหนด มเขตอานาจสอบสวน ดาเนนการสอบสวนชอบดวยประมวลกฎหมาย

วธพจารณาความอาญา

218

ประเดนเรองการสอบสวนชอบดวยประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญานนตองระวงวา ไมใชขดตอกฎหมายแลวจะทาใหการสอบสวนเสยไปทงหมด แตเปนการขดในขอสาระสาคญ

จบไมชอบ คนไมชอบ ใหประกนเกนหกเดอน ควบคมเกนกาหนดเวลาทกฎหมายกาหนด

พนกงานสอบสวนผรบผดชอบไมไดสรปความเหนเสนอพนกงานอยการ

219

ไมแจงขอหาและรายละเอยดใหแกผตองหา

ไมจดใหมบคคลตามมาตรา 134/2 ใหแกผตองหาทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป หรอแกพยานทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป

ไมจดใหมทนายความตามมาตรา 134/1 หรอใหทนายความอยดวยในระหวางสอบสวนปากคา ตามมาตรา 134/3

บนทกสานวนการสอบสวนแบบเดยวกนและขอความเดยวกนแกพยานหรอผเสยหายทเปนความผดกรรมเดยวกน วาระเดยวกน 220

สอบสวนลาชา ไมตอเนอง สอบสวนไมเปนธรรม ไมแจงสทธแกผตองหา ตามทกาหนดไวในม. 7/1

ไมจดหาลามใหกรณตองจดหาตาม ม. 13 ดกฟงทางโทรศพท หรอกระทาโดยการชกจง ข

เขญใหสญญาเพอใหการ

221

หลกพจารณา ถาการกระทานน กระทบตอสทธของผตองหา

หรอจาเลย เปนการสอบสวนทเสยไป แตถาการกระทานนเปนเพยงการผดระเบยบ

ไมเสยไป

222

เงอนไขในการฟองรอง

ถามความตายเกดขนในคดนน ตองมการชนสตรพลกศพตามทกาหนดไวใน ม. 148-150

และถาการชนสตรพลกศพไมเสรจ กฎหมายหามมใหฟองคดตอศาล

เหตผล เพราะถอวาการชนสตรพลกศพเปนสวนหนงของการสอบสวน ดงนนตราบใดทการชนสตรไมเสรจ กเทากบการสอบสวนยงไมเสรจจงฟองไมได

223

ถาการชนสตรไมชอบดวยกฎหมายหรอไมมการชนสตรพลกศพ

ผลเปนอยางไร การสอบสวนไมชอบ

การชนสตรไมชอบ พนกงานอยการไมสามารถฟองคดได พนกงานอยการฟองคดได

224

การรองทกขและการด าเนนการหลงรองทกข

หลกเกณฑ กาหนดไวใน ม. 123, 124

รองตอใคร พนกงานสอบสวน พนกงานฝายปกครองหรอตารวจ ระดบตากวาหรอสงกวาพนกงานสอบสวน

รองอยางไร วาจา หนงสอ กลาวรายละเอยด และตองรองโดยมเจตนาให

พนกงานสอบสวนดาเนนคดกบผกระทาผด

225

เมอรบคารองทกขแลว ตองทาบนทกคารองทกข ถาเดกอายไมเกน 18 ปรองทกข การบนทกตอง

สอบปากคาใหนามาตรา 133 ทวมาใช เวนแตมเหตจาเปนไมอาจรอนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห ผทเดกไววางใจหรอพนกงานอยการไดและเดกไมประสงคจะใหมบคคลดงกลาว ใหรบคารองทกขเหมอนกรณทวไปได ม. 124/1

ดาเนนการสอบสวนตามทมคารองทกข เวนแตจะเขากรณตาม ม.124

226

ในกรณทเปนความผดตอสวนตว ตองพจารณาดวยวาคดขาดอายความรองทกขหรอไม

อายความรองทกข ในความผดตอสวนตว คอ 3 เดอนนบแตวนรเรองและรตวผกระทาความผด

227

ความผดฐานกระทาความรนแรงในครอบครว กาหนดใหเปนความผดอนยอมความได และมอายความรองทกขไว สามเดอนนบแตผถกกระทาดวยความรนแรงในครอบครว อยในวสยและมโอกาสรองทกขได หากไมอาจรองทกขได ใหพนกงานเจาหนาทรองทกขแทน

หลกเกณฑและวธการกลาวโทษมลกษณะเดยวกน

228

การสอบสวนตองท าเอง

โดยหลกการสอบสวนตองดาเนนการสอบสวนโดยพนกงานสอบสวนตามกฎหมาย

ยกเวน สงประเดนไปสอบสวน การใดทเลกนอย เชน พมพมอ เปนตน

229

การสอบสวนสามญ

เวลา สถานทในการสอบสวน ใหเรมสอบสวนโดยมชกชา การสอบสวนตองกระทาโดยรวดเรว ตอเนอง

และเปนธรรม สอบสวนสถานทใดกไดตามแตทจะเหนสมควร แตถาเปนการสอบสวนเดกอายไมเกนสบแปด

ป ตองกระทาในททเหมาะสมและเปนสดสวน

230

สงใหไปตรวจรางกายภายใน ใหเปาลมเพอตรวจแอลกอฮอล เจาะเลอดไปตรวจ ดงเสนผมไปตรวจหาดเอนเอ การตรวจพสจนทางนตวทยาศาสตร

ใชหลกกฎหมายตามมาตรา 131/1

มหลกวาตองไดรบความยนยอมและตองกระทาโดยทาใหเกดความเจบปวดนอยทสด

231

การรวบรวมพยานหลกฐานทวไป

รวบรวมพยานหลกฐานทกชนด ทอาจใชพสจนความผด เพอทราบขอเทจจรง และเพอใหรตวผกระทาความผด และพสจนความผดหรอความบรสทธของผตองหา

ขอหามตามรฐธรรมนญ ปฏบตตอผตองหาหรอจาเลยเยยงผกระทาความผดไมได เชน ประจาน นาเสนอขาวในทานองผดแลว เปนตน

232

อ านาจรวบรวมพยานวตถ พยานเอกสาร

ม. 132 (1)-(4) ตรวจ ตวผตองหา ตวผเสยหายเมอยนยอม ตรวจททาง

พมพลายมอ ลายเทา ตรวจรางกายผหญง ตองใหเจาพนกงานหญงเปนผตรวจ

และหญงขอใหมผทอย ดวยในการตรวจได มาตรา 132 (1) วรรคสอง

คน ทรโหฐานหรอทสาธารณะ เรยก ใหบคคลสงเอกสาร หรอมาใหการ ยดสงของไวเปนพยานหลกฐาน (แตอาจคนกอนไดกอนคด

ถงทสดหรอปลอยชวคราวสงของทยดไดโดยมประกนหรอไมมประกนได)

233

การสอบสวนพยานบคคล

มหลกเกณฑใน ม. 133 , 133 ทว 133 ตร หลกการ พยานตองเบกความ เวนแตจะเปนการให

การทเปนปฏปกษแกตนเอง พยานไดรบการคมครองทจะใหการดวยความสมคร

ใจ มขอหามพดใหทอใจ

มมาตรการคมครองพยานในพรบ.คมครองพยานในคดอาญา พ.ศ. 2546

234

พยานมสทธไดรบการปฏบตทเหมาะสมและไดคาตอบแทนการเปนพยาน

กาหนดไวในกฎกระทรวง

235

การสอบสวนพยานหรอผ เสยหายทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป แกไขตงแตป 2542 ฉบบท 20 และแกไขอกครงในป

2547 ฉบบท 22 ครงสดทายแกไขป 2550 ฉบบท 26

หลกการ ตองการคมครองผ เสยหายหรอพยานทมอายไมเกนสบแปดปใหสามารถใหการแกพนกงานสอบสวนไดโดยสมครใจ และมผทคอยรบฟงอยางเขาใจ มมาตรการในการฟองกนการเผชญหนากบผ ตองหา และมมาตรการมใหใหการซ าหรอตกเปนทรบรในหมประชาชนเพอปองกนมใหเสยชอเสยง

236

คดทตองสอบปากค ากรณพเศษกรณเดกอายไมเกนสบแปดป

ความตอเกยวกบเพศ ชวตรางกายอนมใชชลมนตอส ความผดเกยวกบเสรภาพ ความผดฐานกรรโชก ชงทรพย ปลนทรพยตามป.อาญา

ความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคาประเวณ ความผดตามกฎหมายวาดวยมาตรการในการปองกนและปราบปรามการคาหญงและเดก ความผดตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ

หรอคดความผดอนทมอตราโทษจาคกซงเดกรองขอ

237

วธการถามปากค า

ใหแยกกระท าเปนสวนสดในสถานททเหมาะสมส าหรบเดก

ใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลทเดกรองขอ พนกงานอยการ รวมอยดวยในการถามปากค าเดกนน

ในกรณทนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะหเหนวาเดกคนใดหรอค าถามใด อาจจะมผลกระทบตอจตใจเดกอยางรนแรง

238

ใหพนกงานสอบสวนถามผานนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะหเปนการเฉพาะตามประเดนค าถามของพนกงานสอบสวนโดยมใหเดกไดยนค าถามของพนกงานสอบสวนและหามมใหถามเดกซ าซอนหลายครงโดยไมมเหตอนสมควร

เปนหนาทของพนกงานสอบสวนทจะแจงใหนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลทเดกรองขอ และพนกงานอยการทราบ

รวมทงแจงใหผ เสยหายหรอพยานทเปนเดกทราบถงสทธตามวรรคหนงของม. 133 ทว ดวย

239

กรณชตว ใชเฉพาะพยานหรอผ เสยหาย

ในกรณมความจาเปนตองชตว พนกงานสอบสวนจดใหผเสยหายหรอพยานทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป ชตวบคคลใด โดย

จดใหชตวในสถานททเหมาะสม และสามารถปองกนมใหบคคลทถกชตวเหนตวเดก

มบคคลตาม ม.133 ทวอย รวมดวย ยกเวน มเหตจาเปนไมอาจรอได และเดกไมประสงคจะให

รวม แตพนกงานสอบสวนตองบนทกเหตไว

240

การชตวกรณผ เสยหายหรอพยานอายเกนสบแปดป

สามารถกระทาได ในกรณทกาหนดไวในมาตรา 133

วรรคหา

หากมความจาเปนตองจดใหผเสยหายหรอพยานยนยนตวผกระทาความผดในชนจบกมหรอชตวผตองหา ใหจดใหมการยนยนตวในสถานททเหมาะสมและสามารถปองกนการเหนตวผเสยหายหรอพยาน โดยคานงถงความปลอดภยของผเสยหายหรอพยานเทาทเหมาะสมกบพฤตการณแหงกรณ เวนแตผเสยหายหรอพยานจะยนยอม และใหบนทกเหตนนไว

241

ในกรณจดใหมการชตวผทมอายไมเกนสบแปดปทเปนผ ตองหาโดยบคคลอน มาตรา 133 ตรวรรคสอง

ถาผตองหาเปนเดกอายไมเกนสบแปดป จะเปนผถกชตว ใหพนกงานสอบสวนจดใหมการชตวในสถานททเหมาะสมสาหรบเดก และสามารถปองกนมใหผตองหาทเปนเดกนน เหนตวบคคลทจะทาการชตว

242

ขอสงเกต

ม. 133 ตร ไมไดก าหนดวา จะใชในคดใดเหมอนในม. 133 ทว แตใชค าวา ในกรณจ าเปน ดงนนหากพจารณาจากถอยค าในกฎหมาย จงไมมขอจ ากดในเรองประเภทตามม.133 ทว แตตองเปนเหตจ าเปน

ม. 133 ตรใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห พนกงานอยการ บคคลทเดกรองขอ อยดวยในการชตว แตไมมเรองการบนทกดวยภาพและเสยงแตตองจดสถานทเปนสวนสดและปองกนมใหผถกชตวเหนเดก หรอเดกทเปนผถกชตวเหนคนชตว

243

การสอบสวนผ เสยหายในคดความผดเกยวกบเพศ

ผเสยหายทเปนหญงในคดความผดเกยวกบเพศ มตองไดรบการสอบสวนจากพนกงานสอบสวนหญง

เวนแต หญงนนจะยอมสอบสวนกบพนกงานสอบสวนชาย หรอมเหตจาเปนอยางอน แตตองบนทกเหตไวในสานวนการสอบสวน

บญญตไวในมาตรา 133 วรรคส

244

การสอบสวนผ ตองหา

มหลกเกณฑใน ม. 134 ม. 134/1 ม. 134/2

ม. 134/3 ม. 134/4 และม.135 มขนตอนดงน 1. แจงขอหาและรายละเอยด 2. ถามเรองทนายความและจดหาทนายความให 3. แจงสทธตาม ม. 134/4

245

อนญาตใหพบทนายความเปนการเฉพาะตว สอบปากคาและถามคาใหการ อนญาตให

ทนายความหรอบคคลทผตองหารองขอนงอยในการสอบปากคา

ถาใหการกจดไว ถาไมใหการกบนทกไว หามมใหบงคบ ขเขญ ชกจง หลอกลวงหรอ

กระทาโดยมชอบเพอใหผตองหาใหการ

246

ผลของการทพนกงานสอบสวนฝาฝนหลกเกณฑ บงคบ ขเขญ ชกจง คารบสารภาพรบฟงไมได

ไมแจงสทธตาม ม. 134/4 หรอไมจดทนายความให หรอไมใหมทนายความนงอยดวย ไมใหมบคคลตาม ม. 133 ทว รวมในการสอบปากคาเดกทเปนผตองหา คาใหการรบฟงไมได

ไมแจงขอหา ผลคอ การสอบสวนไมชอบ

ไมแจงรายละเอยด ? จะทาใหการสอบสวนไมชอบหรอไม

ไมยอมใหทนายความปรกษาเปนการเฉพาะตว ? จะทาใหการสอบสวนไมชอบหรอไม

247

การประสานงานระหวางต ารวจกบพนกงานอยการ

เมอสอบสวนเสรจ พนกงานสอบสวนผรบผดชอบจะเปนผรวบรวมสานวนการสอบสวน

ถาไมใชพนกงานสอบสวนผรบผดชอบรวบรวมสานวนและเสนอความเหนตอพนกงานอยการ มผลทาใหการสอบสวนไมชอบ เพราะขดตอมาตรา 140

248

สานวนทสงมาถงพนกงานอยการ แยกออกไดเปน สองประเภท

ประเภทแรก สานวนไมรตวผกระทาความผด ประเภททสอง สานวนรตวผกระทาความผด รหรอไมรตว พจารณาไดจาก การทไมรวาผใดเปน

ผตองหา รแคชอไมไดตองรถงขนสามารถตามตวได

249

สานวนไมรตวผกระทาความผด คดโทษไมเกนสามป พนกงานสอบสวน

ผรบผดชอบ งดการสอบสวน แลวสงพนกงานอยการ

คดโทษเกนสามป พนกงานสอบสวน เสนอความเหนงดการสอบสวน

250

พนกงานอยการเมอไดรบสานวนไมรตวผกระทาความผด มอานาจ

สงงดการสอบสวน สงสอบสวนเพมเตม โดยสงใหพนกงาน

สอบสวนผรบผดชอบดาเนนการตามนน

251

สานวนรตวผกระทาความผด ถาเหนควรสงฟอง เสนอความเหนควรสงฟองและ

นาผตองหามาสงพนกงานอยการ ถาเหนควรสงไมฟอง เสนอความเหนควรสงไม

ฟองตอพนกงานอยการ คดเปรยบเทยบปรบแลว สงสานวนเปรยบเทยบ

ปรบ ตอพนกงานอยการ

252

การสงคดของพนกงานอยการ

มอานาจสงในสานวนรตว ดงน สงฟอง หรอ สงไมฟอง สงสอบสวนเพมเตม หรอ สงใหสงพยานมา

ซกถาม

สงเกยวกบการจากดเสรภาพ: ควบคม ขอใหขง ปลอยชวคราว

253

คดทอยการจะสงฟอง แตอาจเปรยบเทยบได ส งใหพนกงานสอบสวนพยายามเปรยบเทยบ แทนการสงตวมาฟอง

คดทเปรยบเทยบแลว หากเหนชอบดวยสงวาเปรยบเทยบชอบ

ถาไมเหนดวย สงสอบสวนตอไป

254

การสงไมฟองของพนกงานอยการกรณไมเปนประโยชนสาธารณะ กรณมหลกฐานแตพนกงานอยการเหนสมควร ไม

ฟองเพราะไมเปนประโยชนสาธารณะหรออาจกอใหเกดความไมสงบเรยบรอยหากดาเนนคด เปนอานาจของอยการสงสด และมระเบยบสานกงานอยการสงสด วาดวยการสงคดทจะไมเปนประโยชนแกสาธาณะชน หรอจะมผลกระทบตอประโยชนของชาตหรอมผลตอประโยชนอนสาคญของประเทศ พ.ศ. 2554 กาหนดหลกเกณฑไว

255

การทบทวนค าสงไมฟองอยการ

ถาไมใชคาสงอยการสงสด ถาเปน กทม. สง ผชวยผบ.ตร. รองผบ.ตร

หรอ ผบตร. ถาเปนตางจงหวด สง ผวาราชการจงหวด ถาบคคลดงกลาวเหนชอบ เปนคาสงเดดขาด

ไมฟองคด ถาไมเหนชอบ บคคลดงกลาวตองทาความเหนแยงแลวสงใหอยการสงสดชขาด

256

อยการสงสด ชขาด เหนดวยกบผวาฯ หรอผบ.ตร. สงอยการจงหวดเพอฟอง อยการสงสด ชขาด เหนดวยกบพนกงานอยการ เปนค าสงเดดขาดไมฟองคด

257

ผลของค าสงเดดขาดไมฟองคด

หามสอบสวนใหม เวนแตจะมหลกฐานใหมทจะฟองได

ไมหามผเสยหายทจะฟองคด ผเสยหาย ขอทราบเหตผลของพนกงาน

อยการและของพนกงานสอบสวนผรบผดชอบได

258

การชนสตรพลกศพ

มสองกรณทตองชนสตร ตายผดธรรมชาต ตายในระหวางการควบคมของเจา

พนกงาน หรอตายเพราะเหตเจาพนกงานซงอางวาปฏบตราชการตามหนาททาใหตาย

259

ผ มอ านาจชนสตร

พนกงานสอบสวนทองททศพนนอย แพทยนตเวช หรอแพทยอน (โรงพยาบาล

สาธารณสข อาสาสมคร) ถาเปนกรณ 150 วรรคสาม ตองมพนกงานฝาย

ปกครองระดบปลดอาเภอขนไป และพนกงานอยการรวมในการชนสตร และหลงจากนน กสงใหอยการเพอขอใหศาลไตสวนการตาย

260

กฎหมายใหพนกงานอยการรวมสอบสวนคดความตายตาม ม. 150 วรรคสาม ม. 150 วรรคส เมอชนสตรพลกศพตามม. 150 วรรค

สามแลวใหพนกงานสอบสวนแจงใหพนกงานอยการเขารวมทาสานวนการชนสตรใหเสรจภายในสามสบวนนบแตวนไดรบแจง และถาจาเปนอาจขยายไดอกไมเกนสองครงๆ ละ สามสบวน แตตองบนทกเหตทขยายไวในสานวนการชนสตรพลกศพ

ม. 155/1 การสอบสวนในกรณ ตาม ม. 155 วรรคสาม หรอในกรณทผตายถกกลาวหาวาตอสขดขวางเจาพนกงานซงปฏบตการตามหนาท ใหพนกงานสอบสวนแจงใหพนกงานอยการเขารวมการสอบสวนในการทาสานวนการสอบสวน

261

การทาสานวนการสอบสวนตามวรรคหนง ใหพนกงานสอบสวนเปนผรบผดชอบโดยพนกงานอยการอาจใหคาแนะนา ตรวจสอบพยานหลกฐาน ถามปากคา หรอสงใหถามปากคา บคคลทเกยวของไดตงแตเรมการทาสานวนการสอบสวน นบแตโอกาสแรกเทาทพงกระทาได ทงนตามหลกเกณฑทกาหนดไวในกฎกระทรวง

262

กฎกระทรวงก าหนดวธการสอบสวนรวมในมาตรา 155/1 กฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการเกยวกบการทา

สานวนสอบสวนรวมกนระหวางพนกงานสอบสวนกบพนกงานอยการพ.ศ. 2553

ขอ 3 ในการทาสานวนสอบสวน ใหพนกงานสอบสวนเปนผรบผดชอบการทาสานวน

สอบสวน และใหพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการหารอกนตงแตชนเรมคดเพอกาหนดแนวทาง

ในการทาสานวนสอบสวน

263

ขอ 4 ในการทาสานวนสอบสวนรวมกน พนกงานอยการอาจดาเนนการ ดงตอไปน

(1) ใหคาแนะนาแกพนกงานสอบสวนในการทาสานวนสอบสวน โดยทาเปนลายลกษณอกษรหรอดวยวาจากได ทงน ใหพนกงานสอบสวนรวบรวมหรอบนทกคาแนะนาของพนกงานอยการไวในสานวนสอบสวน

(2) แจงใหพนกงานสอบสวนทราบถงความประสงคจะตรวจสอบพยานหลกฐานหรอเรยกใหพนกงานสอบสวนนาพยานหลกฐานมาใหตรวจสอบกได โดยพนกงานอยการตองลงลายมอชอในบนทกการตรวจสอบพยานหลกฐานดวย

264

(3) รวมกบพนกงานสอบสวนในการถามปากคาผเสยหาย ผตองหา พยาน หรอบคคลทเกยวของ โดยพนกงานอยการตองลงลายมอชอในบนทกคาใหการของบคคลดงกลาวดวย

(4) ในกรณทพนกงานอยการมความประสงคจะใหมการถามปากคาบคคลใดนอกเหนอจากบคคลทพนกงานสอบสวนจะถามปากคา ใหพนกงานอยการสงใหพนกงานสอบสวนดาเนนการในกรณทพนกงานอยการรวมถามปากคา ใหพนกงานอยการลงลายมอชอในบนทกคาใหการของบคคลดงกลาวดวย

265

ขอ 5 การดาเนนการตามกฎกระทรวงน หากพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการมความเหนไมตรงกน พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการอาจทาความเหนของตนรวมไวในสานวนสอบสวนดวยกได

อยการตองเขารวมในทนท และเปนหนาทของตารวจทจะตองแจงใหทราบในโอกาสแรก

หากไมมาและจาเปนสอบสวนไปกอนไดแตตองบนทกเหตไว

ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอนท 37ก วนท 9 ม.ย. 53

266

กรณชนสตรแลวการตายไมไดเกดจากการกระท าความผด

พนกงานสอบสวน สงส านวนใหแกพนกงานอยการ และหากพนกงานเหนดวยใหสงใหแกผวาราชการจงหวดเพอด าเนนการเปลยนแปลงทางทะเบยนบคคลในทะเบยนราษฎร

ถาเปนผลจากการกระท าความผด สงพนกงานสอบสวน ซงการสอบสวนตองมอยการรวมดวย

267

การชนสตร แพทยตองทารายการการตรวจภายในเวลากาหนด

ถาจาเปนสามารถขยายไดแตตองแจงเหต ในกรณของการไตสวนการตาย ศาลแจงวนนด

ใหทราบ เปดโอกาสใหญาตเขามาซกถาม และหากไมม

ทนายความ ศาลตองตงให

268

สานวนการไตสวนการตายของศาล เปนทสด แตไมตดสทธทจะฟองเปนคดอาญาหรอคดแพงตอไป

กรณจาเปน ผทาการชนสตรมอานาจผาศพแลวแยกธาตไปตรวจ

เมอตรวจเสรจใหนารายงานดงกลาวมารวมไวในสานวน

ถาศพฝงไวแลวกใหขดมาตรวจไดเวนแตจะไมจาเปนหรอจะเปนอนตรายแกอนามยของประชาชน

269