รายงานโครงการ ผเสอ : มากมายสสนสานสมพนธในดอนปตา

กลม ผเสอผจญภย

(ประเดนศกษา: ความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศในทองถน)

รายชอสมาชก

1.เดกหญงวไลลกษณ ศภนด ม.3 6.เดกหญงอญชตา เจรญนนท ม.3

2.เดกหญงสรางครตน ภโสภา ม.3 7.เดกหญงมลลกา ท าสนา ม.2

3.นางสาวจฬามาศ สมล ม.3 8.เดกหญงพมพกานต สวสดผล ม.2

4.เดกหญงปณตา อาจสนทร ม.3 9.เดกชายธรศกด จนทศ ม.2

5.นางสาวรมณย ทมสทธ ม.3 10.เดกชายนนทชย ปญญาบตร ม.2

ครทปรกษาโครงการ : นางธรกญญา พลนนท และนายศรวฒ บวสมาน

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 27

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

รายงานโครงการ ผเสอ : มากมายสสนสานสมพนธในดอนปตา

กลม ผเสอผจญภย (ประเดนศกษา: ความหลากหลายทางชวภาพและระบบนเวศในทองถน)

รายชอสมาชก

1.เดกหญงวไลลกษณ ศภนด ม.3

2.เดกหญงสรางครตน ภโสภา ม.3

3.นางสาวจฬามาศ สมล ม.3

4.เดกหญงปณตา อาจสนทร ม.3

5.นางสาวรมณย ทมสทธ ม.3

6.เดกหญงอญชตา เจรญนนท ม.3

7.เดกหญงมลลกา ท าสนา ม.2

8.เดกหญงพมพกานต สวสดผล ม.2

9.เดกชายธรศกด จนทศ ม.2

10.เดกชายนนทชย ปญญาบตร ม.2

ครทปรกษาโครงการ : นางธรกญญา พลนนท นายศรวฒ บวสมาน

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 27

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

ค าน า

รายงาน เรอง “ผเสอ : มากมายสสนสานสมพนธในดอนปตา” (ประเดนศกษา: ความหลากหลาย

ทางชวภาพและระบบนเวศในทองถน) น เปนสวนหนงของการศกษาเกยวกบความหลากหลายของผเสอ ความสมพนธของผเสอในระบบนเวศดอนป ตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวด

รอยเอด โดยนกส ารวจกลมผเสอผจญภย โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวด

รอยเอด ในโครงการนกส ารวจแหงทองทงปท 7 ของศนยศกษาธรรมชาตและระบบนเวศเกษตร จดท าขน

เพอรายงานผลการจดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการเรยนร 4 ขนตอนของนกส ารวจแหงทองทง ไดแก

ขนคนหา ขนส ารวจ ขนอนรกษ และขนแบงปน

นกส ารวจกลมผเสอผจญภย ขอขอบพระคณ ทานพชรนทร หยาดไธสง ผอ านวยการโรงเรยน

ศรสมเดจพมพพฒนาวทยา ทอนญาตและอ านวยความสะดวกในการศกษา ขอขอบพระคณ คณครธรกญญา

พลนนท และคณครศรวฒ บวสมาน ซงเปนครทปรกษาใหค าแนะน าในการเรยนรเกยวกบผเสอ คณะ

ผบรหาร หวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร คณะคณครโรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยาทกทาน

ทใหก าลงใจในการส ารวจ ขอขอบพระคณเจาหนาทศนยศกษาธรรมชาตและระบบนเวศเกษตรทใหการ

อบรม ดแลและใหค าแนะน า ใหก าลงใจในการท างานนกส ารวจอยางสม าเสมอ ขอขอบพระคณนายก

องคการบรหารสวนต าบลสวนจก คณทองรก สทธบาก ก านนต าบลสวนจก และคณจรญ ศรทอง

ผใหญบานสวนจก ทอนญาตใหเขาศกษาในดอนป ตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก ขอขอบพระคณคณ

เจาหนาทศนยวจยกฏวทยาปาไมท 2 จงหวดขอนแกนทใหการอบรมในโครงการ คายนกกฏวทยาปาไม

ขอขอบพระคณคณเกรยงไกร สวรรณภกด ทใหค าแนะน าเกยวกบชอผเสอ และขอขอบคณทกทานท

เกยวของมา ณ โอกาสน

หวงเปนอยางยงวารายงานฉบบน คงมประโยชนหรอเปนแนวทางในการศกษาเกยวกบผเสอใน

ทองถนตอไป และหวงวาคงมผพฒนาใหดยงขน

คณะผจดท า

31 พฤศจกายน 2558

ก

สารบญ

เรอง หนา

ค าน า ก

สารบญ ข

1. บทคดยอโครงการ 1

2. ทมาและความส าคญ 1

3. วตถประสงค 2

4. พนทด าเนนโครงการ 2

5. แผนการด าเนนงาน 5 เดอน 2

6. วธการด าเนนงาน 4 ขนตอนนกส ารวจ 3

7. สรปผลการด าเนนงาน 5

บรรณานกรม 8

ภาคผนวก 9

- ภาคผนวก ก ภาพประกอบกระบวนการเรยนรของนกส ารวจฯ 4 ขนตอน 10-25

- ภาคผนวก ข อปกรณ เครองมอ และแบบบนทก 26-34

- ภาคผนวก ค ผลการศกษา 35-66

- ภาคผนวก ง ผลงานนกเรยน ความรสก ความประทบใจ 67-99

- ภาคผนวก จ ตวอยางหนงสอราชการ 100-167

ข

1. บทคดยอโครงการ “ผเสอ : มากมายสสนสานสมพนธในดอนปตา”

จากการทกลมผเสอผจญภย โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา ไดท าการส ารวจผเสอในดอนป ตา

สาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด โดยวธแถบทางเดนส า รวจผเสอ (line

transect) ตามทางเดนในดอนป ตาฯ ในระหวางเดอนสงหาคม-ตลาคม พ.ศ. 2558 เฉพาะชวงกลางวน

เกบตวอยางโดยใชสวงโฉบและนบจ านวน ตงแตเวลา 10.00 – 12.00 น. (เดอนละ 1 ครง) ปรากฏวา

พบผเสอกลางวน จ านวนทงสน 5 วงศ 14 ชนด 48 ตว โดยวงศทพบจ านวนชนดผเสอกลางวน

มากทสด คอ วงศผเสอหางตง (PAPILIONIDAE) คดเปนรอยละ 35.71 สวนชนดผเสอกลางวนทพบมาก

ทสด คอ ผเสอจรกาหนอนยโถ ผเสอกะทกรกธรรมดา และผเสอหางตงธรรมดา ตามล าดบ โดยแปลง

ส ารวจทพบจ านวนชนดและจ านวนผเสอมากทสด คอ แปลงท 1 ปาดบแลง คดเปนรอยละ 78.57 และพบ

ผเสอกลางคน (Moths) ทพบไดในเวลากลางวน จ านวนทงสน 4 วงศ 6 ชนด 120 ตว โดยวงศทพบจ านวน

ชนดผเสอกลางคนมากทสด คอ วงศ GEOMETRIDAE คดเปนรอยละ 50.00 ของจ านวนชนดผเสอกลางคน

ทงหมด สวนชนดผเสอกลางคนทพบมากทสด คอ มอทราบปกแหลม

พบความสมพนธของผเสอในระบบนเวศดอนป ตาฯ 3 รปแบบ คอ 1) ในระยะหนอนเปน

ผบรโภคพช (ศตรพช) 2) ไดประโยชนรวมกนกบพช โดยผเสอไดน าหวานจากดอกไมและชวยผสมเกสร

ใหกบพช 3) เปนผถกลาโดยผลา เชน นก แมงมม และถกเบยนโดยแตนเบยนในระยะหนอนและระยะ

ดกแด เปนตน และพบวา ผเสอเปนดชนบงชถงความหลากหลายของตนไม ถามผเสอหลากหลายชนด แสดง

วามพชอาหารหลากหลายชนดเชนกน เพราะหนอนผเสอแตละชนดกนพชอาหารแตกตางกนและในระยะ

เตมวยผเสอสามารถดดน าหวานจากดอกไมไดหลายชนด ในขนอนรกษ ไดจดท าสวนอาหารหนอนและ

ผเสอในโรงเรยนโดยปลกพชอาหารหนอนและผเสอ จ านวน 31 ชนด และยงน ากลาไมไปปลกทดอนป ตาฯ

ส าหรบขนแบงปน ไดพดคยแลกเปลยนประสบการณโดยตรงและผาน Facebook จดท า webpage ชอ

“ผเสอผจญภย” จดท าหนงสอการตนเลมเลกเกยวกบผเสอใหผสนใจอานในหองสมดโรงเรยน ฟอนร า

2. ทมาและความส าคญ :

จากการทรนพกลม “พลพรรครกษดอนป ตา” ไดศกษาความหลากหลายของสงมชวตเบองตนใน

ดอนป ตา พบวา มสงมชวตมากมาก เชน ตนไม เหด และแมลง แตยงไมไดศกษาวามแมลงชนดใดบาง ซง

พวกเรากมความคด ความสนใจในเรองของแมลงอยแลว ดงนน จงรวมกลมกนและไดประชมกนวาจะศกษา

เกยวกบแมลงอะไร และไดมตวาจะศกษาเกยวกบ “ผเสอ” พวกเราจงตงกลมชอวา “ผเสอผจญภย” เพอ

ศกษาความหลากหลายของผเสอและความสมพนธของผเสอในระบบนเวศดอนป ตาฯ และชวยกนอนรกษ

1

3. วตถประสงค :

1) เพอศกษาความหลากหลายของผเสอในปาดอนป ตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอ

ศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

2) เพอศกษาความสมพนธของผเสอในระบบนเวศดอนป ตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอ

ศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

3) เพอใหเกดความรก ความหวงแหน สรางจตส านกในการอนรกษผเสอ ตนไม และทรพยากร

ธรรมชาตในทองถน

4. พนทด าเนนโครงการ :

ดอนป ตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

5. แผนการด าเนนงาน 5 เดอน (ก.ค.-พ.ย. 2558) :

ตารางท 1.1 แผนการด าเนนงาน 5 เดอน

รายละเอยดกจกรรม ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. 1.ประชมหาประเดนและวางแผนการท าโครงการ

2.สบคนและรวบรวมขอมลเกยวกบผเสอ

3. เรยนรเกยวกบผเสอทศนยวจยกฏวทยาปาไมท 2 ขอนแกน

4. เตรยมอปกรณ เครองมอ แบบบนทกการส ารวจผเสอ

5.ลงพนทส ารวจเบองตนและวางแปลงส ารวจ

6. ลงพนทส ารวจ บนทกขอมล เกบตวอยาง จ าแนกชนด อบแหง

และสรปผลการส ารวจ

7. ประชมสรปผลการส ารวจและผลการศกษาทงหมด

8.จดตงพพธภณฑผเสอโรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

9. ประชมโครงการเพอท าการอนรกษและแบงปน

10. จดท าปายอนรกษ ปลกพชอาหารหนอนและแมลง

11. จดท าสมดเลมเลก,แตงเพลง,สรภญญะ, เวบเพจ

12. ประชาสมพนธขอมลเกยวกบผเสอในโรงเรยนและชมชน

13.จดท ารายงานและรปเลมโครงการและสงมอบใหหนวยงาน

ทเกยวของ

2

6. วธการด าเนนงาน 4 ขนตอนนกส ารวจ :

ขนท 1 การคนหา

1.1 กลมเรามการปรกษาสมาชกในกลมและครทปรกษา โดยมการตกลงวาตองการศกษาเกยวกบ

อะไร (ผเสอ)

1.2 มการลงพนทจรง เพอส ารวจเกยวกบผเสอเบองตนในดอนป ตา

1.3 ประชมสมาชกในกลมระดมความคดเหนในการคดเลอกพนทเปาหมายและประเดนทเหมาะสม

และนาสนใจทสด

1.4 คนควาหาขอมลเพมเตมในประเดนทเกยวกบผเสอจากแหลงขอมลตางๆ เชน เอกสาร

อนเทอรเนตและอนๆ

ขนท 2 การส ารวจ

2.1เมอไดรบอนญาตใหเขาส ารวจแลว จงลงพนทส ารวจภาคสนาม (เดอนละครง) โดยส ารวจ

เกยวกบผเสอทมอยในดอนป ตา โดยการบนทกและเกบตวอยางผเสอทพบพรอมบนทกขอมลอยางละเอยด

2.2 น าขอมลจากการส ารวจมาวเคราะหสรปผลและอภปรายผล เพอประเมนความสอดคลองของ

ขอมลทรวบรวมไดรวมถงตรวจสอบขอมลจากการส ารวจเพอเปนหลกฐานในการอธบายถงผลการส ารวจ

2.3 เขยนรายงานผลการส ารวจ

3

ขนท 3 การอนรกษ

3.1 อนรกษโดยการแตงบทสรภญญะเกยวกบการอนรกษผเสอในดอนป ตา

3.2 จดท าสวนอาหารหนอนและผเสอในโรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

3.3 น ากลาไมปาทองถนทเปนพชอาหารของผเสอมาปลกในบรเวณดอนป ตา

ขนท 4 การแบงปน

4.1 จดสงรายงานผลการศกษา สรภญญะการอนรกษผเสอในดอนป ตาใหกบหนวยงานทเกยวของ

เชน โรงเรยน องคการปกครองสวนทองถน เพอใหรบทราบขอมลตางๆ ทกลมผเสอผจญภยไดส ารวจและ

คนพบ

4.2 แลกเปลยนประสบการณทไดเรยนรจากการด าเนนโครงการฯ กบเพอนๆ ครอาจารย เพอ

รณรงคใหเกดความรวมมอ ชวยกนอนรกษและดแลในรปแบบตอไปน

4.2.1การพดคยแลกเปลยนประสบการณโดยตรงและถาย Facebook กลมผเสอผจญภย

4.2.2 น าเสนอขอมลการศกษาโดยจดท า Fan page "ผเสอ:มากมายสสนสานสมพนธใน

ดอนป ตา"

4.3 จดท าหนงสอการตนเลมเลก เกยวกบความสมพนธระหวางผเสอในระบบนเวศและดอนป ตาให

ผทสนใจ

4.4 จดสรางพพธภณฑผเสอในโรงเรยนเปนแหลงเรยนรส าหรบผทสนใจ

4

7. สรปผลการด าเนนงาน :

จากการทกลมผเสอผจญภย โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา ไดท าการส ารวจผเสอในดอนป ตา

สาธารณประโยชนต าบลสวนจก อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด ส ารวจโดยวธแถบทางเดนส ารวจผเสอ

( line transect / butterfly transect ) ตามทางเดนในดอนป ตาฯ โดยก าหนดความกวางแถบซายขวาเทากน คอ

ซาย 5 เมตร และขวา 5 เมตร ความยาวแถบเทากบ 200 เมตร โดยวางแปลงส ารวจ จ านวน 2 แปลง คอ

แปลงท 1 ปาดบชน และแปลงท 2 ปาเตงรง (มขนาดเทากน คอ (5+5)เมตร x 200 เมตร = 2000 ตารางเมตร)

ใชสวงแถบละ 1 อนในการเกบตวอยาง เดนส ารวจในสองแถบส ารวจจบผเสอทกตวทพบในแถบส ารวจ

รศมขางละ 5 เมตร และนบจ านวน ส ารวจในชวงเดอนสงหาคม-ตลาคม พ.ศ. 2558 เฉพาะชวงกลางวน

ตงแตเวลา 10.00 – 12.00 น. (เดอนละ 1 ครง) ปรากฏวา

พบผ เ สอกลางว น จ านวนท ง สน 5 วงศ 14 ชนด 48 ตว ไดแ ก วงศผ เ สอขาหนาพ

(NYMPHALIDAE) 4 ชนด 21 ตว วงศผเสอหางตง (PAPILIONIDAE) 5 ชนด 17 ตว วงศผเสอขาว-

เหลอง (PIERIDAE) 3 ชนด 8 ตว วงศผเสอสน าเงน (LYCAENIDAE) 1 ชนด 1 ตว และวงศผเสอบนเรว

(HESPERIIDAE) 1 ชนด 1 ตว โดยวงศทพบจ านวนชนดผเสอกลางวนมากทสด คอ วงศผเสอหางตงและ

วงศผเสอขาหนาพ สวนชนดผเสอกลางวนทพบมากทสด คอ ผเสอจรกาหนอนยโถ ผเสอกะทกรกธรรมดา

และผเสอหางตงธรรมดา ตามล าดบ โดยแปลงส ารวจทพบจ านวนชนดและจ านวนผเสอมากทสด คอ แปลง

ท 1 ปาดบแลง คดเปนรอยละ 78.57 ของจ านวนชนดผเสอกลางวนทงหมด และคดเปนรอยละ 60.42 ของ

จ านวนผเสอกลางวนทงหมด

พบผเสอกลางคน (Moths) ทพบไดในเวลากลางวน จ านวนทงสน 4 วงศ 6 ชนด 120 ตว ไดแก

วงศ GEOMETRIDAE 3 ชนด 110 ตว วงศ NOCTUIDAE 1 ชนด 6 ตว วงศ CRAMBIDAE 1 ชนด 1

ตว และวงศ URANIIDAE 1 ชนด 3 ตว โดยวงศทพบจ านวนชนดผเสอกลางคนมากทสด คอ วงศ

GEOMETRIDAE คดเปนรอยละ 50.00 ของจ านวนชนดผเสอกลางคนทงหมด ตามล าดบ สวนชนดผเสอ

กลางคนทพบมากทสด คอ มอทราบปกแหลม มอทลายเสอแถบกวาง และมอทคางคาว ตามล าดบ โดย

แปลงส ารวจทพบจ านวนผเสอกลางคนมากทสด คอ แปลงท 1 ปาดบแลง คดเปนรอยละ 52.50 ของจ านวน

ผเสอกลางคนทงหมด (ขอมลดงตารางท 1 และในภาคผนวก ค)

พบผเสอในแปลงทางเดนส ารวจท 1 (ปาดบแลง) มากกวา แปลงทางเดนส ารวจท 2 แตไมแตกตาง

กนมากนก

5

ตารางท 1 สรปผลการส ารวจผเสอกลางวนในดอนปตาสาธารณประโยชนต าบลสวนจก

อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ท วงศ ชนด จ านวน (ตว) หมายเหต

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1 NYMPHALIDAE 4 28.57 21 43.75 ผเสอกลางวน

2 PAPILIONIDAE 5 35.71 17 35.42 ผเสอกลางวน

3 PIERIDAE 3 21.43 8 16.67 ผเสอกลางวน

4 LYCAENIDAE 1 7.14 1 2.08 ผเสอกลางวน

5 HESPERIIDAE 1 7.14 1 2.08 ผเสอบนเรว

รวม 14 100 48 100

ท วงศ ชนด จ านวน (ตว) หมายเหต

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1 GEOMETRIDAE 3 50.00 110 91.67 ผเสอกลางคน

2 NOCTUIDAE 1 16.67 6 5.00 ผเสอกลางคน

3 CRAMBIDAE 1 16.67 1 0.83 ผเสอกลางคน

4 URANIIDAE 1 16.67 3 2.50 ผเสอกลางคน

รวม 6 100 120 100

6

จากการศกษาวงจรชวตของผเสอกะทกรกธรรมดา พบวา ระยะไข ตวหนอน ใชเวลา 5 วน

ระยะตวหนอนดกแด ใชเวลา 21 วน ระยะดกแด ตวเตมวย ใชเวลา 13 วน

และจากการศกษาวงจรชวตของผเสอหางตมจดชมพ พบวา ระยะไข ตวหนอน ใชเวลา 6 วน ระยะ

ตวหนอนดกแด ใชเวลา 14 วน ระยะดกแด ตวเตมวย ใชเวลา 7 วน

พบความสมพนธของผเสอในระบบนเวศดอนป ตาฯ 3 รปแบบ คอ 1) ในระยะหนอนเปน

ผบรโภคพช (ศตรพช) 2) ไดประโยชนรวมกนกบพช โดยผเสอไดน าหวานจากดอกไมและชวยผสมเกสร

ใหกบพช 3) เปนผถกลาโดยผลา เชน นก แมงมม และถกเบยนโดยแตนเบยนในระยะหนอนและระยะ

ดกแด เปนตน และพบวา ผเสอเปนดชนบงชถงความหลากหลายของตนไม ถามผเสอหลากหลายชนด แสดง

วามพชอาหารหลากหลายชนดเชนกน เพราะหนอนผเสอแตละชนดกนพชอาหารแตกตางกนและในระยะ

เตมวยผเสอสามารถดดน าหวานจากดอกไมไดหลายชนด

ในขนอนรกษ ไดจดท าสวนอาหารหนอนและผเสอในโรงเรยนและไดปลกพชอาหารหนอนและ

ผเสอ จ านวน 31 ชนด ไดแก กระเชาสดา กระโดน กลวย กลปพฤกษ กมบก เขม ขนน ขเหลก จ าปา

ชะอม แดง ตว นอยหนา ฝรง พทรา มะกรด มะกล าตน มะคาโมง มะตม มะนาว มะมวง มะสง

รางจด คน เสาวรส หวาย สมโอ บานบรเหลอง ชบา พด และกหลาบ เปนตน และยงน ากลาไมไปปลก

ทดอนป ตาฯ

ส าหรบขนแบงปน ไดพดคยแลกเปลยนประสบการณโดยตรงและผาน Facebook กลมนกส ารวจ ศ.

พ.ว. และกลมพลพรรครกษดอนป ตา และคณเกรยงไกร สวรรณภกด น าเสนอขอมลการศกษาเกยวกบผเสอ

โดยจดท า webpage ชอ “ผเสอผจญภย” จดท าหนงสอการตนเลมเลกเกยวกบผเสอใหผสนใจอานใน

หองสมดโรงเรยน ฟอนร าเพลงผเสอตอมดอกไม แสดงตวอยางผเสอในงานประเมนสถานศกษาดเดนเพอ

รบรางวลพระราชทาน และจดสรางพพธภณฑผเสอ ทหองปฏบตการธรรมชาตวทยา โรงเรยนศรสมเดจ

พมพพฒนาวทยา เปนตน

7

29%

36%

21%

7%7%

NYMPHALIDAE

PAPILIONIDAE

PIERIDAE

LYCAENIDAE

HESPERIIDAE

50%

16%

17%

17%

GEOMETRIDAE

NOCTUIDAE

CRAMBIDAE

URANIIDAE

บรรณานกรม

เกรยงไกร สวรรณภกด. 2555. Photographic Guide to Moths in Thailland. สมทรปราการฯ: BNEC.

64 หนา.

__________________. 2556. Thailland Butterfly Guide. กรงเทพฯ: สารคด. 336 หนา.

__________________. 2540. ผเสอ. กรงเทพฯ: สารคด 149 หนา.

จารจนต นภตะภฏ และเกรยงไกร สวรรณภกด. 2544. คมอดผเสอในประเทศไทย. กรงเทพฯ: วนา.

320 หนา.

นดดา หงษววฒน. 2554. ผเสอแสนสวย. กรงเทพฯ: คต. 176 หนา.

พสทธ เอกอ านวย. 2553. โรคและแมลงศตรพชทส าคญ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตง

แอนดพบลชชง. 592 หนา.

__________________.2552. ผเสอกลางวน. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. 33 หนา.

ภาควชากฏวทยา คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.2542. บทปฏบตการกฏวทยาเบองตน.

พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ลนคอรน โปรโมชน. 266 หนา.

มลนธมหาวทยาลยมมหดล. 2548. สารานกรมสมนไพร เลม 5 สมนไพรพนบานอสาน. กรงเทพฯ:

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. 192 หนา.

วโรจน เกสรบว และประนอม จนทรโณทย. 2554. พรรณไมโคกภตากา. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา. 131 หนา.

สราวธ คลอวฒมนต, พชน วชตพนธ และประภา โซะสลาม. 2555. ปฏบตการนเวศวทยา. กรงเทพฯ:

ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 212 หนา.

ส านกวจยการอนรกษปาไมและพนธพช.2557. คมอผเสอเขตสงวนชวมณฑลหวยทาก จงหวดล าปาง.

กรงเทพฯ: กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช. 178 หนา.

สจตรา กลนเกษร, บรรณาธการ.2555. สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ ฉบบเสรมการเรยนร เลม 7.

พมพครงท 8.กรงเทพฯ: โครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคใน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. 192หนา.

8

ภาคผนวก

“พวกเราคนหา ส ารวจ อนรกษ และแบงปน เพอใหรบร

เหนความส าคญ ตระหนกถงคณคาและประโยชน

เพอใหชวยกนอนรกษผเสอ ตนไม

และทรพยากรธรรมชาต

ในดอนป ตาฯ

ใหคงอยคชมชนและลกหลานตลอดไป”