A është shfuqizuar në kohën e sotme shkenca e xherhit dhe ta’dilit

AA sshhtt sshhffuuqqiizzuuaarr nn kkoohhnn ee ssoottmmee sshhkkeennccaa ee XXhheerrhhiitt ddhhee TTaaddiilliitt ??

Shpata e zhveshur n prgnjeshtrimin e mashtrimeve t Hizbive t cilt thon se Xherhi dhe Tadili ka vdekur dhe sot nuk ka m kritik ndaj bidative apo grupeve t devijuara.

do e mir sht n pasimin e Selefve,

kurse do e keqe sht n pasimin e khalefve.

El-Hafidh Jahja Ibn Sheref en-Neueui rahimehullah

El-Hafidh Ibn Rexheb el-Hanbeli rahimehullah

El-Hafidh el-Hakemi rahimehullah

Esh-Shejkh Muhamed Ibn Salih el-Uthejmin rahimehullah

Esh-Shejkh Mukbil Ibn Hadi el-Uadii rahimehullah

Esh-Shejkh Zejd Ibn Muhamed Ibn Hadi el-Medkhalij hafidhahullah

Esh-Shejkh Rabij Ibn Hadi el-Medkhalij hafidhahullah

A sht shfuqizuar n kohn e sotme shkenca e Xherhit dhe Tadilit ?

Selefi . org 2

SSqqaarriimm:

v Xherh quhet kritika drejtuar transmetuesve t Hadithit me t ciln bhet e qart gjendja e tyre duke prmendur mangsit dhe cilsit e kqia n karakterin e tyre, n kujtesn e tyre dhe n Fen e tyre. Poashtu, Xherh quhet edhe kritika q u drejtohet njerzve t bidatit, kritik e cila nxjerr n shesh devijimi i tyre nga Kur'ani dhe Suneti, kurthet e tyre, bidatet e tyre, mashtrimet e tyre dhe evidenton rrezikun q ata u kanosin Xhematit t Muslimanve. Ndrsa Tadil quhet lavdrimi pr nj person n baz t dijes s tij t pastr, vlerave t tij dhe kontributit q ai ka dhn pr Fen e Allahut, me qllim q njerzit t afrohen tek ai dhe t prfitojn prej tij.


Selefi . org 3

v El-Hafidh Jahja Ibn Sheref en-Neueui ka thn: Dije se Xherhi mbi transmetuesit sht i lejuar. Madje ai sht i obliguar sipas Ixhmas n rastin kur ai nevojitet pr t mbrojtur Sheriatin dhe se ai nuk hyn tek gibeti i ndaluar.1 Por ai sht nasiha (kshill e sinqert) pr Allahun e Lartsuar, pr t Drguarin e Tij dhe pr Muslimant. Imamt e ndritur, njerzit e shquar dhe t devotshmit nuk kan pushuar s vepruari kshtu. 2

1 Muhamed Ibn Ismail es-Sanani ka thn n Subulus-Selam (fq. 553-554, Mektebetu-Mearif): Dije se me t vrtet dijetart kan br prjashtim tek gibeti n gjasht shtje: 1- Ankesa: i lejohet atij q i sht br padrejtsi q t thot filani m ka br padrejtsi dhe m ka marr pasurin ose ai sht zullumqar, por kto fjal thuhen para atij q mund ta largoj padrejtsin apo ta zvogloj at. Argument pr kt sht kur Hindi i tha Pejgamberit duke iu akuar pr Ebu Sufjanin: Ai sht koprac. 2- Krkimi i ndihms pr t larguar nj t keqe duke ia prmendur atij q ka mundsi ta largoj at t keqe. Kshtu ai thot, Filani ka br kt e kt duke patur pr qllim personat q nuk dalin hapur me gjynahet e tyre. 3- Krkimi i fetvas: kur i thua muftiut: Filani m ka br padrejtsi, si t lirohem nga ai. Dhe argumenti ktu sht se ai nuk di si ta largoj at, prve se duke prmendur at q i ka br ai. 4- Paralajmrimi i Muslimanve q t mos mashtrohen, si ndodh me refuzimin e transmetuesve, dshmitarve dhe atyre q jan n detyrn e msimdhnies apo dhnies s fetvave, ndrkoh q ata nuk jan njerz pr kt pun. Argument pr kt sht thnia e Pejgamberit: Sa njeri i keq q sht ai n farefisin e tij. Dhe thnia e tij: Kurse Muauija sht i varfr. Ai e tha kt kur Fatime bint Kajs i krkoi leje dhe kshill Pejgamberit dhe i tha atij se Muauija dhe Ebu Xhehmi e krkuan pr tu martuar me t. Ai tha: Sa i prket Muauijes, ai sht i varfr e nuk ka pasuri, ndrsa Ebu Xhehmi nuk e lshon shkopin nga dora, pastaj i tha Martohu me Usamen. 5- Prmendja e atij q bn n publik gjra t pamoralshme apo bidate, andaj lejohet t prmendet ajo gj t ciln ata e kan br n publik. 6- Kur identifikon dik me t metn q ai ka, si pr shembull qorri, sakati... etj, dhe me kt nuk ka pr qllim ta poshtroj at. 2 Sherh Mukaddimeh Sahih Muslim (1/124)/


Selefi . org 4

v El-Hafidh Ibn Rexheb ka thn n hyrje t librit t tij el-Fark bejnen-Nasiha uet-Teajiir [Dallimi midis Kshillimit dhe Poshtrimit] 3: Dije se t prmendsh dika pr nj person t ciln ai urren q t prmendet sht e ndaluar, nse qllimi i ksaj nuk sht pr gj tjetr prve se pr ta shar at dhe pr t nxjerr n shesh gabimet dhe t metat e tij. Sidoqoft, nse n prmendjen e asaj gjje ka dobi pr masat e Muslimanve n prgjithsi - veanrisht pr disa prej tyre - dhe qllimi sht q t arrihet kjo dobi, ather ajo nuk sht e ndaluar, por sht e rekomanduar. Dijetart e hadithit jan pajtuar me kt (rregull) n librat e tyre rreth tems s Xherhit dhe Tadilit dhe ata kan prmendur se ka dallim midis kritiks ndaj transmetuesve t hadithit dhe prgojimit t tyre. M tej, ata i refuzuan ata q i vendosn kto t dyja n t njjtn grad, si jan ata q merren vazhdimisht me ibadet si dhe t tjert q nuk kan dituri t mjaftueshme. 4 Prve ksaj, ka dallim midis 1) kritiks q u bhet njrit prej dijetarve t hadithit dhe t brit dallim se kujt duhet ti pranohen transmetimet e kujt jo; dhe midis 2) sqarimit t gabimit t atij q ka 3 Kjo broshur sht prkthyer e gjitha dhe s shpejti do t publikohet n Selefi.org me lejen e Allahut t Lartsuar. 4 Sqarim: Kjo nuk sht kritik kundr atyre q merren vazhdimisht me ibadet, por sht nj paralajmrim pr njerzit q mund t mashtrohen nga pamja e tyre e jashtme. Sepse vrtet sht br e zakonshme q shum njerz kur shohin dik q ua kalon atyre n ibadet, ata menjher kujtojn se ky qenka i ditur! Por shumicn e rasteve nuk sht kshtu. Prandaj robi duhet t ket kujdes sepse ka dallim midis Dijetarit (Alim) dhe adhuruesit (Abid), si ka thn Pejgamberi (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem): Vlera e Dijetarit mbi adhuruesin sht sikur vlera e Hns mbi t gjith yjet. Transmetuar nga Ebu Davudi (3641), Tirmidhiu (2683) e t tjer. Marr nga al-Ibaanah.com.


Selefi . org 5

gabuar n kuptimin e Kur'anit dhe Sunetit, q ka komentuar dika prej tyre n mnyr t pasakt ose ka ndjekur dika q nuk sht e vrtet, me qllim q t paralajmrohen njerzit nga ndjekja e gabimit t tij. Dijetart kan Ixhma pr lejueshmrin e ktij sqarimi. Kjo sht arsyeja prse shohim se librat q ata kan shkruajtur rreth shkencave t ndryshme t fes - si sht tefsiri, shpjegimi i hadithit, fikhu, mospajtimi n mendime mes dijetarve e kshtu me rradh - jan t mbushur plot me diskutime dhe refuzime t mendimeve t dobta t Imamve t mhershm apo ata t mvonshm, si jan Sahabt, Tabiint dhe ata q erdhn mbas tyre. Dhe asnj nga njerzit e dijes nuk e braktisi kt (sqarim). Askush nuk pretendoi se kjo sht sharje, kritik apo poshtrim ndaj atij q iu refuzuan fjalt, prve nse autori (q po kritikonte) ishte nga ata q kishin fjal dhe sjellje t pahijshme. N kt rast, fjalt dhe sjellja e tij t pahijshme liheshin kurse refuzimi i tij nuk hidhej posht, pasi ky refuzim ishte i bazuar n argumente t shndosha dhe dshmi t forta. Kjo ishte pr arsye se t gjith Dijetart e Fes kishin Ixhma q qllimi duhet t ishte qartsimi i t vrtets me t ciln Allahu drgoi t Drguarin e Tij (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem) dhe q e gjith Feja t bhet e pastr pr Allahun (t vetm) dhe q Fjala e Tij t jet m e larta. Dhe t gjith ata e pranojn se prvetsimi i t gjith dituris pa ln mbrapa ndonj pjes t saj sht nj grad q nuk e ka arritur asnjri prej tyre, as ndonj nga dijetart e mhershm dhe as nga ata t mvonshmit nuk ka pretenduar se e ka arritur at grad. Prandaj Imamt e Selefve - dituria dhe meritat e t cilve sht pranuar plotsisht dhe unanimisht - e pranonin t vrtetn nga kushdo q ua tregonte atyre, edhe nse ai njeri ishte i ri n mosh. Dhe ata i kshillonin shokt dhe ndjeksit e tyre q ta pranonin t vrtetn kur ajo bhej e qart nga fjalt e dikujt tjetr. Nj shembull pr kt gjendet tek thnia e Umerit (radij-Allahu anhu) kur ai shprehu mendimin e tij pr mehrin e grave. Nj grua ia ktheu atij duke i recituar thnien e Allahut:


Selefi . org 6

N qoft se dshironi t ndrroni grua, duke e lshuar njrn pr t marr nj tjetr, asaj q i keni dhn pasuri mos i merrni nga ajo (pasuri) asgj. 5 Ather Umeri u trhoq nga mendimi i tij dhe tha: Nj grua ka folur sakt kurse nj burr ka gabuar. 6 Dhe sht transmetuar poashtu se ai tha: donjeri ka m shum Fikh sesa Umeri.7 Kur disa nga dijetart e famshm kishin nxjerr nj mendim pr ndonj shtje, ata thonin: Ky sht mendimi q kemi nxjerr ne, kshtu q kush na sjell nj mendim m t mir se ai, ne do ta pranojm at (prej tij). Imam esh-Shafii ka folur shum pr kt kuptim, sepse ai i kshillonte shokt e tij q t ndiqnin t vrtetn dhe t pranonin Sunetin edhe nse ai dukej sikur binte n kundrshtim me mendimet e tyre. Madje ai i kshillonte ata q ti plasnin n mur mendimet e tyre (d.m.th. ti hidhnin posht mendimet e tyre nse binin n kundrshtim me t vrtetn). Ai thot n librin e tij 8: Nuk ka dyshim se ju do t shihni n to (n mendimet e mia) at q kundrshton Kur'anin dhe Sunetin, sepse Allahu i Lartsuar thot:

Sikur ai t mos ishte prej Allahut, ata do t gjenin n t shum kundrthnie. 9

5 En-Nisa, 20. 6 Hadith daif: Transmetuar nga Ibn Kethir n Tefsir Kuranil-Adhijm (2/213). Shiko el-Irua el-Galijl (6/347) t Shejkhul-Albanit. 7 Kjo gjendet tek disa nga transmetimet e t njjts histori e cila sht e dobt. 8 Er-Risale (n. 598-599). 9 En-Nisa, 82.


Selefi . org 7

Dhe ajo q sht m e thell se kjo sht thnia e tij: Nuk ka patur njeri q t debatonte me mua e q un t mos vreja se: e vrteta ose dukej n gjuhn e tij ose n gjuhn time. Kjo tregon se ai nuk ka patur qllim tjetr prve se q t thuhej e vrteta, edhe nse ajo gjendej n gjuhn e dikujt tjetr prve tij, si ishin ata q debatonin apo e kundrshtonin at. Kushdo q sht n kt gjendje nuk urren q mendimet e tij t refuzohen apo q t sqarohet kundrshtimi i tij ndaj Sunetit, qoft gjat jets s tij apo edhe mbas vdekjes. Pastaj el-Hafidh Ibn Rexheb tha: Kshtu q, refuzimin e mendimeve t dobta (t gabuara) dhe sqarimi i t vrtets q kundrshtojn ato mendime, duke u bazuar n argumente t shndosha, nuk e kan urryer kta dijetar. Por, kjo ka qen ajo q ata kan dashur dhe madje ata e kan lavdruar at q vepron kshtu. Pra, kjo nuk hyn fare tek prgojimi (gibeti). Por, e zm se sht dikush q urren q ti dal n shesh gabimi i tij q kundrshton Sunetin. N kt rast, nuk merret fare n konsiderat urrejtja q ka ai, sepse t urresh q t dal n shesh e vrteta - nse ajo bie n kundrshtim me mendimin e nj njeriu - nuk sht nga cilsit e lavdruara. Por, sht obligim pr Muslimanin q t doj q t dal n shesh e vrteta dhe q Muslimant t jen n dijeni pr t, pa marr parasysh nse ajo prputhet apo jo me mendimin e tij. Kjo sht nj ndr aspektet e kshills s sinqert (nasiha) pr: Allahun, Librin e Tij, t Drguarin e Tij, Fen e Tij, udhheqsit e Muslimanve dhe njerzit n prgjithsi. Dhe kjo n fakt sht vet Feja, si edhe na ka njoftuar Pejgamberi (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem). Kurse sa i prket sqarimit t gabimit t nj dijetari q ka gabuar n t shkuarn, nse robi mban nj edukat t mir n fjalt e tij dhe prdor nj mnyr t mir n refuzimin dhe prgjigjen e tij, ather atij nuk i shkaktohet asnj dm dhe ai nuk mund t akuzohet pr asnj faj. Dhe


Selefi . org 8

nse del m pas q ai ishte mashtruar nga mendimi i ktij dijetari, ather edhe pr t nuk ka asnj gjynah. Kur Selefve u mbrrinte ndonj deklarat t ciln ata e refuzonin, ata thonin: Ky person ka gnjyer. Ky shembull sht marr nga thnia e Pejgamberit (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem), Ebus-Senabil ka gnjyer 10, kur atij i erdhi lajmi se ai (Ebus-Senabil) kishte dhn fetva pr gruan t cils i kishte vdekur burri kur ishte shtatzn se asaj nuk i lejohej q t martohej srish derisa t lindte fmijn e saj, por duhet t priste deri sa t kalonin katr muaj e dhjet dit. 11 Imamt e drejt shkuan akoma m tej duke hedhur posht thniet e dobta t disa dijetarve dhe i refuzonin ata me shkalln m t lart t refuzimit, si bri Imam Ahmedi (rahimehullah) q kritikoi Ebu Theurin dhe disa t tjer pr mendimet e tyre, n t cilat ata ishin t vetm (dhe askush tjetr nuk i kishte ato mendime). Dhe ai shkoi akoma m tej duke i refuzuar ata n mendimet e tyre. I gjith ky gjykim bazohej n pamjen e jashtme t shtjeve. Kurse pr sa i prket shtjeve t brendshme (d.m.th. t fshehta), nse qllimi i atij q bn kritikn sht vetm q t sqaroj t vrtetn n mnyr q njerzit t mos mashtrohen nga thniet e dikujt q ka gabuar n mendimet e tij, ather nuk ka dyshim se ky njeri do t shprblehet pr nijetin e tij. Dhe duke e br kt gj me kt nijet (pr tu sqaruar njerzve t vrtetn), ather ai hyn n at kategori t njerzve q japin kshill t sinqert pr Allahun, pr t Drguarin e Tij, pr udhheqsit e Muslimanve dhe pr mbar popullin n prgjithsi. E njjta gj sht edhe n rastin kur ai q sqaron gabimin sht i ri apo i vjetr n mosh. Ai (i cili sqaron gabimin) ka nj shembull mjaft t mir

10 Transmetuar nga Bukhari (9/415), Muslimi (n. 1484) dhe Ahmedi n Musned (1/447). 11 Sqarim: Periudha e pritjes (ideti) prpara se gruaja t martohet srish sht 4 muaj e dhjet dit. Por nse ajo sht shtatzn, ather periudha e pritjes pr t sht cila prej tyre vjen m e para, ose katr muaj e dhjet dit ose dita e lindjes s fmijs. Kshtu q, nse ajo lind prpara se t kalojn katr muaj, ather koha e lindjes merr prparsi dhe asaj i lejohet q t martohet srish q nga ky moment. Marr nga al-Ibaanah.com


Selefi . org 9

tek ata dijetar q refuzuan mendimet (e dobta) t Ibn Abbasit (radij-Allahu anhuma) t cilat jan shpallur t parregullta dhe jan refuzuar nga dijetart, si jan mendimet e tij pr martesn e prkohshme (mutah), shkmbimin e mallrave (sarf), dy umret dhe shtje t tjera prve ktyre. Dhe ai ka nj shembull mjaft t mir tek ata q refuzuan mendimin e Seid Ibn el-Musejjib (rahimehullah) pr lejimin e gruas q ishte divorcuar tri her (pr tu martuar srish me burrin e saj t par) vetm me kontratn (e martess)12 dhe mendimet e tjera t tij q kundrshtonin Sunetin e vrtetuar. Ka edhe dijetar q refuzuan el-Hasen el-Basrin pr mendimin e tij q gruaja nuk duhet t mbaj zi pr burrin e saj t vdekur, edhe ata q refuzuan Attan pr mendimet e tij t dobta, edhe ata q refuzuan Tausin n shum shtje me t cilat ai kundrshtoi dijetart, si dhe t gjith ata (dijetar t tjer) pr t cilt Muslimant jan pajtuar njzri pr udhzimin, diturin, respektimin dhe nderimin e tyre. Dhe asnj nga dijetart q nuk u pajtua me ta n kto shtje nuk e konsideroi kt si poshtrim apo sharje t Imamve. Librat e dijetarve Muslimanve q nga e shkuara e deri n t tashmen, si jan librat e Shafiut, Is`hakut, Ebu Ubejdit, Ebu Theurit dhe librat e dijetarve t Hadithit dhe Fikhut q erdhn m pas jan t mbushur me sqarime t ktyre mendimeve. Dhe nse do ti prmendnim ato fjal pr fjal, ky diskutim do t zgjatej tej mase. Por nse qllimi i atij q po refuzon sht q nxjerr n shesh gabimet e atij q po refuzohet, q ta poshtroj at dhe t nxjerr injorancn dhe shkurtpamsin e tij n dije, ather kjo sht e ndaluar, qoft kur ky refuzim sht br n prani t atij q por refuzohet ose n munges t tij, apo qoft kur kjo bhet gjat jets s tij apo mbas vdekjes s tij. Ky lloj veprimi hyn tek ato vepra t cilat Allahu i ka dnuar n Librin e Tij dhe Ai

12 Sqarim: Kur nj grua sht divorcuar tri her nga burri i saj, ai nuk mund t martohet prap me t nqoftse ajo nuk martohet me dik tjetr, kryen marrdhnie seksuale me t dhe pastaj ai e divorcon at. Vetm ather ajo bhet e lejuar pr burrin e saj. Mendimi i dobt q u prmend m lart thot se gruaja q u divorcua tri her nga burri i saj q t bhet srish e lejuar pr t, ajo ve ka nevoj q t martohet me nj burr tjetr, pa br marrdhnie seksuale me t (por vetm duke lidhur kontratn martesore) dhe pastaj divorcohet me t. Dhe Allahu e di m s miri. Marr nga al-Ibaanah.com


Selefi . org 10

e krcnon at q shpif dhe prgojon. Ky veprim hyn gjithashtu n thnien e Pejgamberit (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem): O ju grup i njerzve q besoni me gjuht tuaja por jo me zemrat tuaja! Mos i prgojoni Muslimant dhe as mos i gjurmoni t metat e tyre, sepse vrtet ai q gjurmon t metat e tyre, Allahu do ti gjurmoj t metat e tij. Dhe nse Allahu gjurmon t metat e dikujt, Ai ka pr ta turpruar at mu n shtpin e tij. 13 Dhe i gjith ky diskutim sht pr dijetart e respektuar q merren si shembull pr tu ndjekur n Fe. Kurse pr sa u prket njerzve t bidatit dhe dalaletit (devijimit) dhe atyre q imitojn dijetart por nuk jan prej tyre, ather sht e lejuar q t nxirret n shesh injoranca e tyre dhe t bhen t ditura mangsit e tyre me qllim q t paralajmrohen ata q ndjekin njerz t till.

13 Hadith sahih: Transmetuar nga Ahmedi n Musned (4/420), Ebu Davudi (n. 4880), Tirmidhiu (n. 2033) dhe Ebu Jala n Musnedin e tij (n. 1675). sht saktsuar nga Shejkhul-Albani n Sahihul-Xhami (n. 7984).


Selefi . org 11

v El-Hafidh el-Hakemi sht pyetur: far gjykimi ka Xherhi dhe Tadili dhe prej kujt pranohet ai? Ai u prgjigj: Xherhi lejohet si kshill e sinqert pr Muslimant dhe pranohet nga ai i cili sht i besueshm dhe njihet n shum aspekte; pra fjala e tij n Xherh pranohet. Dhe nse Xherhi sht i shpjeguar, ai merr prparsi mbi Tadilin. 14

14 Et-Talikatul-Malih (fq. 79).


Selefi . org 12

v Shejkh Muhamed bin Salih el-Uthejmin, Allahu e mshiroft sht pyetur: A ka vdekur Suneti i Xherhit dhe Tadilit? Dhe far gjykimi ka refuzimi i kundrshtarit dhe prmendja e emrit t tij n publik? Dhe ai Allahu e mshiroft u prgjigj: Kam frik se kjo sht nj fjal e vrtet me t ciln krkohet e pavrteta. Xherhi dhe Tadili as nuk vdes, as nuk varroset dhe as nuk smuret lavdi Allahut. Xherhi dhe Tadili ndodh tek dshmitart prpara gjykatsit. Ata mund t deklarojn pr nj kundrshtar se atij nuk mund ti zihet bes dhe pr kt krkohet sqarim. Poashtu ndodh edhe n transmetime. Dhe ne e kemi dgjuar recitimin e fjalve t Allahut q i ka recituar Imami yn:

O ju q besoni, nse ndonj njeri i prishur ju sjell ndonj lajm, ather sigurohuni mir pr t vrtetn. 15

15 El-Huxhurat, 6.


Selefi . org 13

Xherhi dhe Tadili do t jet i pranishm pr aq koh sa do t ket njerz. Pr aq koh sa do t ket njerz, Xherhi dhe Tadili do t qndroj. Por un kam frik se pyetsi do t thot Ky person sht mexhruh (d.m.th. i sht br xherh), mirpo n fakt ai nuk sht mexhruh. Dhe ai e prdor kt fetva q tu afrohet njerzve dhe t prhap ligsi. Prandaj un them: nse dikush ka karakter t lig dhe n sqarimin e gjendjes s tij ka dobi apo sht e nevojshme ose e domosdoshme, ather n kt rast nuk ka problem. Nuk ka problem n prmendjen e tij n publik dhe n sqarimin e shtjes s tij. Gjja m e mir sht q kjo t mos bhet. Dhe rruga m e mir sht t thuhet, Disa njerz bjn kshtu ose, Disa njerz thon kshtu pr dy arsye: Arsyeja e par sht se kjo e ruan personin q t mos e thrrasin n emr (d.m.th. e ruan nderin e tij). Dhe aryseja e dyt sht se kjo do t jet pr t dhe pr njerzit e tjer (pa qen nevoja q t specifikohet ndonj njeri). Prve ather kur shohim nj person q i ka futur njerzit n fitne ose q thrret pr n bidat apo dalalet (devijim). N kt rast duhet patjetr q t prmendet emri i ktij personi derisa njerzit t mos devijohen nga ai.


Selefi . org 14

v Shejkh Mukbil bin Hadi el-Uadii ka thn: Prse gjith kjo zhurm pr librin Mekhraxh minel-Fitneh? Kjo zhurm u b pr shkak se shoqria jon sht injorante rreth nj shkence nga shkencat e dituris. Dhe ajo sht shkenca e Xherhit dhe Tadilit. 16 Ai ka thn gjithashtu: Sido q te jet, tani nuk sht koha pr t nxjerr n shesh gabimet e mexhruhinve t sotm (d.m.th. atyre q u sht br Xherh n kt koh). Dhe disa nga vllezrit tan pr hir t Allahut dhe me lejen e Tij do t shkruajn Xherh dhe Tadil pr mexhruhint e kohve moderne. Ata do ta bjn kt q Pasuesi i Sunetit t dallohet nga bidatiu, ai q thot t vrtetn (sadik) t dallohet nga genjeshtari (kadhib) dhe injoranti (xhahili) t dallohet nga Dijetari (Alim). 17 Ai ka thn gjithashtu: Prej argumenteve t Xherhit dhe Tadilit sht thnia e Tij: Iu shofshin duart Ebu Lehebit dhe ai do t shuhet! dhe thnia e Tij: Por ti mos iu bind do njeriu q betohet shum dhe sht i prmuar. dhe hadithi: Ti je ai q bn fitne o Muadh? Dhe ai i tha Ebu Dherrit: Ti je nj njeri q ke xhahilije. 18 Kurse pr nj njeri tjetr tha: Sa njeri i keq q sht ai n farefisin e tij. Dhe hadithi: Sa i prket Muauijes, ai sht i varfr e nuk ka pasuri, ndrsa Ebu Xhehmi nuk e lshon shkopin nga dora 19 Gjithashtu, ai sht pyetur: Dikush thot se ajo (d.m.th. shkenca e Xherhit dhe Tadilit) ka mbaruar qysh n kohn kur mbaruan transmetuesit e hadithit. 16 El-Mekhraxh minel-Fitne (fq. 27). 17 El-Mekhraxh minel-Fitne (fq. 43). 18 D.m.th. ti je nj njeri q t paskan mbetur ende gjurm t Xhahilijetit. 19 Feuaid min Durus Ebi Abdur-Rrahman Mukbil bin Hadi el-Uadii (fq. 72).


Selefi . org 15

Shejkh Mukbili rahimehullah u prgjigj: Ata q thon se ka mbaruar - o vllezr e din q jan mexhruhin (d.m.th. vet atyre u sht br Xherh) prandaj ata nuk duan q t flas njeri pr Xherhin dhe Tadilin. 20

20 Shkputur nga kaseta me titull es-Siratu edh-Dhatije.


Selefi . org 16

v Shejkh Zejd el-Medkhalij, Allahu e ruajt, sht pyetur: Kan dal disa njerz n kt koh t cilt thon se dituria e Xherhit dhe Tadilit ka qen vetm pr nj periudh kohore t caktuar, kurse sot ne nuk kemi m nevoj pr t. far mendimi keni ju, Allahu u dhnt sukses? Ai u prgjigj: Prpara se t filloj ti prgjigjem ksaj pyetjeje, do t doja tju kujtoja disa pika t cilat jan t domosdoshme pr studentt e dijes, trashgimtart e Pejgamberve, q ata ti studiojn dhe ti kuptojn kto pika n mnyrn e duhur: Pika e par: ajo q sht transmetuar nga Seleft n lidhje me rndsin e Isnadit (zinxhirit t transmetimit) dhe se ai sht nga karakteristikat e ktij Umeti, i cili ka karakteristika madhshtore t cilat e dallojn at nga umetet e tjera, dhe kjo nuk sht e panjohur pr at q posedon kuptimin e Fes. Vrtet Muhamed bin Sirin ka thn: Me t vrtet kjo dije sht Feja, kshtu q shikoni se nga kush po e merrni Fen tuaj. Dhe ai ka thn gjithashtu: M prpara nuk i kushtohej rndsi zinxhirit, por kur u shfaqn fitnet, ata thonin, Na i thoni burrat tuaj (d.m.th. emrat e transmetuesve). Kshtu, nse ata ishin nga Ehli-Suneti, ather hadithet e tyre pranoheshin. Dhe nse ata ishin nga Ehlul-Bidah, ather hadithet e tyre refuzoheshin. Kshtu q, un them: kto dy thnie e nderojn Ehli-Sunetin dhe qortojn haptazi bidatijt. Qofshin t lumtur Njerzit e Hadithit n do koh e n do vend! Qoft lavdrimi dhe besueshmria mbi ata q e posedojn at (hadithin) dhe qoft pikllimi mbi njerzit e bidatit nga mesi i Muslimanve, ata t cilt i kan marr shtjet s mbrapthi pr shkak t rrugve t kqia q ndjekin, gj q duket sheshit nga bidatet q po


Selefi . org 17

ringjallin, ngase ata po e ndihmojn bidatin dhe po e bjn Sunetin t vdes dhe ngaq ata kan urrejtje pr njerzit e Sunetit. Pika e dyt: shkenca e Xherhit dhe Tadilit pr do brez e pr do koh ka njerzit e saj me cilsit prkatse, me dijen e Kur'anit dhe Sunetit dhe shkencat e tyre, t cilt karakterizohen nga ndershmria dhe vigjilenca. Imam Malik ka thn: Me t vrtet kjo dije sht Feja, kshtu q kini vmendjen se prej kujt po e merrni Fen tuaj, sepse vrtet un kam takuar 70 personalitete t shquara, ata t cilt transmetonin duke thn, Filani ka thn se i Drguari i Allahut ka thn - pastaj Imam Malik bri me shenj drejt Xhamis s Pejgamberit dhe tha: Por un nuk merrja asgj prej tyre. Edhe nqoftse ndonjri prej tyre do t ishte caktuar rojtar i arks s kursimeve (Bejtul-Maal) ai do t kishte qen me t vrtet i besueshm (pr at detyr), mirpo ai nuk ishte nga njerzit e transmetimeve. Ndrsa kur na vinte Ibn Shihab (Zuhriu), ne nguteshim q t shkonim tek ai dhe mblidheshim n oborrin e tij. Un them: e gjith kjo ka ndodhur pr shkak se Ibn Shihabi ishte nga dijetart e transmetuesve, kishte prsosmri n kujtesn e tij si dhe kishte ndershmri e vigjilenc. Prpara thnies s Imam Malikut: Muxhahid ka thn se Beshir el-Adauij erdhi tek Ibn Abbasi dhe Beshiri filloi t transmetonte dhe tha: I Drguari i Allahut ka thn kshtu, I Drguari i Allahut ka thn kshtu. Por Ibn Abbasi nuk po ia vinte veshin dhe as q po e shikonte, kshtu ai tha: O Ibn Abbas, ku qndron problemi q nuk po m dgjon ndrsa un po t transmetoj. Un po t transmetoj nga i Drguari i Allahut kurse ti nuk dgjon. Ibn Abbasi tha: Vrtet, kur dgjonim ndonj njeri t thoshte, I Drguari i Allahut ka thn ne nxitonim q ta shihnim at dhe afroheshim tek ai pr ta dgjuar. Mirpo kur njerzit filluan t pranonin nga lloj e soj njerzish, ather ne nuk merrnin nga ata, me prjashtim t atyre q ne i njihnim. Pika e tret: obligimi pr tu marr me zbatimin e parimit t pastrimit dhe edukimit (et-Tesfije uet-Terbije); dhe qllimi i Tesfijes si e kuptoj un sht: t brit dallim midis haditheve t sakta dhe haditheve t dobta dhe t brit dallim n hadithet e dobta q mund t prforcohen dhe ato q nuk mund


Selefi . org 18

t prforcohen; t brit dallim mes Sunetit dhe Bidatit; t brit dallim midis Akijdes dhe menhexhit t Selefve dhe besimeve dhe menhexheve t Njerzve t Bidatit (Ehlul-Bidah), nga ata q kan shkuar apo nga ata q jan sot; t brit dallim midis njerzve t mir dhe kriminelve; t brit dallim se prej kujt duhet ta marrsh dijen dhe ku duhet t kthehesh pr t marr fetva t cilt jan Dijetart Edukator (Ulema er-Rabanijun) q jan n menhexhin e Selefve me dije dhe vepra - dhe atyre q nuk u merret dija - do bidatiu q formon grupim dhe fton n devijim duke i kshilluar njerzit q ta pranojn devijimin e tij. Kurse pr sa i prket Terbijes: qllimi i saj sht edukimi i individve dhe mendjeve me tekstet e Kur'anit dhe Sunetit si dhe me kuptimin e Selefus-Salih, Allahu i mshiroft ata. Kshtu, nse njerzit jan edukuar n duart e Dijetarve t tyre q t ndjekin Librin e Zotit t tyre dhe Sunetin e sakt t Pejgamberit t tyre, ather ata do t jen t suksesshm duke kaluar nj jet t mir e t begat; dhe nse ata jan edukuar me idet e mendimtarve - ata t cilt kuptojn shum pak nga kuptimi i Fes - dhe me opinionet e Njerzve t Bidatit q nuk shkoqiten me tekstet e qarta Sheriatike, ather ata i kan br zullum veteve t tyre... kan zgjedhur rrugn e shkatrrimit, jan ngarkuar me gjynahe dhe far prfundimi i keq sht ky! Pr sa i prket prgjigjes pr tekstin e pyetjes, ather un them duke u mbshtetur n ndihmn dhe korrigjimin nga Allahu, i Cili na ka msuar q t krkojm ndihm prej Tij, si sht prmendur n thnien e vrtet: Ty t vetm t adhurojm dhe vetm prej Teje ndihm krkojm. Vrtet thnia e pyetsit rreth dijes s Xherhit dhe Tadilit q ajo ishte vetm pr nj periudh kohe t caktuar e cila ka kaluar dhe ka mbaruar, dhe se pena e saj sht ngritur, letra e saj sht thar dhe personalitetet e ksaj diturie kan vdekur, ather kjo sht gabim, dhe ktu ka marrzi t qart dhe pengim nga interesimi pr tekstet e Kur'anit dhe Sunetit dhe shkencat e tyre, si dhe sht devijim i studentve t dijes Sheriatike q ata t mos i shohin transmetuesit e haditheve dhe tekstet e tyre dhe ky sht rreziku i mundshm q vjen prej saj, rrezik q nuk sht i panjohur nga njerzit e dijes dhe Imamt e Fes.


Selefi . org 19

E vrteta sht insha`Allah se dituria e Xherhit dhe Tadilit do t vazhdoj t qndroj pr sa koh q ka dije dhe Dijetar, pr arsye se n prgjithsi do periudh kohore ka Imam q jan t kualifikuar n dhnien e Tadilit (lavdrim, dshmi pr diturin, drejtsin dhe ndershmrin e njerzve) pr kdo q e meriton Tadilin, si dhe tu japin Xherh atyre q e meritojn Xherhin, pr shkak t thnies s Pejgamberit (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem): Do vazhdoj t jet nj grup nga Umeti im q jan n prputhje me urdhrin e Allahut, ata nuk do t dmtohen nga ata q i tradhtojn dhe as nga ata q i kundrshtojn derisa t vij urdhri i Allahut dhe ata jan t shfaqur n mes njerzve. Dhe n nj transmetim tjetr: Do vazhdoj t jet nj grup nga Umeti im t patundur n urdhrin e Allahut; ata nuk do t dmtohen nga kushdo q i kundrshton. Me t vrtet nj grup i madh dijetarsh kan thn: Nse ky grup nuk jan dijetart e hadithit, ather ne nuk e dim se kush jan ata, dhe n realitet dijetart e hadithit jan ata q njohin me imtsi zinxhirt dhe tekstet (e haditheve), saktsin dhe dobsin e tyre, pranimin dhe refuzimin e hadithit, arsyet pr pranimin e hadithit dhe arsyet pr refuzimin e tij, si dhe aspektet e tjera studimore n shkencat e hadithit q jan t shkruajtura npr libra. Sakaq, edhe sot ka - si ka patur m prpara dhe do t ket edhe m mbas - Ulema q kan ixhaze (autorizim, leje) nga Shejkhat e tyre me zinxhir transmetimi q lidhen me Pejgamberin. Dhe i shikon ata duke transmetuar gjasht librat q jan nna e hadithit, si dhe do libr tjetr me zinxhir transmetimi t pashkputur. Dhe ky sht nj argument i fort q tregon ekzistencn e dituris s Xherhit dhe Tadilit n kt koh dhe m mbas. Ndoshta Allahu i zbulon dika dikujt q vjen m mbas nga njerzit e dijes rreth tems s Xherhit dhe Tadilit, dika q ka qen e paqart pr dik q ishte para atij, edhe nse periudha midis ktyre t dyve kalon prtej shum brezave. 21 Dhe kjo shtje sht e pranueshme. Mirpo, kjo nuk e 21 Shejkhul-Albani - rahimehullah - ka thn: Me t vrtet, kta Imam shpjeguan gjendjen e shum haditheve, nse ato ishin sahih, daif apo meudu. Dhe ata formuan rregulla t drejta dhe vendosn udhzime t qndrueshme. Kush i mson ato shklqyeshm dhe vazhdimisht fiton dituri rreth tyre, ather ai do t jet i aft t prcaktoj gradn e do hadithi, edhe nse ai nuk e gjen t shkruajtur. Kjo sht shkenca e Usulul-Hadijth apo Mustalahul-Hadijth. Es-Silsiletud-Daife (1/48).


Selefi . org 20

zvoglon aspak vlern e atyre q kan paraprir dhe as nuk i ul ata. Dhe ajo q duhet patjetr t jet n qendr t vmendjes sht se Xherhi dhe Tadili ndodh n transmetimin e lajmeve tek njerzit e tjer. Dhe ai q po transmeton ose sht i besueshm ose sht i pabes, si ndodh n dshmin rreth pasuris, nderit dhe gjakut. Kjo sht ajo q un e kam t qart dhe e prmenda kt n nj form t prmbledhur. Dhe Allahu e di m s miri. M e mira q mund t themi pr ata q thon se shtja e Xherhit dhe Tadilit ka mbaruar dhe se transmetuesit e ksaj diturie kan vdekur shum vjet m prpara, sht se ata kan par librat q jan shkruajtur pr kt fush dhe vllimet e tyre t panumrta, cilsit e tyre t ndryshme n varsi t shpjegimeve, disa prej tyre jan me madhsi mesatare ndrsa t tjer jan t prmbledhur, dhe ata kan pohuar n mnyr t prer mungesn e asaj q quhet Xherh dhe Tadil n kohn e sotme dhe mungesn e njerzve t ksaj diturie, ashtu si ata kan pohuar se njerzit nuk kan nevoj pr asgj nga shkenca e Xherhit dhe Tadilit. Dhe Allahu e di m s miri. 22

Shejkhul-Albani rahimehullah ka thn poashtu: Dhe ajo q vlen t prmendet n kt rast sht se hadithi hasen li-gajrihi dhe poashtu hasen li-dhatihi jan nga shkencat m komplekse dhe m t vshtira t hadithit, sepse t dyja kto klasifikime vrtiten rreth kundrshtimeve q kan patur Dijetart pr transmetuesit q ndodhen midis besueshmris dhe dobsis. Andaj askush nuk sht i aft q t bj dallim midis ktyre t dyjave apo q t prcaktoj qndrimin e sakt nga deklaratat e tjera, me prjashtim t atij q ka dije rreth parimeve dhe rregullave t hadithit dhe nj familjarizim t fort me shkencn e Xherhit dhe Tadilit, si dhe dikush q e ka gjurmuar at n veprat e tij pr nj koh t gjat jets s tij, duke prfituar n kt mnyr nga librat e Xherhit dhe kriticizmit t Imamve t kritiks; ai duhet t jet i njohur me ata q jan t ashpr dhe ata q jan t but si dhe me ata q jan t mesm, n mnyr q t mos bjer n ekzagjrim apo n neglizhim. Dhe kjo sht nj shtje e vshtir, t pakt jan ata q i arrijn frytet e saj. Dhe kjo dituri padyshim q sht rralluar midis Dijetarve, dhe Allahu veon me mirsin e Tij cilindo q dshiron Ai. Shiko el-Iruaul-Galijl (3/363). Dhe vet Shejkhul-Albani sht nj prej atyre Dijetarve pr t cilt ai flet, sepse ata q jan afr dhe ata q jan larg kan dshmuar t gjith pr gradn e tij. [Shkputur nga libri Tenbijhul-Fetijn i Sad Ibn Fethi ez-Zetari] 22 Shkputur nga libri i tij el-Exhuibetus-Sedide ala el-Esiletir-Rashide (fq. 44-49).


Selefi . org 21

v Pyetje: Disa dijetar kan thn se shkenca e Xherhit dhe Tadilit ka qen specifike vetm pr periudhn e transmetuesve (t hadithit), kurse tani n vitin 1420 (sipas Hixhretit) nuk ka nj gj t till q quhet Xherh ue Tadil. Kush sht qndrimi i sakt n lidhje me kt shtje? Imami i Xherhit dhe Tadilit n kt koh, Shejkhu i nderuar Rabij' Ibn Hadi el-Medkhalij,23 Allahu e ruajt, u prgjigj: Betohem n Allah q kjo 23 sht e rndsishme q t kihet parasysh fakti q Shejkh Rabij' el-Medkhalij e hedh posht kt emrtim Imami i Xherhit dhe Tadilit dhe e distancon veten e tij nga ky titull. Por, ne e cilsojm kt Dijetar t nderuar si Imamin e shkencs s Xherhit dhe Tadilit n baz t deklarats s Muhadithit m t madh t ksaj kohe, Imami i Umetit, Muhamed Nasirud-Din el-Albani (rahimehullah), i cili ka thn: Me t vrtet Mbajtsi i Flamurit t Xherhit dhe Tadilit sot, n kohn e tashme - dhe me Hak - sht vllai yn Doktor Rabij', kurse ata q e refuzojn at nuk e refuzojn duke qen t bazuar n dije, kurr! Prkundrazi, dija sht me t. Shejkh Muhamed Umer Bazmul ka komentur rreth fjalve t Shejkhul-Albanit rahimehullah: Shejkhul-Albani sht nj shenj nga shenjat e ksaj kohe pr sa i prket Hadithit. Ai e prshkroi Shejkh Rabin si Flamur-mbajtsin e Xherhit dhe Tadilit n kto koh!! Dhe nse ky prshkrim do t ishte i pavend, ather Shejkhul-Albani do t kishte qen nga t part q do ta kundrshtonin at dhe nuk do ta zbatonin tek nj njeri jeton n kt koh, ngase ai sht i specializuar n kt fush. [Shkputur nga kaseta me titull, el-Esiletul-Menhexhije alel-Esiletis-Selefijetil-Libijje] Poashtu, dijetari i madh nga Egjipti, Shejkh Muhamed Ibn Abdul-Uehab Merzuk el-Bena ka thn: Imami i Xherhit dhe Tadilit sht vllai yn es-sadikul-emin (ai q thot gjithmon t vrtetn, besniku), vllai yn Rabij Hadi, pasha Allahun. Imami i Xherhit dhe Tadili pr shekullin e katrmbdhjet. Allahu drgon n krye t do shekulli dik q do ta ringjall Fen. Dhe muxhedidi i Xherhit dhe Tadilit me drejtsi, me vrtetsi dhe bes pasha Allahun sht Rabij Hadi. Dhe un e sfidoj cilindo q thot se ai flet pa argumente... mashaAllah, Allahu e ruajt Shejkh Rabin.


Selefi . org 22

sht tallje, kjo sht nga ato gjra q t bjn t qeshsh dhe t bjn t qash. Fjalve t ktilla duhet tu thuash: Kur bidati po shtohet, kufri po shtohet, Sekularistt, Komunistt, Rafidat, Sufistt dhe grupet e devijuara po shtohen, ata po e pengojn Islamin dhe njerzve u sht dhn dor e lir q t bjn e t thon tu vij pr mbar, ather nuk paska asnj q t thot se kjo sht e gabuar apo kjo sht e keqe, apo ndonj q t thot se ky sht fitnexhi kurse ky sht veprmir? Kjo sht humbje dhe munges e kuptimit n fen e Allahut Azze ue Xhel. Kshtu, Seleft shkruajtn libra rreth Akijdes dhe n kto libra ata kritikuan njerzit e bidatit dhe devijimit duke prmendur emrat e tyre, qofshin ata individ apo grupe; ather a ka marr fund edhe kjo poashtu? Dhe ne themi: vrtet bidatijt q ishin n kohn e Selefve qen kundrshtuar dhe kritikuar dhe devijimi i tyre ishte br i qart, kurse tani

Ai ka thn gjithashtu: Kush n kt koh sht i ngjashm me t? Ai e njeh realitetin e pjess m t madhe t thirrsave. Kush sht si ai? Ai i njeh ata me fakte e dshmi. Ai nuk flet pr asknd prve se me argumente. Prandaj un them pr Rabij Hadin se ai sht si Jahja Ibn Mein n kt koh.... Shejkh Ibn Bazi rahimehullah sht Umer Ibn Abdul-Azijzi i ksaj kohe. Dhe Shejkh Nasirud-Din el-Albani rahimehullah sht Ibn Tejmija i ksaj kohe. Kurse Shejkh Uthejmini rahimehullah sht Shafiu i ksaj kohe. Pasha Allahun, m i dituri nga dijetart tan n kt koh sht Ibn Uthejmini rahimehullah, m bujari sht Shejkh Abdul-Azijz Ibn Baz rahimehullah, m i dituri pr kundrshtimet midis njerzve dhe n njohjen e t vrtets sht Shejkhul-Albani rahimehullah, kurse m i dituri n njohjen e njerzve me fakte dhe argumente sht Shejkh Rabij Hadi hafidhahullah. Allahu e ruajt menurin e tij. Kur Shejkhul-Albani rahimehullah dhe Abdullah Duvejsh rahimehullah treguan gabimet e Sejjid Kutbit askush nuk luajti nga vendi, mirpo kur Shejkh Rabij Allahu qoft i knaqur me t nxorri n shesh devijimet e Sejjid Kutbit dhe sqaroi nga librat e tij dhe gjendjen e tij t shkuar, e gjith bota u hodh kundr Rabis. Ai foli hapur dhe me argumente. Kshtu q, Allahu ia shprbleft atij dhe e bft t paluhatur. Allahu i dhnt jet atij q ti largoj ata t cilt mbajn t veshur gunn e Selefizmit me qllim q ta luftojn Selefizmin nga prbrenda. Ne i lutemi Allahu q ta nxjerr n shesh dhe ta sqaroj gjendjen e tyre dhe ti mbaj larg prej nesh t kqijat e tyre. Pra, Shejkh Rabij sht Jahja Ibn Meini i kohs son. Dhe n t vrtet Jahja Ibn Mein ka qen Imami i Xherhit dhe Tadilit n kohn e Imam Ahmedit. Poashtu, kt pozit q mban sot Shejkh Rabij e kan pranuar madje edhe disa nga pasuesit e epsheve q m hert jan njohur si Selefijin, t till si Ebul-Hasen el-Maribi, Usama el-Kusi, Falih el-Harbi, Feuzi el-Etheri... etj, t cilt sot me paturpsin m t madhe prgnjeshtrojn vetet e tyre dhe hedhin balt mbi Shejkh Rabin!!!


Selefi . org 23

kjo nuk qenka e lejuar, qenka harram... tani t flassh kundr njerzve t bidatit qenka harram dhe fjalt kundr sekularistve jan harram, fjalt kundr heretikve qenkan harram, fjalt kundr Rafidave qenkan harram dhe fjalt kundr Sufive qenkan harram? Masha`Allah, a mos sht kjo nj thirrje pr bashkimin e t gjitha feve apo far? Allahu na falt dhe tek Ai pendohemi. Ky sht devijim! sht obligim q Xherhi dhe Tadili t mbeten pr t mbrojtur fen e Allahut dhe Sunetin e t Drguarit t Allahut deri n Ditn e Gjykimit. Dhe t zhvishet shpata m shum se kaq, me qllim q fjala e Allahut Tebarake ue Teala t jet m e larta dhe pr tu mbrojtur nga kufri dhe e pavrteta. Seleft thonin, Vrtet, t mbrosh Sunetin sht m mir sesa t luftosh me shpat (n Xhihad) dhe mbrojtja e Sunetit bhet me Xherh dhe Tadil. Dhe duke qen n prputhje me kt, un po ju them: vrtet, Hakimi (Ebu Abdullah Muhamed Ibn Abdullah el-Hakim en-Nisaburi), Allahu e mshiroft, n librin e tij Dija e shkencs s hadithit ka thn - dhe fjalt e tij jan t vrteta: Xherhi dhe Tadili jan dy shkenca; dhe shkenca e Xherhit sht nj shkenc m vete dhe kjo refuzon menhexhin e pabaz t prmendjes s t mirs prkrah t keqes (el-Muwazanat). Shkenca e Xherhit sht nj shkenc m vete dhe prandaj shum nga Imamt kan shkruajtur libra q prmbajn vetm Xherh. Ata i shkruajtn kta libra vese pr Xherh, si bri Bukhariu n librin e tij rreth transmetuesve t dobt Kitab ed-Duafa dhe Nesaiu n librin e tij el-Metrukin (transmetuesit e braktisur). Edhe Ibn Hibbani n librin e tij el-Mexhruhin, Ibn Adij n librin e tij el-Kamil. Dhe n t njjtn mnyr edhe Dhehebiu, Ibn Haxheri dhe t tjer kan shkruajtur libra specifik pr fushn e kriticizmit sepse ajo sht nj shkenc m vete. Dhe kjo shkenc e kput n mes menhexhin e muwazanatit 24 dhe ua thyen shpinn njerzve q ndjekin kt menhexh. 24 Menhexhi i Muwazanatit konsiston n obligueshmrin e prmendjes s anve pozitive t nj personi kur kritikohen ant negative t tij pr hir t drejtsis!! Kt menhexh Ulemat e


Selefi . org 24

Edhe autor t tjer kan shkruajtur libra rreth transmetuesve t besueshm, si jan transmetuesit e besueshm nga el-Ixhli dhe transmetuesit e besueshm nga Ibn Hibbani. A e kuptuat kt? Nse Seleft besuan se Xherhi dhe Tadili ishin dy shkenca t mvetsishme, ather si mundet t prmendet e mira bashk me t keqen. Ndonjri prej tyre shkruante libr t veant me kriticizm dhe n t nuk ka vend prmendja e t mirs prkrah t keqes. A e kuptuar kt? Allahu ju bekoft. Xherhi dhe Tadili do mbetet deri n Ditn e Gjykimit. Kshtu q, kur njerzit duan t prfitojn nga ky dijetar ne themi: Ky dijetar sht n Sunet, duke dhn tezkije pr t. Allahu ju bekoft. Kurse ky dijetar sht Rafidi, ky tjetri sht Sufi, i cili thot se Allahu dhe gjithsia jan nj (el-Uadetul-Wuxhud), ky tjetri sht sekularist, ky tjetri sht komunist q fshihet pas Islamit, ky tjetri sht kshtu... e kshtu me rradh. kan quajtur Bidati i Kohs. Fillimisht ai u kultivua mes rradhve t sektit el-Ikhuanul-Muslimin nga Hasan el-Bena q e trashgoi nga dy mason famkeq, Xhemaludin Afgani dhe Muhamed Abduh el-Misri, dhe m von u infiltrua mes rradhve t Ehli-Sunetit nga persona si Abdur-Rrahman Abdul-Khalik, Hamud bin Ukla esh-Shuajbi, Selman el-Aude, Aid el-Karrni, Adnan Arur etj. Imam el-Albani (rahimehullah) sht pyetur pr kt menhexh t ri: Allahu ju ruajt o Shejkhu yn. Ata prdorin si argument disa thnie, si pr shembull thniet e dijetarve tan pr Shijat, si Filani sht thikat (i besueshm) n hadith, por sht Rafidi i ndyr. Ata i prdorin thnie t tilla si argument. Dhe pastaj duan t ngrejn mbi kt nj rregull t plot mbi ata (q kritikohen) pa marr parasysh me mijra deklarata t tjera ku thuhet, Gnjeshtar, i Braktisur, i Ndyr. Imam el-Albani u prgjigj: Kjo sht rrug e Bidatijve. Kur nj dijetar i hadithit flet pr nj njeri t mir i cili sht dijetar dhe fekih, duke thn pr t, Ai ka kujtes t dobt a thot ai poashtu, Ai sht Musliman, njeri i mir dhe fekih dhe tek ai duhet t kthehesh pr shtjet e nxjerrjes s argumenteve pr gjykimet Sheriatike? Allahu Ekber! E vrteta sht se rregulli i lartprmendur sht shum i rndsishm [por] ai prfshin nj numr shtjesh dytsore shum t rndsishme q kan t bjn me kohn ton. Prej nga e nxorrn ata kt se kur del nevoja pr t shpjeguar gabimet e nj Muslimani - qoft ai daveti apo jo - sht i domosdoshm nj leksion ku t prmenden q nga fillimi e deri n fund veprat e tij t mira? Allahu Ekber! Gj e uditshme! Pasha Allahun! Gj e uditshme! [Shkputur nga kaseta numr 850 e seris s titulluar, Silsiletul-Huda uen-Nur]


Selefi . org 25

sht obligim pr ju q ta bni t qart kt shtje. Ky sht nj obligim dhe sht prej Xhihadit q nuk ka pr t pushuar dhe q nuk sht i veant vetm pr transmetuesit (e hadithit). Dhe kur Tirmidhiu prmendi n el-Ilel at q sht n fund t Sunenit t tij, ai tha se kjo dituri - ngaq q njerzit po dnonin Dijetart q kritikojn hadithin - pra tha: Sigurisht, filani sht kritikuar, filani ka kritikuar Mabad el-Xhuhejnin dhe filani ka kritikuar Xhabir el-Xhafin. Prandaj, ai filloi me njerzit e bidatit. Prse? Sepse kjo ishte pr t kritikuar bidatin e tij e jo ngaq ai ishte transmetues. Pastaj Seleft shkruajtn libra pr t refuzuar njerzit e bidatit si prmendm m par dhe ata nuk e specifikuan Xherhin dhe Tadilin vetm pr transmetuesit e hadithit. Bidatiu nuk sht asnjher nga Ehlul-Hadithi. Ai q sht Mutezil, Xhehmi, Murrxhi dhe pjesa tjetr e bidatijve nuk kan lidhje me transmetuesit e hadithit, por ata jan bidatij, kshtu q u kritikuan. Ather nga e nxorrn ata q dera e Xherhit dhe Tadilit sht mbyllur? Kjo sht njsoj si thirrja e atyre q ndjekin verbrisht medhhebet. Ata thon se dera e Ixhtihadit sht mbyllur q n brezin e dyt, disa prej tyre thon q n brezin e tret dhe disa prej tyre thon q n brezin e katr, q do t thot se ai ka mbaruar. Allahu Azze ue Xhel i paralizoi mendjet e Muslimanve q nga ajo koh e deri m sot, mendjet e tyre jan t paralizuara dhe ata nuk jan t aft t kuptojn fjalt e Allahut dhe fjalt e t Drguarit t Allahut (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem). Ky gjykim nuk sht i drejt, por sht nj gnjeshtr ndaj Allahut Tebarake ue Teala. Dhe po kshtu, e njjt me t sht edhe shpifja e atij q thot se Xherhi dhe Tadili ka mbaruar dhe dyert e tij jan mbyllur tashm. Ky - betohem n Allah - sht nj krim ndaj Islamit. Kijeni frik Allahun o ju vllezrit e mi dhe mos e bllokoni dern e Xherhit dhe Tadilit ngase njerzit e Hakut dhe njerzit e Sunetit nuk do ua vn veshin. 25 Ai ka thn gjithashtu: 25 Shiko: www.rabee.net/show_fatwa.aspx?id=128


Selefi . org 26

Koha e transmetimeve mbaroi n brezin e tret. Ather prse Ibn Tejmija e ngriti flamurin e kriticizmit dhe flamurin e Xherhit dhe Tadilit? T njjtn gj bri edhe Dhehebiu, Ibnul-Kajjimi, Ibn Kethiri, Ibn Haxheri e t tjer dhe kjo do t vazhdoj deri n Ditn e Gjykimit! Pr sa koh q ka luft midis Hakut dhe Batilit, midis njerzve t Udhzimit dhe njerzve t Devijimit, ather patjetr q shpatat e kriticizmit do t jen t zhveshura kundr njerzve t devijimit. 26

Prgatiti: Alban Malaj 18 Shaban 1430 Hixhrij / 8 Gusht 2009

Auali, Mekkeh Selefi.org

26 Shkputur nga audiokaseta me titull: Esiletu Ebi Reuaha el-Menhexhije.

Education

A është shfuqizuar në kohën e sotme shkenca e xherhit dhe ta’dilit