ပညာေရးျပျပငေျပာငးလေရးနညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရးျပျပငေျပာငးလမႈဆငရာ စာတမး

5/23/2014By Representative to All Students in TU (MDY)

2 | P a g e

မာတကာစာတမးအကဥးခပ ........................................................................................................................................................ ၃

နဒါနး ............................................................................................................................................................................ ၄

၁။ တကသလ ................................................................................................................................................................ ၆

၁.၁။ အဆငျမငတကသလ၏ အဂၤါရပမား ................................................................................................................. ၆

၁.၂။ တကသလတစခ၏ အဂၤါရပမား ........................................................................................................................ ၇

ပညာေရးဆငရာ ဆနးစစခကမား .................................................................................................................................. ၈

၂။ အထးျပဘာသာရပ ေရြးခယျခငး .............................................................................................................................၁၁

၂.၁။ နညးပညာတကသလ ပထမစာသငႏစတြင ျဖစေပၚေနေသာ အားနညးခက ...................................................၁၁

အားနညးခက၏ အကး ..........................................................................................................................................၁၂

၃။ သငရးညႊနးတမးသတမတျခငး ................................................................................................................................၁၄

၃.၁။ သငရးညႊနးတမး (ယခ အေျခအေန) ...............................................................................................................၁၄

၃.၂။ ျပျပငေျပာငးလေရး နညးစဥမား .....................................................................................................................၁၆

၄။ သငၾကားေရး နညးစနစမား .....................................................................................................................................၁၇

၄.၁။ ရပပငးဆငရာ ေျပာငးလျခငး...........................................................................................................................၁၇

၄.၂။ အခနေျပာငးလျခငး ........................................................................................................................................၁၈

၄.၃။ သငၾကားနညးစနစမား ေျပာငးလျခငး .............................................................................................................၁၉

၄.၄။ လကေတြ႕နယပယတြင တစႏစခန႔ လကေတြ႕သငၾကားျခငး ..........................................................................၂၀

၄.၅။ စာေမးပြစနစမား ေျပာငးလျခငး ......................................................................................................................၂၁

၅။ က႑(၃)ခက တးျမငသငၾကားေပးျခငး ....................................................................................................................၂၂

၅.၁။ အဂၤလပစာ အဆငအတနးက ျမငတငျခငး......................................................................................................၂၂

၅.၂။ စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပက ထညသြငး သငၾကားေပးျခငး ...................................................................................၂၃

၆။ ကယပငစမပငခြငေပးျခငး .......................................................................................................................................၂၄

၇။ နညးပညာတကသလ ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး (တးခ႕ဌာန ၃ ဌာန) ...............................................၂၇

၈။ ပညာဌာန (၄) ဌာန..................................................................................................................................................၃၀

၉။ ဆရာ၊ ဆရာမမား အရညအေသြး ျမငတငေရး အစအစဥ .........................................................................................၃၅

၁၀။ တကသလဘ႑ာေရး ...........................................................................................................................................၃၆

၁၁။ လမႈတးတကျဖစတညမႈအတြက အေထာကအပ/ ပပးျခငး အစအစဥ.....................................................................၃၆

နဂး ..............................................................................................................................................................................၃၈

3 | P a g e

နညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈ စာတမး

စာတမးအကဥးခပ

ဤစာတမးသည နညးပညာတကသလ(မႏေလး)ရ၊ ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားက ကယစားျပ၍

ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားဘကမ လလားေသာ ပညာေရးျပျပငေျပာငးလမႈက ေရးသားတငျပထားသည

စာတမးတစေစာငျဖစပါသည။ သပၸႏင နညးပညာဝနၾကးဌာနတြင ဝနၾကး(၁) ေယာက အေျပာငးအလရတငး

နညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရးစနစ အေျပာငးအလႏင ၾကေတြ႕ရသညျဖစ၍ အဆပါ ပစမးက ထပမ

ၾကေတြ႕ရျခငး မရေစရန တကခငမာ၍ အေျမာအျမငရရ ေရးဆြအေကာငအထညေဖာသည နညးပညာ

တကသလမား၏ ပညာေရးစနစ ခငမာေကာငးမြနေစရန ရညရြယတငျပျခငး ျဖစပါသည။

ဤစာတမးေရးသားရာတြင လကရ နညးပညာတကသလတြင တကေရာကေနေသာ ေကာငးသား၊

ေကာငးသမား၊ တကသလပညာျပးဆးသြားသည ဘြ႕ရမားႏင ပညာေရးျပျပငေျပာငးလေရးက စတဝငစားျပး

ျပျပငေျပာငးလေရးက အားေပးသည နညးပညာတကသလႏငသကဆငသည ဆရာမားထမ အၾကဉာဏ

မား၊ ဆႏၵသေဘာထားမား ရယ၍ လကေတြ႕ကေသာ ပညာေရးျပျပငေျပာငးလေရးစနစက ေရးသားတငျပ

ထားပါသည။

ထ႔အျပင ျမနမာႏငငတြငးတြင ပႏပထတေဝထားေသာ ပညာေရးျပျပငေျပာငးလေရးစာအပ၊ စာတမးမားႏင

ျပညပမေရးသားထားေသာ စာအပစာတမးမားက ဖတရႈေလလာ၍ သငေတာေသာ ပညာေရးစနစသစတစရပ

အေကာငအထညေဖာျဖစေပၚေစရန ေရးသားတငျပထားပါသည။

ဤစာတမးတြင နညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရးစနစ ျပျပငေျပာငးလေရးႏင ပကသက၍ ပသ႑ာန

(၄) မးေတြ႕ရမည ျဖစပါသည။ ၎ပသ႑ာန (၄) မးမာ -

- (က) စနစက ျပျပငလကရျဖင ေကာငးမြနထေရာကသြားႏငမည အပငး

- (ခ) ဘ႑ာေငြေၾကးအကနအကခ၍ ျပျပငေျပာငးလႏငမည အပငး

- (ဂ) ဘ႑ာေငြေၾကးႏငတကြ လ႕အရငးအျမစပါ ပးေထာငျပးမ ျပျပငေျပာငးလႏငမည အပငးႏင

- (ဃ) ေငြေၾကး၊ လ႕အရငးအျမစက ပးေထာငျပးေသာလညး အခနကာလတစခသ႔ ေစာငဆငးျပးမ

သာ ျပျပငေျပာငးလႏငမည အပငး ဟ၍ ေတြ႕ရမည ျဖစပါသည။

ထ႔ေၾကာင ဤစာတမးတြင ေရးသားထားေသာ ျပျပငေျပာငးလေရးနညးနာမားက ဖတရႈတငး အထကပါ

ပသ႑ာန (၄) မးတြင မညသည အပငး၌ပါဝငသနညးဆသည ယဥတြစဥးစားခကျဖင ေရးသားတငျပထား

ပါသည။ ထ႔ေၾကာင အဆပါ အခကက အခကတငး၊ အခကတငး၊ အခနးတငး၊ အခနးတငးတြင ယဥတြစဥး

စားျခငးျဖင အကးရလဒေကာငးေသာ ေတြးဆခကမား ထြကေပၚလာႏငသညဟ တငျပပါသည။

4 | P a g e

နဒါနး

ျပညေထာငစ သမၼတျမနမာႏငငတြင ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးေရးက လပေဆာငေနသည။ ဒမကေရစ

အသြငကးေျပာငးေရးႏငအတ ေစးကြကစးပြားေရးစနစကလညး ၁၉၉၀ ခႏစကထက ပမပျပငသည

ေစးကြကစးပြားေရးစနစ ျဖစေပၚေအာင လပေဆာငေနျပျဖစသည။ ေစးကြကစးပြားေရးစနစက အေကာင

အထညေဖာရာတြင ႏငငျခားရငးႏးျမပႏမႈမား မားစြာဝငေရာကလာမညျဖစပါသည။ ယခ လႊတေတာအတြငး

၌လညး ႏငငျခားတကရကရငးႏးျမပႏမႈ ဥပေဒ (FDI Law) က ျပဌာနးေပးျပးျဖစရာ စကမႈႏငငတစခအျဖစ

အသြငေျပာငးရန ေရခေျမခမားက ဖနတးေနျပ ျဖစသညဟ ယဆရပါသည။

ဤတြင ဖြ႕ျဖးဆႏငငအဆငမ ဖြ႕ျဖးတးတကသည စကမႈႏငငျဖစေအာင လပေဆာငရာတြင ႏငင၏

စးပြားေရးယႏ ရားက ျပျပငေမာငးႏငသည အသပညာရင၊ အတတပညာရင ႏငငသားမား မားစြာ လအပေန

သည။ စကမႈဖြ႕ျဖးသည ႏငငအျဖစ အေကာငအထညေဖာရာတြင စကမႈ ပညာရငမား၊ အငဂငနယာ

အတတပညာရငမား၊ နညးပညာရငမား၊ ကၽြမးကငပညာရငမား၊ ကၽြမးကငလပသားမား မားစြာ လအပေန

သည။ ႏငငအတြငး လအပသည အဆပါပညာရငမားႏင ကၽြမးကငလပသားမားက ႏငငအတြငးရ

စကမႈေကာငးမား၊ နညးပညာေကာလပ မား၊ နညးပညာတကသလမားက ေမြးထတေပးသည။

သ႔ေသာ လကရ ျမနမာႏငငတြင အလပသမားေစးကြကတစခလး၌ အလပသမားမား အလပယရေန

ေသာလညး အရညအေသြးျပညမသည ပညာရငမားႏင ကၽြမးကငလပသားမား ရားပါးေနဆျဖစသည။

အေသးစား စကမႈလပငနးမား၌လညး အရညအခငးျပညဝသည ပညာရငမားႏင ကၽြမးကငလပသားမား

မရရသညအတြက အခကအခ မားၾကေတြ႕ေနရသည။

ထ႔အတြကေၾကာငနညးပညာဖြ႕ျဖးေရးႏင ပညာရငမား၊ ကၽြမးကငအလပသမားမားက စနစတက

ျပစပးေထာငေမြးျမရန လအပေၾကာငး အစးရကယတင အသအမတျပေနရျပျဖစသည။ လကရျမနမာႏငငရ

စကမႈေကာငးမားက ပးေထာငေပးသည ကၽြမးကငလပသားသည ႏငငလအပခကက အျပညအဝ ျဖညတငး

ေပးႏငျခငး မရေသး။ ထ႔အျပင နညးပညာေကာလပမား၊ နညးပညာတကသလမားက ပးေထာငေပးသည

B.Tech, B.E ဘြ႕ရ ေကာငးသားမားသည အရညအေသြးျပညမျခငး မရ။ ဘြ႕ရ ပညာမတတမား ျဖစေနၾက

သည။ ထ႔အျပင ေနာကဆကတြအေနျဖင ဘြ႕ရ အလပလကမမား ျဖစေနရသည။

အလပလကမျဖစျခငးသည အလပအကငအခြငအလမးနညးပါးျခငးေၾကာင ျဖစသကသ႔ ဘြ႕ရမား အရည

အေသြး မျပညဝျခငးေၾကာင အလပလကမျဖစရျခငးလညး ျဖစသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ လကရ တကသလ

အဖြ႕အစညးမား၏ ပညာေရးစနစညဖငးျခငး၊ လြမားျခငးေၾကာငလညးေကာငး၊ နငင၏ပညာေရး အသးစရတ

နညးပါးလြနးေနျခငးေၾကာငလညးေကာငး အေရအတြကသာရ အရညအေသြးနမသည ဘြ႕ရမားက ေမြးထတ

လကသား ျဖစေနသည။

5 | P a g e

ဤသ႔ေသာ အေၾကာငးအခကမားက ျပျပငရန လအပသည။ ထသ႔ ျပျပငရာတြငလညး ယခေရတြငးတး

ေရၾကညေသာက၍ မရေသး။ အခနကာလ အတငးအတာတစခက ေစာငရအးမည ျဖစပါသည။ သ႔ေသာ

ယခကတညးက ျပျပငမသာ ေနာက (၁၀)ႏစ၊ (၁၅) ႏစ ခန႔တြငမ ျမငသာ ထငသာ ျဖစျပး အကးေကးဇး

ခစားလာရမညျဖစပါသည။

ျမနမာႏငင ပညာေရး အသးစရတ၏ အေနအထားအရ ႏငငတစဝမးလးတြင အဆငျမငတငရန

အခကအခရသညက နညးပညာတကသလေကာငးသ၊ ေကာငးသားမားအေနျဖင နားလညသည။ ႏငငေတာ

အေနျဖင လကေတြ႕ႏင နးစပေသာ အေျခအေနမ စတငသညဟ သေဘာေပါကသည။ ထ႔ေၾကာင လကရ

နညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရးစနစက ျပျပငေျပာငးလ ရန အတြက လကေတြ႕သငေတာသည

နညးမားကလညးေကာငး၊ အေကာငးမြနဆး အၾကျပတငျပထားေသာ စာတမးတစေစာငေရးသား

တငျပလကပါသည။

6 | P a g e

၁။ တကသလ

တကသလဆသညမာ

တကသလဆသညမာ ႏငငသားတ႔၏ အသပညာ၊ ကၽြမးကငမႈပညာ အဆငအတနးက ညႊနျပေသာ

ျပဒါးတငျဖစသည။ တကသလဆသည အႏစသာရက ဖြငဆထားသည အဓပၸာယတစခရေသးသည။

- ပညာပ႔ခေပးရနႏင သေတသနလပငနးမား ေဆာကရြကရန ပပးေပးျခငးႏင ဘြ႕အပႏငးျခငး

ျပႏငေသာ အဖြ႕အစညးက တကသလဟ ေခၚသည။

၁.၁။ အဆငျမငတကသလ၏ အဂၤါရပမား

- (၁) တကသလ၏ သမငးအစဥအလာႏင သကတမးရညၾကာျခငး

- (၂) ဂဏယေလာကေသာ ပရဝဏႏင အေဆာကအဥးမား ရျခငး

- (၃) ေတာေသာ ဆရာ၊ ေတာေသာ ေကာငးသား(တပည)က ေရြးျခငး၊ ေမြးျခငး။ ၎တ႔အတြက

ဂဏယျခငး။

- (၄) ေကာငးေသာ ပညာဝနးကင (Academic Atmosphere) ရျခငး။

- (၅) ႏငငျခား ဆရာ/ ေကာငးသား မားျပားျခငး။

- (၆) သေတသနႏင တထြငမႈအတြက ေငြေၾကးေထာကပမႈ ျပညစျခငး။ သေတသနႏင တထြငမႈသည တကသလ၏ ဂဏသတငးျဖစေစေသာ အဂၤါရပျဖစ၏။

ထသ႔လပေဆာငရန တကသလက အားေပးသည။ ေငြကနခသည။ ဆရာမားကထကထကတနတန လစာေပးသည။

- (၇) ဖြ႕ေသာ ေငြပေဒသာပင ပငဆငျခငး၊ လဒါနးသ ေပါမားျခငး။ ေငြပေဒသာပငသည အေရးၾကးေသာ တကသလပင သယဇာတျဖစ၏။ အစးရ

အေထာကအပခညး အားမကး။ တကသလက ဝငေငြရာသည။ အလခသည။

- (၈) ေပာရႊငဖြယ လမႈ အသငးအဝငးျဖစျခငး။ နာမညေကာတကသလ မားတြင ေကာငးသားမား/ ဆရာမား ေပာေပာရႊငရႊင

ပညာာလကစားႏငရန လ႕လအပခကမား စစဥေပးသည။ ေနထငေရးအတြကေကာငးသား အေဆာင၊ မသားစေနအမ၊ စားေသာကေဆာငမား၊ အားကစားရမား၊ဝါသနာပါရာ အႏပညာလကစားစရာ အသငးမား၊ အဖြ႕မား စလငသည။

- (၉) စမအပခပသ၊ ဆရာ၊ ေကာငးသားအားလး လြတလပျခငး။ အေရးအၾကးဆး အဂၤါရပမာ လြတလပမႈ ျဖစသည။ ဆရာႏင ေကာငးသားမား

လြတလပစြာ ေနထငႏငသည။ လြတလပစြာ ပညာရာႏငသည။ ေၾကာငၾက ေသာကကငးသည။ ေၾကာကရြ႕ျခငး ကငးသည။ စညးလြတ ကမးလြတမဟတ။ တကသလ

7 | P a g e

တငးမာ စညးကမးရသည။ သ႔ေသာ ခပခယမႈ မဟတ။ လြတလပသတ႔ လြတလပ စြာစေဝးလက ပညာဖလယေနေသာ လ႕အသကအဝနးက လြတလပစြာ စမအပခပခြင(Autonomy) သည အဆငျမင တကသလ၏ အဂၤါရပျဖစသည။

- (၁၀) တကသလက ကယလ (ေကာငးသား၊ ဆရာ)က သဒၶတင၊ ဂဏယျခငး။ တကသလသည မမေကာငးက သငၾကားသြားေသာ (သ႔) သငယသြားေသာ နယပယ

ေပါငးစတြင ထငေပၚေကာၾကားသည ဆရာ (သ႔) ေကာငးသားမားက ဂဏယေလရသည။ မညသညနယပယတြငေအာငျမငေပါကေျမာကသည ျဖစေစ ေတာသ၊ထးခၽြနသက မမတကသလက အသအမတျပ ဂဏယျခငးသည အဆငျမငတကသလမား၏ အထးျခားဆးေသာ အဂၤါရပျဖစသည။

အထကပါ ေဖာျပခေသာ အဂၤါရပမားသည အဆငျမင တကသလမားတြငရသည အဆငျမငတကသလ

အဂၤါရပမားျဖစသည။ ႏငငတစႏငငတြင အဆပါ အဂၤါရပမားႏင ျပညစသည အဆငျမင တကသလမား

မားျပားေလေလ၊ ႏငငအတြက ေကာငးေလေလျဖစသည။ သ႔ေသာ ဖြ႕ျဖးဆႏငငတစခ အေနျဖင မမႏငင

အတြငးရေသာ တကသလအားလးက တစခနတညး၊ တစျပငနကတညး အဆငျမငတကသလမားျဖစေအာင

လပေဆာငျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငးသည ေကာငးေသာလညး လကေတြ႕မက၊ မျဖစႏငဟ

ယဆရမည ျဖစပါသည။ သ႔ေသာလညး ဖြ႕ျဖးဆႏငငျဖစသည မမတ႔ ျပညေထာငစ သမၼတျမနမာႏငငအဖ႔

ႏငငအတြငး အဆငျမငတကသလမား ေပၚထြကလာေစရန မဝါဒႏင အစအမမား ခမတ၍ စတငလပေဆာင

ေနျပဟ မမတ႔ ေတြ႕ျမငရသည။ ဤသ႔ေသာ လပေဆာငခကမားသည ႏငငအတြငးတကသလ ႏစခ၊ သးခ

ကသာ လပေဆာငႏငမညျဖစျပး ကနရေနေသးေသာ တကသလေကာငးေပါငးမားစြာအတြက အေကာငးမြန

ဆးေသာ တကသလမားျဖစေအာင ရညမနးၾကးစားရမည ျဖစသည။

ဤတြင ႏငငအတြငးရ နညးပညာတကသလအားလးက အလးစ အဆငျမငတကသလအျဖစ ေရာကရေစရန

မျဖစႏငေသးေသာလညး ယခ လကရအေနအထားမား မားစြာ သာလြနေကာငးမြနေအာင လပေဆာငရန

သငျပျဖစသည။

၁.၂။ တကသလေကာငး တစခ၏ အဂၤါရပမား

တကသလေကာငး တစခ ျဖစျခငး မျဖစျခငးအေပၚအကျဖတရန အၾကမးဖငးသတမတထားေသာ အဂၤါရပ

(၄) ခရသည။

- (က) တကသလ၏ သေတသန အရညအေသြး

- (ခ) ဘြ႕ရမား၏ အလပအကငအေျခအေန

- (ဂ) တကသလ၏ ႏငငျခား ဆကဆေရး (ႏငငျခား ဆရာ၊ ဆရာမႏင ေကာငးသား ဥးေရ မားျပား

ျခငး၀

8 | P a g e

- (ဃ) ေကာငးသားႏင ဆရာ အခးက အေျခခထားျခငး

စသညတ႔ ျဖစသည။

အထကပါ အကျဖတခကမားသည တကသလ အကျဖတအဖြ႕မားတြင ထငရားေသာ အဖြ႕အစညးတစခ

ျဖစသည The Times Higher Education Supplement World Universities Ranking (THESWUR) က

ထတျပနထားသည စသတမတခကျဖစပါသည။ ဤေနရာတြင မမတ႔ နညးပညာတကသလမား၏

အေနအထား အေျခအေနျဖင ႏငးယဥ သးသပၾကည သငသည။

ဤတြင ARWU ဟ ေခၚသည Academic Ranking of World Universities Shanghai Jaio Tong

University က စထားသည အခက (၄) ခကလညး ရေသးသည။

ARWU ၏ အကျဖတပတြင -

- (၁) တကသလ၏ ပညာျမငမားမႈက ေဖာျပေသာ ပညာရပနယအလက ဆၾကး ရရေသာ ဆရာ (သ႔)

ေကာငးသား အေရအတြက၊

- (၂) ဆရာ၏ အရညအေသြးက ညႊနျပေသာ ရညညႊနး ကးကားခရေသာ သေတသန စာတမး/ စာအပ

ထတေဝမႈ၊

- (၃) ထတေဝေသာ စာတမး/ စာေစာင အေရအတြက၊

- (၄) ပညာေရး စြမးေဆာငမႈက တကသလ အရြယအစားႏင အခးချခငး (ဥပမာ - တကသလ၏

လပငနးမားမ ဝငေငြ စသည) တ႔က အေျခခသည။

ဤေနရာတြငလညး မမတ႔ႏငငအတြငးရ တကသလအားလးထမ နညးပညာတကသလေကာငးမား၏ အေျခ

အေနမားက သးသန႔ခြျခား၍ ႏငးယဥၾကညလင ေကာငးစြာ ျမငသာ ထငသာျဖစမည ျဖစပါသည။

(မတခက။ ။ ျမနမာႏငင၏ တကသလတငးႏင ႏငးယဥသးသပႏငသည စ၊ အကျဖတခကမား ျဖစပါသည။)

ပညာေရးဆငရာ ဆနးစစခကမား

နညးပညာတကသလသည အငဂငနယာမားက ေမြးထတေပးေနေသာ တကသလျဖစသည။ အငဂငနယာ

မားသည တစဖကဖကတြင ထးခၽြနေပါကေျမာကေသာ အငဂငနယာမားျဖစရန အနညးဆး လအပသည။

လကရ ျမနမာႏငငတြင နညးပညာရပမားက သငၾကားေပးေနေသာ အဆငမား သရပခြၾကညရန လအပပါ

သည။

- (၁) ေကာငး အဆင (School) ဥပမာ - စကမႈလကမႈ သပၸေကာငး- (၂) ေကာလပ အဆင (Collage) ဥပမာ - နညးပညာေကာလပ

9 | P a g e

- (၃) တကသလ အဆင (University) ဥပမာ - နညးပညာတကသလ- (၄) တကသလ ဗဟ အဆင (COE – Center of Excellence) ဥပမာ - ရနကန၊ မႏေလး (COE)

နညးပညာတကသလ

ဤေနရာတြင အဆငသတမတခကကြာျခားသညႏင အသအဆင ကြာျခားသညက သတခပရမည။ အဆင

အလက ကြျပားေသာေၾကာင ရညရြယခကအေနျဖငလညး ကြျပားသည။

ပညာေရးတြင အၾကမးအားျဖင အဆငႏစဆငခြျခားႏငသည။ ေကာငးအဆငႏင တကသလ အဆငဟ၍

ျဖစသည။ အတတပညာပငးတြငလညး တကေျမာကမႈအဆငက အဆင ႏစဆင ခြျခားႏငသည။ ကၽြမးကင

အဆငႏင ပညာသည အဆငဟ၍ ျဖစပါသည။ ထ႔ေၾကာင အဆင ကြျပားသျဖင အသအတတအဆင ကြျပား

သညဟ ဆလရငးျဖစပါသည။

ေကာငး အဆင (School Level)

ေကာငးအဆငသည ကၽြမးကငအဆငျဖစသည။

ထ႔ေၾကာင ေကာငးအဆငတြင ရညရြယသငသညကား ကၽြမးကငလပသားမားက ေမြးထတေလကင

ေပးရနဟသည ရညရြယခကျဖစသငသည။

စကမႈလကမႈသပၸေကာငးမားသည စကမႈနညးပညာဆငရာ ကၽြမးကငလပသားမားက ေမြးထတ ေပး

ေစသငသည။ ထ႔ေၾကာင ယခငနညးအတငး၊ ယခနညးအတငး သငၾကားေနေသာ ပစမားသည သငေတာ

ေကာငးမြနသညဟ ဆႏငသည။ သ႔ေသာ ႏငငလးဆငရာ ျဖညတငးမႈ ျပႏငရန လကရစကမႈလကမႈေကာငး

မားက တးခ႕၍ ကၽြမးကငလပသားမား (တနညး) ေကာလာျပာလပသားမားက အဆငမမ၊ အရညအေသြး

ျပညျပည ေမြးထတရန လအပသည။

တကသလအဆင (University Level)

တကသလ အဆငသည ပညာရငအဆငျဖစသည။

ထ႔ေၾကာင တကသလအဆငတြင ရညရြယသငသညကား ပညာရငမားက ေမြးထတေလကငသင

ၾကားေပးရနဟသည ရညရြယခကျဖစသငသည။

ျမနမာႏငငအေနျဖင Normative Approach ႏင ခဥးကပသငသညက ခဥးကပ၍ Pragmatic Approach ျဖငခဥးကပသငသည။ စႏနးအေျချပ ရႈေထာငတြင ျမနမာႏငငရ နညးပညာတကသလ အဆင အားလးသညအငဂငနယာပညာရငမားက ေမြးထတေပးေသာ တကသလမား ျဖစရမည။ သ႔ေသာ လကေတြ႕ ခဥးကပမႈတြင ဤသ႔မဟတေခ။ တစႏငငလးအတငးအတာအထ ကယကယျပန႔ျပန႔ရေနေသာ တကသလအဆငတြင ေကာငးသားမားအားလးက ပညာရငမား ျဖစရန ရညရြယျခငးသည မျဖစႏငေခ။ လကေတြ႕အရ ပ၍ပင မျဖစႏငေခ။ ႏငင၏လကရအေနအထားအရ လပႏငမညလညး မဟတေခ။ ထ႔ေၾကာင ျဖစသငသညမားက ေရးရႈ၍ ျဖစႏငသညက စရမည။

10 | P a g e

ထ႔ေၾကာင နညးပညာတကသလ (ဗဟ) COE အဆငသည ျမနမာႏငင၏ အငဂငနယာပညာရငမား

က ေမြးထတေလကငေပးသည တကသလျဖစသငသည။ သ႔ေသာ ျခြငးခကအေနျဖင ေကာလပအဆင

နညးပညာတကသလ အဆင (ဗဟအဆငမဟတ) တြငရေသာ ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားသည ပညာရင

အဆင တကလမးႏငရန အခြငအလမးကကား ေပးအပထားရမည ျဖစသည။

မညသညပစမး ေပးအပထားမညနညးဆသည အၾကျပခကမားက သကဆငရာအခနးတြင တငျပထားပါသည။

11 | P a g e

၂။ အထးျပဘာသာရပ ေရြးခယျခငး

နညးပညာတကသလသည ႏငငေတာတြင လအပလကရေသာ စကမႈအတတပညာရငမားႏင အငဂငနယာ

ပညာရပဆငရာ အတတပညာရငမားက ေမြးထတေပးေနေသာ တကသလျဖစသည။ ျမနမာႏငင၏

နညးပညာ လအပခကမားက ျဖညတငးႏငရန စကမႈေကာငးအဆင၊ ေကာလပအဆငႏင တကသလအဆင

ဟ၍ အဆငအလက ခြျခားျဖညတငးေပးေနသည။ တကသလအဆငတြင (ဗဟထးခၽြနအဆင) ဟ၍ ထပမ

ျမငတင သငၾကားေပးေနသည။ တကသလအဆင (ဗဟထးခၽြနအဆင)တြင ရနကနႏင မႏေလးဟ၍ ျမနမာ

တစႏငငလးတြင ဗဟႏစခ ရသည။

၂.၁။ နညးပညာတကသလ ပထမစာသငႏစတြင ျဖစေနေသာ အားနညးခက

နညးပညာတကသလမားသ႔ ဝငေရာကသငၾကားခြငရေသာ ေကာငးသ၊ ေကာငးသားမားက အမတျဖင

ေခၚယသည။ ထသ႔ေခၚယ၍ ေကာငးစတငလကခစဥမစ၍ မမသငၾကားတတေျမာကခငသည ဘာသာရပက

ေရြးခယရန ေလာကလႊာျဖညရသည။ ေကာငးသားမား ဘာသာရပဆငရာ သငၾကားခြငမားက ၎တ႔၏

တကသလဝငတနး အမတ အနညး၊ အမားအေပၚလက၍ ခြငျပခသည။ မမတ႔သည ပထမစာသငႏစ

စတငျပး ၁ လေကာ၊ ၂ လအတြငးမာပင မမတ႔ အျမတမးသငၾကားရမည ဘာသာရပမားက အတအက

သငၾကားေနၾကျပျဖစသည။

ဤကသ႔ နညးပညာေကာငးသ၊ ေကာငးသားမားအေပၚ ကငသးသည ဘာသာရပသငၾကားမႈ ေရြးခယသည

စနစတြင အားနညးခကမား မားစြာရသည။

ျမနမာႏငင၏ တကသလဝငတနးေအာငျမငျပးစ ေကာငးသ ေကာငးသားမားအေနျဖင ျပငပ ဗဟသတ

မားစြာ နညးပါးသည။ တကသလဝငတနး အဆငတြင အလြတကကမတသည စနစျဖစသညအေလာက

စာေမးပြေအာငျမငေရး၊ အမတမားမားရရေရးကသာ ေရးရႈသငယခေသာေၾကာင တကသလဝငတနးေအာင

ျမငျပးျပးခငး မၾကာမပင တကသလပညာေရးျဖင စတင ထေတြ႕ခရသည။

ထသ႔တကသလပညာေရးျဖင စတငထေတြ႕စဥမာပင မမတ႔တစသကတာပတလး ကငလညရမည

ဘာသာရပနယပယ၊ မမတ႔ အျမတမး ေလလာဆညးပးရမည ဘာသာရပနယပယက ေရြးခယဆးျဖတခက

ခေစျခငးေၾကာင ၾကးစြာေသာ အားနညးခကျဖစေစသည။

12 | P a g e

အားနညးခက၏ အကး

ဤအားနညးခက၏ အကးဆကမာ

- မမတ႔ တကယ သငယ ေလလာခငသည ပညာရပက မရရျခငး

- မလအစက စတဝငစားသငယခငသညဟ ထငျမငမေသာလညး အမနတကယ သငယေနစဥမာပင

မမတကယစတဝငစားေသာ ပညာရပ မဟတေတာျခငး

- မမမားယြငးစြာ ေရြးခယထားေသာ ပညာရပဆညးပးသငယမႈအတြက ျပငဆငႏငခြင လးဝမရျခငး

- မမစတမဝငစားေသာ ပညာရပက သငၾကားရျခငးေၾကာင ဘြ႕ရသညအထ သငၾကားမႈတြင စတမပါ

ေတာျခငး

- အကယ၍ ဘြ႕ရသညအထသငၾကားေသာလညး မမသငယေသာ ပညာရပျဖင အသကေမြးဝမး

ေၾကာငး မျပလျခငး

- မမသငၾကားသည ပညာရပနယပယတြင အသကေမြးဝမးေၾကာငးလပကငသညျဖစေစ လပငနးခြင

တြင ပညာရပဆငရာတးတကမႈအတြက ဆကလကေလလာဆညးပးမႈ (Continuous Learning)

မလပႏငျခငး၊(သ႔မဟတ) ဆကလကေလလာဆညးပးရန စတဆႏၵမရေတာျခငး

ထသ႔ေသာ အားနညးခကမား၏ အကးဆကသည အငဂငနယာပညာရပမား စဥဆကမျပတ တးတက

ျဖစတညမႈက ထခကေစရမမက ျမနမာႏငငရ မးဆကသစအငဂငနယာမား၏ အရညအေသြးႏင

စြမးရညက မားစြာ ကဆငးေစပါသည။

မမတ႔ သငယသည ပညာရပနယပယတြင စတဝငစားမႈ ျပငးစြာ မရျခငးသည ပထမဆး အားနညးခက

ျဖစပါသည။

မမတ႔သငယသည ပညာရပနယပယတြင အသကေမြးဝမးေကာငး မျပေတာျခငးသည ဒတယအားနညး

ခကျဖစပါသည။

မမတ႔သငယသည ပညာရပနယပယတြင စဥဆကမျပတေလလာဆညးပးမႈ မရျခငးႏင ဆကလက

ေလလာဆညးပးခငစတ နညးပါးျခငးသည တတယ အားနညးခကျဖစပါသည။

တကသလက သငၾကားေပးလကေသာ အငဂငနယာ ပညာရပမား ဆကလက မတးတက၊ မဖြ႕ျဖးေတာ

ျခငးသည ေနာကဆး အားနညးခကျဖစပါသည။

၂.၂။ အထးျပဘာသာရပ ေရြးခယျခငး၏ အားနညးခကမားက ျပျပငႏငသည နညးလမးမား

နညးပညာတကသလေကာငးသားမား၏ ဘာသာရပဆငရာ ေရြးခယမႈမားက မမတ႔၏ စရကဝါသနာႏင

ကကညေစရန ေအာကပါအတငး ျပျပငႏငသည။

13 | P a g e

- (၁) ပထမ ပညာသငႏစ (၁ႏစ သ႔မဟတ ၂ ႏစ) တြင မညသည ဘာသာရပေရြးခယမႈမ မျပေစဘ

အငဂငနယာအေျခခသေဘာတရားမားက စေပါငးသငၾကားေစျခငး

- (၂) ထသ႔သငၾကားေစျပးမ မမတ႔သငၾကားမည ဘာသာရပမားက စတၾကကေရြးခယေစျခငး

- (၃) ေကာငးသားမားက ဘာသာရပေရြးခယမႈ စနစက နညးလမး ( ၄ ) မးျဖင ေနရာခထားေပးႏင

သည။

o (က) ပညာရပနယပယအလက ဝငခြငစာေမးပြ ကငးပ၍ စစစေရြးခယျခငး

o (ခ) ပထမ ဥပစာတနးတြင ရရေသာ အမတအနညးအမားျဖင ေရြးခယျခငး

o (ဂ) လေတြ႕စစေဆးေမးျမနးျခငးျဖင ဘာသာရပမားက သငၾကားေပးမႈက ေရြးခယျခငး

o (ဃ) အထကပါ နညးမားက သငေတာသလ ေပါငးစပကငသး၍ ေရြးခယျခငး

အထကပါနညးလမး(သ႔) စနစမားျဖင နညးပညာတကသလ ေကာငးသ၊ ေကာငးသားမား၏ ဘာသာရပဆင

ရာေရြးခယမႈမားက ကငသးေစျခငးျဖင ေအာကပါ အကးဆကမား ရရေစႏငပါသည။

- ပထမႏစ (သ႔) ဒတယႏစ ဥပစာတနးတြင အငဂငနယာ ဘာသာရပမားအားလး၏ သေဘာတရား

မားက ျခငသငၾကားေစျခငးေၾကာင သေဘာတရားအေျခခခငမာစြာ ရရသြားျခငး

- အငဂငနယာဘာသာရပမားသည တစခႏစတစခ အညမညသေဘာ ဆကစပေနသညျဖစသည

အတြက ဥပစာတနးတြင သငၾကားေသာ အသမားသည ဆကလကေလလာသငယမည အထးျပ

အငဂငနယာဘာသာရပအတြက ေရရည ထေရာကေသာ အေထာကအပျဖစေစျခငး

- အငဂငနယာဘာသာရပမား၏ သေဘာသဘာဝက ထေတြ႕ေစျပးမ အထးျပဘာသာရပက မမတ႔

ကယတငေရြးခယေစျခငးေၾကာင ဘာသာရပေရြးခယမႈ မနကနျခငး

- မမဝါသနာ၊ မမအသကေမြးဝမးေၾကာငးျပလေသာ ဘာသာရပႏင မမသငယမညဘာသာရပ

ကကညမႈေၾကာင ဘဝရပတညမႈ မနကနျခငး၊ ၎ပညာရပတးတကဖြ႕ျဖးျခငး

(မတခက။ ။ ပညာသငၾကားမႈတြင Generalize အျဖစ ေရာကေစျပးမ Specialize သ႔ ကးေျပာငးေစျခငးသည သဘာဝကသည။ မနလညး မနကနသည။ နညးပညာတကသလေကာငးသား ေကာငးသမားကေကာငးစတငအပစဥကပင ဘာသာရပက ေရြးခယေလာကထားေစျခငးႏင တကသလဝငတနး အမတျဖင ဘာသာရပမားက ေရြးခယဆးျဖတျခငးသည ဘာမ ကြျပားစြာ တတကက မသေသးခင Specializeလမေၾကာငးသ႔ (တနညး) အထးျပလမးေၾကာငးသ႔ ထးထညေပးလကျခငး၊ ျပနျပင၍ မရေသာ ဆးျဖတခကေပးလကျခငးအားျဖင ပညာသငၾကားမႈက သဘာဝႏင ကငးကြာေနသညက သတခပရန လသည။)

ဘာသာရပေရြးခယမႈ စနစက အၾကျပတငျပျခငးသည Generalize မ Specialize က အစစဥတကကးေျပာငးသြားသည အတြက လကေတြ႕အရလညး ျဖစႏငသည။ သဘာဝလညး ကသညဟယဆပါသည။

14 | P a g e

၃။ သငရးညႊနးတမး သတမတျခငး

နညးပညာ၏ သေဘာသည စဥဆကမျပတ တးတကျဖစတညေနသည သေဘာရသည။ ကမာၻၾကးသည

တြင ရသည နညးပညာရပမားသည အခနႏငအမ ေျပာငးလႏငသည။ သပၸပညာ၏သေဘာ၊ နညးပညာ

၏ သေဘာသည ေခတႏငအည လကပါႏငမ တးတက၏။ အကးရ၏။ အသးဝင၏။ အကးလညး ျဖစ၏။

နညးပညာရပမား၏ အသကသညလညး တထြငဖနတးမႈသည အသကျဖစသည။ ဖနတးမႈ

အဆကမျပတ ျပႏငမ တးတကသည။ မမတ႔ကယတင တထြငဖနတးႏငလင အေကာငးဆးျဖစသည။

သ႔မဟတလငလညး ဆနးသစတထြငမႈမားႏင အတ လကပါႏငစြမးရရမည။ ေနာကဆးအဆင လကပါ

ႏငစြမးမရလငေသာမ တထြငျပးသား နညးပညာရပမားက အသးခႏငစြမးရရမည။ အသးခႏငသည

ပညာရရမည။ ဤအဆငသည ေအာကဆးအဆငဟဆသညက သတခပရမည။

နညးပညာတကသလတြငသငၾကားသည ပညာရပမားအေနျဖင တထြငဖနတးမႈက ေရးရႈသည သငရးညႊနး

တမးမား ျဖစသငသည။ ေနာကဆး ကမာၻနညးပညာရပမားက အသးခႏငသည အတတပညာမားက

သငၾကားေပးႏငစြမးရသည သငရးညႊနးတမးမား ျဖစရမည။ ပညာရပဆငရာ တးတကဖြ႕ျဖးမႈအတြက

သငရးညႊနးတမးေကာငးရမည။ သေတသနႏင တြဖကရမည။ လကေတြ႕ရရမည။ ထသငၾကားမႈမားျဖင

ေပါငးစပမသာ အငဂငနယာ ပညာရပမားသည ႏငငအကးက ျဖစေစမည ျဖစပါသည။

နညးပညာတကသလတြင အသးျပသည သငရးညႊနးတမးမားသည ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားအတြက

လကေတြ႕ အသးခႏငစြမးရရမည။ လကေတြ႕လပငနးခြငအတြက အသးဝငမႈလညး ျဖစရမည။ ေခတမရ

မည။ အလပျဖစရမည။ နညးပညာ၏ သေဘာသည အခနႏင အမ ေျပာငးလေနသညျဖစသညအတြက

နညးပညာမားက သငၾကားေပးသည သငရးညႊနးတမးမားသည အျမအားျဖင ပေသမျဖစေစရ။ ထအခကက

အထးသတထားရပါမည။ အျမေျပာငးလေနရမညဟသည အယအဆကလညး လကကငမထားသင။ အစြနး

ႏစပါးမ လြတသငသည။ သ႔ေသာ အျမလလ Update ျဖစေနရမည။ ကမာၻ႕နညးပညာရပမားက မေကာလြန

ႏငေစအးေတာ ဘယေသာအခါမ ေနာကက မကနေနေစရ။

လကရ ျမနမာႏငငရ နညးပညာတကသလမားတြင ျပဌာနးသတမတသည သငရးညႊနးတမးမားျဖင ႏငးယဥ

သးသပၾကညရန လအပသည။

၃.၁။ သငရးညႊနးတမး (ယခ အေျခအေန)

လကရနညးပညာတကသလရ သငရးညႊနးတမးမားတြင ေအာကပါ အေျခအေနမားျဖင ၾကေတြ႕ေနရသည။

- သငရးညႊနးတမး အဆငျမငတငမႈ မရ။

15 | P a g e

- တကသလအားလးရ သကဆငရာ ဘာသာရပမားတြင ျပဌာနးထားသည သငရးညႊနးတမးမား

အားလး တစသတမတတညးျဖစသည။

- အခ႕ေသာ အငဂငနယာ ဘာသာရပမားတြင စနစတကေရးဆြထားေသာ သငရးညႊနးတမးမားမရ။

(ဥပမာ - သတတြငးအငဂငနယာဘာသာရပႏင ေရနနညးပညာဘာသာရပမားကသ႔)

- သငရးမားသည ႏစအေတာအၾကာအထ မျပျပင၊ မေျပာငးလဘ ရေနသည။

- သငရးမားႏင ပကသကေသာ အေရးကစၥမားက သပၸႏင နညးပညာဝနၾကးဌာန၏ ဆးျဖတခကသည

အျမငဆးျဖစေနျခငး (တနညး) ဗဟခပကငမႈသည လြနစြာတငးကပေနျခငး ျဖစသည။

- သငရးႏငပကသက၍ လကရသငၾကားေနေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမားမ သငေတာသလ ျပျပငႏငခြင

မရျခငး စသညတ႔ျဖစသည။

(လကရသငၾကားမႈစနစသည သငရးအေပၚ အေျခခလြနးသည။ သငယတတေျမာကမႈထက သငရးျပတ

ေအာင သငၾကားသည စနစျဖစေနသည။ ေျဖဆရသည စာေမးပြသညလညး သငရးေဘာငထမ မထြက။

သငရးပါ အခကအလကမားက အလြတကကမတေျဖဆသည သေဘာျဖစသည။ စာေမးပြေမးခြနးမားသည

အဖြငသေဘာ မဟတ။ အျမလလ အပတသေဘာ ေမးျမနးသည ေမးခြနးမားျဖစသည။ )

အငဂငနယာဘာသာရပမားအေပၚ ျပဌာနးသည သငရးညႊနးတမးမားသည အထကပါ အေျခအေနမား

ျဖစေနျခငးေၾကာင အားနညးခကမားစြာ ျဖစေပၚေစသည။

- (က) သငရးမားသည ေခတႏငအည မလကႏငျခငး

- (ခ) အဆကမျပတေျပာငးလေနေသာ နညးပညာတးတကမားထက ေနာကက ကနရစျခငး

- (ဂ) ျပလြယ၊ ေျပာငးလြယျခငး (Flexibility) မျဖစျခငးေၾကာင တစႏငငလးရ ေကာငးသား၊

ေကာငးသအားလး အပစပမႈ၊ ကကညမႈရသညဟ ယဆ၍ မရျခငး

- (ဃ) သငၾကားမႈမား၊ စာေမးပြစစေဆးမႈမားသည သငရးညႊနးတမးက အေျချပလြနးေသာေၾကာင

ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား၏ အသပညာသည သငရးညႊနးတမးက ေပးအပထားသည

အသေဘာငထမ မထြကျခငး (တနညး) အသေဘာငက အကန႔အသတျဖစေစျခငး

- (င) သငရးက ျပတေအာင သငၾကားရသည အခနသည မားျပားလြနးေသာေၾကာင ေကာငးသ၊

ေကာငးသားမားသည အျခားေသာနညးပညာဆငရာမားက လြတလပစြာေလလာႏငရန အခန

နညးပါးျခငး (သ႔) လးဝမရျခငး

- (စ) တစႏငငလးရ နညးပညာတကသလမားအား သကဆငရာ ဘာသာရပအလက သငရးညႊနးတမး

တစေျပးည သတမတထားျခငးေၾကာင သငရးျပျပငေရးလပငနးမား လပေဆာငေသာ ေငြေၾကး ကန

ကမႈ ၾကးစြာရျခငး

- (ဆ) ထမမက သငရးျပငလင တစႏငငလးျပငဆငရမညျဖစသျဖင ျပျပငရန ခကချခငး

16 | P a g e

- (ဇ) အထကပါ အားနညးခကမားေၾကာင သငရးညႊနးတမးသည အငဂငနယာပညာတတေျမာကမႈ

ႏင ဖြ႕ျဖးတးတကမႈက အကန႔အသတမား ျဖစေစျခငး

၃.၂။ ျပျပငေျပာငးလေရး နညးစဥမား

နညးပညာတကသလတြင သငၾကားေနေသာ သငရးညႊနးတမးမားႏင ပကသက၍ ျပျပငေျပာငးလေရး

နညးနာမားရသည။

- (၁) တကသလစာသငႏစအစတြင သငၾကားသည ဥပစာတနးတြင တစႏငငလးရ နညးပညာ

တကသလ အားလး တစေျပးည သတမတျပဌာနးေစရပါမည။

- (၂) B.Tech စာသငႏစတြင သငၾကားသည သငရးမားက နညးပညာတကသလ (ဗဟ) ပညာေရး

မဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာငစမ ခမတသည စညးမဥး မဝါဒမားႏငအည တကသလတငး

အား လြတလပစြာ ျပဌာနးခြငေပးအပထားရပါမည။- (နညးပညာတကသလ (ဗဟ) ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာငစ အေၾကာငးက သကဆငရာ

အခနးတြင တငျပထားပါသည။)

- (၃) သငရးအေပၚ အေျချပထားေသာ စာေမးပြစနစအား သငေတာေသာ စနစတစချဖင အစားထး

ကငသးရပါမည။- (သငရးညႊနးတမးႏင ကကညသည စာေမးပြစနစအား စာေမးပြစနစမား ျပျပငျခငး အခနးတြင တငျပထား

ပါသည။)

- (၄) အထးျပဘာသာရပမားက တကစြာသတမတျပဌာနးေပး၍ Minor ဘာသာရပမားက

မမစတၾကက သငၾကားပငခြင ေပးရပါမည။

- (၅) နညးပညာဘာသာရပမားျဖစသညအတြက သငရးဗဟျပစနစက ဖယခြာ၍ လကေတြ႕သငၾကား

မႈက ပမျဖညတငးရပါမည။

သငရးညႊနးတမးႏင ပကသက၍ အဓက ျပျပငေျပာငးလရမည အရာမာ အထးျပဘာသာရပမားကသကဆငရာ ဘာသာရပနယပယအလက ကၽြမးကငပညာရငမားႏင ဆရာ၊ ဆရာမမား ပးေပါငး၍ လြတလပစြာသငရးျပဌာနးခြင ေပးအပရနပငျဖစသည။

17 | P a g e

၄။ သငၾကားေရးနညးစနစမား

ယခ နညးပညာတကသလမားတြင သမာရးကနညးအတငး သငၾကားမႈပစမားရသည။ စာသငႏစအလက

သငရးအတငးသငၾကားသည။ စာေမးပြက အလြတကကမတေျဖဆ၊ တြကခကသည ပစျဖင ေမးျမနးသည။

စာေမးပြေျဖဆရာတြင Open Book နညးအတငး ေျဖဆရမႈ မရဟပင ဆႏငသည။

စာေမးပြေမးခြနးမားသည အဂၤလပစာမအပ အျခားေသာ Major, Minor ဘာသာရပတငးလလသည Multiple

Choice မပါ၊ ကြကလပျဖည မပါ၊ ေမးခြနးအားလးသည အပတေမးခြနးမားျဖင ဤသညမလြေျဖဆရသည

ပစမားျဖစေနသည။ အမတေပးပမားသညလညး စာတမးေရးသားျခငး (Paper)၊ လေတြ႕စစေဆးျခငး (Viver)

ႏင လကေတြ႕ေလကငျခငး (Practical) မားတြင ေပါငးစပ အမတေပးျခငး မဟတဘ စာေမးပြရမတ

အေပၚတြငသာ ေအာငျမင၊ ကရႈးသတမတျခငးသည စာေမးပြတ႔၏ စႏင အလြေနသညဟ ဆႏငသည။

ဆလရငးမာ ေအာငျမင၊ ကရႈးသတမတျခငးက စာေမးပြ ရလဒမ ရမတအေပၚတြင မတည၍ ဆးျဖတေနျခငး

သည အလြနမားယြငးသည။ အငဂငနယာဘာသာရပမား၊ နညးပညာဘာသာရပမားျဖစသညအတြက

လကေတြ႕ႏင ကငးကြာေနျခငးသညလညး ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား အရညအေသြးနမပါးျခငး၏

အေၾကာငးတရားမားျဖစသညဟ ဆႏငသည။ ေကာငးသားမား၏ အသပညာ အရညအေသြး ေကာငးမြနလာ

ေစရန သငၾကားနညးစနစမားက အားလးလလ ျပျပငေျပာငးလရန လအပသည။ အားလး ျပျပငေျပာငးလရန

လအပသညဟ ဆျခငးတြင အလြနခကခသညဟ ထငရေသာလညး တကယတမးတြင ဤသ႔ မဟတေခ။

အလြယကဆးလညး မဟတသကသ႔ အခကခဆးလညး မဟတသည အထတြင သငၾကားေရးပစမား ျပျပင

ေျပာငးလျခငး ပါဝငသည။

သငၾကားေရးပစမား ေျပာငးလျခငးတြင အပငး ( ၄ ) ပငးရသည။

- (၁) ရပပငးဆငရာ ေျပာငးလျခငး

- (၂) အခန ေျပာငးလျခငး

- (၃) သငၾကားနညးစနစ ေျပာငးလျခငး ႏင

- (၄) စာေမးပြစစေဆးသညပစ (တနညး) အမတေပးစနစ ေျပာငးလျခငး တ႔ပငျဖစသည။

၄.၁။ ရပပငးဆငရာ ေျပာငးလျခငး

သငၾကားနညးစနစတြင ရပပငးဆငရာ ေျပာငးလျခငးသည အေရးၾကးသည။ နညးပညာတကသလမား၏

ရပပငးဆငရာသငၾကားမႈပစက ေျပာငးလရမည အပငး (၂) ပငးရသည။ အဆပါ အပငး (၂) ပငးမာ -

o ဆရာမားထသ႔ ေကာငးသားမား လာေရာကသငၾကားျခငး ႏင

18 | P a g e

o Power Point, Animation မားသငၾကားျခငး စသည အခကႏစခကျဖစပါသည။

ယခပစသည ေကာငးသားမားရရာ အခနးသ႔ ဆရာမားလာေရာကသငၾကားသည ပစျဖစသည။ ဆရာမားထ

သ႔ေကာငးသားမား လာေရာကသငၾကားသည ပစက ေျပာငးလျခငးျဖင သသာေသာ အကးေကးဇးမားစြာ

ရသည။ သငၾကားေရးဆရာမား အေနျဖင မမတာဝနရရာ ပရဝဏ စာသငခနးက မမတ႔ ပငဆငသညသဖြယ

ခစားရသည။ ထ႔ေၾကာင မမႏင မသကဆငဟေသာ မကႏာလႊခပစ၊ တာဝနေကရ သငၾကားသည သေဘာ

က ေလာပါးေစသည။ မမစာသငခနးက မမ တးတကေအာင တစဥးခငး ၾကးပမးအားထတသည

အေျခအေနမား ျဖစေပၚလာႏငသည။ ေကာငးတကခနမားက အနညးငယေျဖေလာေပးျခငးျဖင အတနး

တကမႈမား လြတလပစြာ တကေရာကခြငေပးလင ဆရာတစဥးခငးစ၏ အရညအေသြးမား ေပၚေပါကလာ

မညျဖစသည။ ဤစနစသည ဆရာမားက ယဥျပငမႈရေစေအာင လပသည နညးျဖစသည။

ထသ႔ လပေဆာငျခငးအားျဖင မမတ႔ တငျပမထားေသာ ေနာကဆကတြ အကးေကးဇးမားလညး မားစြာ ရ

ေနအးမညျဖစပါသည။

ဆရာႏစေယာက၊ စာသငခနးတစခနး၊ ကြနပတာ ပရဂကတာ တစစ စနစဟ ဆႏငလငရပါသည။

အငဂငနယာေလာငးလာမားက စာသငၾကားေပးေနသည ဆရာ၊ ဆရာမမားအေနျဖင ထကသ႔ေသာ

ကၽြမးကငမႈ၊ ပငဆငခြင၊ လပပငခြငေပးျခငးသည လြနကသညဟ မထငသငေခ။ လြနကသညလညး မဟတ

ေခ။ ကမာၻက နညးပညာျဖင ရငေဘာငတနးခငသည ဆႏၵရေသာ မညသည ႏငငတြငမဆ အထကပါ တငျပ

သည အေနအထားသည အနညးဆး၊ အနမဆး ရသငသညဟ ယဆပါသည။

ယခအေျခအေနတြင နညးပညာတကသလတြင သငၾကားေနသည နညးျပအဆငရ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတာေတာ

မားမားသည ကြနပတာႏင အငတာနကက ကၽြမးကငစြာအသးမျပတတေသးေသာ ဆရာ၊ ဆရာမ မားစြာရ

ေနသညက သသငပါသည။ အရပကတက ပယရားရန မသငေခ။

အခ႕ေသာ သငၾကားမႈမားတြင လကေတြ႕ေခၚယျပသရနလညး မလြယက၊ စာျဖင ရငးျပေနလငလညး

ေတာေတာႏင သေဘာမေပါကႏငျဖစရသည သငခနးစာမးတြင အငတာနက ဝကဆဒမားမ ရာေဖြ၍

Animation မား၊ ဓာတပမားျဖင သငၾကားလင သငၾကားမႈသည ထေရာကေအာငျမငႏငမညျဖစပါသည။

၄.၂။ အခန ေျပာငးလျခငး

အခနေျပာငးလျခငးသည အလြနအေရးၾကးသည။ ေကာငးသားေကာငးသမားသည တကသလမ သငၾကား

သည ဘာသာရပမားက မနက ၈ နာရ ခြမ ညေန ၃ နာရခြ ၄ နာရအထ သငၾကားျခငးသည လကေတြ႕တြင

အသးမဝငေခ။ အလပျဖစေနသညဟ ထငရေသာလညး ထေရာကမႈမရ။ Efficiency မျဖစ။ Effective မျဖစ

ဟ ဆႏငသည။

19 | P a g e

ေကာငးသား ဥးေရ မားျပားျခငးႏင စာသငၾကားခနမားျပားျခငးသည တစခႏင တစခ ဆကစပေနသည။

ျပျပငေျပာငးလလကလင ေကာငးသား ဥးေရက ေလာခ စရာ မလဘ ထေရာကစြာ သငၾကားႏငေသာ

သငၾကားမႈ ပစမား ျဖစႏငသည။

စာသငၾကားမႈတြင စာသငခနးတစခနးလင ေကာငးသားဥးေရ ၃၀ မ ၄၀ အတြငးသာ ရသငသည။

အလြန႕အလြနဆး ၅၀ ဥးေရ လးဝ မေကာသငေခ။ ပညာသငၾကားမႈတြင လေလာကစြာ တကေျမာကမႈ မရ

ျခငးသည စာသငခနးအတြငး ေကာငးသားဥးေရႏငလညး သကဆငေနသည။ စာသငၾကားေနစဥ စာသငခနး

အတြငး ေကာငးသားဥးေရ မားျပားျခငးေၾကာငး ပညာတတေျမာကမႈ ကဆငးေနရသည။

ေနာကတစခကရေသးသည။ မနကမ ညေနအထ စာသငၾကားျခငးေၾကာင ေကာငးသားမား၏ အာရစကမႈ

သည မားစြာ ကဆငးသည။ ေကာငးသားမား စာသငၾကားမႈ အခနၾကာျမငျခငး၊ ရညလားျခငး ေၾကာငလညး

ပညာသငၾကားမႈတြင လေလာကစြာ တကေျမာကမႈ မရျခငးျဖစသည။

ေကာငးသားမားက တစေန႕လင စာသငခန ၄ နာရထက မပသင။ ရကသတပတ ၁ ပတတြင ၅ ရက စာသင

ၾကားခနေပးလင သငေတာသည။ မနကပငး စာသငခနႏင ေန႔လညပငး စာသငခနက ခြျခားရနလသည။

စာသငခနးတစခနးလင ဆရာ ႏစဥး တာဝနေပးထားျခငးအားျဖင စာသငခန ခြေဝယ၍ စာသငေပးႏငမည

ျဖစပါသည။

အခပဆရေသာ စာသငခနအား တစရကလင ၄ နာရသာ သငၾကားေပးသငသည။ အျခားေသာ အခနမား

တြင စာဖတေလကငခနးမားက ေပး၍ သငၾကားေစသငသည။

၄.၃။ သငၾကားနညးစနစမား ေျပာငးလျခငး

သငၾကားနညးစနစ မားစြာရသည။ မညကသ႔ သငၾကားရမညဟသည ဗဟခပကငမႈကေသာ သငၾကားမႈ

အမန႔မား ထတျပန၍ သငၾကားျခငးက အထးေရာငၾကဥရန လအပပါသည။ သငၾကားရန သငေတာသည

စာသငၾကားမႈ နညးမားက ဆရာဆရာမမား၊ နညးျပအဆငမသည ကထက အဆငအထ ေကာငးစြာ ယဥပါး

ေနေအာင ျပလပေပးရန လအပသည။

သငၾကားနညး စနစအမးမးရသည။ ၎တ႔မာ -

- Lecture ပစသငၾကားမႈမား

- ေဆြးေႏြးသညပစ သငၾကားမႈမား

- Free Talk ပစသငၾကားမႈမား

- လကေတြ႕သငၾကားမႈ မား

- ေကာငးသားမားက Presentation ေပးေစသည သငၾကားမႈမား

20 | P a g e

- Documentary ႏင Animation ျပသ၍ သငၾကားမႈမား စသညအားျဖင စာသငၾကားမႈ ပစ အမးမးရ

သည။ အေရးအၾကးဆး အခကမာ စာသငၾကားသည ဆရာ၊ ဆရာမ မားႏင သငၾကားမႈ စနစမား

တစသားတညး ျဖစေနရနပငျဖစသည။

အထကပါသငၾကားမႈ ပစမားသည စာသငခနးအတြငးသငၾကားမႈ ပစမားျဖစသည။ အငဂငနယာ

ဘာသာရပမားက သငၾကားသည သငၾကားနညးစနစမားသည စာသငခနး အတြငးမာပင ကနဆး

မေနေစသငေခ။ လကေတြ႕ Pratical, Laboratory ခနးမားတြင လကေတြ႕ျပသျခငး၊ လကေတြ႕လပ

ေဆာငျခငးမားျဖင သငၾကားေပးရန လအပသည။

ထကသ႔ လကေတြ႕လပေဆာငမႈမားသည လကရသငၾကားေရးစနစတြင ရထားျပး ျဖစေသာလညး

အနညးငယ တးတက ေထာကပေပးရန လအပေနသည။ ဤအခကမားကကား အထးအေထြတငျပရန

မလအပဟ ယဆပါသည။

၄.၄။ လကေတြ႕နယပယတြင တစႏစခန႔ လကေတြ႕သငၾကားျခငး

အငဂငနယာ ဘာသာရပမား၊ နညးပညာဘာသာရပမားသည သပၸအတတပညာမားျဖစသညအတြက

လကေတြ႕ႏင မကငးကြာအပ။ သေဘာတရားမသလင အကနးႏငတ၍ လကေတြ႕မရလင အကးႏငတ

သညဟေသာ အယအဆရသည။ ယခသတမတထားသည ပညာသငႏစ (၆)ႏစတြင စာသငခနးအတြငး

မာသာ ကနဆးသည စာသငႏစမား မျဖစသငေခ။

စာသငႏစမားအတြငးတြငလညး လကေတြ႕ကြငးဆငးေလလာသည Field Study မား ရေပမည။

လကေတြ႕ Workshop မား၊ Laboratory ခနးမားတြငလညး လကေတြ႕သငၾကားသညမားရေပမည။

သ႔ေသာ ထသ႔ေသာ သငၾကားမႈပစေလာကတြငသာ ရပတေန၍မရ။ လကေတြ႕လပငနးခြငအတြက

အျပညဝဆးသငၾကားေပးႏငသည ပစလညး မဟတေခ။ နညးပညာတကသလမားတြင ေကာငးသား

အေရအတြက မားစြာ ေခၚယျခငးေၾကာငလညး ဤကသ႔ေသာ သငၾကားမႈမးျဖင မလေလာကေခ။

ထ႔ေၾကာင စာသငႏစ၏ ေနာကဆးႏစတြင စကရ၊ စမကနးႏင လပငနးခြငတြင အလပသငအျဖစ

သငၾကားေလကငျပးမသာ အရညအေသြးျပညမေသာ အငဂငနယာဘြ႕က ေပးအပသငသည။

ဥပမာအေနျဖင ျမနမာႏငငတြင ေဆးတကသလသည ထသ႔ေသာ ပစအတငးလပေဆာငေနသည။ေဆးပညာရပမားက စာသငခနးတြင သငယတတေျမာကျပးခနတြင ေဆးရမားတြင အလပသငဆရာဝနအျဖစ တစႏစထမးေဆာငရေပသည။ ဤသ႔ေသာ ပစမးျဖင သငေတာသလ အလပသငအငဂငနယာအျဖစ သငယေစသငသညဟ ယဆပါသည။

21 | P a g e

မတခက။ ။ ဤသ႔ေသာ အလပသငအငဂငနယာအျဖစ သငယေစျခငးသည အငဂငနယာအျဖစအသကေမြးဝမးေၾကာငးျပမည အငဂငနယာဘြ႕ (BE) ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားကသာ သငၾကားသင ပါသည။

၄.၅။ စာေမးပြစနစမား ေျပာငးလျခငး

စာေမးပြစနစဆသညမာ ပစအမးမး၊ အသြငသ႑ာနအမးမးရသည။ မမတ႔သငၾကားသည ဘာသာရပႏင

ကကညေသာ စာေမးပြစနစက ကငသးသငသည။ မမတ႔ အသးျပသည သငရးညႊနးတမးႏငကကညေသာ

စာေမးပြစနစက ကငသးသငသည။ သငရးညႊနးတမးႏင ဘာသာရပ မတညသညႏင အသးျပသည စာေမးပြ

စနစသညလညး မတညေတာေပ။ ထ႔ေၾကာင မညသ႔ေသာ စာေမးပြစနစက ကငသးမညဆသညမာ

နညးလမးအမးမးရႏငသညျဖစရာ ဤစာတမးတြင အေျခခ စာေမးပြစနစ (၇) မးက ေရြးခယတငျပပါမည။

- (၁) ေရးေျဖ စာေမးပြစနစ

- (၂) ႏႈတေျဖ စာေမးပြစနစ

- (၃) လကေတြ႕ ေျဖဆသည စာေမးပြစနစ

- (၄) စာတမးေရးသား၍ ေျဖဆသည စာေမးပြစနစ

- (၅) သေတသန စာတမးေရးသား၍ ေျဖဆသည စာေမးပြစနစ

- (၆) Assignment တငသြငး၍ ေျဖဆသည စာေမးပြစနစႏင

- (၇) လပတစစေဆးသည စာေမးပြစနစ ဟ၍ စာေမးပြစနစ (၇) မး ကငသးႏငသည။

စာေမးပြစနစသည သငရးႏင ဘာသာရပအလက ေျဖဆပကြျပားတတရာ ပညာရပအားလးအတြက အလးစ

ေကာငးမြနသည စာေမးပြစနစဆသညမာ မရေခ။ မမတ႔သငၾကားသည ဘာသာရပႏင ကကညသည

စာေမးပြစနစက ကငသးႏငေလေလ အေကာငးဆးျဖစႏငေခရေလေလဟ မတယရပါမည။ ထ႔ေၾကာင

စာေမးပြစနစက ကယပငစမပငခြင ေပးသငသည။ ထမသာ လြတလပ၍ မတေသာ စာေမးပြစနစျဖစမည

ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား၏ အရညအေသြးက အဆနးစစႏငဆေသာ စာေမးပြ

စနစ ေကာငးျဖစႏငမည။

ဤတြင ျမနမာႏငငရ ဆရာ၊ ဆရာမမားသည ကယပငစမပငခြင ဆသည အေလအထႏင ယဥပါးျခငး

မရေသးသည ျဖစရာ တျဖညးျဖညးခငးကငသးေစရန အစအစဥမား ခမတသငသည။ မြမးမသငတနးမား

ေပးျခငး၊ ျပျပငေျပာငးလထားေသာ ပညာေရးစနစက အေကာငအထညေဖာႏငစြမးရေစရန ေျပာငးလထား

ေသာ ပညာေရးအစအစဥမားက ေကာငးစြာ နားလညေအာင ရငးလငးေပးျခငး စသညတ႔ ဥးစြာ လပေဆာင

ရန လအပပါသည။

22 | P a g e

၅။ က႑(၃) ခက တးျမငသငၾကားေပးျခငး

တနညးဆရေသာ နညးပညာတကသလေကာငးသ၊ ေကာငးသားမားသည အငဂငနယာေလာငးမား

ျဖစသည။ အနာဂတတြင ႏငငတညေဆာကေရးတြင ရပပငးဆငရာ ဖြ႕ျဖးတးတကမႈက လကေတြ႕ အေကာင

အထညေဖာမည သမားျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ႏငငတကာႏင ယဥ၍ ရငေဘာငတနးႏငေစရန အေျခခ

အရညအခငးေကာငး (၃) ခက ျမငတငေပးရန လအပသည။ ထအေျခခ အရညအခငး(၃) ရပခ႕တလင

ႏငငတကာတြငလညး မဝငဆန႔ႏငေခ။ ထ႔အျပင ပညာရပဆငရာ စဥဆကမျပတတးတကေရးကလညး

လပေဆာငႏငမည မဟတေခ။ ထအရညအခငးက ျဖညတငးေပးမည က႑(၃) ရပမာ -

- (၁) အဂၤလပစာ/ဘာသာစကား အဆငအတနးက ျမငတငေပးျခငး

- (၂) အငတာနကနညးပညာက ကၽြမးကငပငႏငစြာ အသးခတတေစျခငးႏင

- (၃) စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပက ကၽြမးကငႏငနငးျခငး စသည က႑ (၃) ရပပငျဖစပါသည။

၅.၁။ အဂၤလပစာ အဆငအတနးက ျမငတငျခငး

နညးပညာတကသလ ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားက အဂၤလပဘာသာစကား ကၽြမးကငေစရန စနစတက

လပေဆာငရမည။ အေၾကာငးမာ အဂၤလပဘာသာရပက ကၽြမးကငတတေျမာကျခငးျဖင ကမာၻ႕ေခတမ

နညးပညာမားက မမဘာသာ ေလလာဆညးပးႏငစြမးျမငမားမညျဖစသည။ ကမာၻတြင အဆငျမငနညးပညာ

မား အခနႏင အမ တးတကေနသညျဖစရာ ႏငငေတာမ ၾကးမး၍ ဘာသာျပနဆျခငး၊ စာအပျပစျခငးသည

အနညးငယသာ ျဖစႏငေပလမမည။ ကမာၻ႕သပၸနညးပညာမားက ဘာသာျပနျခငးသည အငမတန ခကခ

သည။ ထ႔အျပင ေရရညတြငလညး နညးပညာဖြ႕ျဖးတးတကမႈက ေႏးေကြးေစသည။ ထ႔ေၾကာင နညးပညာ

ေကာငးသ၊ ေကာငးသားမာက အဂၤလပစာက ကၽြမးကၽြမးကငကင သငယတတေျမာကေစျခငးအားျဖင

ပညာရညျမငမားမႈႏင စဥဆကမျပတ တးတကျဖစတညမႈက လပေဆာငျပးသားျဖစသြားလမမည။

နညးပညာတကသလရ ပညာေရးျမငမားမႈသည အခက(၂) ခကအေပၚမတညေနသည။ ထအခက (၂) ခက

မာ -

- (၁) အငတာနကနညးပညာ အသးျပႏငစြမးႏင

- (၂) အဂၤလပစာ ဘာသာစကား ကၽြမးကငပငႏငမႈ ပငျဖစသည။

အဆပါအခက (၂) ခကသည သပၸႏင နညးပညာတးတကမႈ၏ အေျခခအေၾကာငးျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင

နညးပညာေကာငးသ၊ ေကာငးသားတငး အငတာနကနညးပညာႏင အဂၤလပဘာသာစကား ကၽြမးကင တတ

ေျမာကေစျခငးက မဟာဗဟာကက အစအမမား ေရးဆြ၍ စနစတက အေကာငအထညေဖာသငသည။

- လကေတြ႕ကေသာ အဂၤလပဘာသာစကား သငၾကားမႈသ႔ ေရးရႈျခငး

23 | P a g e

- အဂၤလပဘာသာရပက ေျဖဆရာတြင IELTS ဘာသာရပအား 4 Skills လး အတအက စစေဆးျခငး

- (မတခက။ ။ ယခလကရ အဂၤလပစာ ေျဖဆမႈမာ ေရးသားေျဖဆမႈသာ ျဖစေနသည။ ကနသည3 Skills က စစေဆးေမးျမနးမႈ မရ။ Listening Skill, Speaking Skill, Reading Skill. ဆသညကၽြမးကငမႈ (၃) ရပ ခ႕တသည။ Reading Skill စစေဆးျခငးသည စာေမးပြတြင ထညသြငးထားေသာလညး ထေရာကျခငး မရ၍ အထကပါအတငး ယဆျခငး ျဖစပါသည။)

၅.၂။ စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပ (Management) ဘာသာရပက ထညသြငးသငၾကားေပးျခငး

လကရနညးပညာတကသလတြင မျဖစမေနသငၾကားရမည ဘာသာရပတစခမာ စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပ

ျဖစသည။ ယခ သငၾကားေနသည အငဂငနယာဘာသာရပမားတြင အထးျပဘာသာရပအလက လပငနးခြင

စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပ သငၾကားေနသညျဖစေသာလညး (ဥပမာ - Industrial Management ကသ႔ေသာ)

မားစြာ မထေရာကျဖစေနသည။ လကေတြ႕ စမခန႔ခြမႈက ဥးစားေပးသငၾကားေပးသည ဘာသာရပက

ေရြးခယသငၾကားေပးသငသည။

စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပက မျဖစမေနသငၾကားေပးရန လအပရျခငးမာ တကသလဘြ႕ရမားအေနျဖင

ေကာငးပညာျပးဆးသြားေသာ အခါ ေကာလာျဖလပသားဟ ေခၚဆရမည ပညာလပသားအျဖစ လပကငရ

မညျဖစေသာေၾကာင စမခန႔ခြ႕မႈ အတတပညာက ကၽြမးကၽြမးကငကင ႏ႔ႏ႔စပစပရရန အလြနအေရးၾကး

သည။

အငဂငနယာဟသည လပငနးခြငအတြင ဥးစးဥးေဆာငသျဖစသည။ ေခါငးေဆာငလညးျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင

တကသလတြင အငဂငနယာေလာငးလာမားေမြးထတရာတြင စမခန႔ခြမႈႏင ေခါငးေဆာငမႈ ဘာသာရပသည

လကေတြ႕အရ အလြနအေရးပါေသာေၾကာင အဆငမ၍ အရညအေသြးျမငသည စမခန႔ခြမႈ ဘာသာရပက

အငဂငနယာဘာသာရပမားႏင တြဖက၍ သငၾကားေပးသငသည။

24 | P a g e

၆။ ကယပငစမပငခြငေပးျခငး

ကယပငစမပငခြငေပးျခငးသည Autonomy ျဖစသညဟ မမတယသငပါ။ Autonomy သည ကယပငအပခပ

ပငခြငျဖစသည။ ကယပငအပခပပငခြငတြင စမခန႔ခြမႈ၊ ဘ႑ာေရးႏင သငၾကားေရး စသညတ႔ပါဝငသည။

ကယပငစမပငခြငတြင သငၾကားေရးနညးနာမားက လြတလပစြာ သငၾကားပငခြငပါဝငသည။ ပညာေရး မဝါဒ

အေကာငအထညေဖာေရးေကာငစက ခမတထားေသာ မဝါဒမားႏငကကညေသာ သငရးညႊနးတမးမားက

လြတလပစြာ ကငစြ၍ သငၾကားပငခြငပါဝငသနည။

ထ႔ေၾကာင နညးပညာတကသလတြင Autonomy မဟတေသာ ကယပငစမပငခြငက လြတလပစြာ ေပးထား

ျခငးအားျဖင ထေရာကသာ ပညာသငၾကားေရးက အေကာငအထညေဖာႏငမညျဖစသည။

မတခက။ ။ သပၸႏင နညးပညာဝနၾကးဌာနလကေအာကရ တကသလမား၊ ေကာလပမား၊ ေကာငးမားက သကဆငရာ ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒႏင အမးသားပညာေရးမဝါဒ စသညတ႔ျဖင ထနးကြပ လမးေၾကာငးေပးရျဖင လ႔ေလာကသညဟ ယဆျခငးေၾကာင အထကပါ အၾကျပခကက တငျပရျခငးျဖစပါသည။

၆.၁။ သပၸႏင နညးပညာ ဝနၾကးဌာန လကေအာကမ သးျခားကငးလြတသည နညးပညာတကသလ၊ ေကာလပ၊

ေကာငးမား အျဖစ ေျပာငးလျခငး

လကရအေျခအေနတြင ကြနျပတာတကသလ၊ နညးပညာတကသလ၊ ေကာလပႏင ေကာငးမားသည

သပၸႏင နညးပညာဝနၾကးဌာနလကေအာကတြင ရေနသည။ ဝနၾကးဌာနဟသည ႏငငေတာက ခမတသည

မဝါဒမားႏင စမကနးမားက အေကာငအထညေဖာရျခငးသာျဖစသည။ ဤတြင နညးပညာတကသလမား၏

ပညာေရးက ဝနၾကးဌာနမ တကရကအေကာငအထညေဖာေနသည။ ထသ႔ လပေဆာငျခငးမာ အားနညးခက

မားစြာ ရသကသ႔၊ မားယြငးမႈ မားစြာလညး ရေနသည။

ဤတြင ဝနၾကးဌာနႏင ပညာေရး အဖြ႕အစညး၏ သဘာဝက ထညသြငးစဥးစားရန လအပသည။ ဝနၾကးဌာန

သည အမနတကယမာ ျဗရကေရစယႏ ရားပငျဖစသည။ ျဗရကေရစယႏ ရားဆသညမာလညး ျပညသ႕ဝန

ေဆာငမႈ လပငနး (Civil Service) က လပေဆာငသည အဖြ႕အစညးသာျဖစသည။ ျပညသ႕ဝနေဆာငမႈ

ယႏရားသည အလပျပးေျမာကမႈ၊ အလပေအာငျမငမႈကသာ အဓကထားသည။ ေရရညသေဘာထက

လကေတြ႕ (ေရတ) လပငနးက ျပးေျမာကေအာင အေကာငအထညေဖာသည အဖြ႕အစညးျဖစသည။

ပညာအဖြ႕အစညးသည ေရရညကာလက ေျမာျမင၍ လပေဆာငျခငးျဖစသည။ ဝနၾကးဌာနမ ဝနထမးႏင

ပညာေရးဝနထမးသည သဘာဝႏင စရက အနညးငယ ကြာျခားသည။ ပညာအဖြ႕အစညးသည

အရညအေသြးက အဓကထားသည။ ကငဝတက ေရ႕တနးတငသည။ ပညာတတေျမာကမႈက အဓကထား

25 | P a g e

သည။ အသပညာႏင အတတပညာရမႈက မတစြာ စဥးစားဆးျဖတ၍ ပစၥပၸနႏင အနာဂတတြင

အကးရေအာင လပေဆာငသည။

ဝနၾကးဌာနႏင တကသလအဖြ႕အစညးမားသည အျပနအလနအကးျပေနေသာ အငစတကးရငးမားျဖစ

သည။ တကသလအဖြ႕အစညးသည ဝနၾကးဌာန၏ အေကာငအထညေဖာမႈမားက ေအာငျမငေအာင

လပေဆာငႏငသည အသပညာရင၊ အတတပညာရငမားက ေမြးထတေပးသည။ ဝနၾကးဌာနသည

တကသလအဖြ႕အစညးမားက ေမြးထတေပးလကသည လ႕အရငးအျမစမား (Resource Persons) မားက

အသးျပ၍ ႏငငေတာအစးရက ခမတသည မဝါဒမားက အေကာငအထညေဖာေပးသည ယႏ ရားျဖစသည။

ထ႔ေၾကာင ဝနၾကးဌာနေအာကတြင တကသလအဖြ႕အစညးမားမရသင။ တကသလအဖြ႕အစညးေအာကတြင

လညး ဝနၾကးဌာနမရသင။ အကယ၍ ဝနၾကးဌာနလကေအကတြင ထားရနဆလငလညး

ပညာေရးဝနၾကးဌာနေအာကတြငသာ တကသလ၊ ေကာလပ အဖြ႕အစညးမား ရသငသည။ တကယေတာ

တကသလအဖြ႕အစညးဆသညမာ ဗဟဘဏႏင ေရြးေကာကပြ ေကာမရငကသ႔ လြတလပေသာ

အဖြ႕အစညး (Independent Institution) ျဖစသငသည။ ထ႔ေၾကာင တကသလအဖြ႕အစညးမားက

ကယပငစမအပခပပငခြင (Autonomy) ေပးရန ရညရြယသငသည။ ဤတြင တစႏငငလး

အတငးအတာလးအထ Autonomy ေပးရနကား တျဖညးျဖညးခငးသာ လပေဆာငသငသည။

၆.၂။ အသကေမြးဝမးေၾကာငးပညာသငၾကားေရး အကဥပေဒ (Vocational Training Act)

Vocational Training Act ဥပေဒတစခ လအပျခငးမာ တကသလမားက Autonomy ေပးလငေသာလညး

ေကာငး၊ တကသလမားသည ႏငငျခားတကသလမား၊ ႏငငျခားကမၸဏမားႏင ခတဆကေဆာငရြကရာတြင

လညးေကာငး၊ ဘြ႕ရေကာငးသားမား၏ အလပအကငအခြငအလမးအတြကလညးေကာငး၊ တကသလႏင

အျခားအဖြ႕အစညးမား (ျပညတြငး၊ ျပညပ အပါအဝင) ဘ႑ာေရးဆငရာ ဖလယမႈမားအတြကေသာလညး

ေကာငး၊ ႏငငေတာအတြက ေရရညနညးပညာလကဆငကမး ျဖန႔ခေရး အစအစဥအတြက လညးေကာငး

မေဘာငခမတရန လအပသည အတြက ျဖစပါသည။

တကသလတြင ဘြ႕ရ၊ ပညာတတမား၏ ဘဝအာမခခကႏင အလပအကငအခြငအလမးမားက ႏငငေတာက

ကညေထာကပေပးျခငး ျပေစရန အသကေမြးဝမးေၾကာငးဆငရာ ပညာသငၾကားေရး အကဥပေဒက ျပဌာနး

ေပးသငသည။ ထသ႔ ျပဌာနးျခငးအားျဖင ႏငငျခားရငးႏးျမပႏမႈ ကမၸဏမားႏငျပညတြငးရ နညးပညာ အေျခ

ျပ ကမၸဏမားသည ႏငငေတာတြင နညးပညာဖြ႕ျဖးတးတကမႈႏင စကမႈလပငနးဖြ႕ျဖးျခငးက အေထာကအပ

ျပေစရမည ျဖစသည။

နညးပညာတကသလေကာငးဆငးမားသည အလပအကငအခြငအလမးရားပါးျခငး၊ အကယ၍ အလပအကင

ရရလငလညး အလြနနညးပါးသည လစာ၊ လပခမားကသာ ရရျခငး စသည ျပနာမား၊ နစနာခကမား

26 | P a g e

ၾကေတြ႕ေနရသည။ ျပညတြငးႏင ႏငငျခား ကမၸဏမားသညလညး ႏငငေတာႏင လပငနးသေဘာတစာခပ

ခပဆသည ေနရာတြင အသကေမြးဝမးေၾကာငးဆငရာ ပညာရပမား ပမတတေျမာကႏငေရးအတြက

ရနပေငြ၊ ေငြေၾကးမား ထညဝငေစရနအတြက အဆပါ ဥပေဒသည ႏငငတြင လအပေနသညဟ

ယဆပါသည။ ထ႔အျပင ပြငလငးျမငသာ၍ ႏငငေတာ လ႕စြမးအား အရငးအျမစက ပပးသည

အစအစဥမားက ရငးႏးျမပႏမႈ ကမၸဏမားက လပေဆာငေပးေစရန လအပသည။

ဤဥပေဒတစရပ လအပျခငးသည ႏငငေတာအတြက ေရရညဖြ႕ျဖးတးတကသည လ႕စြမးအားက စဥဆက

မျပတေမြးထတျခငးလညးျဖစသကသ႔ စကမႈ၊ နညးပညာတးတကမႈက မးဆကသစလငယပညာတတမားထ

သ႔ လကဆငကမး အေမြေပးျခငးလညး ျဖစသည။

အကယ၍ ျပညတြငးတြင ႏငငျခားမ အငဂငနယာေကာငးမား၊ ေကာလပမားက ပဂၢလကပငျပေပးျခငးတြင

လညး အသကေမြးဝမးေၾကာငးပညာသငၾကားျခငး အကဥပေဒသည အေထာကအက အပအပးျပ၍ ႏငင

လ႕စြမးအားအရငးအျမစက တးတကေစမညလညး ျဖစပါသည။

ႏငငျခားကမၸဏမား ျပညတြငးသ႔ အေျခခလပကငရာတြင ၎တ႔ ထမ နညးပညာႏင ေငြေၾကးအကအညမား

တကသလပညာအဖြ႕အစညးမားထသ႔ အပအပးျဖစေစရန တရားဝငျပဌာနးထားသည အဆပါ အကဥပေဒ

က အသကဝငေစမညလညး ျဖစသည။ ဥပေဒအျဖစ လႊတေတာက ျပဌာနးရန လအပျခငး၏ ေနာကဆး

အေၾကာငးတစခမာ ျပျပငေျပာငးလျပးေသာ နညးပညာတကသလပညာေရးစနစက အာမခခကေပးျခငး

ျဖစသလ အစးရအသစမား ေျပာငးလေသာလညး မဝါဒမေျပာငးလဘ စနစတက အေကာငအထညေဖာေစ

ရန အာမခ ျပျခငးလညး ျဖစသည။

27 | P a g e

၇။ နညးပညာတကသလ ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး (တးခ႕ဌာန ၃ ဌာန)

ျပျပငေျပာငးလထားေသာ နညးပညာတကသလပညာေရးစနစသစက အေကာငအထညေဖာရန အေရးၾကး

ဌာန (၃) ဌာန လအပသညဟ ယဆပါသည။ အဆပါ ဌာန(၃) ခသည ပညာေရးအစအစဥအသစက

လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာမည အဖြ႕မားထမ အေရးပါေသာ ဌာနမားျဖစလာလမမည။ ၎ဌာနမားမာ-

- (၁) ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာငစ

- (၂) သပၸႏင နညးပညာ သေတသနႏင ဖြ႕ျဖးေရး ဌာန/ စငတာႏင

- (၃) ေကာငးသားေရးရာ အၾကေပးဌာန စသည ဌာန(၃) ချဖစပါသည။

၇.၁။ ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာငစ

နညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရး ေကာငစက သပၸႏင နညးပညာ

ဝနၾကးဌာန၊ နညးပညာတကသလ၊ ပညာေရးဝနၾကးဌာနႏင သကဆငရာပညာရငမားႏင လပငနးရငမား

ပါဝငသည ပသ႑ာနျဖင ဖြ႕စညးသငသည။

အဆပါေကာငစ၏ အဓကတာဝနသည

- နညးပညာတကသလမားႏငသကဆငေသာ သငရးညႊနးတမးဆငရာ မဝါဒမားခမတျခငး

- သငၾကားေရးနညးစနစမားဆငရာ အၾကျပခကမားေပးျခငး

- ႏငငအတြငး ျပညတြငး၊ ျပညပလပငနးရငမားႏင ခတဆက၍ လကေတြ႕သငၾကားမႈဆငရာ

လပနညးမား ညႏငးေဆာငရြကေရးႏင

- အငဂငနယာပညာရပျဖင အသကေမြးဝမးေၾကာငးမည အငဂငနယာေကာငးသားမားက အလပ

အကငအခြငအလမးမား ကညလပေဆာငေပးျခငး

စသည တာဝနမားက အဓကထား လပေဆာငရန သငသည။

ပညာေရးမဝါဒ အေကာငအထညေဖာေရးေကာငစသည မကသာ ခမတရမညျဖစပါသည။ ခမတအတညျပ

ထားျပးေသာ မမားက ကင၍သာ လပကငရမညျဖစသည။ အဆပါေကာငစသည သးျခားလြတလပေသာ

Independent Agencies ျဖစလင ပမေကာငးမြနသည။ ၎ေကာငစသည ဝနၾကးဌာနလကေအာကတြင

လညး မျဖစေစရ၊ မညသည အဖြ႕အစညး၏ လကေအာကခမလညး မျဖစေစရပါ။

ေကာငစ ကစၥ

- ျပညတြငး၊ ျပညပ ရငးႏးျမပႏမႈ ကမၸဏမားႏင စာခပခပဆရာတြင တကသလအဖြ႕အစညးမားႏင

ပးေပါငးခတဆက ေဆာငရြကျခငး က႑မား

28 | P a g e

- အလပအကငအခြငအလမးဆငရာ ပးေပါငး သေဘာတညခကမား၊ ပးေပါငး အေကာငအထညေဖာ

လပေဆာငမႈမား

- တကသလ ဘ႑ာေရးဆငရာ အေထာကအပမား

- ႏငငျခားတကသလမားသ႔ ပညာေတာသငမား ေစလႊတျခငး

- သေတသနဖြ႕ျဖးေရး၊ လ႕စြမးအား အရငးအျမစဖြ႕ျဖးေရး အပါအဝင

- ႏငငေတာ၏ နညးပညာတကသလမား ဆငရာ အၾကေပး အတငပငခတာဝနကလညး ထမးေဆာင

ရနျဖစပါသည။

၇.၂။ သပၸႏင နညးပညာ သေတသနႏင ဖြ႕ျဖးေရး ဌာန/ စငတာ

နညးပညာတကသလမားက ကယစားျပသည ႏငငလးဆငရာ သပၸႏငနညးပညာ သေတသနႏငဖြ႕ျဖးေရး

စငတာ တစခကတညေထာငဖြငလစသငသည။ သေတသနသည ပညာေရး၏ အႏစသာရျဖစသည။

သေတသနသည တကသလ၏ အသကျဖစသည။ သေတသနဖြ႕ျဖးမ ပညာတးတကသည။ အရညအေသြး

ျပညမသည။ အဆပါ သေတသန စငတာသည ေအာကပါ လပငနး (၄) ရပက အေကာငအထညေဖာ

လပေဆာငရန လအပသည။

- သေတသနျပျခငး

- သေတသနစာတမး/ စာေစာငမား ထတေဝျခငး

- ဘာသာျပနဆျခငး ႏင

- လကေတြ႕တထြငဖနတးမႈမား လပေဆာငျခငး စသည လပငနး (၄) ရပျဖစပါသည။

ႏငငေတာအေနျဖင သပၸပညာရပဆငရာ သေတသနဖြ႕ျဖးတးတကေရးက ေငြေၾကးအကနအကခ၍

အေျမာအျမငရရ လပေဆာငသငသည။

၇.၃။ ေကာငးသားေရးရာ အၾကေပးဌာန ဖြ႕စညးျခငး

ေကာငးသားေရးရာ အၾကေပးဌာနသည ေကာငးသားမားက ဝနေဆာငမႈေပးရနျဖစသည။ ေကာငးသားမား

၏ အတကပငခ အဖြ႕တစခဟလညး မတယႏငသည။ ေကာငးသားမား ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊

ေကာငးသားမားက သငၾကားမႈဆငရာ အေရးအရာမားက အၾကေပးျခငးတ႔က လပေဆာငရမည

ဌာနျဖစပါသည။ အဆပါဌာနသည တကသလေကာငးတငးလလ ဌာနတစခအေနျဖင ရေနလင

အေကာငးဆးျဖစသည။ လကရသငၾကားေရး၊ အပခပေရးက လပေဆာငေနသည ဆရာ၊ ဆရာမမား၊

ပါေမာကၡမား၊ ကထကမား၊ ေကာငးသားကယစားလယမားျဖင အဆပါဌာနက ဖြ႕စညးသငသည။

29 | P a g e

ေကာငးသားေရးရာ အၾကေပးဌာနသည ေအာကပါ လပငနးတာဝနမားက လြတလပစြာ လပေဆာငသင

သည။ ၎တ႔မာ -

- ဘာသာရပသငၾကားမႈဆငရာ အခကအခမားက ေျဖရငးေပးျခငး

- ပညာသငၾကားမႈဆငရာ ေငြေၾကးအခကအခမားက ေျဖရငးေပးျခငး

- ဘာသာရပ ေရြးခယသငယမႈ အၾကေပးမႈမား ျပလပျခငး

- အလပအကငအခြငအလမးဆငရာ ၾကတငျပငဆငမႈမား ကညေဆာငရြကေပးျခငးႏင

- ဆရာႏင ေကာငးသားအၾကား ဆကဆေရး အေျခအေနမား ေကာငးမြနေစရန ကညေဆာငရြကေပး

ျခငး (Relationship between Lecturers and students)

စသည လပငနးမားက သငေတာသလ လပေဆာငေပးရန လအပပါသည။

30 | P a g e

၈။ ပညာဌာန (၄) ဌာန

တကသလတစချဖစလာျပဆလင မရမျဖစ ပါရရမည ဌာန (၄) ခရရမည။ လကရ ျမနမာႏငငရ နညးပညာ

တကသလမားတြင အဆပါ ဌာန(၄) ခရပါသည။ သ႔ေသာ အသကမဝင၊ အသးမက၊ အကးမျဖစ ျဖစေနရ

သည။ အဆပါ ဌာနမားႏင ေကာငးသားမား ယဥပါးေအာင လပေဆာငရမည။ ပညာအႏစသာရက အဆပါ

ဌာန (၄) ခက ျပျပငစရငေပသည။ ၎တ႔မာ -

- (၁) တကသလစာၾကညတက

- (၂) စမးသပခနး/လကေတြ႕ခနး

- (၃) ေဟာေျပာခနးႏင

- (၄) အားကစားခနးမ စသည ဌာန (၄) ဌာန ျဖစပါသည။

၈.၁။ စာၾကညတက၊ E-စာၾကညတက

စာၾကညတကဟသညမာ တကသလမား၏ အႏစသာရက ပေဖာသည အေဆာကအအျဖစသည။

တကသလစာၾကညတက၏ အသြငအျပင၊ အေနအထားကၾကည၍ အဆပါတကသလ၏ ပညာရည အဆင

အတနးက ခန႔မနးႏငသည။ စာၾကညတကအတြငး ထားရသည စာအပမားႏင ထစာအပမားက ေလလာဖတ

ရႈသည ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား၏ အေျခအေနက အကခတ၍ ၎တကသလ၏ အဆငအတနးႏင ဂဏ

အရညအေသြးက အကျဖတႏငသည။ စာၾကညတက၏ ေခတမပသည တကသလ၏ ခြနအားက ျပသသည။

ျမနမာႏငငအတြငးရ တကသလစာၾကညတကမားတြင စာအပအေရအတြက ေျမာကမားစြာ ရေနေသာလညး

စာၾကညတက စနစ မေကာငးမြနေပ။ ဆရာေကာငးသားမားသညလညး စာၾကညတကက ေကာငးစြာ အသး

မခတတေခ။ အခ႕သည အသးခရေကာငးမနးပငမသ ျဖစေနသည။ တကသလ စာၾကညတကမားသည

စာၾကညတကမားႏင မတ။ စာအပဂေထာငမားပငႏငပငတေသးသည။ တကသလစာၾကညတကမးမား

သညလညး စစမနေသာ စာၾကညတကမး အရညအေသြးမားမရ။ ေကာငးရ စာအပစာတမး၊ မတတမး၊

စာတမးမားက သမးဆညးတတရ အရညအေသြးသာရသည စာၾကညတကမးမားျဖစသည။

နညးပညာတကသလမားတြငလညး စာၾကညတကမား ကယစ ရထားသည မနပါ၏ ။ ေကာငးသားမား

အသးမျပတတ၊ အသးမခတတျဖစေနသည။ အသးခတတေစရန လမးညႊနျပသေပးႏငသည ဆရာ၊ ဆရာမ

ပငရားပါးသည။ အေၾကာငးမာ ဆရာ၊ ဆရာမမားကယတငပင စာၾကညတကႏင မရငးႏး မကၽြမးဝငျခငး

ေၾကာငျဖစပါသည။ စာၾကညတကက ေကာငးသားမား အသးမျပႏငျခငး၊ အသးမျပတတျခငးသည

ပညာေရးစနစ၏ အားနညးခကေၾကာငပငျဖစသည။ အေၾကာငးမာ စာၾကညတကအသးျပရန မလေသာ

ပညာသငၾကားမႈ စနစမား ခခေနျခငးေၾကာငျဖစသည။

31 | P a g e

လကရ တကသလစာၾကညတကမား၏ အေျခအေန

ေကာငးသားမား၊ တကသလစာၾကညတကမားက အသးမျပ၊ အသးမချဖစေနသညမာ ေအာကပါ

အေျခအေနရပမားေၾကာင ျဖစသညဟ ယဆရပါသည။

- သငရးညႊနးတမးက ေဘာငခတ၍ သငၾကားျခငး၊

- သငရးျပတေအာင သငၾကားသည နညးစနစျဖစျခငး၊

- စာေမးပြစနစသည အာဂကက၊ အလြတေျဖ စနစျဖစျခငး

- စားေမးပြေမးခြနးမားသညလညး အလြတကကစနစက ဗဟျပ၍ ေျဖဆရေသာ စာေမးပြစနစျဖစျခငး၊

- စာသငၾကားခနသည သငရးေပၚတြငသာ ကနဆးလက စာသငခနးျပငပ ပညာရာမးရန အခနပင မရ

ျဖစေနျခငး၊ (တနညး) စာၾကညတက အသးျပရန အခနမေပးထားျခငး

- တကသလစာၾကညတကသည အဖြငစနစမဟတ၊ အပတစနစျဖစေနျခငး

(ဤတြင စာအပဗရမားက ရးခနမားအတြငးမာပင ေသာခတထားျခငး၊ စာၾကညတကမးမား၏ဝနေဆာငမႈညဖငးျခငး စသည အေျခအေနမား အပါအဝင)

- စာၾကညတက အသးမျပတတေသာ၊ အသးမျပေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမား မားျပားျခငး

- စာၾကညတကမားရ ပညာရပဆငရာ စာအပစာတမးမားက ေကာငးသားမား ဖတရႈရန စတမဝငစား

ျခငး

- ေကာငးသားမားတြင အဂၤလပဘာသာစကား ကၽြမးကငမႈ နမပါးျခငး

စသည အေျခအေနမားျဖစေနသည။

အကယ၍ စာၾကညတကအသးျပသငၾကားသည စာသငၾကားေရးစနစသ႔ အသြငေျပာငးလကလင

ေကာငးသားမား မညသည အေျခအေနတြငမဆ စာၾကညတကက မသးမေနရ၊ အသးျပက ျပရမည အေျခ

အေနသ႔ ေရာကသြားႏငေခရသည။ အကယ၍ တကသလစာၾကညတကမားက ထပမျဖညစြကေပးရန

လအပသည အခက(၃) ခကရေနသည။ ၎တ႔မာ -

- အငတာနက အခမအသးျပႏငျခငး

- E-books မား အခမ ရယပငခြင၊ အခ႕က သကသာေသာ ေငြေၾကးျဖင ရယပငခြင

- အဆငမေသာ စာအပစာတမးမားက လြတလပစြာ အသးျပပငခြငႏင မတပြားယခြင

စသည အပဝနေဆာငမႈက ေပးရနပငျဖစပါသည။

32 | P a g e

၈.၂။ စမးသပခနး / လကေတြ႕ခနး (Labourary)

စမးသပခနး(တနညး) လကေတြ႕ခနးမားသည အငဂငနယာေကာငးသားမားအတြက အသကျဖစသည။

အေၾကာငးမာ မသလင အကနး၊ မတတလငအကးဟသည စကားပရသည။ ထ႔အျပင

သေဘာတရားမသလင အကနး၊ လကေတြ႕မသလင အကးဟေသာ စကားလညး ရေသးသည ျဖစရာ၊

လကေတြ႕ခနး(စမးသပခနး) မားသည အငဂငနယာေကာငးသားမားက “အကး” မျဖစေအာင ထနးသမး

ေပးသည အရာမားျဖစသည။ စာသတြင လကေတြ႕မပါက အသခ႕တသညျဖစရာ လကေတြ႕မျဖစႏငေသာ

အလပမးက လပကငမလင ေလထတကအမေဆာကသညႏင တေပသည။

နညးပညာတကသလမားတြင ရသည လကေတြ႕ခနး(စမးသပခနး) မားသည ေကာငးသားမားက လကေတြ႕

လပငနးခြင သငၾကားေရးမတငမ စာသငခနး၌ပင တငၾကသငယေစျခငးျဖစသည။ ဘြ႕ရျပးတကသလ

ေကာငးသားမားသည ေကာငးတြင လကေတြ႕သငၾကားမႈ ခ႕တလြနးေသာေၾကာင အရညအေသြး မားစြာ

နမကေနသည။ လကေတြ႕ဘာမ မသ၊ ဘာမ မတတသည ဘြ႕ရပညာတတမားျဖစေနသည။ အငဂငနယာ

ဘြ႕ရရျပးသြားေသာလညး တကယလကေတြ႕တြင ဘာမမသ၊ မတတျဖစေနရျခငးမာ ေကာငးတကေနစဥ

လကေတြ႕ႏင မထစပ၊ မသငၾကားျခငးေၾကာငျဖစသည။ ထသ႔သငၾကားလငေသာမ မညကာမတသေဘာ

ေလာကသငၾကားသညျဖစရာ ဤစနစက ေျပာငးလ ျပငဆငရန အထးအေရးၾကးသည။

ဘြ႕ရေကာငးသားမား၊ လကေတြ႕မသ၊ မတတျဖစရျခငး အေၾကာငးမားမာ -

- (က) လကေတြ႕က ဥးစားေပးသငၾကားသည သငၾကားေရးစနစ မဟတျခငး

- (ခ) ေကာငးသား အေရအတြက မားျပားလြနးျခငး

- (ဂ) လကေတြ႕ခနးမားအတြက ျဖညတငးေပးသည ပညာေရးရနပေငြမရျခငး၊ (အလြနတရာ

နညးပါးျခငး)

- (ဃ) လကေတြ႕သငၾကားႏငသည ဆရာ၊ ဆရာမ မးဆက ကနဆးသြားျခငး (အနညးငယသာ ကနရ

ေတာသည)

- (င) သငရးဗဟျပသငၾကားေရး စနစျဖစေနျခငး

စသည အေၾကာငးမားေၾကာင ျဖစသည။

ဤအခကမားက ျပျပငရန အေရးတၾကး လအပသညဟ အၾကျပတငျပပါသည။

၈.၃။ ေဟာေျပာခနး (Seminar Room)

ေဟာေျပာခနးမသည ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား၏ အသက စစြတေစသည အရာျဖစသည။ ေဟာေျပာခနး

တြင ျပညတြငး၊ ျပညပ ပညာရငမား ေဟာေျပာပ႔ခရန အသးျပရမည။ ေကာငးတြငး အခမးအနားမားအတြက

သာ ေဟာေျပာခနးမက အသးမျပသင။ ထထကပ၍ အသးခသငသည အရာျဖစသည။ ေဟာေျပာခနးမတြင

33 | P a g e

ပညာရပမား အသစအသစေပါကဖြား၊ ေမြးဖြားေစသငသည။ ပညာရပဆငရာမားက ခယရာ ဌာနလညးျဖစ

သငသည။ သအရသေဘာတရားမား ေဆြးေႏြးျငငးခနရာ ဌာနျဖစသငသည။ ေဟာေျပာခနးမထမ အသစ

အသစေသာ တထြငဖနတးမႈ စြမးအား (Innovative Power) မား အစျပသငသည။

နညးပညာတကသလမားတြင ေဟာေျပာခနးမမား ကယစ ရေနသည။ သ႔ေသာ အခမးအနားမား ကငးပျခငး

ျဖငသာ ကနဆးေနသည။ စာတမးဖတပြမား ျပလပျခငးလညး အငမတန နညးပါးသည။ ေကာငးသားမား

သည ေဟာေျပာခနးအား ပညာဌာနတစခဟ မျမင။ အခမးအနားတ႔ ကငးပရာ ေနရာဟသာ ျမငသည။

ထ႔အျပင ပညာတ႔ စတငေပါကဖြားရာ ဌာနဟ လးဝ မျမင။ အနာဂတတြင ထသ႔ေသာ အျမငမား အျမစစြေန

လင ႏငငတညေဆာကေရးအတြက အနာဂတ မလမပျဖစေနရမည။

ထ႔သ႔ ျဖစေနရျခငး အေၾကာငးမားရသည။ ၎တ႔မာ -

- (က) ျမနမာႏငငတြင ထးခၽြနသည ႏငငသားအတတပညာရင ခ႕တျခငး

- (ခ) ဝနၾကးဌာနမ တကသလမားက ဗဟခပကငမႈျဖင တငးကပစြာ အပခပထားျခငး

- (ဂ) အပခပေရး ဆရာ၊ ဆရာမမားတြင လပရ၊ ကငရသည သတခ႕တျခငးႏင ပညာရငမား ဖတေခၚ

ေဆြးေႏြးရေလာကေအာင အသအျမင မခ႕တျခငး အပါအဝင ေခတေဟာငး စနစေဟာငး၏

အကငမား စြျမေနျခငး

- (ဃ) ထသ႔လပေဆာငရနလညး ပညာေရး ဘ႑ာေငြ မရျခငး

စသည အေၾကာငးတရားမားေၾကာင ျဖစတနရာသည။

၈.၄။ အားကစားခနး ( Gym Club)

ေကာငးသားမား၏ တကသလေကာငးသားဘဝသည စာသငခနးအတြငးတြငသာ မကနဆးေစရာ။

စာသငခနးျပငပ၌လညး အခညးႏး မကနလြနေစရာ။ စာသငခနးတြင စာကသငယ၍ စာသငခနးျပငပတြင

ျပငပ ဗဟသတ၊ ကာယ၊ ဉာဏ၊ စာရတက ျဖညတငးေပးသည အေျခအေနေကာငးမားက ႏငငေတာက

ဖနတးေပးရမည။

စစပညာသငၾကားေရးမသည အားကစားယဥသည သငၾကားေရးစနစသ႔

စစျပးေခတ (တနညး) လြတလပေရး ရျပးေခတတြင လြတလပေရးရျပး ႏငငေတာေတာမားမားသည ႏငင

တညေဆာကေရးက လပေဆာငၾကရသည။ ႏငငတညေဆာကေရးတြင ပညာေရးတညေဆာကျခငးက ဥးစား

ေပးလပေဆာငၾကသည။ အေၾကာငးမာ ပညာတညေဆာကေရးသည ႏငငတညေဆာကေရးပငျဖစေသာ

ေၾကာငျဖစသည။ ဤေနရာတြင ျငမးခမးေရးႏင ႏငငလျခေရး၊ ႏငငကာကြယေရးအတြက စးရမေနရေသး

သညျဖစရာ ေကာငးမား၊ တကသလေကာငးမားတြင စစပညာ သငၾကားေပးျခငးကပါ တစျပကနကတညး

34 | P a g e

လပေဆာငၾကသည။ မမတ႔ ျမနမာႏငင၌ ျမနမာဆရယလစလမးစဥေခတတြင စစပညာကသ႔ေသာ ေလကင

သငၾကားမႈမးက သငၾကားခဖးသည။

သ႔ေသာ ယခသည လြတလပျပးေခတကသ႔ မဟတ။ စစပညာက သငၾကားေပးရန လအပခငမ လအပလမ

မည။ ထသ႔သငၾကားျခငးသညလညး ႏငငေတာ လျခေရးႏင ကာကြယေရး မဝါဒျဖစေပရာ ဤကစၥက အထး

အေထြ တငျပရန မလအပေခ။ သ႔ရာတြင တကသလေကာငးသား၊ လငယမားက အားကစားျဖင ကာယ၊

ဉာဏ၊ စတတ ဗလမား ထးခၽြနေအာင လပေဆာငေပးရန လအပသည။ ယခငက စစပညာသငၾကားေပးျခငး

သည ႏငငကာကြယေရးအတြက ၾကတငျပငဆငျခငးျဖစသညႏငအတ ကာယဗလသနစြမးထကျမကျခငးက

ပါ အကးျပေပးသည။

ဤတြင မမတ႔ ျမနမာႏငငသည စစဘကအပခပေရးမ ဒမကရကတစ အပခပေရးဘကသ႔ အသြငကး

ေျပာငးေနသည။ ႏငငေရးေျဖေလာမႈက ေပး၍ စးပြားတညေဆာကေရးက လပေဆာငေနသည။ တနညးအား

ျဖင စးပြားေရးတညေဆာကျခငး၊ ပညာတညေဆာကျခငးသည ႏငငတညေဆာကေရးျဖစသညဟ ဆလင

ႏငငတညေဆာကေရးကပါ အရနအဟနႏင လပေဆာငေနသညဟ ဆႏငသည။

ထ႔ေၾကာင ပညာသငၾကားေရးတြင ကာယစြမးရည ျမငမားေရးက အထးဂရစကသငသည။ အားကစားသည

ႏငငသားမားအတြက အေရးမၾကးဟ ေယဘယသေဘာ ျမငလင ျမငႏငသည။ သ႔ေသာ အေျမာအျမငစးရ

သည ေခါငးေဆာငမားအဖ႔ လသာမနတ႔ကသ႔ သေဘာထားမညမဟတ။ ဗဒၶဘာသာတရားေတာအရ၊ ရပႏင

စတသည ဆကစပေနသည။ စတပေတာ ကယႏ၊ စတေထာငးေတာ ကယေၾက၊စသည စကားပမားနညးတ

ရပႏငစတ(တနညး) ကာယႏင ဉာဏသည ဆကစပျဖစတညေနသည။ တနညးအားျဖင အျပနအလန အမ

သဟျပေနသညဟ ဆနသည။ ကာယစြမးရညျမငမားမႈသည ဉာဏစြမးရညက ေထာကပေကးဇးျပသည

သေဘာပငျဖစသည။

ပကစးေစသည အေျခအေနမားက ခြငျပျခငးမ ဖြ႕ျဖးေစသည အေျခအေနမား ဖနတးေစျခငးသ႔

သ႔အတြကေၾကာင တကသလပညာေရးနယပယတြင ကာယစြမးအား ထကျမကေရးက လပေဆာငပပးေပး

ႏငမည အေျခအေန၊ ဝနးကငမား ဖနတးတညေဆာကေပးရန လအပသည။ ေကာငးသားမားသည

စာသငၾကားရငး အရက၊ ဘယာ၊ ကြမး၊ ေဆးလပ၊ ဘနး၊ ေဆးေျခာက၊ ဂမး၊ ေဘာလးေလာငးကစား၊ ဖ၊ မနးမ

စသည ေျမာကမားစြာေသာ ဖကစးမႈမားႏင ၾကေတြ႕ေနရသည။

လကရ ျမနမာႏငငရ တကသလေကာငးပတဝနးကငမားသည ေကာငးသားမားအား ပကစးေစေသာ အေျခ

အေနမားက ခြငျပေစေနျပး ေကာငးသားမား တးတကရာ၊ တးတကေၾကာငးျဖစေသာ ပတဝနးကငကကား

သတျဖတထားသကသ႔ ျဖစေနသည။ ထ႔ေၾကာင ဉာဏစြမးအားက ေထာကပသည ကာယစြမးရညဖြ႕ျဖးေရး

အတြက ပတဝနးကငေကာငးမား တကသလ ပရဝဏအတြငး ဖနတးေပးေစလေၾကာငး တငျပပါသည။

35 | P a g e

၉။ ဆရာ၊ ဆရာမမား အရညအေသြး ျမငတငေရး အစအစဥ

ဘြ႕ရ၊ ပညာတတမား အရညအေသြးနမပါးရျခငး၏ အေၾကာငးမားစြာထတြင အေရးၾကးသည အေၾကာငး

တရားတစခမာ သငၾကားေရး ဆရာ၊ ဆရာမမား အရညအေသြး ညဖငးျခငးျဖစသည။ ဆရာ၊ ဆရာမမား

အရညအေသြးနမပါးေစရန ဖနတးသည အေၾကာငးအခကမားသည တစခတညးမဟတ၊ မားစြာရသည။

- ညဖငးသည ပညာေရးစနစမ ေပါကဖြားလာသည ဆရာ၊ ဆရာမမားျဖစျခငး

- လစာနညးပါးျခငး

- အခြငအလမးနညးပါးလြနး၍ ဆကလကၾကးစားအားထတမႈ ကနခမးသြားျခငး

- တငးကပေသာ ဗဟခပကငမႈစနစေအာကတြင စာသငၾကားရျခငး

- သငရးဗဟျပ သငၾကားေရး စနစက အသးျပရျခငး

- ရငကကျပညဝသည အရြယမေရာကမ ပညာသငၾကားေရး တာဝနက ထမးေဆာငရျခငး

စသည…. စသည ေဖာျပ၍ မရႏငေသာ အေၾကာငးအခကမားေၾကာင အရညအေသြးနမပါးရျခငးျဖစသည။

ထအခကမားက ေအာကပါအတငး ျပျပငႏငသည။

- ဆရာ၊ ဆရာမမားက ခန႔အပရာတြင အရညအခငးက စနစတက စစစခန႔အပျခငး

- တာဝနထမးေဆာငဆ ဆရာ၊ ဆရာမမားက သေတသနစြမးရည၊ သငၾကားေရးစြမးရညမားက

အကျဖတ၍ လစာ၊ ရာထးမား တးျမငေပးရန

- မြမးမသငတနးမားျဖင ေလကင သငၾကားေပးျခငး

- စဥဆကမျပတ ေလလာဆညးပးေနေစရန အေျခအေနေကာငးမား ဖနတးေပးျခငး

- ႏငငေတာက မကလးေပး ဆြေဆာငမႈမား လပေဆာငျခငး (ဆေပးျခငး၊ ရာထးတးျခငး၊ လစာတးျခငး၊ ပညာေတာသငေစလႊတျခငး၊ ႏငငတကာ

ေလလာေရး ခရးစဥ ေစလြႊတျခငး၊ ဂဏထးေဆာငဒဂရေပးအပျခငး၊ စသည မကလး မားကဖနတးေပးရန)

- သငၾကားေရးႏင အပခပေရးက ခြျခား၍ တာဝနေပး ခန႔အပျခငး

- အရညအေသြးနမပါးျခငးႏင ျခစားမႈ ရေသာ ဆရာ၊ ဆရာမက လကရတာဝနမ ရတသမးျခငး

စသည ျပျပငေျပာငးလေရးနညးစဥမားျဖင တညမတယႏငသည။

36 | P a g e

၁၀။ တကသလဘ႑ာေရး

တကသလဘ႑ာေရးသည အစးရေကာငးမားျဖစျခငးေၾကာင အစးရမ ခမတေပးသည ပညာေရး

အသးစရတမားထမ ရရျခငးျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင ႏငငေတာ၏ ပညာေရး အသးစရတ နညးပါးလြနးျခငး

ေၾကာင (၄ - ၆ % ခန႔မနး) တကသလမားတြင ပညာေရး အသးစရတ မေလာကမငျဖစေနရသည။ ပညာေရး

ရနပေငြ အကာအရသညလညး မရသေလာကပငျဖစသည။ အစးရေကာငးမားျဖစျခငးေၾကာငလညး

အစးရထမသာ ေငြေၾကးက အလးစ ရယေနရသည။ အစးရထမ ရရသည ဘ႑ာေငြသညလညး တစႏငငလ

ျဖန႔ကကလကေသာ အခါ တကသလေကာငး တစေကာငးအတြက လေလာကေသာ ေငြေၾကးမျဖစႏငေတာ

ေခ။ ထ႔ေၾကာင တကသလဘ႑ာေရးက အေတာအတန ခခဖာေထးႏငေစရန ေအာကပါနညးလမးမားျဖင

လပေဆာငႏငသည။

- (က) တကသလေကာငးမားက ကယပငစမအပခပပငခြင (Autonomy) ေပးရန

- (ခ) ဥပေဒျပဌာနး၍ ပဂၢလက အငဂငနယာေကာငးမား၊ ေကာလပမား၊ တကသလမား တညေထာင

ခြင ျပေပးရန

- (ဂ) တကသလတငးတြင ပညာေရး ေငြပေဒသာပငမား စကထေပးရန

- (ဃ) ေကာငးသားမား၏ ေကာငးလခမားက အတငးအတာတစခအထ တးျမငေကာကခရန

- (င) အစးရ ပညာေရးအသးစရတက ယခထကပ၍ ျမငတငေပးရန

- (စ) ျပညတြငး၊ ျပညပ အလရငမား၏ အေထာကအပက တကရကယခြငေပးရန

- (ဆ) ျပညတြငး၊ ျပညပ ရငးႏးျမပႏေရး ကမၸဏမားထမ ပညာေရးအတြက တကရကအခြနေကာကခ

ေစရန

စသည နညးလမးမားျဖင တကသလဘ႑ာေရးအငအားက ျမငတငႏငသည။

၁၁။ လမႈေရးတးတကျဖစတညမႈအတြက အေထာကအပ/ ပပးေပးျခငး အစအစဥ

နညးပညာတကသလတငးတြင Social improvemented supporting Plan က တကသလတငး လပေဆာင

ေစရန လမးညႊနခက ခေပးသငသည။ ဥပေဒလအပက နညးဥေဒ၊ လပထးလပနညးမားတြင ထညသြငးေစ

သငသည။ အေၾကာငးမာ တကသလေကာငးတစခ၏ အဂၤါရပတြင သာယာေပာရႊငဖြယ ဝနးကငေကာငး

ဖနတးေပးေရးသည အေရးၾကးသည အဂၤါရပတစချဖစေနျခငးေၾကာငျဖစသည။

ဒမကရကတစႏငငမားတြင ဒမကေရစက ဖြ႕ျဖးေစသည အရာမားတြင အစးရမဟတသည လမႈအရပဘက

အဖြ႕အစညးမားအားေကာငးေရးသည အေရးၾကးသည အခနးက႑တြင ရေနသည။ ထ႔နညးတ တကသလ

ေကာငးသည ႏငငေတာႏင အလားတသညဟ ဆလင တကသလတြငး အသငးအဖြ႕မားသည အရပဘက

အဖြ႕အစညးမား (CSOs, CBOs) မားႏင အလားသ႑ာနတသညျဖစသည။

37 | P a g e

အသငးအဖြ႕မားသည လ႕အတြက ဘဝတနဖးက ျဖညဆညးေပးသည သေဘာရသည။ ထနညးတစြာ

တကသလတြင အသငးအဖြ႕မားသည ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား၏ ေကာငးသားတနဖး (တနညး) လမႈ

တနဖးက ျဖညဆညးေပးျခငးျဖစသည။ ေကာငးတြငး အသငးအဖြ႕မားတြင ပါဝငလပရားရငး ေကာငးျပး

ဘဝရပတညမႈ ျပရေသာအခါ တကယလ႕ေလာကအတြငး ၾကတငေလကငထားသည အေလအကငေကာငး

မားရရျပးျဖစသြားလမမည။

ထ႔ေၾကာင ဝနၾကးဌာနမ တကရကအပခပသည ဗဟခပကငမႈ (ၾကးနစနစ) က ေလာခသငသည။ ထ႔အျပင

တကသလ၌ အပခပေရးဆရာ၊ ဆရာမမားႏင အပခပေရးဝနထမးမားက ေခတေဟာငး၊ စနစေဟာငးမ

အကငမားက အျမနဆးေျပာငးလေပးရနျဖစသည။ ယခ ျမနမာႏငင၏ အေနအထားသည အေပၚေျပာငး၊

ေအာကမေျပာငးျဖစေနသည အေျခအေန ျဖစေနျခငးက ေျပာငးလပစရန လအပသည။

လကရ နညးပညာတကသလ ေတာေတာမားမားသည ေကာငးသားအသငးအဖြ႕မား လြတလပစြာ လပရား

ပငခြငက မားစြာ ကန႔သတခေနရသည။ အရးစြေသာ ျဗရကရကတစ အကငဆးမားေၾကာင ေကာငးသား

မား၏ အခြငအေရးမားက ကန႔သတခေနရသည။ သ႔အတြကေၾကာင တကသလတြင ေကာငးသားမားသာ

ပါဝငသည အသငးအဖြ႕မား အားေကာငးေအာင လပေဆာငေပးသငသည။ ထသ႔ ေတာငးဆလာလငလညး

သသယကငးစြာ ခြငျပေပးသငသည။

ခြငျပေပးရန အခကမာ -

- တကသလေကာငးအတြငး အသငးအဖြ႕မား လြတလပစြာ လပရား လပေဆာငပငခြငေပးရန

- လမႈေရးအသငး

- ဘာသာေရးအသငး

- အားကစားအသငး

- စာေပ/ယဥေကးမႈ/ အႏပညာအသငး (စာၾကညအသငး၊ စာဖတအသငး အပါအဝင)

စသည အသငးအဖြ႕မား ဖြ႕စညးခြငက လြတလပစြာ သသယကငးကငးျဖင ခြငျပေပးရန

ပငျဖစပါသည။

38 | P a g e

နဂး

ဤစာတမးသည နညးပညာတကသလ(မႏ ေလး) တြင တကေရာကေနေသာ ေကာငးသ ေကာငးသားမား

က ကယစားျပ၍ ပညာေရးျပျပငေျပာငးလေရးတြင တစစတစရာ အေထာကအကျဖစေစရန ရညရြယေရး

သားထားျခငးျဖစပါသည။ စာတမးတြင နညးပညာတကသလမားတြင ကငသးမည ပညာေရးဆငရာ ျပျပင

ေျပာငးလေရး ျဖစစဥတစခလးက ျခငေရးသားထားပါသည။ သ႔ျဖစ၍ ထသ႔ေသာ ေျပာငးလမႈမားက တစခန

တညး တစျပငနကတညး လပေဆာငရန အလြနပင ခကခေကာငး ခကခႏငပါသည။

သ႔ေသာလညး ဤအၾကျပေရးသားထားေသာ အခကမားထမ တစစတစရာအသးျပႏငမည နညးလမးမား

က ေတြ႕ရပါက လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာႏငရန ေမာမနးပါသည။ သ႔မဟတပါကလညး ဤစာတမးက

ဖတရႈ၍ ေကာငးသား၊ ဆရာမားထမ ဥးေႏာကေတြးဆစရာ အခကအလကမား ရရလငလညး ေကနပရမည

ျဖစပါသည။

မမတ႔ စဥးစားသကသ႔ ပညာေရးအသကအဝနးမ ဆရာ၊ ဆရာမမား စဥးစားၾကဆထားလမမညဟ ယၾကည

ပါသည။ အကယ၍ မမတ႔၏ အေတြးအေခၚမားႏင လကရမဝါဒခမတသမား၊ မဝါဒက အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရြကသည ပညာေရးဝနထမးမား၊ ဆရာ၊ ဆရာမမားႏင အျခားတကသလေကာငးမားမ ေကာငးသား၊

ေကာငးသမား၏ ေတြးဆခကမား ဆန႔ကငဖက ျဖစေနလငလညး မမတ႔ဘကမ ဆႏၵက အရးသားဆး၊

အညငသာဆးနညးျဖင ေဖာျပသည ဟ၍သာ မတယသငပါသည။

ပညာေရးျပျပငေျပာငးလမႈသည ယခ အပငစက၊ ယခ အသးစား ျဖစစဥ မဟတပါ။ ထ႔အတ ယခေရတြငးတး

ယခ ေရၾကညေသာကရမည ရလဒက ေမာမနးႏငမညလညး မဟတပါ။ ထ႔ေၾကာင ယခ ျပငပါမ ေနာက ၁၀

ႏစ၊ ၁၅ ႏစေရာကလင စတင သးပြငမညျဖစသည။ ႏစကာလၾကာရညေလေလ ရလဒက ခစားရမည

ျဖစေလေလျဖစပါသည။

ပညာေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈ ဟသညမာလညး မားသည၊ မနသညက ယေန႔ ဆးျဖတ၍ မရ။

အခနကာလတစခေပးလကရျပးမ အေျဖက ေရးေရးကေလး ျမငႏငသည ျဖစစဥျဖစပါသည။ မေသခာ၍

စြန႕စားရသည ျဖစစဥျဖစပါသည။ သ႔ေသာ သမငးက ေလလာ၍ အတတ၏ သငခနးစာမားက ႏငႏငနငးနငး

ရယ၍ ပညာေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငလမႈက လပေဆာငေသာ အမားနညးမည။ ထ႔အျပင စြန႔စားရသညဟ

မတယ၍ မရဘ တကယေသခာသည ရလဒေကာငးက ေဖာေဆာငႏငမညျဖစပါသည။

သ႔အတြကေၾကာင ဤစာတမးျဖင နညးပညာတကသလမား၏ ပညာေရး ျပျပငေျပာငးလမႈက ေသးငယေသာ

ေနရာပမာဏကေလးသာ ျဖညစြကျပျပငႏငစြမးရလင ဝမးေျမာကပါရမည ျဖစပါေၾကာငး ေရးသား တငျပ

လကပါသည။

(နညးပညာတကသလ မႏ ေလးက ေကာငးသား၊ ေကာငးသမားအား ကယစားျပေရးသားျခငး)

39 | P a g e

ကးကားစာရငးႏင ဝနခခက

ဤစာတမးက ျမနမာႏငငတြင ေရးသားပႏပထတေဝထားေသာ ပညာေရးဆငရာ စာအပ၊ စာတမးေပါငးမား

စြာက ေလလာမတစထတ၍ သငေတာေသာ စာတမးတစေစာငျဖစေအာင ၾကးစား၍ ေရးသားထားပါသည။

ထ႔ေၾကာင ရညညႊနးႏင ကးကားစာရငးက အတအက ေရးသား မေဖာျပႏငသညက ခြငလႊတရန အႏးညႊတ

ေတာငးပနအပပါသည။

မမတ႔သည နညးပညာတကသလေကာငးသားေဟာငးမားႏင လကရတကေရာကဆ ေကာငးသားမား

ျဖစေနျခငးေၾကာင လကရ ပညာေရးစနစ၏ အားနညးခက၊ အားသာခကမားက အထးအေထြေလလာေနစရာ

မလဘ စတထႏလးသားထက သထားျပး၊ ခစားရျပးျဖစေနပါသည။ သ႔ေသာလညး ဤစာတမးက ခစားခက

တစခတညးက ဗဟျပ၍ ေရးသားထားျခငး မဟတေၾကာငး ဖတရႈလကလင သထားျပးမည ျဖစပါသည။

ဤတြင နညးပညာတကသလတြင လကရတာဝနထမးေဆာငဆ ပညာေရးျပျပငေျပာငးလေရးက စတဝငစား

ထကသနေသာ ဆရာမားထမ လကေတြ႕ကေသာ ျပျပငေျပာငးလေရးနညးစဥမားက အၾကဉာဏေတာငးခ၍

လညး ေရးသားျပစထားပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဤစာတမးမ တစစတစခေသာ ျပျပငေျပာငးလေရးနညးစဥတစခ

ေလာက လကေတြ႕ျဖစေျမာကလာလင မမတ႔ ပငပနးရၾကးနပျပဟ ခယရငး မမတ႔၏ ခယခကႏင ဝနခခက

က ေရးသားလကရပါသည။

- ဘးလင (ကမာၻ႕ထပတနး တကသလၾကးမား)

- ေဒါကတာတငျမငဥး (ျမနမာႏငငဖြ႕ျဖးတးတကေရး)

- ေနဇငလတ (စတပကအားငယရာမ ေမာလငျခငးဆသ႔)

ကရးယား၏ စးပြားေရးမဝါဒ (၁၉၄၅ - ၁၉၇၉)

{နညးပညာတကသလမ လကရတာဝနထမးေဆာငဆ ဆရာမားႏင ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား နညးပညာ

တကသလမ ဘြ႕ရျပး ေကာငးသား၊ ေကာငးသမား ၏ အၾကေပး၊ ေဝဖနခကမား၊ အခကအလက

ေကာကယရရမႈမား}

ဆကသြယ အၾကျပလပါလင ေအာကပါ ဖနးနပါတမားသ႔ ဆကသြယအၾကျပ၊ ေဝဖနႏငပါသည။

၀၉ ၃၀၁၃၅၇၁၈

၀၉ ၄၀၂၇၈၁၈၈၉

40 | P a g e