جلسه هشتم نرم افزار کامپیوتر

1

جلسه هشتم نرم افزار کامپیوتر

دادخواه

نرم افزار. هاي کنترل عملکرد سخت افزار اطالق می شودها به برنامهواژه نرم افزار در رایانه•تجهیزاتی است که قادر به افزار سخت افزار تنها مجموعه اي از قطعات وبدون نرم•

.کاري نیستانجام هیچگویند چه هاي قدم به قدم هستند که به رایانه میها در واقع دستورالعملبرنامه•

. عملی را در چه زمانی انجام دهدتوانند نحوه عملکرد یا چند برنامه هستند که میاي از یکافزارها مجموعهنرم•

.ها را تغییر داده و باعث افزایش کارایی و قابلیتهاي آنها شوندرایانه

. هاي کنترل عملکرد سخت افزار اطالق می شودها به برنامهواژه نرم افزار در رایانه•تجهیزاتی است که قادر به افزار سخت افزار تنها مجموعه اي از قطعات وبدون نرم•

.کاري نیستانجام هیچگویند چه هاي قدم به قدم هستند که به رایانه میها در واقع دستورالعملبرنامه•

. عملی را در چه زمانی انجام دهدتوانند نحوه عملکرد یا چند برنامه هستند که میاي از یکافزارها مجموعهنرم•

.ها را تغییر داده و باعث افزایش کارایی و قابلیتهاي آنها شوندرایانه

کامپیوتر

سخت افزار

نرم افزار

نرم افزار هاي کاربردي

نرم افزارهاي سیستمی

:نر م افزارهاي سیستمی•سخت افزار، سایر نرم افزارها و مدیریت و برنامه هایی هستند که براي بهره برداري از ▫

.پشتیبانی سیستم هاي رایانه اي و شبکه به کار گرفته میشوند

:نر م افزارهاي کاربردي•برنامه هایی جهت پردازش اطالعات براي کاربران نهایی▫

نرم افزارهاي سیستمی

برنامه هاي توسعه سیستم

برنامه هاي مدیریت سیستم

:برنامه هاي مدیریت سیستم•سیستمهاي عامل ▫)DBMS(سیستمهاي مدیریت پایگاه داده ▫

:برنامه هاي توسعه سیستم•زبانهاي برنامه سازي▫کامپایلرها▫مترجم ها▫

:برنامه هاي مدیریت سیستم•سیستمهاي عامل ▫)DBMS(سیستمهاي مدیریت پایگاه داده ▫

:برنامه هاي توسعه سیستم•زبانهاي برنامه سازي▫کامپایلرها▫مترجم ها▫

کاربردينرم افزارهاي

برنامه هاي کاربردي تک منظوره

برنامه هاي کاربردي چند منظوره

:برنامه هاي تک منظوره•. در پاسخ به نیازهاي خاص اشخاص یا سازمانها تهیه می شوند•این برنامه ها ویژگی هاي خاصی براي حل مسائل مرتبط با کاري که براي آن طراحی •

. شده اند، دارند...نرم افزارهاي حسابداري، نرم افزارهاي تخصصی و •: برنامه هاي چندمنظوره•

.در کارهاي که جنبه عمومی بیشتري دارد مورد استفاده قرار می گیرند•نرم افزارهاي همه منظوره ضبط و نگهداري اطالعات، محاسبات، گرافیک، ارتباطات و •

اساس و پایه کلیه کارهایی را که می توان با استفاده از کامپیوترهاي شخصی انجام داد، . تشکیل می دهند

مرورگرهاي وب، صفحه گسترده ها، نرم افزارهاي کار با پست الکترونیکی و واژه پردازها•

:برنامه هاي تک منظوره•. در پاسخ به نیازهاي خاص اشخاص یا سازمانها تهیه می شوند•این برنامه ها ویژگی هاي خاصی براي حل مسائل مرتبط با کاري که براي آن طراحی •

. شده اند، دارند...نرم افزارهاي حسابداري، نرم افزارهاي تخصصی و •: برنامه هاي چندمنظوره•

.در کارهاي که جنبه عمومی بیشتري دارد مورد استفاده قرار می گیرند•نرم افزارهاي همه منظوره ضبط و نگهداري اطالعات، محاسبات، گرافیک، ارتباطات و •

اساس و پایه کلیه کارهایی را که می توان با استفاده از کامپیوترهاي شخصی انجام داد، . تشکیل می دهند

مرورگرهاي وب، صفحه گسترده ها، نرم افزارهاي کار با پست الکترونیکی و واژه پردازها•

سیستم عامل

MS Dosمثل ايسیستم عامل تک برنامه

ايسیستم عامل چند برنامهMultiprogramming

(time sharing)UNIXو Windowsشبیه

ايسیستم عامل چند برنامهMultiprogramming

(time sharing)UNIXو Windowsشبیه

سیستم عاملاصلی ترین نرم افزار سیستم رایانه است که کنترل و مدیریت مستقیم سیستم عامل•

.سخت افزار و اعمال اساسی سیستم رایانه را انجام می دهددسترسی ◌ٔ سیستم عامل وظیفه دارد سخت افزارها را کنترل کند و به برنامه ها اجازه•

.به سخت افزار و منابع سیستم مانند حافظه و پردازشگر را بدهدسیستم عامل به کاربر امکان می دهد تا بر روي کارهاي موردنظر خود تمرکز کند و •

.نگران مدیریت پیچیده کامپیوتر نباشدکامپیوترها با اندازه و ساختارهاي مختلف سیستم عامل مخصوص به خود را دارا •

.هستندسیستم عامل نوشته شده براي یک نوع سخت افزار قادر به اجرا برروي کامپیوتر •

.دیگر نخواهد بودسیستم هاي عامل علی رغم اختالفات و ناسازگاري هاي خود روي ماشین هاي •

.مختلف چندین وظیفه دارند که همگی آن را انجام می دهند

اصلی ترین نرم افزار سیستم رایانه است که کنترل و مدیریت مستقیم سیستم عامل•.سخت افزار و اعمال اساسی سیستم رایانه را انجام می دهد

دسترسی ◌ٔ سیستم عامل وظیفه دارد سخت افزارها را کنترل کند و به برنامه ها اجازه•.به سخت افزار و منابع سیستم مانند حافظه و پردازشگر را بدهد

سیستم عامل به کاربر امکان می دهد تا بر روي کارهاي موردنظر خود تمرکز کند و •.نگران مدیریت پیچیده کامپیوتر نباشد

کامپیوترها با اندازه و ساختارهاي مختلف سیستم عامل مخصوص به خود را دارا •.هستند

سیستم عامل نوشته شده براي یک نوع سخت افزار قادر به اجرا برروي کامپیوتر •.دیگر نخواهد بود

سیستم هاي عامل علی رغم اختالفات و ناسازگاري هاي خود روي ماشین هاي •.مختلف چندین وظیفه دارند که همگی آن را انجام می دهند

وظایف سیستم عاملمدیریت پردازنده •) ورودي و خروجی ( مدیریت دستگاهها •مدیریت حافظه جانبی •)GUIرابط گرافیکی (رابط کاربري •)security( مدیریت امنیت •مدیریت فایل ها و پوشه ها•

مدیریت پردازنده •) ورودي و خروجی ( مدیریت دستگاهها •مدیریت حافظه جانبی •)GUIرابط گرافیکی (رابط کاربري •)security( مدیریت امنیت •مدیریت فایل ها و پوشه ها•

وظایف سیستم عاملمدیریت منابع•

استفاده بهینه از منابع و جلوگیري از به هدر رفتن آنها▫تخصیص و آزاد سازي منابع▫اداره صف ها و زمان بندي استفاده از منابع▫میزان استفاده از منابع( Accounting( حساب داري ▫( Resource Sharing( به اشتراك گذاري منابع ▫

مدیریت فرآیندها•ایجاد ، حذف و اداره فرایند ها▫ایجاد مکانیسم هاي ارتباط بین فرایند ها و همگام سازي آنها▫Multiaccess( برقراري امکان دسترسی چندتایی ▫ فرایند ها( Concurrent( و اجراي هم روند (( Interlock( و تداخل یا در هم قفل شدن ( Race Condition( جلوگیري از شرایط رقابتی ▫

فرایند هاها( deadlock( تعیین راهکار هایی براي اداره بن بست ▫( Starvation( جلوگیري از گرسنگی ▫

مدیریت منابع•استفاده بهینه از منابع و جلوگیري از به هدر رفتن آنها▫تخصیص و آزاد سازي منابع▫اداره صف ها و زمان بندي استفاده از منابع▫میزان استفاده از منابع( Accounting( حساب داري ▫( Resource Sharing( به اشتراك گذاري منابع ▫

مدیریت فرآیندها•ایجاد ، حذف و اداره فرایند ها▫ایجاد مکانیسم هاي ارتباط بین فرایند ها و همگام سازي آنها▫Multiaccess( برقراري امکان دسترسی چندتایی ▫ فرایند ها( Concurrent( و اجراي هم روند (( Interlock( و تداخل یا در هم قفل شدن ( Race Condition( جلوگیري از شرایط رقابتی ▫

فرایند هاها( deadlock( تعیین راهکار هایی براي اداره بن بست ▫( Starvation( جلوگیري از گرسنگی ▫

مهندسی نرم افزار. پیچیده تر شدن تولید نرم افزارها به مطرح شدن مهندسی نرم افزار منتهی شد•بحران نرم افزار•

سازمانها قادر نیستند هماهنگ با تغییرات محیط، کسب و کار خود را بهبود دهند▫پیشرفت در سخت افزار بسیار زیاد است و قیمت به شدت کاهش پیدا کرده است▫نرم افزارها از تمامی قدرت و کارایی سخت افزارها استفاده نمی کنند▫عالوه بر ایجاد نرم افزارهاي جدید استفاده از نرم افزارهاي قبلی مساله ساز است▫

پشتیبانی و نگهداري سیستم هابا افزایش پیچیدگی نرم افزارها جدید خطایابی آنها مشکل است▫.فرآیند خطایابی هزینه بر و زمان بر می باشد▫

. پیچیده تر شدن تولید نرم افزارها به مطرح شدن مهندسی نرم افزار منتهی شد•بحران نرم افزار•

سازمانها قادر نیستند هماهنگ با تغییرات محیط، کسب و کار خود را بهبود دهند▫پیشرفت در سخت افزار بسیار زیاد است و قیمت به شدت کاهش پیدا کرده است▫نرم افزارها از تمامی قدرت و کارایی سخت افزارها استفاده نمی کنند▫عالوه بر ایجاد نرم افزارهاي جدید استفاده از نرم افزارهاي قبلی مساله ساز است▫

پشتیبانی و نگهداري سیستم هابا افزایش پیچیدگی نرم افزارها جدید خطایابی آنها مشکل است▫.فرآیند خطایابی هزینه بر و زمان بر می باشد▫

مهندسی نرم افزارمهندسی نرم افزار یعنی به کارگیري اصول علمی جهت طراحی و تولید نرم افزار •

.مبتنی بر تکنولوژي روز با کیفیت باال•

.

چرخه ي حیات تولید و توسعه نرم افزار•در مسیر تکاملی توسعه نرم افزاري چرخه عمر متعددي متداول بوده است که اکنون •

نیز هر یک از آنها و یا ترکیبی از آنها مورد کاربرد میباشد

مهندسی نرم افزار یعنی به کارگیري اصول علمی جهت طراحی و تولید نرم افزار •.مبتنی بر تکنولوژي روز با کیفیت باال

•.

چرخه ي حیات تولید و توسعه نرم افزار•در مسیر تکاملی توسعه نرم افزاري چرخه عمر متعددي متداول بوده است که اکنون •

نیز هر یک از آنها و یا ترکیبی از آنها مورد کاربرد میباشد

بررسی اولیه

تجزیه و تحلیل سیستم

چرخه ي حیات تولید و توسعه نرم افزارSoftware Development Life Cycle (SDLC)

طراحی سیستم

توسعه سیستم

اجراي سیستم

نگهداري سیستم

طراحی سیستم

بررسی اولیه1فازهدف از مرحله اول انجام تحلیل اولیه، ارائه راه حل هاي متعدد، برآورد هزینه •

.و ارائه یک طرح اولیه با توصیه هاي متعدد است

انجام تحلیل اولیه•یافتن اهداف سازمان▫طبیعت و محدوده ي مشکالت▫جایگاه هر مشکل در فرآیند کار سازمان و با توجه به اهداف آن▫

ارائه راه حل هاي متفاوت•راه حل هاي متعدد براي رفع مشکالت با توجه به اهداف سازمان▫تصمیم گیري در مورد اینکه سیستم را همانطور که هست به حال خود بگذارید، ▫

آن را ارتقا دهید یا یک سیستم جدید تولید کنید

هدف از مرحله اول انجام تحلیل اولیه، ارائه راه حل هاي متعدد، برآورد هزینه •.و ارائه یک طرح اولیه با توصیه هاي متعدد است

انجام تحلیل اولیه•یافتن اهداف سازمان▫طبیعت و محدوده ي مشکالت▫جایگاه هر مشکل در فرآیند کار سازمان و با توجه به اهداف آن▫

ارائه راه حل هاي متفاوت•راه حل هاي متعدد براي رفع مشکالت با توجه به اهداف سازمان▫تصمیم گیري در مورد اینکه سیستم را همانطور که هست به حال خود بگذارید، ▫

آن را ارتقا دهید یا یک سیستم جدید تولید کنید

بررسی اولیه1فازبرآورد هزینه و منافع هرکدام از راه حل ها•کاهش اشتباهات▫رضایت بیشتر مشتریان و کارمندان▫افزایش ایمنی▫▫...

ارائه یک طرح اولیه•ارائه ي تمامی یافته ها تا به اینجا در قالب یک گزارش کتبی▫خوانندگان این گزارش مدیران شرکت یا سازمان هستند▫مدیران در مورد چگونگی ادامه کار تصمیم گیري خواهند کرد▫میزان تغییرات و بودجه مورد نظر براي انجام کار مشخص می شود▫

برآورد هزینه و منافع هرکدام از راه حل ها•کاهش اشتباهات▫رضایت بیشتر مشتریان و کارمندان▫افزایش ایمنی▫▫...

ارائه یک طرح اولیه•ارائه ي تمامی یافته ها تا به اینجا در قالب یک گزارش کتبی▫خوانندگان این گزارش مدیران شرکت یا سازمان هستند▫مدیران در مورد چگونگی ادامه کار تصمیم گیري خواهند کرد▫میزان تغییرات و بودجه مورد نظر براي انجام کار مشخص می شود▫

تجزیه و تحلیل سیستم2فازهدف از مرحله دوم جمع آوري داده ها، تجزیه و تحلیل آن ها و نوشتن یک •

.گزارش استتحلیل در این فاز موارد مربوط به چگونگی تغییرات و شرایط شغلی کارمندان •

.و وظایف آن ها را درصورت پیاده سازي سیستم جدید دربر می گیرد

جمع آوري داده ها•مطالعه و مرور دقیق اسناد کتبی▫گفتگو و مصاحبه با کارمندان و مدیران▫تهیه پرسشنامه▫مشاهده کارهاي کارمندان و فرآیندهاي مربوطه▫

هدف از مرحله دوم جمع آوري داده ها، تجزیه و تحلیل آن ها و نوشتن یک •.گزارش است

تحلیل در این فاز موارد مربوط به چگونگی تغییرات و شرایط شغلی کارمندان •.و وظایف آن ها را درصورت پیاده سازي سیستم جدید دربر می گیرد

جمع آوري داده ها•مطالعه و مرور دقیق اسناد کتبی▫گفتگو و مصاحبه با کارمندان و مدیران▫تهیه پرسشنامه▫مشاهده کارهاي کارمندان و فرآیندهاي مربوطه▫

تجزیه و تحلیل سیستم2فازتجزیه و تحلیل داده ها•ابزارهاي مدل سازي به تحلیلگر امکان می دهند تا از طریق نمودار یا تصاویر ▫

مختلف سیستم مورد نظر را شکل دهداست که به DFD (Data Flow Diagram)یکی از ابزارهاي مدلسازي ابزار ▫

.صورت گرافیکی چگونگی روند داده ها در یک سیستم را نشان می دهد

تجزیه و تحلیل داده ها•ابزارهاي مدل سازي به تحلیلگر امکان می دهند تا از طریق نمودار یا تصاویر ▫

مختلف سیستم مورد نظر را شکل دهداست که به DFD (Data Flow Diagram)یکی از ابزارهاي مدلسازي ابزار ▫

.صورت گرافیکی چگونگی روند داده ها در یک سیستم را نشان می دهد

منبع داده پردازش مقصد داده ها1

پردازش 2

1D1منبع ذخیره داده 2D2منبع ذخیره داده

جریان داده 1

جریان داده 3

جریان داده5

جریان داده 2

جریان داده4

تجزیه و تحلیل سیستم2فازتهیه گزارش•چگونگی عملکرد سیستم موجود▫مشکالت سیستم موجود▫نیازهاي سیستم جدید و توصیه هاي الزم براي برداشتن قدم بعدي▫

در صورت تایید مدیران براي ادامه پروژه به مرحله بعد می رویم•

تهیه گزارش•چگونگی عملکرد سیستم موجود▫مشکالت سیستم موجود▫نیازهاي سیستم جدید و توصیه هاي الزم براي برداشتن قدم بعدي▫

در صورت تایید مدیران براي ادامه پروژه به مرحله بعد می رویم•

طراحی سیستم3فازهدف از مرحله سوم انجام طراحی اولیه و سپس طراحی اصلی با •

.جزئیات مربوطه و نوشتن گزارش استو سپس (rough draft)در این مرحله از پروژه، یک نسخه اولیه •

درباره سیستم (detail draft)یک نسخه کامل همراه با جزئیات .اطالعاتی پیشنهادي تهیه خواهد شد

انجام طراحی اولیه•توجه به نیازهاي سیستم و عناصر اصلی▫طراحی چندین سیستم مختلف و قابل جایگزین به نام کاندیداها▫ارزیابی هزینه و امتیازات هرکدام از کاندیداها▫CASE (Computer Aided Software Engineering)استفاده از ابزارهاي ▫

هدف از مرحله سوم انجام طراحی اولیه و سپس طراحی اصلی با •.جزئیات مربوطه و نوشتن گزارش است

و سپس (rough draft)در این مرحله از پروژه، یک نسخه اولیه •درباره سیستم (detail draft)یک نسخه کامل همراه با جزئیات

.اطالعاتی پیشنهادي تهیه خواهد شدانجام طراحی اولیه•توجه به نیازهاي سیستم و عناصر اصلی▫طراحی چندین سیستم مختلف و قابل جایگزین به نام کاندیداها▫ارزیابی هزینه و امتیازات هرکدام از کاندیداها▫CASE (Computer Aided Software Engineering)استفاده از ابزارهاي ▫

طراحی سیستم3فازprototypingاستفاده از •یک پروتوتایپ یک سیستم تولید شده محدود است که براي تست مفاهیم طراحی ▫

بکار می رودپروتوتایپ به کاربران اجازه می دهد تا تاثیر چگونگی تغییرات را در سیستم فورا ▫

مورد ارزیابی قرار دهند و از آن بهره برداري مثبت کنند

تهیه طرح گسترده•طرح گسترده و همراه با جزئیات نشان می دهد که چگونه سیستم اطالعاتی ▫

پیشنهادي قابلیت هاي کلی توضیح داده شده در طرح اولیه را ظاهر می سازدنیازهاي ورودي، نیازهاي خروجی، نیازهاي ذخیره سازي و : طرح گسترده شامل▫

کنترل هاي سیستم و پشتیبانی

نوشتن گزارش•

prototypingاستفاده از •یک پروتوتایپ یک سیستم تولید شده محدود است که براي تست مفاهیم طراحی ▫

بکار می رودپروتوتایپ به کاربران اجازه می دهد تا تاثیر چگونگی تغییرات را در سیستم فورا ▫

مورد ارزیابی قرار دهند و از آن بهره برداري مثبت کنند

تهیه طرح گسترده•طرح گسترده و همراه با جزئیات نشان می دهد که چگونه سیستم اطالعاتی ▫

پیشنهادي قابلیت هاي کلی توضیح داده شده در طرح اولیه را ظاهر می سازدنیازهاي ورودي، نیازهاي خروجی، نیازهاي ذخیره سازي و : طرح گسترده شامل▫

کنترل هاي سیستم و پشتیبانی

نوشتن گزارش•

تولید سیستم4فازدر مرحله چهارم نرم افزار تولید شده یا از تولید کننده اي در •

همچنین سخت افزارها نیز فراهم شده و . اختیار قرار می گیرد.سیستم مورد تست قرار می گیرد

تولید یا کسب نرم افزار•یا خریدن ) نوشتن سیستم مطابق با نیازهاي خود(تحلیلگر سیستم تصمیم ساختن ▫

.را گرفته است) خریداري یک بسته نرم افزاري موجود(سیستم در مواردي نیز ممکن است یک سیستم خریداري شده و سپس مطابق با نیازهاي ▫

.سازمان اصالح گرددچنانچه تصمیم به ایجاد یک سیستم جدید گرفته شود این مساله مطرح می شود ▫

که برنامه نویسان خود سازمان این کار را انجام دهند و یا برنامه نویسانی از خارج سازمان براي این کار استخدام شوند

در مرحله چهارم نرم افزار تولید شده یا از تولید کننده اي در •همچنین سخت افزارها نیز فراهم شده و . اختیار قرار می گیرد

.سیستم مورد تست قرار می گیردتولید یا کسب نرم افزار•یا خریدن ) نوشتن سیستم مطابق با نیازهاي خود(تحلیلگر سیستم تصمیم ساختن ▫

.را گرفته است) خریداري یک بسته نرم افزاري موجود(سیستم در مواردي نیز ممکن است یک سیستم خریداري شده و سپس مطابق با نیازهاي ▫

.سازمان اصالح گرددچنانچه تصمیم به ایجاد یک سیستم جدید گرفته شود این مساله مطرح می شود ▫

که برنامه نویسان خود سازمان این کار را انجام دهند و یا برنامه نویسانی از خارج سازمان براي این کار استخدام شوند

تولید سیستم4فازتهیه سخت افزار•ممکن است سیستم جدید به سخت افزارهاي جدید نیاز داشته باشد▫خرید یا اجاره سخت افزار بنا به هزینه سازمان▫

تست سیستم•با دراختیار داشتن نرم افزار و سخت افزار می توان شروع به تست سیستم کرد▫تست سیستم معموال از همان مراحل ابتدایی شروع می شود▫تست بخش هاي مختلف به طور جداگانه و تست کل سیستم: مراحل تست▫تست سیستم یک فرآیند هزینه بر و زمان بر است و نیاز به متخصص در این زمینه ▫

.دارد

تهیه سخت افزار•ممکن است سیستم جدید به سخت افزارهاي جدید نیاز داشته باشد▫خرید یا اجاره سخت افزار بنا به هزینه سازمان▫

تست سیستم•با دراختیار داشتن نرم افزار و سخت افزار می توان شروع به تست سیستم کرد▫تست سیستم معموال از همان مراحل ابتدایی شروع می شود▫تست بخش هاي مختلف به طور جداگانه و تست کل سیستم: مراحل تست▫تست سیستم یک فرآیند هزینه بر و زمان بر است و نیاز به متخصص در این زمینه ▫

.دارد

پیاده سازي سیستم5فازمرحله پنجم شامل تبدیل سخت افزار، نرم افزار و فایل ها به •

سیستم جدید و آموزش کاربران است

تبدیل به یک سیستم جدید•Directتبدیل مستقیم▫Parallelتبدیل موازي▫Phasedتبدیل مرحله اي▫Pilotتبدیل پایلوت▫

مرحله پنجم شامل تبدیل سخت افزار، نرم افزار و فایل ها به •سیستم جدید و آموزش کاربران است

تبدیل به یک سیستم جدید•Directتبدیل مستقیم▫Parallelتبدیل موازي▫Phasedتبدیل مرحله اي▫Pilotتبدیل پایلوت▫

پیاده سازي سیستم5فازپیاده سازي مستقیم•کاربر دیگر از سیستم قدیمی استفاده نکند و شروع به استفاده از سیستم جدید می ▫

کنددر صورت وجود خطا در سیستم جدید مشکل از دست رفتن داده ها ▫

پیاده سازي موازي•هردو سیستم قدیم و جدید در کنارهم به کار گرفته می شوند تا اینکه سیستم ▫

جدید کارایی و قابلیت اعتماد خود را نشان دهدهزینه ي باال براي تجهیزات و نفرات جهت فعال نگاهداشتن هردوسیستم در زمان ▫

یکسانپیاده سازي مرحله اي•بخش هاي مختلف سیستم جدید مرحله به مرحله به کار گرفته شوند▫

پیاده سازي مستقیم•کاربر دیگر از سیستم قدیمی استفاده نکند و شروع به استفاده از سیستم جدید می ▫

کنددر صورت وجود خطا در سیستم جدید مشکل از دست رفتن داده ها ▫

پیاده سازي موازي•هردو سیستم قدیم و جدید در کنارهم به کار گرفته می شوند تا اینکه سیستم ▫

جدید کارایی و قابلیت اعتماد خود را نشان دهدهزینه ي باال براي تجهیزات و نفرات جهت فعال نگاهداشتن هردوسیستم در زمان ▫

یکسانپیاده سازي مرحله اي•بخش هاي مختلف سیستم جدید مرحله به مرحله به کار گرفته شوند▫

پیاده سازي سیستم5فازپیاده سازي پایلوت•تمامی سیستم فقط توسط کاربران محدود مورد آزمایش قرار می گیرد▫زمانیکه قابلیت اعتماد سیستم آشکار گردید سیستم براي تمام کاربران پیاده ▫

سازي می شودمشکل وجود خطا در سیستم فقط به بخشی از سازمان محدود می شود▫

آموزش کاربران•...دفترچه راهنما، ویدئو، کالس آموزشی، : استفاده از ابزارهاي آموزشی▫آموزش توسط کارکنان سازمان یا بستن قرارداد با خارج از سازمان▫

پیاده سازي پایلوت•تمامی سیستم فقط توسط کاربران محدود مورد آزمایش قرار می گیرد▫زمانیکه قابلیت اعتماد سیستم آشکار گردید سیستم براي تمام کاربران پیاده ▫

سازي می شودمشکل وجود خطا در سیستم فقط به بخشی از سازمان محدود می شود▫

آموزش کاربران•...دفترچه راهنما، ویدئو، کالس آموزشی، : استفاده از ابزارهاي آموزشی▫آموزش توسط کارکنان سازمان یا بستن قرارداد با خارج از سازمان▫

نگهداري سیستم6فازمرحله ششم موجب تنظیم و پیشرفت سیستم از طریق بازدید •

سیستم، ارزیابی هاي دوره اي و انجام تغییرات براساس شرایط جدید است

نگهداري سیستم نه تنها نگهداري سخت افزار و وسایل بلکه ارتقا و به روز •رسانی سیستم را نیز شامل می شود تا با محصوالت، خدمات، مشتریان،

مقررات قانونی و سایر نیازمندي هاي جدید همگام باشد

مرحله ششم موجب تنظیم و پیشرفت سیستم از طریق بازدید •سیستم، ارزیابی هاي دوره اي و انجام تغییرات براساس شرایط

جدید است

نگهداري سیستم نه تنها نگهداري سخت افزار و وسایل بلکه ارتقا و به روز •رسانی سیستم را نیز شامل می شود تا با محصوالت، خدمات، مشتریان،

مقررات قانونی و سایر نیازمندي هاي جدید همگام باشد

فاکتورهاي کیفیت نرم افزار•Correctness :یا صحت مربوط به تطبیق برنامه با مشخصات نیازمندیها می باشد.•Reliability :توانایی عملکرد با دقت الزم•Efficiency :توانایی عملکرد در محیط سخت افزاري که براي آن طراحی شده است .•Integrability : پیش بینی موارد حفاظتی و امنیتی•Usability : قابلیت اجرا توسط کاربران

•Maintainability : قابلیت خطا یابی و رفع آن در برنامه•Flexibility : قابلیت تغییر در برنامه•Testability :قابلیت تست و ارزیابی برنامه

•Portability : قابلیت انتقال برنامه از یک محیط سخت افزاري یا نرم افزاري به محیطدیگر

•Reusability : قابلیت استفاده از نرم افزار یا بخشی از آن در نرم افزار دیگر•Interoperability :قابلیت تبادل اطالعات بین برنامه و سایر سیستم ها

•Correctness :یا صحت مربوط به تطبیق برنامه با مشخصات نیازمندیها می باشد.•Reliability :توانایی عملکرد با دقت الزم•Efficiency :توانایی عملکرد در محیط سخت افزاري که براي آن طراحی شده است .•Integrability : پیش بینی موارد حفاظتی و امنیتی•Usability : قابلیت اجرا توسط کاربران

•Maintainability : قابلیت خطا یابی و رفع آن در برنامه•Flexibility : قابلیت تغییر در برنامه•Testability :قابلیت تست و ارزیابی برنامه

•Portability : قابلیت انتقال برنامه از یک محیط سخت افزاري یا نرم افزاري به محیطدیگر

•Reusability : قابلیت استفاده از نرم افزار یا بخشی از آن در نرم افزار دیگر•Interoperability :قابلیت تبادل اطالعات بین برنامه و سایر سیستم ها

نرم افزار در سازمان ها:مسائلی که سازمان ها در رابطه با نرم افزارها بررسی می کنند•

انتخاب و ارزیابی نرم افزارها▫)حق کپی رایت(مجوز نرم افزارها ▫قابلیت ارتقاي نرم افزارها▫)منبع باز بودن(دسترسی به کد نرم افزارها ▫

انتخاب نرم افزار•تعداد و محل کاربران▫قابلیت هاي فعلی و آینده نرم افزار ▫هزینه هاي فعلی و آینده در نگهداري و استفاده از نرم افزار▫مهارت هاي تکنیکی سازمان در رابطه با نرم افزار▫سازگاري نرم افزار با منابع فعلی و آینده سازمان▫ابزارهاي مدیریت سیستم▫

:مسائلی که سازمان ها در رابطه با نرم افزارها بررسی می کنند•انتخاب و ارزیابی نرم افزارها▫)حق کپی رایت(مجوز نرم افزارها ▫قابلیت ارتقاي نرم افزارها▫)منبع باز بودن(دسترسی به کد نرم افزارها ▫

انتخاب نرم افزار•تعداد و محل کاربران▫قابلیت هاي فعلی و آینده نرم افزار ▫هزینه هاي فعلی و آینده در نگهداري و استفاده از نرم افزار▫مهارت هاي تکنیکی سازمان در رابطه با نرم افزار▫سازگاري نرم افزار با منابع فعلی و آینده سازمان▫ابزارهاي مدیریت سیستم▫

نرم افزارهاي مبتنی بر وبWebApplicationsادغام سیستمهاي مبتنی بر وب و نرم افزارهاي•نرم افزارهاي مبتنی بر وب شامل ابزارهاي محاسباتی قدرتمندي هستند که عالوه بر •

اینکه می توانند به صورت توابع مستقل عمل کنند، قابلیت ادغام با پایگاه داده ها و .نرم افزارهاي کاربردي تجاري را نیز به خوبی دارا می باشند

شامل یک صفحه وب ساده تا وب سایتهاي بسیار پیچیده که تمامی اطالعات قابل •نمایش خود را توسط واکشی اطالعات از پایگاه داده هاي مختلف و اعمال محاسباتی

.بر روي آنها تهیه می کنند، می باشند

WebApplicationsادغام سیستمهاي مبتنی بر وب و نرم افزارهاي•نرم افزارهاي مبتنی بر وب شامل ابزارهاي محاسباتی قدرتمندي هستند که عالوه بر •

اینکه می توانند به صورت توابع مستقل عمل کنند، قابلیت ادغام با پایگاه داده ها و .نرم افزارهاي کاربردي تجاري را نیز به خوبی دارا می باشند

شامل یک صفحه وب ساده تا وب سایتهاي بسیار پیچیده که تمامی اطالعات قابل •نمایش خود را توسط واکشی اطالعات از پایگاه داده هاي مختلف و اعمال محاسباتی

.بر روي آنها تهیه می کنند، می باشند

خصوصیات نرم افزارهاي مبتنی بر وب•Network intensiveness

نرم افزارهاي مبتنی بر وب بر روي یک ساختار شبکه اي قرار می گیرند و باید به ▫.احتیاجات اجتماعات و دسته هاي مختلفی از مشتریان پاسخگو باشند

•Concurrency"نرم افزارهاي مبتنی بر وب"ممکن است تعداد زیادي از کاربران در یک زمان به ▫

در اغلب موارد الگوي استفاده میان کاربران مختلف بسیار .دستیابی پیدا کنند.متفاوت است

•Unpredictable loadانتظار زیادي براي دستیابی به "نرم افزار مبتنی بر وب"در صورتیکه کاربر ▫

پردازشهاي سمت سرور و یا قالب بندي و نمایش سمت کالنیت بکشد، ممکن است براحتی از رجوع مجدد خود داري کند و سیستم مشتریان خود را از دست

.بدهد

•Network intensivenessنرم افزارهاي مبتنی بر وب بر روي یک ساختار شبکه اي قرار می گیرند و باید به ▫

.احتیاجات اجتماعات و دسته هاي مختلفی از مشتریان پاسخگو باشند•Concurrency"نرم افزارهاي مبتنی بر وب"ممکن است تعداد زیادي از کاربران در یک زمان به ▫

در اغلب موارد الگوي استفاده میان کاربران مختلف بسیار .دستیابی پیدا کنند.متفاوت است

•Unpredictable loadانتظار زیادي براي دستیابی به "نرم افزار مبتنی بر وب"در صورتیکه کاربر ▫

پردازشهاي سمت سرور و یا قالب بندي و نمایش سمت کالنیت بکشد، ممکن است براحتی از رجوع مجدد خود داري کند و سیستم مشتریان خود را از دست

.بدهد

خصوصیات نرم افزارهاي مبتنی بر وب•Data drivenنمایش متون، گرافیکها، “ نرم افزارهاي مبتنی بر وب"عملکرد اصلی بسیاري از ▫

از "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"به عبارت دیگر عمده . اصوات و تصاویر می باشداطالعاتی که بر روي پایگاه داده هاي محلی و غیر محلی وجود دارند به صورت . مشترك استفاده می کنند و محتواي خود را توسط این اطالعات تهیه می کنند

•Availabilityبا اینحال باید در نظر . درصد مواقع در دسترس بود 100هیچوقت نمی توان ▫

ساعت روز ممکن است کاربرانی از یک نقطه جهان 24گرفت که در هر زمان از "نرم افزار مبتنی بر وب"به همین علت یک . بخواهند از سیستم استفاده کنند

. روز سال در دسترس باشد365ساعت شبانه روز، هفت روز هفته و 24باید

•Data drivenنمایش متون، گرافیکها، “ نرم افزارهاي مبتنی بر وب"عملکرد اصلی بسیاري از ▫

از "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"به عبارت دیگر عمده . اصوات و تصاویر می باشداطالعاتی که بر روي پایگاه داده هاي محلی و غیر محلی وجود دارند به صورت . مشترك استفاده می کنند و محتواي خود را توسط این اطالعات تهیه می کنند

•Availabilityبا اینحال باید در نظر . درصد مواقع در دسترس بود 100هیچوقت نمی توان ▫

ساعت روز ممکن است کاربرانی از یک نقطه جهان 24گرفت که در هر زمان از "نرم افزار مبتنی بر وب"به همین علت یک . بخواهند از سیستم استفاده کنند

. روز سال در دسترس باشد365ساعت شبانه روز، هفت روز هفته و 24باید

خصوصیات نرم افزارهاي مبتنی بر وب•Immediacy. منظور از فوریت، لزوم هر چه سریعتر در دسترس بودن سیستم در بازار می باشد▫

این خصوصیت مربوط به خیلی از سیستمها می باشد ولی در مورد بسیاري از زمان حضور در بازار چند روز و یا چند هفته است و "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"

براي همین باید از . در مقایسه با دیگر نرم افزارها این زمان بسیار کوتاه استاستفاده کنیم که این ویژگی را "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"روشهایی براي ایجاد

.پوشش دهند•Continuous evolutionنرم ".امري عادي به حساب می آید"نرم افزارهاي مبتنی بر وب"تکامل در ▫

همانند یک باغ مدام در حال تغییر و رشد می باشند و "افزارهاي مبتنی بر وببه همین علت نگهداري و . اطالعات و محتواي آنها می توانند دائماً تغییر یابند

.مراقبت مداوم امري مهم و حیاتی محسوب می شود

•Immediacy. منظور از فوریت، لزوم هر چه سریعتر در دسترس بودن سیستم در بازار می باشد▫

این خصوصیت مربوط به خیلی از سیستمها می باشد ولی در مورد بسیاري از زمان حضور در بازار چند روز و یا چند هفته است و "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"

براي همین باید از . در مقایسه با دیگر نرم افزارها این زمان بسیار کوتاه استاستفاده کنیم که این ویژگی را "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"روشهایی براي ایجاد

.پوشش دهند•Continuous evolutionنرم ".امري عادي به حساب می آید"نرم افزارهاي مبتنی بر وب"تکامل در ▫

همانند یک باغ مدام در حال تغییر و رشد می باشند و "افزارهاي مبتنی بر وببه همین علت نگهداري و . اطالعات و محتواي آنها می توانند دائماً تغییر یابند

.مراقبت مداوم امري مهم و حیاتی محسوب می شود

خصوصیات نرم افزارهاي مبتنی بر وب•Aestheticsبراي . زیبایی ظاهري آن می باشد"نرم افزار مبتنی بر وب"یک جزء الینفنک هر ▫

طراحی زیبایی ظاهري نقش بیشتري "نرم افزار مبتنی بر وب"موفقیت یک نرم افزارهاي "همه ویژگیهاي باال به نحوي در . نسبت به طراحی تکنیکی دارد

. اثر گذارند"مبتنی بر وب•Securityتوسط یک ساختار شبکه اي "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"همانگونه که گفته شد ▫

. می توانند در دسترس کاربران مختلف با مقاصد مختلف در هر سوي جهان باشندبسیار دشوار و حتی غیر ممکن است که جمعیت کاربرانی را که به سیستم

به همین علت به منظور محافظت از اطالعات . دسترسی دارند محدود کردحساس و ایمن نمودن انتقال داده ها، از ساختارهاي امنیتی قدرتمندتري نسبت

. به دیگر نرم افزارها باید استفاده کنیم

•Aestheticsبراي . زیبایی ظاهري آن می باشد"نرم افزار مبتنی بر وب"یک جزء الینفنک هر ▫

طراحی زیبایی ظاهري نقش بیشتري "نرم افزار مبتنی بر وب"موفقیت یک نرم افزارهاي "همه ویژگیهاي باال به نحوي در . نسبت به طراحی تکنیکی دارد

. اثر گذارند"مبتنی بر وب•Securityتوسط یک ساختار شبکه اي "نرم افزارهاي مبتنی بر وب"همانگونه که گفته شد ▫

. می توانند در دسترس کاربران مختلف با مقاصد مختلف در هر سوي جهان باشندبسیار دشوار و حتی غیر ممکن است که جمعیت کاربرانی را که به سیستم

به همین علت به منظور محافظت از اطالعات . دسترسی دارند محدود کردحساس و ایمن نمودن انتقال داده ها، از ساختارهاي امنیتی قدرتمندتري نسبت

. به دیگر نرم افزارها باید استفاده کنیم

منابعمبانی و مدیریت فناوري اطالعات، محمد فتحیان•

• Information Technology, 3rd Edition▫ James A. Senn

دادخواه-مبانی فناوري اطالعات

33

مبانی و مدیریت فناوري اطالعات، محمد فتحیان•

• Information Technology, 3rd Edition▫ James A. Senn

دادخواه-مبانی فناوري اطالعات

34