İnternet Destekli Açıköğretim Modeli:

İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı

Uzaktan Eğitim Çalıştayı Süleyman Demirel

Üniversitesiİsparta - 29 Nisan 2005

Prof. Dr. Ali Ekrem Özkul, Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. M. Emin Mutlu, Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi

Açıköğretim Sisteminde Uygulanan İnternet

Ortamındaki Öğrenme Modelleri

Açıköğretim sisteminde internet ortamında değişik öğrenme modelleri tasarlanmış ve uygulamaya konulmuştur. 1999 yılından itibaren açıköğretim

sisteminin geneline yönelik olarak tasarlanan ve aşama aşama uygulamaya konulan “Açıköğretim e-Öğrenme Hizmetleri”

2001 yılında başlayan “İnternete Dayalı Bilgi Yönetimi Önlisans Programı”

Bu çalışmada

2004-2005 öğretim yılında Açıköğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı (İÖLP) için tasarlanarak uygulamaya konulan “İnternet Destekli Açıköğretim Modeli” tanıtılacaktır.

Açıköğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği

Lisans Programı İlk ve orta öğretimde giderek artan

yabancı dil öğretmeni talebini karşılamada destek olmak amacıyla, Milli Eğitim Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi’nin ortak bir projesi olarak 2000-2001 öğretim yılında başlatılmıştır.

Programın ders içeriği örgün bölümlerle eşdeğerdir.

Program ilk mezunlarını 2003-2004 öğretim yılı sonunda vermiştir.

Karma Öğrenme Modeli

İÖLP kapsamında ders sunumu, yüz yüze eğitim ve uzaktan öğretimin birlikte ele alınıp uygulandığı bir karma (blended) öğrenme modeli olarak tasarlanmıştır.

Programa kayıt olan öğrencilere ilk iki yıla ait alan dersleri sınıf ortamında yüz yüze öğretimle verilmekte,

3. ve 4. sınıf dersleri ise bütünüyle açıköğretim sistemine göre yürütülmektedir.

Yüz Yüze Yapılan Dersler

Yüz yüze dersler 2000-2001 öğretim yılında 10 ilde, 2001-2003 döneminde 16 ilde, 2004-2005 öğretim yılında 10 ilde verilmektedir.

İlk iki yılı başarıyla tamamlayan öğrenciler MEB tarafından ücret karşılığı ders vermek amacıyla ilk ve orta öğretim kurumlarında görevlendirilebilmektedirler.

İnternet Destekli Açıköğretim Modeli

3. ve 4. sınıfta açıköğretim sistemi kapsamında verilen derslerin etkinliğini artırmak amacıyla bu derslerin internete dayalı öğretim teknolojileriyle desteklenmesi öngörülmüş ve

2003-2004 yılında iki ders için internet ortamında akademik danışmanlık uygulaması başlatılmıştır,

2004-2005 öğretim yılında ise 3. ve 4. sınıftaki tüm dersler için internet destekli eğitim verilmeye başlanmıştır.

Derslere Kayıtlı Öğrenci Sayıları

Sınıf DersDersi alan Öğrenci Sayısı

3 Dilbilimine Giriş 4.463

3 İngiliz Edebiyatına Giriş 3.705

3 İngilizce Öğretiminde Yaklaşımlar 4.260

3 İngilizce Öğretim Yöntemleri 4.201

3 Çocuklara Yabancı Dil Öğretimi 4.755

4 İngiliz/Amerikan Edeb. ve Öğr. 1.042

4 İngilizce Sınav Hazırlama ve Değerlendirme 523

4 Yabancı Dil Becerileri ve Öğretimi 1.101

4 Pedagojik Gramer 1.047

4 Dil Edinimi 366

İnternet Destekli Derslere Katılım

2004-2005 öğretim yılında proje kapsamındaki 10 derse kayıtlı öğrencilerin toplam sayısı 25.463’tür (5.529 farklı öğrenci).

İÖLP 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin ekonomik durumları ve bulundukları köy/kasaba/şehirlerin farklılıkları nedeniyle internet erişimi olanakları benzerlik göstermemektedir.

Bu nedenle öğrencilerin internet destekli açıköğretim modelinden isteğe bağlı olarak yararlanmaları öngörülmüştür.

Modelin Bileşenleri

İÖLP’de uygulanan “internet destekli açıköğretim modeli”,

Her derste üniteler biçimde sunulan, öğrencilerin kendi kendilerine ders çalışmalarını sağlayacak yönlendirici ve etkileşimli eğitsel içerik,

foruma dayalı eş zamanlı olmayan akademik danışmanlık ve

görüntülü sohbete dayalı eş zamanlı teknik destek

olmak üzere üç temel bileşenden oluşmaktadır.

İÖLP Sitesi

3. Sınıf Dersleri

4. Sınıf Dersleri

İnternet Destekli Dersler

Yönlendirici ve Etkileşimli Eğitsel İçerik

Eğitsel içerik canlandırmalı ve sesli olarak tasarlanmıştır ve her hafta yayına giren üniteler biçiminde öğrenciye sunulmaktadır.

Derslere ait ünitelerde öğrencilerin kendi kendilerine çalışmaları esnasında yerine getirmeleri gereken yönlendirici görevler bulunmaktadır.

Her ünite ayrıca ileri okuma parçaları, başvuru kaynakları, testler ve alıştırmalar gibi öğretim araçlarıyla zenginleştirilmiştir.

Böylece, öğrenciler kendilerine gönderilen kapsamlı ders kitaplarını öğretim yılı boyunca internet desteğiyle ve danışmanlarından yardım alarak belirli bir disiplinle çalışabilmektedirler.

Yönlendirici ve Etkileşimli Eğitsel İçerik

Yönlendirici ve Etkileşimli Eğitsel İçerik

Akademik Danışmanlık Her ders için, derse kayıtlı öğrenci

sayısına bağlı olarak değişen sayıda öğretim üyesi akademik danışman olarak görev yapmaktadır.

Danışmanlık faaliyetleri, tartışma gruplarının yönlendirilmesi, öğrenci mektuplarına yanıt verilmesi ve önceki haftalarda sorulmuş soruların yanıtlarının verilmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.

Her ders için bir koordinatör danışmanlık faaliyetlerini koordine etmektedir.

Koordinatörler ve danışmanlar haftada 4 saat danışmanlık yapmaktardırlar.

Akademik Danışmanlık Danışmanlık hizmetleri forum aracı

yardımıyla asenkron olarak yürütülmektedir. Böylece öğretim elemanları danışmanlık faaliyetlerini internet üzerinden birimlerinde ve evlerinde gerçekleştirebilmektedirler.

Danışmanlıklar İÖLP akademik takvimine uygun olarak öğretim yılı boyunca 25 hafta sürmektedir.

Tartışma gruplarına engeç 24 içinde, öğrenci mektuplarına ise engeç 48 saat içinde yanıt verilmektedir.

Akademik Danışman Sayıları

Sınıf Ders Öğrenci Sayısı

Koordinatör Sayısı Danışman Sayısı

3 Dilbilimine Giriş 4463 1 4

3 İngiliz Edebiyatına Giriş 3705 1 4

3İngilizce Öğretiminde Yaklaşımlar 4260 1 4

3 İngilizce Öğretim Yöntemleri 4201 1 4

3Çocuklara Yabancı Dil Öğretimi 4755 1 4

4 İngiliz/Amerikan Edeb. ve Öğr. 1042 1 1

4İngilizce Sınav Hazırlama ve Değerlendirme 523 1 1

4 Yabancı Dil Becerileri ve Öğr. 1101 1 1

4 Pedagojik Gramer 1047 1 1

4 Dil Edinimi 366 1 1

10 25

*Her 1000 kişi için bir danışman

Akademik Danışmanlık

Yardım Masası

Öğrencilerin teknik sorunlarına yanıt vermek amacıyla görüntülü – sesli destek hizmeti günde 16 saat verilmektedir.

Bu araç aynı zamanda öğrenciler tarafından kendi aralarındaki sosyal iletişim için de kullanılmaktadır.

Proje Süreci Proje Takviminin oluşturulması Öğretim Ortamlarının Tasarımı Ders Programı Yapım Sürecinin Belirlenmesi Ekiplerin Oluşturulması Farklı Derslerde Uygulanacak Farklı

Yaklaşımların Belirlenmesi Aylık Koordinasyon Toplantılarının

Düzenlenmesi Denetim Süreci (Editörler – Kullanıcı

Denetimi) Hizmeti Öğrencilere Duyurma Ders Yayınına ve Danışmanlık Hizmetlerine

Başlama Projenin Değerlendirilmesi

Tasarım ve Geliştirme Süreci

Proje Takviminin Oluşturulması

Haziran 2005 ayında proje planı hazırlanarak uygulamaya konuldu. Projenin toplam süresinin 8 ay olması öngörüldü.

Öğretim Ortamlarının Tasarlanması

Proje sorumluları, öğretim tasarımcıları, görsel tasarımcılar ve konu uzmanlarıyla Temmuz 2005 ayında gerçekleştirilen düzenli toplantılarla projede uygulanacak öğretim ortamları tasarlandı ve her ders için bir maket ünite hazırlandı .

Ekiplerin OluşturulmasıProje kapsamındaki internet destekli eğitim yazılımlarının

tasarımı ve geliştirilmesinde konu uzmanı, editör, eğitim tasarımcısı, yapım sorumlusu, grafiker/canlandırmacı, seslendirmeci, programcı ve koordinatör görev tanımları oluşturularak, her ders için görev alacak

kişiler belirlenmiştir. Projede bu görevleri üstlenen değişik fakültelere ait 100’den fazla uzman sekiz ay süreyle destek vermiştir.

Ders Programı Yapım Süreci

Konu Uzmanı

Editör

Konu Uzmanı

Yapım Sorumlusu

Eğitim Tasarımcısı

Grafik/Canlandırma Tasarımcısı

Web Tasarımcısı

Ses/VideoTasarımcısı

Yayın Sorumlusu

Danışman

Destek

Derslere ait 15-28 arasında değişen sayıda ünitelerin gerçekleştirilmesi için bir iş akışı sistemi tasarlandı ve katılımcılara tanıtıldı.

Farklı Derslerde Farklı Yaklaşımların GeliştirilmesiDersler Öğrenciye gönderilen öğretim

malzemesi yeterli olan dersler, Öğrenciye gönderilen öğretim

malzemesi dışında ek öğretici içerik verilmesi gereken dersler ve

Edebiyat dersleriolmak üzere üç farklı grupta

toplanabilmektedir. Farklı özelliklere sahip derslerde farklı öğretim ortamı öğeleri tasarlanmıştır.

Koordinasyon Toplantıları

Üretim Durumu Öğrencilerin İlgisi Akademik Danışmanlıktan

Yararlanma Ortak Değerlendirme Tasarım, Geliştirme ve Uygulama

Sorunlarının Tartışılmasıamacıyla proje süresince her ay

rektörlük gözetiminde geniş katılımlı koordinasyon toplantıları düzenlendi.

Uygulama ve Değerlendirme

Kasım 2005 ayından itibaren akademik takvime paralel olarak her hafta ilgili ünite internette yayına konulmaya başlandı.

Danışmanlık hizmeti verilen forum aracında her ders için ilgili haftaya ait bir tartışma konusu (topic) açılmaktadır.

Ünitelerin üretimi Mart 2005 ayında tamamlanmıştır, ünitelerin öğrenciye sunumu Haziran 2005 ayında sona erecektir.

Haziran 2005 ayı içinde projenin genel değerlendirmesi gerçekleştirilecektir.

Kullanılan Teknoloji İÖLP’de uygulanan İnternet Destekli

Açıköğretim Modeli başlangıçta WebCT öğrenme yönetim sistemi üzerinde tasarlanmıştır.

İki aylık bir geçiş sürecinden sonra, AÖF BDE Birimi’nde .NET ile geliştirilen, yetkilendirme, içerik sunumu, öğrenci izleme, test, anket, takvim ve forum gibi bileşenleri bulunan öğrenme yönetim sistemi kullanılmaya başlanmıştır.

Görüntülü – sesli destek hizmeti için Flash Communication Server kullanılmaktadır.

Projeden Yararlanan Öğrenciler

2004-2005 öğretim yılı itibariyle uygulamadan yararlanmaya başlayan öğrenci sayısı 3.994 olup, yararlanması beklenen toplam öğrenci sayısı ise 5.529’dur.

2004-2005 öğretim yılı Bahar döneminde Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Programında okuyan örgün öğrencilerinde sistemden yararlanmasına olanak sağlanmıştır. Böylece 577 örgün öğrenciye sisteme erişim yetkisi verilmiştir.

İllerde stajyer İÖLP öğrencilerinin gözetmenliğini yapan MEB’e bağlı 472 Uygulama Öğretmenine de Mayıs 2005 ayında sisteme erişim yetkisi vermek amacıyla çalışmalar başlamıştır.

Sistemden yararlanan öğrenci sayısının Türkiye’de internete dayalı yüksek öğretim programlarında kayıtlı öğrenci sayısından fazla olduğu görülmektedir.

Sonuç ve Öneriler İÖLP İnternet Destekli Açıköğretim Modeli

açıköğretim sisteminde internet ortamında öğrenme konusunda uygulanmakta olan üçüncü modeldir ve İÖLP’nin özelliklerine göre tasarlanmıştır.

Geniş katılımlı ve yoğun performans gerektiren bir proje olarak yürütülmüş ve 8 ay süren bir çalışmayla iki sınıfa ait derslerin internet destekli eğitim yazılımlarının tasarımı ve geliştirilmesi gerçekleştirilmiştir.

Uygulamaya konulan modelde öğrencilerin verilen hizmetlere giderek artan sayıda ilgi gösterdikleri gözlenmiştir.

Projenin uygulanması süresince gerçekleştirilecek bilimsel araştırma çalışmalarıyla internete destekli açıköğretim modeli hakkında önemli bilgiler elde edilmesi beklenmektedir.