Nha tho nha giao hp (ban sua) (1)

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1

NGUYỄN CẢNH ÂN(Cẩn Anh)

THƠ

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng

(Tập I) (Nghiên cứu, giới thiệu chân dung văn học)

1

NGUYỄN CẢNH ÂN

2


NGUYỄN CẢNH ÂN( Cẩn Anh)

CHÂN DUNG

NHÀ THƠ – NHÀ GIÁO

HẢI PHÒNG

(TẬP I)

Thơ

NHÀ XUẤT BẢN VĂN HỌC - 2014

3

NGUYỄN CẢNH ÂN

4


LỜI MỞ ĐẦU

Rất nhiều nhà văn, nhà thơ xuất phát từ nghề dạy học. “Văn là đời”.Thơ là loại hình văn học đặc biệt. Bởi vậy, đời trong thơ cũng rất đặc biệt, rất riêng. Những người làm nghề dạy học may mắn hơn các nghề khác là các thầy được tiếp xúc với hàng trăm, hàng nghìn mảnh đời khác nhau từ học sinh, phụ huynh với vô vàn nghề nghiệp khác nhau. Hơn thế nữa, tầm nhìn cuộc sống của các thầy cô giáo còn được mở ra từ muôn vàn các trang sách. Nghề dạy học là một trong những môi trường thuận lợi cho việc sáng tác văn học, đặc biệt là thơ ca. Có nhiều nhà thơ lớn của nước ta từng làm nghề dạy học như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hồ Chí Minh, Lê Đại Thanh, Vũ Hoàng Chương, Nguyên Hồng…

Gần nửa thế kỷ sống và làm việc ở Hải Phòng với hơn 40 năm làm nghề dạy học, tôi khát khao nghiên cứu, viết giới thiệu chân dung các thi nhân Việt Nam, các thi nhân từng sống và làm việc ở đất Cảng, thơ của các nhà giáo Hải Phòng. Tôi đã xuất bản chân dung 46 nhà thơ được Hoài Thanh-Hoài Chân giới thiệu tác phẩm “THI NHÂN VIỆT NAM”

5

NGUYỄN CẢNH ÂN

do nhà xuất bản Văn hóa thông tin qua cuốn “Chân dung thi nhân Việt Nam”… Tôi đã may mắn được đọc, nghiên cứu, tìm hiểu thơ của nhiều nhà thơ Hải Phòng và xuất bản hai tập “chân dung thi nhân Hải Phòng , trong đó có nhiều nhà thơ là nhà giáo, có nhiều nhà giáo làm thơ.

Ở tập sách “Chân dung nhà thơ- nhà giáo Hải Phòng” lần này, tôi xin giới thiệu tiếp riêng thơ của các nhà thơ là nhà giáo đã, đang sinh hoạt ở câu lạc bộ thơ nhà giáo Hải Phòng và các câu lạc bộ thơ khác đã có tác phẩm xuất bản mà tôi may mắn được đọc. Mỗi tác giả, tôi xin phép được giới thiệu về:

+Vài nét về tiểu sử.+ Sự nghiệp văn học.+ Những tác phẩm tiêu biểu+ Các ý kiến cảm nhận về thơ và tác giả .+

Một bài thơ khái quát vài nét cơ bản chân dung nhà thơ – nhà giáo. Hải Phòng có đông đảo các nhà thơ là nhà giáo và cũng có nhiều nhà giáo đã xuất bản nhiều tập thơ có giá trị.Việc sưu tầm, nghiên cứu, tìm hiểu về họ chắc chắn không thể tránh khỏi thiếu sót. Có tác giả được nhiều người biết đến nhưng tôi lại chưa có cơ hội được đọc tác phẩm. Tìm đọc được tác giả nào, cảm nhận và hiểu biết được những gì, xin được giới thiệu về thơ và các nhà thơ tới đó (Thứ tự các tác giả

6

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1được giới thiệu theo thứ tự A,B,C… tên gọi hoặc bút danh). Tôi có ý định tiếp tục đọc, tìm hiểu, giới thiệu thơ và các nhà thơ là nhà giáo Hải phòng đang tiếp tục sáng tác. Nội dung giới thiệu thể hiện cách nhìn và nhận thức cá nhân, có thể không đồng nhất với tác giả và bạn đọc. Quá trình đọc và nghiên cứu, tôi không có điều kiện gặp trực tiếp các tác giả để xin ý kiến trao đổi bản quyền. Kính mong các tác giả, người thân gia đình và bạn đọc thông cảm, lượng thứ cho. Tập sách có điều gì thiếu sót, bất cập, tôi mong muốn đón nhận ý kiến góp ý của bạn đọc và mọi người quan tâm. Người viết tập sách này chân thành cảm ơn.

NGUYỄN CẢNH ÂN.

7

NGUYỄN CẢNH ÂN

“Chân dung nhà thơ - nhà giáo Hải Phòng” – gợi mở những rung cảm tâm hồn

“Chân dung nhà thơ - nhà giáo Hải Phòng” đang trên tay bạn như món quà mà Nguyễn Cảnh Ân muốn dành tặng cho quê hương, con người nơi ông đang sinh sống; cũng là sự tri ân với các nhà giáo, nhà thơ vinh dự được đứng trong tập sách này.

Yêu thơ – Yêu nghề đấy là những tình cảm thiêng liêng và quý giá mà 13 nhà giáo đã hòa mình vào thơ để góp nên tiếng nói chung cho quê hương và con người nơi thành phố hoa phượng đỏ thân yêu. Tập thơ là sự công phu của Nguyễn Cảnh Ân khi sắp xếp những giá trị văn hóa cùng nhau hiện hữu trong một không gian thơ lắng đọng nhưng gợi mở cho người đọc nhiều điều thú vị. Mỗi một tâm hồn thơ là nhiều những âu tư trăn trở trước cuộc sống, là những phát hiện đa chiều trước nhịp đập của thời gian… Là một nhà giáo tâm huyệt tận tụy với nghề nghiệp, một nhà giáo gắn bó với đất cảng, yêu thơ, Nguyễn Cảnh Ân đã dành thời gian tìm đọc, nghiên cứu thơ các nhà thơ, nhà giáo Hải Phòng để giới thiệu chân dung văn học của các đồng nghiệp có cả cuộc đời gắn bó với thơ văn, với sự nghiệp giáo dục.

“Chân dung nhà thơ - nhà giáo Hải Phòng” ra mắt bạn đọc góp thêm tiếng nói cho những nhà giáo yêu nghề, yêu thơ với tâm hồn cao đẹp. Tin rằng tập thơ sẽ là cầu nối và là động lực để nhiều những nhà giáo làm thơ, cho ra đời những thi phẩm có giá trị, để những trái tim yêu xích lại gần nhau và chung nhịp đập với thi ca.

Hà Nội tháng 7 năm 2014Ban biên tập

8


1. TRỊNH BÌNH AN

(1940)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Trịnh Bình An.+ Sinh ngày 31/8/1940+ Địa chỉ: Nhà 9b/106 Phố Lương Khánh Thiện, Hải Phòng.+ Điện thoại: 031.3746546 - 0904.389464.+ Nguyên giảng viên chính trường Đại Học Hải Phòng.+Trưởng phòng nghiên cứu khoa học, trung tâm KHXH & NV.+ Uỷ viên thường vụ, chánh văn phòng Hội khoa học Kinh tế Hải Phòng.

9

NGUYỄN CẢNH ÂN

+ Phó chủ tịch thường trực Hội đồng Sáng lập trường đại học Tân thành…+ Hội viên câu lạc bộ thơ Cung văn hóa Hữu nghị Việt Tiệp+ Hội viên câu lạc bộ thơ nhà giáo Hải Phòng.+ Hội viên câu lạc bộ thơ “Nhà văn hóa trung tâm thành phố”

B. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC:

*THAM GIA VIẾT: Tác giả tham gia viết và đăng bài ở nhiều báo,

tạp chí Trung ương và địa phương.

*ĐÃ XUẤT BẢN:Hương biển (NXB Hội nhà Văn – 2012)

Trong tập thơ “Hương biển” có hai bài thơ: “Tình biển”, “Chiều nghiêng” được ba nhạc sĩ Thanh Hiền, Ngọc Phát và Nguyễn Kim phổ nhạc.

10


NHỮNG BÀI THƠ THAM KHẢO

1. TÌNH BIỂN(Thân tặng đôi bạn Hoàng Thế Vinh và Hoàng Thị Ngoan)

Mây giăng khuất chân trờiBuông màn mưa xa cách hai nơiEm ở đâu đầu nguồn con nướcAnh ngồi đây nghe sóng vọng xa khơi

Cửa bể vắng chiều xanh vời vợiSe lòng man mác thủy triều lênHải đăng chong mắt đêm thức đợiCó cánh buồm nào ngược bến sông trên ?

Cứ dào dạt mênh mang xao độngNỗi nhớ cồn cào bào mặt biển xaNhờ gió vượt dẫy núi kia cao rộngĐem đến nàng chút hương biển giùm ta.

Sóng bạc đầu vì trầm tư suy nghĩChung thủy ru bờ chẳng bao giờ ngơi nghỉCho mối tình biển cả mênh môngNhư tình anh em có biết không?!

Bến Nghiêng – Đồ Sơn hè 1964Hải Phòng, sửa 11-2007

TRỊNH BÌNH AN

11

NGUYỄN CẢNH ÂN

2. CHIỀU NGHIÊNG

Chiều nghiêng xuống biển biển vàngChiều nghiêng vào núi mơ màng lam xanhXô chiều em nghiêng vào anhThành ngôi sao biếc long lanh cuối trờiBản tình ca của bao đờiNhành phong lan tím một thời đắm sayNghiêng hoàng hôn cánh diều bayNghiêng câu quan họ ngất ngây cõi lòngNghiêng thu sữa lúa ngậm đòngNghiêng hương sen giã cốm Vòng trăng congNghiêng đời gạn đục khơi trongNhân tình thế thái đếm đong ưu sầuNghiêng thơ chạnh nhớ tình đầuSao xanh hoa tím và màu chiều nghiêng.

Hải Phòng, 20/01/2006TRỊNH BÌNH AN

12


C. CẢM NHẬN:

1. “…Là một nhà giáo dạy văn học, rồi sau này mải mê với khoa học kinh tế, xã hội, theo lẽ thường tình, dễ khiến người ta nghĩ đến những khuôn thước, những luận bàn thế sự, với tâm thế thật là chính tắc trên nẻo đường như đã lập trình sẵn, vậy mà, trái lại, tập thơ lại đầy ắp tâm trạng. Có thể nói, đây là tiếng lòng của một lớp người đã chứng kiến những biến thái xã hội trong nửa thế kỷ qua, với những hoài niệm, hồi ức, rồi chiêm nghiệm của kiếp người…Thấm thía trong tập thơ, là nỗi buồn, nỗi nhớ, rồi là nỗi cô đơn. Buồn nhớ về dĩ vãng xa xưa, về tuổi học trò, bè bạn, người thân yêu, về số phận, và buồn nhớ cả cái gì không rõ, hữu hình cùng vô hình, khoảnh khắc và vô biên, có khi cả “Giây phút chạnh lòng nữa…”

(“Bản trầm ca Hương biển”- PHẠM NGÀ)

2. “…Đúng với nhan đề, xuyên suốt cả tập thơ “Hương biển”, hương đời cứ mênh mang, dào dạt.Thành phố cảng chắc hẳn gắn bó với rất nhiều kỷ niệm trong cuộc đời anh, vì thế biển đã làm nên một Trịnh Bình An mặn mà, sâu sắc luôn khắc khoải một mong ước chưa thành. Phải thế chăng mà tôi cảm nhận thấy dòng chảy cảm xúc chủ đạo của tập thơ là tâm trạng buồn buồn, lặng lẽ…

( “Hương biển, hương đời” – THANH AN).

13

NGUYỄN CẢNH ÂN

TRỊNH BÌNH AN(1940)

“Hương biển”(*) – Bản trầm ca buồn.Đa đoan, hoài niệm, căng buồm rong khơi.

“Nhớ”(**) thời xa vắng nhớ ơi!Người xưa, dĩ vãng - một thời tình thâm

“Hương biển” – Bản tình ca trầmSay “Chân – Thiện – Mỹ”(1), thi, cầm đầy vơi

“Chữ tâm”(1) bền vững với đời“Quyền-danh-tiền-sắc”(1), ấy thời chẳng mơ.

Quặn lòng suy ngẫm về thơ:“Hiện sinh”, “Siêu thực”(2) hay mơ mộng buồn

“Ngực bè đè đảo sóng” cồn(3)

Oằn sào đẩy ngược” (3) cả con sông dài.

“Một thời để nhớ”* – Nhớ ai ?Tiếng thơ “Hương Biển” để đời đắm say.

(CẨN ANH)

CHÚ THÍCH: (*) :Tên tập thơ của Trịnh Bình An (**) :Tên các bài thơ trong tập thơ “Hương Biển” (1):Trích trong bài “Quen thói” (2):Trích trong bài “Nghĩ về thơ Việt hôm nay” (3):Trích trong bài “Một thời để nhớ”

14


2. THANH AN(1958)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên : Phạm Thanh An + Bút danh : Thanh An. + Sinh ngày:12/02/1958 + Quê quán: Liên khê – Thủy nguyên – Hải Phòng. + Điện thoại: 0983.122.152 + Trú quán: Số7, ngõ12, Đoạn xá 4,P.Đông hải I, Hải an, Hải Phòng. + Cử nhân văn khoa ĐHSP Hà Nội. + Nguyên là giáo viên văn THPT Thái Phiên, Hải Phòng. + Ủy viên BCH Câu lạc bộ Thơ nhà giáo Hải Phòng.

15

NGUYỄN CẢNH ÂN

B . SỰ NGHIÊP VĂN HỌC:

*THAM GIA VIẾT : + Có thơ in ở một số tuyển tập + Tạp chí “Cửa biển” *ĐÃ XUẤT BẢN: + Tập thơ “Mưa tầm xuân” – NXB Hội nhà văn. 2012

16


NHỮNG BÀI THƠ THAM KHẢO:

1. THU BUỒN NHỚ ĐỖ PHỦ

Hoa cúc hai lần rơi lệKhóc cho lữ khách tha phươngLang thang chân trời góc bểDạ sầu nỗi nhớ quê hương

Rừng phong đỏ màu li biệtSương sa não nuột thu buồnMùa đông ai người giặt áoCho ta gửi tới sông Tương.

Hoàng hôn chân trời xa thẳmĐường đời lận đận gian nanThuyền ai buộc tình thương mếnGửi lòng về với cố hương.

THANH AN

17

NGUYỄN CẢNH ÂN

2. MƯA TẦM XUÂN

Mưa xuân giăng bụi tơ trờiNúm xinh e thẹn môi tươiNgày xưa, mưa nào có thếEm buồn đã tuổi năm mươi…

Anh mải muôn dặm xa khơiLãng quên ngắm em mười támTầm xuân nở rồi anh đếnMưa buồn ơi nụ tầm xuân…

Em về thăm quê dạo ấyVẫn mùa mưa bụi bay bayNhà ai pháo mừng đám cướiTầm xuân bên ngõ rụng đầy…

Gặp nhau tóc giờ điểm bạcAnh cười, tặng đóa tầm xuânNgoài trời mưa rơi ướt láNgày buồn nắng thật mong manh…

Xuân 2009 THANH AN

18


3. CON GÁI LẤY CHỒNG

Mẹ ơi, con đi lấy chồngXa rồi, mẹ có buồn không?Con yêu, đó là hạnh phúcNỗi buồn mẹ dấu vào trong

Như xưa mẹ thời con gáiKhát khao tổ ấm gia đìnhChặng đường mai sau xa ngáiChân cứng đá mềm nghe con.

Lớn rồi thôi đừng nũng mẹThảo hiền hai chữ chớ quênYêu thương, bà chờ bế cháuTrở về cái thuở nuôi con.

Sông kia bao giờ ngừng chảyTình mẹ như nước đong đầyChắt chiu vui buồn để nhớThương con đâu kể tháng ngày.

Năm 2008 THANH AN

19

NGUYỄN CẢNH ÂN

C. NHẬN XÉT:

1. Thơ Thanh An nhẹ nhàng, dung dị, ít ồn ào nên nỗi buồn của tác giả cũng kín đáo, êm đềm như cuộc đời hiền thục của chị. Chính nỗi buồn ấy đã làm nên phong cách thơ Thanh An. Nhưng người đọc không vì thế mà trĩu xuống, xót xa, thất vọng. Ngược lại bạn đọc cảm thấy thú vị được sống trong không khí man mác, dịu dàng, có chút gì đó hơi mơ hồ vương vấn khó quên.

(HỒ ANH TUẤN)

3. “Thu buồn nhớ Đỗ Phủ” của Thanh An đã nối được cái mạch buồn của Đỗ Phủ với mạch tâm trạng của mình. Đó là sự giao cảm giữa hai con người của hai thời đại mà thời gian cách xa nhau vời vợi. vì vậy bài thơ có sức truyền cảm và tác động mạnh mẽ đến người đọc.… Nếu được đọc bài thơ “Thu buồn nhớ Đỗ Phủ” của Thanh An chắc chắn thi nhân vui lòng nơi chín suối. Vì thơ ông đã kích động lòng người của thế hệ hôm nay không chỉ ở xứ quê hương ông mà còn ở khắp nơi trên trái đất này. Có lẽ đó chính là sự gặp gỡ của tấm lòng tha thiết vơi đầy với cố hương. Và điều đó đã làm cho “Thi Thánh”nổi tiếng đời Đường càng gần gũi với chúng ta hơn.”

(PHẠM QUANG CHU)

20


THANH AN

Cái buồn trong “Mưa tầm xuân”(*)

Cứ len lỏi, cứ bần thần, giăng giăngTiếng lòng nhà giáo đây chăng ?

Hạt “mưa xuân, bụi cứ giăng tơ trời”(1)

Thu buồn nhớ lắm ai ơi !Thánh thơ Đỗ Phủ buồn rời rụng thu.(2)

Ngập tràn một nỗi ưu tưMưa tầm xuân ngỡ cứ như mưa lòng

Nỗi buồn thả nhẹ thinh khôngCứ man mác đến khôn cùng mãi thôi

Thanh An buồn cả khi vuiDấu vào sâu thẳm, bùi ngùi, ngóng trông

21

NGUYỄN CẢNH ÂN

Cái ngày “Con gái lấy chồng”(3)

Buồn vui chiu chắt chờ mong tháng ngày“Mưa tầm xuân”(*)cầm trên tay

Tấm lòng độc giả buồn, say, nồng nàn.

Phong cách thơ của Thanh AnNhẹ nhàng, dung dị, xen đan, ấm lòng.

Độc giả đang : Đợi – chờ - mongTập thơ tiếp trải tấm lòng thi nhân.

(CẨN ANH)

CHÚ THÍCH:

+ (*): Tên tập thơ đầu tay của Thanh An + (1): Ý thơ rút từ bài thơ “Mưa tầm xuân” + (2): Ý thơ Thanh An mượn trong bài “Thu hứng” của Đỗ Phủ + (3): Tên bài thơ được in trong tập thơ “Mưa tầm xuân” của Thanh An.

22


3. NGUYỄN LÂM CẨN(1944)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Nguyễn Lâm Cẩn.+ Bút danh: Nguyễn Lâm Cẩn.+ Sinh ngày 20 /11/ 1944.+ Quê quán: Xã Thanh Tùng, Thanh Chương. Nghệ An.+ Địa chỉ : Đông Anh , Hà Nội.+ Điện thoại: 01666 222 061+ Cử nhân Văn khoa Đại học Tổng hợp Hà Nội.+ Nguyên Hiệu trưởng, dạy học, Sáng tác Văn học .+ Hội viên câu lạc bộ thơ nhà giáo+ Hội viên Hội văn học nghệ thuật Hải Phòng.

23

NGUYỄN CẢNH ÂN


*.THAM GIA VIẾT:

+ Các báo tạp chí Trung ương và địa phương.+ Có thơ in trong nhiều tuyển tập. *. ĐÃ XUẤT BẢN:+ Ru quả trái mùa NXB Lao động – 1997.+ Đêm trắng NXB Văn hóa dân tộc – 2001.+ Nợ trần Gian NXB Lao động – 2005.+ Người đi gió bụi NXB Hội nhà văn – 2008+ Đêm gọi NXB Hội nhà văn – 2010+ Dòng sông bí ẩn NXB Hội nhà văn – 2013+ …

24



1. QUA QUÊ CỤ NGUYỄN

Giang hồ phận bạc ngày xưa

Kiếp người trôi dạt bến bờ phù sinh

Mai sau trên bến Giang Đình*

Lam Giang trắng nước nhân tình còn trôi.Hà Tĩnh, 24/6/2003

NGUYỄN LÂN CẨN

CHÚ THÍCH:

*: Bến sông quê cụ Nguyễn Du.

2. CÂU BÓNG

Người ta câu cá, câu tôm…Tôi đi câu bóng chiều hôm dưới cầuNước trong, mây thắm, trời sâuBuông giây tôi thả mồi câu bóng mình. Hà Nội, 1996

NGUYỄN LÂM CẨN

25

NGUYỄN CẢNH ÂN

3. CÁI NGÀY EM ĐI LẤY CHỒNG

Cái ngày em đi lấy chồngCỏ xuân mơn mởn trên đồng héo khô

Bãi triều tra lấy hạt ngôNảy ra sóng bạc nhấp nhô sớm chiều

Trăng non thả tuột cánh diềuNửa đêm thức dậy khóc Kiều trong mơ

Kiến lửa nhót ở trong thơGặp người gom hết ngẩn ngơ vào lòng

Cái đêm không được làm chồngHóa thành người ở không công với tình. Hà Nội,07/10/2005 NGUYỄN LÂM CẨN

26


4. NỢ TRẦN GIAN

Theo chiều chợ bùn hoen gót điếmQuảy gánh còn nửa mớ trầu cayChơi vơi câu ví thuyền no nướcVớt lên chén lửng thế mà say.

Tuổi bước đường trăng, em khuất bóngAnh theo hun hút lạc sau thềmGió chênh đồng trống lùa tứ phíaLòng nhợt buồn mưa lướt mướt đêm.

Lụa xé tiếng cười mùa sính lễLơi eo bùa yếm thắt lưng hờMõ mục chùa anh chìm kinh kệĐể nợ trần gian trọn kiếp thơ

Câu trinh tiết động phòng bén lửaHồn thơ nấc nghẹn nỗi xuân tìnhChắt trong mộng mị đầy trôn chénGắp mảnh trăng suông uống cạn mình

07/4/2004 NGUYỄN LÂM CẨN

27

NGUYỄN CẢNH ÂN

C. NHẬN XÉT:

1.“Thơ Nguyễn Lâm Cẩn được chắt ra từ cuộc đời, từ suy tư đa chiều, thẳm sâu của chính thi nhân. Thơ Anh gợi mà không mở, tạo cho người đọc những ý tưởng ngỡ như cũ mà lại rất mới về cuộc sống.Mỗi thi phẩm của Anh cứ đưa độc giả từ ngỡ ngàng này đến sửng sốt khác. Độc giả luôn chờ đợi ở tiếng lòng của Anh những sáng tạo mới cho thi ca đương đại”. (N

GUYỄN CẢNH ÂN)

2. “…Thơ Anh chân mộc nhưng lại có cái khí chất mạnh của người cương trực xởi lởi chốn thôn quê. Mấy bài thơ của anh khiến ta thấy anh thật gần gũi và dễ mến bởi cái chất dân dã đã ngấm vào máu thịt.Ta thấy ở thơ anh một đời sống thường dân thật sinh động”.

(NGUYỄN TRỌNG TẠO)

28


NGUYỄN LÂM CẨN

Cớ sao lại “Nợ trần gian”?“ Trái mùa ru quả” để ăn…đắng lòng!

“Cái ngày em đi lấy chồng, Cỏ xanh mơn mởn trên đồng héo khô”(1)

Thật lòng hay “Nói bâng quơ”Rủ nhau về bến mộng mơ làm gì?

Khát khao “Câu bóng”, ai đi?“Trời sâu, mây thắm”(2), bóng gì hỡi ai?

Nước trong buông sợi câu dài“Thạch sùng…chặc lưỡi”(3), thương ai nợ đời

“Về thăm mộ cha”, ai ơi!Nhớ lời cha dặn đau đời khắc ghi!

Con đừng quên cảnh cha điCâu thơ oằn xuống…nhớ khi cha nằm

Tế bào, hạt máu, hờn cămĐồi sim cằn cỗi cha nằm nắng nôi

29

NGUYỄN CẢNH ÂN

Nghiệp văn “Đêm gọi” trắng trờiDay từng con chữ, Người ơi, hỡi Người!

“Đêm trắng” trôi…, đêm trắng trôi!“Người đi gió bụi”, xin Người nén đau!

Trăn trở từng chữ, từng câu“Nợ trần gian”, trả khi nào cho xong?

“Dòng sông bí ẩn” – sâu? nông?Chắt chiu từng giọt máu hồng thi nhân.

( CẨN ANH)

CHÚ THÍCH: + Những cụm từ in đậm là tên các tập thơ của Nguyễn Lâm Cẩn.+ Những cụm từ in nghiêng đậm là tên các bài thơ trong các tập thơ+ (1): Trích bài “Cái ngày em đi lấy chồng”- tập thơ “Nợ trần gian”+ (2): Trích bài “Câu bóng”- tập thơ “Ru quả trái mùa”

30

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1+ (3): Trích bài “Thạch sùng ơi” – tập thơ “ Đêm trắng”.

4. PHẠM QUANG CHU(1939)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Phạm Quang Chu.+ Bút danh : Phạm Quang Chu.+ Sinh ngày: 12/12/1939+ Quê quán: Thái Thụy, Thái bình.+ Trú quán: Số 1/50, ngõ 384 Lạch Tray, Hải Phòng+ Điện thoại: 0313.731110 - 01673271266+ Tốt nghiệp khoa ngữ văn ĐHSP Hà Nội 1962+ Nguyên:

-Chủ nhiệm khoa ngữ văn trường CĐSP HảiPhòng- Hiệu trưởng trường CĐSP Hải phòng

31

NGUYỄN CẢNH ÂN

- Phó giám đốc trung tâm KHXH & NV Hải Phòng.

+ Hội viên CLB thơ nhà giáo Hải Phòng.

B. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC :

THAM GIA VIẾT: Thơ in trong các tuyển tập:+Tấm lòng nhà giáo (NXB Giáo dục)+Thơ nhà giáo Hải Phòng (NXB Hải Phòng) …ĐÃ XUẤT BẢN:+Lần giở trước đèn (NXB Hội nhà văn, 2012)

32



1. THĂM LỆ CHI VIÊN

Một chiều thăm Lệ Chi ViênBỗng nghe dậy đất oan khiên thuở nào

Đêm về nằm thấy chiêm baoLưỡi gươm oan nghiệt lia vào thứ dân

Một đời trọng nghĩa trung thầnNỗi oan đã giải ngàn lần vẫn đau.

PHẠM QUANG CHU

2. VỀ ĐỀN CỤ TRẠNG

Sáng nay về lại Trung AmLặng nhìn dòng chảy Tuyết Giang quê Người

Nghênh phong “đón gió”đâu rồiTrung Tân “bến giữa”đứng ngồi nơi nao?

Bạch Vân “mây trắng”, trời caoTấm lòng cư sĩ chôn vào thế gian

Thú nhàn mở Bạch Vân AmVẫn không dứt bỏ lo toan việc đời

Ngày xưa dạy học Cụ ngồiTrầm ngâm suy ngẫm thói đời bạc đen

33

NGUYỄN CẢNH ÂN

Một ngày nhàn, một ngày tiênLao xao khôn dại đua chen mặc người.

PHẠM QUANG CHU

3. HỒN NỮ SĨ

Lối xưa nền cũ lâu đàiTịch dương , thu thảo lòng ai não nùng(1)

Canh khuya vẳng tiếng điểm thùngGiật mình trơ cái phận cùng nước non(2)

Đất trời gió nổi sóng cồnLàm cho thân khách má hồng truân chuyên(3)

Anh hùng gặp gái thuyền quyênChiếu gon thấm máu nỗi oan ngàn đời (4)

Tựa cây vang bóng một thờiNương nhờ cửa Phật thành người “sắc không”(5)

Lời rằng bạc mệnh lời chungHay hồn nữ sĩ đau cùng thế gian. PHẠM QUANG CHU

CHÚ THÍCH:(1) Ý Thơ của Bà Huyện Thanh Quan(2) Ý thơ của Hồ xuân Hương(3) Ý thơ Đoàn Thị Điểm(4) Nguyễn Trãi gặp Nguyễn Thị Lộ và vụ án oan khốc Lệ Chi Viên

34

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1(5) Vua Lý Thánh Tông tuần du đến làng Thổ Lỗi thấy người con gái cứ tựa cây mà hát, vua vời hỏi và đón về cung, thành Ỷ Lan nguyên phi giúp vua trị nước, mộ đạo Phật, thương dân, giỏi văn thơ, nay chỉ còn bài kệ “Sắc – không”.

C. CẢM NHẬN :

1. “ …Nếu làm một việc điểm danh, thì thấy các tác giả vào dạng cổ điển hầu như không thiếu vắng ai. Những Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến, Tú Xương…rồi một số tác giả sau này nữa, với những dấu ấn đã đi vào lịch sử, những đặc sản của văn chương nước nhà. Việc dùng thơ để bày tỏ tâm tình về tác phẩm và tác giả xưa, không chỉ góp phần khắc họa chân dung của “những người muôn năm cũ”,mà chính tác giả tập thơ đã làm một việc ngoài ý muốn, một “tác dụng phụ”là tự phác thảo chân dung tinh thần của chính mình.”

(“ Thức cùng trang thơ” – PHẠM NGÀ)

2. “Suốt cuộc đời, nhà giáo Phạm Quang Chu gắn bó với nghiệp văn chương. Mạch cảm xúc “Lần giở trước đèn”của nhà giáo biết bao giờ vơi cạn, bao giờ là trang cuối cùng? Độc giả đang chờ những trang lần giở mới mẻ, hấp dẫn tiếp theo của tác giả. Hy vọng thi phẩm “Lần giở trước đèn” tiếp theo của nhà

35

NGUYỄN CẢNH ÂN

giáo, nhà thơ Phạm Quang Chu sẽ đáp ứng sự chờ đợi của bạn đọc…”.

( NGUYỄN CẢNH ÂN)

PHẠM QUANG CHU

“ Trước đèn lần giở ”(*) tìm ai?Tìm chân dung của “những người muôn năm”(1)

Những“đặc sản”(1) của thơ vănTrọn đời dạy học từng trang giở lần.

“Thú nhàn, mở Bạch Vân Am”(2)

“Lời rằng bạc mệnh”(3),giở tìm Nguyễn DuĐêm nằm lần giở chiêm bao

“Lưỡi gươm oan nghiệt lia vào thứ dân”(4)

Nỗi đau gan ruột thi nhânCũng là đau nỗi người lần giở ra.

Nặng lòng với những trang thơĐời bao nhiêu nỗi, bao giờ giở xong?

Thi phẩm không trang cuối cùng.

( CẨN ANH)

36

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1CHÚ THÍCH:(*): Tên thi phẩm của Phạm Quang Chu là: “Lần giở trước đèn”(1): Trích trong bài giới thiệu “Thức cùng trang thơ” của Phạm Ngà(2): Trích trong bài “ Về đền cụ Trạng”(3): Trích trong bài “Hồn nữ sĩ”(4): Trích trong bài “Thăm Lệ Chi Viên”

5. THÚC HÀ(1934-1994)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Hà Thúc Chỉ+ Bút danh: Thúc Hà+ Sinh ngày 10/7/1934 - mất năm 1994+ Quê quán: Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.+ Trú quán: phố Lê Chân, quận Lê Chân, Hải Phòng

37

NGUYỄN CẢNH ÂN

+ Tốt nghiệp ĐHSP Văn - Hà Nội năm 1956+ Nguyên cán bộ giảng dạy trường ĐHSP Hà Nội từ 1956+ Từ 1960 đến năm 1994 là giáo viên dạy ngữ văn trường THPT Ngô Quyền , Hải Phòng.


*THAM GIA VIẾT: Từ 1955 có thơ đăng ở các báo, tạp chí, trong các tập sách, tuyển tập thơ ở trung ương và địa phương.

*ĐÃ XUẤT BẢN: + Khi trời mới sáng (1957) + Mưa biển ( NXB Hải Phòng, 1990 )

*GIẢI THƯỞNG: + Viết về nhà trường của Bộ giáo dục năm 1961 + Giải thưởng thơ, văn học Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hải Phòng + Huy chương vàng về thơ tại Đại hội liên hoan thanh niên, sinh viên thế giới lần thứ 5 tại Vác-xa-va năm 1955 về bài thơ “Chờ con Má nhé”

38



1. XEM ẢO THUẬT

Dẫu tôi đã dán mắt nhìnDẫu tôi nghiêng ngó soi tìm quẩn quanh

Vẫn là mười ngón tay anhVẫn là mắt ấy, mắt mình chứ ai

Úm ba la! Hóa… thiên tài Và tôi hóa kẻ nhầm, sai, dại khờ.

Vỗ tay, tôi bỗng sững sờBởi yêu người – đã - dối - lừa - được - tôi!

THÚC HÀ(Tuyển tập “Thơ lục bát Việt Nam”

NXB- VHTT, Hà Nội 2000)

39

NGUYỄN CẢNH ÂN

2. CHỜ CON MÁ NHÉ!

Nhớ hôm nào tiễn con, trên bếnBên dừa xanh, trìu mến má hôn con

Miền Nam khuất núi che nonChiều bên lửa sáng má còn dõi trông

Lần kim trên áo tay rung:“Hắn đi ngày ấy lúa đồng đang xanh

Bấm tay má nhớ ngọn ngành:Hai mùa lúa chín con mình về đây”

Ngày xưa sống đọa sống đầyVàng con mắt má chuỗi ngày tối tăm.

Bốn mùa bao bố che thânCủ môn hột sấu xót lòng má ơi !

Ngày nay được thấy mặt trờiThấy lưng thẳng lại, thấy đời trẻ ra

Ổ rơm xếp kín hột gàCó nồi cơm nếp ở nhà đợi con

Chôm chôm còn chín đỏ vườnNgàn năm thắm mãi công ơn Bác Hồ

Tuổi cao mắt má có mờCố hai năm nữa má chờ Bác vô

Đêm đêm nhẩm đọc i tờCầu sao viết nổi chữ Hồ Chí Minh

Ghi lên lá phiếu đinh ninhKhắc sâu thêm cả mối tình Bắc Nam

Giờ đây vắng bóng sao vàngQua cầu đôi nhịp má sang tới bờ

Dù cho nước cả sóng xôVững chân má bước, trông cờ má đi.

40


Tháp Mười còn lúa xanh rìCòn kênh ngập nước, còn khi con về…

Má ơi! Thương má một bềHồ gươm bóng Tháp nghiêng về hướng Nam

Có người chị, thức thâu đêmThêu con chim trắng trên nền khăn xanh

Trắng này thêm trắng dòng kênhXanh này thêm thắm màu xanh lá dừa

Con tô tám chữ lên cờ: “Miền Nam là của cõi bờ Việt Nam”

Con in lên gối con nằmCon ghi trong dạ, con hằn trong tim

Hải Vân dốc ngược cây chenLòng băng trăm núi, tình xuyên vạn đèo

Đê cao khôn cản sóng triềuCả cây đâu dễ ngăn chiều gió lên?

Ngày mai nắng tỏa mọi miềnThanh trà đậu trái, sầu riêng rợp vườn

Em cười giữa lúa thơm hươngChờ anh trong nắng gió vờn tóc bay

Chân trâu lại vạch luống càyGà ta xao xác gọi bầy bên sân

Bát cơm má thổi tắng ngần Đèn khêu tỏ ngọn, tay cầm má trao…

*Con đi, má khóc hôm nào

Con về má đón ngã vào hai tay… 1955

THÚC HÀ

41

NGUYỄN CẢNH ÂN

C. CẢM NHẬN :

1. “…Tài hoa, thẳng thắn, trữ tình, sâu sắc, đó là những điều tôi cảm nhận được qua thơ và phần nào đó về cuộc đời của nhà giáo, nhà thơ Hà Thúc Chỉ - Thúc Hà. Anh là một trong những giáo viên dạy văn giỏi nổi tiếng ở Hải Phòng. Cái tâm với nghề dạy học hình như đã có thời gian làm anh lãng quên sáng tác thơ. Rất tiếc là Anh “ ra đi” khi tài năng thơ của anh đang ở độ chín.”

(NGUYỄN CẢNH ÂN)

2. “Thầy Hà Thúc Chỉ - Nhà thơ Thúc Hà, người có công lớn trong việc nuôi dưỡng tâm hồn, thắp sáng ước mơ. Từ tấm lòng và tài năng của thầy, những học trò như Nguyễn Thụy Kha, Phạm Ngà, Phạm Đức, Nguyễn Thị Ngọc Hải, Trần Quốc Minh…đều là hội viên Hội nhà văn…”

(TRẦN QUỐC MINH )

42


THÚC HÀ

“Chờ con má nhé ”(1) – con đi!...Khát khao – con, mẹ khắc ghi trong lòngNỗi niềm thống nhất non sôngTiếng lòng vang khắp Tây - Đông, bạn bè

Huy chương vàng Vác-xa-vaBài thơ mang cả bao la đất trời“Chờ con má nhé” – Má ơi!Trong tim Con, Má – Đất trời yêu thương

Trọn đời dạy – học văn chươngNhọc nhằn hai tiếng “Quê hương” mong chờ.“Xem ảo thuật”(2)- thật tài hoa!Uyên thâm: Nhà giáo, Thúc Hà – nhà thơ.

(CẨN ANH)

CHÚ THÍCH:

(1): Tên bài thơ đạt giải Huy chương vàng quốc tế tại Vác-Xa- va, 1955 (2): Bài thơ được nhiều người biết đến.

43

NGUYỄN CẢNH ÂN

6. VŨ DUY HÙNG(1948)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Vũ Duy Hùng+ Sinh ngày: 17 /6/ 1948+ Quê quán: xã Liên am, huyện Vĩnh bảo, Hải Phòng.+ Địa chỉ: số nhà 153 phố Cát Bi, Hải An, Hải Phòng+ Điện thoại: 0912.302.223+ Cử nhân văn khoa ĐHSP Hà Nội (khóa 1966-1969)+ 8/1969- 10/1974: Giáo viên dạy văn cấp III ở Lào Cai+ Từ 1974 đến 6/2008: Giáo viên dạy văn, phó hiệu trưởng, Hiệu trưởng trường THPT Lê Quý Đôn, quận Hải An, Hải Phòng.+ Từ 7/2008, nghỉ hưu, sáng tác văn học.

44



*THAM GIA VIẾT:Nhà giáo Vũ Duy Hùng đam mê văn học. Anh sáng tác thơ ngay từ thời là học sinh, sinh viên, những ngày đầu đứng trên bục giảng. Cả sự nghiệp cầm phấn và cầm bút, anh sáng tác được trên 200 bài thơ với các đề tài quê hương, đất nước, tình yêu, gia đình, bè bạn. Thơ anh đăng rải rác trên các báo, tạp chí của Trung ương và địa phương.

*ĐÃ XUẤT BẢN:+Tập thơ “Hương rừng&Gió biển”-

NXB Hội nhà văn, 2014


1. THƠĐời là thực lại như mơ

Là nguồn cảm hứng…tứ thơ …cho ngườiBiết nâng từng cánh hoa rơi

Biết yêu “Dòng chảy cuộc đời” là thơ.

VŨ DUY HÙNG

45

NGUYỄN CẢNH ÂN

2. HƯƠNG RỪNG

Ở rừng mới thấu hiểu rừng“Rừng xanh, núi đỏ…” xin đừng lo chi

Rừng cho… chứ chẳng nhận gìCho bao thứ quý…Người đi- nhớ rừng!

Thứ quý nhất – rất đặc trưngLà “hương vị rừng” từ đất - thăng hoa…

Những là: Lê – Đào…Sa Pa Táo Mèo, mận hậu – Tam hoa …Bắc Hà

Các thảo dược quý…sinh raNgàn hoa ngào ngạt – đậm đà sắc hương

Thắng cố, cơm lam, nếp nương…Nữa là: Thịt nướng-chim muông-thú rừng

Rượu trưng: Thóc ngâm – San lùng Rượu ngô…Bản phố, sướng dùng mềm môi

Tam thất, mật ong… tuyệt vờiSơn hào – Bách vị…đất trời- quyện nhau

Các dân tộc, khác sắc màuAnh em chân thật – cùng nhau trải lòng!

Hương rừng: tinh khiết, mát trongTình yêu lan tỏa… hương lòng thảo thơm!

Từ trên những đỉnh mây vờnTỏa lan – bản dốc – hương thơm ngạt ngào

Hương rừng… sức sống vùng caoQuyện hòa cuộc sống – ngấm vào trong t !

Dẫu rằng, có phải chia xa…Hương rừng vẫn tỏa quanh ta trọn đời!...

Tháng 02/1971

46


VŨ DUY HÙNG

3. DÁNG XƯA (Nhớ ngày xưa ấy)

Vẫn dòng sông tự ngày xưaHôm nào xõa tóc, liễu vừ mười lăm…

Lung linh độ tuổi trăng rằmNghiêng soi in bóng trên dòng sông trôi.

Tuổi thơ mau đi qua rồi,Tay tập chèo lái, thuyền bơi giữa dòng

Thuyền dầm, chở những ước mongAi đi… thấu tỏ nỗi lòng riêng tư…

Sông Chanh nhỏ nhắn, hiền từLăn tăn, gợn sóng ưu tư…khi nào?

Đôi “gò bồng đảo”nhô caoNâu non – rạn vải, xôn xao mắt huyền!

Kìa ai bẻ lái rướn thuyềnNgây thơ, ánh mắt dịu hiền đưa ngang!

Thuyền ai đầy ắp lúa vàngGhé vai…giá được giúp nàng kéo dây

Trời cho gặp được nhau đâyThuận tình…xe kết – sự này nên duyên!...

Bồng bềnh: Mây - nước-con thuyềnBóng hồng:Tóc mượt - mắt huyền - nét cong…

Thắp dần lên - ngọn lửa lòngDáng xưa…giờ vãn rộn trong ráng chiều!...

Bến sông Cầu Rào

47

NGUYỄN CẢNH ÂN

VŨ DUY HÙNG

D. CẢM NHẬN :

1. “Đọc thơ Vũ Duy Hùng ta như bắt gặp anh ở phòng họp nhà trường, như thấy anh đứng trước đông đảo bạn bè đồng nghiệp, như đang nâng cốc bia cỏ chúc nhau đâu đó. Có những trang viết lại thấy anh trước những người thân ruột thịt , gia đình. Thơ Vũ Duy Hùng chân chất như chính cuộc đời Anh vậy. Phảng phất một số câu chữ có hương vị cay nồng mà đậm chất nhân văn, đúng là thơ nhà giáo Vũ Duy Hùng”.


2. “…Nội dung thơ anh cũng khá phong phú, không chỉ viết về những vấn đề riêng tư và người thân, thơ của anh cũng đã đề cập đến nhiều vấn đề của cuộc sống xã hội. Thơ anh thật mộc mạc, giản dị, chân thực…mà đậm tính nhân văn. Ngay cả những bài có nội dung phê phán, chống các hiện tượng tiêu cực của ngành, của xã hội thì cũng không có gì thái quá so với những thông tin chính thống được phát, được đăng tải thường ngày. Thơ anh thể hiện rõ nét tính giáo dục, tính hướng thiện sâu sắc. Là giáo viên dạy văn, có được lợi thế nên các bài thơ của anh viết thường có cấu tứ chặt chẽ, lô gic, về thuật ngữ, từ ngữ, hình ảnh, nhạc điệu… rất giản dị, đa dạng, tinh tế, có sự chọn lọc, chuẩn mực và biểu cảm…”

Ngày 19/11/2013NHÓM ĐỒNG NGHIỆP VÀ BẠN ĐỌC

48


VŨ DUY HÙNG

Nhà thơ, nhà giáo Vũ Duy Hùng“Hương rừng, gió biển”(*) - Tứ hành thông“Ngước lên tự thấy mình còn thấp”(1)

Nhìn xuống: Đời, Thơ– cay – đượm – nồng.Đến với “Hương Rừng”(2) Say nếm trảiTrở về “Gió biển”(3), nghiệp tinh thôngGiáo dục trọn đời: Say- cống hiếnVăn chương, thơ phú, ngát hương lòng.

( CẨN ANH)

CHÚ THÍCH:

(*): Tên tập thơ đầu tay của nhà giáo, nhà thơ Vũ Duy Hùng.(1): Mượn ý trong câu đề ở phần một tập thơ.(2): Tên gọi phần một của tập thơ.

49

NGUYỄN CẢNH ÂN(3): Tên gọi phần hai của tập thơ.

7. LƯƠNG HUY(1930)

A. TIỂU SỬ :

+ Họ và tên: Hồ Đình Lư+ Bút danh : Lương Huy+ Sinh ngày 01/7/1930.+ Quê quán: Quỳnh Lưu, Nghệ An+ Địa chỉ: số 9A1/ chung cư Thái Phiên, quận Ngô

Quyền, thành phố Hải Phòng + Tốt nghiệp khoa văn ĐHSP Hà Nội.+ Nguyên giáo viên dạy văn cấp 3, Phó hiệu

trưởng THPT Thái Phiên, Hải Phòng. + Hội viên Hội văn nghệ Liên khu IV (Thời kỳ

kháng chiến chống Pháp)

50


+ Hội viên Hội nhà văn Hải Phòng.


*THAM GIA VIẾT+ Có thơ đăng rải rác trên các báo và tạp chí Trung ương và địa phương.* THƠ ĐĂNG TRONG CÁC TUYỂN TÂP,:

- Mái trường của ta (diễn ca – ty giáo dục Quảng Trị, 1952)

- Thơ ca kháng chiến (In chung - hội văn nghệ liên khu IV, xuất bản năm 1953).- Thơ (In chung, những tác phẩm được giải - Phân hội nghệ thuật Nghệ An xuất bản năm 1955)- Thơ ca chọn lọc(In chung- Hội VN liên khu IV, XB-1956)- Tuyển thơ văn Hải Phòng ( 1964 – 2004)- Tấm lòng nhà giáo ( NXB Giáo dục )- Thơ nhà giáo Hải Phòng,( NXB Hải Phòng 2012)

* ĐÃ XUẤT BẢN:- Cánh buồm trong nắng (NXB Hội nhà văn, 2010

* CÁC GIẢI THƯỞNG:- Giải ba thơ ca Hội Văn nghệ liên khu IV, 1952-1953- Giải nhất thơ Phân Hội Văn Nghệ Nghệ An, 1955- Giải nhất thơ của các trường Đại Học Hà Nội,1960- Giải khuyến khích phê bình của Hội văn học nghệ thuật Hải Phòng, 1967

51

NGUYỄN CẢNH ÂN


1. CÁNH BUỒM BAY TRONG NẮNG

Tết nay cha vắng nhà Con về đây với mẹ Ít nhiều mẹ con ta Cũng gọi là có tết.

Cha còn là tám ba Mẹ cũng thì độ tuổi Rót chén dâng thờ cha Rót chén mừng thọ mẹ

Con giờ đây vẫn là Em đứa mừng, đứa chúc Nhẩm bài “Hoa trên đá”* Lại thấy mình khỏe ra.

Mẹ ơi trời sẽ thoáng Mây vén cuối trời xa Cánh buồm bay trong nắng Đời gọi mẹ con ta

Con lên đường công tác Chúc mẹ ở lại nhà Nén trầm thơm khói tỏa Con cúi đầu vái cha. LƯƠNG HUY CHÚ THÍCH: * Thơ Chế Lan Viên

52


2. TÌM

Người xưaGiữa ban ngàyĐốt đuốc tìm tri âm, tri kỷTa nayChìm nổi nơi trần thếKhát khao một vẻ yêu thương một tầm suy nghĩRong ruổi tháng nămChân thành, tha thiết

Bừng tỉnh. Nhìn raNhốn nháo chợ trời đủ vẻBiện chứng cõi người thực lắm xót xa.

Tim óc dầu dãi thực, mơCơ chừng Mò kim đáy bể.

LƯƠNG HUY 3. NGHĨ VỀ NGUYỄN DU

Mênh mang một cõ đất trờiNhững đau thế sự, muốn vui nhân tình

Giữa đời một sắc tinh anh.Tấm lòng nhân hóa câu thần, phép tiên.

1981- LƯƠNG HUY

53

NGUYỄN CẢNH ÂN

C. CẢM NHẬN

“ Suốt cuộc đời gắn bó với sự nghiệp giáo dục và có nhiều duyên nợ với văn chương. Nhà giáo, nhà thơ Lương Huy đã có một số đóng góp đáng ghi nhận cho cho thơ ca với nhiều đề tài: Mái trường, trẻ thơ, người thân gia đình, bạn bè…Nhà thơ cũng giành nhiều cảm xúc cho thời cuộc, những đổi thay thế sự. Lương Huy sáng tác nhiều thể loại thơ và cũng có nhiều câu, có bài lắng lại được trong lòng độc giả qua tập “Cánh buồm trong nắng”. Thơ Lương Huy có nhiều bài đậm tình nhân thế, ngẫm lâu mới thấu, đọc kỹ mới hiểu. Không hiểu điều gì mà tuổi đã ngoại bát tuần nhà thơ vẫn “…mò kim đáy bể” đi tìm cái điều mình khát khao đến vậy. Không biết rồi độc giả có được đón nhận những cái kim nhà thơ tìm thấy dưới đáy bể cuộc sống không đây?Kính chúc tác giả bày tỏ tiếng lòng thực hiện được ước nguyện của mình trong thi phẩm tiếp theo”.


54


LƯƠNG HUY

“Ban ngày” “đốt đuốc”(1) đi tìm“Tri âm, tri kỷ”(1) – im lìm… lạ thay!“Cánh buồm trong nắng” – Lương Huy “Nổi chìm… trần thế”(1), nghĩ suy, kiếm tìm…“Cơ chừng

Đáy bể mò kim”(1)

“Người xưa đốt đuốc” đi “Tìm”*- tìm ai?“Tha hương”(*), “Góp lửa”(*), “Đêm nay”(*)

“Em nâng tim lửa”(2), tình thầy “ấm thêm”(3)

*Một đời…ai cũng muốn tìm…Tri âm , tri kỷ - trong mình đó thôi!Tri âm, tri kỷ trọn đờiTìm được… Khó lắm! Hỡi người trong thơ?

(CẨN ANH) CHÚ THÍCH:

(1): Trích trong bài thơ “Tìm”(2): Trích trong bài thơ “Góp lửa”(3): Trích trong bài thơ “Đêm nay”(*): Tên các bài thơ in trong tập “Cánh buồm trong nắng”

55

NGUYỄN CẢNH ÂN

8. NGUYỄN QUỐC KHÁNH.( 1927 )

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Nguyễn Quốc Khánh.+ Sinh năm 1927+ Quê quán: Xã Phú lộc, huyện Can Lộc, Hà tĩnh.+ Địa chỉ: P.202, nhà C9b, phố Hoàng Ngọc Phách, Hà Nội.+ Đthoại: 04. 37764892+ Tốt nghiệp khoa văn ĐHSP Hà Nội+ Nguyên giáo viên dạy văn trường THPT Ngô Quyền, Hải Phòng + Tham gia ban tổ chức thành lập Chi hội văn nghệ Hải Phòng năm 1962 (Thời Nguyên Hồng, Trần Hoàn).+ Nguyên Ủy viên chi hội Văn nghệ Việt Bắc.+ Hội viên Hội nhà văn Hải Phòng.


*THAM GIA VIẾT:+ Có thơ in trong “Tạp chí sinh hoạt văn nghệ quân đội”,1954

56

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1+ Thơ in trên báo : Tiền phong , Đại đoàn kết, (từ năm 1957)+ Tập thơ “Đường quê” (In chung với Nông Quốc Chấn, Bàn Tài Đoàn, Cầm Giang)+ Thơ đăng rải rác ở các báo và tạp chí Trung ương và địa phương…

*ĐÃ XUẤT BẢN: Tập thơ: “Trong cõi phù sinh”- NXB Hội nhà văn, 2010.

*GIẢI THƯỞNG: Bài thơ “Nhắc tên Hồ Chí Minh”in trong tuyển tập thơ “Sáng Tháng Năm” được trao giải thưởng khuyến khích trong cuộc thi thơ- Chào mừng Đại Hội Đảng, năm 1960, do Đài tiếng nói Việt Nam và Hội Văn nghệ tổ chức.(Nghệ sĩ Kiều Miên đã ngâm bài thơ này trên Đài tiếng nói Việt Nam)


1. TRONG CÕI PHÙ SINH

57

NGUYỄN CẢNH ÂN

Trong cõi phù sinhLàm cuộc du sinhRời quê hương bồng bềnh ngoài thế cuộcThời trai trẻNgược xuôi Xuôi ngượcBao ngả đườngDanh phậnTình yêuThành – bạiTiếng khóc có khi mở lời tiếng hátSống chỉ một lần Vui vẻCõi phù sinh…

2. HOÀI NIỆM

Biết đâu là tận chân trờiĐể người gốc bể nối lời thề xưaEm ơi em lấy chồng chưaNơi sơ tán cũ bây giờ còn ai?

NGUYỄN QUỐC KHÁNH

3. LOANH QUANH “Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt” (Trịnh Công Sơn)

Thuở nhỏMẹ đưa lên chùaHương khói

58


Hồi chuông Tiếng mõBài giảng Kinh Thập điềuRu tôiLớn lên Theo anh thăm chùa cổBiển đề:Trụ sở ủy ban…Tối vui lớp học bình dânNgày rộng sân kho hợp tácVắng lời kệ câu kinh dìu dặtSáng chiều vang tiếngTiến quân caTuổi giàTheo người hằng sản hằng tâmDựng lại ngôi chùa đổGhép đá cầu ao Rước “Cụ” rùa đội bia về chỗ cũĐi dọc đường làng bới bới, be beQua những mảnh vườn gộp gộp, chia chiaDịp lễ Vu Lan vềNghe thượng tọa giảng: “Không không !Sắc sắc!...” Muốn sống lại thời con nítMẹ đã mất rồi Biết ai dẫn đi?!

( NGUYỄN QUỐC KHÁNH)

59

NGUYỄN CẢNH ÂN

C. CẢM NHẬN :

Đến với “Trong cõi phù sinh” của nhà giáo, nhà thơ Nguyễn Quốc Khánh, ta tìm thấy ở đó phẩm chất một người lính Cụ Hồ, nhân cách một nhà giáo, tâm hồn của một nhà thơ, nghệ sĩ. Tiếng lòng của tác giả găm sâu trong từng câu chữ. Cả tập thơ, tâm tư của tác giả thật đa chiều. Tập thơ đề cập tới nhiều vấn đề của cuộc sống.Và, có nhiều vấn đề tác giả muốn nói mà cứ “loanh quanh” chưa nói. Hình như qua từng thi phẩm, tác giả giành cho độc giả tự hiểu lấy…” (NGUYỄN CẢNH ÂN)

60


NGUYỄN QUỐC KHÁNH

“Ngày xưa có kẻ thắp đèn”(1)

“Đi tìm tri kỷ…ban ngày…hoài công”(1)

“Những ngọn đèn”(*), nắng ửng hồng“Những trái tim tím bầm lòng xót xa” (1).

“ Loanh quanh”(*), ta lại tìm ta.Cái “thời con nít”(2), nó qua mất rồi!“ Trong cõi phù sinh”(*) đường đời“Tiếng khóc”(3) ai đã “Mở lời”(3) với ta

Loanh quanh ta lại tìm ta, Đi tìm tri kỷ hóa ra tìm mình.Trở về với “Cõi phù sinh”Mong thi nhân sống hết mình – Khỏe! Vui!

(CẨN ANH)

CHÚ THÍCH:

(*): Tên các bài thơ in trong tập “Trong cõi phù sinh” (1): Trích trong bài “Những ngọn đèn” (2): Trích trong bài “Loanh quanh” (3): Trích trong bài “Trong cõi phù sinh”

61

NGUYỄN CẢNH ÂN

9. ĐOÀN MINH NGỌC(1942)

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên: Đoàn Minh Ngọc+ Sinh ngày: 24/12/1942+ Quê quán: Khâm thiên, Đống Đa, Hà Nội.+ Địa chỉ : Số 7/44/ngõ 37 An Đà ,Quận Ngô Quyền, Hải Phòng.+ Tốt nghiệp ĐHSP Khoa văn , khóa 1961-1964.+ Nguyên :

- Dạy văn các trường cấp 3 ở Nghệ An, Hải Phòng.

- Chuyên viên chính sở giáo dục & đào tạo Hải Phòng.+ Điện thoại: 031.373.1448 - 0907.158946+ BCH CLB thơ nhà giáo Hải Phòng

62



* THAM GIA VIẾT:

+ Các báo và tạp chí Trung ương và Địa phương+ Thơ in trong các tuyển tập:-Tấm lòng nhà giáo ( NXB Giáo dục-2012)-Thơ nhà giáo Hải Phòng (NXB Hải Phòng-2012)-Bạch Ngọc bên dòng Lam (NXB VHTT – 2013)-Nhớ về Đô lương (NXB VHTT – 2014)

* ĐÃ XUẤT BẢN:

- Khoảng sáng (NXB Hội nhà văn – 2011)- Rộng và hẹp (NXB Hội nhà văn – 2014)

63

NGUYỄN CẢNH ÂN


1. KHOẢNG SÁNG

Biển có chia đâu vẫn nguyên vẹn màu xanhGió thổi phương này vẫn mát về phương ấyTiếng thơ đêm chúng mình cùng nghe thấyNên chỗ khuất lòng thành khoảng sáng trong nhau!

Hải Phòng, 1996 ĐOÀN MINH NGỌC

2. RỘNG VÀ HẸP

Đã đi qua bao năm tháng mịt mùngĐể kiếm tìm tình yêu và cuộc sống…Không gặp nhau thế gian này quá rộngGặp lại nhau, trái đất hẹp vô cùng!

Trở lại Nghệ An 5/2010ĐOÀN MINH NGỌC

64


3. NGHĨ VỀ SÓNG

Sóng đập vào quá khứSóng dội về tương laiSóng mênh mang viễn xứSóng êm ru ban mai

Sóng ngân nga tiếng hátSóng bâng khuâng tím chiềuSóng xoa bàn chân cátSóng thầm thì lời yêu

Sóng sao như là đấtSóng sao như là ngườiSóng- Đất- Người hòa mộtSóng yêu thương như Đời.

Cát Bà, thu 2002 ĐOÀN MINH NGỌC

65

NGUYỄN CẢNH ÂN

C. CẢM NHẬN

1. “…Tác giả đã dành nhiều tâm huyết trong cuộc đời cho sự nghiệp giáo dục, trực tiếp đứng lớp và đảm đương công việc chỉ đạo môn Ngữ văn của ngành giáo dục phổ thông ở địa phương. Dấu vết nghề nghiệp chắc hẳn phần nào đổ bóng xuống trang viết. Thơ của tác giả Đoàn Minh Ngọc không chú mục gây cho bạn đọc những sửng sốt ban đầu, mà thường bình thản gửi gắm qua câu chữ, ẩn chứa sự kiếm tìm chìm lặn bên trong. …Với tác giả, nếu bỏ đi một đề tài vô cùng sâu nặng là nghề dạy học, thì bỏ qua ý nghĩa lớn của cuộc đời. Dạy học vừa là nghề nghiệp, vừa là niềm đam mê, mà cũng còn là lẽ sống…”

(“Khoảng sáng trong nhau, khoảng sáng trong đời” - PHẠM NGÀ)

2. “Ấn tượng và thành công của Đoàn Minh Ngọc không hẳn chỉ ở nội dung mà còn ở cấu tứ, cách diễn đạt riêng của anh theo phong cách vừa cổ điển vừa hiện đại. Thơ anh cổ mà không cũ, kim mà vẫn đượm màu truyền thống, con chữ thì hẹp, tình người thì rộng nên được nhiều bạn đọc ưa thích và trân trọng”

(“Con chữ thì Hẹp, tình người thì Rộng” - PHẠM QUANG CHU)

3. “…Như quả thông già tách vỏ - cây thông non vươn rễ biếc xanh, chúng tôi cứ nghĩ nhà giáo Đoàn Minh Ngọc là vậy…”

66


(PHẠM VĂN THANH)

ĐOÀN MINH NGỌC

“Chỗ khuất”,“Khoảng sáng trong nhau”(1)

“Có chia đâu…”(1), biển vẹn mà xanh nguyên.“Tiếng thơ đêm”(1) của chúng mìnhGió phương này thổi mát lành phương kia

Thời gian xuyên suốt tập thơSắc màu sáng những trang thơ mặn mà.Biếc - xanh - hồng - đỏ - hoa cà…Xanh màu nho – Trắng màu ngà – Răng đen.

Bằng lăng tím, tím giò lan.Mùa thi, phấn trắng, bảng đen, trống trường“Nghĩ về sóng”(2)- Ngọc sáng(*) trongNhà thơ, nhà giáo, mái trường – Đời Anh.

( CẨN ANH)

CHÚ THÍCH:

(1): Trích trong bài thơ “Khoảng sáng” (2): Tên bài thơ in trong tập thơ “KHOẢNG SÁNG”

67

NGUYỄN CẢNH ÂN

(*): Minh Ngọc.

10. HÀ THÚC QUẢ

( 1936 )

A. TIỂU SỬ:

+ Họ và tên :Hà Thúc Quả+ Ngày sinh : 24 – 5 – 1936+ Địa chỉ: 9B U18 ngõ 80 Lam Sơn, Lê Chân, Hải Phòng.+ Nguyên giảng viên CĐSP Hải Phòng+ Hội viên Hội nhà văn Hải Phòng.+ Phó chủ nhiệm CLB thơ nhà giáo Hải Phòng.+ Trưởng bộ môn thơ CLB Bạch Đằng, Hải Phòng.

68



* THAM GIA VIẾT: + Có bài viết đăng ở các báo, tạp chí trung ương và địa phương.* XUẤT BẢN:+Tím chiều (NXB Hải phòng – 2006)+Tàn –Nở (NXB Hội nhà văn – 2011)* THƠ IN TRONG CÁC TUYỂN TẬP:+ Tấm lòng nhà giáo ( NXB giáo dục )+ Thơ nhà giáo (NXB văn hoá dân tộc)+ Giọt nắng (NXB Hội nhà văn ) + Huế giữa lòng Hà nội (NXB văn hoá thông tin ) + 50 năm nghĩa tình (NXB văn hoá thông tin ) + Bạch ngọc bên dòng Lam (NXB văn hoá thông tin)+ Thơ nhà giáo Hải Phòng ( NXB Hải phòng )+ Ký ức trường xưa ( NXB Hải phòng )+ 20 mùa hoa ( NXB Hải phòng )+Cửa biển (NXB VHNT Hải phòng )…*GIẢI THƯỞNG:- Giải nhất thơ CLB Bạch Đằng năm 2010- Giải nhì thơ “Người lao động đất Cảng” – 2011- Giải nhì thơ “Nhà giáo với Bác Hồ” –SGD &ĐT và Hội CGC Thành phố Hải Phòng tổ chức, 2013.- Giải C cuộc thi do sở GD & ĐT tổ chức năm 2005 (Ký- viết chung với Phạm Đức bài “Thúc Hà, tác giả đoạt Huy chương vàng quốc tế cách đây 50 năm”)

69

NGUYỄN CẢNH ÂN

- Huy chương vàng trong liên hoan thơ “Văn minh sông Hồng và biển đảo”- Hải Phòng mở rộng, 2013.


1. TÀN NỞ Viết tặng những người cô đơn

Cô đơn Hoa - tự - nở Cô đơn Hoa - tự - tàn Thu mình làm chi vậy Đời mấy cánh hoa ơi ?

Hoa – tự - ánh lên rồi Cánh- Mặn chia đời khoảng trống Thả mình tàn – nở cùng thơ Như một lời ru Khi từng giọt lặng ngân… nửa vầng trăng lạ Thả cánh – ngọt chia vào hồn ta. Hai nửa cô đơn Kết giữa – Bờ Hoa Bến đục bến trong

70

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1 Hai bờ Tàn - Nở Lại gặp mình trong một nửa… Chia đôi! HÀ THÚC QUẢ

2. NGÀY VALETINES

Ngày lễ tình nhân em trẻ raCho em hát mãi khúc xuân caAnh rót đời em tình mật ngọtUống cạn môi em phút đậm đà. HÀ THÚC QUẢ

*

3. NƠI SƠ TÁN LẦN CUỐI ĐÓN THƯ BÁCKỷ niệm 45 năm Bác Hồ gửi thưLần cuối cho ngành giáo dục(1968)

Lá thư Bác về nơi sơ tánMột chiều thu nâng gió ngàn mâyTôi đứng lớp bền hầm kèo cỏ dày xanh láLòng rộn ràng truyền hơi ấm đến bàn tayTruyền tay nhau lá thư màu nắngPhấn trắng thơm đời thầy, lý tưởng Người trao

71

NGUYỄN CẢNH ÂN

Dù khó khăn đến đâu cũng thi đua dạy tốtTrường tôi rất đỗi tự hào(*)

Từ mùa thu ấyDưới ngọn đèn dầu leo lét đêm đêmTrang giáo án bừng lên mùa khát vọngMùa nở tầng cao vươn xaThời gian lên hương lắng đọng bài ca…

Bài ca mớiTừng lờiTừng lời NgườiGieo lên mỗi mùa khai giảng mớiKết lại 45 năm tròn nghĩa đậm đàKết vào trái tim taSáng trong tâm hồn taLời Bác dặn từ mùa thu lần cuốiMái trường yêu vàng cánh nở muôn hoa.

Tháng 8 năm 2013 HÀ THÚC QUẢ

CHÚ THÍCH:

72

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1 (*):Tháng 9/1968, Trường sư phạm cấp 2 tự nhiên, sơ tán tại xã Tiên Minh,Tiên Lãng, Hải Phòng. Cuối năm ấy tổ giáo viên KHTN được nhà nước thưởng huân chương lao động hạng ba.

C. NHẬN XÉT : 1. …“ Hà Thúc Quả nổi tiếng là thầy giáo dạy toán giỏi của thành phố Hải Phòng. Vẫn biết anh là người yêu văn học, cũng có lúc tạt ngang sang thơ phú một chút, những tưởng là thư giãn làm phong phú thêm tâm hồn, bổ trợ cho việc dạy toán, nào ngờ đọc tập thơ “Tím chiều” của anh bỗng thấy một con người khác của Hà Thúc Quả… Thơ anh, giống như con người anh: Đằm thắm, đôn hậu, dịu dàng; một chút duyên dáng dễ thương; một chút bay bổng vút lên từ mực thước; một chút lãng mạn trào dâng trong chừng mực tính cách nhà giáo; công chúng dễ đọc, dễ cảm…Bạn đọc có thể cảm nhận được thi pháp của anh khá vững, sư am hiểu của anh về thơ khá rõ”

( HỒ ANH TUẤN)

2. “…Có lẽ qua rất nhiều trải nghiệm, những mất mát đớn đau và cũng không ít ước nguyện, không muốn đầu hàng tuổi tác và số phận mà anh có thơ hay.Chínững nỗi niềm ấy đã chắp cánh cho thơ anh. Anh đã say- say nghiêng ngả dù cuộc đời cho anh một

73

NGUYỄN CẢNH ÂN

chút thôi…Chúc anh vẫn say để có nhiều thơ hay hơn nữa…

(THANH AN)

HÀ THÚC QUẢ

Một thầy giáo toán làm thơ“Tím chiều”, “Tàn –Nở”(1) – mộng mơ trải lòngNửa đời,“Bến đục – Bến trong”(2)

“Gặp mình một nửa”(2) mà lòng xót xa

Trí tuệ toán – tâm hồn thơTình thơ như muốn đợi chờ... ai đây?“Đợi,” “Rung”, “Sóng vỗ chiều nay”(*)

“Chiều vay chút nắng(*), “Cát bay”(*), gió lùa.

Đắm “Lời chúc đêm giao thừa”(*)

Mà đời“Gánh cả bốn mùa”(*)…thời gian?Hoa trong anh...nở, không tàn Hồn thơ đậm nét nhân văn dâng đời.

(CẨN ANH )

74

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1CHÚ THÍCH : (1) : Tên hai tập thơ của Hà thúc Quả. (2) :Trích trong bài “Tàn – Nở” (*) :Tên các bài thơ in trong tập thơ “Tàn –Nở”

11. NGUYỄN ĐÌNH TÂM( 1944)

A. TIỂU SỬ:

+Họ và tên: Nguyễn Đình Tâm +Bút danh: Nguyễn Đình Tâm +Ngày sinh: 24 -7 - 1944 +Quê quán Thị xã Cửa Lò, Nghệ an +Địa chỉ: 45A/ 98 Văn Cao, Ngô Quyền, Hải Phòng.

75

NGUYỄN CẢNH ÂN

+Nguyên giảng viên trường Đại học Hàng hải +Hội viên Hội nhà văn Hải Phòng. +Hội viên Hội khoa học phát triển nhân tài, nhân lực Hải Phòng.


*THAM GIA VIẾT: Có bài viết đăng ở các báo, tạp chí Trung ương và địa phương *T HƠ IN TRONG CÁC TUYỂN TẬP: Thơ Hải Phòng 5 năm, 10 năm, 20 năm, 40 năm

* ĐÃ XUẤT BẢN:+ “Sóng vào thu” (NXB Hải Phòng – 1982)+ “Tình biển” (NXB Hội nhà văn – 2005)+ “Thức với mùa thu”(NXB Hội nhà văn – 2012)

76



1. NHỚ BIỂN

Trầm ấm còi tàu lan nhanh vào khoảng lặng Nỗi nhớ cồn cào cuốn về phía Đại Dương Tiếng ì oạp vỗ vào tâm tưởng

Con sóng say, nghiêng ngả những cánh buồmThoảng nghe gió trở mình trong giấc ngủCơn mê chiều ướt mắt gọi người thương.

( NGUYỄN ĐÌNH TÂM )

2. BÁC XÍCH LÔ Những vòng lo toan quay suốt một đời Bác xích lô tuổi đã bảy mươi Cứ đạp mãi không thoát ngoài vòng xích

77

NGUYỄN CẢNH ÂN

Đạp tha thẩn giữa bao chiều vắng khách Tự chở mình …chầm chậm…

Trước hoàng hôn.

( NGUYỄN ĐÌNH TÂM)

3. THỨC VỚI MÙA THU (Viết cho con gái Lê Hoa)

Xa mùa thu lại đến với mùa thu Thành phố sáng trong mặt người rạng rỡ Vị hồng sâm thơm dần vào nỗi nhớ Những conđường lá đỏ, gió xôn xao.

Áo dài con tha thướt, thanh tao Hòa quyện với những sắc màu hanbok Ba rạo rực giữa hai miền mơ thực Con bé thơ và con tuổi trưởng thành

Giữa thanh bình, cao rộng trời xanh Thầm cảm tạ những ngày gian khổ Con hiền thảo giữa bạn bè mến mộ Con hồn nhiên hoa lá tươi thêm

Giữa xứ người con vẫn của quê hương Là yêu thương, tự hào, hy vọng Mai khôn lớn giữa dòng đời sôi động Vẫn có Ba, diểm tựa của quê nhà

Ký ức ùa về, ký ức trôi qua Sao lấp lánh khoảng trời xa chạng vạng

78

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1 Ngắm con ngủ bình yên bên giáo án Ba thức cùng ánh sáng của Gwangju Ba thức cùng nhân nghĩa của mùa thu. Gwangju. Mùa thu 2010 NGUYỄN ĐÌNH TÂM

C. CẢM NHẬN:

“Nhà giáo Nguyễn Đình Tâm vốn giảng viên, chủ nhiệm bộ môn Động cơ-Thiết bị nhiệt, trường Đại học Hàng hải Việt nam. Anh say mê khoa học kỹ thuật.Anh sớm đến với thơ bằng nỗi niềm đam mê.Sự nghiệp hàng hải với sóng, với biển, thiên nhiên, đất nước,… đã đi vào thơ anh như một sự thăng hoa.Thơ của nhà giáo, nhà thơ Nguyễn Đình Tâm đa dạng về thể loại, phong phú về đề tài, dạt dào tình cảm, khá sâu sắc về ý, tứ. Cùng với các thi phẩm viết về sóng,

79

NGUYỄN CẢNH ÂN

biển, thu,…bạn đọc đang chờ đón đón tiếng lòng của thi nhân ở sự đổi mới về thơ với nhiều đề tài khác”.


NGUYỄN ĐÌNH TÂM

Nặng lòng với Biển – Quê hươngHồn thơ anh đã nhuộm vàng sóng ru.

Anh từng “Thức với mùa thu”(*)

“Tình biển”(*) xô “Sóng vào thu”(*) đắm mình.“Giữa mùa lá hằng tôn vinh...”(1)

“Lá vàng rơi...”(1),“Lá lìa cành”(1) - Đẹp! Thu...“Nhớ biển”(2), nhớ “Ngã ba thu”(2)

Biển quê hương,“Tiếng sóng ru”(3)- Cửa Lò(4)

Thi nhân - nhà giáo mộng mơTâm tình thu - biển, hồn thơ dạt dào.

(CẨN ANH)

80

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1CHÚ THÍCH : (*): Tên các tập thơ đã xuất bản (1):Trích trong bài “Trước lá vàng rơi” (2):Tên các bài thơ trong tập thơ “Thức với mùa thu”. (3):Trích trong bài “Đêm Cửa Lò” (4): Quê hương của nhà thơ.

12. TRẦN NGUYÊN THẠCH (1949)

A. TIỂU SỬ: +Họ và tên :Nguyễn Ngọc Tấn. +Bút danh : Trần Nguyên Thạch +Ngày sinh :09 -10 -1949 . +Quê quán: Thanh Hóa +Địa chỉ : 56D Trần Phú, Hải Phòng +Nguyên giáo viên ngữ văn THPT Năng khiếu chuyên Trần Phú, Hải Phòng +Hội viên Hội nhà văn Hải Phòng. B. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC: * THAM GIA VIẾT:

81

NGUYỄN CẢNH ÂN

Có nhiều bài viết đăng tên các báo trung ương và địa phương. * ĐÃ XUẤT BẢN:+ “Bài ca đom đóm” (NXB Hải Phòng)+ “Bến xưa” (NXB HỘI NHÀ VĂN – 2010)


1. THÁC BẢN GIỐC

Bản Giốc ơi, người kể ta ngheCó phải lịch sử trúng thương ở nơi này, Bản Giốc?Mà thác bên trời buông trắng những khăn tangTa nghe tiếng thác như tiếng khóc

Nâng một chến rượu núi quêUống cùng non nước đau thươngTa có say xin người sau đừng tráchĐâu đất đai Tổ quốc?Đâu thác trắng ngàn xưa như mâyĐâu sông xanh ngàn xưa như ngọcVà đâu nữa ?Bến sông xưa em tắmDa núi trắng ngần cho ai mê say ?

Đưa tay vốc một vốc nước trong con sông đầu nguồn Tổ quốc

Nước sông hay nước mắtUống đi em nhé đừng quênNước nửa dòng bên như sắc máu lưu đày

vẫn im lặng chảy.Ra vềBản Giốc trong ta chỉ còn là tiếng gió như làn roi

82


quất bỏng rát con timĐâu danh thắng muôn đờiNgười anh hùng Bản Giốc giờ đâu ? Núi sông ầm ầm tiếng thác

Bản Giốc- Trùng Khánh – Cao Bằng hạ 2007TRẦN NGUYÊN THẠCH

2. MỰC TÍM SANG SÔNG

Có một lầnTa lỡ đánh rơi vào áo trắng em một giọt mực tímKhông bắt đềnNhưng em buồn em khóc.

Ta đăm đăm nhìn vào cõi nhớGiọt mực ngày xưa lớn lênThành trái tim hồngCho ta ngất ngâyMang theo suốt cả một thời chiến trận.

Bây giờ mực tím sang sôngNgày xưa thương lắmSao lòng lặng im.

Thành Vinh – 1995 TRẦN NGUYÊN THẠCH

3.ĐOM ĐÓM(Thơ Hai Ku)

83

NGUYỄN CẢNH ÂN

Đêm hè vắngCậu bé chân trần chơi cùng đom đómÁnh sáng nở đầy lòng bàn tay. Hạ 1995 TRẦN NGUYÊN THẠCH

C. CẢM NHẬN :

1. “Những trang thơ trí tuệ/ Day dứt bao nỗi niềm /Gợi bao điều nhân thế./ Máu ứa từng dòng thơ/ Đọc nghe mà đau ruột/ Mỗi địa danh đất nước/ Quặn thắt lòng thi nhân” (NGUYỄN CẢNH ÂN)

2. MỘT MÌNHMột mình chỉ tại thiếu emMột mình, chỉ một mình!Thêm một mình?Một mình đành phận giá băngBao mùa đông, chỉ nằm không, đợi chờ .Một mình văn, ai đọc cho.Một mình thơ, vần nhịp... lo một mình.

Một Tấn Ngọc Thạch vô tìnhBụi trần cũng chỉ lặng thinh, mặc đời!Văn chương lắm cũng thế thôi!“ Bến xưa”, chốn ấy- ngậm ngùi thế ư?“Bài ca đom đóm” – Hai ku(*)

Một sáng tạo mới, hướng đi đổi đời! Một mình, chỉ một mình thôi, Cùng nàng thơ hoá đá rồi hay sao?Trần Nguyên Thạch, bạn thơ đâu?Tìm thêm mình nữa, trao nhau chén tìnhRượu ngon chỉ uống một mình

84


Đá trơ gan, Ngọc bất thành, Bạn ơi! (CẨN ANH)CHÚ THÍCH:+ Những cụm từ in nghiêng đậm là tên các tập thơ của Trần Nguyên Thạch.+ (*): Hai Ku là thể thơ Nhật Bản, vào Việt Nam cuối thế kỷ XX. Thể thơ này ngắn – cực ngắn, hình thành từ thế kỷ 17 do phát kiến của Matsuo Basho (1644 – 1694).

TRẦN NGUYÊN THẠCH

“BẾN XƯA”(*), day dứt nỗi đời!“Bản Giốc ơi!”... “thác bên trời”... “khăn tang”(1)

“Hoàng sa Đất Việt”(2) kiêu hùng“Sao lòng ta nhói buốt”(2) cùng thời gian.

Nhà thơ – nhà giáo chuyên văn“Nhìn em qua cốc rượu tràn hoa nghiêng”(3)

“Rơi cộc...đáy cốc bàng hoàng ”(3)

Đau lòng “Mực tím sang sông”(4) lâu rồi!

“Trăng in đáy cốc”,(5) cạn thôi !Vì ai, “đâu chẳng có đời vọng phu”?(6)

Bao giờ? cho đến bao giờ Trang thơ trí tuệ, ấm thơ trang đời.

(CẨN ANH)

CHÚ THÍCH :

85

NGUYỄN CẢNH ÂN(*) Tên tập thơ của Trần Nguyên Thạch (1) Trích bài “Thác Bản Giốc”(2) Trích bài “ Xin gửi Hoàng Sa”(3)Trích bài “ Cốc rượu”(4) Tên bài thơ in trong tập thơ “BẾN XƯA”(5) Tên bài thơ in trong tập thơ “BẾN XƯA” (6) Trích trong bài “ Còn đó Vọng phu”

13. HỒ ANH TUẤN( 1943 )

A. TIỂU SỬ:+ Họ và tên: Hồ Anh Tuấn+ Ngày sinh : 14-12-1943+ Quê quán: Quỳnh đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An+ Địa chỉ : Số 4/155, phố Lán Bè, Lê Chân, Hải Phòng+ Nguyên Hiệu trưởng THPT Cát Hải, Hải Phòng.+ Nguyên trưởng phòng GD&ĐT Cát hải, Hải Phòng

86

Chân dung nhà thơ – nhà giáo Hải Phòng – Tập 1+ Nguyên phó chủ tịch UBND huyện Cát hải, Hải Phòng+ Hội viên Hội VHNT Hải Phòng.+ Hội viên HỘI NHÀ VĂN Việt Nam + Nguyên : - Chủ tịch Hội liên hiệpVHNT Hải Phòng - Tổng biên tập tạp chí Cửa biển. + Chủ nhiệm CLB thơ nhà giáo Hải Phòng.

B. SỰ NGHIỆP VĂN CHƯƠNG:

* THAM GIA VIẾT: + Báo Văn Nghệ +Tạp chí Cửa biển + Các báo trung ương và địa phương*ĐÃ XUẤT BẢN:+Thơ tình của đá (NXB Hải Phòng, 1993 )+ Mùa thu đến muộn (NXB Hải Phòng,1995 )+ Giấc mơ của biển (NXB Văn học – (1998)+ Cánh chim hoang (NXB Hội nhà văn, 2002)+ Biển và em (NXB Hội nhà văn-2004)+ Chàng dũng sĩ dưới đáy biển –Truyện đồng thoại (NXB Kim đồng-2004)+ Nếu em là mùa thu (tập thơ nhạc – NXB Hải Phòng-2007)+ Những mảnh tâm tư (NXB Hội nhà văn-2008)+ Tự tình với mùa thu (NXB Hội nhà văn – 2010)+ Tình yêu không biên giới (NXB Hội nhà văn 2012)*GIẢI THƯỞNG: + Giải C về thơ, cuộc thi báo Người giáo viên nhân dân,1971

87

NGUYỄN CẢNH ÂN

+ Giải C tập “Cánh chim hoang”(2002) và tập “Biển và em”(2004)của uỷ ban toàn quốc liên hiệp các hội VHNT Việt Nam. + Giải thưởng Nguyễn Bỉnh Khiêm 1995-1997 của thành phố Hải Phòng. +Giải thưởng VHNT Hải Phòng năm2004-2005. + 08 giải thưởng viết lời thơ cho các ca khúc (đồng tác giả) của UBTQLH các Hội VHNT Việt Nam, Hội nhạc sĩ Việt Nam và các bộ ngành…

88



1. CỔNG TRƯỜNG

Cổng trường đông chật tiếng cườiXôn xao hạt nắng vàng rơi dấu giàyCổng trường bay áo trắng bayBâng quơ tay chạm bàn tay học tròNhân từ ánh mắt thầy côLà con thuyền đón ước mơ vào trườngHoa chi thương đến là thươngNở hồng trên má tuổi đương dậy thìCổng trường, nếu bước chân điMừng vì khôn lớn, buồn vì cách chiaXao lòng một giọt sương khuyaTuổi trăng tròn chớm néo về… tình yêu

Xa trường cánh phượng mang theoTrái tim ai cũng có nhiều lửa thiêngKhép vào là mảnh trời riêngMở ra đường lớn nối liền chân mây.

Bâng khuâng qua cổng xuân nàyVẫn đàn em đó, vẫn thầy, vẫn côBao nhiêu sóng gió dạt xôAi ngăn bọt biển dạt vô sân trường ?

Cổng trường lưu giữ tình thươngAi từng qua sẽ vấn vương suốt đời.

(HỒ ANH TUẤN)

89

NGUYỄN CẢNH ÂN

2. THẦY TÔI

Con vẫn là đứa trẻ thơ lên bảyThuở thầy tóc đã trắng mâySách phấn , bảng đen ríu rít đến nhà thầyDưới dậu hòe hoang ngạt tiếng ve say.

Vẫn là đứa trẻ rạp đầu trên phản nhỏCái phản cập kênh trên hai chồng gạch vỡThầy cầm tay nắn từng chữ, từng dòngMồ hôi thầy, mồ hôi con rơi trên trang vở

Mơ hồ trưa tiếng khô rang guốc gỗĐọc chính tả tiếng thầy như sương rơi trên cỏMơ hồ trưa những câu chuyện cổThầy dắt chúng con qua tuổi thơ ngây

Con đã về đây, hôm nay trước nền cũ nhà thầyMấy chục năm phong trần vẫn là đứa trẻ thơ lên bảyThầy đã khuất, mái tranh nghèo đã mấtCon cháu thầy dựng biệt thự nguy nga

Mừng cho thầy mà thương thế thuở xưa xaNhững tướng lĩnh, giáo sư bồn chồn ngày gặp mặtTiếng guốc gỗ gõ vào ký ứcNgỡ từ trong cổ tích thầy về.

HỒ ANH TUẤN

90


3.TRƯỜNG XƯA

Ngỡ ngàng trước ngôi trường mớiThầy giáo xưa đâu rồi?Cả tôi ngày xưa ấyCũng đã thành xa xôi!

Lên với mây với gióTrường mới cao nguy ngaVẫn như chú trò nhỏDưới bóng thầy giáo già.

Bạn cũ giờ đâu taTrường mới cao nguy ngaVẫn như chú trò nhỏDưới bóng thầy giáo già.

91

NGUYỄN CẢNH ÂN

Bạn cũ giờ đâu ta?Ai lập nghiệp quê nhà?Ai lên tướng, lên tá?Ai lên ông, lên bà?

Trường xưa: Tranh, tre, láChẳng thẹn với cuộc đờiCác em ơi, trường mớiCó nâng tầm con người?

Đừng nhìn tôi lạ thế(Cái “lon” tướng trên vai!)Tôi tìm về ngày cũGặp các em… tương lai.

HỒ ANH TUẤN

92


C. CẢM NHẬN

1. “Hồ Anh Tuấn là một nhà giáo, nhà thơ gắn bó gần suốt cuộc đời với giáo dục, biển đảo.Từ một thầy giáo dạy văn, Hiệu trưởng trường cấp3, Anh trở thành nhà quản lý giáo dục, chủ tịch Hội VHNT Hải phòng...Tôi đã có dịp thăm anh ở Cát Hải, Cát Bà, khi anh còn làm trưởng phòng giáo dục huyện đảo Cát Hải, biết Anh và thơ anh từ đó. Thơ Hồ Anh Tuấn nặng tình với trẻ thơ, với nhà trường, cháy lòng với biển đảo, với em và mùa thu. Bút lực của Anh thật sung mãn. Thơ tình rút từ lòng Anh những dòng mật ngọt dâng hiến cho đời.” ( NGUYỄN CẢNH ÂN)

93

NGUYỄN CẢNH ÂN

2. “…Chế Lan Viên có câu thơ rất hay viết về hạnh phúc: Khi được lúa, ta được cả chim trời đến hót. Hạnh phúc trở về, hạnh phúc hoá thành đôi. Câu thơ ấy ứng vào những năm cuối khi từ giã quan trường của Hồ Anh Tuấn: Năm 2005 anh được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam, đó là sự khẳng định muộn màng với một người đã yêu, đã tin, gửi gắm cả đời mình cho thơ với một sự mê đắm lạ lùng… Anh đã đi trên con đường gập ghềnh, gian khó, khổ đau ấy "con đường ảo của người làm thơ" như anh tự bạch, để viết những câu thơ có ích cho nhân sinh thế thái muôn đời … Anh đã có 5 tập thơ, 1 cuốn truyện thiếu nhi, 83 bài hát phổ thơ anh… tất cả đều có dấu tích của Hải Phòng, thành phố đã trở thành quê hương thứ hai của anh, hệt mảnh đất Quỳnh Lưu, Nghệ An - nơi anh đã sinh ra.”

(NGUYỄN LONG KHÁNH )

94


HỒ ANH TUẤN

Cuộc đời dạy học, làm thơMái trường – biển – đảo: Mộng mơ với đời“Trường xưa”(*) ấm tiếng “Thầy tôi”(*)

Nắn từng nét chữ, mồ hôi: Con – Thầy.

“…Chúng con qua tuổi thơ ngây”(1)

“Cổng trường” (*) - “Đường lớn chân mây nối liền”(2)

“Đồng môn”(*) - nay đã cao niênNgười làm tướng, kẻ bén duyên thơ đời.

Gom từng con chữ thơ chơiNgấm từng trang sách, cuộc đời ấm thêmMái trường – Thu – Biển – Đảo – Em …Từng giọt trí tuệ chắt đem dâng đời

Hồ Anh Tuấn – Thi Nhân ơi!Tâm Anh nhà giáo – Hồn đời nhà thơ.

CẨN ANH

CHÚ THÍCH: (*): Tên các thi phẩm Hồ Anh Tuấn viết về nhà trường (1): Trích trong bài “Thầy tôi” (2): Trích trong bài “Cổng trường”

95

NGUYỄN CẢNH ÂN

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU....................................................................5

LỜI TỰA............................................................................8

1. TRỊNH BÌNH AN..........................................................9

2. THANH AN.................................................................15

3. NGUYỄN LÂM CẨN..................................................23

4. PHẠM QUANG CHU.................................................31

5. THÚC HÀ....................................................................37

6. VŨ DUY HÙNG..........................................................44

7. LƯƠNG HUY..............................................................50

8. NGUYỄN QUỐC KHÁNH.........................................56

9. ĐOÀN MINH NGỌC..................................................62

10. HÀ THÚC QUẢ........................................................68

11. NGUYỄN ĐÌNH TÂM............................................75

12. TRẦN NGUYÊN THẠCH........................................81

13. HỒ ANH TUẤN.......................................................86

96


NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA - THÔNG TIN43 Lò Đúc - Hà Nội

Website: www.nxb-vhtt.com.vn/ Điện thoại: 04 9719 512; Fax: 04 9719 848

___________________________

CHÂN DUNG NHÀ GIÁO – NHÀ THƠ

HẢI PHÒNG (TẬP I)

Thơ NGUYỄN CẢNH ÂN

Chịu trách nhiệm xuất bản

Lê Tiến Dũng

Chịu trách nhiệm bản thảo

Vũ Thanh Việt

Biên tập

Nguyễn Văn Mười

Sửa bản in

Nguyễn Cảnh Lý

_______________________In 1000 cuốn, khổ 14.5 x 20.5cm, tại

Nhà in Khoa học và Công nghệSố đăng ký KHXB: 941-2014/CXB/20-66/VHTT

Quyết định số 550/VHTT-KH cấp ngày 14 tháng 5 năm 2014 In xong và nộp lưu chiểu quý II năm 2014

97

Education

Nha tho nha giao hp (ban sua) (1)