Het geheugen van de vakbeweging

Vrienden van de Historie van de Vakbeweging

httpvakbondshistorienlindexphpid=69amptx_ttnews5Btt_news5D=652ampcHash=0155a82d

306626b8b8b7e37773605e71

Aanmelden nieuwsbrief httpvakbondshistorienlcontactaanmelden-nieuwsbriefhtml

Britse mijnstaking 1984

De solidariteit kwam van lsquode verkeerde kantrsquo

In de meeste speelfilms zijn stakingen bloedserieuze aangelegenheden Denk aan de

dramatiek in de film over het leven van de gebroeders Pieter en Adolf Daens of de dreigende

geweldsuitbarsting tegen stakende landarbeiders in NovecentoDe speelfilm Pride biedt een

ander beeld van een staking namelijk dat van de verbroedering tussen een groep homorsquos en

lesborsquos met de stakende mijnwerkers hoewel de kompels niet veel moesten weten van de

steun van die lsquopervertsrsquo

Solidariteit van homos en lesbiennes met stakende Britse mijnwerkers

De film gaat over de mijnwerkersstaking in 19841985 in Schotland en Wales 27 miljoen

arbeidsdagen gingen door de staking verloren 25000 jobs verdwenen 11300 mijnwerkers en

aanhangers van de stakers werden opgepakt en 5600 mijnwerkers moesten voor de rechtbank

komen Uiteindelijk werden na 9 maanden de mijnen gesloten

Waargebeurd

Pride is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een groep gay-

activisten in Londen die geld inzamelden voor de stakende mijnwerkers De regering van

Margaret Thatcher had het voornemen om vele tientallen verlieslijdende kolenmijnen te sluiten en

legde beslag op de fondsen van de National Union of Mineworkers (NUM)

Echt enthousiast reageerde de leiding van de bond niet op de steun van de Lesbians and Gays

Support the Miners Hoe zou de achterban reageren op de samenwerking met een stelletje

homorsquos Die besluiten om dan maar direct contact te leggen met een groep mijnwerkers in het

dorpje Onllwyn in Wales en de samenwerking tussen miners en gays verloopt na wat

aanloopproblemen tussen de twee subculturen succesvol

Het dansje dat de speelse gay-actievoerder Diminci West tijdens een actievergadering in een

kroeg uitvoert valt in de smaak Eerst bij de mijnwerkersvrouwen en uiteindelijk gaan de mannen

lsquodie hier nooit dansenrsquo ook om Wie mocht denken dat de film door de nodige gay-elementen licht

en vrolijk verteerbaar is heeft het mis De keiharde strijd tijdens dit conflict door Ken Smith van

The Socialist ooit omschreven als een A civil war without gun wordt niet verdrongen door platte

nichtenhumor

Regisseur Matthew Warchus zegt hierover in een interview met de Volkskrant ldquoIk heb niets tegen

het verfilmen van een verhaal voor groot publiek integendeel maar het mocht niet ten koste gaan

van het drama rond de staking De passie en woede van die tijd mochten niet ontbrekenrdquo

Feiten

Pride is geen historisch document en wie de historische feiten over de mijnwerkersstaking van

1984-1985 wil leren kennen kan elders terecht Maar de film belicht een element uit de strijd dat

nooit eerder aandacht kreeg Warchus (47) zat in het laatste jaar van de acties op de middelbare

school ldquoIk groeide op in het noorden van Engeland met overal kolenmijnen en geiumlsoleerde

dorpjes De onmacht en armoede kwamen heel dichtbij Ik hoop dat jonge mensen via deze film

meer te weten komen over de geschiedenis van het landrdquo

Het idee voor het bondgenootschap tussen gays en miners kwam destijds van Mark Ashton (nu

gespeeld door de Amerikaanse acteur Ben Schnetzer) een geeumlngageerde homo uit Londen die

tijdens de Gay Pride optocht van 1984 op het idee kwam te collecteren Hij moet ervaren dat zijn

eigen gemeenschap niet staat te springen om te helpen Sommigen van hen zijn de

mijnwerkersdorpen ontvlucht richting Londen juist vanwege de latente anti-homosentimenten en

de pesterijen waar ze aan bloot stonden

Kompels en perverselingen

Hoogtepunt van de samenwerking is het benefietconcert op 10 december 1984 waar onder andere

Bronski Beat met voorzanger Jimmy Somerville optreedt Het concert draagt de titel Pits and

Perverts (Kompels en perverselingen) Zo luidde namelijk de kop van het dagblad The Sun van

het Rupert Murdochconcern die systematisch de staking van de mijnwerkers in een kwaad

daglicht zette Het effect was tegenovergesteld hoewel de leiding van de NUM blijft aarzelen over

de gaysteun en de mijnwerkers in Onllwyn nog een loer draait

Maar de klok kan niet meer worden teruggedraaid Een jaar later neemt het congres van de

Labourpartij een resolutie aan waarin de steun aan homo-emancipatie wordt uitgesproken vooral

dankzij de zogeheten blokstem van de NUM De bond loopt kort daarna aan de kop van de Gay

Pride 1985

In de film overheersen de positieve en ook emotionele elementen Soms verloopt de verbroedering

wel erg gemakkelijk en zijn een indrukwekkend vakbondsvaandel of twee handenschuddende

mannen voldoende om de kloof te overbruggen Veel van de hoofdrolspelers van toen zijn nog in

leven zoals Siacircn James de begripvolle huisvrouw van een wantrouwende mijnwerker

Siacircn was de eerste die de dansvloer opging toen de activist Diminci West zich presenteerde Zij

wilde meer dan het huishouden en ging de politiek in Ze is nu parlementsafgevaardigde voor

Labour Siacircn is enthousiast over het eindresultaat van de film ldquoWij wilden dit al zo graag we

hebben 30 jaar moeten wachten voor dat dit verhaal verteld kon wordenrdquo

Kees van Kortenhof

Oktober 2014

_____

(Pride is geregisseerd door Matthew Warchus en in 34 Nederlandse bioscoopzalen te zien)