ULLIAM SHEKSPIR ULLIAM SHEKSPIR (1564-1616)(1564-1616)

Ulliam Shekspir e ngriti artin Ulliam Shekspir e ngriti artin poetik në majat më të larta. poetik në majat më të larta. Kur flitet për Shekspirin, fare Kur flitet për Shekspirin, fare pak emra i qendrojnë përkrah pak emra i qendrojnë përkrah dhe asnjë përsipër. Studimet, dhe asnjë përsipër. Studimet, analizat dhe komentet reth tij analizat dhe komentet reth tij janë të panumërta dhe të janë të panumërta dhe të gjithë bien dakort në një pikë: gjithë bien dakort në një pikë: vepra shekspiriane është e vepra shekspiriane është e admirueshme si tërësi dhe në admirueshme si tërësi dhe në tërë përbërsit e veqantë. Nuk tërë përbërsit e veqantë. Nuk ka aktor që nuk do të ka aktor që nuk do të dëshironte të luante në një dëshironte të luante në një pjesë të tij.pjesë të tij.

William ShakespeareWilliam Shakespeare (sq. (sq.Uiliam Uiliam ShejkspirShejkspir) është dramaturgu më i ) është dramaturgu më i njohur anglez lindi njohur anglez lindi në Stratford mbi Avon më 23 prill të në Stratford mbi Avon më 23 prill të vitit 1564 vdiq më 23 prill 1616.vitit 1564 vdiq më 23 prill 1616.

Uiliami ishte fëmija i tretë i John Uiliami ishte fëmija i tretë i John dhe Mary Shakespeare. Nga tetë dhe Mary Shakespeare. Nga tetë fëmijët e tyre mbijetuan katër, dy fëmijët e tyre mbijetuan katër, dy prej të cilëve u bënë aktorë: Uiliami prej të cilëve u bënë aktorë: Uiliami dhe vëllai i tij më i vogël Edmund i dhe vëllai i tij më i vogël Edmund i lindur më 1580, i cili shkoi me të lindur më 1580, i cili shkoi me të në Londër.në Londër.

Ulliam Shekspir u martua në moshën Ulliam Shekspir u martua në moshën 18-vjeqare me Ana Herthuejn, disa 18-vjeqare me Ana Herthuejn, disa vjet më e madhe se ai, sigurisht që e vjet më e madhe se ai, sigurisht që e ka penguar të vazhdojë studimet ka penguar të vazhdojë studimet universitare, megjithëse disa universitare, megjithëse disa biografë pohojne se ai ka mundur të biografë pohojne se ai ka mundur të ndjekë mësime në Oksford gjatë një ndjekë mësime në Oksford gjatë një ose dy semestrash. Me të shoqen ai ose dy semestrash. Me të shoqen ai do të kishte tre fëmijë:një djalë, me do të kishte tre fëmijë:një djalë, me emrin Hamnet, që do ta pikëllonte emrin Hamnet, që do ta pikëllonte me vdekjen në moshën e njomë me vdekjen në moshën e njomë njëmbëdhjetëvjeqare, dhe dy vajza, njëmbëdhjetëvjeqare, dhe dy vajza, Suzana dhe Judita, të cilat i donte Suzana dhe Judita, të cilat i donte shumë.shumë.

Rreth moshës 22 vjeq, Ulliam Rreth moshës 22 vjeq, Ulliam Shekspir largohet përfundimisht Shekspir largohet përfundimisht nga familja dhe vendoset në nga familja dhe vendoset në Londër. Mendohet se vitet e Londër. Mendohet se vitet e para të qëndrimit në Londër ai u para të qëndrimit në Londër ai u bashkua me ndonjë trupë bashkua me ndonjë trupë aktorësh shëtitës, por asnjë aktorësh shëtitës, por asnjë dokumentim të saktë nuk ka për dokumentim të saktë nuk ka për këtë periudhë.këtë periudhë.

Mirpo më 1592 del se ermi i Mirpo më 1592 del se ermi i Shekspirit njihej në Londër, Shekspirit njihej në Londër, qoftë si autor dramatik, qoftë si qoftë si autor dramatik, qoftë si aktoraktor

Vepra e tij e parë Vepra e tij e parë Henriku VIHenriku VI, u , u shfaq po këtë vit, ndërkohë që shfaq po këtë vit, ndërkohë që autori i ri pëmendet nga autori i ri pëmendet nga bashkëkohësit me nofkën “shake-bashkëkohësit me nofkën “shake-scene” (“skenë tundësi”), që iu ngjit scene” (“skenë tundësi”), që iu ngjit sipas emrit të vet Shakespeare sipas emrit të vet Shakespeare 

Në saje të mbështetjes së kontin Në saje të mbështetjes së kontin Sauthemton, Shekspiri mundi të Sauthemton, Shekspiri mundi të përparojë shpejt në mjedisin përparojë shpejt në mjedisin londinez. Më1597 ai ka shruar londinez. Më1597 ai ka shruar veprat e para dhe është bërë veprat e para dhe është bërë bashkëthemelues i teatrit “Globus”. bashkëthemelues i teatrit “Globus”. Në këtë teatër do të luhen pjesët e Në këtë teatër do të luhen pjesët e tij të mëdha, kurse ai vetë do të jetë tij të mëdha, kurse ai vetë do të jetë aktor.aktor.

Trupa e teatrit merrej nën mbrojte Trupa e teatrit merrej nën mbrojte nga mecenë të fuqishëm, lordë e nga mecenë të fuqishëm, lordë e shambellanë, e më pas nga vetë shambellanë, e më pas nga vetë mbreti Xhejms, që erdhi në fron mbreti Xhejms, që erdhi në fron mbas vdekjes së mbretëreshës mbas vdekjes së mbretëreshës Elizabetë. Deri më 1612, kur Elizabetë. Deri më 1612, kur Shekspiri vendos ta lërë Londrën e Shekspiri vendos ta lërë Londrën e të tërhiqet në Straford, ku me 1597 të tërhiqet në Straford, ku me 1597 ka blerë një shtëpi të bukur sa edhe ka blerë një shtëpi të bukur sa edhe vet veprimtaria e tij skenike. Më vet veprimtaria e tij skenike. Më 1616 Sheksipri përpilon testamentin 1616 Sheksipri përpilon testamentin e vet dhe vdes një muaj mbrapa, në e vet dhe vdes një muaj mbrapa, në datën që ka lindur, 23 prill, dhe datën që ka lindur, 23 prill, dhe varroset në kishën e vendlindjes.varroset në kishën e vendlindjes.

Shekspiri konsiderohet si shkrimtari Shekspiri konsiderohet si shkrimtari më i shkëlqyer i gjuhës angleze, në më i shkëlqyer i gjuhës angleze, në mënyrë absolute, një ndër mënyrë absolute, një ndër shkrimtarët më të mëdhenj të të shkrimtarët më të mëdhenj të të gjitha kohërave. Ai ka qenë gjitha kohërave. Ai ka qenë komediograf, dramaturg, por komediograf, dramaturg, por edhe aktor. Ai jo vetëm që shkroi edhe aktor. Ai jo vetëm që shkroi disa tragjedi të jashtëzakonshme të disa tragjedi të jashtëzakonshme të cilat hynë në historinë e letërsisë cilat hynë në historinë e letërsisë botërore, por edhe shumë botërore, por edhe shumë komedi dëfryese që nuk u shfaqen komedi dëfryese që nuk u shfaqen kurrë nëpër skenat angleze.   kurrë nëpër skenat angleze.  

Në një qerek shekulli krijmatri, Në një qerek shekulli krijmatri, Shekspiri realizoi një vepër të Shekspiri realizoi një vepër të mahnitshme, shumë të larmishme e mahnitshme, shumë të larmishme e të bollshme. Gjithsej 37 vepra për të bollshme. Gjithsej 37 vepra për teatrin, nga te cilat 13 tragjedi, 10 teatrin, nga te cilat 13 tragjedi, 10 drama historike, 14 komedi. Nuk drama historike, 14 komedi. Nuk mbetet aspak mbrapa pjesa e tjetër mbetet aspak mbrapa pjesa e tjetër e krijmtarisë, ku bëjnë pjesë 154 e krijmtarisë, ku bëjnë pjesë 154 sonete, të vlerësuara si realizimi sonete, të vlerësuara si realizimi poetik më i qmueshëm i gjithë poetik më i qmueshëm i gjithë periudhës elizabetiane , 2 poema të periudhës elizabetiane , 2 poema të gjata, secila një perlë në llojin e vet, gjata, secila një perlë në llojin e vet, si dhe poezi të rastitsi dhe poezi të rastit

Karakteristika që e bëri Karakteristika që e bëri Shekspirin të mbahet si poet Shekspirin të mbahet si poet i larte dramatik, ishte se ai i larte dramatik, ishte se ai përdori kryesisht vargun- përdori kryesisht vargun- komedi, drame, tragjedi.komedi, drame, tragjedi.

Prodhimi dramatik i Shekspirit njeh katër periudha Prodhimi dramatik i Shekspirit njeh katër periudha kryesore. kryesore.

Në periudën e rinisë (1588-1595) mbizotrojnë Në periudën e rinisë (1588-1595) mbizotrojnë dramat historike dhe komeditë. Një ndër titujt më të dramat historike dhe komeditë. Një ndër titujt më të njohur janë pjesa njohur janë pjesa Rikardi III,Rikardi III, komedite komedite Zhytja eZhytja e kryeneqeskryeneqes dhe dhe Endrra e nje nate vereEndrra e nje nate vere, tragjedia , tragjedia Romeo dhe Zhuljeta.Romeo dhe Zhuljeta.

Periudha e pjekurise (1595-1602) mbahet si peridha Periudha e pjekurise (1595-1602) mbahet si peridha e komedive të mëdha, të tilla si e komedive të mëdha, të tilla si Shumë zhurmë përShumë zhurmë për asgjë,asgjë, Si të doni juSi të doni ju, , Nata e dymbëdhjetëNata e dymbëdhjetë..

Periudha e pesimizmit (1602-1610) dhe përkon me Periudha e pesimizmit (1602-1610) dhe përkon me krijim e tragjedive të mëdha , që pëbëjnë kurorën e krijim e tragjedive të mëdha , që pëbëjnë kurorën e qmueshme të teatrit shekspirian: qmueshme të teatrit shekspirian: Hamlet, MakbethHamlet, Makbeth. . Otello, Mbreti Lir.Otello, Mbreti Lir.

Dhe periudha e pajtimit me veten: I tërhequr në Dhe periudha e pajtimit me veten: I tërhequr në pronat e tij në vendlindje,dramaturgu i madh pronat e tij në vendlindje,dramaturgu i madh shkruan pjesët e njohuara si tagjikomedi, ku shkruan pjesët e njohuara si tagjikomedi, ku elementi fantastik-alegorik bëhet mbizotrues dhe elementi fantastik-alegorik bëhet mbizotrues dhe pesimizmi bashkohet me poezinë më të lartë.pesimizmi bashkohet me poezinë më të lartë.

Komeditë e Shekspirit ndahen në Komeditë e Shekspirit ndahen në dy kategori , në komedi dy kategori , në komedi satirikesatirike dhe dhe problemoreproblemore nga njëra anë dhe në nga njëra anë dhe në komedikomedi romaneske romaneske dhe dhe fantastikefantastike nga ana tjetër.nga ana tjetër.

Në llojin e parë hyjnë komeditë ku Në llojin e parë hyjnë komeditë ku pëqeshen anë të ndryshme të pëqeshen anë të ndryshme të karakterit dhe të shoqërisë njerzore, karakterit dhe të shoqërisë njerzore, si për shembull tek si për shembull tek Zbutja eZbutja e kryeneqeskryeneqes. Kurse komedia . Kurse komedia problemore problemore Masë për masëMasë për masë ndërthur ndërthur intrigën e dashurisë me problemin e intrigën e dashurisë me problemin e abuzimit me pushtetin.abuzimit me pushtetin.

Grupimin tjetër dhe më të Grupimin tjetër dhe më të rëndësishëm e përbëjnë rëndësishëm e përbëjnë tragjeditë mbretrore, ku dallohen tragjeditë mbretrore, ku dallohen Hamleti, Makbethi dhe Mreti Lir. Hamleti, Makbethi dhe Mreti Lir. Ketu konflikti tragjik lind si Ketu konflikti tragjik lind si pasojë e një krimi, të cilin pasojë e një krimi, të cilin Shekspiri e përcakton si më të Shekspiri e përcakton si më të tmerrshmin, e ky është krimi i tmerrshmin, e ky është krimi i uzurpimit të pushtetit, ose vrasja uzurpimit të pushtetit, ose vrasja e mbretit.e mbretit.

Temën e dashurisë Shekspiri e ka trajtuar në shumë Temën e dashurisë Shekspiri e ka trajtuar në shumë vepra të tij, që nga sonetet, poemat dhe tragjeditë, por në vepra të tij, që nga sonetet, poemat dhe tragjeditë, por në asnjërën prej tyre kjo temë nuk është trajtuar si diçka në asnjërën prej tyre kjo temë nuk është trajtuar si diçka në vetvete dhe e papërzier me probleme të tjera, siç është vetvete dhe e papërzier me probleme të tjera, siç është bërë kjo në "Romeo dhe Zhulietën". bërë kjo në "Romeo dhe Zhulietën". Për herë të parë në një tekst dramatik paraqiten Për herë të parë në një tekst dramatik paraqiten personazhe plotësisht të individualizuara dhe të gjalla, personazhe plotësisht të individualizuara dhe të gjalla, në zhvillim shpirtëror fizik. Kjo është një dramë me një në zhvillim shpirtëror fizik. Kjo është një dramë me një përmbajtje të theksuar lirike. përmbajtje të theksuar lirike. Subjekti i veprës është shumë i thjeshtë dhe në qendër të Subjekti i veprës është shumë i thjeshtë dhe në qendër të tij vendoset dashuria e dy të rinjve, tij vendoset dashuria e dy të rinjve, të cilët iu takojnë familjeve Kapulet e Montag që janë në të cilët iu takojnë familjeve Kapulet e Montag që janë në hasmëri me njëra tjetrën.hasmëri me njëra tjetrën.Për shkak të këtij dashuria e tyre pengohet dhe ndalohet. Për shkak të këtij dashuria e tyre pengohet dhe ndalohet. Por është dashuria forca kryesore lëvizëse Por është dashuria forca kryesore lëvizëse e intrigës dhe pasioni kryesor që i ndërlidh ndjenjat. e intrigës dhe pasioni kryesor që i ndërlidh ndjenjat. Skenat kur dialogojnë dy të dashuruaritSkenat kur dialogojnë dy të dashuruaritjanë shprehje të fuqishme dashurie, me pasazhe të janë shprehje të fuqishme dashurie, me pasazhe të mrekullueshme lirike, të cilat e bëjnë mrekullueshme lirike, të cilat e bëjnë Romeon e Zhulietën të thuhet se është himni më i madh Romeon e Zhulietën të thuhet se është himni më i madh kushtuar dashurisë rinore. Vdekjen e tyre në fund kushtuar dashurisë rinore. Vdekjen e tyre në fund të tragjedisë është një kambanë e zishme kundër botës të tragjedisë është një kambanë e zishme kundër botës së mykur mesjetare së mykur mesjetare dhe alarm për mbrojtjen e dashurisë, si forcë dhe alarm për mbrojtjen e dashurisë, si forcë jetëdhënëse. jetëdhënëse.

Romeo dhe ZhulijetaRomeo dhe Zhulijeta

HamletiHamleti

Hamleti është njëra ndër veprat më të Hamleti është njëra ndër veprat më të njohura të Shakespearit. njohura të Shakespearit. Babai i Hamletit mbytet nga vëllai i tij Mbreti Babai i Hamletit mbytet nga vëllai i tij Mbreti Klavd për të marrë në dorë Klavd për të marrë në dorë pushtetin mbretëror. Pasi merr pushtetin në pushtetin mbretëror. Pasi merr pushtetin në dorë ai po ashtu martohet me nënëndorë ai po ashtu martohet me nënëne princit Hamlet, Gertruden. Mbreti Klavd të e princit Hamlet, Gertruden. Mbreti Klavd të gjithë i bind se kjo ishte një vdekje natyrore. gjithë i bind se kjo ishte një vdekje natyrore. Por, pasi i lajmërohet fantazma e babait, Por, pasi i lajmërohet fantazma e babait, Hamletit ai e sheh se kjo nuk ishte një Hamletit ai e sheh se kjo nuk ishte një vdekje natyrore,vdekje natyrore,por mbreti Klavd e kishte vrar baban e tij. por mbreti Klavd e kishte vrar baban e tij. Ai kishte të dashur Ofelinë, ajo ishte e bije e Ai kishte të dashur Ofelinë, ajo ishte e bije e Pollonit dhe vëlla e kishte Laertin.Pollonit dhe vëlla e kishte Laertin.Ai fillon të sillet si i marrë për te gjetur Ai fillon të sillet si i marrë për te gjetur mënyrë sa më të mirë se si ti hakmerret mënyrë sa më të mirë se si ti hakmerret Mbretit. Mbretit. Të gjithë binden se Hamleti ishte çrregulluar Të gjithë binden se Hamleti ishte çrregulluar mendërisht.... mendërisht....

Nga "Hamleti"Nga "Hamleti"

Thuaj yjtë s'janë zjarr,Thuaj yjtë s'janë zjarr,---Thuaj dielli u shua,---Thuaj dielli u shua,Thuaj jeta është varr;Thuaj jeta është varr;---Po mos thuaj që s'të dua---Po mos thuaj që s'të dua

Kënga e Ofelisë tek "Hamleti"Kënga e Ofelisë tek "Hamleti"

Shën Valentinin sonte do festojShën Valentinin sonte do festojDhe vetë me gaz plot.Dhe vetë me gaz plot.E nga dritarja vajzë do t'i shkojE nga dritarja vajzë do t'i shkojSe nukë duronj dot.Se nukë duronj dot.U ngrit ai edhe u veshU ngrit ai edhe u veshDhe derën po ia çel.Dhe derën po ia çel.Në dhomë vajza hyn e  ,Në dhomë vajza hyn e  ,Por jashtë vajzë s'del.Por jashtë vajzë s'del.Për zotin Krisht, për zonjën Shën Mëri,Për zotin Krisht, për zonjën Shën Mëri,Ajme, sa turp sa keqAjme, sa turp sa keqVepron kur gjen rasjen djal' i riVepron kur gjen rasjen djal' i riDhe vajza shkon në dreq!Dhe vajza shkon në dreq!I thotë ajo: Po ti pa më shtrirë mirë,I thotë ajo: Po ti pa më shtrirë mirë,Më the se do më merrnje për grua.Më the se do më merrnje për grua.Po, thotë ai, por s'je e mirëPo, thotë ai, por s'je e mirëKur fle për turp me mua. Kur fle për turp me mua.

Endrra e një nate vereEndrra e një nate vere

E shkruar ndoshta në vitin 1595 ose 1596, "Endrra e një E shkruar ndoshta në vitin 1595 ose 1596, "Endrra e një nate vere" është një nga komedite e hershme të Shekspirit, nate vere" është një nga komedite e hershme të Shekspirit, por mund të dallohet nga veprat e tjera të këtij grupi duke e por mund të dallohet nga veprat e tjera të këtij grupi duke e përshkruar si pjesë shoqëruese për ceremoni dasmash. përshkruar si pjesë shoqëruese për ceremoni dasmash. Ndryshe nga pjesa më e madhe e veprave të tij (duke Ndryshe nga pjesa më e madhe e veprave të tij (duke përfshirë të gjitha komeditë), në krijimin e kësaj historie përfshirë të gjitha komeditë), në krijimin e kësaj historie Shekspiri nuk u mbështet Shekspiri nuk u mbështet drejtpërdrejt në ndonjë pjesë ekzistuese, poezi narrative, drejtpërdrejt në ndonjë pjesë ekzistuese, poezi narrative, kronikë historik apo në ndonjë burim tjetër, por krijoi një kronikë historik apo në ndonjë burim tjetër, por krijoi një pjesë vërtet origjinale. Shumica e kritikëve janë të mendimit pjesë vërtet origjinale. Shumica e kritikëve janë të mendimit se edhe në qoftë se Shekspiri i ri nuk ishte në formën më të se edhe në qoftë se Shekspiri i ri nuk ishte në formën më të mirë të tij në këtë komedi, ai sigurisht është zbavitur gjatë mirë të tij në këtë komedi, ai sigurisht është zbavitur gjatë kohës kur e ka shkruar atë.kohës kur e ka shkruar atë.

"Ëndrra e një nate vere" shpreh në mënyrë jashtëzakonisht "Ëndrra e një nate vere" shpreh në mënyrë jashtëzakonisht lirike disa prej temave më të shkëlqyera shekspiriane, ku më lirike disa prej temave më të shkëlqyera shekspiriane, ku më të dukshmet janë ato të dashurisë,të ëndrravetë dukshmet janë ato të dashurisë,të ëndrravedhe të imagjinatës krijuese. Në fakt, studimi i detajuar i dhe të imagjinatës krijuese. Në fakt, studimi i detajuar i tekstit nga kritikët e shekullit të njëzetë çoi në një ndryshim tekstit nga kritikët e shekullit të njëzetë çoi në një ndryshim domethënës për statusin e veprës, I illë që domethënës për statusin e veprës, I illë që kapërcenpakuptimshmërinë e historisë së saj dhe kapërcenpakuptimshmërinë e historisë së saj dhe përqendrohet te cilësitë e rralla lirike.përqendrohet te cilësitë e rralla lirike.Nëse mund të thuhet se "Ëndrra e një nate vere" përcjell Nëse mund të thuhet se "Ëndrra e një nate vere" përcjell njemesazh, ai do të ishte që fantazia krijuese është në njemesazh, ai do të ishte që fantazia krijuese është në harmoni me botën mbinjerëzore dhe është përdomr më së harmoni me botën mbinjerëzore dhe është përdomr më së miri për të paraqitur bekimet e Natyrës për njerëzimin dhe miri për të paraqitur bekimet e Natyrës për njerëzimin dhe martesënmartesën..

ShtrengataShtrengata

"Shtrëngata" i përket zhanrit të pjesëve romantike "Shtrëngata" i përket zhanrit të pjesëve romantike elizabetiane. elizabetiane. Ajo kombinon elemente të tragjedisë (hakmarrja e Ajo kombinon elemente të tragjedisë (hakmarrja e Prosperos) me ato të komedisë romantike Prosperos) me ato të komedisë romantike (dy të dashurit e rinj, Miranda dhe Ferdinanti), dhe ashtu (dy të dashurit e rinj, Miranda dhe Ferdinanti), dhe ashtu si një nga veprat problematike të Shekspirit, "Masë për si një nga veprat problematike të Shekspirit, "Masë për Masë", ngre disa çështje më të thella që nuk zgjidhen Masë", ngre disa çështje më të thella që nuk zgjidhen krejtësisht në fund. krejtësisht në fund. Zhanri romantik dallohet nga përfshirja (dhe sinteza) e Zhanri romantik dallohet nga përfshirja (dhe sinteza) e këtyre komponentëve tragjikë, komikë dhe problematikë, këtyre komponentëve tragjikë, komikë dhe problematikë, si dhe nga fundi i lumtur (zakonisht një maskë ose valle), si dhe nga fundi i lumtur (zakonisht një maskë ose valle), ku të gjithë, ose shumica e karaktereve, ku të gjithë, ose shumica e karaktereve, pajtohen me njëri-tjetrin.pajtohen me njëri-tjetrin.

Pasuria e "Shtrëngatës" si pjesë teatrale harmonizohet Pasuria e "Shtrëngatës" si pjesë teatrale harmonizohet me komple-ksitetin e jashtëzakonshëm tematik të saj. me komple-ksitetin e jashtëzakonshëm tematik të saj. Drama i sfidon shqisat tona dhe është një realizim i Drama i sfidon shqisat tona dhe është një realizim i vetëdijshëm i orkestruar nga shëmbëlltyra e Shekspirit në vetëdijshëm i orkestruar nga shëmbëlltyra e Shekspirit në magjistarin Prospero. magjistarin Prospero. Për më tepër, ka edhe polarizime të shumta, ku më të Për më tepër, ka edhe polarizime të shumta, ku më të dukshme janë ato ndërmjet natyrës dhe qytetërimit apo dukshme janë ato ndërmjet natyrës dhe qytetërimit apo artit. artit. Këto linja tematike kanë shumë pika përputhjeje. Këto linja tematike kanë shumë pika përputhjeje. Megjithatë, nga një këndvështrim i caktuar i tekstit, Megjithatë, nga një këndvështrim i caktuar i tekstit, "Shtrëngata" bën një pyetje të vetme, të cilën Shekspiri e "Shtrëngata" bën një pyetje të vetme, të cilën Shekspiri e ka bërë edhe në shumicën e veprave të tjera: ka bërë edhe në shumicën e veprave të tjera: Çfarë është një qenie njerëzore? Çfarë është një qenie njerëzore?

Poshte nje kodre qe po fjalosej Poshte nje kodre qe po fjalosej Nje ndodhi plot ankim afrohej nga nje lugine moter,Nje ndodhi plot ankim afrohej nga nje lugine moter,Shpirtrat e mi filluan te kujdeseshin per kete ze te dyfishte qe te Shpirtrat e mi filluan te kujdeseshin per kete ze te dyfishte qe te mbahej mend,mbahej mend,Une u ula poshte qe te vendosja ne liste rrefimin e keqtonuar;Une u ula poshte qe te vendosja ne liste rrefimin e keqtonuar;Perpara meje dallova nje vajze te paqendrueshme plote zbehje.Perpara meje dallova nje vajze te paqendrueshme plote zbehje.Grisje letrash, thyerje unazash me dysh,Grisje letrash, thyerje unazash me dysh,Duke e bere stuhi boten e saj, plote dhimbje shi dhe ere.Duke e bere stuhi boten e saj, plote dhimbje shi dhe ere.

Mbi koken e saj ne floket e shtruaraMbi koken e saj ne floket e shtruaraPamja e saj fortifikohej prej diellit,Pamja e saj fortifikohej prej diellit,Ku ndoshta mendimi here here thoshte se pa kufomen e bukurise Ku ndoshta mendimi here here thoshte se pa kufomen e bukurise duke u mbaruar dhe tretur:duke u mbaruar dhe tretur:Koha nuk e kishte kositur ate rini fillestare,Koha nuk e kishte kositur ate rini fillestare,Ate rini plote nderprerje; por nga zemerimi i qiejve dhe renies se Ate rini plote nderprerje; por nga zemerimi i qiejve dhe renies se furies,furies,Bukuria pipetinte nepermes thurrimave te moshes se zhuritur.Bukuria pipetinte nepermes thurrimave te moshes se zhuritur.

Shpesh ajo bente te ngrinte peceten te syte e saj,Shpesh ajo bente te ngrinte peceten te syte e saj,Te cilet shfaqnin te ajo karaktere te vanitur,Te cilet shfaqnin te ajo karaktere te vanitur,Duke lare figurat e mendafshta ne uje te kripurDuke lare figurat e mendafshta ne uje te kripurQe te zbuste mjerimin ishte bere lemsh ne lotet e saj,Qe te zbuste mjerimin ishte bere lemsh ne lotet e saj,Dhe shpesh duke lexuar ato qe mbante perbrenda;Dhe shpesh duke lexuar ato qe mbante perbrenda;Shpesh klithtte mjerim te pashquar,Shpesh klithtte mjerim te pashquar,Ne zhurma me masa te ndryshme, te larta dhe te uleta.Ne zhurma me masa te ndryshme, te larta dhe te uleta.

Here here syte e saj te rrafshte udhetonin me karrocen e tyreHere here syte e saj te rrafshte udhetonin me karrocen e tyreDhe benin vargane te gjate;Dhe benin vargane te gjate;Devijonin topthat e tyre te varfer te lidhur ne token e rruzullt;Devijonin topthat e tyre te varfer te lidhur ne token e rruzullt;Ata po e zgjatnin drejt pamjen e tyre;Ata po e zgjatnin drejt pamjen e tyre;Pas pak veshtrimi i tyre jepte hua ngultas,Pas pak veshtrimi i tyre jepte hua ngultas,Ne chdo vend nje heresh dhe jo kund fiksuar,Ne chdo vend nje heresh dhe jo kund fiksuar,Mendja dhe syri te perzier me hutim. …Mendja dhe syri te perzier me hutim. …

Ankimi i të dashurësAnkimi i të dashurës

Pjesë te shkëputuraPjesë te shkëputura

““Diamanti, -- pse, ‘ai qe i bukur dhe i forte,Diamanti, -- pse, ‘ai qe i bukur dhe i forte,Per ku tij tiparet e padukshme bene kujdes;Per ku tij tiparet e padukshme bene kujdes;Smeraldi i gjelber i thelle, ne te kujt fresket perfilljeSmeraldi i gjelber i thelle, ne te kujt fresket perfilljePsheretima t4e dobta rrezatimi i tyre i semure po permireson;Psheretima t4e dobta rrezatimi i tyre i semure po permireson;Safiri ngjyruar kalter dhe perzierja me opalSafiri ngjyruar kalter dhe perzierja me opalMe mjete te shumefishta: secili nje sere guresh,Me mjete te shumefishta: secili nje sere guresh,Me menchuri te mire stemuar, buzeqeshte ose beri ca ofshaja,Me menchuri te mire stemuar, buzeqeshte ose beri ca ofshaja,

“Gjithe keto trofete ndikimesh te nxehta,“Gjithe keto trofete ndikimesh te nxehta,Prej mendimesh te zhytura dhe nenshtruar deshiron kujdes,Prej mendimesh te zhytura dhe nenshtruar deshiron kujdes,Natyra ka kerkuar mua qe Une mos ti ve menjane,Natyra ka kerkuar mua qe Une mos ti ve menjane,Por i solli ato lart ku Une vete Une duhet ti shnderroj,Por i solli ato lart ku Une vete Une duhet ti shnderroj,Kjo eshte, per ty, origjina ime dhe mbarimi;Kjo eshte, per ty, origjina ime dhe mbarimi;Per keto, prej forc4e, duhet te tute blatimet te behen,Per keto, prej forc4e, duhet te tute blatimet te behen,Qe kur Une altari i tyre, ti perkrah mua.Qe kur Une altari i tyre, ti perkrah mua.

“ Oh, ateher, avantazhi i juaj ajo dore frazepakte,“ Oh, ateher, avantazhi i juaj ajo dore frazepakte,Peshat e saj te bardha poshte peshores se ajruar prej levdate,Peshat e saj te bardha poshte peshores se ajruar prej levdate,Mirr gjithe keto krahasime ne vete komanden tende,Mirr gjithe keto krahasime ne vete komanden tende,Te shenjteruar me psheretima qe duke djegur mushkerite po u Te shenjteruar me psheretima qe duke djegur mushkerite po u ngriten;ngriten;Chfare me ministrin tuaj, per bindjet tuaja,Chfare me ministrin tuaj, per bindjet tuaja,Punon nen ju; dhe te juaji degjim vjenPunon nen ju; dhe te juaji degjim vjenGrupet e tyre te hutuara ne shuma te kombinuara. Grupet e tyre te hutuara ne shuma te kombinuara.

Tragjedia Makbethi Tragjedia Makbethi 

Për shumëçka nuk është dramë e zakonshme : personazh kryesor Për shumëçka nuk është dramë e zakonshme : personazh kryesor është kriminel, ngjarja pothuaj e tëra ndodh natën, është kriminel, ngjarja pothuaj e tëra ndodh natën, elementet mbinatyrore kanë një rol mjaft të madh, dhe është një elementet mbinatyrore kanë një rol mjaft të madh, dhe është një tragjedi më e shkurtër e shkruar nga Shekspiri. tragjedi më e shkurtër e shkruar nga Shekspiri. Tema e saj është fitorja e së keqes mbi njerëzimin, e shprehur Tema e saj është fitorja e së keqes mbi njerëzimin, e shprehur përmes veprimesh të motivuara nga ecja përmes veprimesh të motivuara nga ecja për pushetet dhe nga frika. Makbethi dhe gruaja e tij me vetëdije për pushetet dhe nga frika. Makbethi dhe gruaja e tij me vetëdije zgjedhin të keqen dhe kryejnë aktin zgjedhin të keqen dhe kryejnë aktin që drejton gjithë rrjedhën e mëtejme të jetës së tyre: nga dëshira për që drejton gjithë rrjedhën e mëtejme të jetës së tyre: nga dëshira për t’u ngjitur në fron, t’u ngjitur në fron, vendosin ta vrasin mbretin e ligjshëm, Dunkanin. Krimi e izolon vendosin ta vrasin mbretin e ligjshëm, Dunkanin. Krimi e izolon shpirtërisht Makbethin nga rrethi i tij. shpirtërisht Makbethin nga rrethi i tij. Mbetet i braktisur, i vetmuar dhe gjithnjë ndjen shkretëtirën në shpirt. Mbetet i braktisur, i vetmuar dhe gjithnjë ndjen shkretëtirën në shpirt. Ai ka vrarë, por jo në fushën e betejës. Ai ka vrarë, por jo në fushën e betejës. Subkoshienca e tij tronditet në themel dhe ai s’mund të jetë ai më që Subkoshienca e tij tronditet në themel dhe ai s’mund të jetë ai më që ka qenë. ka qenë. “Makbethi vrau gjumin e pafajshëm” Kjo është fraza që dëgjon ai nga “Makbethi vrau gjumin e pafajshëm” Kjo është fraza që dëgjon ai nga nënvetëdija dhe që e çon atë në çmenduri. nënvetëdija dhe që e çon atë në çmenduri. Ndërsa Ledi Makbethi, mishërohet natyra e gruas egoiste, e Ndërsa Ledi Makbethi, mishërohet natyra e gruas egoiste, e pamëshirshme për pasuri e lavdi dhe për fronin mbretëror. pamëshirshme për pasuri e lavdi dhe për fronin mbretëror. Është ajo e para që e shtyn në krim të shoqin duke e bërë vegël e Është ajo e para që e shtyn në krim të shoqin duke e bërë vegël e ambicies së vet të sëmurë. ambicies së vet të sëmurë. Fillimisht shfaqet tepër gjakftohtë, por deri kur? Njëlloj si i shoqi fillon Fillimisht shfaqet tepër gjakftohtë, por deri kur? Njëlloj si i shoqi fillon të vuajë nga vegimet e krimit, të vuajë nga vegimet e krimit, që i shfaqen në formën e njollave të gjakut. që i shfaqen në formën e njollave të gjakut. Ideja e fuqishme e kësaj tragjedie është se etja për pushtet e shtyn Ideja e fuqishme e kësaj tragjedie është se etja për pushtet e shtyn njeriun humbjen e çdo virtyti dhe vlere morale, njeriun humbjen e çdo virtyti dhe vlere morale, për të cilën një ditë ai merr shpagimin e merituar. për të cilën një ditë ai merr shpagimin e merituar.

Sa herė ti, qė je muzika ime,Sa herė ti, qė je muzika ime,Me gishtat tu mbi drurin e bekuarMe gishtat tu mbi drurin e bekuarMuzikė luan dhe plot drithėrimeMuzikė luan dhe plot drithėrimeI shkrin aq ėmbėl tingujt e kulluar,I shkrin aq ėmbėl tingujt e kulluar,Ia kam zili kėrcimit tė ēdo tasti,Ia kam zili kėrcimit tė ēdo tasti,Qė hidhet lart tė puthi dorėn pak,Qė hidhet lart tė puthi dorėn pak,Tė shkretat buzė, qė u ikėn rasti,Tė shkretat buzė, qė u ikėn rasti,Nga trimėri e tyre skuqen flakė...Nga trimėri e tyre skuqen flakė...Nė tė njėjtėn kohė e dashura jo vetėm Nė tė njėjtėn kohė e dashura jo vetėm ėshtė tirane, por ėshtė edhe besėthyer:ėshtė tirane, por ėshtė edhe besėthyer:Ta quaj timen zemrėn tėnde kot,Ta quaj timen zemrėn tėnde kot,Kur hyn atje kushdo si nė njė han! Kur hyn atje kushdo si nė njė han! ose:E di dhe ti qė ta kam shkelur besėn,ose:E di dhe ti qė ta kam shkelur besėn,Por edhe ti dy herė mė ke tradhtuar:Por edhe ti dy herė mė ke tradhtuar:Pėr mua shkele nė fillim martesėn,Pėr mua shkele nė fillim martesėn,Pastaj njė tjetėr duke dashuruar. Pastaj njė tjetėr duke dashuruar. Dhembjen mė tė madhe e dashura ia Dhembjen mė tė madhe e dashura ia shkakton, kur fut nė kthetrat e saj edhe shkakton, kur fut nė kthetrat e saj edhe mikun e adhuruar:mikun e adhuruar:Mallkuar qofsh ti zemėr tradhtareMallkuar qofsh ti zemėr tradhtareQė tok me mikun fort na ke lėnduar,Qė tok me mikun fort na ke lėnduar,S'mjafton qė zemrėn time e vrave fare,S'mjafton qė zemrėn time e vrave fare,Por edhe atė e paske skllavėruar?Por edhe atė e paske skllavėruar?

Shumë zhurmë për asgjë

Komedia Shume zhurme për asgjë i përket periudhës së pjekurisë së Shekspirit dhe futet në llojin e komedisë së zakoneve, me subjekt satirik dhe problemor. Motivi në të cilin mbështet kjo komedi është i njohur që në Antikitet dhe rishfaqet në mjaft autore të kohës së Shekspirit: ai njihet si motivi i "kipcit" ose i ngatërresës që vjen si pasoje e ngjashmërisë fizike mes dy personazhesh të ndryshme. Në komedinë e Shekspirit "ipci" shkakton rënien në kurth të djaloshit, i cili mashtrohet nga një grua që për nga pamja ngjan si e dashura e tij. Fabula pastaj shtjellohet nga Shekspiri krejt lirshëm dhe në përshtatje me shijet e tij estetike. Dy djelmosha, Benedikti dhe Klaudi, ndodhen për vizite të guvernatori i Mesinës, princi Leonato që është babai i Heros dhe xhaxhai i Beatricës. Ndërsa Klaudi bie në dashuri me vajzën e guvernatorit dhe përgatitet të martohet me të, Benedikti dhe Beatricja nuk rreshtin se ngacmuari e se talluri me njeri-tjetrin, here më të mirë e herë më të keq. Miqtë e tyre vendosin t'u punojnë një rreng, në mënyre qe t'i bëjnë të bien në dashuri dhe këta të dy. Si të gjitha komeditë e Shekspirit, Shumë zhurme për asgjë është e mbushur me veprim dhe me të papritura, me kthesa të befta të subjektit. Ndryshe nga tragjedia, këtu të mirët shpërblehen kurse te ligjtë marrin ndëshkimin e merituar : ndërkohe dy çiftet vene kurore të lumtur, dy prishësit e kësaj feste ndëshkohen siç e meritojnë. Ama ndëshkohet gjithashtu edhe mendjelehtësia e Klaudit, i cili për një dyshim te çastit e flaku tutje si lecke të zgjedhuren e zemrës, për çka ai nuk e fitoi simpatinë e spektatorit. Tërheqes deri në fund mbeten "grindavecet" e lumtur Beatricja dhe Benedikti të cilët jo vetëm e mbushin me hare spektaklin me batutat e tyre të kripura, por tregojnë se në rast nevoje dinë të jenë serioze dhe të përkushtuar në miqësi, përderisa i dalin zot me të gjitha mjetet që kanë në dorë Heros së poshtëruar. Po prapë nuk duhet bërë shumë zhurme, se jeta kështu e ka : djemtë teveqele gjithmonë marrin vajzat më të mira.

Një njeri nuk është i Një njeri nuk është i keq se ka një shkak, keq se ka një shkak, 

por është i keq se por është i keq se është i keq,është i keq,

dhe vetëm kaq.dhe vetëm kaq.

W.Shakespeare.W.Shakespeare.

Punuar nga Nazlije Sope Punuar nga Nazlije Sope Kl. XI-10Kl. XI-10“Ymer Prizreni” Prizren“Ymer Prizreni” Prizren