Unit operation of open pit

СЭДЭВ №1:ОРШИЛ

Course instructor - Khatanzorig.E (Mining engineering school)

Уг хичээлийг оюутнуудад үр өгөөжтэйгөөр хүргэхийн тулд маш ойлгомжтойгоор, нягтрал сайтайгаар явуулах хэрэгтэй. Мөн лекцийн хичээлийг PowerPoint буюу Slide хэлбэрээр, ойлгомжтой байдлаар заавал бэлтгэн явуулах бөгөөд цээж бичиг хийлгэх буюу дуудан бичүүлэх аргаас зайлсхийх шаардлагатай. Уг хичээлийн ач холбогдлыг судлах гэж буй оюутанд чухалчлан тайлбарлан өгч хичээлээс хоцрох, таслах асуудал дээр анхаарах тухай буюу хувийн зохион байгуулалтыг сайн шаардах хэрэгтэй. Учир нь хичээлийн агуулгыг маш нягт, их хэмжээний материалыг нягтралтайгаар боловсруулсан болно. Хичээлийн зарим тооцоолол Империк системээр хийгдсэн байгаа тул СИ системд хөрвүүлэх тухай анхааруулж хэлэх, аргачлалыг заах зэрэг арга хэмжээг авбал зохилтой. Мөн холбогдох материалын байршлийг сайн заан өгөх, лекцийн материалыг вэб хуудсанд тавих зэрэг туслах ажлыг хийн, оюутнуудад бие даалгах чиглэлээр сэдэв гарган өгч түүнийгээ дүгнэн явах хэлбэрээр зохион байгуулвал зохимжтой.


Семинарын хичээл нь ихэвчлэн бодлого бодох, гарсан үр дүнгээр бүдүүвч схем зурах хэлбэрээр явагдах бөгөөд оюутан бүр бие даан өөр өөрийн өгөгдлөөр семинарын удирдагч багшийн удирдлаган дор бодлогыг хийж гүйцэтгэнэ. Оюутнуудыг бүлэглэн семинарын хичээлийг явуулах нь үр дүнгүй арга гэж үзэн оюутан бүр өөрийн уурхайн процессын талаар онолын мэдлэгийг ашиглан хялбаршуулсан тооцооллыг бие даан хийх естой. Семинарын удирдагч багш оюутнуудын дунд хоцрогдол гаргахгүйн тулд тухайн семинарын бодлогуудыг жишээ байдлаар бодож өгөхийг зарим тохиолдолд ашиглах хэрэгтэй. Мөн бүлгийн оюутны тооноос шалтгаалан 5-6 багт хуваан бие даалтын ажлыг явуулах шаардлагатай.


Явцын үнэлгээ /70 оноо/ : Үүнд:

Хичээлийн ирц -10 оноо

Явцын шалгалт (2 удаа) -30 оноо

Бие даалтын ажил -30 оноо

Хөндлөнгийн үнэлгээ /30 оноо/:

Улирлын шалгалт -30 оноо


Тайлбар: Хичээлийн ирц 80%-иас дээш бүрдсэн тохиолдолд тухайн хичээлийн холбогдох агуулгыг судалсан гэж үзэж явцын болон улирлын шалгалтанд орох эрх олгогдоно.



№ Нэр Зохиогч Хаана хэвлэсэн он

Онолын сурах бичиг

Open pit mine planning and design 3th

edition (Unit operation )

W.Hustrulid, M.Kuchta

and R.Martin UK, London 2013

Ил уурхайн процесс С.Цэдэндорж Улаанбаатар 2005

Cost estimation handbook Michael Noakes, Terry

Lanz Australia 1993

Туслах бурах бичиг

Ил уурхайн процесс. Практикум С.Цэрэндорж

Д.Пүрэвсүрэн Улаанбаатар 2005

Инженерийн лавлах 5 ШУТИС Улаанбаатар 2011

Ил уурхайн тооцоо С.Цэдэндорж Улаанбаатар 2013

Эрэл, хайгуул ба ордын үнэлгээ

Төлөвлөлт ба бүтээн байгуулалт

Олборлолтын ажиллагаа

Уурхайн хаалт


Road – Автозам Slope angle – Хажуугийн өнцөг Berm – Аюулгүйн берм Pit floor – Уурхайн ёроол Bench - Догол Toe of bench – Доголын доод ирмэг Crest of Bench – Доголын дээд ирмэг Surface – Газрын гадаргуу Course instructor - Khatanzorig.E

(Mining engineering school)


Bench width – Доголын өргөн Face angle – Доголын өнцөг Bench height – Доголын

өндөр

Уурхайн процессын ерөнхий ойлголт

Хүдрийн биетийн олборлолтын ажилд ашиглагддаг - өрөмдлөгө (drilling)

- тэсэлгээ(blasting),

- ухаж ачих (loading),

- тээвэрлэх (hauling) процессууд нь уурхайн процесст хамаарна.

Мөн овоолгын ажил нь нэг процесс болон хамаардаг боловч үүнийг барууны орнуудад тусд нь авч үздэг.


Уг хичээлд бид ANFO-н ашиглалт, эргэлтэт өрөдлөгө, экскаваторын ухаж ачих ажил, автотээврийн тээвэрлэлтийн талаар судлах болно. Уг хичээлийг судлах оюутнууд “SME mining engineering handbook, 3rd edition,” (SME, 2011), “The blasters’ handbook” (ISEEE, 2011) болон “Blasting principles for open pit mining” (Hustrulid, 1999) зэрэг ном сурах бичгүүдийг давхар судлахыг зөвлөж байна. Мөн та бүхэнд “Caterpillar performance handbook” (Caterpillar, 2012), “Komatsu specification and Application handbook (Komatsu, 2009) болон “Blast hole drilling in open pit mine (Atlas Copco, 2011) зэрэг нь маш сайн сүүлийн үеийн жишээ болно. Эдгээр гарын авлагууд тус тусын вэбсайтад pdf хэлбэрээр байх магадлалтай.


Шаардлагатай чулуулгийн бутлалт (ширхэгшил) нь хүдэр олборлох процессын эхний гол түлхүүр элемент юм. Энэ нь 2 шатны үйл ажиллагаагаар явагдана.

Step 1/ Нэгдүгээр үе шат нь чулуулгийн массивт тэсрэх бодисыг цэнэглэх цооногуудыг бутлалтын төлөвлөгөөнд тодорхойлсоны дагуу өрөмдөх буюу өрөмдлөгийн ажлыг хийсэн байх шаардлагатай.

Step 2 / Энэ нь цаашлаад чулуулгийн массивын ширхэгшлийг тогтооход нөлөөлнө.

Step 3 / Үр дүнд нь үүссэн материалыг ухаж ачаад

Step 4 / тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэнэ.


ӨТА – Ухаж ачих – Тээвэрлэх – Овоолох

Өрөмдлөгө тэсэлгээний ажил нь чулуулгийг сийрэгжүүлэх уурхайн эхний ажиллагаа юм. Уг ажиллагааг өрмийн машин, тэсрэх бодисын тусламжтайгаар нарийн тооцоолол, загварчлалын үр дүнд хийгдэнэ.

Ухаж ачих ажиллагаа нь экскаватор, дугуйт ачигч зэрэг тоног төхөөрөмжийн тусламжтайгаар тээврийн төхөөрөмжид дамжуулах ачих


Тээвэрлэх ажиллагаа нь автозамын тээвэр, төмөрзамын тээвэр, конвейер, хоолойн тээвэр, канатан тээвэр зэрэг төхөөрөмжийн тусламжтайгаар явагдана.

Овоолох ажиллагаа нь бульдозер, дугуйт ачигч, утгуурт тоног төхөөрөмжийн тусламжтайгаар хийгдэнэ.

Зарим ил уурхайн онцлогоос шалтгаалан зарим нэг процессын ажиллагаа явагдахгүй байж болно.




http://www.4shared.com/office/DKnnA3i1ce/Performance_Handbook_416C.html


http://www.4shared.com/office/DKnnA3i1ce/Performance_Handbook_416C.html

Education

Unit operation of open pit