คู่มือ ICD (Chest drain)

พมพเผยแพรได เพอประโยชนในการดแลผปวย

เอกสารประกอบการขอตาแหนงชานาญการพเศษ @ลขสทธของมหาวทยาลยขอนแกน KKU’ 53

รปท 1 กลไกการหายใจ (Mechanism of breathing) (ทมา; Sullivan, 2008)

การหายใจเขา

การหายใจออก

ความดนลบในชองเยอหมปอดจะทาหนาทเหมอนเครองดด-

อากาศ เรยกวา Intrapleural pressure ดดอากาศจากภายนอก

เขาสปอด กระบงลมจะหดตว ซโครงและ sternum จะเคลอน สงขน ทาใหชองทรวงอกขยายขนปอดจงขยายตวไดเตมท

การหายใจออก กระบงลมจะหยอนตวกระดก

ซโครงจะเคลอนลง ทาใหขนาดชองทรวงอก

ลดลง ปอดจะถกบบทาใหอากาศทอย ในปอด

ลดลง

ความผดปกตในการหายใจเขา

เมอเกดการบาดเจบททรวงอก

เ ม อ เ ก ด ก า ร บ า ด เ จ บ ท ป อ ด intrathoracic

presssure จะเพมขน ปอดจะขยายตวผดปกต

เกดการแลกเปลยนกาซทปอดไมมประสทธภาพ


ความหมายของการใสทอระบายทรวงอก

การระบายทรวงอก (intercostal drainage; ICD) เปนการใสทอเพอระบายลม หรอสารเหลวเชน น า เลอด และหนองออกจากปอด และชอง

เยอหมปอด ชวยใหปอดขยายตวไดด ทอระบายทรวงอกจะทาหนาทระบายลมและสารเหลวในขณะหายใจออก (expiration) ซงมภาวะ positive

pressure ภายในชองเยอหมปอด (ทองใคร นาโควงษ, 2551; Sullivan, 2008) การระบายทรวงอกตองเปนระบบปด (close drainage) หมายถง สาร

เหลวหรอลมออกจากชองเยอหมปอดได แตอากาศจากภายนอกเขาไปในชองเยอหมปอดไมไดโดยใชน าทาหนาทกนไมใหอากาศจากภายนอกเขา

สเยอหมปอด

ขอบงชในการใส (ทองใคร นาโควงค, 2551; รชน อยศร และคณะ, 2550; Allibone, 2003; Laws et al., 2003 cited in Sullivan, 2008)

1. มลมในชองเยอหมปอด (pneumothorax)

2. มเลอดในชองเยอหมปอด (hemothorax)

3. มลมและมเลอดในชองเยอหมปอด (pneumohemothorax)

4. มหนองในชองเยอหมปอด (empyema)

5. มนาในชองเยอหมปอด (pleural effusion)

6. มนาเหลองในชองเยอหมปอด (chylothorax)

7. สาหรบใสยาเขาไปทางทอระบายทรวงอก

8. หลงผาตดหวใจและทรวงอก เพอระบายนาและเลอดจากรอบแผลผาตด

9. ผปวยทใชเครองชวยหายใจ และใส PEEP แลวม subcutaneous emphysema

10. สาหรบใสยาเขาไปทางทอระบายทรวงอก เพอจะลดนาในชองเยอหมปอด ในกรณผปวยเปนมะเรงทปอด

รปท 2 ผลของการใสทอระบายทรวงอก

(ทมา: http:// www.adam.com)


รปท 3 การตอทอระบายทรวงอกระบบ 1 ขวด (ทมา: ดดแปลงจาก

http://www._ps_si_mahidol_ac_th-PSBoard-images_upload)

ชนดของการตอทอระบายทรวงอก (ทองใคร นาโควงค, 2551; นธพฒน เจยรกล, 2551; รชน อยศร และคณะ, 2550)

การตอทอระบายทรวงอกลงขวดมการตอหลายแบบ การเลอกใชวธใดขนอยกบวตถประสงค วาตองการระบายอากาศและ/หรอสารเหลว

จากโพรงเยอหมปอด ความพรอมของอปกรณ ความสะดวกปลอดภย ม 5 ระบบ ดงน

1. ระบบ 1 ขวด (one bottle system) หรอขวด subaqueous (under water seal) ระบบนทอระบายทรวงอกทออกจากผปวยจะตองตอกบ

ปลายหลอดแกวยาวทจมใตนาในขวดประมาณ 2 - 3 ซม. นา การตอแบบขวดเดยวเหมาะสาหรบระบายลม เลอด สารเหลวอน ๆ ทปรมาณออกไม

มาก

สวนหลอดแกวสนทฝาจกขวดจะเปนหลอดระบายอากาศ

ขอด เหมาะในกรณเรงดวน ระบายลมไดด และสะดวกในการเคลอนยาย *เหมาะกบการระบายลม ขอเสย

ความดนใน pleural cavity = ความดนทปลายหลอดแกว

ความดนทปลายหลอดแกว

= ความสงของนา x ความหนาแนนของนา + ความดนทผวนา = 2 X 1 +0 = 2 ดงนนเมอของเหลวในขวดเพม ความดนใน pleural cavity จะเพมขน


รปท 4 การตอทอระบายทรวงอกระบบ 2 ขวด (ทมา: ดดแปลงจาก http://

www._ps_si_mahidol_ac_th-PSBoard-images_upload)

2. ระบบ 2 ขวด (two bottle system) ประกอบดวย ขวด reservoir (collection) และขวด subaqeous (under water seal) ใชสาหรบระบาย

อากาศและสารเหลว โดยมขวดเกบสารเหลวเฉพาะและขวด under water seal ปลายหลอดแกวยาวจมใตน าในขวดประมาณ 2-3 ซม.น า ดงรป

ท 4

ขอด

ระดบนาในขวด under water sealไมเปลยนแปลง*เหมาะกบการระบาย

สารเหลว ใชกบผปวยทมสารเหลวระบายออกมากหรอมลมออกมาก

สามารถสงเกตลกษณะของสารเหลวทระบายออกไดชดเจน

ขอเสย

หาก pleural cavity เกด negative pressure มากกวาความดนทปลาย

หลอดแกวขวดทสอง นาจากขวดสองจะถกดดมาขวดทหนง จน

บางครงปลายหลอดแกวในขวดสองลอยพนนา เกดภาวะ open

pneumothorax ตามมา**

**สามารถแกไขโดยประยกตใชอปกรณ safety valve

สวนหลอดแกวสนทฝาจกขวดจะเปนหลอดระบายอากาศ

ปลายนสามารถตอเขากบเครอง suction ทสามารถควบคม

ความดนได

**ใสอปกรณ

safety valve


3. ระบบ 3 ขวด (three bottle system) ประกอบดวย ขวด reservoir (collection) ขวด subaqeous (under water seal) และขวดควบคมความดน

(pressure regulator) เหมอนระบบสองขวดเพยงเพมแรงดดจากภายนอก โดยอาศยเครองดดสญญากาศควบคมความดนโดยระดบน าในขวด

ควบคมความดนขวดท 3 ระบบนใชในกรณทมเครองดด (suction) ทไมสามารถควบคมความดนได ปลายหลอดแกวยาวจมใตน าในขวดประมาณ

10 ซม. นา (สามารถกาหนดความดนไดตามตองการ โดยจะตงความดนเทาใดใหใสนาทวมแทงแกวยาวในขวดท 3 ซงม 3 ทอเทานน) ดงรปท 5

ขอด

ความดนใน pleural cavity

= ความดนในขวดทสอง + ความดนในขวดทสาม

ความคมความดนไดด เปนระบบทปลอดภยทสด

*เหมาะกบการระบายลมและสารเหลว

ขอเสย

ถาเครองดดเสยจะระบายลมไดไมด

ยงคงพบวาหาก pleural cavity เกด negative pressure มากกวา

ความดนทปลายหลอดแกวทง 2 ขวด นาจากขวดท3 จะถกดดมา

ขวดท 2 และนาจากขวดท 2 จะถกดดมาขวดทหนง **

**สามารถแกไขโดยประยกตใชอปกรณ safety valve

**ใสอปกรณ

safety valve Vent

รปท 5 การตอทอระบายทรวงอกระบบ 3 ขวด (ทมา: ดดแปลงจาก http://

www._ps_si_mahidol_ac_th-PSBoard-images_upload)


4. ระบบ 4 ขวด (four bottle system) ประกอบดวย ระบบสามขวด เพมขวด subaqueous (under water seal) อก 1 ขวดโดยตอจากขวด

reservoir (collection) ของระบบสามขวด เพอใหมการระบายอากาศไดถาเครองดดสญญากาศไมทางานหรอมอากาศออกมามาก ขวด subaqueous

ใชปองกนไมใหอากาศไหลยอนกลบเขาตวผปวย โดยจดใหปลายทอจมใตระดบนาประมาณ 2 เซนตเมตร ดงรปท 6

ขอด

ขวดท 4 ทาหนาทเสมอนเปนระบบนรภยในการ

ปองกน positive pressureในกรณทเครองควบคม

ความดนอาจทางานมประสทธภาพลดลง สาย suction

หกพบงอ หรออดตน ชวยใหมการระบายอากาศได

อยางเพยงพอ นอกจากน ยงเปนเครองวดความดนลบ

ภายในชองปอดและในระบบระบายดวย

ขอเสย

มจานวนขวดมาก ไมนยมใช **

Vent

รปท 6 การตอทอระบายทรวงอกระบบ 4 ขวด (ทมา: ดดแปลงจากรชน อยศร และคณะ, 2550)


5. ระบบ Balance system ประกอบดวย ขวด reservoir (collection) ขวด subaqeous (under water seal) และขวดควบคมความดน (pressure

regulator) เหมอนระบบ 3 ขวดแตขวดท 3 ใชจก 2 ตายาว ม Y-piece เชอมระหวางทง 3 ขวด ปลายหลอดแกวยาวจมใตนาในขวดประมาณ 10 ซม.

นา เพอใหมความดนภายในทรวงอก (pleural cavity) คงททงหายใจเขาและออก ปองกนไมให mediastinum swing (mediastinal shift) จนเกด low

cardiac output ในผปวยททา pneumonectomy ดงรปท 7 - 8

B. ขวด water seal C. ขวดควบคม

ความดนลบ

A. ขวด Collection

Y-piece

C. ขวดควบคม

ความดนลบ

B. ขวด water seal A. ขวด

Collection รปท 7 การตอทอระบายทรวงอกระบบควบคมความสมดล (balance system)

(ทมา: ดดแปลงจาก รชน อยศร และคณะ, 2550) รปท 8 การตอทอระบายทรวงอกระบบควบคมความสมดล (balance system)


การดแลการระบายทรวงอกเพอใหระบายลม และสารเหลวในชองเยอหมปอดทางทอระบายทรวงอกอยางมประสทธภาพ ชวยใหปอดม

การขยายตวไดเตมท และไมเกดภาวะแทรกซอนจากการใสทอระบายทรวงอก ดงน

(ทองใคร นาโควงค, 2551; นธพฒน เจยรกล, 2551; วชราภรณ สมนวงศ, 2550; Sullivan, 2008)

1. ดแลใหมการระบายลม และสารเหลวออกมาจากชองเยอหมปอดอยางมประสทธภาพ

1.1 สงเกตการกระเพอมขนลง (fluctuation; tidaling) ของระดบน าในหลอดแกวยาวทจมน าในขวด under water seal ตามการหายใจ

ปกตจะสงขนขณะหายใจเขา (ความดนในชองเยอหมปอดเปนลบ) ประมาณ 5 - 10 cms. และลดลงเมอหายใจออก(ความดนภายในชองเยอหมปอด

สงขน) ถาไมมการกระเพอมขนลงของระดบนาในหลอดแกวยาวแสดงวามการอดตนของทอระบายทรวงอก หรอตาแหนงสายไมเหมาะสม

ยกเวน ในกรณทตอ suction อาจไมพบการกระเพอมขนลง หรอกระเพอมเพยงเลกนอยได

1.2 การปดของฟองอากาศ (bubbing) เปนสงทแสดงถงการระบายลมออกจากชองเยอหมปอด มกพบในผปวยทม pneumothorax และ

ภายหลงผาตดปอด จะเกดเมอหายใจออกหรอไอ ถาพบการปดอยางตอเนองอาจเกดจากการรวของสายระบาย หากลมในชองเยอหมปอดหมดจะ

ไมพบการปดของฟองอากาศ แพทยอาจพจารณาถอดสายออก แตถาหากพบวาขณะไอยงมการปดของฟองอากาศแมเพยงเลกนอยยงไมควรถอด

สายออก (Allibone, 2003 cited in Sullivan, 2008)

การดแลการระบายทรวงอกใหมประสทธภาพ


1.3 การบบ และรดสายระบาย (milking & stripping) เทคนคการบบและรดสาย เพอปองกนการอดตนทอาจจจะเกดจากเลอด ลม

หรอเยอ (fibrin) ตางๆ เชน กอนลมเลอด (mucous blood clot) ทอาจเปนสาเหตการอดตนของทอระบายทรวงอก ระบายออกมาจากชองปอด ชวย

ใหมการระบายลมและสารนาได ควรบบ และรดสายระบายทก 1 - 2 ชวโมง อยางไรกตาม การการบบ และรดสายระบาย ควรทาอยางระมดระวง

อาจไมปลอดภย หากใชความดน (presssure) ทมากเกนไป ทาใหเกดแรงดดทความดนเปนลบในชองเยอหมปอด อาจเกดการบาดเจบตอผนงเยอ

หมปอดและเนอเยอปอด (bruising) ทาใหเนอเยอของปอดหลดออกมาทางทอระบายได (Gordon et al., 1995 cited in Sullivan, 2008; Dougherty,

Lister, 2004 cited in Sullivan, 2008) นอกจากน อาจเปนสาเหตทาใหมการเพมขนของความดนในชองเยอหมปอด (intrapleural pressure) เกดการ

ทางานของหวใจไมคงท (cardiac instability) และเพมโอกาสในการเกดลมรวอดดนในชองเยอหมปอด (tension pneumothorax) (Sheppard,

Wright, 2006 cited in Sullivan, 2008) การรดสายยางยาวเกน 4 นว (10 cms.) จะทาใหเกดแรงดดทเปนความดนลบได – 100 cmH2O ถารดสาย

ยางยาวเกน 18 นว (45 cms.) จะทาใหเกดแรงดดทเปนความดนลบได – 300 cmH2O และถารดยาวกวานจะทาใหเกดแรงดดทเปนความดนลบได

ถง – 400 cmH2O ดงนน ไมควรรด หรอรดสายไมเกน 4 นว (10 cms.) ยกเวน ในรายทสงสยวามกอนเลอดอดตนอาจจะรดสายเกน 4 นว

(วชราภรณ สมนวงศ, 2550; สนทราพร วนสพงศ, 2552) นอกจากนควรกระทาดวยความนมนวล เนองจากทาใหผปวยเกดความเจบปวดได

1.4 การหนบสาย (clamping) ไมควร clamp drain โดยเฉพาะอยางยงเมอมลมรวในชองเยอหมปอด และในขณะ transfer เพราะจะทา

ใหมความดนในชองปอด (intrathoracic pressure) สงขน โดยเฉพาะอยางยงเมอหนบสาย (clamp) นานๆ การหนบสายระบายจะทาในชวงเวลา

สนๆ (ไมเกน 2 นาท) เชน ขณะเปลยนขวด ขวดแตกหรอไมอยในระบบผนกกนอากาศ (under water seal) การปองกนการไหลยอนกลบสผปวย

ของลมและสารเหลวในระบบขณะยกและเคลอนยายเตยงผปวยชวคราว หรอการทดสอบกอนถอดสายระบาย เทานน


1.5 การวางระดบของขวดระบาย ควรวางตากวาระดบทรวงอกของผปวยประมาณ 2 - 3 ฟตเสมอ ชวยใหมการระบายลม และสารเหลว

ในชองเยอหมปอดตามแรงโนมถวงของโลกไดด และเพอปองกนการไหลยอนกลบของสารเหลวในระบบ นอกจากนยงพบวา หากยกขวดสงหรอ

วางขวดระบายตากวาระดบทรวงอกของผปวยนอยกวา 2 ฟต เมอผปวยไอหรอหายใจเขาแรงๆ จะทาใหเกดความดนลบในชองเยอหมปอดเพมขน

อาจถง – 40 mmHg. ได ซงเทากบระดบนาประมาณ 60 cms. (วชราภรณ สมนวงศ, 2550; วเศษ สพรรณชาต, 2524 อางถงใน สขวไล องคนนนท,

2544) ซงทาใหเลอด หรอสารเหลวถกดดยอนกลบเขาไปในชองเยอหมปอด ทาใหเกดการตดเชอตามมาได นอกจากนการไหลในทอจากทสงไปส

ทต าเปนปรากฏการณกาลกนาหรอ siphon มการไหลกลบสชองเยอหมปอด ทาใหมสารเหลวคงคางและความดนในชองเยอหมปอด ไมสามารถคง

สภาพความดนลบได

1.6 การใชแรงดนจากเครองดดสญญากาศ (suction) การใชเครองดดสญญากาศในการดงลม และสารเหลวออกจากชองเยอหมปอด

จะตองอย◌◌ภายใตการพจารณาของแพทย และตองระมดระวงการเกดอนตรายตอผปวย การทางานของเครองดดสญญากาศเปนการเพมความดน

ลบ ชวยในการดดลมและสารเหลวออกจากชองเยอหมปอดไดดยงขน ความดนทใชอยระหวาง 10 - 20 cmH2O หากสงกวานอาจทาใหเกดการ

บาดเจบตอเนอเยอปอด และเยอหมปอดได (Dougherty, Lister, 2004 cited in Sullivan, 2008) การควบคมระดบของความดนจะควบคมโดยระดบ

น าในขวดควบคมความดน (pressure regulator) โดยการเตมน าในระดบ 10 - 20 cmH2O ตามระดบของความดนทตองการ และตองตรวจสอบ

ระดบนาใหไดระดบเสมอ การใชเครองดดสญญากาศจะตองมฟองอากาศในขวดควบคมความดนตลอดเวลา ซงแสดงวาเครองดดทางานและมแรง

ดดเพยงพอ แตไมควรแรงจนเกนไป ฝาปดขวดและขอตอตางๆ ตองพนปดดวยพลาสเตอรใหแนนเพอปองกนการรวตดตอกบอากาศภายนอก โดย

เครองดดสญญากาศจะไมใชในผปวยทผาตดชองอก เมอตองการปดเครองหรอหยดเครองดด ใหปลดสายทตอกบหลอดแกวสนของขวดควบคม

ความดนใหตอกบบรรยากาศภายนอกกอนเสมอ เพอใหอากาศภายในชองเยอหมปอดออกมาสบรรยากาศภายนอก ปองกนไมใหเกดความดนกลบ

เขาไปยงเยอหมปอด


1.7 การเปลยนขวดระบาย ในระบบ 1 ขวด ควรเปลยนขวดเมอสารเหลวในขวดมปรมาณมาก โดยสงเกตทปลายแทงแกวจมน าเกน 5

เซนตเมตร หรอ 3 / 4 ขวด ระดบของเหลวในขวดทมระดบสงขน ทาใหเกดแรงตานทานภายในขวดมาก หรอเกดความดนบวกในขวดเพมขน

สงผลใหการระบายลม สารเหลวออกจากชองเยอหมปอดทาไดไมด เพราะจากทตองตานกบแรงดนเพยง 2 - 3 cmH2O จะตองตานกบแรงดนมาก

ขนเรอยๆ จนอาจถง 20 cmH2O

1.8 การจดทานอน ควรจดทานอนผปวยในทานอนศรษะสง 30 - 60o (fowler’ position) หรอลกขนนงถาไมมขอหาม หากผปวยทาการ

ผาตดปอดออกบางสวน (lobectomy) อาจจะจดใหนอนตะแคงขางททาผาตดขน เพอใหปอดทเหลอ จากการผาตดไดขยายตวใหมากทสด แตถา

ผปวยทาการผาตดปอดออก 1 ขาง (pneumonectomy) ไมควรนอนตะแคงขางททาผาตดขนเพราะอาจทาใหปลายหลอดลมสวนทถกตด เปดออก

สารเหลวในชองอกไหลยอนสปอดขางทเหลออย และทาใหปอดขางทเหลออยขยายตวไดไมด ควรกระตนใหผปวยพลกตะแคงตวบอยๆ อยาง

นอยทก 2 ชวโมง ชวยเหลอในการพลกตะแคงตว เพอใหเลอดหรอสารเหลวในชองเยอหมปอดไมขงอยกบท ชวยใหมการระบายออกมาไดด

1.9 กระตนสงเสรมใหผปวยฝกปฏบตในการฝกหายใจ/ฝกไอ อยางมประสทธภาพ เนนการฝกปฏบตทตอเนองและมประสทธภาพ

เพอการฟนฟสมรรถรปปอดทมประสทธภาพ กระตนใหผปวยไอหรอหายใจลก ๆ (deep breathing exercise) เปนการชวยเพมความดนภายในชอง

เยอหมปอดชวยดนเอาลม เลอด หรอสารเหลวออกมาจากชองเยอหมปอด ทาทางเดนหายใจใหโลง และทาใหปอดขยายตวไดด ไมเกดภาวะปอด

แฟบ แตควรระมดระวงในผปวยทมภาวะอกรวนทกระดกสวนลอย (floating segment) ยงไมคงท เพราะอาจทาใหกระดกทหกทมแทงเนอเยอ

ขางเคยงใหไดรบอนตรายเพมขนได การฝกปฏบตในการหายใจลก ๆ (deep breathing exercise) มหลายวธ แตละวธเมอใสทอชวยหายใจและ

ออกซเจนใน mode ASB CPAP หรอ T- piece ควรทาครงละ 7 - 10 ครง ปฏบตทก 2 - 4 ชวโมง และเมอเอาทอชวยหายใจออก กลางวน ปฏบตทก

1/2 - 1 ชวโมง กลางคน ปฏบตทก 2 - 4 ชวโมง (เมอตน พลกตะแคงตว) นอกจากนควรดแลใหมการออกกาลงกายแขน ขา ขอไหล เพอปองกน

ขอตด โดยเฉพาะอยางยงขอไหล


2. ดแลปองกนอากาศจากภายนอกเขาไปในชองเยอหมปอด

(ทองใคร นาโควงค, 2551; นธพฒน เจยรกล, 2551; วชราภรณ สมนวงศ, 2550; Sullivan, 2008)

2.1 ดแลระบบการระบายใหเปนระบบปดอยเสมอ หมนตรวจสอบ ใหระดบปลายทอของหลอดแกวยาวในขวดผนกกนอากาศ (under

water seal) จมอยใตน า 2 - 3 เซนตเมตร เสมอ ถาปลายทอพนนา จะทาใหอากาศจากภายนอกไหลเขาไปสชองเยอหมปอดของผปวย เกดอนตราย

ตอผปวย และอาจพบภาวะลมรวในชองเยอหมปอด ชนด open pneumothorax ตามมาได หากพบภาวะนาในขวดผนกกนอากาศ (under water seal)

ถกดดยอนทางกลบไปขวดเกบสารเหลว แสดงวามความดนเปนลบสงขนในโพรงเยอหมปอด จะตองทาการหาสาเหตและแกไขพยาธสภาพผปวย

และเดมจะใชวธการแกไขโดยการตอสายระหวางขวดผนกกนอากาศ (under water seal) กบขวดเกบสารเหลวใหยาวขน และยกขวดเกบสารเหลว

ใหอยสงกวาขวดอน และหาวธทาใหปอดขยายตว เชน เพมแรงดดใหมากขน แตวธดงกลาวอาจมผลตอการระบายลมและสารเหลวได ดงนนจงได

มการประยกตใชอปกรณปองกนอนตราย (safety valve) ตอไป

นอกจากนควรตรวจดการตอระบบขวดระบายทรวงอก โดยเฉพาะขอตอตางๆ และจกยางฝาปด ควรยดตดใหแนนและพนดวย

พลาสเตอรชนดผายดตด เพอปองกนการเลอนหลดอกครง หากขวดแตกตองรบทาการหนบสายและเปลยนขวดทนท การตอระบบปดยงเปนการ

ปองกนการปนเปอนเชอจากภายนอกอกดวย

2.2 สงเกตการปดของฟองอากาศในขวดผนกกนอากาศ (under water seal) หรอขวดควบคมความดนขวดท 3 ในภาวะปกตจะพบ

ฟองอากาศขณะหายใจออก จากอากาศจากชองเยอหมปอดไหลผานนาในขวดผนกกนอากาศออกมา ถามฟองอากาศปดออกมาขณะหายใจเขาและ

หายใจออกตลอดเวลา หรอมฟองอากาศออกมามากขณะหายใจออก อาจเกดจากสาเหตดงตอไปน

2.2.1 การรวของหลอดลมและเยอหมปอด (bronchopleural fistula)

2.2.2 แผลจากการใสทอระบายทชองซโครงใหญเกนไป ทาใหอากาศจากภายนอกรวเขาทอระบาย

2.2.3 การรวในระบบขวดระบายหรอพนพลาสเตอรตามขอตอไมสนท


หากพบฟองอากาศทผดปกตดงกลาว ตองทาการการตรวจสอบหาสาเหตขอ 2.2.1-2.2.2 โดยการหนบสาย (clamp) ทอระบายตรง

ตาแหนงททอเรมออกจากตวผปวย โดยฟองอากาศทเหนจะหายไป หากเกดจากสาเหตขอ 2.2.2 ใหใชวาสลนกอสปราศจากเชอปดรอบแผลทอ

ระบาย สงเกตวาฟองอากาศผดปกตหายไปหรอไม รวมกบรายงานแพทยเพอทาการแกไข แตถาหนบสายแลวฟองอากาศไมหายไป แสดงวาเกด

จากสาเหตขอ 2.2.3 ให หนบสายเปนชวงๆ เพอหาตาแหนงทรว รวมทงตรวจหารอยรวทกๆรอยตอของระบบระบายทรวงอก และรบทาการแกไข

นอกจากนใหสงเกตอาการผดปกตของผปวยอยางใกลชด โดยเฉพาะอาการหายใจลาบาก หวใจเตนเรว ความดนโลหตตา ออกซเจนในกระแส

เลอด (O2 saturation) ลดตาลง หรอหลอดลมเอยงไปดานตรงขามกบปอดขางทมพยาธสภาพ เปนอาการแสดงของภาวะลมรวในชองเยอหมปอด

มากจนเกดความดนบวก ดงนนเมอทาการทดสอบหารอยรวตางๆแลวตองรบถอดคมหนบสายออกทนท

สาหรบระบบการระบายทรวงอกทใชแรงดดจากเครองดดสญญากาศ จะพบวามฟองอากาศปดออกมาในขวดควบคมความดน ถา

ไมมฟองอากาศปดในขวด หรอมนอยเกนไป แสดงวาเครองดดไมมประสทธภาพ หรอแรงดดนอยไป ใหเพมความดนในเครองดด หรอเปลยน

เครองใหม แตถาพบวาฟองอากาศในขวดควบคมความดนปดมากเกนไป หรอมเสยงดงมาก อาจเกดจากการใชแรงดดจากเครองมากเกนไป จงควร

ลดความดนลงจนกระทงเหนฟองอากาศปดออกมาในขวดควบคมความดนตามปกต การใชเครองดดไฟฟา (electric suction) มาประยกตใชตอง

ตรวจสอบการทางานใหมนใจวามการดดลม ไมใชการเปาลม ตองระมดระวงการเปาลมเขาสผปวย เนองจากการประยกตอปกรณดงกลาวมกพบ

ปญหาน

2.3 ปองกนการตดเชอจากการใสทอระบายทรวงอก โดยการดแลใหขวดเกบสารเหลวอยต ากวาระดบทรวงอกของผปวยอยเสมอ หาก

ตองยกขวดขนตองทาการหนบสายกอนเสมอ เพอปองกนการไหลยอนกลบของสารเหลว ซงทาใหเกดการตดเชอได การดแลระบบทอระบาย

จะตองใชเทคนคปราศจากเชอเสมอ


2.4 สงเกต และปองกนภาวะแทรกซอนจากการใสทอระบายทรวงอก ภาวะแทรกซอนทพบไดบอย ไดแก ภาวะลมในชนใตผวหนง

(subcutaneous emphysema) ทเกดจากการรวของลมในชองเยอหมปอดจากรของทอระบายทรวงอกเคลอนออกมาอยบรเวณเนอเยอใตผวหนง ถา

ปรมาณลมมเลกนอยจะดดซมไปไดเอง และผปวยอาจไมมอาการผดปกต แตถาปรมาณลมมจานวนมากจะทาใหเกดอาการเจบปวด อดอด หรอ

แนนบรเวณทมลมอย อาจกดหลอดเลอดใหญ และลมใตผวหนงอาจแทรกเขาไปในเมดแอสตนม (mediastinum emphysema) ทาใหผปวยหายใจ

ลาบากและความดนโลหตตา หากพบภาวะดงกลาวตองรบรายงานแพทยเพอทาการแกไขทนท


บรรณานกรม

ทองใคร นาโควงค. การพยาบาลผปวยทใสสายระบายทรวงอก. ใน: เพลนตา ศรปการ, สจตรา ลมอานวยลาภ, กาญจนา สมะจารก,

ชวนพศ ทานอง, บรรณาธการ. การปฏบตการพยาบาลผปวยผใหญในภาวะวกฤต. พมพครงท 3. ขอนแกน: คลงนานาวทยา; 2551.

นธพฒน เจยรกล. การใสทอระบายโพรงเยอหมปอด. ใน หตถการทางอายรศาสตร โรคระบบการหายใจ [ออนไลน] 2551.

พรศกด นมวฒนกล, เกลดดาว จนทฑโร. การพฒนาวธการปองกนปอดแฟบจากนาในขวด ICD ถกดดยอนทาง. วารสารศนยการศกษา

แพทยศาสตรคลนก โรงพยาบาลพระปกเกลา. 2551; 25(4). 390-397.

รชน อยศร, นงลกษณ สวสษฐ, ภคควณณ วงศวศน. มโนทศนทเกยวของกบการระบายทรวงอก

[ออนไลน]. ภาควชาการพยาบาลอายรศาสตร วทยาลยพยาบาลสภากาชาดไทย; 2550.

วชราภรณ สมนวงศ. การพยาบาลผปวยบาดเจบทรวงอก. พมพครงท 2. ชลบร: กมลศลปการพมพ; 2550.

วนวสาข ชจตร. ผลของการพยาบาลระบบสนบสนนและใหความรตอพฤตกรรมการดแลตนเองและการฟนฟสภาพในผปวยบาดเจบทรวงอกทใส

ทอระบายทรวง [วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลอายรศาสตรและศลยศาสตร]. เชยงใหม: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม; 2543.


สขวไล องคนนท. การสรางมาตรฐานการพยาบาลผปวยขณะใสคาทอระบายทรวงอกในโรงพยาบาลหลมสก จงหวดเพชรบรณ. [รายงาน

การศกษาอสระ ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล]. ขอนแกน: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยขอนแกน; 2544.

สนทราพร วนสพงศ. การพยาบาลผบาดเจบทรวงอก. เอกสารประกอบการอบรมหลกสตรการชวยชวตผบาดเจบสาหรบพยาบาล; 21-25 มนาคม

2552; ขอนแกน: คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน; 2552.

Allibone L. Nursing management of chest drain. Nursing standard; 2003. cited in Sullivan B. Nursing management of patients with a chest

drain. British journal of nursing. 2008; 17(6). 388-393.

National Patient Safety Agency: Patient safety division. Rapid response report: Risk of chest drain insertion [online] 2008 [15 May 2009]

Dougherty L & Lister S. The Royal Marsden hospital manual of clinical nursing procedure. 2004. cited in Sullivan B. Nursing

management of patients with a chest drain. British journal of nursing. 2008; 17(6). 388-393.

Gordon et al. Redefining chest tube management: analysis of the state of practice. Dimension Critical care nursing; 1995. cited in Sullivan B.

Nursing management of patients with a chest drain. British journal of nursing. 2008; 17(6). 388-393.

Gulanick M., Myers JL., Klopp AK., gradishar D., Galanes S. & puzas MK. Nursing care plans: nursing diagnosis and intervention. 5th

edition. United states: Mosby; 2003.


Laws et al. Pleural disease group, Standards of care commitee. British thoracic society; 2003. cited in Sullivan B. Nursing management of

patients with a chest drain. British journal of nursing. 2008; 17(6). 388-393.

Sheppard M. & Wright M. Principals and practice of high dependency nursing.; 2006. cited in Sullivan B. Nursing management of patients

with a chest drain. British journal of nursing. 2008; 17(6). 388-393.

Sullivan B. Nursing management of patients with a chest drain. British journal of nursing. 2008; 17(6). 388-393.

Chest drain. [Online] 2009 [cited 2009 May 12]. Available from: http://www.adam.com

PS board. [Online] 2009 [cited 2009 May 12]. Available from: http://www._ps_si_mahidol_ac_th-PSBoard-images_upload

Health & Medicine

คู่มือ ICD (Chest drain)