Bai 3 lich su phat trien yhgd the gioi x

Lịch sử phát triểnY học gia đình thế giới

TS. BS. Võ Thành Liêm

Nội dung

1. Lịch sử phát triển Y học gia đình thế giới

2. Mô hình bác sĩ gia đình tại một số nước

1. Bác sĩ gia đình là gì?

family medicine = general practice = general practitioners = family practice = family practitioners = family physicians = general medicine = general internists = primary care = BSGĐ (VN)

BSGĐ là gì? -> Lịch sử của BSGĐ

Golfing Practitioner

1. Bác sĩ gia đình là gì?

1.1 Tuyến y tế ban đầu ?

1.2 Bác sĩ tuyến ban đầu?

1.3 Du nhập mô hình BSGĐ vào các nước đang phát triển?

1.1 Tuyến y tế ban đầu?

1.1 Tuyến y tế ban đầu?Tuyến y tế ban đầu là

Chỉ dự phòng, không điều trị

Trang bị kém

Trình độ thấp

Chất lượng kém

Rẻ tiền

Mô hình y tế nước nghèo

Không hiệu quả

Bác sĩ dở

Bệnh viện nhỏ cho cộng đồng nhỏ!

KHÔNG ĐÚNG


1.1 Tuyến y tế ban đầu?Tuyến y tế ban đầu là hình thức dịch vụ y tế cho nhu cầu sức khỏe ban đầu

Dịch vụ y tế Dự phòng, chẩn đoán, điều trị

Trang bị phù hợp (tùy địa phương)

Trình độ cao (chuyên khoa)

Chất lượng cao, chăm sóc toàn diện

Có thể mắc tiền

Mô hình y tế nước giàu và nghèo

Hiệu quả cao

Bác sĩ gia đình

Một hình thức của hệ thống y tế như bệnh viện

1.1 Tuyến y tế ban đầu?Nhu cầu sức khỏe ban đầu

Đa dạng: dự phòng, điều trị, theo dõi, nâng cao sức khỏe

Đa phần đơn giản

Tập trung vào vài mặt bệnh thường gặp

Giai đoạn sớm, tiên lượng tốt



Quá tải bệnh viện = y tế tuyến ban đầu yếu

1.2 BS tuyến đầu: phương Tây

Lịch sử Tây y: bác sĩ là ngườiChăm sóc sức khỏe cho cá nhân và gia đình

Hoạt động tại phòng mạch hoặc tại nhà

Trạm xá -> bệnh viện:Ban đầu: hình thành trễ

Chăm sóc người nghèo, vô gia cư

Dịch bệnh, thảm họa, chiến tranh

Bệnh nan y, truyền nhiễm

Cần theo dõi liên tục

Hiện tại: cách mạng khoa học kỹ thuậtChuyên khoa hóa, kỹ thuật hóa

Trung tâm hiện đại

Bệnh khó – phức tạp, yêu cầu kỹ thuật cao

Mô hình hệ thống y tế 3 tuyến:Tuyến 1: BSTQ: bệnh thông thường

Tuyến 2: bệnh phức tạp hơn

Tuyến 3: bệnh phức tạp + giảng dạy


Lord Dawson Lord Dawson 19201920

Bác sĩ tổng quát: là chuyên khoa sâu1960-1970: Cách mạng công nghệ: chuyên khoa hóa y khoa: rõ rệt

Xác định lại hình ảnh bác sĩ tổng quát BSTQ có cần thiết?

BSTQ có vai trò điều trị?

BSTQ , BS chuyên khoa: tương quan về chuyên môn?

BSTQ là chuyên ngành lâm sàng sau đại học nhằm phục vụ tuyến y tế ban đầu

Alma Ata 1978

WONCA 2011

BS tổng quát=BS chuyên

khoa tổng quát



1.3 Du nhập y học gia đình

Y học hiện đại (phương Tây): Giai đoạn thuộc địa: châu Á, châu Phi, Nam Mỹ

Bác sĩ = bệnh viện.

Thiếu bác sĩ Thiếu BS ở tuyến y tế ban đầu

Tăng đào tạo y sĩ, y tá, .. Cho tuyến y tế cơ sở

Giới hạn chức năng: dự phòng, không điều trị

Hình ảnh xấu: y tế tuyến đầu = y tế kém chất lượng

Giải pháp tạm thời ở giai đoạn đầu -> cần thay đổi khi đủ điều kiện

1.3 Du nhập y học gia đình

Du nhập mô hình y học gia đìnhBSTQ (phương Tây) = BS chuyên khoa tổng quát

BSTQ (phương Tây) = BSGĐ (nước đang phát triển) ≠ BS tổng quát đang hiện diện

YHGĐ/YHTQ (WONCA 2011).Là lĩnh vực khoa học và hàn lâm, với đặc trưng về nội dung đào tạo, nghiên cứu, y học chứng cớ và kỹ năng lâm sàng.

Là một chuyên khoa lâm sàng hướng chăm sóc ban đầu

Bác sĩ gia đình là bác sĩ tổng quát nâng cao

2. Mô hình BSGĐ tại các nước

2.1 Mô hình của Mỹ

2.2 Mô hình của Anh

2.3 Mô hình của Bỉ

2.4 Mô hình của Nhật

2.5 Mô hình của Cuba

2. Mô hình BSGĐ tại các nước

2.1 Mô hình của Mỹ

Bảo hiểm y tế: tư nhân (nghèo=nguy cơ)

BSGĐ: Theo dõi 2000-3000 BN (không ràng buộc)

Khám 20-30 BN/ngày

Trả theo lần khám

Tham gia điều trị BV, ít khám tại nhà

Mô hình đa dạng: cá nhân, nhóm, hiệp hội…

Không mô hình y tế phân tuyến

Đào tạo:3 năm sau đại học

Đào tạo liên tục suốt đời

90% trường y có khoa YHGĐ

2.2 Mô hình của Anh

Bảo hiểm y tế toàn dân (nhà nước)

BSGĐ: Theo dõi 1500-2000 BN (ràng buộc)

Khám ~30 BN/ngày

Trả theo đầu dân quản lý (BHYT)

Khám tại nhà nhiều, không điều trị tại BV

Mô hình nhóm nhỏ

Mô hình y tế phân tuyến, bắt buộc

Đào tạo:4 năm sau đại học (năm cuối tại phòng mạch)

Đào tạo liên tục suốt đời,

Tất cả trường y có khoa YHGĐ

Nghiên cứu rất mạnh

2.3 Mô hình của Bỉ


BSGĐ: Theo dõi ~2000 BN (ràng buộc)

Khám ~30 BN/ngày

Chi trả đa dạng: 3 hình thức

Khám tại nhà 1/3, không điều trị tại BV

Mô hình y tế phân tuyến, không bắt buộc

Đào tạo:3 năm sau đại học (2 năm cuối tại phòng mạch)

Đào tạo liên tục suốt đời


2.4 Mô hình của Nhật


BSGĐ: Thực hành đa dạng (BS cho cá nhân)

Khám 30-80 BN/ngày

Chi trả theo lần khám

Khám chăm sóc tại nhà, đa dạng

Mô hình đa dạng: cá nhân (già); PK đa khoa (trẻ)

Mô hình y tế không phân tuyến, không bắt buộc

Đào tạo:Chưa có chuyên khoa (định hướng 2 năm)

Chưa công nhận, đang phát triển

50% trường y có khoa YHGĐ (Sogo-Shinryo)

2.5 Mô hình của Cuba

Chăm sóc y tế miễn phí (nhà nước)

BSGĐ: Theo dõi 600-800 BN (ràng buộc)

Khám ~30 BN/ngày

Chi trả bởi nhà nước (lương)

Khám tại nhà nhiều, không điều trị tại BV

Mô hình cá nhân (phối hợp y tá)

Đào tạo:2 năm sau đại học (thực tập tại phòng mạch)


Người dân hài lòng cao

Mô hình Y học gia đình nào cho Việt Nam?

Cám ơn đã chú ý theo dõi

Health & Medicine

Bai 3 lich su phat trien yhgd the gioi x