GÜNÜMÜZDE MARKALARIN SOSYAL MEDYA KULLANIMI

“Ekonomi, insanların sınırsız tüketim isteklerinin sınırlı kaynaklarla en iyi nasıl tatmin edileceğini

inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaktadır. İnsanlık tarihi kadar eski olan alışveriş kavramı bir

satıcı ve bir alıcı arasında yaşanan ekonomik bir durumdur. Mal takası ile başlayan alışveriş;

bugün parayı hiç görmeden sadece sayısal verilerin dijital ortamda aktarılması yoluyla

sürmektedir. Dijital pazarlama ise müşteri ve firma arasında iletişim ve etkileşim kurar. Sosyal

medya, O'Reilly Media tarafından 2004'de kullanılmaya başlayan ve ikinci nesil internet

hizmetlerini yani internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlayan

web 2.0 kavramının, kullanıcı hizmetine sunulmasıyla birlikte; tek yönlü bilgi paylaşımından, çift

taraflı ve eş zamanlı bilgi paylaşımına ulaşılmasını sağlayan medya sistemidir.“1

“Bugün, sosyal medya markalara pazarlama stratejileri ve politikaları açısından çok önemli

fırsatlar sunmaktadır. Tüketiciyle marka arasında duygusal bağ yaratarak kendisine sadık müşterilerin

oluşmasını sağlamaktadır.2 Alışkanlıklarımızın değiştiği ve bilgi tüketiminin olanca hızla

gerçekleştiği günümüzde en çok merak edilen sorulardan biri “Sosyal Medya Nedir?” sorusudur.

Herkesin kendine göre yorumladığı ve bir anlam kattığı sosyal medya, genel anlamıyla hayatımızı

kolaylaştıran ve hızlandıran öğelerden oluşan bilgi ve içerik platformu diyebiliriz.” 3

“Sosyal medya, Web 2.0'ın kullanıcı hizmetine sunulmasıyla birlikte, tek yönlü bilgi

paylaşımından, çift taraflı ve eş zamanlı bilgi paylaşımına ulaşılmasını sağlayan medya sistemidir.

Ayrıca sosyal medya; kişilerin internet üzerinde birbirleriyle yaptığı diyaloglar ve paylaşımların

bütünüdür. Sosyal ağlar, insanların birbiriyle içerik ve bilgi paylaşmasını

sağlayan internet siteleri ve uygulamalar sayesinde, herkes aradığı, ilgilendiği içeriklere

ulaşabilmektedir. Küçük gruplar arasında gerçekleşen diyaloglar ve paylaşımlar giderek, kullanıcı

bazlı içerik (İngilizce: UGC-User Generated Content) üretimini giderek arttırmakta, amatör

içerikleri dijital dünyada birer değere dönüştürmektedir.

Zaman ve mekân sınırlaması olmadan (mobil tabanlı), paylaşımın, tartışmanın esas olduğu bir

insanî iletişim şeklidir. Sosyal medya platformlarında insanlarla buluşur ve iletişimde

bulunursunuz. İnsanlara yardım eder, yardım alır, sorularına cevap verir ve kendi sorularınızı

sorarsınız. Bu bakımdan sosyal medya resmi olmayan eğitim yollarından da bir tanesidir.

Teknoloji, telekomünikasyon, sosyal iletişimin kelimeler, görseller, ses dosyaları yolu ile

sağlandığı bir yapıya sahiptir. İnsanlar hikâyelerini ve tecrübelerini bu bağlamda paylaştığı bir

çerçeveye de sahiptir.

Sosyal medya aynı zamanda "Kullanıcıların Ürettiği İçerik" ve "Müşterilerin Ürettiği Medya"

kavramlarını da ortaya çıkarmış, bu yapısıyla da ticari plandaki anlamını kazanmıştır.

Ama Andreas Kaplan ve Michael Haenlein’in 2010’daki tespitine göre Sosyal Medya; “Web 2.0

üzerinde ideolojik ve teknolojik içeriklerin, yapılanmaların kullanıcı merkezli bir şekilde

1 http://www.seokursu.com.tr/dijital-pazarlamada-marka-yonetimi.pdf 2 http://kosbed.kocaeli.edu.tr/sayi28/4.pdf 3 http://sosyalmedyakulubu.com.tr/sosyalmedya/sosyal-medya-nedir.html

üretilmesine ve geliştirilmesine izin veren internet tabanlı uygulamaların bütününe”

denilmektedir.” 4

“Aslında tüketiciler ürün ve hizmetler hakkında her zaman konuşuyordu. Yine de bu

konuşmaların çoğu kendileriyle, aktardıkları kişi arasında kalıyordu. Şimdi ise oyunun kuralı

değişti. Bu tip geri bildirimler sosyal medya sayesinde herkese açık hale gelmiş durumda. Bu

geri beslemeleri iyi dinleyip aksiyon alan şirketler ise rekabette bir adım öne çıkan hatta

kazananlar olarak görülüyor. Biz de sosyal medyada etkin şirketlere son dönemde kendileriyle

ilgili sosyal medya geri bildirimlerinden neler öğrendiklerini sorduk. En önemlisi bu geri

beslemeler sonucunda neleri değiştirdiklerini araştırdık. Gördük ki şirketler bu yorumları çok

ciddiye alıp hızlı aksiyon almaya çalışıyor. Turkcell müşteri isteğine göre “uygun fiyata ileri

teknoloji” üretirken, Teknosa şikayetler üzerine mağazalarında çalan müzikleri değiştiriyor.

Yemeksepeti, değiştirdiği mobil uygulamalarına talep üzerine geri dönerken, Pepsico ise ürettiği

cipsin şeklini ve tadını geri bildirimlerle belirliyor. THY gibi bir yolcu şikayeti sonrasında anlık

aksiyonla uçak içi ısısını değiştiren bile var… Kısaca şirketlerin ürün ve hizmetlerle ilgili kararlarını

artık sıklıkla sosyal medya geri bildirimleri belirliyor.” 5

“2006′dan bu yana yükselişte olan sosyal medya popülerliğini pekiştirmiş, tüm dünyayı saracak

rakamlara ulaşmış durumda. Sadece Facebook üye sayısının bile dünya nüfusunun % 10′ unu

oluşturduğu şu günlerde, Twitter, Pinterest, Linkedin , Tumblr gibi ağların üye sayılarının giderek

arttığında milyar rakamları yakalamakta ve hızla artmaya devam etmektedir.”6

“MARKALAR NEDEN SOSYAL MEDYA’DA OLMALI?

Herkes orada, tüketici ve rakip konumundadır.

Satın alma eğilimi yüksektir.

Arkadaş ve seçme eğilimi vardır.

Haber alma ve bilgi paylaşımı yüksektir.

Alışkanlıklar ve yaşantıların değişmesi pazarıda değiştiriyor. Markaların bu sisteme ayak

uydurması gerekmektedir.”7

“Sosyal medya markanın müşteri kitlesi ve potansiyel müşterileriyle en çabuk iletişim kurabildiği

yerlerden biri. Burada bir topluluk var ve siz onlara “merhaba ben geldim. Tanışalım”

diyorsunuz. Ürünlerinizi tanıtıyor, kendinizden bahsediyorsunuz. Gelen tepkilere bakıyorsunuz.

Daha sonraki çalışmalarınızda bu verilere göre hareket ediyorsunuz.

4 https://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyal_medya 5 http://capital.com.tr/sosyal-medya/sosyal-medyadan-ne-ogrendik-haberdetay-12996 6 http://www.sosyarac.com/markalar-neden-sosyal-medya-iletisimi-yapmali 7 http://sosyalmedyakulubu.com.tr/sosyalmedya/markalar-ve-sosyal-medya.html

Sosyal medyada bir markayı, vapurdaki satıcıya benzetiyorum. Vapurlarda gelip kendini tanıtan

ve ürünlerini anlatan satıcılara. Örneğin, Facebook 32 milyon kişilik bir vapur sizde buradaki

yolculara ürünlerinizi anlatıyorsunuz. Yolcular beğenirse satış yapıyorsunuz. “8

“Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Avantajlar:

1. Düşük maliyetlidir.

2. Ölçümlenebilirdir.

3. Hızlı ve kolay ulaşım sağlar.

Dezavantajlar:

1. Markanın korumasız kalmaktadır. Her an markaya ya da statüye saldırı olabilir.

2. Riskli ve kontrolü zordur.

Amerikan bir araştırma şirketi olan Harris, tüketicilerin sosyal medya üzerinden ürün, şirket,

markalarla ilgili paylaşımları konulu bir anket yapmış ve ilginç sonuçlara ulaşmışlar. Ankete

katılan 2000 kişiyle, katılımcıların %34’ü bir ürün, şirket ya da marka hakkındaki tatmin ya da

memnuniyetsizliğini sosyal medya üzerinden paylaşıyor, %43’ü hayatları, %36’sı yapmakta

oldukları şeyler ve %31’i gittikleri yerler ile ilgili statüs güncelleme alışkanlığına sahip. Tabi bu

rakamlar Amerika’da yaşayanlar için geçerli. Avrupa’da ve özellikle Türkiye’de bu rakamlar biraz

farklı değerleri işaret edecektir. Ankete katılanların %23’ü ürün, marka veya şirketler ile ilgili

beğenilerini, %26’sı ise şikayetlerini dile getirmek için sosyal medyayı kullanıyor. Araştırma

çerçevesinde sosyal medya üzerinden şirket/marka/ürün ile ilgili paylaşımda bulunanların %38’i

bunu diğer tüketicileri etkilemek amacıyla yaptıklarını (18-34 yaş arasındakiler için bu oran

%45’in üzerine çıkıyormuş) %46’sı ise sosyal medya üzerinden şikayette bulunurken acımasız

olmaktan çekinmeyeceklerini belirtmişler. Bu da bize gösteriyor ki kurumsal firmaların sosyal

medyayı etkin bir biçimde kullanmaları gerekiyor.

Bir başka araştırma şirketi olan Morpace ise Facebook’un perakendeciler üzerindeki etkisini

araştırmış. Varılan sonuçlara göre, kullanıcıların %41’i “sevdikleri ürünü veya markayı

arkadaşlarına göstermek” için Facebook üzerinden ürün/marka sayfalarına üye oluyor, %36’sı

Facebook’u ürün araştırması yapmak için iyi bir araç olarak görüyor. Katılımcıların %68’inin

8 http://markafikirleri.com/sosyal-medya-bir-marka-icin-ne-ifade-ediyor/

arkadaş listesindeki biri tarafından yapılan pozitif bir yorumun satın alma kararlarını direk olarak

etkilediğini kabul ediyor, “Diğer hangi sebeplerle Facebook’a üye oldunuz sorusuna” %23’ü

beğendikleri şirket, kuruluş ve grupları takip etmek için, %10’u ise ürün tavsiyelerini araştırmak

için yanıtını veriyor.9

Son üç yıldır internet reklamlarına önemli bütçeler harcayan Türk şirketlerinin sosyal ağları da

çok çabuk benimsedikleri, Facebook, Twitter ve Youtube gibi sitelerde yer alan büyük şirket

sayısının yüzleri geçtiği belirtildi. Türk Hava Yolları, Turkcell, Ülker, Mavi Jeans, Avea, Garanti,

Akbank gibi yerel büyük şirketlerin yanı sıra, Nike, Starbucks, Microsoft, P&G gibi uluslararası

markaların yurt dışındaki faaliyetlerinin de yerelleşerek başarıyla sürdüğüne dikkat çekilen

haberde, bu hızlı yükselişin Türkiye sosyal medyasının derinliğinin önemli bir göstergesi olarak

kabul edildiği vurgulandı.10

NUR SENA ÜNALAN

PUB-501

9 http://www.ugureskici.com/notlarim-makalelerim/sosyal-medyanin-markalar-uzerindeki-etkileri 10 http://www.ntv.com.tr/turkiye/sosyal-aglari-en-iyi-kullanan-25-marka,A5cZXCy6f06zI7jMs0xKng