Upload
lam-nguyen
View
21
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
VIRUS DAÏI (RABIES VIRUS)
PGS. TS. Cao Minh Nga
Boä moân Vi sinh – Khoa Y – ÑHYD TP. HCM
Noäi dung
I. Tính chaát virus
II. Sinh beänh hoïc
III. Mieãn dòch
IV. Trieäu chöùng
V. Chaån ñoaùn virus hoïc
VI. Dòch teã hoïc
VII. Phoøng
VIII. Ñieàu trò
I. Tính chaát (rabies virus)
- Gaây beänh daïi (rabies)
- Laây truyeàn qua veát caén cuûa: + choù daïi (rabid dog)
+ ÑV coù vuù
- Laø virus daïi coå ñieån, thöôøng gaây beänh cho ngöôøi,
- doøng Lyssavirus, hoï Rhabdoviridae
1. Caáu truùc
- Chöùa ARNss - Capsid: ñoái xöùng xoaén oác
- MBN (+) - 2R 70 – 180 nm
Sô ñoà caáu truùc virus daïi
The lyssaviruses: structure and genetic organization
TRANSCRIPTION
leader N P G L 3' 5'
. GENOME (negative polarity ) 12 kb
PPP
TRANSLATION
Nucléoprotein
PhosphoP Matrix protein Glycoprotein
Polymérase
M
REPLICATION
(-) genomic RNA
(+) Antigenomic RNA
MORPHOGENESIS
.
Trailer
Polymerase complexe
LYSSAVIRUS REPLICATIVE CYCLE
80 nm
200 nm
Order: Mononegavirales
Family: Rhadoviridae
Prototype: rabies virus
I. Tính chaát (rabies virus) (2)
2. Söùc ñeà khaùng:
- Nhaïy caûm: 56oC / 30‘, tia UV, tia X, aùnh
saùng maët trôøi, xaø phoøng ñaëc 20%, chaát taåy
röûa, chaát oxid hoùa, formol.
- Toàn taïi laâu /dd glycerol nguyeân chaát trung
tính.
I. Tính chaát (rabies virus) (3)
3. Nuoâi caáy
- Tieâm truyeàn: ÑV maùu noùng,
baøo thai gaø,
naõo baøo thai gaø.
- Nuoâi caáy TB:
+ TB thaän Hamster,
+ TB u nguyeân baøo thaàn kinh chuoät
(neuroblastoma),
+ TB löôõng boäi (diploid) khæ.
I. Tính chaát (rabies virus) (4)
4. Khaùng nguyeân :
- KN taïo KT trung hoøa/gai glycocoprotein
MBN.
- KN KHBT / nucleocapsid.
5. Chu kyø sinh saûn:
virus daïi thuï theå acetylcholine/beà maët TB
vaøo TB
MBN: hình thaønh khi virion qua maøng TB KC.
I. Tính chaát (rabies virus) (4)
6. Tính ñoät bieán:
- 1882 Pasteur caáy truyeàn lieân tieáp virus daïi vaøo
naõo thoû
virus “coá ñònh”: uû beänh 7 ngaøy,
gaây beänh cho ngöôøi
vaccin phoøng beänh.
- virus “ñöôøng phoá”: phaân laäp töø caùc con vaät bò
nhieãm, uû beänh daøi, tính gaây beänh cao.
II. Sinh beänh hoïc (rabies virus)
* Virus nhaân leân /moâ cô vaân quanh veát caén
sôïi TK ngoaïi bieân
heä TKTW: virus nhaân leân / chaát xaùm
Sôïi TK ngoaïi bieân
caùc cô quan vaø
tuyeán nöôùc boït: laây truyeàn qua veát caén.
II. Sinh beänh hoïc (rabies virus) (2)
* Taïi heä TKTW:
+ vieâm naõo TBTK bò huûy hoaïi,
thoaùi hoùa myeline.
+ Theå Negri: theå vuøi öa eosin/baøo töông
TBTK bò nhieãm quan troïng/ PTN.
(75 – 90% (+) / cas beänh daïi.
III. Mieãn dòch (rabies virus)
- Khaùng theå ñaëc hieäu vôùi virus daïi:
xuaát hieän treã.
- Khoâng coù NC veà MD khi bò suùc vaät caén laàn
thöù hai vì khoâng coù ngöôøi soáng soùt sau côn
daïi.
IV. Trieäu chöùng (rabies virus)
1. Ñoái vôùi ngöôøi:
- Hoäi chöùng vieâm maøng naõo – naõo
- UÛ beänh: 2 – 16 tuaàn (10 ngaøy – 8 thaùng)
- Khôûi phaùt: TC khoâng ñieån hình.
- Toaøn phaùt: TC ñieån hình (xuaát huyeát naõo,
phaân lieät TK, hoân meâ) töû vong (100%).
IV. Trieäu chöùng (rabies virus) (2)
2. Ñoái vôùi suùc vaät:
- Choù:
+ UÛ beänh: 60 ngaøy (3 tuaàn – 6 thaùng).
+ Khôûi phaùt: Soát, thay ñoåi caù tính
+ Toaøn phaùt: Kích ñoäng (daïi cuoàng)
Lieät (daïi caâm)
- Meøo:
+ Theå hung döõ
+ Theå lieät
Infection Transmission Modification of behaviour
Death
? 10 days 2-5 Days
Viral excretion
Base de la période de mise sous surveillance (Dogs and cats)
V. Chaån ñoaùn virus hoïc
1. Ñoái vôùi ÑV:
a. nhanh : khaûo saùt moâ naõo
- Tìm KN virus baèng KT HQ:
pp nhanh (sau 2 giôø)
caàn tieâm ngöøa hay khoâng
- Tìm theå Negri / TBTK
b. Phaân laäp virus:
caàn nhieàu thôøi gian
V. Chaån ñoaùn virus hoïc (2)
2. Ñoái vôùi ngöôøi :
- KT ñaëc hieäu / huyeát thanh: / giai ñoaïn treã.
- Phaân laäp virus: töø nöôùc boït, naõo, DNT, NT
Caáy vaøo: Chuoät hoaëc
TB chuoät neuroblastoma.
- Tìm theå Negri: + Laáy maãu töû thieát naõo
+ Nhuoäm = pp Sellers
+ 10 – 25% (-)
- Kyõ thuaät môùi: KT ñôn doøng & RT-PCR
Level 2 (3) of biological safety
Lab coats
Masks
Goggles
Gloves
Overshoes
Safety hoods
Safety Measures
Vaccination of the staff
Specimens for
rabies diagnostic Intra-vitam diagnosis Specimens Clinical phase Temperature
0-8 days >8 days of shipment
Saliva +++ +++ -20°C
Urine +++ ?? -20°C
Skin biopsy +++ ++ -20°C
Serum + ++ -20°C
CSF (+) (+) -20°C
Post-mortem diagnosis
Brain biopsy (reference test) (+4 or -20°C)
Skin biopsy (-20°C) Shipment according to regulation concerning
infectious material (Class 6.2)
TRANSCRIPTION
leader
N P G L3' 5 '
GENOME (negative polarity) 12 kb
PPP
TRANSLATION
Nucleo- protein
Phospho- protein
Matrix protein
Glyco- protein
Polymerase
M
REPLICATION
Genome (-)
Antigenome (+)
MORPHOGENESIS
Trailer
Polymerase complex
Targets of diagnosis
RT-PCR
IF, ELISA
Isolation
MNT, RFFIT, ELISA
Routine post mortem diagnosis in humans and animals
FAT (Immunofluorescence)
+4°C
The reference technique
Sensitivity and specificity >
99.9%
Results obtained rapidly
Need for trained personnel
TRANSCRIPTION
leader
N P G L3' 5 '
GENOME (negative polarity) 12 kb
PPP
TRANSLATION
Nucleo- protein
Phospho- protein
Matrix protein
Glyco- protein
Polymerase
M
REPLICATION
Genome (-)
Antigenome (+)
MORPHOGENESIS
Trailer
Polymerase complex
Targets of diagnosis
RT-PCR
IF, ELISA
Isolation
MNT, RFFIT, ELISA
Intra vitam diagnosis
VI. Dòch teã hoïc (rabies virus)
1. Ñöôøng laây truyeàn:
- Chuû yeáu: qua veát caén, lieám
- Raát hieám: + qua ñöôøng hh
+ do gheùp giaùc maïc
2. Phaân loaïi:
- Beänh daïi töï nhieân: + do ÑV hoang daïi truyeàn
+ chaâu AÂu, Myõ
- Beänh daïi töø ÑV nuoâi : + do choù, meøo caén
+ Chaâu Phi, AÙ
Rabies (lyssavirus genotype 1)
Domestic
animals
Reservoir Vectors
Dead end infections
VI. Dòch teã hoïc (rabies virus) (2)
* Caùc nöôùc Anh, Nhaât, Uùc,… : ñaõ tieâu dieät ñöôïc
beänh daïi do:
- Ñaëc ñieåm ñòa lyù (bieät laäp)
- Kieåm soaùt chaët cheõ ÑV daïi
* Taïi Tp.HCM
- Tæ leä cheát do: + Choù daïi caén: 98,2%
+ Meøo daïi caén: 1,8%
- Loaøi gaëm nhaám, thoû: truyeàn beänh.
- Tæ leä : muøa naéng.
VII. Phoøng beänh: laø bieän phaùp haøng ñaàu
1. Ñoái vôùi ÑV:
- Caám thaû choù chaïy roâng,
- Chích ngöøa daïi cho choù,
- Theo doõi chaët cheõ con vaät.
VII. Phoøng beänh (2)
2. Ñoái vôùi ngöôøi: Vaccin phoøng ngöøa
* t/d baûo veä sau 2-8 tuaàn, coù 2 loaïi:
+ Vaccin cheát:
- töø gioáng daïi coá ñònh (-) hoaït löïc
- thöôøng duøng cho ngöôøi.
+ Vaccin soáng:
- töø virus ñaõ ñoäc löïc.
- chuû yeáu gaây MD cho suùc vaät.
VII. Phoøng beänh (3)
* ÔÛ VN thöôøng duøng:
- Verorab: töø nuoâi caáy (TB)
- Fuenzalida: töø moâ TK
* Tai bieán :
- nheï (noåi maån, ngöùa) -> naëng (vieâm naõo)
- Tæ leä : 1/3.000 – 1/10.000
- Vaccin daïi trong nuoâi caáy TB: tai bieán
* Chæ ñònh duøng vaccin:
- Caùc ñoái töôïng coù nhieàu nguy cô tieáp xuùc vôùi beänh
daïi: tham khaûo yù kieán BS chuyeân khoa.
- Ngay sau khi bò suùc vaät maéc beänh daïi hoaëc nghi
daïi caén: khoâng coù baát kyø choáng chæ ñònh naøo.
- Khoâng theo doõi ñöôïc con vaät.
- Bò choù con caén.
WORLD RABIES DAY September 8, 2007
Working together to stop
the ongoing tragedy of rabies!
VIII. Ñieàu trò:
nhanh choùng, ñuùng ñaén vaø ñaày ñuû
1. Khi beänh ñaõ coù trieäu chöùng vaø tieán trieån:
- ñaëc hieäu: khoâng coù
- Chæ trieäu chöùng:
+ Thuoác an thaàn lo aâu
+ Gaây meâ: khi coù côn co giaät
VIII. Ñieàu trò (rabies virus) (2)
2. Ngay sau khi bò caén :
* Xöû lyù veát thöông:
- Röûa baèng nöôùc xaø phoøng ñaëc 20%
- Boâi chaát saùt khuaån (coàn, iod ñaäm ñaëc)
- Khoâng khaâu veát thöông
- Gaây teâ taïi choã caïnh veát thöông (procain)
ngaên virus tieán trieån.
VIII. Ñieàu trò (rabies virus) (3)
* taïi caùc cô sôû chuyeân khoa:
- Neáu veát caén ñôn giaûn, xa TK TW (caùnh tay):
Vaccin.
- Neáu veát caén naëng, gaàn TK TW :
+ Vaccin,
+ SAR (Serum antirabique),
+ SAT (Serum antitetanos):