Ngoại thương và phát triển

www.themegallery.com

NỘI DUNG CHÍNH

Chiến lược xuất khẩu thô2

Chiến lược thay thế nhập khẩu3

Vai trò của ngoại thương1

Chiến lược đẩy mạnh xuất khẩu4

Vai trò của ngoại thương

Xuất khẩu•Tạo vốn, kích thích tăng trưởng kinh tế•Kích thích đổi mới trang thiết bị và công nghệ•Thay đổi cơ cấu kinh tế ngành•Tăng cường sự hợp tác quốc tế

Ngoại thương

Nhập khẩu

+ Thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế+ Đảm bảo phát triển kinh tế cân đối và ổn định+ Cải thiện nâng cao mức sống nhân dân

CHÖÔNG 5: NGOAÏI THÖÔNG VAØ PHAÙT TRIEÅN

• I. Vai troø cuûa ngoaïi thöông trong quaù trình phaùt trieån.

• II. Chieán löôïc xuaát khaåu saûn phaåm thoâ (primary product export strategy).

• III. Chieán löôïc thay theá nhaäp khaåu- höôùng noäi (ISS import substitution trategy- inward looking)

• IV. Chieán löôïc ñònh höôùng xuaát khaåu- höôùng ngoaïi (EOS export-oriented trategy- outward looking)

II. Chieán löôïc xuaát khaåu saûn phaåm thoâ (primary product export strategy).

• Saûn phaåm thoâ laø saûn phaåm chöa cheá bieán hoaëc chæ môùi sô cheá vaø chuû yeáu laø saûn phaåm cuûa ngaønh noâng nghieäp (noâng saûn) vaø SP cuûa ngaønh khai thaùc (daàu, than, khoaùng saûn..)

• Lôïi ñieåm:• -Thuùc ñaåy söû duïng caùc yeáu toá

thuaän lôïi saün coù.• - Taêng thu nhaäp ngoaïi teä• -Taïo ra nhöõng aûnh höôûng lieân keát:

giöõa caùc ngaønh; l/k tieâu duøng; l/k cô sôû haï taàng; l/k veà voán con ngöôøi; l/k veà voán.

Nhöõng trôû ngaïi cuûa chieán löôïc XK thoâ:

• - Nhu caàu saûn phaåm thoâ taêng chaäm ( tieán boä kyõ thuaät cho pheùp giaûm tieâu hao NVL vaø taïo ra SP thay theá)

• - Thu nhaäp xuaát khaåu khoâng oån ñònh ( cung, caàu khoâng co daõn theo giaù).

• - Giaù caû giaûm suùt (do aùp duïng thaønh töïu KHKT taêng naêng suaát, saûn löôïng).

• - Taäp trung quaù möùc nhaân löïc, vaät löïc vaøo moät hay moät soá ít ngaønh khoù ña daïng hoùa neàn KT.

Nhöõng giaûi phaùp khaéc phuïc trôû ngaïi:

• - Nghò quyeát traät töï kinh teá theá giôùi môùi 1974

• - Chöông trình toång hôïp veà haøng hoùa; kho döï tröõ 18 loaïi thöïc phaåm vaø nguyeân lieäu caên baûn).

• - Caùc nöôùc xuaát khaåu cuøng maët haøng lieân keát thaønh laäp hieäp hoäi (OPEC, ICO..)

• - Trôï caáp cho caùc nöôùc ñang PT trong tröôøng hôïp maát muøa lieân tieáp 3, 4 naêm lieàn.

Buøng noå XK aûnh höôûng ñeán TGHÑ thöïc ?

• RER = (Eo.Pt) / Pn• Eo: TGHÑ danh nghóa• Pt: chæ soá giaù cuûa haøng hoùa

coù theå trao ñoåi tính theo ngoaïi teä

• Pn: chæ soá giaù cuûa haøng hoùa khoâng theå trao ñoåi

• Khi RER taêng do Eo taêng. Pt taêng hay Pn giaûm Pt/Pn taêng kích thích SX ( khoâng kích thích tieâu duøng) haøng hoùa coù theå trao ñoåi

• Khi Pn taêng thì RER giaûm.

•Khi RER taêng, Eo taêng, ñoàng noäi teä giaûm giaù thöïc söï.

•Khi RER giaûm, Eo giaûm, ñoàng noäi teä taêng giaù thöïc söï

•Buøng noå XK thoâ laøm giaûm RER theo 2 caùch:

• 1- Thu nhaäp ngoaïi teä taêng ñoàng noäi teä taêng giaù Eo giaûm RER giaûm

• 2- Thu nhaäp taêng tieâu duøng taêng laïm phaùt taêng Pn taêng RER giaûm

III. Chieán löôïc thay theá nhaäp khaåu.

• Nguyeân nhaân chieán löôïc naøy thu huùt:

• - Söï coå vuõ bôûi thaønh töïu CNH cuûa Lieân bang Xoâ vieát.

• - YÙ chí töï löïc caùnh sinh.• - Vieäc vaän chuyeån khoù khaên

trong thôøi gian chieán tranh.• - Caùc nöôùc phaùt trieån xem

thueá quan laø moät coâng cuï höõu hieäu baûo veä SX trong nöôùc.

100 120 200 250 300 Q

P ($/ñvsp)

D S

8

6

4

A

E F

B G H C

Ñieåm khaùc bieät giöõa thueá quan vaø haïn ngaïch

- Thueá quan taùc ñoäng vaøo giaù haøng NK.

- Thueá quan mang laïi nguoàn thu cho ngaân saùch.

- Giaù TG giaûm Giaù trong nöôùc giaûm ngöôøi tieâu duøng coù lôïi chuyeån sang xaøi haøng ngoaïi, NHK taêng SX trong nöôùc giaûm

- Khi DN taêng giaù ngöôøi tieâu duøng seõ chuyeån qua haøng NK

• - Haïn ngaïch taùc ñoäng vaøo löôïng

• - Mang laïi ñaëc lôïi cho ngöôøi ñöôïc phaân boå haïn ngaïch.

• - NK khoâng taêng, SX vaø TD noäi ñòa khoâng ñoåi

• - Ngöôøi TD bò ngaên khoâng chuyeån sang haøng Nk ñöôïc

ÖU:- Tieát kieäm ngoaïi

teä.- Tieáp thu coâng

ngheä, tích luõy kieán thöùc

- Kích thích hình thaønh nhöõng ngaønh coâng nghieäp môùi.

- Coù saün thò tröôøng trong nöôùc.

- Chuû ñoäng thay theá khi nguoàn nhaäp gaêp hkoù khaên

• NHÖÔÏC- Baûo hoä laâu daøi

gaây neân tình traïng yû laïi

- Nôï nöôùc ngoaøi coù theå gia taêng.

- Moùc ngoaëc hoái loä ñeå ñöôïc phaân boå haïn ngaïch.

- Nöôùc coù thò tröôøng nhoû khoâng thu huùt ñöôïc voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.

- Coù theå laøm phaân phoái thu nhaäp xaáu ñi trong giai ñoaïn ñaàu

Chieán tranh thöông maïi

Tyû suaát baûo hoä (ño löôøng möùc ñoä baûo hoä)

• -Tyû suaát baûo hoä danh nghóa: thueá suaát ghi trong bieåu thueá

• -Tyû suaát baûo hoä hieäu quaû hay hieäu duïng ERP(efficient rate of protection)

CwPw

CwtcPwtp

CwPw

CwPwCdPd

VA

VAVAERP

)(

)()('

VA’&VA: giaù trò gia taêng theo giaù trong nöôùc & theá giôùi

Pw &Cw: giaù thaønh phaåm & nguyeân vaät lieäu theo giaù TGPd &Cd: giaù thaønh phaåm & nguyeân vaät lieäu theo giaù trong nöôùc

• Ví duï: thaønh phaåm F ñöôïc saûn xuaát töø 2 nguyeân lieäu A&B, Pf=1000$; Pa=500$; Pb=200$. Ñeå khuyeán khích SX trong nöôùc nhaø nöôùc ñaùnh thueá thaønh phaåmcao hôn vôùi nguyeân vaät lieäu; tf =10%; ta=5%;tb=8%. ERP=?

• VA= 1000 – (500 + 200) = 300• Pf’ = 1000 +10%1000 = 1100; Pa’ = 500

+5%500=525• Pb’ = 200+8%200 = 216; VA ‘ = 1100 –(525+216) =

359• ERP = (359 -300)/300 = 19,7%• Neáu F ñöôïc saûn xuaát töø n nguyeân vaät lieäu

%7,19)2,05,0(1

)08.0.2,005,0.5,0(01.0

1

).(1

aij

tiaijtjERP

n

i

IV. CHIEÁN LÖÔÏC ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU

•Nhöõng naêm 70, caùc nöôùc Ñoâng AÙ ñaõ khôûi xöôùng chieán löôïc ñaåy maïnh XK nhöõng SP hoï coù lôïi theá so saùnh (thaâm duïng lao ñoäng) sang caùc nöôùc phaùt trieån

• Lôïi theá:• - Taïo thu nhaäp ngoaïi teä.• - taän dung lôïi theá kinh teá theo

qui moâ.• - Taïo coâng aên vieäc laøm

CAÙC VAÁN ÑEÀ CAÀN QUAN TAÂM KHI THÖÏC HIEÄN CHIEÁN LÖÔÏC NAØY

1- Chính saùch TGHÑ vaø caùc chính saùch ñoøn baåy coù lieân quan (thueá, tín duïng, giaûm baûo hoä // trôï caáp XK).

2- Giaù caû caùc yeáu toá SX vaø söï trôï giuùp cuûa nhaø nöôùc (thoâng tin, CSHT..)

3- OÅn ñònh vaø ñieàu chænh cô caáu: caùc coá gaèng chuyeån höôùng chieán löôïc ñöôïc WB, IMF giuùp ñôõ baèng tín duïng öu ñaõi khaéc phuïc maát caân ñoái vó moâ nhö laïm phaùt cao, boäi chi ngaân saùch, maát caân baèng caùn caân thanh toaùn, caùn caân thöông maïi (coù ñieàu kieän)

Philipines

(Peso)

AÁn Ñoä(Rupee)

Tyû Giaù(P/$)

Ñôn giaù (peso)

Ñôn giaù ($)

Tyû giaù(R/$)

Ñôn giaù (Rupee)

Ñôn giaù ($)

15 P/$

45 P 3 $ 30 R/$

90 R 3 $

15 P/$

45 + 10%45= 49,5 P

3,3$

30 P/$

(32,7P/$)

90 + 20%90 = 108

R

3,6$(3,3$)

CAÙC BIEÄN PHAÙP BAÛO HOÄ CUÛA CAÙC NÖÔÙC PHAÙT TRIEÅN

1- Caùc nhaø SX lôùn bò thieät thoøi ñaõ ñoùng goùp vaän ñoäng tranh cöû cho caùc nghò só quoác hoäi (Myõ); taùc ñoäng qua caùc Ñaûng phaùi choáng laïi vieäc môû cöûa thò tröôøng

2- Lieân keát qua GATT (general agrrements on tariff & trade) döïa treân MFN (most favoured nation)- WTO 1/1/1995

3- Caùc haøng raøo phi thueá quan

Phi thueá

H/ cheá Ñ/löôïng

Kyõ thuaät

Haønh chính

TC-TT phi thueá

Caám

VER

Haïn ngaïch

Giaáy pheùp

Kyù quó

Hoã trôïXK

TGHÑ

Tín duïng

Trôï caáp

Thu mua CP

Thuû tuïc HQ

Ng/lieäu noäi ñòa

>< baùn phaù giaù

Chaát löôïng

Bao bì

Nhaõn hieäu

Moâi tröôøng

Caùc bieän phaùp haïn cheá soá löôïng

• 1-Caám XK hay NK moät loïai haøng hoùa

• VD: töø 10/2005 VN caám KD, taïm nhaäp taùi xuaát 7 loïai hh: trang thieát bò kyõ thuaät quaân söï, vuõ khí, ñoà coå, ma tuùy, hoùa chaát ñoäc, ñoäng vaät hoang daõ, chöông trình phaàn meàm maät maõ lieân quan ñeán an ninh, pheá lieäu

• Indonesia caám NK boät ngoït Ajinomoto vì nghi coù söû duïng thòt heo

Caùc bieän phaùp haïn cheá soá löôïng

• 2-Giaáy pheùp:• VD: Caùc nhaø SX maùy tính Myõ

muoán baùn caùc sieâu maùy tính (coù theå thöïc hieän 85 tyû pheùp tính/giaây trôû leân) cho caùc nuôùc Caän ñoâng phaûi ñöôïc chính phuû cho pheùp

Caùc bieän phaùp haïn cheá soá löôïng

• 3- Haïn ngaïch: möùc giôùi haïn veà löôïng moät maët haøng ñöôïc pheùp XK hay NK

• Hieän nay maët haøng deät may cuûa VN vaø caùc nöôùc chöa laø thaønh vieân WTO bò Myõ vaø EU aùp duïng haïn ngaïch.

• 4-Haïn ngaïch thueá quan: Nhaø nöôùc cuûa nöôùc NK qui ñònh soá löôïng NK moät maët haøng vôùi thueá suaát thaáp, khi vöôït quaù soá löôïng naøy, haøng Nk seõ phaûi chòu thueá suaát cao hôn

Caùc bieän phaùp haïn cheá soá löôïng

• 5- Haïn cheá XK töï nguyeän: VER laø moät hieäp ñònh song phöông theo ñoù moät nöôùc töï nguyeän caét giaûm saûn löôïng Xk cuûa mình vaøo nöôùc kia

• VD: Naêm 1996 Nhaät vaø EU töï nguyeän caét giaûm XK theùp vaø caùc saûn phaåm ñieän töû sang Myõ

• Nhaät töï nguyeän caét giaûm saûn löôïng xe hôi vaøo Myõ

Caùc bieän phaùp TC-TT phi thueá

A. Giaûm möùc NK baèng caùch:1- Kyù quó (import deposit) chính

phuû nöôùc NKk qui ñònh chuû haøng NK phaûi kyù quó taïi NH chæ ñònh moät khoûan tieàn tröôùc khi NK (möùc kyù quó theo giaù trò loâ haøng tuøy maët haøng)

VD: chính phuû ban haønh qui ñònh muoán NK oâ toâ du lòch phaûi kyù quó vaøo taøi khoûan phong toûa taïi Nh chæ ñònh 300% trò giaù loâ haøng

Caùc bieän phaùp TC-TT phi thueá

A. Giaûm möùc NK baèng caùch:2- Phaù giaù noäi teä: haøng hoùa NK

seõ ñaét hônB. Khuyeán khích XK baèng caùch:1- Söû duïng cô cheá tyû giaù ñeå

quaûn lyù DN- Quaûn lyù ngoïai hoái- Phaù giaù noäi teä2- Tín duïng XK, baûo ñaûm tín duïng3- trôï caáp XK4- Choáng baùn phaù giaù, choáng

ñoäc quyeàn

Caùc raøo caûn kyõ thuaät

- Chaát löôïng: VD hieän nay maët haøng thuûy saûn XK cuûa VN ñang gaëp khoù khaên vì caùc nöôùc EU, Nhaät Baûn coù nhöõng qui ñònh nghieâm ngaët veà kieåm tra dö löôïng chaát khaùng sinh Chloramphenicol < 1ppb (part per billion-noàng ñoä phaàn tyû); caùc nöôùc haïn cheá Nk thöïc phaåm bieán ñoåi gien

- Moâi tröôøng- Bao bì- Nhaõn hieäu

Caùc bieän phaùp haønh chính

- Ñieàu khoûan qui ñònh veà thu mua chính phuû

- Ñieàu khoûan qui ñònh veà haøm löôïng nguyeân lieäu noäi ñòa:

VD: Myõ NK ñieän thoïai voâ tuyeán töø Ñaøi Loan giaù 80$, thueá suaát 15%=> giaù sau thueá= 80+15%80 = 92

Tuy nhieân giaû söû trong 80$ giaù trò linh kieän chieám 50$, neáu Ñaøi loan söû duïng linh kieän cuûa Myõ seõ ñöôïc mieãn thueá=> giaù sau thueá = 80 + (80 -50)15%= 84,5

- Qui ñònh veà thuû tuïc haûi quan

CAÙC MÖÙC ÑOÄ LIEÂN KEÁT1- Vuøng maäu dòch töï do: xoùa boû

thueá quan giöõa caùc nöôùc thaønh vieân nhöng moãi nöôùc coù bieåu thueá quan rieâng.

2-Lieân minh thueá quan: xoùa boû thueá quan giöõa caùc nöôùc thaønh vieân vaø coù bieåu thueá quan chung ñoái vôùi caùc nöôùc ngoaøi khoái.

3- Thò tröôøng chung= (2) + töï do di chuyeån voán & lao ñoäng

4-Lieân minh kinh teá = (3) + thoáng nhaát veà chính saùch taøi chính - tieàn teä.