เรื่องที่3...

23

5. การปรบปรงขบวนการการผลตอาหารใหมประสทธภาพและมความปลอดภยตอผบรโภค 6. การรเรมคนควาหาทรพยากรธรรมชาตมาใชประโยชน (search for utilization of unused

resources) และการสรางทรพยากรใหม

เรองท 3 วสดและอปกรณทางวทยาศาสตร อปกรณทางวทยาศาสตร คอเครองมอทใชทงภายในและภายนอกหองปฏบตการเพอใชทดลองและหาค าตอบตางๆทางวทยาศาสตร ประเภทของเครองมอทางวทยาศาสตร 1. ประเภททวไป เชน บกเกอร หลอดทดสอบ ไพเพท บวเรต กระบอกตวง หลอดหยดสาร แทงแกวคนสาร ซงอปกรณเหลานผลตขนจากวสดทเปนแกว เนองจากปองกนการท าปฏกรยากบสารเคม นอกจากนยงม เครองชงแบบตางๆ กลองจลทรรศน ตะเกยงแอลกอฮอลเปนตน ซงอปกรณเหลานวธใชงานทแตกตางกนออกไป ตามลกษณะของงาน 2. ประเภทเครองมอชาง เปนอปกรณทใชไดท งภายในหองปฏบตการ และภายนอกหองปฏบตการ เชน เวอรเนย คม และแปลง เปนตน 3. ประเภทสนเปลอง และสารเคม เปนอปกรณทางวทยาศาสตรทใชแลวหมดไปไมสามารถน ากลบมาใชไดอก เชน กระดาษกรอง กระดาษลตมส และสารเคม

การใชอปกรณทางวทยาศาสตรประเภทตางๆ 1.การใชงานอปกรณวทยาศาสตรประเภททวไป บกเกอร(BEAKER)

บกเกอรมหลายขนาดและมความจตางกน โดยทขางบกเกอรจะมตวเลขระบความจของบกเกอร ท าใหผใชสามารถทราบปรมาตรของของเหลวทบรรจอยไดอยางคราวๆ และบกเกอรมความจตงแต 5 มลลเมตรจนถงหลายๆลตร อกทงเปนแบบสง แบบเตย และแบบรปทรงกรวย (conical beaker) บกเกอรจะมปากงอเหมอนปากนกซงเรยกวา spout ท าใหการเทของเหลวออกไดโดยสะดวก spout ท าใหสะดวกในการวางไมแกวซงยนออกมาจากฝาทปดบกเกอร และ spout ยงเปนทางออกของไอน าหรอแกสเมอท าการระเหยของเหลวในบกเกอรทปดดวยกระจกนาฬกา (watch grass)

การเลอกขนาดของบกเกอรเพอใสของเหลวนนขนอยกบปรมาณของเหลวทจะใส โดยปกตใหระดบของเหลวอยต ากวาปากบกเกอรประมาณ 1 - 1 1/2 นว

24

ประโยชนของบกเกอร 1. ใชส าหรบตมสารละลายทมปรมาณมากๆ 2. ใชส าหรบเตรยมสารละลายตางๆ 3. ใชส าหรบตกตะกอนและใชระเหยของเหลวทมฤทธกรดนอย หลอดทดสอบ ( TEST TUBE )

หลอดทดสอบมหลายชนดและหลายขนาด ชนดทมปากและไมมปาก ชนดธรรมดาและชนดทนไฟ ขนาดของหลอดทดสอบระบได 2 แบบคอ ความยาวกบเสนผาศนยกลางรมนอกหรอขนาดความจเปนปรมาตร ดงแสดงในตารางตอไปน

ความยาว * เสนผาศนยกลางรมนอก (มลเมตร)

ความจ (มลเมตร)

75 * 11 100 * 12 120 * 15 120 * 18 150 * 16 150 * 18

4 8 14 18 20 27

หลอดทดสอบสวนมากใชส าหรบทดลองปฏกรยาเคมระหวางสารตางๆ ทเปนสารละลาย ใชตมของเหลวทมปรมาตรนอยๆ โดยม test tube holder จบกนรอนมอ

หลอดทดสอบแบบทนไฟจะมขนาดใหญ และหนากวาหลอดธรรมดา ใชส าหรบเผาสารตางๆ ดวยเปลวไฟโดยตรงในอณหภมทสง หลอดชนดนไมควรน าไปใชส าหรบทดลองปฏกรยาเคมระหวางสารเหมอนหลอดธรรมดา

25

ไพเพท (PIPETTE) ไพเพทเปนอปกรณทใชในการวดปรมาตรไดอยางใกลเคยง มอยหลายชนด แตโดยทวไปทมใชอยในหองปฏบตการมอย 2 แบบ คอ Volumetric pipette หรอ Transfer pipette และ Measuring pipette Transfer pipette ซงใชในการวดปรมาตรไดเพยงคาเดยว คอถาหาก Transfer pipette จ 25 มล. กจะวดปรมาตรของของเหลวไดเฉพาะ 25 มล. เทานน Transfer pipette มหลายขนาดตงแต 1 มล. ถง 100 มล. ถงแมไพเพทชนดนจะใชวดปรมาตรไดอยางใกลเคยงความจรงกตาม แตกยงมขอผดพลาดซงขนอยกบขนาดของไพเพท เชน

Transfer pipette ขนาด 10 มล. มความผดพลาด 0.2% Transfer pipette ขนาด 30 มล. มความผดพลาด 0.1% Transfer pipette ขนาด 50 มล. มความผดพลาด 0.1%

Transfer pipette ใชส าหรบสงผานของสารละลาย ทมปรมาตรตามขนาดของไพเพท เมอปลอย

สารละลายออกจากไพเพทแลว หามเปาสารละลายทตกคางอยทปลายของไพเพท แตควรแตะปลายไพเพทกบขางภาชนะเหนอระดบสารละลายภายในภาชนะนนประมาณ 30 วนาท เพอใหสารละลายทอยขางในไพเพทไหลออกมาอก ไพเพทชนดนใชไดงายและเรวกวาบวเรท Measuring pipette หรอ Graduated pipette (บางทเรยกวา Mohr pipette) จะมขดบอกปรมาตรตาง ๆ ไว ท าใหสามารถใชไดอยางกวางขวาง คอสามารถใชแทน Transfer pipette ได แตใชวดปรมาตรไดแนนอนนอยกวา Transfer pipette และมความผดพลาดมากกวา เชน

Measuring pipette ขนาด 10 มล. มความผดพลาด 0.3% Measuring pipette ขนาด 30 มล. มความผดพลาด 0.3%

26

บวเรท (BURETTE) บวเรทเปนอปกรณวดปรมาตรทมขดบอกปรมาตรตางๆ และมกอกส าหรบเปด-ปด เพอบงคบการไหลของของเหลว บวเรทเปนอปกรณทใชในการวเคราะห มขนาดตงแต 10 มล. จนถง 100 มล. บวเรท สามารถวดปรมาตรไดอยางใกลเคยงความจรงมากทสด แตกยงมความผดพลาดอยเลกนอย ซงขนอยกบขนาดของบวเรท เชน

บวเรทขนาด 10 มล. มความผดพลาด 0.4% บวเรทขนาด 25 มล. มความผดพลาด 0.24% บวเรทขนาด 50 มล. มความผดพลาด 0.2%

บวเรท ขนาด 100 มล. มความผดพลาด 0.2% เครองชง ( BALANCE ) โดยทวไปจะม 2 แบบคอ แบบ triple-beam และ แบบ equal-arm แบบ triple-beam

เปนเครองชงชนด Mechanical balance อกชนดหนงทมราคาถกและใชงาย แตมความไวนอย เครองชงชนดนมแขนขางขวาอย 3 แขนและในแตละแขนจะมขดบอกน าหนกไวเชน 0-1.0 กรม 0-10 กรม 0-100 กรม และยงมตมน าหนกส าหรบเลอนไปมาไดอกดวย แขนทง 3 นตดกบเขมชอนเดยวกน

วธการใชเครองชงแบบ (Triple-beam balance) 1. ตงเครองชงใหอยในแนวระนาบ แลวปรบใหแขนของเครองชงอยในแนวระนาบโดยหมนสกรใหเขมชตรงขด 0 2. วางขวดบรรจสารบนจานเครองชง แลวเลอนตมน าหนกบนแขนทงสามเพอปรบใหเขมชตรงขด 0 อานน าหนกบนแขนเครองชงจะเปนน าหนกของขวดบรรจสาร 3. ถาตองการชงสารตามน าหนกทตองการกบวกน าหนกของสารกบน าหนกของขวดบรรจสารทไดในขอ 2 แลวเลอนตมน าหนกบนแขนทง 3 ใหตรงกบน าหนกทตองการ 4. เตมสารทตองการชงลงในขวดบรรจสารจนเขมชตรงขด 0 พอด จะไดน าหนกของสารตามตองการ

27

5. น าขวดบรรจสารออกจากจานของเครองชงแลวเลอนตมน าหนกทกอนใหอยท 0 ท าความสะอาดเครองชงหากมสารเคมหกบนจานหรอรอบๆ เครองชง แบบ equal-arm

เปนเครองชงทมแขน 2 ขางยาวเทากนเมอวดระยะจากจดหมนซงเปนสนมด ขณะทแขนของเครองชงอยในสมดล เมอตองการหาน าหนกของสารหรอวตถ ใหวางสารนนบนจานดานหนงของเครองชง ตอนนแขนของเครองชงจะไมอยในภาวะทสมดลจงตองใสตมน าหนกเพอปรบใหแขนเครองชงอยในสมดล

วธการใชเครองชงแบบ (Equal-arm balance) 1.จดใหเครองชงอยในแนวระดบกอนโดยการปรบสกรทขาตงแลวหาสเกลศนยของเครองชง เมอไมมวตถอยบนจาน ปลอยทรองจาน แลวปรบใหเขมชทเลข 0 บนสเกลศนย 2. วางขวดบรรจสารบนจานทางดานซายมอและวางตมน าหนกบนจานทางขวามอของเครองชงโดยใชคบคม 3. ถาเขมชมาทางซายของสเกลศนยแสดงวาขวดชงสารเบากวาตมน าหนก ตองยกปมควบคมคานขนเพอตรงแขนเครองชงแลวเตมตมน าหนกอกถาเขมชมาทางขวาของสเกลศนยแสดงวาขวดชงสารเบากวาตมน าหนก ตองยกปมควบคมคานขนเพอตรงแขนเครองชงแลวเอาตมน าหนกออก 4. ในกรณทตมน าหนกไมสามารถท าใหแขนทง 2 ขางอยในระนาบได ใหเลอนไรเดอรไปมาเพอปรบใหน าหนกทงสองขางใหเทากน 5. บนทกน าหนกทงหมดทชงได 6. น าสารออกจากขวดใสสาร แลวท าการชงน าหนกของขวดใสสาร 7. น าหนกของสารสามารถหาไดโดยน าน าหนกทชงไดครงแรกลบน าหนกทชงไดครงหลง 8. หลงจากใชเครองชงเสรจแลวใหท าความสะอาดจาน แลวเอาตมน าหนกออกและเลอนไรเดอรใหอยทต าแหนงศนย

28

2. การใชงานอปกรณวทยาศาสตรประเภทเครองมอชาง เวอรเนย (VERNIER ) เปนเครองมอทใชวดความยาวของวตถทงภายใน และภายนอกของชนงาน เวอรเนยคาลเปอรมลกษณะ

สวนประกอบของเวอรเนย

สเกลหลก A เปนสเกลไมบรรทดธรรมดา ซงเปนมลลเมตร (mm) และนว (inch) สเกลเวอรเนย B ซงจะเลอนไปมาไดบนสเกลหลก ปากวด C – D ใชหนบวตถทตองการวดขนาด ปากวด E – F ใชวดขนาดภายในของวตถ แกน G ใชวดความลก ปม H ใชกดเลอนสเกลเวอรเนยไปบนสเกลหลก สกร I ใชยดสเกลเวอรเนยใหตดกบสเกลหลก

การใชเวอรเนย 1. ตรวจสอบเครองมอวด ดงน

1.1 ใชผาเชดท าความสะอาด ทกชนสวนของเวอรเนยรกอนใชงาน 1.2 คลายลอคสกร แลวทดลองเลอนเวอรเนยสเกลไป-มาเบา ๆ เพอตรวจสอบดวาสามารถใช

งานไดคลองตวหรอไม 1.3 ตรวจสอบปากวดของเวอรเนยโดยเลอนเวอรเนยรสเกลใหปากเวอรเนยวดนอกเลอนชด

ตดกนจากนนยกเวอรเนยรขนสองดวา บรเวณปากเวอรเนยร มแสงสวางผานหรอไม ถาไมมแสดงวาสามารถใชงานไดด กรณทแสงสวางสามารถลอดผานได แสดง วาปากวดช ารดไมควรน ามาใชวดขนาด 2. การวดขนาดงาน ตามล าดบขนดงน

29

2.1 ท าความสะอาดบรเวณผวงานทตองการวด 2.2 เลอกใชปากวดงานใหเหมาะสมกบลกษณะงานทตองการ เชน ถาตองการวดขนาดภายนอก

เลอกใชปากวดนอก วดขนาดดานในชนงานเลอใชปากวดใน ถาตองการวดขนาดงานททเปนชองเลก ๆ ใชบรเวณสวนปลายของปากวดนอก ซงมลกษณะเหมอนคมมดทง 2 ดาน

2.3 เลอนเวอรเนยรสเกลใหปากเวอรเนยรสมผสชนงาน ควรใชแรงกดใหพอดถาใชแรงมากเกนไป จะท าใหขนาดงานทอานไมถกตองและปากเวอรเนยรจะเสยรปทรง

2.4 ขณะวดงาน สายตาตองมองตงฉากกบต าแหนงทอาน แลวจงอานคา 3. เมอเลกปฏบตงาน ควรท าความสะอาด ชะโลมดวยน ามน และเกบรกษาดวยความระมดระวง ในกรณทไมไดใชงานนาน ๆ ควรใชวาสลนทาสวนทจะเปนสนม คม (TONG)

คมมอยหลายชนด คมทใชกบขวดปรมาตรเรยกวา flask tong คมทใชกบบกเกอรเรยกวา beaker tong และคมทใชกบเบาเคลอบเรยกวา crucible tong ซงท าดวยนเกลหรอโลหะเจอเหลกทไมเปนสนม แตอยาน า crucible tong ไปใชจบบกเกอรหรอขวดปรมาตรเพราะจะท าใหลนตกแตกได

3.การใชงานอปกรณวทยาศาสตรประเภทสนเปลองและสารเคม กระดาษกรอง (FILTER PAPER) เปนกระดาษทกรองสารทอนภาคใหญออกจากของเหลวซงมขนาดของอนภาคทเลกกวา กระดาษลตมส (LITMUS)เปนกระดาษทใชทดสอบสมบตความเปนกรด-เบสของของเหลว กระดาษลตมสมสองสคอสแดงหรอสชมพ และสน าเงนหรอสฟา วธใชคอการสมผสของเหลวลงบนกระดาษ ถาหากของเหลวมสภาพเปนกรด (pH < 4.5) กระดาษจะเปลยนจากสน าเงนเปนสแดง และในทางกลบกนถาของเหลวมสภาพเปนเบส (pH > 8.3) กระดาษจะเปลยนจากสแดงเปนสน าเงน ถาหากเปนกลาง (4.5 ≤ pH ≤ 8.3) กระดาษทงสองจะไมเปลยนส

สารเคม หมายถง สารทประกอบดวยธาตเดยวกนหรอสารประกอบจากธาตตางๆรวมกนดวยพนธะเคมซงในหองปฏบตการจะมสารเคมมากมาย

30

แบบทดสอบเรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกทสด

1. คาน าทบาน 3 เดอนทผานมาสงกวาปกต จากขอความเกดจากทกษะขอใด ก. สงเกต ข. ตงปญหา ค. ตงสมมตฐาน ง. ออกแบบการทดลอง

2. จากขอ 1 นกเรยนพบวา ทอประปารวจงท าใหคาน าสงกวาปกตนกเรยนใชวธการทางวทยาศาสตร ขอใดในการตรวจสอบขอเทจจรง

ก. ตงปญหา ข. ตงสมมตฐาน ค. ออกแบบการทดลอง ง. สรปผล

3. ลกษณะนสยของนกวทยาศาสตรขอใดทท าใหงานประสบความส าเรจ ก. ชอบจดบนทก ข. รกการอาน ค. ชอบคนควา ง. ความพยายามและอดทน

4. นอยสวมเสอสด าเดนทาง 2 กโลเมตร และเปลยนเสอตวใหมเปนสขาวเดนในระยะทางเทากนและ วดอณหภมจากตวเองหลงเดนทางทง 2 ครง ปรากฏวาไมเทากน ปญหาของนอยคอขอใด

ก. สใดมความรอนมากกวากน ข. สมผลตออณหภมของรางกายหรอไม ค. สด ารอนกวาสขาว ง. สวมเสอสขาวเยนกวาสด า

5. แกวเลยงแมว 2 ตว ตว 1 กนนมกบปลายางและขาวสวย ตวท 2กนปลาทกบขาวสวย 4 สปดาห ตอมาปรากฏวาแมวทงสองตวมน าหนกเพมขนเทากน ปญหาของแกวกอนการทดลองคอขอใด

ก. ปลาอะไรทแมวชอบกน ข. แมวชอบกนปลาทหรอปลายาง ค. ชนดของอาหารมผลตอการเจรญเตบโตหรอไม ง. ปลาทท าใหแมวสองตวน าหนกเพมขนเทากน

31

6. ตอยท าเสอเปอนดวยคราบอาหารจงน าไปซก ดวยผงซกฟอก A ปรากฏวาไมสะอาด จงน าไปซกดวยผงซกฟอก B ปรากฏวาสะอาด กอนการทดลองตอยตงปญหาวาอยางไร

ก. ชนดของผงซกฟอกมผลตอการลบรอยเปอนหรอไม ข. ผงซกฟอก A ซกผาไดสะอาดกวาผงซกฟอก B ค. ผงซกฟอกใดซกไดสะอาดกวากน ง. ถาผงซกฟอก B จะสะอาดกวาผงซกฟอก A

7. น าน า 400 ลกบาศกเซนตเมตรใสลงในภาชนะ ทองแดง และสงกะส อยางละเทาๆกน ตมใหเดอด ปรากฏวาน าในภาชนะอลมเนยมเดอดกอนน าในภาชนะสงกะส การทดลองนตงสมมตฐานวาอยางไร

ก. ถาตมน าเดอดในปรมาณทเทากนจะเดอดในเวลาเดยวกน ข. ถาตมน าเดอดดวยภาชนะทท าดวยอลมเนยมดงนนน าจะเดอดเรวกวาการตมดวยภาชนะ สงกะส ค. ถาตมน าทท าดวยภาชนะโลหะชนดเดยวกนจะเดอดในเวลาเดยวกน ง. ถาตมน าเดอดดวยภาชนะทตางชนดกนจะเดอดในเวลาตางกน

8. จากปญหา “ชนดของเสยงจะมผลตอการเจรญเตบโตของไกหรอไม” ควรจะตงสมมตฐานวาอยางไร ก. จงหวะของเพลงมผลตอการเจรญเตบโตของไกหรอไม ข. ไกทชอบฟงเพลงจะโตดกวาไกทไมฟงเพลง ค. ถาไกฟงเพลงไทยเดมจะโตดกวาไกฟงเพลงสากล ง. ไกทฟงเพลงสากลและเพลงไทยเดมจะโตเทากน

9. จากปญหา "ผงซกฟอกมผลตอการเจรญเตบโตของผกกระเฉดหรอไม "สมมตฐาน กอนการทดลองคอขอใด

ก. ถาใชผงซกฟอกเทลงในน าดงนนผกกระเฉดจะเจรญเตบโตด ข. พชจะเจรญเตบโตดเมอใสผงซกฟอก ค. ผงซกฟอกมสารท าใหผกกระเฉดเจรญเตบโตด ง. ผกกระเฉดจะเจรญเตบโตหรอไมถาขาดผงซกฟอก

10. นงใชส าลกรองน า นอยใชใยบวบกรองน า 2 คน ใชวธการทดลองเดยวกนทง 2 คน ใชสมมตฐาน รวมกนในขอใด

ก. สาร ขอใดกรองน าไดใสกวากน ข. น าใสสะอาดดวยส าลและใยบวบ ค. ถาไมใชใยบวบและส าลน าจะไมใสสะอาด ง. ถาใชใยบวบกรองน าดงนนน าจะใสสะอาดกวาใชส าล

32

11. เมอใสน าแขงลงในแกว แลวตงทงไวสกครจะพบวารอบนอกของแกวมหยดน าเกาะอยเตม ขอใดเปนผลจากการสงเกต และบนทกผล

ก. มหยดน าขนาดเลกและขนาดใหญเกาะอยจ านวนมากทผวแกว ข. ไอน าในอากาศกลนตวเปนหยดน าเกาะอยรอบๆแกว ค. แกวน ารวเปนเหตใหน าซมออกมาทผวนอก ง. หยดน าทเกดเปนกระบวนการเดยวกบการเกดน าคาง

12. กระบวนการทางวทยาศาสตรขนตอนใด ทจะน าไปสการสรปผล และการศกษาตอไป ก. การตงสมมตฐานและการออกแบบการทดลอง ข. การสงเกต ค. การรวบรวมขอมล ง. การหาความสมพนธของขอเทจจรง

13. ในการออกแบบการทดลองจะตองยดอะไรเปนหลก ก. สมมตฐาน ข. ขอมล ค. ปญหา ง. ขอเทจจรง

14. สมมตฐานทางวทยาศาสตรจะเปลยนเปนทฤษฎไดเมอใด ก. เปนทยอมรบโดยทวไป ข. อธบายไดกวางขวาง ค. ทดสอบแลวเปนจรงทกครง ง. มเครองมอพสจน

15. อปกรณตอไปน ขอใดเปนอปกรณส าหรบหาปรมาตรของสาร ก. หลอดฉดยา ข. กระบอกตวง ค. เครองชงสองแขน ง. ถกทงขอ ก. และขอ ข. 16. ในกระบวนการทางวทยาศาสตร ถาหากผลการทดลองทไดจากการทดสอบสมมตฐาน ไมสอดคลองกบสมมตฐาน จะตองท าอยางไร

ก. สงเกตใหม ข. ตงปญหาใหม ค. ออกแบบการทดลองใหม ง. เปลยนสมมตฐาน

33

17. ขอใดเรยงล าดบขนตอนของวธการทางวทยาศาสตรไดถกตอง ก. การตงสมมตฐาน การรวบรวมขอมล การทดลอง และสรปผล ข. การตงสมมตฐาน การสงเกตและปญหา การตรวจสอบสมมตฐานและการทดลอง และสรปผล ค. การสงเกตและปญหา การทดลองและตงสมมตฐาน การตรวจสอบสมมตฐาน และสรปผล ง. การสงเกตและปญหา การตงสมมตฐาน การตรวจสอบสมมตฐานและการทดลอง และสรปผล

18. นกวทยาศาสตรจะสรปผลการทดลองไดอยางมความเชอมนเมอใด ก. ออกแบบการทดลองทมการควบคมตวแปรตางๆ อยางรดกมมากทสด ข. ก าหนดปญหาและตงสมมตฐานทด ค. รวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ มาเปรยบเทยบกบผลการทดลองไดถกตองตรงกน ง. ผลการทดลองสอดคลองตามทฤษฎทมอยเดม

19. วธการทางวทยาศาสตรขนตอนใด ทถอวาเปนความกาวหนาทางวทยาศาสตรอยางแทจรง ก. การตงปญหาและการตงสมมตฐาน ข. การตรวจสอบสมมตฐาน ค. การตงสมมตฐาน ง. การตงปญหา

20. ขอใดเปนลกษณะของสมมตฐานทด ก. สามารถอธบายปญหาไดหลายแงหลายมม ข. ครอบคลมเหตการณและปรากฏการณตางๆ ภายในสภาพแวดลอมเดยวกน ค. สามารถแกปญหาทสงสยไดอยางชดเจน ง. สามารถอธบายปญหาตางๆ ได แจมชด

21. “ แมเหลกไฟฟาจะดดจ านวนตะปไดมากขนใชหรอไม ถาแมเหลกไฟฟานนมจ านวนแบตเตอรเพมขน ” จากขอความขางตน ขอใดกลาวถงตวแปรไดถกตอง

ก. ตวแปรอสระ คอ จ านวนแบตเตอร ข. ตวแปรอสระ คอ จ านวนตะปทถกดด ค. ตวแปรตาม คอ จ านวนแบตเตอร ง. ตวแปรตาม คอ ชนดของแบตเตอร

34

2. “ การงอกของเมลดขาวโพด ในเวลาทตางกนขนอยกบปรมาณของน าทเมลดขาวโพดไดรบ ใชหรอไม ” จากขอความขางตน ขอใดกลาวถงตวแปรไดถกตอง

ก. ตวแปรอสระ คอ ความสมบรณของเมลดขาวโพด ข. ตวแปรตาม คอ เวลาในการงอกของเมลดขาวโพด ค. ตวแปรทตองควบคม คอ ปรมาณน า ง. ถกทกขอทกลาวมา

23. ใหนกเรยนเรยงล าดบขนตอนการตงสมมตฐาน ตอไปน 1. จากปญหาทศกษาบอกไดวาตวแปรใดเปนตวแปรตน และตวแปรใดเปน ตวแปรตาม 2. ตงสมมตฐานในรป “ ถา....ดงนน ” 3. ศกษาธรรมชาตของตวแปรตนตางๆทมผลตอตวแปรตามมากทสดอยางมหลกการและเหตผล 4. บอกตวแปรตนทอาจจะมผลตอตวแปรตาม

ก. ขอ 1 , 2 , 3 และ 4 ตามล าดบ ข. ขอ 1 , 4, 3 และ 2 ตามล าดบ ค. ขอ 4 , 2 , 3 และ 1 ตามล าดบ ง. ขอ 4 , 1 , 3 และ 2 ตามล าดบ

24. พจารณาขอความตอไปนวา ขอความใดเปนการตงสมมตฐาน ก. ขณะเปดขวดมเสยงดงปอก ข. ฟองกาซทปดขนมา คอ กาซคารบอนไดออกไซด ค. เครองดมทแชไวในตเยนจะมรสหวาน ง. ทกขอเปนสมมตฐานทงหมด

25. การก าหนดนยามเชงปฏบตการทดควรมลกษณะอยางไร ก. มความชดเจน ข. ท าการวดได ค. สงเกตได ง. ถกทง ขอ ก ข และ ค

26. ถานกเรยนจะก าหนดนยามเชงปฏบตการ ” การเจรญเตบโตของไก ” นกเรยนจะมวธการก าหนดนยาม เชงปฏบตการโดยค านงถงขอใดเปนเกณฑ

ก. ตรวจสอบจากความสงของไกทเพมขน ข. น าหนกไกทเพมขน ค. ความยาวของปกไก ง. ถกทกขอ

35

27. ขอใดคอความหมายของค าวา “ การทดลอง ” ก. การทดลองม 3 ขนตอน คอการออกแบบการทดลอง การปฏบตการทดลอง และการบนทก ผลการทดลอง ข. เปนการตรวจสอบทมาและความส าคญของปญหาทศกษา ค. เปนการตรวจสอบสมมตฐานทตงไววาถกตองหรอไม ง. ถกทงขอ ก. และขอ ค.

28. ถานกเรยนตองการจะตรวจสอบวาดนตางชนดกนจะอมน าไดในปรมาณทตางกนอยางไร นกเรยน ตงสมมตฐานไดวาอยางไร

ก. ถาชนดของดนมผลตอปรมาณน าทอมไว ดงนนดนเหนยวจะอมน าไดมากกวาดนรวนและ ดนรวนจะอมน าไวไดมากกวาดนทราย ข. ดนตางชนดกนยอมอมน าไวไดตางกนดวย ค. ดนทมเนอดนละเอยดจะอมน าไดดกวาดนเนอหยาบ ง. ถกทกขอทกลาวมา

36

จากขอมลตอไปนใหตอบค าถามขอ 29 และขอ 30

จากการทดลองละลายสาร A ทละลายในของเหลว B ณ อณหภมตางๆ ดงน

อณหภมของเหลว B

(องศาเซลเซยส)

ปรมาณของสาร A ทละลาย ในของเหลว B

( g )

20

30

40 50

5

10

20 40

29. ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส สาร A ละลายในของเหลว B ไดกกรม

ก. ละลายได 20 กรม ข. ละลายได 15 กรม ค. ละลายได 10 กรม ง. ละลายได 5 กรม

30. จากขอมลในตาราง เมออณหภมสงขน การละลายของสาร A เปนอยางไร ก. สาร A ละลายในสาร B ไดนอยลง ข. สาร A ละลายในสาร B ไดมากขน ค. อณหภมไมมผลตอการละลายของสาร A ง. ไมสามารถสรปไดเพราะขอมลมไมเพยงพอ

เฉลยแบบทดสอบทกษะวทยาศาสตร 1. จ 2. ข 3. ก 4. จ 5. ข 6. ง 7. ก 8. จ 9. ข 10. ง

37

กจกรรมท 1 กระบวนการทางวทยาศาสตร กจกรรม ท 1 กระบวนการทางวทยาศาสตร ใหนกศกษาออกแบบแกปญหาจากสถานการณตอไปน ก าหนดปญหา แสงผลตอการเจรญเตบโตของเมลดถวหรอไม การตงสมมตฐาน ถาแสงมผลตอการเจรญเตบโตของเมลดถวแลวดงนนเมลดถวทไดรบแสง จะเจรญเตบโตไดดกวา ตวแปรตน แสง ตวแปรตาม การเจรญเตบโตของเมลดถว ตวแปรควบคม เมลดถว,ถวยพลาสตก,กระดาษทชช,ปรมาณน า การทดลอง 1. แชเมลดถวเขยวไว 1 คน 2. ใสน าลงในถวยพลาสตก 3 ใบ ใหมระดบน าสงประมาณ 1 cm 3. พบทบกระดาษทชชหลายๆ ชน พรมน าใหชน แลวน าไปบดานในของถวย ท าเชนนกบถวยพลาสตกทง 3 ใบ 4. วางเมลดถวเขยว 6 เมลด ทแชน าแลวไวระหวางกระดาษทชชและถวย 5. ถวยใบท 1 ใหใชกระดาษสด าปดไวโดยระมดระวงไมใหแสงเขาไปในถวย ถวยใบท 2 วางไวบรเวณ ใกลเคยงบรเวณใบท 1 6. สงเกตการเจรญเตบโตโดยวดความสงของเมลดถวทกวน และบนทกผลของเมลดถวทกวนเปนเวลา 5 วน และเตมน าลงในถวยใหสง 1 cm ทกวน

เฉลยแบบทดสอบบทท 1 เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1. ข 2. ข 3. ง 4. ค 5. ค 6. ก 7. ข 8. ค 9. ก 10. ง 11. ก 12. ก 13. ก 14. ค 15. ง 16. ง 17. ง 18. ค 19. ข 20. ค 21. ก 22. ข 23. ข 24. ค 25. ง 26. ง 27. ง 28. ง 29. ง 30. ข

โดยมอปกรณ ดงน เมลดถว ถวยพลาสตก กระดาษทชช น า กระดาษสด า