EGZERSİZ TESTLERİTİPLERİve KPET ENDİKASYON ve ... · Farklı kliniklere başvuran hastalar...

EGZERSİZ TESTLERİ TİPLERİ ve KPET ENDİKASYON ve

KONTRENDİKASYONLARI

Dr. Füsun Öner EyüboğluBaşkent Üniversitesi

Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Statik Testlerin tanıda kısıtlayıcı özellikleri:İstirahat halinde yapılan kardiyak ve solunumsal testler bu sistemlerin fonksiyonel rezervini tam olarak yansıtamaz

Egzersiz Testleri (ET)Fonksiyonel rezerv kapasitenin (öz. kardiyopulmoner) değerlendirilmesini sağlar

* egzersizde gelişen fizyolojik değişikliklerin değerlendirilmesi

Kalp-dolaşımSolunumSinir-kas sitemiMetabolik

•sistemlerin egzersiz rezervinin belirlenmesi

EGZERSİZ TESTLERİ

Egzersizle belirgin hale gelen dispneAçıklanamayan egzersiz intoleransı

Farklı kliniklere başvuran hastalar egzersiztestleri ile değerlendirilmelidir

Egzersizle nefes darlığı, hırıltı

Nedeni bilinmeyen nefes darlığı Tedavi etkinliği

Egzersiz provokasyonu

Kardiyopulmoneregzersiz testi

6 DYT

KPET önemli parametreler

Anaerobik eşikSolunum rezervi (L/dk)End-Tidal pCO2

Heart rate reserve (HRR)∆VO2/∆WRO2 pulse (VO2 / HR)Oksijen kullanımı ( Oksijen tüketimi = VO2)VO2maxIncremental exercise test (Basamaklı olarak artan test protokolü)

Anaerobik eşik

Egzersiz sırasında anaerobik metabolizmanın aerobik metabolizmayı desteklemeye başladığıve laktik asitin üretilmeye başlandığı teorik bir değer(Test sırasında alınan oksijen miktarı ile verilen karbondioksit miktarı eşitlenip VCO2’nin artmaya başladığı noktayı ifade etmektedir)

Solunum rezervi (L/dk)

SR= MVV-VEmaks veya VEmaks/MVV x100 formülüyle hesaplanır

End-Tidal pCO2

Tidal volüm sonunda ekshale edilen CO2basıncı

Heart rate reserve (HRR):

Hastanın beklenen kalp hızından ulaştığımaksimum kalp hızının (HR) çıkarılmasıile hesaplanır

∆VO2/∆WR

Egzersizin metabolik gereksinimi yada yapılan işin oksijen gereksinimi

O2 pulse (VO2 / HR)(Oksijen sunumu)

Kalbin her atımda pulmoner kan akımına atılan veya periferik dokulara verilen oksijen miktarı

Oksijen kullanımı(Oksijen tüketimi = VO2)

Ulaşılan maksimum iş yükünde tüketilen O2 miktarı

VO2max

Sağlıklı ve kondüsyonlu olguda kendi yaş, cinsiyet ve ırkına kıyaslandığında maksimum oksijen tüketimi miktarına ulaşılıp plato çizdirildiğindeki oksijen tüketimi

Incremental exercise test (Kademeli olarak artan test protokolü)

Bu testte hastalar 3 dakika bazal ölçümler için hareketsiz kalır, sonraki 3 dakika pedallara herhangi bir direnç uygulanmadan boşta, 60 rpm ile çevirmeleri istenir (0 watt- unloadedpedalling), daha sonra iş yükü dakikada 5-25 watt olacak şekilde artırılır

KPET Kullanım alanları

Egzersiz kapasitesi, toleransını belirlemek

Egzersiz intoleransında rol alan mekanizmalar

Hastalıkların tanı ve prognozu(Kardiyovasküler sistem, solunum sistemi)

Tedaviye yanıt (medikal, egzersiz, O2)

Hastalık ağırlığı, mortalite tayini

AC-kalp transplantasyon öncesi

Maluliyet değerlendirmesi

İntolerans varlığını göstermek

Fonksiyonel kapasitenin (Pik VO2) değerlendirilmesi

İndikasyonlarEgzersiz kapasitesi ve toleransını belirlemek

Kardiyopulmoner hst. birlikteliğinde dispneyehangisi sebep oluyor?

İstirahatte kardiyo-pulmoner testleri normalken, efor dispnesi tanımlayan hastalar

İndikasyonlarEgzersiz intoleransı mekanizmalarını belirlemek

Kalp yetmezliği

Kalp transplantasyonuna aday seçimi

Mortalite morbidite tayini

KVS için uygulanan egzersiz, medikal tedaviye yanıt değerlendirmesi

İndikasyonlarKardiyovasküler sistem hastalarının değerlendirilmesi

İndikasyonlarSolunum sistemi hastalarının değerlendirilmesi-I

Fonksiyonel bozukluğun araştırılması

Gaz değişim bozuklukları, hipoksemiboyutunun değerlendirilmesi

KOAH

İnterstisiel akciğer hastalığı

Pulmoner vasküler hastalık

Kistik fibrozis

Egzersiz ile indüklenen bronkospazm

Tedavi yanıtının ölçümü

İndikasyonlarSolunum sistemi hastalarının değerlendirilmesi - II

İndikasyonlarCerrahi hasta grupları

Preoperatif değerlendirme

Akciğer rezeksiyonu öncesi değerlendirmek

Volüm küçültücü cerrahi öncesindeKalp, akciğer, kalp-akciğer nakli öncesinde

Pulmoner rehabilitasyon takibi

Maluliyet tayini

Sağlıklılık değerlendirmesi

Kondüsyon değerlendirmesi

İndikasyonlarDiğer durumlar

Klinik Pratikte KPET’in Tanıda Kullanım Yeri(A= çok yüksek, D= en düşük)

İndikasyon Öneri derecesi

Egzersiz ilişkili bronkospazm A

Egzersiz ilişkili O2 desaturasyonu B

Açıklanamayan egzersiz dipnesi/intoleransı D(İstirahat kalp ve AC fonksiyonları normalken)

Spesifik hastalıkların egzersize yanıtını Cdeğerlendirmek (Ventilatuar/kardiyak)

İndikasyon Öneri derecesiKOAH B,Cİnterstisiel akciğer hst. B,BPPH B,BKistik fibrozis C,CKKY B,BTedavi yanıtını değerlendirmeMaksimal incremental test CEndurans testi B

Nefes darlığı

Anamnez, fizik inceleme, tam kan ve biyokimya analizi, akciğer grafisi, EKG

SFT, DLCO, AKG Anormal ise düşünülen hastalığa yönelik tetkikler

Sonuçlar normal ise

BPT ya da kardiyak testler Anormal

KPET

Uygun ileri tetkik ya da tedavi

Normalse takibi sonlandırın

Normal

Sonuçlarla uyumlu hastalığa yönelik ileri tetkik, tedavi ve takip

Kontrendikasyonlar-1

PaO2<50mmHg, PaCO2>70mmHgFEV1<%30 bekleneninKontrol edilemeyen astımSon 4 haftada MI, Unstabil AP2-3. derece blokHızlı ventriküler ya da atrial aritmilerVentriküler anevrizmaAkut sistemik hst (ABY, tirotoksikoz, infeksiyon)Kooperasyon sorunu

Kontrendikasyonlar-2

Ciddi aort darlığı, dissekan anevrizmaKontrol edilemeyen KKYKontrolsüz hipertansiyonVentriküler anevrizmaCiddi pulmoner hipertansiyonTrombofilebit/intrakardiyak trombüsYakın zamanda sistemik/pulmoner emboliAkut perikardit, endokardit, myokardit

Göreceli kontrendikasyonlar-1

Sol ana koroner arter darlığı

Orta düzeyde kalp kapak hastalığı

İstirahatte hipertansiyon (Sist. 200 mmHgüzeri, dias. 120 mmHg üzeri)

Takiaritmi ve bradiaritmiler

Yüksek düzeyde AV blok

Hipertrofik kardiyomyopati

Ciddi pulmoner hipertansiyon

İleri dönem yada komplike gebelikler

Elektrolit bozuklukları

Ortopedik engel

Göreceli kontrendikasyonlar-2

Testi sonlandırma kriterleri-1

Hasta monitörize edilemiyorsa

İskemik tipte progressig göğüs ağrısı

İskemik EKG değişiklikleri (2mm ST çökme/yükselme, T inversiyonu)

2-3. derece kalp blokları

Sağ/sol dal bloğu Supraventriküler/ventriküler taşikardi

Multifokal prematüre atım

Sistolik Basıncın başlangıca göre 20mm Hg fazla düşmesi

Hipertansiyon (sistolik B250 mmHg,diastolik B120mm HgAğır desaturasyon hipoksemi (O sat K%80)Aşırı terleme, ateşKoordinasyon kaybıSolunum yetmezliği bulgularıBulantı, kusmaKrampAni solukluk, mental konfüzyonHer iş yükü artımında 10mm Hg sistolik KB artışı

Testi sonlandırma kriterleri-2

Tedavi yanıtını değerlendirmeMedikal: Kalp ve akciğer hastalıklarıCerrahi: Transplantasyon, rezeksiyon, hacim küçültmeFizyoterapi

Morbidite ve mortalite tayiniKKYPPHKOAH

Fonksiyonel kapasiteyi değerlendirmekKalp hastAkciğer hstPeriferik damar hst.Kistik fibrozisNormal olgular

6 DYT kullanım alanları

Yöntem TeknikDonanım

Yoğunluk Değerlendirme Standardizasyon TekrarEdilebilirlik

Maliyet

MerdivenÇıkma

0 ~mak/mak Postop riskFonk. kapasite

0 0 0

6 DYT +Submak/mak

Fonkkapasite

++ ++ +

Shuttletest

++ Max Fonkkapasite

+++ ++ +

Egzersiz provokasyon

+++ Submak. Havayolu duyarlılığı

++ ++ ++

Kardiyak stres test

+++ Submak İskemi aritmi +++ +++ +++

KPET ++++ Mak Fonk. kapasiteBirden çok sistem değerlendirilir

++ +++ ++++