6
Për një mjedis të shëndetshëm në shkollë School 2.0: How to Build a Healthy Environment

8 !# # ! ! 4 # # ! !##0 7# 4 #) ##(documents.rec.org/offices/projects/297_airpack_leaflet_al_en_small.pdf · natyrë si dhe çështje të ndryshme për diskutim. The lesson plans,

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Për një mjedis të shëndetshëm në shkollë

School 2.0: How to Build a Healthy Environment

Arsyet e mëposhtme na tregojnë pse është nevojëurgjente marrja e disa masave për të siguruar cilësi të mirë të ajrit brenda në shkollë:

Ndryshimi i klimës ka ndikim në cilësinë e ajrit të brendshëmduke rritur kështu ekspozimin ndaj rreziqeve të ajrit. Kur ne shpenzojnë më shumë kohë në mjedise të mbyllurapër shkak të motit të keq ose për shkak të teperaturaveekstremeve kur bën shumë të nxehtë apo të ftohtë, lagështiae mjedisit do të rritet, por dhe ndërtimet e papërshtatshme tëndërtesave në lidhje me efikasitetin e energjisë do të ndikojnënë nevojën për ajrosje të ambientit. Ndryshimet klimatikekanë ndikim të drejtpërdrejtë në cilësinë e ajrit të brendshëm(p.sh duke rritur sasinë e polenit dhe toksicitetin e ndotësve të ajrit). Fëmijët janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj efektithelmues të kimikateve (ata thithin një vëllim më të madh ajrinë përpjestim me peshën e tyre, krahasuar me të rriturit);

Ekspozimi i fëmijëve ndaj disa ndotës kimikë të ajrit tëbrendshëm, të njohur si çrregullues endokrin, në stadetkritike për zhvillimin fizik dhe mendor të fëmijëve mund të kenë ndikime afatgjata mbi shëndetin e tyre.Gjithashtufëmijët kanë kontakt më të madh të lëkurës me sipërfaqene dyshemesë, për shkak të madhësisë së tyre trupore dhe sjelljes; dhe në ndryshim nga të rriturit, janë tëpandërgjegjshëm për rreziqet dhe të paaftë për të bërëzgjedhje që të mbrojnë shëndetin e tyre.

There is an urgent need for measures to ensure good indoor air quality at schoolfor the following reasons:

Climate change has an impact on indoor air by increasing the exposure factor in relation toindoor risks. We are likely to spend more timeindoors, for example, because of bad weatheror because of extremes of hot or cold, thushumidity will increase and inadequate buildingenergy efficiency will affect the need forventilation. Climate change impacts will alsoamplify the environmental determinants ofindoor risks (by increasing the amount of pollenand the toxicity of air pollutants, for example).

Children are particularly vulnerable to the toxiceffects of chemicals in the indoor air becausethey absorb these substances in greaterquantities in proportion to their weight and theirability to metabolise them (they breathe in agreater volume of air compared to adults, forexample). Exposure to some chemical pollutants,known as endocrine disruptors, during the criticalperiod of a child’s psycho-physical development,may have health impacts even several years later.Such chemicals may be absorbed through theskin, and children have greater skin contact withthe floor because of their size and behaviour. In addition, unlike adults, children may be bothunaware of the risks and unable to make choicesto protect their health.

Materialet e Paketës së Ajrit synohet të përdoren nga mësuesit. Kjo është një paketë e plotë me shumëmateriale burimore që i vijnë në ndihmë mësuesit në lidhje me mësimin rreth problemeve të cilësisë sëajrit të brendshëm në shkolla si dhe masat që duhettë ndërmerren në përmirësim të tij. Rekomandohet tëpërdoret për fëmijët e moshës nga 8 deri në 11 vjeç.

Paketa e Ajrit përmban tre kapituj kryesorë:

Mjedisi brenda shkollës;

Mjedisi i jashtëm në shkollë;

Unë dhe klasa ime.

Duke klikuar mbi titullin e kapitullit, ju do të kenimundësi të merrni më shumë informacion, i cili është ndarë në tri tema për secilin kapitull.

Në brendësi të çdo teme,informacioni është i ndarë nëInformacion mbi tematikën ecaktuar, Planin mësimor dhe Fletëpune me të dhëna dhe fakte.

Informacione shtesë vijnë dhe në formën e një kutie që shfaqetnë ekran.

The Air Pack materials are intended for use by teachers. The aim was to develop a toolkit of resources in order to help teachers prepare and deliver lessons on indoor airquality problems in schools and measures to improve the classroom environment. It is recommended for use with children aged between 8 and 11.

The Air Pack materials are divided into three hotspots:

Indoor air in schoolOutdoor air at schoolComfort in the classroomClicking on the title of the hotspot will give you an option to find out more about three sub-topics in each one.

Within each sub-topic, the information is divided intoinformation on the topic, lesson plan and factsheets.Additional information is also available in the form of pop-up boxes.

Duke klikuar tek kjo ikonë ju gjeni të gjithamaterialet e paketës të grupuara së bashku.By clicking on this icon you will find all the materials available in one place.

Planet mësimore, të cilat janë në formatin pdfmund të shkarkohen, përmbajnë sugjerime përaktivitete që mund të zhvillohen në klasë ose nënatyrë si dhe çështje të ndryshme për diskutim.The lesson plans, which are downloadable as pdf files, contain suggestions for classroom or outdoor activities and topics for discussion on each specific sub-topic, while the factsheetsprovide additional information in a format readyfor distribution to children.

Kjo lojë është programuar të përdoret ngafëmijët, duke iu mundësuar argëtim në gjetjen e figurave që përputhen si dhe fakte tërëndësishme rreth cilësisë së ajrit të brendshëm.The game is designed for use by children,providing them with a fun way to accessimportant facts about indoor air quality by finding matching pairs of pictures.

Lojë e programuar të përdoret nga fëmijët përtë testuar njohuritë e përvetësuara gjatëmësimdhënies nga mësuesit e tyre, dukepërdorur Paketën e Ajrit. Designed for use by children, the quiz tests how much they have learned in the course of the lessons delivered by their teachers using the Air Pack materials.

Ministria e MjedisitBulevardi Zhan D’Ark, Nr. 23, Tiranë, http://mjedisi.gov.al

Ministria e Arsimit dhe Sportit Rruga e Durrësit 23, Tiranë, http://www.arsimi.gov.al

Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), ShqipëriRruga Ismail Qemali, Nr.27, Tiranë, http://albania.rec.org

www.search.rec.org

albania.rec.org

mjedisi.gov.al

www.arsimi.gov.al

Mesazhet kryesore

●Main m

essages

Ndotja e ajrit të brendshëm është njëkombinim i ndotësve biologjike dhe kimikateveqë dalin nga materialet dhe produktet e konsumit të përdorura brenda ndërtesës, si dhe ndotësit që vijnë nga mjedisi jashtëm.

Zbuloni informacione interesante duke eksploruar nëpër seksionet e kësaj pakete mbi ajrin e brendshëmdhe të jashtëm.

Duke mësuar mbi burimet e ndotjes së ajrit ne mund të ndihmojmë për të bërë zgjedhje tëqëndrueshme që mbrojnë shëndetin tonë dheshëndetin e planetit tonë. Është e rëndësishme të dini se edhe ju vetë mund të jeni përgjegjës për sjelljen e disa ndotësve në shkollë!

Gjeni më shumë informacion duke lexuarkapitujt e Paketës së Ajrit.

Të rëndësishëm për shëndetin tonë janëtemperatura, lagështia por dhe ajrosja e klasës.Ne e dimë gjithashtu që është më e lehtë të studiosh kur ka ndriçim të përshtatshëm dhe kur në dhomë nuk ka shumë zhurmë.

Mësoni më shumë duke eksploruar kapitullin“Unë dhe klasa ime” të kësaj pakete.

Ajri i brendshëm

●Indoor air

Cilësia e ajrit të brendshëm është një ngaelementët kryesorë të mjedisit dhe shëndetitnë shkollë. Ajri i brendshëm mund të mbartirreziqe për shëndetin veçanërisht për grupetmë të ndjeshme të tilla si fëmijët që vuajnënga alergjitë ose astma. Më shumë se 6 milionfëmijë në Itali, dhe më shumë se 70 milionëfëmijë në Evropë, kalojnë në shkollë deri në tetë orë çdo ditë.

Shumë studime kanë treguar që cilësia e dobët e ajrit mund të ndikojë në shëndetin e personelit të shkollës dhe nxënësve dukekontribuar në shpërndarjen e infeksioneve të rrugëve të frymëmarrjes, nxitjes sëreaksioneve alergjike ose krizave të astmës,apo të shkaktojë dhimbje koke e lodhjemendore. Për pasojë, rritet numri i ditëve kur ju jeni të sëmurë dhe ulet shkalla e tëmësuarit dhe e rezultateve në mësime.

Duke bërë zgjedhje të qëndrueshme ju mundtë parandaloni ndotjen e ajrit të brendshëmnga burime të ndryshme.

Zbuloni më shumë tek Paketa e Ajrit!

Çfarë është Paketa e Ajrit?Paketa e Ajrit ofron materiale burimore për mësimin e fëmijëve në lidhje me cilësinë e ajrit të brendshëm në shkolla. Ajo përmban tre kapituj kryesorë: Mjedisi brenda shkollës;Mjedisi i jashtëm në shkollë, Unë dhe klasa ime.

Ajo shpjegon gjithashtu pse fëmijët janë më të delikatë se sa të rriturit, dhe pse ndryshimetklimatike janë një kërcënim shtesë për cilësinë e ajrit të brendshëm.

Paketa e Ajrit ju mundëson mësimin nëpërmjet lojës. Ajo përmban një lojë kujtese, një lojë me pyetje kuiz, dheeksperimente praktike që mund të kryhen në klasë.

Sa e mirë është kujtesa juaj?Sa herë që lojtari gjen dy figura të njëjta, një tekst i shkurtër do të shfaqet në ekran, i cili shpjegon shkaqet kryesore të ndotjes së ajrit të brendshëm, si ti njohim dhe si tiparandalojmë këta ndotës.

Testoni fuqinë e truritQuizi me pyetje të shumëfishta do të zbulojënëse fëmijët mbajnë mend ato çfarë kanëmësuar për cilësinë e ajrit. Pas çdo pyetjeje, do të shfaqet një tekst i shkurtër, duke iushpjeguar pse përgjigja e zgjedhur ishte e drejtëapo e gabuar.

Planet mësimore dhe Fletët e PunësPlanet mësimore përmbajnë, eksperimente të thjeshta praktike që mund të kryhen nëklasë për të plotësuar mësimin që zhvillonmësuesi. Fletët e punës me të dhëna e faktejapin informacion duke iu sugjeruar ide seçfarë mund të bëni dhe çfarë nuk duhet tëbëni për të përmirësuar cilësinë e ajrit dhemjedisin në klasë.

Këndi Lojës●Kids’ Corner

Ajri i brendshëm,

shkolla të sigurta,

zgjedhje tëqëndrueshme

Indoor air quality is one of the mainenvironmental determinants of health inschools. The indoor air may contain varioushealth hazards, especially for vulnerablegroups such as children or those sufferingfrom allergies or asthma. More than 6 millionchildren in Italy, and more than 70 millionchildren in Europe, spend up to eight hourseach day in school.

Many studies show that poor indoor airquality may affect the health of school staffand students by contributing to the spread of respiratory infections, triggering allergicreactions or asthma attacks, or causing otherhealth symptoms. This in turn affects the number of sick days, potentially loweringlearning and teaching performance.

It is possible to make sustainable choicesinside and outside school and to prevent the pollution of the indoor air from outdoorand indoor sources.

Find out how from the Air Pack!

What is the Air Pack?The Air Pack provides resources for teachingchildren about indoor air quality in schools. It comprises three “hotspots”: Indoor air inschool; Outdoor air at school; and Comfort in the classroom.

It explains why children are more vulnerablethan adults, and why climate change is an additional threat to indoor air quality.

Indoor air, safe school ,sustainable choices

Mesazhet kryesoretë Paketës së Ajrit

Indoor air pollution is a combination of biological pollutants and chemicals emittedfrom building materials and consumer productsused inside, and pollutants coming from theoutdoor (ambient) air.

Discover the facts by navigating throughthe sections on indoor and outdoor air.

Learning about the sources of these indoor and outdoor pollutants can help us to makesustainable choices that protect our health andthe health of our planet. It is important to knowthat even we ourselves may be responsible forbringing pollutants into the school!

Find out more by browsing through the information contained in the threemain Air Pack sections.

In terms of our health, the temperature, humidity and ventilation in the classroom are also important. It is easier to study withappropriate lighting and without excessive noise.

Learn why by exploring the Comfortsection of the Air Pack.

Main AirPackmessages

Këndi Lojës Paketa e AjritThe Air Pack also teaches through play. It features a memorygame, a quiz, and practical experiments that can be carried outin the classroom.

How good is your memory?Every time the player finds a matching pair of cards, a short text will appear that explainsthe main causes of indoor air pollution, howto recognise them, and how to prevent them.

Test your brain powerThe multiple-choice quiz will reveal whether or not the children remember what they havelearned about air quality. After each question,a brief explanation will appear, explaining whytheir answer was right or wrong.

Lesson plans and factsheetsThe lesson plans contain simple, practicalexperiments that can be carried out in theclassroom to complement the lessons deliveredby the teachers. The factsheets providebackground information, including ideas about what to do and what not to do to improveair quality and comfort in the classroom.

Air Pack Kids’ Corner

Mesazhet kryesore

●Main m

essages

Ndotja e ajrit të brendshëm është njëkombinim i ndotësve biologjike dhe kimikateveqë dalin nga materialet dhe produktet e konsumit të përdorura brenda ndërtesës, si dhe ndotësit që vijnë nga mjedisi jashtëm.

Zbuloni informacione interesante duke eksploruar nëpër seksionet e kësaj pakete mbi ajrin e brendshëmdhe të jashtëm.

Duke mësuar mbi burimet e ndotjes së ajrit ne mund të ndihmojmë për të bërë zgjedhje tëqëndrueshme që mbrojnë shëndetin tonë dheshëndetin e planetit tonë. Është e rëndësishme të dini se edhe ju vetë mund të jeni përgjegjës për sjelljen e disa ndotësve në shkollë!

Gjeni më shumë informacion duke lexuarkapitujt e Paketës së Ajrit.

Të rëndësishëm për shëndetin tonë janëtemperatura, lagështia por dhe ajrosja e klasës.Ne e dimë gjithashtu që është më e lehtë të studiosh kur ka ndriçim të përshtatshëm dhe kur në dhomë nuk ka shumë zhurmë.

Mësoni më shumë duke eksploruar kapitullin“Unë dhe klasa ime” të kësaj pakete.

Ajri i brendshëm

●Indoor air

Cilësia e ajrit të brendshëm është një ngaelementët kryesorë të mjedisit dhe shëndetitnë shkollë. Ajri i brendshëm mund të mbartirreziqe për shëndetin veçanërisht për grupetmë të ndjeshme të tilla si fëmijët që vuajnënga alergjitë ose astma. Më shumë se 6 milionfëmijë në Itali, dhe më shumë se 70 milionëfëmijë në Evropë, kalojnë në shkollë deri në tetë orë çdo ditë.

Shumë studime kanë treguar që cilësia e dobët e ajrit mund të ndikojë në shëndetin e personelit të shkollës dhe nxënësve dukekontribuar në shpërndarjen e infeksioneve të rrugëve të frymëmarrjes, nxitjes sëreaksioneve alergjike ose krizave të astmës,apo të shkaktojë dhimbje koke e lodhjemendore. Për pasojë, rritet numri i ditëve kur ju jeni të sëmurë dhe ulet shkalla e tëmësuarit dhe e rezultateve në mësime.

Duke bërë zgjedhje të qëndrueshme ju mundtë parandaloni ndotjen e ajrit të brendshëmnga burime të ndryshme.

Zbuloni më shumë tek Paketa e Ajrit!

Çfarë është Paketa e Ajrit?Paketa e Ajrit ofron materiale burimore për mësimin e fëmijëve në lidhje me cilësinë e ajrit të brendshëm në shkolla. Ajo përmban tre kapituj kryesorë: Mjedisi brenda shkollës;Mjedisi i jashtëm në shkollë, Unë dhe klasa ime.

Ajo shpjegon gjithashtu pse fëmijët janë më të delikatë se sa të rriturit, dhe pse ndryshimetklimatike janë një kërcënim shtesë për cilësinë e ajrit të brendshëm.

Paketa e Ajrit ju mundëson mësimin nëpërmjet lojës. Ajo përmban një lojë kujtese, një lojë me pyetje kuiz, dheeksperimente praktike që mund të kryhen në klasë.

Sa e mirë është kujtesa juaj?Sa herë që lojtari gjen dy figura të njëjta, një tekst i shkurtër do të shfaqet në ekran, i cili shpjegon shkaqet kryesore të ndotjes së ajrit të brendshëm, si ti njohim dhe si tiparandalojmë këta ndotës.

Testoni fuqinë e truritQuizi me pyetje të shumëfishta do të zbulojënëse fëmijët mbajnë mend ato çfarë kanëmësuar për cilësinë e ajrit. Pas çdo pyetjeje, do të shfaqet një tekst i shkurtër, duke iushpjeguar pse përgjigja e zgjedhur ishte e drejtëapo e gabuar.

Planet mësimore dhe Fletët e PunësPlanet mësimore përmbajnë, eksperimente të thjeshta praktike që mund të kryhen nëklasë për të plotësuar mësimin që zhvillonmësuesi. Fletët e punës me të dhëna e faktejapin informacion duke iu sugjeruar ide seçfarë mund të bëni dhe çfarë nuk duhet tëbëni për të përmirësuar cilësinë e ajrit dhemjedisin në klasë.

Këndi Lojës●Kids’ Corner

Ajri i brendshëm,

shkolla të sigurta,

zgjedhje tëqëndrueshme

Indoor air quality is one of the mainenvironmental determinants of health inschools. The indoor air may contain varioushealth hazards, especially for vulnerablegroups such as children or those sufferingfrom allergies or asthma. More than 6 millionchildren in Italy, and more than 70 millionchildren in Europe, spend up to eight hourseach day in school.

Many studies show that poor indoor airquality may affect the health of school staffand students by contributing to the spread of respiratory infections, triggering allergicreactions or asthma attacks, or causing otherhealth symptoms. This in turn affects the number of sick days, potentially loweringlearning and teaching performance.

It is possible to make sustainable choicesinside and outside school and to prevent the pollution of the indoor air from outdoorand indoor sources.

Find out how from the Air Pack!

What is the Air Pack?The Air Pack provides resources for teachingchildren about indoor air quality in schools. It comprises three “hotspots”: Indoor air inschool; Outdoor air at school; and Comfort in the classroom.

It explains why children are more vulnerablethan adults, and why climate change is an additional threat to indoor air quality.

Indoor air, safe school ,sustainable choices

Mesazhet kryesoretë Paketës së Ajrit

Indoor air pollution is a combination of biological pollutants and chemicals emittedfrom building materials and consumer productsused inside, and pollutants coming from theoutdoor (ambient) air.

Discover the facts by navigating throughthe sections on indoor and outdoor air.

Learning about the sources of these indoor and outdoor pollutants can help us to makesustainable choices that protect our health andthe health of our planet. It is important to knowthat even we ourselves may be responsible forbringing pollutants into the school!

Find out more by browsing through the information contained in the threemain Air Pack sections.

In terms of our health, the temperature, humidity and ventilation in the classroom are also important. It is easier to study withappropriate lighting and without excessive noise.

Learn why by exploring the Comfortsection of the Air Pack.

Main AirPackmessages

Këndi Lojës Paketa e AjritThe Air Pack also teaches through play. It features a memorygame, a quiz, and practical experiments that can be carried outin the classroom.

How good is your memory?Every time the player finds a matching pair of cards, a short text will appear that explainsthe main causes of indoor air pollution, howto recognise them, and how to prevent them.

Test your brain powerThe multiple-choice quiz will reveal whether or not the children remember what they havelearned about air quality. After each question,a brief explanation will appear, explaining whytheir answer was right or wrong.

Lesson plans and factsheetsThe lesson plans contain simple, practicalexperiments that can be carried out in theclassroom to complement the lessons deliveredby the teachers. The factsheets providebackground information, including ideas about what to do and what not to do to improveair quality and comfort in the classroom.

Air Pack Kids’ Corner

Mesazhet kryesore

●Main m

essages

Ndotja e ajrit të brendshëm është njëkombinim i ndotësve biologjike dhe kimikateveqë dalin nga materialet dhe produktet e konsumit të përdorura brenda ndërtesës, si dhe ndotësit që vijnë nga mjedisi jashtëm.

Zbuloni informacione interesante duke eksploruar nëpër seksionet e kësaj pakete mbi ajrin e brendshëmdhe të jashtëm.

Duke mësuar mbi burimet e ndotjes së ajrit ne mund të ndihmojmë për të bërë zgjedhje tëqëndrueshme që mbrojnë shëndetin tonë dheshëndetin e planetit tonë. Është e rëndësishme të dini se edhe ju vetë mund të jeni përgjegjës për sjelljen e disa ndotësve në shkollë!

Gjeni më shumë informacion duke lexuarkapitujt e Paketës së Ajrit.

Të rëndësishëm për shëndetin tonë janëtemperatura, lagështia por dhe ajrosja e klasës.Ne e dimë gjithashtu që është më e lehtë të studiosh kur ka ndriçim të përshtatshëm dhe kur në dhomë nuk ka shumë zhurmë.

Mësoni më shumë duke eksploruar kapitullin“Unë dhe klasa ime” të kësaj pakete.

Ajri i brendshëm

●Indoor air

Cilësia e ajrit të brendshëm është një ngaelementët kryesorë të mjedisit dhe shëndetitnë shkollë. Ajri i brendshëm mund të mbartirreziqe për shëndetin veçanërisht për grupetmë të ndjeshme të tilla si fëmijët që vuajnënga alergjitë ose astma. Më shumë se 6 milionfëmijë në Itali, dhe më shumë se 70 milionëfëmijë në Evropë, kalojnë në shkollë deri në tetë orë çdo ditë.

Shumë studime kanë treguar që cilësia e dobët e ajrit mund të ndikojë në shëndetin e personelit të shkollës dhe nxënësve dukekontribuar në shpërndarjen e infeksioneve të rrugëve të frymëmarrjes, nxitjes sëreaksioneve alergjike ose krizave të astmës,apo të shkaktojë dhimbje koke e lodhjemendore. Për pasojë, rritet numri i ditëve kur ju jeni të sëmurë dhe ulet shkalla e tëmësuarit dhe e rezultateve në mësime.

Duke bërë zgjedhje të qëndrueshme ju mundtë parandaloni ndotjen e ajrit të brendshëmnga burime të ndryshme.

Zbuloni më shumë tek Paketa e Ajrit!

Çfarë është Paketa e Ajrit?Paketa e Ajrit ofron materiale burimore për mësimin e fëmijëve në lidhje me cilësinë e ajrit të brendshëm në shkolla. Ajo përmban tre kapituj kryesorë: Mjedisi brenda shkollës;Mjedisi i jashtëm në shkollë, Unë dhe klasa ime.

Ajo shpjegon gjithashtu pse fëmijët janë më të delikatë se sa të rriturit, dhe pse ndryshimetklimatike janë një kërcënim shtesë për cilësinë e ajrit të brendshëm.

Paketa e Ajrit ju mundëson mësimin nëpërmjet lojës. Ajo përmban një lojë kujtese, një lojë me pyetje kuiz, dheeksperimente praktike që mund të kryhen në klasë.

Sa e mirë është kujtesa juaj?Sa herë që lojtari gjen dy figura të njëjta, një tekst i shkurtër do të shfaqet në ekran, i cili shpjegon shkaqet kryesore të ndotjes së ajrit të brendshëm, si ti njohim dhe si tiparandalojmë këta ndotës.

Testoni fuqinë e truritQuizi me pyetje të shumëfishta do të zbulojënëse fëmijët mbajnë mend ato çfarë kanëmësuar për cilësinë e ajrit. Pas çdo pyetjeje, do të shfaqet një tekst i shkurtër, duke iushpjeguar pse përgjigja e zgjedhur ishte e drejtëapo e gabuar.

Planet mësimore dhe Fletët e PunësPlanet mësimore përmbajnë, eksperimente të thjeshta praktike që mund të kryhen nëklasë për të plotësuar mësimin që zhvillonmësuesi. Fletët e punës me të dhëna e faktejapin informacion duke iu sugjeruar ide seçfarë mund të bëni dhe çfarë nuk duhet tëbëni për të përmirësuar cilësinë e ajrit dhemjedisin në klasë.

Këndi Lojës●Kids’ Corner

Ajri i brendshëm,

shkolla të sigurta,

zgjedhje tëqëndrueshme

Indoor air quality is one of the mainenvironmental determinants of health inschools. The indoor air may contain varioushealth hazards, especially for vulnerablegroups such as children or those sufferingfrom allergies or asthma. More than 6 millionchildren in Italy, and more than 70 millionchildren in Europe, spend up to eight hourseach day in school.

Many studies show that poor indoor airquality may affect the health of school staffand students by contributing to the spread of respiratory infections, triggering allergicreactions or asthma attacks, or causing otherhealth symptoms. This in turn affects the number of sick days, potentially loweringlearning and teaching performance.

It is possible to make sustainable choicesinside and outside school and to prevent the pollution of the indoor air from outdoorand indoor sources.

Find out how from the Air Pack!

What is the Air Pack?The Air Pack provides resources for teachingchildren about indoor air quality in schools. It comprises three “hotspots”: Indoor air inschool; Outdoor air at school; and Comfort in the classroom.

It explains why children are more vulnerablethan adults, and why climate change is an additional threat to indoor air quality.

Indoor air, safe school ,sustainable choices

Mesazhet kryesoretë Paketës së Ajrit

Indoor air pollution is a combination of biological pollutants and chemicals emittedfrom building materials and consumer productsused inside, and pollutants coming from theoutdoor (ambient) air.

Discover the facts by navigating throughthe sections on indoor and outdoor air.

Learning about the sources of these indoor and outdoor pollutants can help us to makesustainable choices that protect our health andthe health of our planet. It is important to knowthat even we ourselves may be responsible forbringing pollutants into the school!

Find out more by browsing through the information contained in the threemain Air Pack sections.

In terms of our health, the temperature, humidity and ventilation in the classroom are also important. It is easier to study withappropriate lighting and without excessive noise.

Learn why by exploring the Comfortsection of the Air Pack.

Main AirPackmessages

Këndi Lojës Paketa e AjritThe Air Pack also teaches through play. It features a memorygame, a quiz, and practical experiments that can be carried outin the classroom.

How good is your memory?Every time the player finds a matching pair of cards, a short text will appear that explainsthe main causes of indoor air pollution, howto recognise them, and how to prevent them.

Test your brain powerThe multiple-choice quiz will reveal whether or not the children remember what they havelearned about air quality. After each question,a brief explanation will appear, explaining whytheir answer was right or wrong.

Lesson plans and factsheetsThe lesson plans contain simple, practicalexperiments that can be carried out in theclassroom to complement the lessons deliveredby the teachers. The factsheets providebackground information, including ideas about what to do and what not to do to improveair quality and comfort in the classroom.

Air Pack Kids’ Corner

Për një mjedis të shëndetshëm në shkollë

School 2.0: How to Build a Healthy Environment

Arsyet e mëposhtme na tregojnë pse është nevojëurgjente marrja e disa masave për të siguruar cilësi të mirë të ajrit brenda në shkollë:

Ndryshimi i klimës ka ndikim në cilësinë e ajrit të brendshëmduke rritur kështu ekspozimin ndaj rreziqeve të ajrit. Kur ne shpenzojnë më shumë kohë në mjedise të mbyllurapër shkak të motit të keq ose për shkak të teperaturaveekstremeve kur bën shumë të nxehtë apo të ftohtë, lagështiae mjedisit do të rritet, por dhe ndërtimet e papërshtatshme tëndërtesave në lidhje me efikasitetin e energjisë do të ndikojnënë nevojën për ajrosje të ambientit. Ndryshimet klimatikekanë ndikim të drejtpërdrejtë në cilësinë e ajrit të brendshëm(p.sh duke rritur sasinë e polenit dhe toksicitetin e ndotësve të ajrit). Fëmijët janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj efektithelmues të kimikateve (ata thithin një vëllim më të madh ajrinë përpjestim me peshën e tyre, krahasuar me të rriturit);

Ekspozimi i fëmijëve ndaj disa ndotës kimikë të ajrit tëbrendshëm, të njohur si çrregullues endokrin, në stadetkritike për zhvillimin fizik dhe mendor të fëmijëve mund të kenë ndikime afatgjata mbi shëndetin e tyre.Gjithashtufëmijët kanë kontakt më të madh të lëkurës me sipërfaqene dyshemesë, për shkak të madhësisë së tyre trupore dhe sjelljes; dhe në ndryshim nga të rriturit, janë tëpandërgjegjshëm për rreziqet dhe të paaftë për të bërëzgjedhje që të mbrojnë shëndetin e tyre.

There is an urgent need for measures to ensure good indoor air quality at schoolfor the following reasons:

Climate change has an impact on indoor air by increasing the exposure factor in relation toindoor risks. We are likely to spend more timeindoors, for example, because of bad weatheror because of extremes of hot or cold, thushumidity will increase and inadequate buildingenergy efficiency will affect the need forventilation. Climate change impacts will alsoamplify the environmental determinants ofindoor risks (by increasing the amount of pollenand the toxicity of air pollutants, for example).

Children are particularly vulnerable to the toxiceffects of chemicals in the indoor air becausethey absorb these substances in greaterquantities in proportion to their weight and theirability to metabolise them (they breathe in agreater volume of air compared to adults, forexample). Exposure to some chemical pollutants,known as endocrine disruptors, during the criticalperiod of a child’s psycho-physical development,may have health impacts even several years later.Such chemicals may be absorbed through theskin, and children have greater skin contact withthe floor because of their size and behaviour. In addition, unlike adults, children may be bothunaware of the risks and unable to make choicesto protect their health.

Materialet e Paketës së Ajrit synohet të përdoren nga mësuesit. Kjo është një paketë e plotë me shumëmateriale burimore që i vijnë në ndihmë mësuesit në lidhje me mësimin rreth problemeve të cilësisë sëajrit të brendshëm në shkolla si dhe masat që duhettë ndërmerren në përmirësim të tij. Rekomandohet tëpërdoret për fëmijët e moshës nga 8 deri në 11 vjeç.

Paketa e Ajrit përmban tre kapituj kryesorë:

Mjedisi brenda shkollës;

Mjedisi i jashtëm në shkollë;

Unë dhe klasa ime.

Duke klikuar mbi titullin e kapitullit, ju do të kenimundësi të merrni më shumë informacion, i cili është ndarë në tri tema për secilin kapitull.

Në brendësi të çdo teme,informacioni është i ndarë nëInformacion mbi tematikën ecaktuar, Planin mësimor dhe Fletëpune me të dhëna dhe fakte.

Informacione shtesë vijnë dhe në formën e një kutie që shfaqetnë ekran.

The Air Pack materials are intended for use by teachers. The aim was to develop a toolkit of resources in order to help teachers prepare and deliver lessons on indoor airquality problems in schools and measures to improve the classroom environment. It is recommended for use with children aged between 8 and 11.

The Air Pack materials are divided into three hotspots:

Indoor air in schoolOutdoor air at schoolComfort in the classroomClicking on the title of the hotspot will give you an option to find out more about three sub-topics in each one.

Within each sub-topic, the information is divided intoinformation on the topic, lesson plan and factsheets.Additional information is also available in the form of pop-up boxes.

Duke klikuar tek kjo ikonë ju gjeni të gjithamaterialet e paketës të grupuara së bashku.By clicking on this icon you will find all the materials available in one place.

Planet mësimore, të cilat janë në formatin pdfmund të shkarkohen, përmbajnë sugjerime përaktivitete që mund të zhvillohen në klasë ose nënatyrë si dhe çështje të ndryshme për diskutim.The lesson plans, which are downloadable as pdf files, contain suggestions for classroom or outdoor activities and topics for discussion on each specific sub-topic, while the factsheetsprovide additional information in a format readyfor distribution to children.

Kjo lojë është programuar të përdoret ngafëmijët, duke iu mundësuar argëtim në gjetjen e figurave që përputhen si dhe fakte tërëndësishme rreth cilësisë së ajrit të brendshëm.The game is designed for use by children,providing them with a fun way to accessimportant facts about indoor air quality by finding matching pairs of pictures.

Lojë e programuar të përdoret nga fëmijët përtë testuar njohuritë e përvetësuara gjatëmësimdhënies nga mësuesit e tyre, dukepërdorur Paketën e Ajrit. Designed for use by children, the quiz tests how much they have learned in the course of the lessons delivered by their teachers using the Air Pack materials.

Ministria e MjedisitBulevardi Zhan D’Ark, Nr. 23, Tiranë, http://mjedisi.gov.al

Ministria e Arsimit dhe Sportit Rruga e Durrësit 23, Tiranë, http://www.arsimi.gov.al

Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), ShqipëriRruga Ismail Qemali, Nr.27, Tiranë, http://albania.rec.org

www.search.rec.org

albania.rec.org

mjedisi.gov.al

www.arsimi.gov.al

Për një mjedis të shëndetshëm në shkollë

School 2.0: How to Build a Healthy Environment

Arsyet e mëposhtme na tregojnë pse është nevojëurgjente marrja e disa masave për të siguruar cilësi të mirë të ajrit brenda në shkollë:

Ndryshimi i klimës ka ndikim në cilësinë e ajrit të brendshëmduke rritur kështu ekspozimin ndaj rreziqeve të ajrit. Kur ne shpenzojnë më shumë kohë në mjedise të mbyllurapër shkak të motit të keq ose për shkak të teperaturaveekstremeve kur bën shumë të nxehtë apo të ftohtë, lagështiae mjedisit do të rritet, por dhe ndërtimet e papërshtatshme tëndërtesave në lidhje me efikasitetin e energjisë do të ndikojnënë nevojën për ajrosje të ambientit. Ndryshimet klimatikekanë ndikim të drejtpërdrejtë në cilësinë e ajrit të brendshëm(p.sh duke rritur sasinë e polenit dhe toksicitetin e ndotësve të ajrit). Fëmijët janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj efektithelmues të kimikateve (ata thithin një vëllim më të madh ajrinë përpjestim me peshën e tyre, krahasuar me të rriturit);

Ekspozimi i fëmijëve ndaj disa ndotës kimikë të ajrit tëbrendshëm, të njohur si çrregullues endokrin, në stadetkritike për zhvillimin fizik dhe mendor të fëmijëve mund të kenë ndikime afatgjata mbi shëndetin e tyre.Gjithashtufëmijët kanë kontakt më të madh të lëkurës me sipërfaqene dyshemesë, për shkak të madhësisë së tyre trupore dhe sjelljes; dhe në ndryshim nga të rriturit, janë tëpandërgjegjshëm për rreziqet dhe të paaftë për të bërëzgjedhje që të mbrojnë shëndetin e tyre.

There is an urgent need for measures to ensure good indoor air quality at schoolfor the following reasons:

Climate change has an impact on indoor air by increasing the exposure factor in relation toindoor risks. We are likely to spend more timeindoors, for example, because of bad weatheror because of extremes of hot or cold, thushumidity will increase and inadequate buildingenergy efficiency will affect the need forventilation. Climate change impacts will alsoamplify the environmental determinants ofindoor risks (by increasing the amount of pollenand the toxicity of air pollutants, for example).

Children are particularly vulnerable to the toxiceffects of chemicals in the indoor air becausethey absorb these substances in greaterquantities in proportion to their weight and theirability to metabolise them (they breathe in agreater volume of air compared to adults, forexample). Exposure to some chemical pollutants,known as endocrine disruptors, during the criticalperiod of a child’s psycho-physical development,may have health impacts even several years later.Such chemicals may be absorbed through theskin, and children have greater skin contact withthe floor because of their size and behaviour. In addition, unlike adults, children may be bothunaware of the risks and unable to make choicesto protect their health.

Materialet e Paketës së Ajrit synohet të përdoren nga mësuesit. Kjo është një paketë e plotë me shumëmateriale burimore që i vijnë në ndihmë mësuesit në lidhje me mësimin rreth problemeve të cilësisë sëajrit të brendshëm në shkolla si dhe masat që duhettë ndërmerren në përmirësim të tij. Rekomandohet tëpërdoret për fëmijët e moshës nga 8 deri në 11 vjeç.

Paketa e Ajrit përmban tre kapituj kryesorë:

Mjedisi brenda shkollës;

Mjedisi i jashtëm në shkollë;

Unë dhe klasa ime.

Duke klikuar mbi titullin e kapitullit, ju do të kenimundësi të merrni më shumë informacion, i cili është ndarë në tri tema për secilin kapitull.

Në brendësi të çdo teme,informacioni është i ndarë nëInformacion mbi tematikën ecaktuar, Planin mësimor dhe Fletëpune me të dhëna dhe fakte.

Informacione shtesë vijnë dhe në formën e një kutie që shfaqetnë ekran.

The Air Pack materials are intended for use by teachers. The aim was to develop a toolkit of resources in order to help teachers prepare and deliver lessons on indoor airquality problems in schools and measures to improve the classroom environment. It is recommended for use with children aged between 8 and 11.

The Air Pack materials are divided into three hotspots:

Indoor air in schoolOutdoor air at schoolComfort in the classroomClicking on the title of the hotspot will give you an option to find out more about three sub-topics in each one.

Within each sub-topic, the information is divided intoinformation on the topic, lesson plan and factsheets.Additional information is also available in the form of pop-up boxes.

Duke klikuar tek kjo ikonë ju gjeni të gjithamaterialet e paketës të grupuara së bashku.By clicking on this icon you will find all the materials available in one place.

Planet mësimore, të cilat janë në formatin pdfmund të shkarkohen, përmbajnë sugjerime përaktivitete që mund të zhvillohen në klasë ose nënatyrë si dhe çështje të ndryshme për diskutim.The lesson plans, which are downloadable as pdf files, contain suggestions for classroom or outdoor activities and topics for discussion on each specific sub-topic, while the factsheetsprovide additional information in a format readyfor distribution to children.

Kjo lojë është programuar të përdoret ngafëmijët, duke iu mundësuar argëtim në gjetjen e figurave që përputhen si dhe fakte tërëndësishme rreth cilësisë së ajrit të brendshëm.The game is designed for use by children,providing them with a fun way to accessimportant facts about indoor air quality by finding matching pairs of pictures.

Lojë e programuar të përdoret nga fëmijët përtë testuar njohuritë e përvetësuara gjatëmësimdhënies nga mësuesit e tyre, dukepërdorur Paketën e Ajrit. Designed for use by children, the quiz tests how much they have learned in the course of the lessons delivered by their teachers using the Air Pack materials.

Ministria e MjedisitBulevardi Zhan D’Ark, Nr. 23, Tiranë, http://mjedisi.gov.al

Ministria e Arsimit dhe Sportit Rruga e Durrësit 23, Tiranë, http://www.arsimi.gov.al

Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), ShqipëriRruga Ismail Qemali, Nr.27, Tiranë, http://albania.rec.org

www.search.rec.org

albania.rec.org

mjedisi.gov.al

www.arsimi.gov.al