Upload
others
View
19
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8. Baskı
:
Editör: Prof. Dr. Ali Sinan Bilgili
SOSYAL BİLGİLERİN TEMELLERİ
ISBN 978-605-5885-42-7DOİ 10.14527/9786055885427
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© 2016, Pegem AkademiBu kitabın basım, yayım ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.
1. Baskı: Eylül 2008, Ankara8. Baskı: Eylül 2016, Ankara
Yayın-Proje: Elif Turanlıoğlu BultanDizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Salmat Basım Yayıncılık AmbalajSanayi Tic. Ltd. Şti.
Büyük Sanayi 1. Cadde 95/1İskitler/ANKARA
Tel: 0312-3411020
Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 26062
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: [email protected]
ÖNSÖZ
Eğitim fakültelerinin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği lisans düzeyinde birinci sı-nıflarında “Sosyal Bilgilerin Temelleri” isimli bir ders okutulmaktadır. Yükseköğre-tim Kurulu’nun belirlediği içeriğe göre bu derste öğrencilere; “Sosyal Bilimler” ve “Sosyal Bilgiler” kavramları, Sosyal Bilimlerde bilgi, Sosyal Bilimlerin temel kav-ramları, başlıca Sosyal Bilimler ve birbirleriyle ilişkileri, Sosyal Bilgiler programla-rının geliştirilmesinde Sosyal Bilimlerin rolü, Sosyal Bilgiler öğretiminin felsefesi, eğitsel ve tarihsel temelleri, Sosyal Bilgiler gelenekleri” konuları hakkında bilgiler verilmesi amaçlanmıştır.
İşte yukarıdaki amacı gerçekleştirmede, dersi okutan öğretim elemanları ve öğrenciler için önemli bir kaynak vazifesi görmek maksadıyla bu kitap kaleme alınmıştır. Kitap yukarıdaki içeriği kapsayacak şekilde yedi bölümden oluşmak-tadır. Birinci bölümde sosyal bilimler ve sosyal bilgiler, ikinci bölümde sosyal bilgilerin felsefî temelleri, üçüncü bölümde Ekonomi, Psikoloji, Siyaset Bilimi, Sosyoloji, Antropoloji, Coğrafya ve Tarih gibi belli başlı Sosyal Bilim disiplinleri hakkında genel bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde Sosyal Bilgiler program-larında Sosyal Bilimlerin yeri, beşinci bölümde sosyal bilim dallarının birbiriyle ilişkisi, altıncı bölümde Sosyal Bilim dallarının araştırma yöntem ve ilkeleri konu-ları işlenmiştir. Son olarak eserin hazırlanmasında kullanılan kaynaklar, her bilim dalına göre ayrı ayrı verilmiştir.
Kitabın meydana gelmesinde öncülük eden Dr. İsmail Demircioğlu’na ve yazılarıyla esere vücut veren tüm yazarlara teşekkür ederim.
Bilimsel ve pedagojik çerçevede bir ders kitabı muhtevasında hazırlanan “Sosyal Bilgilerin Temelleri” adlı eserimizin öğretmen adaylarının yetiştirilmesine katkı sağlaması ümidiyle...
Dr. Ali Sinan Bilgili
Editör
EDİTÖR \ YAZARLAR VE KURUMLARI
Editör:
Prof. Dr. Ali Sinan Bilgili Atatürk Üniv. Kâzım Karabekir Eğitim Fak.
Yazar Kurum
Prof. Dr. Ali Sinan Bilgili Atatürk Üniv. Kâzım Karabekir Eğitim Fak.
Prof. Dr. H. İbrahim Zeybek Ondokuz Mayıs Üniv. Edebiyat Fak.
Prof. Dr. Mesut Çapa Ankara Üniv. Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü.
Prof. Dr. Sadık Sarısaman Afyon Kocatepe Üniv. Edebiyat Fak.
Doç. Dr. İlhan Turan Recep Tayyip Erdoğan Üniv. Eğitim Fak.
Doç. Dr. Müge Yılmaz Canik Başarı Üniv. Eğitim Fak.
Doç. Dr. Sevgi C. Keskin Sakarya Üniv. Eğitim Fak.
Doç. Dr. Ufuk Şimşek Atatürk Üniv. Kâzım Karabekir Eğitim Fak.
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Akpınar Karadeniz Teknik Üniv. Fatih Eğitim Fak.
Doç. Dr. Rahmi Çiçek Karadeniz Teknik Üniv. Fatih Eğitim Fak.
Yrd. Doç. Dr. Selçuk İlgaz Atatürk Üniv. Kâzım Karabekir Eğitim Fak.
Yrd. Doç. Dr. Zekeriya Akkuş Atatürk Üniv. Kâzım Karabekir Eğitim Fak.
Arş. Gör. Esra Akdoğan Atatürk Üniv. Kâzım Karabekir Eğitim Fak.
Bu eserde yer alan konular ve yazarları;
Antropoloji Dr. Mehmet AkpınarArkeoloji-Sanat Tarihi Dr. Zekeriya Akkuş- Dr. Ufuk ŞimşekCoğrafya Dr. H. İbrahim ZeybekEkonomi Dr. İlhan TuranGeçmişten Günümüze Sosyal Bilgiler ve Sosyal Bilimler Dr. Ali Sinan BilgiliHukuk- Diğer Sosyal Bilimler Dr. Selçuk İlgaz- Arş. Gör. Esra AkdoğanPsikoloji Dr. Müge YılmazSiyaset Bilimi Dr. Sadık SarısamanSosyal Bilgilerin Felsefî Temelleri Dr. Sevgi C. KeskinSosyal Bilgiler Programı (2004) MEB Kılavuz Kitaptan Dr. Ali Sinan Bilgili Sosyoloji Dr. Rahmi ÇiçekTarih Dr. Mesut Çapa
İÇİNDEKİLER
Önsöz .............................................................................................................................. iii
Editör \ Yazarlar ve Kurumları .................................................................................... iv
İçindekiler .........................................................................................................................v
1. BÖLÜM
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE SOSYAL BİLİMLER VE SOSYAL BİLGİLER
1. Giriş ..............................................................................................................................2
2. Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler Kavramları .........................................................2
2.1. Sosyal Bilimler ...................................................................................................2
2.1.1. Tanımlar ....................................................................................................2
2.1.2. Amaçlar .....................................................................................................3
2.1.3. Sosyal Bilimlerin Özellikleri ...................................................................3
2.2. Sosyal Bilgiler .....................................................................................................4
2.2.1. Tanımlar ....................................................................................................4
2.2.2. Amaçlar .....................................................................................................5
3. Sosyal Bilimlerin Tarihsel Gelişimi ..........................................................................5
3.1. Dünyada Sosyal Bilimler ..................................................................................5
3.1.1. İlim Öncesi Dönem; Sosyal Felsefe Dönemi (İlkçağdan 19. yüzyıla) .......................................................................................6
3.1.2. Kuruluş Dönemi (19-20 yüzyıllar): Sosyal Bilimlere Geçiş ..............17
3.1.3. Sistemleşme Dönemi: 20. Yüzyıldan Günümüze Sosyal Bilimler ....19
3.2. Türkiye’de Sosyal Bilimler ..............................................................................22
4. Sosyal Bilgilerin Tarihsel Gelişimi .........................................................................25
4.1. Dünyada Sosyal Bilgiler ..................................................................................25
4.2. Türkiye’de Sosyal Bilgiler ................................................................................27
5. Sosyal Bilimler-Sosyal Bilgiler İlişkisi ...................................................................29
2. BÖLÜM
SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI (2004)1. Giriş ............................................................................................................................362. Sosyal Bilgiler Ders Programının Özelliği ve Temel Yaklaşımı ..........................363. Sosyal Bilgiler Programında Öğrenme Alanları ve Üniteler ..............................384. Sosyal Bilgiler Programının Amaçları ...................................................................44
4.1. Türk Milli Eğitiminin Amaçları ....................................................................444.2. Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Genel Amaçları ...............................45
5. Sosyal Bilgiler Programın Temel Öğeleri ..............................................................465.1. Beceriler ............................................................................................................465.2. Sosyal Bilgiler Programında Kullanılan Kavramlar ....................................525.3. Sosyal Bilgiler Programının Değerleri ..........................................................555.4. Etkinlikler .........................................................................................................57
3. BÖLÜM
SOSYAL BİLGİLERİN FELSEFÎ TEMELLERİ1. Giriş ............................................................................................................................622. Felsefe Nedir? ............................................................................................................643. Felsefe-Eğitim İlişkisi ..............................................................................................644. Eğitim Felsefeleri ......................................................................................................65
4.1. İdealizm ............................................................................................................664.2. Realizm .............................................................................................................674.3. Naturalizm........................................................................................................684.4. Pragmatizm (Faydacılık) ................................................................................694.5. Varoluşculuk (Existansiyalizm) .....................................................................694.6. Marksizm ..........................................................................................................70
5. Eğitim Akımları ........................................................................................................705.1. Daimicilik/Evrenselcilik (Perennializm) .....................................................715.2. Esasicilik/Özcülük/Temelcilik (Essensializm).............................................715.3. İlerlemecilik/İlericilik (Progressivizm) ........................................................725.4. Yeniden kurmacılık/ Yeniden İnşacılık/ Toplumsal Yeniden Yapılanma (Social Constructivizm) ....................................................................735.5. Yapılandırmacılık/Oluşturmacılık (Constructivizm) .................................74
6. Sosyal Bilgiler Programı-Felsefe Bilimi İlişkisi ....................................................76
vi Sosyal Bilgilerin Temelleri
4. BÖLÜM
SOSYAL BİLİM DİSİPLİNLERİ
1. ANTROPOLOJİ ......................................................................................................81
1. Giriş ............................................................................................................................82
2. Antropoloji Biliminin Tarihsel Gelişimi ...............................................................83
2.1. Batıda Antropoloji ..........................................................................................83
2.2. Türkiye’de Antropoloji ....................................................................................84
3. Antropoloji Bilimiyle İlgili Bazı Temel Kavramlar ..............................................86
4. Antropoloji Biliminin Amacı .................................................................................87
5. Antropoloji Biliminin Bölümleri ...........................................................................88
2. ARKEOLOJİ ............................................................................................................91
1. Giriş ............................................................................................................................92
Tanımlar.........................................................................................................................92
2. Arkeolojinin amacı ve sınırları ...............................................................................92
3. Arkeolojinin tarihsel gelişimi .................................................................................92
4. Arkeolojinin kolları ..................................................................................................93
3. COĞRAFYA .............................................................................................................94
1. Giriş ............................................................................................................................95
2. Coğrafya Biliminin Tarihsel Gelişimi ....................................................................95
3. Coğrafya Biliminde Temel Kavramlar ................................................................ 100
4. Coğrafya Öğretiminin Amaçları ......................................................................... 101
4. EKONOMİ ............................................................................................................ 103
1. Giriş ......................................................................................................................... 104
2. Ekonomi Biliminin Tarihsel Gelişimi ................................................................. 105
3. Ekonomi Biliminin Temel Kavramları ............................................................... 107
4. Ekonomi Biliminin Amaçları .............................................................................. 111
5. HUKUK ................................................................................................................. 112
1. Giriş ......................................................................................................................... 113
2. Hukukun bilim dalları .......................................................................................... 113
3. Hukuk sistemi ........................................................................................................ 113
viiİçindekiler
6. PSİKOLOJİ ............................................................................................................ 1151.Giriş .......................................................................................................................... 1162. Psikoloji Biliminin Tarihsel Gelişimi .................................................................. 1173. Psikolojinin Ekolleri .............................................................................................. 1184. Psikolojinin Alanları ............................................................................................. 1207. SANAT TARİHİ ................................................................................................... 1221. Giriş ......................................................................................................................... 1232. Sanat tarihi bilim dalları ....................................................................................... 1233. Sanat tarihi araştırmalarının ilgi alanları ........................................................... 1248. SİYASET BİLİMİ.................................................................................................. 1251. Giriş ......................................................................................................................... 1262. Siyaset Biliminin Tarihsel Gelişimi ..................................................................... 127
2.1. Batıda Siyaset Bilimi; ................................................................................... 1272.2. Türkiye’de Siyaset Bilimi; ............................................................................ 128
3. Siyaset Biliminde Temel Kavramlar .................................................................... 1294. Siyaset Biliminin Amacı ve Konusu .................................................................... 1309. SOSYOLOJİ ........................................................................................................... 1321. Giriş ......................................................................................................................... 1332. Sosyoloji Biliminin Konusu, Amacı ve Sınırları ................................................ 1333. Sosyoloji Biliminin Tarihsel Gelişimi ................................................................. 1344. Sosyoloji Biliminde Temel Kavramlar ................................................................ 1385. Sosyolojinin Bilim Dalları .................................................................................... 14110. TARİH .................................................................................................................. 1431. Giriş ......................................................................................................................... 1442.Tarih Biliminin Tarihsel Gelişimi......................................................................... 1453. Tarih Biliminde Temel Kavramlar ...................................................................... 14911. DİĞER SOSYAL BİLİM DALLARI ................................................................ 1521. EPİGRAFİ .............................................................................................................. 1522. KRONOLOJİ .......................................................................................................... 1523. ONOMASTİK ....................................................................................................... 1524. NÜMİZMATİK (MESKÛKÂT) .......................................................................... 1535. HALK BİLİM (FOLKLOR=HALKIYAT) ........................................................... 1536. PALEOGRAFYA.................................................................................................... 1537. DİPLOMATİK ....................................................................................................... 1548. SOSYAL POLİTİKA .............................................................................................. 154
viii Sosyal Bilgilerin Temelleri
5. BÖLÜM
SOSYAL BİLGİLER PROGRAMLARINDA SOSYAL BİLİMLERİN YERİ
1. Giriş ......................................................................................................................... 158
2. Antropoloji Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri .......................................... 158
3. Coğrafya Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri .............................................. 159
4. Ekonomi Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri ............................................. 160
5. Psikoloji Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri ................................................ 162
6. Siyaset Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri ................................................... 163
7. Sosyoloji Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri ............................................... 164
8. Tarih Biliminin Sosyal Bilgiler İçindeki Yeri ..................................................... 165
6. BÖLÜM
SOSYAL BİLİM DALLARININ BİRBİRİYLE İLİŞKİSİ
Giriş ............................................................................................................................. 168
1. Antropoloji Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçindeki Yeri ve İlişkisi ............ 168
2. Coğrafya Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçindeki Yeri ve İlişkisi ................. 173
3. Ekonomi Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçindeki Yeri İlişkisi ...................... 178
4. Psikoloji Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçerisindeki Yeri ve İlişkisi ........... 181
5. Siyaset Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçindeki Yeri Ve İlişkisi .................... 183
6. Sosyoloji Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçerisindeki Yeri ve İlişkisi ........... 187
7. Tarih Biliminin Diğer Sosyal Bilimler İçindeki Yeri ve İlişkisi........................ 192
7. BÖLÜM
SOSYAL BİLİM DİSİPLİNLERİNİN ARAŞTIRMA YÖNTEM VE İLKELERİ
1. Antropoloji Biliminin Araştırma Yöntemleri .................................................... 198
2. Coğrafya Biliminin Araştırma Yöntemleri ........................................................ 201
3. Ekonomi Biliminin Araştırma Yöntemleri ........................................................ 202
3.1. Tümdengelim Yöntemi ................................................................................ 202
3.2. Tümevarım Yöntemi .................................................................................... 203
4. Psikoloji Biliminin Araştırma Yöntemleri ......................................................... 203
5. Siyaset Biliminin Araştırma Yöntemleri............................................................. 205
ixİçindekiler
6. Sosyoloji Biliminin Araştırma Yöntemleri ......................................................... 207
7. Tarih Biliminin Araştırma Yöntemleri ............................................................... 209
OKUMA PARÇASI TÜRKİYE’DE TARİH EĞİTİMİ ............................................................................. 213
KAYNAKLAR ............................................................................................................ 219
Ekler ............................................................................................................................ 231
x Sosyal Bilgilerin Temelleri
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE SOSYAL BİLİMLER VE
SOSYAL BİLGİLER
İçindekiler
1. Giriş 2. Sosyal bilimler ve Sosyal Bilgiler kavramları 3. Sosyal bilimlerin tarihî gelişimi 4. Sosyal Bilgilerin tarihî gelişimi 5. Sosyal bilimler-Sosyal Bilgiler ilişkisi
Düşünme Zamanı
Bölümü okumaya başlamadan önce aşağıdaki sorular üzerinde düşününüz.
• Sosyal bilimler ve Sosyal Bilgiler kavramlarını açıklayınız? • Sosyal bilimler ve Sosyal Bilgiler arasındaki farklar nelerdir? • Sosyal Bilgiler ne zaman ve neden doğmuştur? • Sosyal Bilgiler ilköğretim öğrencilerine ne tür kazanımlar sağlamalıdır?
1. BÖLÜM
1. Giriş
İnsanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren başlayan toplumsal ve bireysel sorunlara çözüm çabaları Sosyal Bilimlerin doğuşunu sağlamıştır. İnsanın belirli bir toplum içerisinde yaşama ihtiyacı beraberinde sorunları getirince, Sosyal Bi-limlere sorun çözme misyonu yüklenmiştir. Bunun içindir ki Sosyal Bilim deni-lince akla ilk önce “sorun çözücü bilim” gelir. Bu sorun çözücü bilim üstlendiği görev gereği tarihî süreçte gelişerek ve artarak devam eden önemle günümüze ka-dar gelmiştir. Sosyal Bilimin toplum hayatındaki rolü ve katkısı fark edildiğinde de bundan istifade etme yolu olarak Sosyal Bilgiler ortaya çıkarılmıştır. Zira Sosyal Bilgiler, 19. yüzyıl sonlarında ABD’de yaşanan sosyal, kültürel ve ekonomik so-runlara ilişkin Sosyal Bilimlerce önerilen çözümleri vatandaşlara aktarma vasıtası olarak ortaya çıkmıştır.
2. Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler Kavramları
2.1. Sosyal Bilimler
Sosyal Bilim, bilimler tasnifi içerisinde “insan bilimi” olarak nitelendirilmek-tedir. Bu haklı sınıflandırma içerisinde sosyal bilimler kavramı hakkında şu şekil-de tanımlar yapılmıştır;
2.1.1. Tanımlar
Toplumu ve insan ilişkilerini inceleyen bilimler,
• Toplumsal olayları ve insanların toplumsal özelliklerini inceleyen bilim-ler
• Birey ve toplum sorunlarına çözüm üreten bilim dallarıYukarıda verilen tanımlardan da anlaşılacağı üzere sosyal bilim, tek başına
bir bilim dalı olmayıp, çeşitli disiplinlerden oluşmaktadır. Bu disiplinlerin neler olduğu hakkında muhtelif görüşler vardır.
Türkiye’de en yaygın görüş; sosyoloji, tarih, coğrafya, psikoloji, siyaset bili-mi, ekonomi, hukuk, antropoloji, eğitim, halk bilim (folklor), iletişim, etnoloji, sanat tarihi ve arkeolojinin sosyal bilimleri oluşturduğudur. UNESCO da sosyo-loji, psikoloji, kültürel antropoloji, uluslar arası ilişkiler, siyasal bilimler, ekonomi, hukuk, suçbilim (kriminoloji) ve istatistiği sosyal bilim olarak kabul etmektedir.
Sosyal bilimler kavramı yerine bazen de, “Toplum Bilimleri” kavramı kullanıl-maktadır. 20. yüzyıl ikinci yarısından itibaren ABD’de “Toplum Bilimleri” yerine, “Davranış Bilimleri” teriminin kullanılması benimsenmiş, bu bilim kapsamına fizikî antropoloji, dilbilim ve psikoloji alınmıştır.
2 Sosyal Bilgilerin Temelleri
Disiplin; Kendine has bir yapısı, araştırma ve ispat metotları olan organize bilgi alanı
Sosyal bilimler tek başına bir bilim dalı olmadığından genel bir sosyal bilim teorisi ve yöntemi kurulamamıştır. Bu yüzden sosyal bilimi oluşturan her disiplin kendi teorisini ve yöntemini oluşturmuştur. Sosyal olgunun bütünündeki bölüm-ler arasındaki bağlantıları kurabilmek maksadıyla da disiplinler arası ilişki geliş-tirilmeye çalışılmıştır. Tarih-coğrafya, sosyoloji-siyaset bilimi, tarih-sosyoloji gibi. (Sosyal Bilimlerin Birbiriyle İlişkisi bölümüne bakınız)
Olgu; Tam bilinen, objektif olarak ispatlanan, somut şey, olay ve düşünceler
Sosyal bilim tanımları çerçevesinde sosyal bilimlere yüklenen misyonun oluşturduğu amaçlar vardır. Bu amaçlar;
2.1.2. Amaçlar
• Bilgiyi, araştırmalarla geliştirmek, • Beşeri anlayışı geliştirerek iyi bir insan (ideal insan) yaratılmasına yar-
dımcı olmak, • İnsanın içerisinde yaşadığı toplumu ve bu toplumdaki insan ilişkilerini
veya “öteki” dünyayı öğrenmek, olaylar arasındaki ilişkileri bulup çıkar-mak,
• İnsanı rahatsız eden sorunlara çözüm yolları önermek ve insan mutlu-luğunu yükseltmek
2.1.3. Sosyal Bilimlerin Özellikleri
Sosyal bilimleri bir bütün olarak ele alırsak aşağıdaki özelliklere sahip oldu-ğunu görürüz;
1. Çok sebepli bilimlerdir. Sosyal olay veya olgunun izahında tek bir sebebe dayanılamaz.
2. Objektif bilimlerdir. Sosyal olayların izahında objektifliğin delili olarak belge veya delil kullanılır.
3. Pozitif nitelik taşır. Bu yönüyle metafizik ve teoloji ile ilişkisi bulunma-maktadır.
4. Faktörlerin ağırlığına göre olaylar hakkında devirlerine göre farklı yo-rumlar yapılabilir.
5. Bir olayın izahında sebep-sonuç ilişkisi önemli yer tutar.
3Geçmişten Günümüze Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler
6. Kuralları olmakla birlikte, cemiyette meydana gelen olaylar farklı yönle-riyle tenkide tabi tutulabilir. Ancak coğrafya biliminin bazı konularında (Mevsimler, ay tutulması gibi) olduğu gibi, somut olaylarda, kesin bilgiye dayalı konularda farklı yorumlar yapılamaz.
7. Genel bir sosyal bilim teorisi kurulamamıştır. Gerçekte tek olan sosyal olgu, her sosyal bilim disiplinince kendi boyutlarından ele alınıp ince-lenir. Bu yüzden sosyal olgunun bütünündeki bölümler arasındaki bağ-lantılar gözden kaçmaktadır. Bunun için disiplinler arası ilişkilendirme yapılmaktadır.
8. Her sosyal bilim dalında bilim dalının kendisine özel bir teorisi bulun-maktadır.
9. Sosyal bilimlerde araştırma yönteminin temel öğesi olan gözlem, siste-matik ve metodik olarak yapılır.
10. Olayları sentez ve analiz ederek sosyal problemleri çözmeye yönelen bir bilimdir.
2.2. Sosyal Bilgiler
Sosyal bilimlerin içerisinde yer alan farklı disiplinlerin birleştirilmesiyle orta-ya çıkarılmış bir öğretim programı olan Sosyal Bilgiler kavramı hakkında da farklı tanımlar yapılmaktadır. Bunlar;
2.2.1. Tanımlar
• Öğrencileri sorumlu birer vatandaş olarak yetiştirme girişimleri. • İlkokul ve ortaokullarda iyi ve sorumlu vatandaş yetiştirmek amacıyla,
sosyal bilimler disiplinlerinden seçilmiş bilgilere dayalı olarak, öğren-cilere toplumsal yaşamla ilgili temel bilgi, beceri, tutum ve değerlerin kazandırıldığı bir çalışma alanı.
• Bireyin toplumsal var oluşunu gerçekleştirebilmesine yardımcı olması amacıyla; tarih, coğrafya, ekonomi, sosyoloji, antropoloji, psikoloji, fel-sefe, siyaset bilimi ve hukuk gibi sosyal bilimleri ve vatandaşlık bilgisi konularını yansıtan; insanın sosyal ve fizikî çevresiyle etkileşiminin geç-miş, bugün ve gelecek bağlamında incelendiği; toplu öğretim anlayışın-dan hareketle oluşturulmuş bir ders programı. (MEB Kılavuz Kitap)
4 Sosyal Bilgilerin Temelleri