91432893 Centri Islamske Kulture

8/18/2019 91432893 Centri Islamske Kulture

1/26

CENTRI ISLAMSKE KULTURESemerkand, Buhara, Isfahan, Kairo, Damask, Kordova, Kajrevan, Timbuktu


2/26

Semerkand (što znači "utvrđeni grad" ili "polje šedera") je grad u istoimenoj pokrajini(vilajetu) u središnjem Uzbekistanu s 362.000 stanovnika, što ga čini drugim po brojustanovnika u državi. Grad leži u dolini Zeravšan. Grad se nekada nalazio točno na pola uta svile, između Kine i Zapada, te je u srednjem vijeku postao središte islamske kulture i znanosti. Od 14. stoljeda je bio prijestolnicom Mongolskog Carstva Timura Velikog i u njemu se nalaze brojne građevine iz tog vrmena kao što su Timurov mauzolej Gur Emir i džamija Bibi Hanum u starom dijelu grada (Registan). Zbog toga jeupisan na na UNESCO-v popis mjesta svjetske baštine u Aziji i Oceaniji 2001. godine.

Timurov mauzolej Gur Emir


3/26

SEMERKAND

Registan, središte srednjovjekovnog Samarkanda, se sastoji od tri velike medrese:Ulugbegova medresa, koju je osnovao Ulugbeg 1420. godine, ima mozaike s astronomskim temama. Oko 100 studenata je tu učilo astronomiju, filozofiju i teologiju. Šerdar medresa, koju je 1636. godine završio šajbanidski emir preko puta Ulugbegove, bila je njezina zrcalna kopija Tla-kari medresa, koja je završena 1660. godine, ima zlatne dekoracije.


4/26

SEMERKANDArapi ga zauzimaju 712. godine. Od 6. do 13. stoljeda grad je bio vedi i bogatiji od suvremenog Samarkanda. Za vladavine Abasida Arapi su od dvojice Kineza, koji su bili zarobljeni 751. godine, otkrili tajnu pravljenja papira. Tako je prvatvornica papira u islamskom svijetu osnovana u Semerkandu. Otkride se otuda raširilo po islamskom svijetu, te dalje u Europu, što kroz Španjolsku, što preko križara. U 9 i 10. stoljedu njime vladaju Samanidi, potom Gasnavidi, a u 11. stoljedu Karahanidi i Seldžuci. U to vrijeme Samarkand je bio važno trgovačko i prometno raskrižje, tejedno od važnijih centara islamske kulture. Godine 1220. osvaja ga Džingis-kan, a nakon osvajanja Timura Lenka (1370.) postaje prijestolnicom druge mongolske države,prethodnice Mogulskog carstva koje se Bibi-Hanum džamija je nazvana po ženi Timura rasprostiralo od Indije do Turske. Lenka jer se vjeruje kako ju je ona dala izgraditi.


5/26

SEMERKANDOko 1500. Samarkandom su zavladali Uzbeci, a središte kaganata premješteno je u Buharu. Samarkand je počeo propadati, a poslije napada perzijskog vojskovođe Nadira šaha,napušten je u 18. stoljedu. God. 1868. počinju ga osvajati Rusi. Za ruske vladavine(od 1871.) izgrađene su brojne gradske kude i parkovi, a grad je bio središte ruskog Tatarstana. Dobio je na značaju kada je novoizgrađena transkaspijska željeznica dosegla Samarkand 1888. godine.

Ulugbegova medresa


6/26

Buhara je glavni grad istoimene provincije (vilajeta) u Uzbekistanu. On je petigrad po veličini u Uzbekistanu, s oko 267.000 stanovnika (2010.). Buhara je dugo bila dio Perzijskog carstva i jedno od važnih središta perzijske kulture i umjetnosti. Grad je bio jedan od najvedih na Putu svile i dugi niz godina je bio središte trgovine, kulture i religije. Jedno je vrijeme bio i intelektualno središte islamskog svijeta. Njegovo povijesno središte sadrži brojne džamije, medrese i mauzoleje, zbog čega je upisano na UNESCOv popis mjesta svjetske baštine u Aziji i Oceaniji 1993. godine.

BUHARA

Poi Kaljan kompleks (16. st.)


7/26

BUHARA Buhara je 850. godine postala prijestolnicaperzijskog Samanidskog carstva, a za vrijeme njihova zlatnog doba, Buhara je postala intelektualni centar islamskog svijeta. Najstaknutiji islamski učenjak, Imamal-Buhari, je rođen u Buhari. Buhara je bila i centar sufizma, a posebno Nakšbandijevog reda. Samanide su 999. godine svrgli karakanidski Ujguri. Kasnije je Buharapostala dijelom kraljevstva Horasan, što je razjarilo Mongole. Džingis-kan je 1220.godine potpuno opustošio grad. Buhara se sporo oporavljala, i postala je dio Čagatajevog kanata, potom Timuridskog carstva, pa Buharskog kanata i na kraju Buharskog emirata. Tijekom tog razdoblja grad je bio glavna trgovačka postaja za cijelu središnju Aziju. God. 1848 grad je imao oko 38 karavansaraja, šest trgovačkih centara, 16 javnih kupelji, i 45 tržnica. Buhara je ujedno bila i najvedi centar za muslimansku teologiju na Bliskom istoku, s više od dvije stotine džamija i više od stotinu medresa.

Samanidov mauzolej je jedna od najistaknutijih građevina srednjoazijske arhitekture. Izgrađen je između 892. i 943. godine i predstavlja mauzolej Ismaila Samanija, osnivača Samanidske dinastije.


8/26

Nasrudin-hodžaBuhara je jedan od gradova za koje se tvrdi da je rodno mjesto Nasrudinhodže. Grad je prisutan u mnogim pričama o Nasrudinu.

Ljudima niko ne moze ugoditi Jednog dana, krenuo je Nasrudin-Hodza na posao,jasuci magarca, a njegov sin je isao za njim pjesice. Kad ih ljudi ugledase tako, optuzise Nasrudinhodzu da nema milosti prema svome sinu i da je osora srca. On nato uze sina i stavi ga iza sebe, na magarca.

Na putu naidjose na neke ljude koji, kad ih vidjose, optuzise da su nemilosrdniprema jadnoj zivotinji, jer nema smisla da njih dvojica jasu na jednom magarcu.Tako nasrudin hodza odmah sidje s magarca, ostavljajuci sina samog da jase.Ljudi povikase kako je njegov sin nevaspitan , jase , a njegov babo, umoran, ide za njim pjesice i optuzise Nasrudin hodzu da ne umije vaspitati svoje djete.

Spusti Nasrudin-Hodza i sina i tako njih dvojica krenuse dalje, iduci za magarcem.Kad ih ljudi vidjese, pocese im se rugati i govoriti im da su glupi i ludi , idu za magarcem, a on je od Boga dat da se jase.


9/26

ISFAHANGrad Isfahan također poznat i kao Ispahan ili Esfahan , administrativno je središteistoimene iranske provincije. Nalazi se u središnjem Iranu, oko 400 kilometara južno od glavnoga grada Teherana, na rubu planinskog masiva Zagrosa, na rijeci Zayandeh Rud. Grad ima 1,600.554 stanovnika, a šire gradsko područje oko dva milijuna.

Ali-kapu palada


10/26

ISFAHANIsfahan je bio značajno gradsko središte još u predislamsko doba, no nagli razvoj grada započinje nakon islamskog osvajanja 640. godine. Najvedi je procvat doživio u doba vladavine dinastije Safavida koji su Isfahan 1598. proglasili prijestolnicom iu njemu podigli brojne velebne građevine i zasadili vrtove. U 17. stoljedu u gradu živi oko 600.000 stanovnika, ne samo iranskih muslimana, ved i velik broj armenskih kršdana i Židova. Mesdžid Šejh Lutfullah, sagrađen 1618.


11/26

Upravo iz razdoblja vladavine Safavida (16. i 17. stoljede) potječe vedina impresivnih džamija koje spadaju među najznačajnije u Iranu, a mnoge su uvrštene na UNESCO-ov opis svjetske baštine. Na tom se popisu nalazi i veličanstveni Imamov trg (ranije poznat i kao Meidān-e Šāh - ¹Šahov trgº ili Nakš-e Džahan ¹Slika svijetaº), građen izmeđudine. Sa svojom površinom od gotovo 9 hektara spada među najvede trgove na svijetu.

ISFAHAN


12/26

KAIROKairo (arapski: )je glavni grad Egipta. Prvo naselje na lokaciji današnjeg Kaimska utvrda, zvana utvrda Babilon, sagrađena oko 150-te godine p. n. e. blizu naselja Babilon, koje je ležalo na starom egipatskom kanalu koji je povezivao Nil s Crvenim morem. Arapski osvajači, predvođeni vođom po imenu Amr Ibn-el-As zauzimaju utvrdu 642. godine i postavljaju svoju posadu u nju. Arapsko šatorsko naselje oko utvrde poznato kao Al-Fustat postaje vremenom stalna baza arapskih snaga u Egiptu, pod dinastijama Umejida i Abasida, a u njemu je sagrađena prva džamija u Africi.


13/26

Sjevernoafrička ši'itska dinastija Fatimide zauzima Egipat 972. godine i gradi novi grad, Al-Mansureya, sjeverno od starog naselja. Njihov vođa Al-Muizz ed-din mijenjaime grada u Kairo. Džamija Al-Azhar je sagrađena iste godine, zajedno s pratedim univerzitetom, koje je učinilo Kairo centrom učenja i filozofije onoga doba.

KAIRO


14/26

KAIRODžamije sultana Hasan i Refaija u Kairu


15/26

Za Damask se tvrdi da je najstariji u kontinuitetu nastanjeni grad svijeta, mada se za istu titulu vatreno bori i Alepo (Haleb, .)Dolaskom islama, Damask je postvažan centar kao sjedište Emevijskog hilafeta, u periodu od 661. do 750. godine, Grad je naglo rastao i kršdanska katedrala pretvorena je u džamiju, nakon što je otkupljena od kršdanske zajednice. Kada su Abasije prevladali preselili su prijestonicu uBagdad.

DAMASK


16/26

DAMASKDamask se smatra jednim od centara islamske kulture i nauke. Rasadnik učenjaka. Ibn Kesir, mufesir, je u junu/julu 1366. postavljen je na mjesto predavača na katedri u Velikoj džamiji u Damasku, gdje je napisao kapitalno djelo, komentar Kur'ana, koje je nazvano Tefsir Ibn-Kesira. On se ubraja u tradicionalne tefsire koje obiluje hadisima i izrekama ashaba. Tefsir IbnKesira trenutno je najrasprostranjenije tumačenje Kur'ana na svijetu, a pogotovo među muslimanima na Zapadu.

Unutrašnjost Velike džamije


17/26

KORDOBAKordoba je glavni grad istoimene pokrajine i tredi najvedi grad u Andaluziji. Nalazi se na jugu Španije, na Pirinejskom poluostrvu. Godine 711. ga osvajaju Arapi. Od 756. pa sve do 1035. godine sjedište je Kordobskog halifata. Jedno od središta islamske i svjetske kulture tog doba. Dolaskom pod vlast Kastilje, 1236. godine,zaustavlja se njegov razvoj i grad nazaduje u odnosu na Toledo i Madrid. Kalifski kotač koji je oprskibljivao vodom dvorac Alcazar


18/26

KORDOBAKordoba je do danas sačuvala karakterističnu maursku urbanu arhitekturu s brojnim građevinama sačuvanim iz perioda arapske vladavine. Jedna od značajnih građevina je Velik džamija (Abd-arRahmanova džamija), građena od 785. godine pa sve do 10. vijeka. U 16. vijeku su joj Španski vladari promijenili svrhu i preimenuju je u katedralu La Mezquita. Predstavlja veličanstveni spomenik islamske arhitekture i umjetnosti.


19/26

KORDOBAKordoba je rodno mjesto islamskog filozofa Ibn Rušda (Averroes), te jedan od najutjecajnijih znanstvenika Imam Abu

Abdullah Al-Qurtubi i židovski znanstvenik Majmonid u 12. st. Kordova je postala najveci centar znanosti u Evropi kada je ostatak kontinenta zivio u neznanju I tmini. Bila je cisto cudo svijeta. Dvjesta hiljada kuca u samom gradu I milion stanovnika, sest stotina dzamija, devet stotina javnih kupatila, pedeset bolnica, sa mnogim marketima, zastupajuci osamnaest hiljada radionica. Alcazar, dvorac sagrađen od strane muslimanskih vladara u Kordovi


20/26

Medinetu-z-zehra

Medinetu-l Zehra poznat još i kao Grad Cvijeda, iz doba vladavine emevijskog halife Abdurrahmana 3. u Andaluziji. Grad koji je bio slavan po baščama formiranim na terasama kao i mnogim palačama.


21/26

KAJREVANKajrevan u Tunisu je oformljen oko 670. godine kada je muslimanski vojskovođa, ashab Ukbe Ibn Nafi' odabrao lokaciju u pustinji u jednom dijelu guste šume, tada naseljenu divljim zvijerima, kao lokaciju za vojni kamp koji je služio kao vojna baza za daljnja osvajanja prema zapadu. Odabrao je lokaciju koja je udaljena od mora,da bi bio što dalje od mogudnosti stalnih napada Berbera koji su davali veliki otpor daljnjim osvajanjima Arapa.Mezarje i munara Velike džamije u Kajrevanu


22/26

KAJREVANU periodu od 800 do 909, kada je vladala dinastija Aglabiti, Kahrevan postaje grad u punoj slavi i sjaju kao tadašnja Kufa i Basra. Kajrevan je pod zaštitom UNESCO-a i proglašen je za ªGlavni grad islamske kultureº za 2009. godinu.

Izgrađena je Velika Džamija koja je postala univerzitetski centar u kome se izučavaloznanje koje je imalo opdi karakter, i privlačilo je studente iz cijelog svijeta.


23/26

TIMBUKTUTimbuktu je grad - oaza u zapadnoafričkoj državi Mali s 32.414 stanovnika. Grad leži oko 15 km sjeverno od rijeke Niger na južnom kraju Sahare. Timbuktu je doživio svoj vrhunac od 13. do 16. stoljeda kao jedna od najvažnijih karavanskih postaja u transsaharskoj trgovini slolju, zlatom, bjelokosti, a kasnije i robovima. U to vrijeme su njegove džamije i medrese bile jedno od glavnih vjerskih, ali i znanstvenih središta u Africi.

Džamija Sankore


24/26

Pored znamenitih građevina tradicionalne arhitekture, koje su UNESCO-va svejtska baština, Timbuktu je slavan i po brojnim knjižnicamamuzejima u kojima se čuva do 700.000 starih rukopisa.


25/26

Hvala na pažnji!

Eldin Suša, prof.


26/26

Documents

91432893 Centri Islamske Kulture