94-KAPITAL-30.07

NA ZATVORAWE, ÊTVRTOK, 29.07.2010, 13.00~.

MBI 10 0,03%MBID 1,43%OMB 0,27%

EVRO/DENAR 61,50DOLAR/DENAR 47,34EVRO/DOLAR 1,30

NAFTA BRENT 76,08EURORIBOR 1,42%

2,330

2,335

2,340

2,345

2,350

2,355

2,360

23/7 25/7 27/7 29/7

MBI 10

...SAMO IDEJATA E KAPITAL, SE DRUGO E PARI...

INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (29.07)

FEQTON NAJSKAPOCENITE SVETSKI BRENDOVI:TOYOTAGENIJALNOSTA NA RACIONALNIOT PRISTAP � STRANA 14

PREKU BALKANOT DO ISTO^NO EVROPSKITE PAZARI

BALKANSKITE PRISTANI[TA- META NA KINESKI INVESTITORI� STRANA 12

NEDOSTIGOT OD BENZIN GI "ZAPALI" GR^KITE PLA@ITURISTITE VO GRCIJA ZAGLAVIJA SO PRAZNI REZERVOARI

� STRANA 2

PETOK, 30. JULI. 2010 | BROJ 94 | GODINA 1 | CENA 20 DEN. | TEL. 2 55 14 41 | FAKS. 2 58 14 40

0

KOLUMNADEN DONÊVDNOTO E DOPRENO... PO VTOR PAT!� STRANA 9

7

100

0

11

NEDOSTIGOT OD BENZIN GI

GRA\ANITE BARAAT KREDITI SAMO ZA NA ODMOR

RASTE KREDITIRAWETO SO POTRO[UVA^KI KREDITI I MINUSI NA KARTI^KI

10SKANDALOZNO MENAXERSKITE PLATI ]E OSTANAT DEL OD CENATA NA PARNOTO � STRANA 3

� VOVEDNIKSTOJAN SINADINOVLU\E, NOVINARI I PROFESIONALCI

� STRANA 2

NAVIGATOR30.07.20102

Milioni evra e dobivkata na Komercijalna banka za prvata polovina od godinata, {to e rekordna dobivka. Ovoj pozitiven finansiski rezultat e za 47,4% pove}e od ostvareniot pozitiven finan-siski rezultat vo istiot period od minatata

godina, so {to planot za prvoto polugodie od 2010 godina e realiziran so 90,1%. Bankata ostvari dobivka vo uslovi na zazdravuvawe na makedonskata ekonomija, namalena likvid-nost i s$ u{te nestabilni pazarni uslovi. Na stranata na prihodite najgolemo vlijanie na ostvareniot finansiski rezulatat imaat efektite od kursnite razliki, dodeka na stranata na rashodite namaluvaweto na administrativnite rashodi i rashodite povrzani so kvalitetot na kredit-noto portfolio, {to e glavno povrzano so naplatata na kreditite. Stapkata na adekvatnost na kapitalot vo prvoto polugodie iznesuva 11,54% i e vo ramki na propi{aniot minimum od 8%.8

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

LEKTORMeri Kondoska

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i moàt da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

Iljadnici tu -risti zaglavija vo Grcija, za-toa {to ve}e gi ispraznija rezervoarite

na svoite avtomobili, a benzinskite pumpi se zat-voreni. Vo celata zemja ima nedostig od gorivo poradi {trajkot na transporterite. Posebno e kriti~no na os-trovite, kade {to najmnogu se ~uvstvuva nedostigot od gorivo.Spored informaciite od Mi-nisterstvoto za nadvore{ni raboti, situacijata vo Gr-cija e tenzi~na. Od na{eto MNR informiraat deka pos-tojano se vo kontakti so makedonskite diplomatski pretstavni{tva vo Atina i vo Solun, od kade {to re-dovno dobivaat brifinzi za slu~uvawata na gr~ka teri-torija. Spored poslednite informacii, makedonskite turisti najmnogu se stacioni-rani vo odmorali{tata vo severniot del na Grcija, koj e pod nadle`nost na diplo-matskoto pretstavni{tvo vo Solun. Tamu ve}e ima javu-vawa od na{i gra|ani koi sakale da se informiraat podobro za slu~uvawata so nedostigot od gorivo vo Grcija. Javuvawa od gra|ani koi ostanale bez gorivo vo svoite vozila s$ u{te ne se registrirani.“Ona {to zasega e sigurno e deka nikoj ne moè da predvidi koga }e prekine {trajkot na gr~kite kami-onxii”, izjavija od MNR, od kade {to v~era im sugeriraa na gra|anite koi planiraat da patuvaat vo Grcija so patni~ki vozila da vle-guvaat vo zemjata so poln rezervoar, kako i da vnima-vaat na koli~estvoto gorivo neophodno za vra}awe vo Republika Makedonija. Vo soop{tenieto se naveduva deka situacijata e posebno vlo{ena vo turisti~kite mesta, kade {to nema gorivo, voop{to, i ve}e ima slu~ai na stranski turisti ostanati na otvoren pat.Od turisti~kite agencii kaj nas, kako i v~era, povtorno tvrdat deka nema nikak-vi problemi za obezbedu-vawe transport do sakani-te turisti~ki destinacii, bidej}i avtobusite pred

vlezot vo Grcija gi polnat svoite rezervoari so gorivo koe im e dovolno za da go napravat neophodniot prevoz i povtorno da se vratat vo Makedonija.Spored podatocite od MVR, vlezot i izlezot na doma{ni i stranski dràvjani na grani~nite premini so Gr-cija, i pokraj krizata, e sosema normalen za ovoj period od godinata. Spored ovie podatoci, vo peri-odot od 23 do 28 juli preku grani~niot premin Star Dojran vlez na makedonska teritorija ostvarile 1.649 makedonski i 2.548 stranski dràvjani. Vo sprotivna nasoka, odnosno izlez od Makedonija vo Grcija, os-tvarile 2.548 makedonski i 2.896 stranski dràvjani. Preku grani~niot premin Bogorodica vo Makedonija vlegle 10.188 makedonski i 42.888 stranski dràvjani, a izlegle 15.407 makedonski i 29.241 stranski dràvjani. Na grani~niot premin Mexit-lija se registrirani - na vlez 5.356 makedonski i 6.888 stranski dràvjani, a na izlez 3.943 makedonski i 6.512 stranski dràvjani.Poradi s$ pogolemite prob-

lemi koi gi predizvika {trajkot na kamionxiite vo Grcija vladata im naredi na sopstvenicite na tovarni kamioni i cisterni da go prekinat {trajkot i da se vratat na rabota. Vladata objavi i gra|anska mobi-lizacija za da gi prinudi {trajkuva~ite da se vratat na rabota i da se normali-zira snabduvaweto so gorivo vo zemjata. Premierot Jorgos Papandreu ovaa merka ja opravduva so neophodnosta od za{tita na interesite na dràvata i na gra|anite. I pokraj toa, kamionxiite go prodolùvaat {traj-kot, a v~era dojde i do sudir so policijata. Gr~kiot sindikalen lider Gorgios Gorgatos & pora~a na vla-data da ja pu{ti armijata da gi vozi nivnite kamioni, bidej}i kamionxiite nema da sednat zad volanite s$ dodeka ne se prifatat nivnite barawa.

PETOK 30 JULI 2010PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

Vo klasi~niot holivud-ski film “Negovata devojka Petko” na Hauard Hoks, snimen

vo 1940 g. so Keri Grant kako yvezda, ima edna replika koja mnogumina kolegi ja upotrebuvaa(t) kako posledna samoironija koga treba da ja opi{at klimata vo sopstve-niot esnaf. Vo filmot se raboti za qubovna vrska me|u dvajca kolegi (Grant i Roselin Rasel), no po-bitno za esnafot e scenata koga novinarkata traga po pravdoqubivosta na edno sudewe zaradi ubistvo. Zaprepastena {to nejzinite kolegi, site stari volci vo izvestuvaweto za crnite hroniki na vesnicite, vo sobata do sudnicata pijat viski, pu{at i igraat poker za da go prekratat vremeto ~ekaj}i ja verojatnata smrtna presuda za moèbi neviniot ~ovek, im se obra}a: “Pa do-bro, kakvi lu|e ste vie {tom moète vaka da ~ekate ishod okolu eden ~ove~ki ̀ ivot?!”. Na toa eden od zakoravenite “profesionalci” & odgovara: “Pa, nie ne sme lu|e, nie sme novinari!”. Poslednive denovi makedon-skoto novinarstvo doìvuva u{te edno od cikli~nite provetruvawa vo mediumite. Grupa od desetina novinari od televizijata “Kanal 5” dobija otkaz, a del od niv ja obvinuvaat vladej~kata politika deka ne samo {to stoi zad toj poteg, tuku i toa deka e sivata eminencija vo ureduvaweto na nekolku televizii i vesnici. Ne{to novo? Za àl, nema. I, za àl, minative dve decenii odno-sot na politikata i novi-narstvoto e kako preslikan od onoj vic za crnogor-skiot na~in na dodvoruvawe. Crnogorecot, tradicionalno zaquben vo sopstvenoto – a ~ie drugo?! - mislewe za sebesi, na novozapoznaenata devojka & se obra}a na sled-niov na~in; “Jas tebe ti se dopa|am, a ti mene?”. Ne e te{ko da pogodite deka vo posakuvanata meta-fora vlasta e pretstavena

kako Crnogorecot. Ne se raboti za toa deka toa e na{a avtohtona, make-donska izmislica, bidej}i vlasta e golem afrodizijak vo mnogu op{testva naseka-de vo svetot, no nikade kako kaj nas nema(lo) tolku mnogu novinari vo skutot na vlasta. Pa zatoa koga }e dojdat situacii na pritisok na politikata vrz novinar-stvoto kako ovoj, vistinskiot, a nikoga{ javno neizre~en odgovor, bi glasel: “Nie ne sme novinari, nie sme portparoli!”. Dali novinarite moàt da bidat (ne)formalni portpa-roli na vlasta, pa potoa povtorno novinari? Moàt, kako i {to moèle izmina-tive dve decenii, no samo spored principot na pritis-nat balon. Toga{ posipu-vaweto so pepel treba da bide onaa zavesa koja treba da ja skrie dotoga{nata, ili idnata partiska opredelba. No, {to ima({e) zad taa zavesa?Faktite {to liderite na politi~ki partii poseduvaat mediumi, i toa redovno i elektronski i pe~ateni - {to e nezakonski i politi~ki nekorektno, no zatoa, pak, prili~no profitabilno – potoa otsustvoto na efikasen sindikat, kako i profesio-nalni pravila, makar tie se narekuvaat novinarski kodeks, se glavnite lostovi na politi~koto vlijanie vo novinarstvoto. Ottamu, medi-umite se polni so pomalku bitni raboti najavuvani kako senzacionalni, a prazni za odgovorite na su{tinskite pra{awa, koi 20 godini dremat vo ~ekalnicata na sovremenata makedonska istorija, mislej}i deka so patinata {to ja dobile vo me|uvreme }e dobijat nekoja dodadena vrednost. Kako do poefikasna ekonomija i pobogato op{testvo? Kako do brzi evrointegracii? Kako da se re{i problemot so imeto? Ne treba da ~udi {to otsustvoto na odgovorite na najbitnite dràvni ekonom-ski, politi~ki i op{testveni pra{awa e pravopropor-

LU\E, NOVINARI I PROFESIONALCI

cionalno so prisustvoto na dnevnata rutina. Ponatamu, moàt li da se sporedat slu~aite so novi-narite kako vest kaj nas i bliskoto sosedstvo? Minatava nedela eden ubien novinar vo Atina, eden brutalno pretepan vo Belgrad. Na prv pogled, sporedbata vo momentov iz-gleda neume{no. No, samo na prv pogled. Sokratis Golias “~epkal” ne{to za korupcijata okolu Simens vo Grcija. Teo-fil Pan~i}, iako prakti~no proteran kako Srbin od Za-greb pred 20 godini, nikoga{ ne obvini drug za negoviot i egzodusot na milioni Srbi, osven vistinskiot vinovnik S. Milo{evi} i negovite epigoni. Koga na masovniot belgradski miting za odbrana na Kosovo biv{iot premier ja izvikna politi~kata alegorija “Ima li nekoj Srbin koj ne e od Kosovo?”, Pan~i}, crno na belo, vo nedelnikot “Vreme”, napi{a deka, ete, àl mu e, ama toj ne e od Kosovo. Vo nikoj pogled...Ovie sporedbi moèbi govorat za profesionalnite podelbi koga lu|eto stanuvaat novi-nari, koga novinarite stanu-vaat lu|e, vo sekoj pogled? Sekoja vlast vo minative dve decenii se obiduva{e da go “uprosti” novinarstvoto, i od watchdog (ku~e-~uvar) na op{testvoto, da napravi samo poslu{no ku~e. Me|utoa, na drugata strana se postavuva pra{aweto: {to napravija novinarite vo toj period? Stanaa li profesion-alci kako {to formalno se deklariraat?

TURISTITE VO GRCIJA ZAGLAVIJA SO PRAZNI REZERVOARII makedonskite turisti imat problem da dojdat do gorivo vo Grcija, a posebno e kriti~no na ostrovite, kade {to se zaglaveni golem broj turisti. Se zabeleùvaat i prvite av-tomobili ostaveni na pati{tata

NEDOSTIGOT OD BENZIN GI “ZAPALI” GR^KITE PLA � @I

KATERINA [email protected]

STOJAN [email protected]

100.000 SRPSKI TURISTI NA ULICASrpskite mediumi objavija deka vo Grcija okolu 100.000 nivni sogra|ani ostanale blokirani poradi nedostig od gorivo. Del od niv komentiraat deka ako nekoj uspee da najde gorivo, toga{ toa e isto kako da ste dobile dobivka na loto. Poradi vakvata situacija, na srpskite gra|ani koi planiraat da patuvaat za Grcija im se prepora~uva da gi napolnat rezervoarite so gorivo vo Makedonija.

5evra za litar gorivo dostigna cenata na

crno vo Grcija

30.07.2010 3NAVIGATOR

�

NE IM BE[E DENOTLIDERIOBEDINUVAWE, NE GRANICI

Re{enijata na bilate-ralnite pra{awa na Balkanot ne se vo

iracionalni politiki za iscrtuvawe novi granici, tuku vo obedinuvawe i sorabotka na regionot vo koj granicite nema da bidat va`ni, bidej}i vremeto za debati za granicite treba da bide zad nas. Ova go pora~a ministerot za nadvore{ni raboti na Albanija, Ilir Meta, za vreme na svojata poseta na Skopje.Vo uslovi koga zemjite od Balkanot se razedineti me|u sebe tokmu poradi postoeweto na bilateral-nite sporovi, a koi se nametnuvaat kako osnovni pre~ki vo nivnata inte-gracija vo EU i NATO, ministerot za nadvore{ni raboti, Meta, so vakvata vizionerska izjava se pokaà kako vistinski pobednik i lider so jasna evropska vizija. Vakvata retorika na Meta e vo ista nasoka i so izjavite na me|unarodnite pretstavnici pri posetata na zemjite od ovoj region,

POBEDNIK

GUBITNIK

�� 3 FAKTI ZA... PROCENKI... MISLA NA DENOT

�

5,2%

2,3%

E NAMALEN BROJOT NA RABOTNICI VO INDUSTRIJATA VO JUNI, SPOREDENO SO ISTIOT MESEC LANI

E NAMALEN BROJOT NA RABOTNICI VO INDUSTRIJATA ZA VADEWE RUDI I KAMEN

E NAMALEN BROJOT NA RABOTNICI VO PRERABOTUVA^KATA INDUSTRIJA

ILIR META

� minister za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo

IMA EDNA STARA POGO-VORKA KOJA VELI DEKA VLADATA E TVOJ PARTNER OD DENOT KOGA ]E SE RODI[, NO IZLGEDA DEKA NE DOA\A NA SITE SOSTANOCI

ZA TUTUNOPROIZVODITE-LITE 23 MILIONI EVRA

5,9%

QUBEN TEVDOVSKI

Makedonija so Ilinden vleze vo grupata na

SAD, [vajcarija i Fran-cija, ~ii nacionalni praznici gi odbeleùva i vladata na Kanada

da gi revidira zaklu~ocite od NATO-samitot vo Bukure{t, koga Makedonija ne be{e po-kaneta za ~lenstvo. Toj saka i Alijansata da go smeni svojot Ustav, odnosno negovite odredbi {to se odnesuvaat na obvrskata za konsenzus i solidarnost me|u NATO-~lenkite, na koi se povika NATO po barawe na Grcija na Samitot od 2008 godina?! Ako se zaklu~uva spored negovata platforma i stavovi, toj vo Brisel }e vodi nevozmo`na misija.

SABOTER NA SOPSTVENATA MISIJA

Noviot makedonski ambasa-dor vo NATO, Martin Trenevski, u{te pred da

otpatuva vo Brisel se pogriì tamu da ne bide pre~ekan so dobredojde. Pretstavu-vaj}i ja svojata platforma za diplomatsko dejstvuvawe, toj ja obvini Alijansata za “~inovni~ko-birokratski pris-tap, poradi koj od ve{ta~ki pri~ini ni stava sopki”, potoa oceni deka na NATO “ne mu cvetaat rozi” nitu na politi~ki, nitu na voen plan, a na kraj i gi podeli ~len-kite na Severnoatlantskiot sojuz, ocenuvaj}i samo del od niv kako prijatelski zemji na Makedonija. Duri i da e to~no ne{to od nabroenoto, sepak, vakvite kritiki od baratelot ({to e Makedonija) kon stranata od koja se bara (NATO), prvo, se netipi~ni za diplomati-jata, a vtoro, zabeleìtelno gi namaluvaat mo`nostite za uspeh. A, te{ko i deka, voop{to, e moèn uspeh vo del od diplomatskite zalo`bi {to gi najavi noviot ambasador vo NATO, koj, me|u drugoto, planira da bara od Brisel

MARTIN TRENEVSKI

XON MALOUNOSNOVA^ NA MEDIUMSKATA KORPORACIJA LIBERTI MEDIA, NAREKUVAN “KRAL NA KABELSKATA TELEVIZIJA”

SKANDALOZNO �

Ekspertite tvrdat deka stavkata za menaxerskite nadomestoci vo pres-metkata na cenata na parnoto e nezna~itelna, no deka e potrebno po-precizno regulirawe vo Pravilnikot

MENAXERSKITE PLATI ]E OSTANAT DEL OD CENATA NA PARNOTO

Izvesno e deka meto-dologijata za utvr-duvawe na cenata na parnoto i na strujata koja vo sebe

gi vklu~uva i platite i bo-nusite na menaxerite nema da se promeni. Ekspertite koi gi konsultira{e “Kapital” tvrdat deka udelot na platite i bo-nusite vo utvrduvaweto nova cena e nezna~itelen i nema golemo vlijanie vrz krajnata cena. Za nekoi od porane{nite ~lenovi na Regulatornata komisija za energetika ova na menaxerite im davalo stimul za da rabotat dobro. Za drugi porane{ni ~lenovi na Komisijata, pak, vakvata odredba vo Pravilnikot e neprecizna.“Ova e mnogu ~uvstvitelna rabota, no istovremeno i mnogu neprecizno opredelena vo metodologijata. Bidej}i se raboti za javna usluga i za priroden monopol, Regula-tornata komisija treba da doprecizira, da obrazloì koj e limitot do koj se priz-navaat menaxerski plati i nagradi i po koi kriteriumi se pravi toa. Kako {to sega stoi vo metodologijata, apso-lutno e neopravdano tie da se presmetuvaat vo krajnata cena na parnoto. Nikade ne stoi koj e toj limit na plati ili nagradi“, objasnuva Radomir Cvetkovi}, porane{en ~len na Regulatornata komisija za

energetika.Vo Pravilnikot za na~inot i uslovite za regulirawe na cenite na toplinskata i elektri~nata energija, odobren od Regulatornata komisija stoi deka “menaxerskite plati i menaxerskite nagradi, vo normalizirani iznosi, sood-vetno na zgolemuvaweto na efikasnosta, a spored od-lukite na upravnite organi na pretprijatieto. Operativnite tro{oci, soglasno ovaa meto-dologija, se tro{oci za rabo-teweto i odrùvaweto na reguliranata dejnost na pret-prijatieto, vo soglasnost so tehni~kite standardi koi se primenuvaat vo Makedonija, a odrazuvaat normalizirani tro{oci za vr{ewe na regu-liranata dejnost.” Pretsedatelot na Regula-tornata komisija, Dimitar Petrov, pri soop{tuvaweto na novata cena na parnoto v~era za prvpat potvrdi deka vo cenata se presmetuvaat i direktorskite plati i na-graduvawata koi menaxerite na toplanite gi dobivaat vo tekot na godinata. Toa zna~i deka i gra|anite i firmite preku cenata na parnoto pokrivaat del od platite na direktorite.“Nie ne sme zadovolni so na~inot na koj se dostavu-vaat podatoci od kompaniite. Metodologijata gi priznava sekoga{ i platite i nagradu-vawata na menaxerite. Mora da ima menaxeri, mora da ima plata. Gra|anite ja pla}a-

at krajnata cena na toplin-skata energija, tie pla}a-at s$ i ne slu~ajno postojano sme sekoga{ vo sudir so kom-paniite”, objasnuva Petrov.Vo odbrana na svojata kom-panija zastana i direktorot na Toplifikacija, Dimitar Haximi{ev. Odbegnuvaj}i da objasni za opravdanosta na vakvata odredba, edin-stveno n$ upati na tekstot od Pravilnikot.“Sekako deka e izdràna vakvata odredba. Pa, koj }e gi vodi kompaniite, koj }e gi pok-rie tro{ocite? Vo pravilnikot s$ ubavo pi{uva. Vo drugite

zemji e u{te postra{no”, veli Haximi{ev. Od Organizacijata na potro{u-va~i velat deka za ovaa odredba slu{nale od mediumite, no za da reagiraat do Regulatornata komisija ili do narodniot pravobranitel treba prvo da dobijat reakcija od nekoj potro{uva~. “Verojatno po 1 avgust koga gra|anite }e gi dobijat smet-kite }e reagiraat. Dokolku gra|anite se poàlat do nas, sekako deka }e barame da se preispita odlukata na Regula-torna“, veli Tawa Tasevska, praven sovetnik na OPM.


DIMITAR PETROV

Vreme e Regulatornata komisija za energetika

da ja promeni metodologi-jata za utvrduvawe na cenata na parnoto, koja e besmislena i {tetna

Isplatata na subvenciite za proizvodstvo na tutun po edno evro za kilogram e celosno

zavr{ena, otkako se isplateni zaostanatite 11 milioni denari na odredeni tutunoproiz-voditeli, raportira{e v~era mi-nisterot za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo, Qup~o Dimovski, odgovaraj}i na prateni~ko pra{awe.“Vladata, vrz osnova na programata za direktna finansiska poddr{ka, predvide 23 milioni evra za tutunoproizvoditelite. Vo Bitol-sko ima{e problemi od tehni~ki pri~ini koi se nadminaa”, objas-ni toj. Za tutunoproizvoditelite vo Bitolskiot region vo 2009 godina se isplateni pove}e od osum milioni evra.

QUPÔ DIMOVSKI

DEJVID KAMERON

Britanskiot premier za kratko vreme se

nametna kako lider na svetsko nivo, so povicite i obvinuvawata za tero-rizam vo odredeni zemji

VUK JEREMI]

Srpskiot minister za nadvore{ni raboti

otpatuva za Wujork za da bara novi mehanizmi vo ON za pobivawe na statusot na Kosovo

vo koi jasno poso~uvaat deka ne treba da se gleda vo minatoto, tuku treba da se celi kon idninata i kon ona {to e najva`no za zemjite od ovoj re-gion. A, tokmu vakvata nedvosmislena evropska vizija e onaa {to treba da ja promoviraat site zemji od regionot, so cel pobrzo da se integriraat vo evroatlantskite struk-turi.I albanskiot {ef na diplomatijata nagolemo ja {iri ovaa vizija na Balkanot.

-a

,

ni ra

ILIR META

Od zadutre, 1 avgust doma}instvata i javnite institucii priklu~eni na mreàta na Toplifikacija }e pla}aat parno poskapo za 11,35%. Korisnicite pak, na parnoto-greewe na toplanata Skopje-Sever, do 31 dekemvri ovaa godina }e pla}aat poskapo parno za 14,98%.

da iì kan vu-rma we, za is-ki i”, ATO na an, en-iot od na MARTIN TRENEVSKI

NAVIGATOR30.07.20104

� DVA, TRI ZBORA

�

“Kursot na dinarot e ogledalo na Srbija. Ako se skr{i, nema da raspolagame so vistinska slika za realnosta. Nikoj ne se zanimava so pri~inite za padot na vred-nosta na dinarot – dali se toa malkute investicii, dvièwata vo regionot ili zgolemenata potro{uva~ka”

RADOVAN JELA[I]porane{en guverner na Narodnata banka na Srbija

“Nova Qubqanska banka ne moè da vleze na hrvatskiot pazar. Dodeka ne se podmirat dolgovite na porane{nata Qubqanska banka kon hrvatskite {teda~i, nema da dozvolam vlez na taa banka na hrvatskiot pazar”

@EQKO ROHATINSKIguverner na Nacionalnata banka na Hrvatska

� SVET 0-24 �

“Kolku i da be{e te{ka ovaa maka od pet meseci za mene, jas se vra}am so edna golema pobeda vo odnos na karakterot na voj-nata. BiH be{e napadnata i be{e `rtva na agresija. Bev iznenaden od koli~inata na lagi i falsifikati koi gi dostavi Srbija do ekstradicio-niot sud vo Velika Britanija”

EJUP GANI]porane{en ~len na voenoto Pretsedatelstvo na BiH

GADGETS

Amerikanskiot proizvodi-tel na mobilni telefoni Motorola objavi deka do

krajot na godinata na pazarot }e lansira “pameten” mobilen telefon so operativniot sistem na Google, so otvoren kod Android i so procesor od dva gigaherci.Vo ovoj smartphone, me|u ostanatoto, }e bide vgraden i najnoviot ~ip “tegra” na kompanijata Nvidia, a toj }e poseduva i naprava za merewe na agolot vo odnos

na predmetot so koj e povr-zan i opcija za emituvawe videosodrìni vo tehnologija so visoka rezolucija (HD).Ekspertite, sepak, ocenuvaat deka ostanuva da se vidi dali ogromnata mo}nost na ovoj telefon, koja e dvojno pogolema od sega{niot mak-simum, }e bide realno isko-ristena i kolkavo vlijanie }e ima taa na koristeweto, odnosno na mo`nostite za rabotewe na noviot aparat na Motorola.

...ELEGANTNO I SO STILRuski tenkovi odigraa „balet“

êtiri tenkovi „T-90“ na muzi~ka podloga „odigraa“ samo del od ruskata voena istorija. Na voena parada ruskata

armija ja demonstrira{e svojata mo} i opremenost.

...AKO PROTEÊBP bu{i pred Libija, Sredozemnoto More vo opasnost

Vo zalivot Sirta, okolu 500 kilometri od bregot na Sicilija, kompanijata BP naskoro treba da zapo~ne da bu{i so nade`

deka od podmorjeto }e moè da crpi nafta. Italijanskite organizacii za za{tita na okolina se vo panika.

...PAPATA NA GODI[EN ODMORBenedikt 16 vo zamokot Gandolfo

Papata Benedikt 16 go pominuva letoto vo vikendicata vo zamokot Gandolfo. Na nevoobi~aenite i naizgled

intimni fotografii papata voop{to ne deluva opu{teno i prirodno.

MOTOROLA NAJAVUVA SUPER “PAMETEN” TELEFON

� OGLASI ZA VRABOTUVAWE

� REVIZORSKI IZVE[TAI

� SITE VIDOVI FINANSISKI IZVE[TAI

� TENDERI

� POVICI ZA SVIKUVAWE AKCIONERSKI SOBRANIJA

� SEMINARI, OBUKI, SOVETUVAWA I KONFERENCII

� SITE OSTANATI SOOP[TENIJA KOI SAKATE DA GI KOMUNICIRATE

SO JAVNOSTA

SEKOJ DEN VO

OBJAVUVAJTE GI VA[ITE:

Oglasuvajte gi Va{ite soop{tenija po najpovolni uslovi!Odberete go najefektivniot na~in za komunicirawe so javnosta!Na{ata ~itatelska publika e na{a najgolema prednost. Tokmu taa ni go dava pravoto da veruvame deka oglasuvaweto vo Kapital e efektivno.

LICE ZA KONTAKT:DIJANA GULAKOVA tel. 02/ 2551 441 lok.105

e-mail: [email protected]

30.07.2010 5POLITIKA

Kriminalot vo REK Bitola i apseweto na mlekarot Du{ko Ilievski bea ed-

instvenata tema za "è{ka" debata me|u pratenicite od opozicijata i Vladata na v~era{nata sednica posvete-na na prateni~ki pra{awa. SDSM obvini deka vlasta e selektivna vo borbata so kriminalot. “Dva slu~aja vo Bitola pred dve nedeli go potvrdija toa - 12 visoki rakovoditeli od REK Bitola se obvineti za kriminal od

7 milioni evra i s$ u{te se na rabotnite mesta, a ne vo pritvor. A, dva dena podocna, mlekarot Du{ko Ilievski be{e spektakularno uapsen so negovite najbliski poradi div konop na nivnata niva”, izjavi Vesna Bendevska.Taa go pra{a premierot Nikola Gruevski zo{to nema obvinenie i za ministerot za odbrana Zoran Kowanovski, koj toga{ bil generalen direk-tor na REK Bitola, i dali se obiduva da go amnestira od

krivi~na odgovornost. Premierot vakvite obvinu-vawa gi oceni kako insinu-acija. "Ako za nekoj postoi kakov bilo dokaz deka go prekr{il zakonot, nezavisno koj e, {to e, na koja funkcija e, od koja partija e, kaj nas nema razlika. Ova pra{awe moàm da go razberam samo od aspekt na va{eto posta-puvawe i va{ata matrica na razmisluvawe. Vie verojatno taka bi postapuvale", re~e Gruevski.

Dokolku ne postoe{e gr~kata bloka-da, Makedonija }e be{e na pat da stane ~lenka na Evropskata unija

zaedno so Hrvatska, izjavi v~era {efot na makedonskata diplomatija, Antonio Milo{oski, vo intervju za briselskiot nedelnik "Evropski glas".Milo{oski izrazuva ~uvstvo na frus-triranost poradi gr~kata blokada, koja, spored nego, e nerelevantna pri~ina."Ako Grcija ne go nametne{e svoeto bilateralno pra{awe so Makedonija, denes zemjava }e be{e na pat da stane ~lenka na EU zaedno so Hrvatska. Grcija

znae deka faktite i pravdata se na na{a strana vo sporot za imeto”, veli Milo{oski.Izjavata na Milo{oski doa|a nep-osredno po sostanokot na Komitetot za asocijacija i stabilizacija vo Brisel, na koj evroko-mesarot za pro{iruvawe, [tefan Fule, zabeleà na intenzite tot na reformskiot proces vo odredeni klu~ni oblasti vo Make-donija.

NAJMNOGU PRATENI^KI PRA[AWA ZA MLEKAROT ILIEVSKI MILO[OSKI: BLOKIRANI SME PORADI NERELEVANTNI PRIÎNI!

MARTIN TRENEVSKI, NOV AMBASADOR VO NATO

MO@EN E VLEZ VO NATO I BEZ MENUVAWE NA IMETO�� Poziciite od koi trgnuva vo diplomatska misija noviot makedonski ambasador vo NATO, Martin Trenevski,

se poradikalni i po{tetni i od poznatite problemati~ni stavovi na Vladata na koi se bazira makedonskata nadvore{na politika, obvinuva opozicijata

I vo nadvore{nata politika, Trenevski }e prodolì so vladiniot trend

vo vnatre{nata politika, na sozdavawe neprijateli, re~e pratenikot na SDSM, Igor Ivanovski, komen-trij}i go izlagaweto na novoimenuvaniot am-basador vo NATO, Martin Trenevski, vo koe toj ja prezentira{e platfor-mata na svoite pretstojni diplomatski aktivnosti. Trenevski so neskrien optimizam o~ekuva deka vo noemvri, na lisabon-skiot NATO samit, golema e mo`nosta Makedonija da dobie pokana za ~lenstvo vo Alijansata, duri i ako vo me|uvreme ne uspee da go re{i sporot so im-eto. Vakvite o~ekuvawa Trenevski gi bazira na sopstvenata procenka deka Alijansata pominuva niz

teòk period, {to }e ja natera da ja sfati real-nata situacija na teren."Vo Lisabon so pravo moème da o~ekuvame pokana za ~lenstvo. Ne moè nekoj vo Brisel od ~inovni~ko-birokratski pri~ini da gi osporuva na{ite evidentni rezul-tati vo ispolnuvaweto na NATO-kriteriumite, i od ve{ta~ki pri~ini da & stava sopki na zemja koja pokaàla deka e zrela za ~lenstvo, dotolku {to ima podobri rezultati i od nekoi zemji koi ve}e ~lenuvaat vo Severno-atlantskiot sojuz. Osobeno sega, koga na Alijansata ne & cvetaat rozi. Nejzinoto pro{iruvawe e dovedeno vo pra{awe (Ukraina donese zakon so koj se zabranuva ~lenuvawe na zemjata vo voeni alijansi), a voeniot anga`man ni oddaleku ne gi ispolnuva o~ekuvawata. I samoto nep-okanuvawe na Makedonija za ~lenstvo vo NATO, na

samitot vo Bukure{t, se-riozno go naru{i ugledot na Alijansata. Vo ovie okolnosti realno e da se o~ekuva odlu~uva~kite faktori vo Brisel da ja sfatat realnosta na teren, a toa nie }e go pomogneme posvetuvaj}i im posebno vnimanie na ambasadorite na zemjite-~lenki koi se prijateli na Makedonija", izjavi Trenevski vo svoeto ekspoze, koe Ivanovski go oceni kako frapantno. Skoro i da nema{e del od obra}aweto na Trenevski, koj ne be{e opfaten od ostrata kritika na prate-nikot na SDSM."Vie intimno ne ja sakate, nitu ja po~ituvate NATO Alijansata, a }e n$ pret-stavuvate tokmu vo ovaa organizacija. Ako imate namera da n$ pretstavite kako {to izloìvte, toga{ podobro e da ne odite. Kritikuvaj}i ja organizaci-jata na Alijansata kako birokratsko-~inovni~ka vie zaboravate deka vo Brisel

za ostvaruvawe na na{ata cel va`ni se ne samo sredbite so ambasadorite na "prijatelskite" zemji, tuku i sorabotkata so site tie lu|e koi rabotat vo ad-ministracijata na Sever-noatlantskiot sojuz. Da ne zboruvame deka na diplo-matskata logika krajno & e tu|a podelbata na dràvite vo svetot na prijatelski i neprijatelski, ili ocenkata deka Alijansata pretrpela seriozno naru{uvawe na ugledot odbivaj}i ja Make-donija vo Bukure{t", izjavi Ivanovski, vo eden del od svojata kritika na platfor-mata za diplomatski nastap vo Brisel na novoimenu-vaniot ambasador. Pratenikot na Demokratski-ot sojuz, Pavle Trajanov, osobeno be{e za~uden od o~ekuvawata na Trenevski deka Grcija moè da bide zaobikolena na na{iot pat do ~lenstvo vo NATO. "Ne moàm da veruvam deka vlezot na Makedonija vo NATO moè da se slu~i

bez kompromis so Grcija za razre{uvawe na sporot okolu imeto", izjavi Tra-janov.Trenevski na dol`nost vo Brisel }e stapi na 1 septemvri, i najavi deka so dobro ekipiraniot tim na NATO-diplomatskata misija }e napravat s$ za zna~itelno da ja podobrat makedonskata pozicija pred Samitot na Alijansata vo Lisabon, i pokraj kratkoto vreme do sredinata na noemvri, koga }e se odrì. Toj re~e deka vo Brisel }e insistira na razvoj na ekonomska diplomatija vo NATO-kontekstot, za{to trupite na Alijansata se golemi potro{uva~i (na hrana, municija i osta-nata voena oprema), a Makedonija ima odli~na tradicija i kapaciteti (nasledeni od porane{na SFRJ), kako Euro Kompozit, Samokov, Ruen, so koi moè da se privle~e vnimanieto na ekonomskiot sektor na NATO.

MAKSIM RISTESKI [email protected]

Martin Trenevski, kako diplomat posleden pat ja vr{e{e dol`nosta na generalen konzul na Make-donija vo Kanada.

NOVIOT POLITI^KI I EKONOMSKI CEN6 30.07.2010 N

ZORAN TALER“EU bez odlagawe da zapo~ne pregovori za ~lenstvo na Make-donija i da ne dozvoli bilaterlanite pra{awa da go optovaru-vaat evropskiot proces na zemjata. Unijata da pobara od Grcija da pokaè solidarnost vo odnos na Makedonskoto ~lenstvo vo EU,

kako {to i Unijata pokaà solidarnost kon nea za vreme na golemata finansiska kriza”.

Glavni protagonisti vo poddr{kata na Sloveni-ja vo evrointegrativnite procesi na Makedonija, se slovene~kite evro-pratenici Zoran Taler

i Jelko Kacin. Tie vo septemvri bea nazna~eni za izvestuva~i na Evropskiot parlament za Makedonija i Srbija, so uloga da gi podgotvuvaat izve{taite za napredokot na kandi-datite i na potencijalnite kandidati

za ~lenstvo vo EU.Nivnata zalo`ba, a osobeno zalo`bata na Zoran Taler koj e specijalen izvestuva~ za Makedonija, se potvrduva i so toa {to toj posto-jano be{e na relacija Skopje-Brisel. Pokraj porakite za odnosite vo Bri-sel i nivnite mislewe za reform-skite procesi vo Makedonija, Taler osobeno se istakna i so baraweto dostaveno do Evropskiot parlament, pred Sovetot na ministri vo juni, koga [panija & go predade pretse-datelstvoto so Unijata na Belgija. Toga{, Taler do evropratenicite dostavi barawe, Evropskata unija

da gi zapo~ne pregovorite so Make-donija, bez razlika {to sporot so Grcija s$ u{te ne e re{en.Iako, izvestuva~ za Srbija, evro-pratenikot Jelko Kacin, so svoite izjavi i potezi, isto taka se istakna kako politi~ka figura koja se zaloùva za evrointegrativnite procesi na Makedonija vo EU. Imeno, toj li~no od visokiot prestavnik na EU za nadvore{na politika i bezbednost, Ketrin E{otn, pobara EU da gi definira preduslovite za otpo~nuvawe na pregovori so Makedonija. Toj toga{ poso~i, deka dokolku EU gi zapo~ne pregovorite

SLOVENICITE TALER I KACIN – NAJGLASNIT

Republika Slovenija vo mnogu navrati dosega se pokaà kako eden od najglasnite i najpos-vetenite poddrùva~i na makedonskite evroat-

lantski integracii. Slovene~kite politi~ki lideri i relevantni slovenski politi~ki faktori re~isi i ne ispu{taat mo`nost za silno da lobiraat vo evrop-skite institucii za potrebata od {to pobrzo otpo~nuvawe na pristapnite pregovori za polno-pravno ~lenstvo na Makedonija vo EU. Vakvata politika i od-nos na Slovenija vo odnos na Makedonija se tolkuva razli~no. Od komentari deka se raboti za ~isto ekonomski interes na dràva koja dolgo vreme go koristi makedonskiot pazar i resursi. Nekoi odat dotamu da analiziraat deka vo uslovi koga Slovenija se soo~uva so seriozni ekonomski problemi, balkanskite pazari i toa kako & se potrebni. Postojat i ana-lizi deka silnata i prodorna uloga na Slovenija ne samo vo Makedonija, tuku i vo ostanatite eks-jugoslovenski republiki e re-zultat na slovene~kata ambicija da se nametne kako seriozen lider na Balkanot. Zemja-loko-motiva na evro-integrativnite procesi na zemjite od Zapaden Balkan. Jugonostalgi~arite, pak, zaklu~uvaat deka sepak, se raboti za dràva so koja do pred samo dve decenii sme bile edno i od koja normalno e da se o~ekuva pomo{ i aktivna poddr{ka. Bez razlika na toa kade se krijat korenite na intenzivnoto slovene~ko pribliùvawe kon Makedonija i ostanatite zemji od regionot, fakt e deka Slo-venija, nejzinite institucii i politi~ki lideri, osven silnata deklarativna zalo`ba za evrop-skata perspektiva na Makedonija, prezema i konkretni aktivnosti od davawe tehni~ka i stru~na poddr{ka na makedonskite insti-tucii do pokrenuvawe konkretni inicijativi vo brojnite evropski institucii i tela vo nasoka na turkawe na procesot. Edna od pogolemite inicijativi vo toj pravec be{e martovskiot sostanok na liderite na zemjite od Zapaden Balkan pod imeto “Zaedno za Evropskata unija: Pridones na Zapadniot Balkan za evropska idnina”, koj se odrà vo Brdo kaj Kraw. Vo èlbata za zajaknuvawe na regionalnata sorabotka, slovene~kata vlada usvoi Strategija za nasokite za

GABRIELA [email protected]

deluvawe na Slovenija na terito-rijata na Zapaden Balkan.

Vo makedonskoto Ministerstvo za nadvore{ni raboti odnosite so Slovenija gi ocenuvaat kako isklu~itelno dobri, so odli~ni politi~ki i ekonomski bilater-alni vrski i bez nikakvi otvoreni pra{awa. “Slovenija e principielen, kon-tinuiran i sestran poddrùva~ na procesot na integracija na Zapaden Balkan vo EU, {to be{e potvrdeno i za vreme na slovene~koto pre-tsedatelstvo so EU, vo prvata polovina na 2008 godina. Vakvata poddr{ka prodolì i vo nared-

niot period. Osobeno ja cenime golemata poddr{ka naSlovenija za procesot na vizna liberalizacija za zemjite od Zapaden Balkan i anga`manot na Tawa Fajon kako izvestuva~ za dosieto za viznata liberalizacija vo ramkite na EP. Sekako od ogromno zna~ewe za zemjite e tehni~kata poddr{ka koja Slovenija ja pruà vo procesot na integracija vo EU izrazena preku prenesuvawe na sopstvenite iskustva vo toj proces i jaknewe na administrativnite kapaciteti, kako i razvojnata pomo{”, velat vo MNR za sorabotkata pome|u Skopje i Qubqana. Slovenija ima zna~ajna i vredna

za potencirawe angaìranost i vo sporot za imeto pome|u Grcija i Makedonija. Slovene~kite ev-roparalmentarci javno se zalagaat za deblokada na evropskite inte-gracii na dràvata sprotivsta-vuvaj}i se na vetoto {to kako instrument go koristi ju`niot sosed za pritisok vo sporot. Slovencite prepora~uvaat da se ugledame tokmu na niv i na na~inot na koj tie go re{ija svojot pove}egodi{en bilateralen spor so Hrvatska za pomorskite i kopneni granici-preku dijalog i kompromis. Koga se raboti za sporot, Slovenija mnogu jasno ja ima definirano svojata pozicija- silna poddr{ka

za vlezot na Makedonija i vo EU i vo NATO-alijansata.Osven kon Skopje, qubovta na Qubqana se {iri i kon ostanatite zemji so koi do pred dve decenii be{e vo ista dràva. Slovenija, prva od ostanatite {est jugosloven-ski republiki vleze vo evropskoto semejstvo vo 2004 godina, a sega otvoreno pokaùva podgotvenost i da ja zazeme balkanskata liderska pozicija. Slovenija se nametnuva kako zemja voda~ koja saka da bide korektor na temnite fleki na bilat-eralnite odnosi pome|u balkanskite dràvi koi izobiluvaat so otvoreni pra{awa. Tokmu Samitot vo Brdo kraj Kraw od poznava~ite be{e

GABRIELA [email protected]

SLOVENIJA – PRIJATEL BROKATERINA SINADINOVSKA

[email protected]

NTAR NA BALKANOT 30.07.2010 7

JELKO KACIN“Pro{iruvaweto na EU mora da prodolì. Od klu~na va`nost e da se odrì dinamikata na evropskite integracii, taka {to vo uslovi koga Hrvatska e na krajot na pregovorite so ~lenstvo na EU, treba da otvorat pregovori so slednata zemja od regionot, a toa e Makedonija koja ve}e pet godini ~eka datum za pregovori”.

TE PODDR@UVAÎ VO BRISEL

�� Qubqana ve}e e dokaàn poddrùva~ na evrointegrativnite aspiracii na Makedonija. Osven poddr{ka, ima i akcija. I toa ne samo vo Make-donija, tuku i vo site ostanati eks-jugoslovenski zemji so ambicija da stane evropskata lokomotiva na Balkanot. Ne pomalku zna~ajna i osvojuva~ki naso~ena e i ekonomskata uloga na Slovenija. ]e uspee li ovoj dokaàn makedonski prijatel vistinski da se nametne kako ekonom-ski i politi~ki lider na Balkanot?

�� Qubqana ve}e e dokaàn poddrùva~ na evrointegrativnite aspiraciiM k j O k k j I M k

u r u r r rna Makedonija. Osven poddr{ka, ima i akcija. I toa ne samo vo Make-na Makedonija. Osven poddr{ka, ima i akcija. I toa ne samo vo Make-

r

OJ EDEN NA MAKEDONIJA

ocenet kako prvata golema inici-jativa na Slovenija za da gi sploti balkanskite dràvi, celta kon koja site se stremat – integracija vo Evropskata unija. Samitot doìvea fijasko, otkako propadna idejata na ista masa da sednat liderite na Srbija i na Kosovo, Boris Tadi} i Fatmir Sejdiu i pokaà u{te edna{ deka Balkanot e region koj ne zaludno se sporeduva so Bure barut, mesto vo koe nere{enite sporovi pome|u dràvite-sosedi se s$ u{te gorliv problem. Kako i da e, ovoj Samit od poznava~ite be{e okvalifikuvan kako serizozen ~ekor napred vo zaedni~koto dvièwe na dràvite ka~eni na balkanskiot voz kon Unijata, voz ~ija lokomotiva e tokmu Slovenija.

DALI VO DIPLOMATIJATA IMA MESTO ZA QUBOV?

Porane{niot diplomat i minister za nadvore{ni raboti, Slobodan â{ule veli deka mora da se sfati oti vo nadvore{nata politika s$ e pra{awe na interes, a ne na emocii.“Pozicijata na Slovenija vo ev-rointegrativnite procesi e splet od èlbata na Slovenija da se pokaè kako lider vo regionot i da & pomogne na Makedonija da stane polnopravna ~lenka na Uni-jata. Sepak, smetam deka najvaèn od site, e ekonomskiot interes na Slovenija vo odnos na Makedonija. Bevme dolgo vreme vo federacija i Slovenija gi koriste{e na{ite resursi koi posle gi vra}a{e kako gotovi proizvodi na na{iot pazar. Proizvodite na Slovenija te{ko konkuriraat na pazarot na Evrop-skata unija, osobeno ako se zemat predvid i evtinite proizvodi na Kina koi go preplavija evropskiot pazar. Tie znaat deka na Balaknot imaat pazar na koj moè da gi

STEVO PENDAROVSKIANALITIÂR “Slovencite imaat potpi{ano pro-tokol so koj se obvrzuvaat da ja turkaat Makedonija na evroatlantskiot pat. Ako se isklu~i Amerika, Slovenija e najbliskiot strate{ki sponzor za Makedonija. Za da bide{ lider vo eden region, treba drugite zemji da te percepiraat kako takov. Slovenija nema{e problem da ja prodade svo-jata uspe{na politika na patot do EU, pa so toa sigurno se nametnuva kako lider na Balkanot.”

SLOVENIJA E CENTAR NA NOVATA @ELEZNI^KA ALIJANSA@eleznicite na Slovenija, Hrvatska i Srbija formiraat zaedni~ko pretprijatie. Ovaa odluka “padna” vo Slovenija na sredbata na ministrite za transport i infrastruktura od ovie tri zemji. Celta na èlezni~kata alijansa e prevo-zot na stoka i patnici da bide poefikasen, porentabilen i pobrz. Zajaknatata sorabotka vo oblasta na èlezni~kiot, posebno na tovarniot soobra}aj na tranzitniot panevrop-ski Koridor 10, od Germanija kon Turcija treba da im donese benefit na site ovie zemji, vo koi povtorno Slo-venija se javuva kako inicijator i mesto kade {to se nosat klu~ni odluki ne samo od politi~ko, tuku i od ekonomsko zna~ewe. Zaedni~kata kompanija na slovene~kata, hrvatskata i srpskata èleznica }e bide so sedi{te vo Qubqana, so cel zaedno da nastapat na pazarot i na ovoj koridor da privle~at {to pove}e soobra}aj i prihodi za site tri èleznici, odnosno nacionalni èlezni~ki operatori.Site tri dràvi imaat interes na podra~jeto na koridorot 10 za da ja zgolemat konkurentnosta i frekventnosta na soobra}ajot na èleznicata, posebno vo tranzitniot tovaren soobra}aj, otstranuvaj}i gi administrativnite prepreki na granicite i carinskite postapki.

“JUGOSLOVENSKO” LOTO VO QUBQANA?Iako oficijalno ne e potvrdeno, sedi{teto na novoto jugoslov-ensko loto koe }e gi opfa}a zemjite od porane{nata jugoslov-enska federacija bi trebalo da bide vo Slovenija. Lozovite }e se prodavaat nasekade, no izvlekuvaweto }e bide vo Qubqana {to e samo u{te eden dokaz deka za nov politi~ki i ekonomski centar na Balkanot se nametnuva tokmu Slovenija!

SLOBODAN Â[ULEPORANE[EN MINISTER ZA NADVORE[NI RABOTI “Vo me|unarodnite odnosi nema qubov i nema iskreni nameri, ima samo in-teres. Najvaèn od site e ekonomskiot interes koj go ima Slovenija vo odnos na Makedonija. Bevme dolgo vreme zaedno vo federacija i Slovenija gi koriste{e na{ite resursi koi posle gi vra}a{e kako gotovi proizvodi na na{iot pazar”

SLOVENIJA I EUSlovenija stana polnopravna ~lenka na EU na 1 maj 2004 go-dina. Evropskata unija obrnuva posebno vnimanie na poziciite na Slovenija po odnos na stabilizacijata i situaciite pome|u zemjite od Zapaden Balkan, kako i za nivniot razvoj. Vo razgo-vori so drugite EU zemji-~lenki, Slovenija postojano poso~uva deka stabilnosta i razvojot na zemjite od Zapaden Balkan se od vitalno zna~ewe ne samo za Balkanot, tuku i za EU vo celina. Pobrza integracija na zemjite od jugoisto~na Evropa e strate-gija koja Slovenija postojano ja promovira pred zemjite-~lenki na EU. Uspehot od vakvata zalo`ba i vakviot pristap na Slo-venija e pove}e od evidenten. Hrvatska e na pragot do status na polnopravna ~lenka, Makedonija e zemja so kanidatski sta-tus, Srbija i Bosna i Hercegovina se na pat do potpi{uvawe na dogovorot za stabilizacija i asocijacija. Vo odnos na odredenite pra{awa koi ostanuvaa otvoreni pome|u zemjite od Balkanot, Slovenija se zalaga za postignuvawe na situacija koga zemjite od Balkanot }e gi prifatat evropskite vrednosti i normi {to e mo`no porano so cel pobrzo da stanat del do evropskoto semejstvo.Kako zemja-~lenka na EU, Slovenija e osobeno aktivna vo prodlabo~uvawe na EU-relaciite so strategiski partneri i me|unarodni organizacii. Isto taka, Slovenija go pro{iri i svojot fokus na vlijanie vrz nadvore{nata politika na EU i sega e aktiven u~esnik vo diskusiite i inicijativite {to se odnesuvaat za ponatamo{noto pro{iruvawe na EU, no i za pr{awa koi se odnesuvaat i na drugite regioni od svetot, osven Balkanot. Za poznava~ite, vakvata pozicija na Slovenija vo EU, e osobeno zna~ajna vo odnos na ponatamo{nata politika na pro{iruvawe na EU, a osobeno za integriraweto na zemjite od Zapaden Balkan.

so Makedonija, toa bi imalo pozitiven efekt na reformite, bi bil dopolnitelen pot-tik za re{avawe na sporot so imeto, kako i pottik za podobruvawe na op{tata ekonomska i politi~ka situ-acija vo zemjata. Toj isto taka se zalaga{e Makedonija da zapo~ne pregovori so Unijata zaedno so Island.Pokraj Taler i Kacin, koi se nametnaa kako najistureni politi~ari od slovene~kata scena koi ja poddrùvaat Makedonija vo integriraweto

vo EU, zalo`bite na minis-terot za nadvore{ni raboti na Slovenija, Samuel @bogar, kako i slovene~kiot premier,

Borut Pahor, dopolnitelno ja potvrduvaat zalo`bata na Slovenija za makedon-skata evrointegracija.

DENKO MALEVSKIPORANE[EN AMBASADOR“Izlezot za na{ite problemi ne treba da se bara nadvor, naprotiv toj treba da se bara vnatre. Jasno e ve}e kade sme nie na patot na EU. Ovaa prikazna za promotori na Makedonija e papsana i ve}e nema smisla. Taa pravela smisla nekoga{ koga sme bile daleku od Evrop-skata unija. Vlezot na Makedonija vo EU zavisi od nas, a ne od Slovenija.”

plasiraat svoite skapi proizvodi#, veli â{ule za “Kapital”.Toj tvrdi deka vo me|unarodnite odnosi nema qubov i nema iskreni nameri, ima samo interes. Koga biv{ite jugoslovenski zemji bi stanale del od Evropskata unija, Slovenija kako postara ~lenka koja so godini e del od ova semejstvo, }e pretendira da bide ekonomski lider vo regionot. #Od druga strana, Slovenija navis-tina saka Makedonija da ja nadmine blokadata {to ja ima so Grcija vo odnos na sporot so imeto, i zatoa Makedonija treba da gi poddrùva naporite koi gi pravi Slovenija za na{eto ~lenstvo vo EU. Ako go napravi toa, {to izgleda mnogu realno, Slovenija definitivno }e se nametne kako lider vo regionot”, veli â{ule.I profesorot po me|unarodno pravo, Denko Malevski se soglasuva deka koga ja kreiraat svojata nadvore{na politika dràvite se rakovodat od svoite interesi i vrz baza na toa tie gi opredeluvaat i svoite prioriteti. Malevski sugerira deka Makedonija treba da prestane da o~ekuva nekoj drug, odnadvor da & gi re{i problemite i da i gi deblokira integraciite. “Za da dobijat na zna~ewe vo ramkite na me|unarodnata scena tie toa go pravat tokmu preku nivno promovirawe. Toa e od korist za Makedonija, no sepak toa pogolemo

zna~ewe ima za dràvata koja se promovira samata sebesi. Izlezot za na{ite problemi ne treba da se bara nadvor, naprotiv toj treba da se bara vnatre. Jasno e ve}e kade sme nie na patot na EU. Ovaa prikazna za promotori na Makedonija e papsana i ve}e nema smisla. Taa pravela smisla nekoga{ koga sme bile daleku od Evropskata unija. Vlezot na Make-donija vo EU, zavisi od nas, a ne od Slovenija. Makedonija ve}e ima preporaka, i ~lenstvoto vo EU za-visi samo od nas. Jasno e deka od zapo~nuvawe na pregovorite so EU n$ deli samo sporot so imeto, i tuka ne moè da ni pomogne nitu eden promotor, tuku Vlada koja }e najde kompromisno re{enie.” Veli profesorot Malevski.Deka èlbata na Slovenija da bide lider vo regionot ne e nova, potsetuva profesorot Stevo Pen-darovski. Vakviot odnos na Slo-venija se dolì na nejzinata tendencija da se nametne za lider vo regionot u{te po raspadot na Ju-goslavija. Dodava deka slovene~kiot najgolem interes vo ovoj region e od ekonomski aspekt, bidej}i kako mala dràva taa ne moè da se bori so edna ekonomija kakva {to ja ima Germanija, na primer. Dopolnitelno,Pendarovski veli deka mnogu polesno na Slovenija & e da se promovira me|u dràvite so koi porano ve}e bila vo edna zaednica. A so ogled na faktot, deka Slovenija najbrzo od site zemji vo regionot uspeala da zakrepne na ekonomski plan, taa uspeala da se nametne kako lider ovde u{te pred da stane ~lenka na Evropskata unija.“[to se odnesuva za ulogata na Qubqana vo evrointegrativnite procesi na Makedonija vo EU, Slovencite imaat potpi{ano pro-tokol so koj se obvrzuvaat da ja turkaat Makedonija na toj pat. Za da bide{ lider vo eden region, treba drugite zemji da te percepiraat kako takov. Slovenija nema{e prob-lem da ja prodade svojata uspe{na

politika na patot na EU, pa so toa sigurno se nametnuva kako lider na Balkanot#, analizira Pendarovski.Ako se isklu~i Amerika, Slovenija e najbliskiot strate{ki sponzor za Makedonija. Posledniot znak deka Slovenija ja poddrùva Make-donija, e sredbata na ministerot za

nadvore{ni raboti na Slovenija, @bogar so dr`vaniot sekretar na SAD, Hilari Klinton. Toa e ne{to {to nitu edno drugo MNR na koja bilo ~lenka na EU go nema napraveno za Makedonija, veli toj. I ova e isklu~itelna situacija Slovenija da lobira za nas kaj klu~niot centar vo svetot.

KOMENTARI I ANALIZI8 30.07.2010

POSKAPOTO PARNO GI SPASUVA “KUTRITE” DIREKTORSKI PLATIZarem malku tro{oci

im se priznavaat na kompaniite pri

formiraweto na cenata na parnoto i strujata, pa stig-navme nie, doma}instvata i firmite da gi subven-cionirame i direktorskite plati i bonusi?! Zamislete, vo poslednite ~etiri godini so sekoja korekcija nagore na cenata na toplinskata i elektri~nata energija, doma}instvata i biznisot preku povisokata cena go finansiraat i raboteweto na direktorite na ener-getskite kompanii. Skandalozno e {to nikoj dosega za toa javno ne progovoril, iako se utvrdi deka ne stanuva zbor za nekoj novitet. I vtoro, vak-vata odluka kolku i da e lo{a i pogubna za xebot na site nas ima svoja zakon-ska osnova. Regulatornata komisija za energetika dozvolila menaxerskite plati i nagradi da se vkalkuliraat vo krajnata cena na parnoto i strujata, so obrazloènie deka me-naxerite na ovie kompanii "mora da imaat stimul da rabotat dobro". Namerno ili slu~ajno, nikade ne pi{uva koj e dozvoleniot limit na platite i bonusite koi Komisijta }e gi priznae kako regularen tro{ok. Vo pravilnikot nikade ne stoi po koj kriterium se vodele u{te od 2006 godina koga ja stavile ovaa odredba. Od kade proizleguva toa deka i direktorskite plati i na-gradi treba da ja “krevaat” cenata na parnoto i stru-jata? Logi~no e sekoj me-naxer da raboti soglasno pozicijata, pritoa dobivaj-}i plata od kompanijata, a ne od gra|anite.Malku li pari dose-ga dràvata sobra od gra|anite po osnova na

poskapo parno i struja, pa ja nametna i ovaa dava~ka. Problemot e postra{en


KOMENTAR

DNOTO E DOPRENO... PO VTOR PAT!

Pred to~no ~e-tiri meseci , Dràvniot za-vod za statis-tika objavi deka bruto-doma{noto

proizvodstvo (BDP) postignalo rast od 1,2% vo posledniot kvartal od 2009 godina. Ve-dna{ po objavuvaweto na ovie podatoci ministerot za finansii, Zoran Stavreski, pompezno proglasi deka Make-donija izleze od recesija. Iako od januari do septemvri 2009 godina bea zabeleèni tri posledovatelni kvartali na pad na BDP, faktot {to imavme rast vo posledniot kvartal od 2009 godina ne go spre~i Stavreski u{te toga{ da proglasi kraj na recesijata.Podlabinska analiza na po-datocite na BDP za ~etvrtiot kvartal od 2009 godina pokaà deka glavnata pri~ina zo{to se ostvari raste` vo pos-ledniot kvartal od minatata godina be{e pozitivniot efekt od dvièwata vo tekovnata smetka vo ~etvrtiot kvartal na 2009 godina, sporedeno so ~etvrtiot kvartal od 2008 godina. Poto~no, pozitivnoto dvièwe vo tekovnata smetka pridonese za fantasti~no zgolemuvawe na BDP od 260 milioni evra, odnosno 14% rast na BDP vo ~etvrtiot kvartal vo 2009 godina. No, oficijalnata stapka na rast na BDP za ~etvrtiot kvartal iznesuva{e samo 1,2%, {to neminovno zna~e{e deka za doma{nite bran{i od stopanstvoto poslednite tri meseci od 2009 godina bile katastrofalni. Kako i da e, ova ne go spre~i Stavreski u{te pri krajot na mart 2010

godina da proglasi deka najte{koto za makedonskata ekonomija e zad nas.Za golema nesre}a na Stavres-ki, pred okolu eden mesec Dràvniot zavod za statistika objavi deka stapkata na rast na BDP za prvoto trimese~je od 2010 godina iznesuva -0,9%. Odedna{ Stavreski go snema, a vo javnosta go pu{tija ekonomskiot laik Vladimir Pe{evski, koj se obide da go objasni ovoj pad na BDP kako “rezultat na osobeno lo{ite trendovi vo prviot mesec godinava, no deka sostojbite sega bile podobreni”. Se razbira, Pe{evski nitu obe-lodeni koi to~no bile tie “os-obeno lo{i trendovi”, nitu, pak, vrz koja osnova toj smeta deka “sostojbite sega bile podobreni”. Me|utoa, fakt e deka po ovaa {okantna vest Stavreski nekako uspea da izbegne soo~uvawe so javnosta i ne se izjasni dali s$ u{te stoi zad stavot deka Make-donija izleze od recesija. Se razbira, kako {to se potrebni najmalku dva posledovatelni kvartali na pad na BDP pred da se proglasi recesija, isto taka se potrebni najmalku dva posledovatelni kvartali na rast na BDP pred da se pro-glasi kraj na recesijata. Imaj-}i predvid deka Makedonija ima{e tri posledovatelni kvartali na pad na BDP od januari do septemvri 2009 godina i po objavuvaweto na rast na BDP od 1,2% za posledniot kvartal vo 2009 godina, izjavata na Stavreski pri krajot na mart 2010 go-dina deka Makedonija izleze od recesija be{e amaterska i sprotivno na elementarnoto poznavawe na ekonomijata. Za

sporedba, ekonomskoto telo na Soedinetite Amerikanski Dràvi, koe e odgovorno za oficijalno objavuvawe na vlez ili izlez od recesija, s$ u{te nema proglaseno deka SAD se izlezeni od recesija i pokraj dva posledovatelni kvartali na rast na ameri-kanskiot BDP.Zna~i, Makedonija ima{e tri posledovatelni kvartali na pad na BDP, eden pozitiven kvartal (rezultat na abnor-malno pozitivni dvièwa vo tekovnata smetka) i povtoren pad na BDP od 0,9% vo prvite tri meseci od 2010 godina. No, spored Stavreski, Make-donija izleze od recesija. Dopolnitelno na ova, pred nekoj den Evropskata banka za obnova i razvoj (EBOR) ob-javi deka o~ekuva Republika Makedonija da postigne rast od samo 0,5% za 2010 godina. Premierot Gruevski ne se obide da se sprotistavi na ovaa informacija, no kaà deka bilo dobro {to Make-donija e me|u retkite dràvi vo Jugoisto~na Evropa koja }e ima pozitiven rast na BDP za ovaa godina. No, po nekoj den ministerot Stavreski izleze vo javnosta i energi~no ja otfrli procenkata na EBOR, insistiraj}i deka Makedonija }e ja ostvari predvidenata stapka na rast na BDP od 2% za 2010 godina.Koga se vo pra{awe pro-cenkite i predviduvawa-ta na Stavreski, posebno vo poslednite dve godini, proma{uvawata se ve}e leg-endarni. O~igledno, Stavreski ve}e nema dopir so realnata sostojba vo koja se nao|a makedonskoto stopanstvo. Na-jmnogu {to moè da se o~ekuva

�� Stavreski sega o~ekuva deka vtoriot kvartal }e bide pozitiven i deka “dnoto e dopreno”. Toj ne se izjasni za koe dno to~no zboruva, dali za toa {to bilo dopreno pri krajot na septemvri 2009 godina, koga spored nego Makedonija izlegla od recesija, ili za dnoto dopreno pri krajot na mart 2010 godina

od vtoriot kvartal od ovaa godina e rast od 0,5% na BDP, a sli~na bi bila sostoj-bata i vo tretiot kvartal. Za da se postigne kumulativen rast od 2% za cela godina, imaj}i go predvid padot na BDP vo prvoto trimese~je, posledniot kvartal od ovaa godina bi trebalo da bide ekstra soliden za make-donskata ekonomija. Takvi tekovi nema na videlina. Zatoa, procenkata na EBOR e mnogu realna.No, Stavreski sega o~ekuva deka vtoriot kvartal }e bide pozitiven i deka “dnoto e dopreno”. Toj ne se izjasni za koe dno to~no zboruva, dali za toa {to bilo dopreno pri krajot na septemvri 2009 godina, koga spored nego Makedonija izlegla od recesija, ili za dnoto dopreno pri krajot na mart 2010 godina.Realnosta e deka dokolku se ostvari predviduvaweto na EBOR za rast od samo 0,5% na BDP za 2010 godina, makedon-skata ekonomija e daleku od dopirawe na dnoto. Rast od 0,5%, iako e pozitivna cifra, prakti~no ne zna~i ni{to za realnata ekonomija. Vpro~em, vo zemji kako SAD rast na BDP pomal od 1% na go-di{na osnova tehni~ki i se vodi kako recesija. Da se nadevame deka vo dogleden period Stavreski nema po tret pat da proglasi deka sme go doprele dnoto i deka najte{koto e zad nas.

DEN DONÊVEkonomski analiti~ar

POJADOK SO DEN

ako se zeme predvid deka menaxerskite plati vo nekoi energetski kompanii ni malku ne se mali ni prose~ni. I ako ogrom-nite menaxerski plati i bonusi koi gi dobivaat direktorite nema kako da se finansiraat, pa mora toa da se pravi od xebot na gra|anite, toga{ nezavisnata Regulatorna vo idnina treba da ima polni race rabota. Ako regulatornite ne popu{tat pred idejata preku cenata da ne se subvencioniraat i stimu-liraat “kutrite” direk-torski plati, toga{ pod itno mora da ja dopre-cizira ovaa odredba so definirawe kolkav e lim-itot koj }e se priznava. I direktorite na kom-paniite se pravdaat deka takov e pravilnikot i deka tie morale da bidat stimulirani za da davaat rezultati, no nikade gi nema koga se javuvaat nezadovolni gra|ani od nivnite uslugi. Da kaàt {to odrabotile za da go podobrat kvalitetot na uslugata za koja debelo naplatuvaat.

17.03.2010 9

30.07.2010 9KOMPANII PAZARI I FINANSII

� BERZANSKI INFORMACII

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

1.163,4 dolari po unca e aktuelnata cena na zlatoto

1.265,3 dolari za unca iznesuva najvisokata cena na zlatoto

postignata ovaa godina

2,325

2,330

2,335

2,340

2,345

2,350

2,355

2,360

23/07/10 24/07/10 25/07/10 26/07/10 27/07/10 28/07/10 29/07/10

MBI 10

2,510

2,520

2,530

2,540

2,550

2,560

2,570

2,580

2,590

23/07/10 24/07/10 25/07/10 26/07/10 27/07/10 28/07/10 29/07/10

MBID

106.60

106.80

107.00

107.20

107.40

107.60

107.80

108.00

108.20

23/07/10 24/07/10 25/07/10 26/07/10 27/07/10 28/07/10 29/07/10

OMB

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 29.07.2010

ALK (2009) 1,431,353 3,850.00 390.18 9.87 0.88

BESK (2009) 54,562 7,310.00 341.43 21.41 0.21

GRNT (2009) 3,071,377 630.00 105.83 5.95 0.63

KMB (2009) 2,014,067 3,099.59 533.81 5.81 0.90

MPT (2009) 112,382 27,000.00 / / 0.75

REPL (2009) 25,920 36,500.00 5,625.12 6.49 0.73

SBT (2009) 389,779 2,700.00 211.39 12.77 0.61

STIL (2009) 14,622,943 180.53 0.11 1,632.58 2.52

TPLF (2009) 450,000 3,556.62 61.42 57.91 1.04

ZPKO (2009) 271,602 2,200.00 / / 0.29

ХВ P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/E

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 29.07.2010

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 135,705 18 -15.67

обични акции 25,530 17 -71.00

Вкупно Официјален пазар 161,235 35 -35.24

обични акции 55,573 33 242.73

Вкупно Редовен пазар 55,633 34 243.10

ВКУПНО 216,869 69 -41.69

29.07.2010

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Раде Кончар Скопје 1,800.00 16.13 446,400Арцелормиттал Скопје (ЦРМ) 137.00 1.48 90,420

Гранит Скопје 630.00 0.6 201,600

Македонски Телеком Скопје 418.66 0.48 171,650

Алкалоид Скопје 3,850.00 0.02 635,250

Фершпед Скопје 44000 -4.35 220,000Арцелормиттал Скопје (ХРМ) 136 -2.86 20,400

Прилепска Пиварница Прилеп 10000.58 -1.96 1,820,105

ОКТА Скопје 1950 -0.41 35,100

Макпетрол Скопје 27,000.00 -0.18 162,000

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Прилепска Пиварница Прилеп 10000.58 -1.96 1,820,105

Тутунска банка Скопје 3800 0.00 824,600

Алкалоид Скопје 3850 0.02 635,250

Раде Кончар Скопје 1800 16.13 446,400

Комерцијална банка Скопје 3,099.59 -0.01 263,465

29.07.2010АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

29.07.2010АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

Илирика ЈИЕ 31,294,249.57 -1.72% -8.25% -5.12% -3.08% 1.41% 7/27/2010

Илирика ГРП 20,085,040.56 -3.31% -3.40% 2.02% 0.66% 5.77% 7/27/2010

Иново Статус Акции 17,059,800.76 -3.52% -7.60% -11.13% -12.44% -7.38% 7/28/2010

KD Brik 22,821,643.56 -1.58% -0.56% 9.72% 6.02% 19.95% 7/28/2010

KD Nova EU 21,637,176.69 -2.15% -7.63% -4.99% -5.14% 10.70% 7/28/2010

КБ Публикум балансиран 26,094,692.12 -0,59% -4,82% -1,77% -1,89% -0.21% 7/28/2010

29.07.2010

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, ~etvrtok - 29.07.2010)

METODI [email protected]

PO NEKOLKUMESE^NIOT RAST, DOJDE PADOT

PADOT NA ZLATOTO NE VLIJAE VRZ MAKEDON-SKITE INVESTITORI

MAKEDONSKA BERZA

BLAG PORAST NA TRITE BERZANSKI INDEKSI

V~era{niot den na trguvawe na Make-donska berza go

obeleà rastot na cenata na akcijata na Rade Kon~ar za 16,13%, otkako v~era grupaci-jata Kon~ar objavi deka za prvoto polugodie od godinata ostvarila neto-dobivka povisoka za 13,7% vo odnos na istiot period lani.Isto taka, vo ramkite na v~era{noto trguvawe na Makedonska berza za obeleùvawe e i ras-tot na trite berzanski indeksi. Indeksot na ob-vrznicite, OMB, koj tret den po red beleì rast, v~era ja zgolemi svojata vrednost za dopolnitelni 0,27% i dostigna iznos od 107,94 indeksni poeni. Osnovniot berzanski indeks MBI-10 porasna za 0,03%, zavr{uvaj}i go denot so vrednost od 2.340,52 indeksni poeni. MBID ja zgolemi svojata vrednost za celi 1,43%, so toa beleèj}i najgolem rast vo odnos na drugite dva indeksi. Dene{niot den na trguvawe ovoj indeks }e go zapo~ne so vrednost od 2.579,15 indeksni poeni. V~era na Makedonska berza be{e ostvaren promet od okolu 13,33 milioni denari, koj be{e ostvaren samo vo

ramkite na klasi~noto trguvawe i toa preku 69 transakcii. Po segmenti, vo ramkite na oficijal-niot pazar be{e realiz-iran promet vo iznos od 9,91 milioni denari, a kaj redovniot pazar ovaa brojka iznesuva{e okolu 3,42 milioni denari. Akcijata na Prilepska pivarnica v~era na-jinteresna za trguvawe me|u investitorite. V~era{niot den ovaa akcija go zavr{i so re-aliziran promet vo iznos od 1,82 milioni denari i istrguvani 182 akcii. Kaj obvrznicite, investito-rite i ponatamu najzain-teresirani za obvrzni-cata od devettata emisija na obvrznici za denacio-nalizacija, od koja v~era be{e istrguvana koli~ina vo vrednost od okolu 8,18 milioni denari.Spored statistikata, na Makedonska berza po podolg period pov-torno vo pogolem broj se javija i hartii od vrednost ~ija cena po-rasnala, {to e sosema o~ekuvano so ogled na rastot na site tri ber-zanski indeksi. Brojot na dobitnici v~era iznesuva{e 7 hartii od vrednost, nasproti 6 koi zabeleàle pad kaj niv-nata cena.

Cenata na zlato-to na svetskite berzi prodolì da pa|a, dostignu-vaj}i najniska vrednost za pos-

lednite 12 nedeli. Vakvite dvièwa, spored doma{nite investiciski analiti~ari, }e nemaat vlijanie vrz make-donskata ekonomija, bidej}i pravnite i fizi~kite lica zakonski ne smeat da inve-stiraat vo ovoj blagoroden metal. Edinstveno Narodnata banka na Makedonija moè da drì del od deviznite rezervi vo zlato, ~ij iznos, spored pos-lednite statisti~ki podatoci na NBRM, zaklu~no so maj godinava iznesuva 213,98 milioni evra. Iznosot na ovie “zlatni” devizni rezervi vo NBRM od po~etokot na godinata dosega se zgolemi za okolu 27%.Spored Aleksandar Manev, glaven izvr{en direktor na dru{tvoto za upravuvawe so investiciski fondovi Ilirika fund menaxment, dvièweto na cenata na zlatoto ne gi zasega direktno gra|anite vo zemjava.“Cenata na zlatoto }e nema nekoi direktni vlijanie vrz fizi~kite lica ili ekonomi-jata. Investitorite kaj nas voop{to ne sledat {to se slu~uva so cenata na zlatoto.

Duri i na{ata anketa, {to momentalno ja sproveduvame na teren, za toa dali se zainteresirani da investi-raat vo zlato go potvrduva ovoj fakt. Na{ata grupacija ve}e formira{e fond vo Hrvatska koj }e investira vo zlato. Takov fond se planira da se otvori naskoro i vo Slovenija, a mo`no e da se formira i kaj nas bidej}i, sepak, zlatoto istoriski se pokaàlo kako isplatliva in-vesticija i dobar instrument za hexirawe na fondovite”, veli Manev. Spored nego, a i spored ana-lizite na golemite finansiski institucii, mo`no e padot na cenata na zlatoto da e momen-talen poradi s$ poprisutniot optimizam kaj investitorite i s$ pogolemoto vra}awe na doverbata vo finansiskite institucii. Sepak, Manev naveduva deka na dolg rok treba da se o~ekuva cenata na zlatoto povtorno da se pridviì vo nagorna linija, dostignuvaj}i duri i iznos od 1.500 dolari za unca.So sli~ni stavovi se i svetskite analiti~ari, koi kako pri~ina za padot na ce-nata na ovoj metal go navedu-vaat s$ pogolemiot rast na investirawe na globalnite berzi, so {to s$ pove}e se namaluva privle~nosta za investirawe vo zlatoto kako alternativna investicija.“Apetitite za porizi~no inve-stirawe se vra}aat na paza-rite. Cel na investitorite

Pozitivniot optimizam za oporavuvawe na globalnata ekonomija go namali in-teresot za zlato na svetskite pazari, {to rezultira{e so pad na negovata cena.

��

se vloùvawa prosledeni so golem rizik, no istovre-meno i so golem povrat na vloùvawata, a zlatoto ne e investicija koja moè da im go obezbedi toa”, komentira Mar Zeman od LaSalle Futures Group.

Ovoj skapocen metal vo vtornikot poevtini za 1,8%, stignuvaj}i do vrednost od 1.165 dolari za unca, a vo sredata negovata cena zabeleà nov pad i denot go zavr{i so cena od 1.163,4 dolari za unca.

KOMPANII PAZARI I FINANSII 30.07.201010

371 milioni evra iznesuva

saldoto na potro{uva~ki krediti zaklu~no so juni

214 milioni evra dolàt gra|anite na kreditni

karti~ki

67 milioni evra izne-

suva minusnoto saldo na plate`nite karti~ki

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 5.00% СКИБОР 3.24% 4.55% 5.28% 6.31%

Ломбарден кредит 6.50% МКДОНИА 3.00%

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 6.50% 7.30% 7.50% 10.20% 10.60%

ЕМУ евро 61.5061 Комерцијална 6.70% 7.50% 8.00% 10.80% 11.10%

САД долар 47.1926 НЛБ Тутунска 6.00% 6.80% 7.20% 10.00% 10.20%

В.Британија фунта 73.3788 Извор: НБРМ

Швајцарија франк 44.6505

Канада долар 45.9618 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 42.7066 61.7 47.9 73.8 45Извор: НБРМ

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

Vo ekot na letnata sezona, raste interes za potro{uva~kite krediti. Bankarite velat deka gra|anite najmnogu baraat krediti za da odat na letuvawe. Podatocite pokaùvaat deka duri polovina od kreditite koi gi zele od banka se po osnov na kreditni karti~ki i minusi na karti~ki.

��

Vo ekot na letnata sezona, gra|anite s$ pove}e se zadolùvaat so potro{uva~ki krediti, dodeka

pak interesot za stanbeni ili avtomobilski krediti e mnogu pomal. Spored najno-vite podatoci za krediti-raweto na bankite vo juni, od vkupnoto saldo od 1,165 milijardi evra krediti za privatniot sektor, duri edna tretina ili 371 mil-ioni evra se potro{uva~ki. Ako na toa se dodadat 214 milioni evra koi gra|anite gi dolàt na kreditni karti~ki i 67 milioni evra od minusi na karti~kite, proizleguva deka polovina od vkupnite krediti, gra|anite gi zele za pokrivawe na tekovni tro{oci. Od Narodnata banka (NBM) analiziraat deka ovoj trend na zgol-emuvawe na vrednosta na potro{uva~kite krediti za smetka na stanbenite ili avtomobilskite, go zgolemu-va rizikot vo kreditnoto portfolio.Od bankite velat deka vo posledno vreme, gra|anite najmnogu barale krediti za da odat na odmor, a nekoi od bankite ponudija i specijalizirani na-menski krediti za letu-vawe. Iako bankite go zabavija kreditiraweto poradi vlo{uvaweto na kreditnite portfolia i prodlabo~uvaweto na problemite so naplatata na dadenite krediti, sepak, ne se otkaàa od odobru-vawe na potro{uva~ki

ALEKSANDAR [email protected]

RASTE KREDITIRAWETO SO POTRO[UVA^KI KREDITI I MINUSI NA KARTI^KI

GRA\ANITE BARAAT KREDITI SAMO ZA NA ODMOR

Glavnite rizici za fi-nansiskata stabilnost na zemjata vo naredniot

period se povrzani so br-zinata na zazdravuvaweto na na{ite glavni trgov-ski partneri i sostojbata na javniot dolg kaj ovie ekonomii, zaklu~i Sovetot na Narodnata banka (NBM) na v~era{nata sednica. NBM analizira deka mo`noto prelevawe na pomaliot obrt i namalenata likvid-

nost na doma{nite ekonom-ski subjekti vrz pazarot na trud moè da predizvika ponatamo{no zgolemuvawe na rizicite za bankarskiot sistem. Imaj}i gi predvid potencijalnite kanali na prelevawe na negativnite efekti me|u oddelnite seg-menti vo makedonskata ekonomija, vklu~itelno i finansiskiot sistem vo celina, kako klu~en pre-duslov za za~uvuvawe na

finansiskata stabilnost e odrùvaweto na mak-roekonomskata stabilnost, potencira Sovetot. Merkite prezemeni od NBM bile glaven preduslov {to im ovozmoìl na bankite da se spravat so zgolemenite riz-ici od recesiskite dvièwa vo 2009 godina, no i da go izdràt mo`noto bavno tempo na zazdravuvawe na ekonomijata vo tekot na 2010 godina.

Dru{tvoto R@ Ekonomi-ka ja zavr{i prvata polovina od godinata

so zaguba od okolu 64 il-jadi evra, so {to zagubata e namalena vo odnos na prethodnata godina koga zagubata vo istiot period iznesuva{e 132 iljadi evra. Na prihodnata strana najgolemi se prihodite od proda`ba na doma{niot pazar, dodeka na rashod-nata dominiraat tro{ocite

za plati za vrabotenite i za potro{eni materijali. R@ Ekonomika e akcioner-sko dru{tvo koe se zanima-va so trgovija, finansisko posreduvawe, iznajmuvawe na deloven imot i delovni aktivnosti i e proizlezeno od porane{nata POS Rud-nici i @elezarnica - Sko-pje. S$ do transformacijata na R@ gi vr{e{e site fi-nansiski dejnosti za istata i zede aktivno u~estvo vo nejzinata transformacija.

NBM: NAMALENATA LIKVIDNOST NA KOMPANIITE GLAVEN PROBLEM I ZA BANKITE

R@ EKONOMIKA SO NAMALENA ZAGUBA OD LANI

krediti koi se najskapi, no i najrizi~ni. Po osnova na stanbeni krediti, gra|anite dolàt vkupno 241 mil-ioni evra, dodeka pak za avtomobilski krediti, samo 63 milioni. Prose~no, sekoj Makedonec dolì vo banka po okolu 580 evra. Analiti~arite komenti-raat deka zadolènosta na Makedoncite vo bankite vo odnos na ostanatite zemji ne e golema, no struktu-rata na zadolènosta na pokaùva deka standardot na gra|anite e mnogu nizok i tie imaat potreba da pozajmat pari od bankite za osnovni potrebi. Vo Srbija, gra|anite prose~no im dolàt na bankite po 750 evra, no za razlika od Makedon-cite, Srbite najmnogu se zadolùvaat za kupuvawe na stanovi i duri polov-ina od vkupnoto kreditno portfolio na bankite e so stanbeni krediti. Najpoto-nati vo dolgovi vo Evropa se ìtelite na Irska, Portugalija, Holandija i Danska.

MINUSOT NA KARTI^KITE POSTOJANO RASTE

Makedonskite gra|ani zaglavija vo rekorden minus i na karti~kite. Minusnoto saldo na tek-ovnite smetki sozdadeno so pre~ekoruvawe na platata vo juni dostigna do 67 milioni evra i beleì zgolemuvawe od 5 milioni vo period od dva mese-ci. Gra|anite s$ pove}e posegnuvaat po minusot na karti~kite kako najednos-taven, no i najskap na~in na finansirawe, glavno poradi malite plati i zgolemenite tro{oci, baraj}i na~in kako da

se preìvee. Rastot na vrednosta na minusnoto saldo na tekovnite smetki se dolì i na toa {to bankite ne se otkaàa od nadminuvawe na limitot na karti~kite, iako toa najmnogu go zgolemuva riz-ikot od nevra}awe na tie pari. Tie vo borbata za da privle~at {to pove-}e klienti, naj~esto doz-voluvaat pre~ekoruvawe na dva redovni prilivi od plata ili penzija. Dozvolenoto nadminu-vawe na limitot moè da go koristat site klienti koi imaat transakciska smetka i redovno primaat plata ili penzija. Ban-karite priznavaat deka ima ogromen interes za koristewe na dozvoleno pre~ekoruvawe na tran-sakciski tekovni smetki i potvrduvaat deka imaat odredeni problemi pri naplatata na dolgovite od

minusnite salda, no sostoj-bata ne bila zagriùva~ka. Najproblemati~ni bile gra|anite koi prestanale da rabotat. Tie ve}e ne dobivaat redovni prilivi na smetkite od plata, a toga{ dozvoleniot minus stanuva nedozvolen. Za takvo nedozvoleno nadminu-vawe, bankite naplatuvaat povisoka kaznena kamata.

BANKITE SÉ U[TE SE VOZDR@UVAAT DA GI KRED-ITIRAAT KOMPANIITE

Najnovite podatoci od NBM pokaùvaat deka krediti-raweto na biznis- sektorot s$ u{te stagnira, bankite gi odbivaat proektite na kompaniite so objasnuvawe deka ekonomijata e vo te{ka

kriza i tie ne se spremni da prezemaat dopolnitelni rizici. Velat deka kompani-ite i ponatamu baraat najm-nogu krediti za obrtni sred-stva, no ne za novi inves-ticii. Menaxerite se àlat deka bankite gi poddrùvaat samo kompaniite od A-klasa, bez da im dadat {ansa na pomalite novi biznisi.Od vkupnoto kreditno portfolio na bankite 1,799 milijardi evra se krediti odobreni na kompaniite, {to pretstavuva udel od okolu 56% vo vkupnite kreditni plasmani, no od po~etokot na krizata bankite go zabavija kred-itiraweto za firmite i mese~no odobruvaat samo po

okolu 15 milioni evra.Sepak, dokolku se analizira poddr{kata na bankite vo ekonomijata od aspekt na zastapenosta na kreditite vo BDP, proizleguva deka makedonskite banki najmalku ja kreditiraat ekonomijata vo sporedba so re~isi site evropski zemji. Stepenot na finansisko posreduvawe vo zemjava, kako udel na kreditite vo BDP na krajot od minatata godina iznesuva samo 42,7% i e duri ~etiri pati pomal od evropskiot prosek. Za sporedba, za-stapenosta na kreditite vo ekonomijata vo Slovenija iznesuva 99,3%, vo Kipar 321,2% i duri 433,5% vo Malta.

17.03.2010 11

30.07.2010 11KOMPANII PAZARI I FINANSII

Do Nova Godina treba da po~ne da se emituva dolgo-najavuvanoto loto, zaedni~ko za ce-lata teritorija na

biv{ite ju-prostori, doznava "Kapital" od dobroupateni izvori. "Vo zavisnost od toa kako }e gi potvrdat dogovorite vla-dite na dràvite-u~esni~ki, mo`no e samo malo pro-longirawe na po~etokot na izvlekuvaweto, koe, sepak, mora da po~ne najdocna do mart 2011 godina", objasnuvaat na{ite izvori.Od Dràvnata lotarija na Makedonija velat deka se raboti na {to pobrz po~etok na ovoj zaedni~ki proekt i deka pravilnicite za igrata, preddogovorite i dogovorite se ve}e gotovi. Pred gener-alniot direktor na koja bilo nacionalna lotarija da go potpi{e dogovorot, uslovite i kriteriumite treba da gi potvrdi vladata. Vo makedonskata lotarija

STARTUVA ZAEDNI^KO LOTO ZA BIV[ITE JU-PROSTORI

VIKTORIJA [email protected]

�� Dràvna lotarija na Makedonija otkriva deka za kone~na lokacija kade {to }e se vr{i izvlekuvaweto e izbrana Qubqana.

OSUM DR@AVI ]E SE TRKAAT ZA NEKOLKU MILIONI EVRA

potvrdija deka za kone~na lokacija kade {to }e se vr{i izvlekuvaweto e izbrana Qubqana, pred s$ poradi toa {to tamu e registrirana Asocijacijata na lotariski organizacii."Odlu~ivme kone~nata lokaci-ja da bide Qubqana, no ne samo poradi toa {to tamu se nao|a Asocijacijata, tuku i poradi samiot fakt {to Slovenija e del od Evropskata unija. Toa bi ni go olesnilo ponatamo{noto pro{iruvawe vo nekoi evropski zemji", izjavi za "Kapital" Jovan Siljanovski, direktor na Dràvnata lotarija na Make-donija. Planot e obedinuvaweto na nacionalnite lotarii da se pro{iri na u{te pogolem prostor."Ovoj proekt vo dogledna id-

4 milioni marki

iznesuva{e nagradniot fond na zaedni~koto loto

vo porane{na SFRJ

[PANEC SO NAJGOLEMA DOBIVKAMinatata godina na loto na lotarijata Euro milions eden [panec osvoi dobivka od 126,2 milioni evra. Identitetot na dobitnikot ostana neotkrien poradi dosega najvisokata osvoena suma na loto. Dotoga{ rekordot go drèla edna Irka koja ima osvoeno 115,4 milioni evra.

nina }e & ja otvori vratata i na nacionalnata lotarija na cela Jugoisto~na Evropa, a vo preden plan se Ungarija, Bugarija i Romanija”, izjavi Edhem Pa{ukan, generalen direktor na Lotarijata na Bosna i Hercegovina.Siljanovski veli deka }e stori s$ za da izdejstvuva tokmu Makedonija da bide zemja-doma}in vo koja }e se potpi{uvaat dogovorite. #Ova zna~i deka makedon-skite gra|ani prvi }e znaat za uslovite i pravilata koi gi nalaga igrata i za ofici-jalniot po~etok na izvleku-vaweto", dodava toj.Lototo, ~ij nagraden fond }e se crpi od okolu 30 mil-ioni potencijalni igra~i, vetuva ogromna dobivka. Su-mata s$ u{te ne moàt da ja

preciziraat nadle`nite, s$ dodeka Vladata ne go odobri finalniot dogovor, koj gi sodrì osnovnite uslovi i kriteriumi. Sepak, vo srp-skite mediumi se {pekulira deka stanuva zbor za nekolku milioni evra. Vo vremeto na porane{na SFRJ nagradniot fond na zaedni~kata lotarija dostignuva{e ~etiri milioni evra.Ona {to e sigurno e deka principot na igrawe }e bide ist kako klasi~noto loto koe momentalno se emituva na nacionalno nivo. Sepak, lozovite }e se razlikuvaat spored logoto koe }e bide prepoznatlivo za lototo na biv{ite ju-republiki.Spored Pa{ukan, ova }e bide pandan na poznatata igra Euro milions, koja se

organizira vo devet evrop-ski zemji: Velika Britanija, Francija, [panija, Avstrija, Belgija, Irska, Luksemburg, Portugalija i [vajcarija. Lototo, zaedni~ko za celata teritorija na biv{ite ju-prostori, }e se emituva vo osum dràvi - Makedonija, Slovenija, Hrvatska, Srbija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Kosovo i Republika Srpska. Site dràvni lotarii }e treba da sklu~at dogovori so nekoja od nacionalnite televizii, koja preku link }e go prenesuva izvlekuvaweto na zaedni~koto loto.Nekolku lotarii potvrdija deka idejata za regionalno loto postoi od samiot raspad

na SFRJ, a pri~inata bila toa {to site nacionalni lotarii doìveale ogromen pad na prometot. Premijata od izvlekuvaweto na loto na nacionalno nivo, koe momentalno se emituva vo Makedonija, iznesuva 100.000 evra, zagarantirana suma za sedumka. Pred dva meseci srpskata dràvna lotarija dodeli premija za "sedmica" vredna pet milioni evra. Premijata koja momentalno ja dodeluva BiH za Loto 6 od 42 iznesuva 63.911 evra. Lo-tarija na Crna Gora za Loto 7 od 39 dodeluva premija od 443.000 evra, za Loto 7 od 36 150.500 evra, a za Loto 7 od 33 dodeluva 98.000 evra.

Vo centarot na Strumica se obnovuvaat starite fasadi od kolektivnite

stanbeni zgradi, za {to }e bi-dat potro{eni od 600.000 do eden milion evra. Proektot go inicira{e i go sproveduva lokalnata samouprava.“Se zafativme navistina so eden mo{ne obemen i dolgoro~en proekt nare~en „Strumi~ani za poubava Stru-mica”, koj go realizirame so celosna poddr{ka na biznis-sektorot. Za poubav izgled na

gradot, stopanstvenicite don-iraat grade`ni materijali, a rabotite gi izvr{uvaat grade`ni rabotnici od Stru-mica i od regionot. Kako {to se dogovorivme, lokalnite biznismeni, sekoj spored svoite materijalni mo`nosti, & pomagaat na op{tinata i na ovoj na~in najsoodvetno & vra}aat za poddr{kata {to taa im ja davala i }e im ja dava vo razvojot na nivnite biznisi”, iz-javi gradona~alnikot Zoran

Zaev. Spored procenkite na stru~-wacite, realnata vred-nost na ovoj proekt e od 600.000 do eden milion evra, odnosno tolku bi ja ~inelo op{tinskata kasa dokolku bi se izdvojuvale sredstva od buxetot. Kako {to e planirano, vo prvata faza od realizacijata na proektot }e se obnovi fasadata na dvaesetina stan-beni zgradi vo centarot na Strumica.

Nevremeto, koe pred dva dena povtorno go zafati Rosomanskiot region, pre-

dizvika seriozni o{tetuvawa na zemjodelskite kulturi, na nekoi mesta i do 100%. Min-isterot za zemjodelstvo Qup~o Dimovski gi poseti o{tetenite zemjodelci od ovoj region za da ja sogleda sostojbata.“Ima golemi o{tetuvawa na praskite, koi nema da moè da se koristat ni vo prerabotuva~kata industri-

ja. [teti ima i kaj grozje-to. Prvi~nite procenki za o{tetuvawata se okolu 50 milioni denari. Komisijata za procenka na {teti aktivno raboti na teren, a zemjodelcite gi prijavuvaat o{tetuvawata”, izjavi Dimovski. Ministerot i gradona~alnikot na op{tinata, Stojan~e Lazov, gi povikaa osiguritelnite kompanii da obrnat pogolemo vnimanie pri procenkite na {tetite, i pri toa da se gleda

kvantitet, a ne da se vrednuva samo onoj plod koj e padnat na zemja.“Problemot so osiguritelnite kompanii }e go sfatime naj-seriozno i dokolku dràvata pokriva 60% od osiguritelnata polisa, }e barame i soodveten odnos od niv, odnosno da ne se zema predvid samo padnatiot plod na zemja, tuku i plodot koj pretrpel seriozni o{tetuvawa, a s$ u{te e na drvoto, re~e Dimovski.

STRUMICA SE RAZUBAVUVA NEVREMETO VO ROSOMAN NAPRAVI [TETA OD 50 MILIONI DENARI

12 30.07.2010 BALKAN BIZNIS POLITIKA

PREKU BALKANOT DO ISTO^NO EVROPSKITE PAZARI

VASE [email protected]

BALKANSKITE PRISTANI[TA- META NA KINESKI INVESTITORI

Pristani{tata vo Hrvatska, Crna Gora i Grcija se meta na kineskite investitori koi

denovive pravat intenzivni poseti na ovie zemji. Krajnata cel im e preku niv polesno i poevtino da stignuvaat do pazarite vo Isto~na Ev-ropa. Dodeka ostanatite investitori begaat od Grcija, zemja koja se soo~uva so najgolemata dol`ni~ka kriza dosega, Kinezite igraat pametno i ja koristat mo`nosta da kupuvaat po niski ceni.Najgolemata dràvna ki-neska kompanija, âjna [ip-ing, mu “frlila oko” na pristani{teto vo Pireja. Planira da go zeme pod zakup na 35 godini, za na toj na~in da go skrati patot na svilata. Kineskata kompanija za ovaa cel planira da potro{i okolu 3,4 milijardi evra, dodeka nejziniot prv ~ovek za gr~kite mediumi izjavi deka pristignal vo Pireja za da mu pomogne na pristani{teto

da go vrati svojot sjaj. “Se nadevam deka za edna godina toa }e bide najgolemo kontejnersko pristani{te na Sredozemjeto, so {to }e gi privle~e kineskite investi-tori tuka”, veli toj.Kineskata stoka vo naredniot period, ve}e nema da bide najevtina, bidej}i Kinezite stanuvaat posvesni za svoite prava. So zakonot za rabotni odnosi od 2008 godina, tie izdejstvuvaa sekoja godina platite da im rastat za 15%, {to ja pravi rabotnata sila vo ovaa zemja s$ poskapa. Poradi infrastrukturnoto povrzuvawe na zemjata, poska-puva duri i rabotnata sila vo vnatre{nosta, koja dosega be{e naejvtina. Osven Grcija, interesna za niv e i Hrvatska. Izminatiot vikend, visokata kineska del-egacija ja poseti i upravata na pristani{teto vo Rieka pri {to na upravitelot na pristani{teto, Bojan Hla~, mu bilo soop{teno deka se zainteresirani za rabotata na pristani{teto i za ne-govite razvojni planovi vo idnina. Kineskite stopanst-venici se zainteresirani za soobra}ajnata ruta preku

Rieka, koja pretstavuva najbrz i najevtin pat za kineskata roba so sredna i jugoisto~na Evropa.Najdaleku vo sorabotkata so Kinezite se otideni Crnogor-cite. Ministerstvoto za trans-port, pomorstvo i telekomu-nikacii na Crna Gora ve}e gi zapo~na pregovorite so kineskata vlada za otvorawe na brodska linija Bar-[angaj. Kineskata vlada ja zadolì svojata vode~ka brodska kom-panija da napravi analiza na dosega{niot tek na pratkite kon Isto~na Evropa, pa vrz osnova na toa da ja ispita korista od otvoraweto na novata brodska linija kon Bar. Prvi~nite rezultati na analizata se pozitivni, bidej}i s$ pove}e kineski proizvodi patuvaat kon Crna Gora, a ottamu kon Srbija, Ungarija, Romanija i drugite isto~no- evropski zemji, taka {to mor-skiot transport preku Bar bi pretstavuval najekonomi~no re{enie.Crna Gora momentalno vo kineskite brodogradili{ta gradi dva transportni broda, so nosivost od po 35.000 toni. Se najavuva i mo`nosta za izgradba na tret brod, koj }e

Kineski investitori se zainteresirani za pristani{tata vo Bar, Crna Gora, Rieka vo Hrvatska i vo Atina, Grcija. Celta im e ottuka da gi osvojaat pazarite vo Isto~na Evropa so nivnite proizvodi

��

bide specijaliziran za prevoz na konteweri, koj bi plovel na linijata Bar- [angaj. Spored ministerot za transport, An-drija Lompar, noviot brod vo po~etokot bi bil zaedni~ka sopstvenost na Crna Gora i Kina, za podocna Crna Gora da go otkupi i toj da se vklu~i vo nejzinata flota. Vo

posledno vreme, s$ pove}e kom-panii od svetot preo|aat vo kineski race. Kineskite bizni-meni so poddr{ka na vladata imaat dozvola da gi tro{at ogromnite devizni rezervi za investicii vo svetot. Ki-neskite devizni rezervi, koi momentalno se najgolemi vo svetot, dostignuvaat 2.500

milijardi dolari.Spored analiti~arot Hiro{i Ikede, “kineskite kompanii dobile poddr{ka od dràvata da kupuvaat kolku {to moàt pove}e stranski kompanii”.Vremeto e najva`no vo sekoja industrija, a Kinezite smetaat deka sega e najpovolno da se kupuva i prodava.

K O M E R C I J A L E N O G L A S

30.07.2010 13SVET BIZNIS POLITIKA

EVROPSKATA STATISTIKA OTKRI

Iako evropskoto zakonodavstvo pripi{uva rabotna nedela od najmnogu 48 ~asa, vo niedna evropska zemja ne se raboti tolku mnogu. Lideri se Britancite i Germancite.

��

Eurostat i Evrop-skata fondacija za unapreduvawe na ìvotnite i rabot-nite uslovi, Euro-faund potvrdi ja

deka vo kriznata 2009 godina Evropejcite rabotele pomalku od zakonski propi{anata rabotna nedela, so {to ne dale pridones kon podobru-vawe na lo{ata ekonomska sostojba vo svoite zemji.Vo ekot na krizata najm-nogu rabotele Germancite. Iako rabotnata nedela e propi{ana od 37,7 ~asovi, tie lani prose~no rabotele 40,4 ~asovi nedelno.@itelite na Romanija, spored ova istraùvawe, se na-jrabotliv narod vo Evropa, bidej}i prose~no odrabotu-vale 41,2 ~asa nedelno, {to e za 1,2 ~asovi pove}e od so zakon utvrdenata 40 ~asovna rabotna nedela. Fincite, Francuzite i Ir-cite nedelno rabotele ne{to pove}e od 37 ~asa. Toa zna~i deka rabotele okolu sedum ~asa dnevno, {to e pod opre-delenata norma.Prosekot na 27-te zemji od Ev-ropskata unija e deka rabotat

po 39,4 ~asovi nedelno.Vo Velika Britanija, rabot-nicite namesto da odrabotu-vaat 37,3 ~asovi {to pret-stavuva minimalno rabotno vreme za edna nedela, tie minatata godina rabotele po 40,7 ~asovi. Spored ova istraùvawe na Eurostat, Ve-lika Britanija i Germanija se zemjite koi se predvodni~ki na izleguvaweto od recesija-ta, kade {to postoi najgolema razlika pome|u so zakon

propi{anite i odraboteni rabotni ~asovi. Britancite nedelno odrabotuvaat 3,4 ~as-ovi, skoro polovina raboten den pove}e od propi{anoto, dodeka Germancite rabotat tretina raboten den pove-}e. Toa zna~i deka Britan-cite na sekoi dve nedeli, a Germancite na sekoi tri, odrabotuvaat u{te eden do-polnitelen den. Od druga strana, zemjite koi imaat najmnogu ekonomski

problemi, kako Grcija, Por-tugalija i Irska, rabotat pomalku od zakonskiot mini-mum, a pra{awe e i kolku tie se efikasno odraboteni. Duri i samite Grci, koga zapo~na krizata, otvoreno zboruvaa za svojata mrzeli-vost. Tie toga{ velea deka e dovolno da se pojavat na svoite rabotni mesta vo dràvnata administracija za da bidat nagradeni.Spored direktivite na EU i

PSA Peò Citroen, vtoriot po golemina proizvoditel na avto-

mobili vo Evropa, soop{ti deka negovata polugodi{na dobivka gi nadminala o~ekuvawata.Francuskata grupacija vo prvite {est meseci od ovaa fiskalna godina, ostvarila neto-dobivka vo iznos od 680 milioni evra, vo odnos na istiot period od minatata godina, koga profitot iznesuval 962

milioni evra.Analiti~arite koi Blumberg gi anketiral, o~ekuvale kvartalna do-bivka od 416, 7 milioni evra. Prihodite od proda`bata se poka~ile za 21%, na 28,4 milijardi evra, na-jmnogu zaradi zgolemenata proda`ban a Citroen C3, Peò 3008 i 5008. Isporakite na Peò vo prvata polovina od ovaa godina, na globalno nivo

porasnale za 17%, na 1,86 milioni vozila, delumno blagodarenie na dràvnite subvencii.

POLUGODI[NATA DOBIVKA NA PE@O GI NADMINA OÊKUVAWATA

Internetskiot gigant, Gugl pregovara so nekolku kompanii koi raz-

vivaat onlajn igri so namera da sozdade socijalna mreà koja bi mu konkurirala na Fejsbuk, objavi Vol Strit @urnal povikuvaj}i se na anonimni izvori koi se zapoznaeni so situacijata. Spored izvorite, Gugl vodi razgovori so kompaniite me|u koi se Plejdom, Plejfi{ i Zinga Gejm Netvork, ~ii igri ima namera da gi ponudi na

noviot socijalen servis koj go razviva. Inaku, svetskite mediumi na po~etokot od ovoj mesec pi{uvaa deka Gugl vo Zinga vloìl od 100 do 200 milioni dolari.Gugl ja poseduva socijal-nata mreà Orkut, koja e mnogu popularna vo Indija i Brazil, a vo fevruari go lansira{e servisot Baz, pov-rzuvaj}i go so elektronskata po{ta xi- mejl.Gugl vo vtoriot kvartal os-tvari rast na dobivkata

od 24%, na 1,84 milijardi dolari.

GUGL RAZVIVA NOVA SOCIJALNA MRE@A

Kompanijata Audi soop{ti deka na svoite rabotnici vo

fabrikite niz Germanija }e im isplati bonusi za ovaa fiskalna godina, i toa na sekoj po 3.500 evra.Poznatiot germanski proizvoditel na avtomo-bili, planira za premii na vrabotenite da izdvoi vkupno 97 milioni evra. Na osnova na rezultatite od 2008 godina, Audi go na-

gradil so 3.600 evra sekoj svoj rabotnik vo Germanija.Rakovodstvoto na kompani-jata smeta deka fiskalnata godina ja zavr{ila so relativno dobri rezul-tati, bidej}i proda`bata padnala za samo 5,4% vo odnos na 2008 godina. Minatata godina Audi pro-dade 949.700 avtomobili, dodeka vo 2008 godina, proda`bata dostigna nad eden milion.

AUDI NA RABOTNICITE IM DELI BONUS OD 3.500 EVRA

VASE [email protected]


EVROPEJCITE VO RECESIJA RABOTELE POMALKU OD OBI^NO

RABOTAT POVE]E, NE SE PLATENIGlavniot grad na Ungarija, Budimpe{ta pokaùva potpolno druga slika od ostanatite zemji vo kriza. Do 17 ~asot, vo centarot na gradot e mirno, tivko i skoro pusto. No, posle 17 ~asot, vo centarot e pre-polno kako po zavr{uvawe na fudbalski natprevar kade {to ulicite, plo{tadite i kafeteriite se pre-polni so lu|e.

NAJRABOTLIVIVo Velika Britanija i Ger-manija postoi najgolema razlika pome|u so zakon propi{anite i odrabo-tenite rabotni ~asovi. Britancite nedelno odrab-otuvaat 3,4 ~asovi pove}e od propi{anoto, dodeka Germancite rabotat tret-ina raboten den pove}e. Toa zna~i deka Britancite na sekoi dve nedeli, a Germancite na sekoi tri, odrabotuvaat u{te eden dopolnitelen den.

zakonodavstvoto vo site ev-ropski zemji, se propi{uva deka rabotnata nedela so prekuvremenite rabotni ~as-ovi ne smee da nadmine 48

~asovi. Za ̀ al, slu`benata statistika pokaùva deka vo nitu edna zemja ni pribli`no ne se odrabotuva ovoj fond.

FEQTON30.07.201014

Milijarderot i investitor Xorx Soros, e vo zavr{na faza na pre-

govori za kupuvawe na del od akciite na Dubai holding koj ovoj holding gi poseduva vo berzata vo Bombaj. Stanuva zbor za del na akcii koj pretsta-vuvaat 4% od vrednosta na Bombajskata berza. Vakviot ~ekor spored mnogu finansiski analiti~ari se dolì na s$ pogole-miot rast na interes kaj stranskite investitori za brzo raste~kiot finansiski pazar vo Indija.

Menaxmentot na fondot na Soros planira za ovoj del od 4% da plati okolu 40 milioni dolari, kako re-zultat na nivnite procenki za vrednosta na edna od najstarite berzi vo Azija. Imeno od fondot procenile deka vrednosta na Bomba-jskata berza iznesuva okolu 1 milijarda evra.Vakvata zdelka e del od najnovata serija na strate{ki investicii vo indiski akcii i derivati, preku koi kaj ovie fondovi se razvodnuva rizikot so novi klasi na sredstva i preku usvojuvawe na novi akcii od tehnolo{kiot

sektor so krajna cel da se privle~at t.n. “visoko frekventni” trejderi. Spored indiskoto zakono-davstvo, na poedine~ni stranski subjekti im e dozvoleno da poseduvaat i do 5 % udel vo nekoja od doma{nite berzi.Minatiot mesec, Temasek (Temasek), singapurski su-veren fond za iznos od nad 145 milioni dolari otkupi 5% od akciite na Naciona-lnata berza na Indija.Prethodno ovaa godina, Tom Koldvel, investiciski finansier od Toronto, zaedno so privatnata akcionerska kapitalna gru-

PRIKAZNI OD WALL STREET

GENIJALNOSTA NA RACIONALNIOT PRISTAP

SR\AN IVANOVI][email protected]

Avtomobilskata industrija e eden od klu~nite seg-menti na moder-nata ekonomija,

mnogu biten faktor za bla-gosostojbata na razvienite dràvi i eden od predus-lovite za ekspanzija na zemjite vo razvoj. Da se proizveduvaat av-tomobili e privilegija, a u{te pozna~ajno e da se poseduva sopstven brend. Japonija e me|u malkute zemji vo svetot kade {to opstojuvaat pove}e kom-panii od avto-biznisot, koi zaedno go dràt pogolemiot del od svetskiot pazar. No, samo eden brend od Japonija moè da ja ponese “titulata svetski prvak”. Toa e *Toyota, ~ii vozila ve}e dve decenii se na-jprodavani na planetava. Voedno, tie se tehni~ki najinovativni, ekolo{ki najsvesni, najprakti~ni i najekonomi~ni. Malku e te{ko da im se objasni na mladite u~enici od zapadnata hemisfera na Zemjinata topka kako Tojota, koja svojot biznis go razvi vo Japonija, edna od najsiroma{nite zemji so rudni bogatstva, uspeva da se nosi so konkurencijata od SAD, Germanija, Ve-lika Britanija, Francija i [vedska, kade {to ~elikot go ima vo izobilstvo, a ce-nata mu e i mnogu poniska. Toa e, sekako, izvonredna lekcija i za mladite stu-denti po ekonomski nau-ki, koi od primerot na ovaa kompanija moàt da nau~at za principot “to~no navreme”, za maksimalnata produktivnost na rabotnata sila, za nelegalnata, no mnogu korisna “industriska

NAJSKAPOCENITE SVETSKI BRENDOVI, TOYOTA

�� Pritisnati od prenaselenosta na Japonija i skapiot deloven prostor, a od druga strana usloveni od konstant-niot uvoz na surovini, menaxerite na Toyota go izmislile praviloto spored koe isporakata na nabavkata mora da dojde to~no navreme. Ovaa kompanija ve}e odamna nema magacini, tuku spored precizniot raspored, do sekunda, od stovari{teto kade {to se prima brodskiot tovar, surovinite vedna{ se prefrlaat vo fab-rikata kade {to vo isto vreme se ispra}aat na obrabotka. Ovoj princip pridonese za ogromna za{teda na pari, vreme i energija i e eden od klu~nite faktori za uspehot na ovoj proizvoditel na avtomobili

{pionaà”, no i za izvonred-no sofisticiranite razvojni centri, kako i za ~uvstvoto za ekonomi~nost vo dizajnot i mo}nosta na motorot.Ako se analizira principot “to~no navreme”, koj u{te vo 70-te godini od minatiot vek e postaven kako pravilo od

Toyota, moè da se izvle~at zna~ajni zaklu~oci za psi-hologijata {to vladee vnatre vo kompanijata. Pritisnati od prenaselenosta na Japonija i skapiot deloven prostor, a od druga strana usloveni od konstantniot uvoz na surovi-ni, menaxerite na Toyota go

izmislile praviloto spored koe isporakata na nabavkata mora da dojde to~no navreme. Ovaa kompanija ve}e odamna nema magacini, tuku spored precizniot raspored, do sekun-da, od stovari{teto kade {to se prima brodskiot tovar, surovinite vedna{ se prefr-

laat vo fabrikata kade {to vo isto vreme se ispra}aat na obrabotka. Ovoj princip pridonese za ogromna za{teda na pari, vreme i energija i e eden od klu~nite faktori za uspehot na ovoj proizvoditel na avtomobili. Interesno, no principot “to~no navreme” e

uspe{no implementiran edin-stveno od ostanatite japonski kompanii, dodeka vo ostanatite delovi od svetot magacinskite prostori s$ u{te se sostaven del od biznisot.

MAGIJATA NA OSUMKATAPo~etocite na ovaa kompanija datiraat u{te od 1926 go-

SOROS KUPUVA U

30.07.2010 15FEQTON

dina koga Saki{i Tojoda go osnova svojot prv pogon za proizvodstvo na elektri~ni prediva za pletewe. Negoviot revolucioneren pristap mu ovozmoùva negovite prediva da gi prodava po dvaeset pati poevtina cena, otkolku onie uvezenite od preku-morskite zemji od Evropa i Severna Amerika. Nabrzo, ekspanzionisti~kiot razvoj na “imperijata na sonceto” i neverojatniot rast na indus-triskoto proizvodstvo mu ja multipliciraat rabotata na Saki{i, koj za mnogu kratko vreme od sin na siroma{en stolar stanuva sopstvenik na ogromna fabrika i eden od najbogatite lu|e vo zemjata vo toa vreme.Saki{i Tojoda go dobi preka-rot “tatko na modernata Japonija”, a negovata ̀ ivotna filozofija, poznata kako praviloto na “pette zo{to”, e vlezena vo site ekonomski u~ebnici.“Dokolku se pojavi problem, pet pati zapra{aj se {to e izvorot na problemot, a potoa re{i go za pove}e da ne se povtoruva”, ovaa ne-gova zapi{ana misla denes e nepi{an zakon za sekoj od vrabotenite vo Toyota.Po genijalniot tatko, na scena stapuva negoviot geni-jalen sin. Ki~iro Tojoda, na-jstariot potomok na Saki{i, minuva nekolku godini vo Ev-ropa i SAD, kade {to volon-tira vo nekolku fabriki za proizvodstvo na avtomobili. Nasobranoto iskustvo re{ava da go primeni vo rodnata Japonija, kade {to vo ram-kite na semejnata fabrika za proizvodstvo na prediva otvora skromna garaà za konstruirawe motorni vozi-la. U{te od samiot po~etok

�� Menaxmentot na fondot na Soros planira za ovoj del od 4% da plati okolu 40 milioni dolari, kako rezultat na nivnite procen-ki za vrednosta na edna od najs-tarite berzi vo Azija, proceneta na edna milijarda evra

“Kapital” zapo~na so serija napisi za toa kako nas-tanale i se raz-vivale najgolemite svetski brendovi-kompanii. Doznajte gi prikaznite za nivnite podemi i padovi, za toa koi se tajnite {to gi odrùvaat na vrvot na skalata na na-jpoznati i najomile-ni svetski brendovi so decenii

Tojoda pomladiot se vodi od principite na racionalnosta i kratko vreme, blagodare-nie na svojata izvonredna politika na kratewe na tro{ocite, pravi izvonre-den uspeh so proda`bata na

avtomobilite.Vo 1926 godina e proizveden prviot motor so vnatre{no sogoruvawe, a vo isto vreme e oformena i Toyota Indus-tries, kako posebna firma od carstvoto na semejstvoto

Tojoda. Promenata od Tojoda vo Toyota e motivirana od marketin{ki pristap, bidej}i, spored japonskata azbuka, za da se naslika znakot na Toyota se potrebni osum potezi so ~etkata, a brojot

�� Vo 1926 godina e proizveden prviot motor so vnatre{no sogoruvawe, a vo isto vreme e oformena i Toyota Industries, kako posebna firma od carstvoto na se-mejstvoto Tojoda. Promenata od Tojoda vo Toyota e motivirana od marketin{ki pristap, bidej}i, spored japonskata azbuka, za da se naslika znakot na Toyota se potrebni osum potezi so ~etkata, a brojot osum e znak za sre}a vo kulturata na narodite od Dale~niot Istok

osum e znak za sre}a vo kulturata na narodite od Dale~niot Istok.

IZGUBENATA VOJNA I OS-VOJUVAWETO NA SVETOT

Vo Vtorata svetska vojna Toy-ota e involvirana vo proiz-

vodstvenite kapaciteti na japonskata imperiska armija. Za potrebite na vojskata ovaa kompanija go proizveduva kamionot “G1”, koj e koristen kako glavno prevozno sredstvo na japonskite sili. Toyota otvora i nova fabrika na teritorijata na Max-urija, okupiranata kineska provincija bogata so rudni bogatstva.R a z r u { u v a w a t a o d sojuzni~koto bombardirawe

ovaa kompanija gi iz-begnuva blagodarenie na toa {to vojna-ta e oficijalno zavr{ena samo nekolku dena pred planiranoto bom-bardirawe na

pacija Argonaut (Argonaut), se steknaa so malcinski udeli vo bombajskata berza. Vo 2007 godina duri i germanskata Doj~e Berze (Deutsche Borse) se stekna so udel vo bombajskata berza BSE (BSE).Investitorite se ohrabreni da investiraat vo udeli od ovaa berza BSE blagodare-nie na kompletniot remont vo pogled na nejzinoto delu-vawe od strana na glavniot izvr{en direktor na berza-ta Madhu Kanan, koj porano blisko sorabotuval so Xon Tein, porane{en izvr{en direktor na Wujor{kata berza.

Spored odredeni poznava~i na sostojbite, doa|aweto na Soros vo BSE se slu~uva kako posledica na posled-nite znaci na sudir pome|u berzata i eden od negovite klu~ni akcioneri Singapur-skata berza, koja duri neo-damna se otkaà od svoeto mesto vo odborot na BSE. Sega Singapurskata ber-za pravi napori da se dobliì do rivalot na BSE odnosno Nacional-nata berza na Indija, koja e zna~itelno pogolema i poagresivna vo odnos na BSE. Sepak, do prekinu-vaweto na ova partnerstvo pome|u dvete berzi nema

da dojde vo dogledno vreme so ogled na toa {to udelot na Singapurskata berza vo iznos od 4% e zatvoren vo BSE barem za period od u{te 4 godini.Od druga strana Dubai holding, koj e vo sopst-venost na emiratskiot vladetel {eikot Mohamed bin Ra{id al-Maktum, ve}e podolgo vreme se obiduva da najde izlez od BSE.Vo vrska so celata ovaa situacija be{e pobarano i izjava od strana na Madhu Kanan izvr{niot direk-tor na bombajskata berza BSE, koj na ovaa pozicija e ve}e edna godina. Na toa

Nakan izjavi deka ne moè da komentira za pra{awa povrzani so akcionerite na berzata.No, zatoa pak istakna deka negoviot fokus e pove}e naso~en kon gradewe na silen brend od berzanskiot indeks *Sensex koj momen-talno e referenten indeks na Indija - i zgolemuvawe na tehnolo{kiot razvoj, koja ima seriozno zaosta-nuvawe zad svojot glaven konkurent Nacionalnata berza na Indija.Isto taka, Kanan planira negoviot fokus da bide naso~en na podobruvawe na transparentnosta za {to

PROBLEMI SO PEDALOT ZA GASNa po~etokot od godinata Toyota iskusi golemi prob-lemi poradi defektot na seriski proizvedenite pedali za gas, poradi {to od pazarot mora{e da bidat povle~eni duri osum milioni vozila.Aktuelniot pretsedatel Akio Tojoda kako da podzab-oravi na praviloto na “pette zo{to” postaveno od negoviot pra-pradedo i ne uspea da se spravi so problemot koj na kompanijata & predizvika ogromna finansiska {teta, a pretrpen e i udar vrz renometo na brendot.Pokraj toa {to od prodavnicite bea povle~eni osum iljadi vozila, Toyota be{e prinudena da prekine so razvojot na novi osum modeli. No, neli osumkata e sre}en broj, pa poslednite predviduvawa velat deka ovaa kompanija ja o~ekuva duplirawe na zarabotkata vo posledniot kvartal od 2010 godina.

� Muzejot na kompanijata vo Odaiba

fabrikata vo Ai~i.No, toa ne zna~i deka Toyo-ta ne ja deli te{kata sudbi-na na japonskoto op{testvo vo povoenite denovi, koga nacijata gi le~e{e ranite od uàsnata vojna.Kako rezultat na restrik-tivnata fiskalna politika sprovedena od okupator-skite sili na SAD, seme-jstvoto e prinudeno da go prodade najgolemiot del od sopstveni~iot kola~ vo Toy-ota. Sepak, kompanijata op-stojuva i kako mitolo{kiot Feniks se podiga od pepelta na propasta i zapo~nuva so svoeto osvojuvawe na svetskiot pazar.Vo 1950 godina vo fab-rikata bea proizvedeni 300 kamioni, {to za malku }e dovede{e do bankrot. Sepak, po~etokot na Ko-rejskata vojna na Toyota & go obezbedi istoriskiot dogovor so vojskata na SAD za isporaka na 5.000 kamioni, so {to od koren ja podobri ekonomskata mo} na firmata.Vo 1956 godina modelot “kraun” e prviot {to e iz-vezen na pazarot vo SAD, za istata godina vo Brazil da se otvori prvata povoena fabrika, nadvor od granic-ite na Japonija. Vo 1960-ta godina, pak, Toyota go {iri proizvodstvoto vo Tajland, koga uspeva da stigne do fantasti~nata brojka od proizvedeni deset milioni avtomobili godi{no.Ogromniot rast trae s$ do 1982 godina koga kompani-jata seli zna~itelen del od proizvodstvoto vo zapadna Evropa i SAD, a od 1990 godina taa se vbrojuva me|u najza~ajnite avtomobilski kompanii vo svetot. Denes Toyota e najgolemiot proiz-voditel na motorni vozila vo svetot, nadminuvaj}i ja slavata na izvikanite imiwa od Germanija i Italija. Brendot na Toyota vo momentov se procenuva na 31,3 milijardi dolari i toa e apsoluten rekord me|u proizvoditelite na avtomobili.Vo naredniot broj na “Kapital” }e ~itate za konceptot na Intel. Doz-najte zo{to Pentium e na-jprodavaniot hardverski procesor vo svetot.

UDEL VO BERZATA VO BOMBAJ

ve}e napravi promena na pogolemiot del od povisokoto rakovod-stvo, pri toa regruti-raj}i direktori so me|unarodno iskustvo kako i preku imenu-vawe za pretsedatel

na berzata na Subra-maniam Ramadori, koj na ovaa pozicija doa|a kako porane{en {ef na najgolemata IT-kompanija vo Indija, Tata Kon-sultansi Srvisis (Tata Consultancy Services).

FUN BUSINESS30.07.201016

GLEDAJ, SLU[AJ I UÎ KAKO BRENSON

LEKCII ZA @IVOTOT I BIZNISOT

Ser Ri~ard Brenson tvrde{e deka ni{to ne nau~il od knigite i na u~ili{te. Sopstvenikot na 1,5 milijar-di funti sega napi{al kniga so lekcii za ìvotot i biznisot, nastanata od porivot na uspe{niot ~ovek so ostanatiot svet da gi spodeli sovetite i primerite koi go inspirirale za da zapo~ne od nula i da si gi ispolni site negovi soni{ta

��

Koj bi rekol deka m i l i j a r d e r o t Ri~ard Brenson, osnova~ot na kom-panijata Virxin,

koj vo ìvotot steknal go-lemo bogatstvo tvrdej}i deka ni{to nema nau~eno od knigite, pa zatoa i begal od u~ili{nite ~asovi, sega re{il da napi{e kniga so soveti kako da se dojde do bogatstvo? Verojatno e mo`no: moèbi i zatoa ne-govata kniga se vika “Ni{to ne e nevozmo`no”. Mora da mu se veruva, bidej}i knigata e potpi{ana od avtorot koj go sozdade brendot Virxin, koj zapo~na kako muzi~ki producent i izdava~, pa potoa se prenaso~i vo aviobiznisot, koj mu ovozmoì da si kupi 2 tropski ostrovi i da stigne na 261 mesto na listata na najbogati lu|e spored “Forbs”, procenet na 1,5 milijarda funti. Knigata so lekcii za ìvotot i bi-znisot, kako {to objasnuva Brenson, nastanala od po-rivot na uspe{niot ~ovek so ostanatiot svet da gi spodeli sovetite i primerite koi go inspirirale za da zapo~ne od nula i da si gi ispolni site negovi soni{ta. Vo tie lekcii Brenson koristi kratki poenti, vo stilot “Samo napravete go toa”, “Probuvajte povtorno odno-vo”, “Pomagajte si edni so drugi”, “Koga ne e zabavno, prodolète ponatamu”, “Ne àlete za ni{to”, “Odrète go va{iot zbor” ili, pak, “Ne go gubete vremeto – zgrap~ete gi mo`nostite koi vi se nudat”... Iako Brenson, roden i po-rasnat vo Velika Britanija, begal od ~asovite vo sred-noto u~ili{te, toa ne go spre~ilo da osnova sopst-veno spisanie u{te kako 16-godi{nik. Negoviot magazin

bil osnovan za da se zaba-vuva, da protestira protiv vojnata vo Vietnam, i zatoa {to vo sredno{kolskiot vesnik ne moèl da gi ob-javuva negovite tekstovi protiv tradicijata pomla-dite u~enici da im bidat sluìteli na postarite, od koi i onaka dobivale }otek. Potoa, protiv zadolìtelnata veronauka i prisustvo na bogoslu`bite, raboti koi im bile neomileni na site britanski tinejxeri. Vo negoviot prv buntovni~ki

potfat Brenson videl mo`nost i da zaraboti. Toa {to maga-zinot go pravel za sopstvena du{a ne go isklu~uvalo soznanieto deka negovite vrsnici bile raspoloèni da platat za primerokot od takov buntovni~ki vesnik, pa sfa}aj}i deka studentite moàt da bidat mnogu verna publika, go osnoval vesnikot “Student”. A, bidej}i ni{to ne e nevozmo`no, Brenson vo “Ni{to ne e nevozmo`no” opi{uva so kolku malku pari, pozajmeni od majka

mu, zapo~nal so izdava~kiot biznis. Formiraj}i se kako ~ovek i biznismen vo {eesetite godini, bilo sosema logi~no da se zafati za u{te edna pretpriemni~ka uloga vo buntovni~kata sfera. Vo 1967 godina ja sozdava Virx-in rekords, izdava~ka ku}a i sinxir prodavnici za plo~i, no nikoga{ ne im robuval na stereotipite. Naprotiv, sekoga{ otvoren za novite inicijativi, negovata kom-panija dosega se zanimavala i so ven~anici, trgovija so vina, knigi, mobilni telefo-ni, vozovi... Poslednive dve decenii vo svetskiot biznis e najpoznat po aviokompani-jata Virxin atlantik ervejz, a narednite decenii ima namera da stane i pioner vo vselenskiot turizam. Mora da priznaeme, prili~no golem uspeh za mom~eto koe posakalo samo da se pobuni protiv postojnite {emi vo u~ili{teto i op{testvoto. Ottamu, negovoto tvrdewe vo kni-gata deka denes ni{to ne e sig-urno i odnapred zadadeno, tuku ` i v o t o t m o ` e da bide d o l g a borba, moè da se prifati kako gen-eralna maksima. “Lu|eto mora da odlu~at koi im se prioritetite ako sakaat da postignat ne{to”, pi{uva Brenson, objasnuvaj}i go negovoto kredo deka ednos-tavno mora da se odlu~ite za nekoja rabota, da prese~ete i postojano da ja imate na um kineskata pogovorka koja veli deka patuvaweto od iljada milji zapo~nuva so


prviot ~ekor. “Nikoga{ ne sum se otkaùval od nekoja ideja koja me vozbuduvala, ili ideja za koja sum imal dobro ~uvstvo, samo zatoa {to ne sum znael kako da ja sprovedam vo momen-tot. ]e pra{uvam lu|e, }e istraùvam, }e pronajdam na~in. Gledawe, slu{awe i u~ewe – toa se rabo-tite koi bi trebalo da gi pravime cel ìvot, a ne samo na u~ili{te”, pi{uva Brenson. Ri~ard Brenson, koj ve}e podolgo vreme ja ima i blagorodni~kata titula ser pred negovoto ime, dodelena od britanskata kralica, gi ohrabruva traga~ite po us-pehot, ako e nu`no, i na toa da najdat dupka vo zakonot niz koja }e ja “protnat” niv-nata biznis-ideja. Sosema prigodno za buntovnikot koj, ne od v~era, smeta deka “Pravilata i taka gi pi{uvaat birokratite so mnogu slobodno vreme”. Kako najdobar primer za toa ja poso~uva sopstvenata majka. Vo Britanija pred

Vtorata svetska vojna na ènite im bilo

zabraneto da pi-

lotiraat so avioni, no toa ne ja spre~ilo da se vraboti vo nekoja aviokom-panija, da ubedi nekoj pilot tajno da ja obu~uva, a potoa maskirana vo ma` i samata da poleta so avion. Na krajot, no ne i naj-malku va`no – naprotiv! – Brenson ja istaknuva potrebata od publicitetot. “Ne se se}avam deka neko-ga{ sum patel od nedostig na samodoverba”, otkriva sopstvenikot na Virxin, koj potencira deka sekoga{ i vo sekoja mo`na situacija go reklamiral negovoto i imeto na kompanijata. Taka se sozdava brend. “Reklama, publicitet, pro-paganda, nare~ete go toa kako sakate, ama deluva! Duri i samata priroda pravi pretstava: cve}eto, pticite, duri i buba~kite se per~at. Konkurencijata vo svetot e tolku golema {to ako sakate ne{to da pro-dadete, mora da napravite toa da bide zabeleàno”, zaklu~uva Brenson.

Golemoto pijano vo bela boja, na koe muziciral Elvis Prisli, }e odi

na aukcija vo Memfis sledniot mesec. Zaedno so nego na aukcijata vo

rodniot kraj na kralot na rokenrolot }e odi i originalniot dogovor koj go potpi{al Prisli so muzi~kata kompanija RCA Records vo 1955 godina.

MILION DOLARI ZA PIJANOTO NA PRISLI

MEMORABILII

Par~eto hartija za izdavawe plo~i, zaedno so dokumentot za negovata ku}a i imotot nare~en Grejslend; pismoto do toga{nata devojka, is-prateno vedna{ po sta-puvaweto vo redovite na vojskata na SAD... se del od spektarot vredni memo-rabilii (se}avawa), 270 na broj, koi }e bidat ponudeni na javna licitacija na 14 avgust vo Memfis. No, sepak, razbirlivo e deka ne privlekuvaat tol-kavo vnimanie kolku {to se vrednuva beloto pijano. Zatoa i o~ekuvawata na aukciskata ku}a se deka negovata cena }e ja premine i granicata od 1 milion dolari. Elvis Prisli ve}e polov-ina vek e slaven kako nekrunisan kral na ro-

Ri~ard Brenson – kniga so lekcii od �~ovekot koj ne gi po~ituval pravilata

Brenson - neboto e osvoeno, �na red e vselenata

Beloto pijano na Elvis Prisli �

kenrolot. “Crne~kiot” glas na beliot ~ovek se smeta za presvrtnica, ne samo vo pop i rok muzikata, tuku i vo popularnata kultura na dvaesettiot vek. Imotot Grejslend po negovata smrt se pret-vori vo cel na axila-kot na bezbroj negovi oboàvateli. No, osven mitskiot Grejslend, pos-tojat i drugi formi na ~estvuvawe na kralot Elvis: niz svetot i den-denes se odrùvaat brojni manifestacii na koi tradicionalno se bira negoviot najdo-bar dvojnik. A, beloto pijano }e pretstavuva i pove}e od obi~en suve-nir vo kolekcijata na nekoj posveten roker.

30.07.2010 17FUN BUSINESS

KRAJ ZA [PANSKATA KORIDA

Vo Par l a m e n t o t na Katalonija, vo [panija, vo sreda-ta be{e izglasana

zabrana za odrùvawe na borbite so bikovi, ili popularnata korida. Iako glasaweto bilo tesno, s o s amo 4 g l a s a prednost, Ka ta lo -ni ja na toj na~in s t a n a p r v a t a

�� Kataloncite ne go smetaat bikot za nacionalen simbol kako drugite ìteli na [panija, pa zatoa i formalno gi zabranija koridite vo nivnata pokraina

MAGARETO PROTIV BIKOT ZA POLITI^KA PREVLAST

pokraina vo [panija koja gi zabranila borbite so bikovi. Iako, formalno gledano, Ka-narskite Ostrovi koi isto taka spa|aat vo {panskata re-

publika gi zabranile koridite u{te vo 1991 godina, faktot {to ne se raboti za kontinentalniot del na [panija i toa {to 7 godini

pred zabranata

ne se ni odrùvale koridi na Kanarskite Ostrovi, go pravi potegot na Kataloncite isto-riski. Toj po~nuva da vaì so po~etokot na 2012 godina.Koridite se pove}evekovna tradicija na Iberiskiot po-luostrov, no denes se smetaat za primitivna i mnogu surova manifestacija, protiv koja redovno protestiraat borcite za za{tita na ìvotnite. Kataloncite, kako dokaàni

avtonomisti, i pred ovaa formalna zakonska zabrana gi manifestirale nivnite tradicionalno sprotivstaveni gledi{ta so {panskata pres-tolnina. Vo cela Katalonija korida se odrùva samo vo glavniot grad, Barselona, i toa 15-ina borbi godi{no, pred relativno mal broj gleda~i, glavno kako edna od priredbite vo tradicio-nalnata turisti~ka ponuda. Vo sporedba so iljadnicite borbi so bikovi vo drugite delovi na [panija, ili so

20-te iljadi gleda~i koi ja ispolnuvaat arenata za ko-rida vo Ma-drid, Katalon-cite navistina ne se zavisnici od adrenalinot na koridata. Poznava~ite na kat-

alonskiot duh tvrdat deka koridata nikoga{

i ne bila cvrst za{titen znak na taa {panska oblast.

Zatoa i odlukata na kata-lonskiot Parlament pove-}e se smeta kako “politi~ko pra{awe”, odnosno kako kontinuitet na avtonomnata politika na Kataloncite, koi postojano odat protiv madrid-

skata struja. Pa, taka, go spomenuvaat primerot od po~etokot na mesecov, koga na ulicite na Barselona izlegoa pove}e od milion lu|e kako poddr{ka na ide-jata za dràvno osamostoju-vawe na Katalonija, a dva dena podocna, koga [panija stana svetski prvak vo fudbal, pomalku od sto iljadi fanovi. Iako, glavni-nata na {panskiot tim koj stana svetski {ampion go so~inuvaa Katalonci, igra~i na Barselona. Borbata so simbolite na politi~kata i etni~kata posebnost se gleda i vo toa {to bikot e nacionalen znak na [panija, dodeka Kataloncite go smetaat bikot za uvezen, a kako svoj simbol go imaat – magareto. Za Kataloncite bikot e simbol za rasplod i borba, odnosno nekorisen, za raz-lika od magareto koe mnogu raboti i e poizdr`livo. Borbata na bikot i magare-to se prenesuva i na poleto na prakti~nata ekonomska bitka za nezavisnost na Katalonija. Katalonija so 7 milioni ̀ iteli so~inuva 15% od naselenieto na [panija, no sozdava 25% od nacionalniot BDP. Rabotite poleka se pomestuvaat, pa pred 4 godini nacionalniot Parlament vo Madrid ja priznal katalonskata pov-elba za avtonomija, koja & dava pogolemi ovlasuvawa na katalonskata vlada. No, koga Ustavniot sud na [panija ukinal dvaesetina ~lenovi od povelbata i

utvrdel deka koristeweto na terminot nacija vo pre-ambulata na Ustavot na Katalonija nema pravna vrednost, se slu~ija tie golemi demonstracii vo Barselona spomenati pogore vo tekstov. Politi~kata borba so razli~nosta na simbolite prodolùva i ponatamu, pa taka koga Barselona i drugite katalonski gradovi se proglasija za ciudades antitaurinas (gradovi protiv bikovite), “originalnite” {panski gradovi izglasuvaa rezolucii so koi koridata se proglasuva za kulturno nasledstvo. Tie {to se za opstojuvawe na koridata se povikuvaat ne samo na vekovnata tradicija, tuku i na fascinacijata so nea od strana na golemite imiwa na knièvnosta i slikarst-voto vo 20-ot vek. Za niv “vistinski” ma` vo umet-nosta e Ernest Hemingvej, koj pi{uval za vozbudata vo koridata koja ja gledal vo Pamplona vo dvaesettite godini, opi{ana vo negovite dnevnici i romanot “Son-ceto povtorno se ra|a”, a bil prijatel i so mnogu to-readori. Vo toj red spa|a i najslavniot {panski slikar, Pablo Pikaso, koj kako dete vo Malaga u~el za umetnosta crtaj}i tokmu bikovi. Biko-vite gi ima i na negovite podocne`ni platna, a i samiot organiziral borba so bikovi vo seloto Vajari, Francija, kade {to ̀ iveel desetina godini po Vtorata svetska vojna.


Borba so bikovi, no i so politi~ki simboli �


SPORTLIFE30.07.201018

IDEALNITE @ENI NA ]IRO

STARIOT LISEC JA OTKRI SVOJATA NE@NA STRANA

Legendarniot hrvatski fud-balski tren-er Miroslav ]iro Blaèvi} e posto jano prisuten vo

mediumite od regionot. Bez razlika dali se raboti za uspeh na ekipite ili rep-rezentaciite {to gi vodi ili, pak, e vo mediumska vojna so nekoj negov bli-zok prijatel ili omrazen neprijatel, toj e vistinski magnet za novinarite.Iako e potpolno okupi-ran so fudbalot i nego-viot anga`man vo [angaj, ]iro, sepak, najde moment za da se opu{ti i za da ja otkrie svojata malku poznata ne`na strana. Toj gi otkri svoite idealni èni, koi bez isklu~ok se peja~ki ili akterki, ili i ednoto i drugoto, a pove-}eto se od negovata gene-racija ili ne{to postari. Marlen Ditrih, Greta Garbo, Odri Hepbern i Silvano Mangano se edni od najgla-muroznite divi od film-skoto platno, ovekove~eni vo holivudskata istorija. No, sekoga{ kontrover-zniot ]iro vo dru{tvoto na ovie èni ja vmetna i Vlatka Pokos, koja iako svoevremeno potpevnuva{e, te{ko deka bi moèla da se stavi vo redot na seriozni muzi~ki umetnici, a nejzi-noto iskustvo so kamerata e vrzano za nekolku tok-{ou, no i so ~estoto druèwe so paparacite. Svojata slava vo Hrvatska, i delumno vo regionot, Pokos ja zasluì so brakot, no i so ekstremno popularniot razvod {to go ima{e so biznismenot Josip Radeqak, poznat kako Dikan, i porane{en soprug na po~inatata glumica Ena Begovi}.No, ]iro e ]iro i toj e sekoga{ vo pravo, a koga ne e i ne se griì premnogu za toa. Te{ko deka nekoj drug }e se osudi kutrata Vlatka da ja stavi vo ista re~enica so Odri Hepbern ili Greta Garbo, no toa nemu ednos-tavno ne mu pretstavuva nikakov problem.Toj nema{e problem i koga be{e selektor na bosan-skata reprezentacija, a be{e obvinuvan deka na natprevarite na selekcijata {to ja predvodi naviva~ite se koristat so govor na omraza. Na ova ]iro odgo-vori so "bolka vo poloviot organ" i nikoga{ pove}e ne go dobi istoto pra{awe.Vo momentov toj e trener vo fudbalskiot klub od [angaj vo Kina, od kade {to pora~uva deka Kine-zite go oboàvaat fudbalot, igra~ite se dobri, no ne znaat da postignat gol. Vo manir na golem profesiona-lec, toj tvrdi i deka nemal vreme nitu da pro{eta niz ulicite na [angaj, nitu da “skokne” do poznatata ulica Nanjing kade {to se nao|aat golemite prodavnici, bidej}i nego go interesira edin-

stveno fudbalot.“Slu{aj sine , jas ovde ìveam za fudbalot, ne izleguvam od kampot ili hotelot vo koj sum smesten. Se druàm edinstveno so lu|eto od timot i so drugi lu|e ne komuniciram. Koga dojdov me smestija vo iz-vonreden hotel kade {to apartmanot be{e navistina rasko{en. No, ottamu mi be{e potreben cel ~as za da stignam do stadionot, zatoa se preseliv vo pomal hotel, kade {to uslovite se mnogu polo{i, no pove}e ne gubam vreme vo soobra-}ajot”, glase{e odgovorot na ]iro, na pra{aweto isprateno od novinarot na "Jutarwi list".Vo edno drugo intervju toj prizna deka s$ u{te ne moè da gi priznae godi-nite. Ludata starost go tera da vozi Por{e, a na vnucite ne im dozvoluva da go vi-kaat dedo, tuku papi.“Gi oboàvam site moi vnuci, no te{ko se pomiru-vam so faktot deka sum dedo. Toa me potsetuva kolku sum star”, veli 75-godi{niot Blaèvi}, ~ij op{toprifaten prekar e “trener na site treneri”.Stariot lisec neodamna prestojuva{e vo Belgrad kade {to gi snimi scenite za filmot “Montevideo bog te video”. Toa e prikazna za reprezentacijata na Kralstvoto Jugoslavija na koja & trebale tri meseci za da pristigne vo Urugvaj na prvoto svetsko prven-stvo. Blaèvi} go glumi toga{niot selektor Anto Pondakovi}.

]iro gi otkri svoite idealni èni, koi bez isklu~ok se peja~ki ili akterki, ili i ednoto i drugoto, a pove}eto se od negovata generacija ili ne{to postari. Marlen Ditrih, Greta Garbo, Odri Hepbern i Silvano Mangano se edni od najglamuroznite divi od filmskoto platno, ovekove~eni vo holivudskata istorija

No, sekoga{ kontroverzniot ]iro vo dru{tvoto na ovie èni ja vmetna i Vlatka Pokos, koja iako svoevremeno potpevnuva{e, te{ko deka bi moèla da se stavi vo redot na seriozni muzi~ki umet-nici, a nejzi-noto iskustvo so kamerata e vrzano za nekolku tok-{ou, no i so ~estoto druè-we so papa-racite


Trenerot na site treneri: Miroslav ]iro Blaèvi}

Greta Garbo Marlen Ditrih

Silvana Mangano

Vlatka Pokos

Trenerot nasite treneri: Miroslav ]iro

r rMiroslav ]iro Miroslav ]iro

r

Blaèvi}

Silvana ManganoOdri Hepbern

30.07.2010 19SPORT

SPORTSPORT

Moèbi nekoi lu|e pomislija deka jas }e gi predadam svoite pomo{nici, verojatno zatoa {to tie bi napravile taka da bea na moeto mesto. No, jas ne sakav da go napravam toa


Poslednata proverka na finan-siskata sostojba na fudbal-skiot klub

na Barselona, pokaùva deka klubot ja zavr{il minatata sezona so negativa od 77 milijardi evra. Ova e rezultat od revizijata izvr{ena od revizorskata ku}a Diloit, koja {to be{e angaìrana od novoiz-braniot pretsedatel na katalonskiot tim, Sandro Rosel.Ovaa nova sostojba e dijametralno sprotivna od zavr{nata smetka potpi{ana od biv{iot predvodnik na adminis-tracijata na Barsa, Hoan Laporta koj na denot na negovoto zaminuvawe od pretsedatelskata funkci-ja, objavi deka klubot ja zavr{il so profit od 16,5 milioni evra. Toga{ Laporta istakna deka prihodite na klubot bile 445,5 milioni evra, dodeka rashodite iznesu-vale 429 milioni.Spored izve{tajot na Diloit, tro{ocite na ekipata vsu{nost bile 477 miioni evra, dodeka prihodite se 400 milio-ni. Ovie novi soznanija go vklu~ija alarmot vo Barselona, ~ie novo izbrano rakovodstvo

LAPORTA GO “FRIZIRAL” FINANSISKIOT IZVE[TAJ

Izvonrednite rezultati {to gi postignuva Barselona, ne se vo skladot so nejzinata finansiska sostojba

TA@NATA ISPOVED NA MARADONA

Sega ve}e biv{ selektor na argentinskata fudbalska reprezentacija, Diego Armando

Maradona go otvori srce-to i na pres-konferencija go vperi prstot kon lu|eto {to gi smeta za vinovni i odgovorni za toa deka toj pove}e ne e predvodnik na “Gau~osite”.Prvoobvineti se pretse-datelot na fudbalskata federacija, Hulio Grodona i direktorot na istata organizacija, Karlo Bi-qardo.“Grodona me laè{e, a Biqardo me predade”, so ovie zborovi Maradona ja zapo~na besedata na koja so mali prekini, predizvikani od pla~ewe i napadi na bes, toj na argentinskite novinari im ja objasni pri~inata za propadnatite pregov-ori, od koi site o~ekuvaa prodolùvawe na negoviot selektorski dogovor.“Otkako ispadnavme od Svetskoto prvenstvo vo Ju`na Afrika Grodona pred svedoci mi soop{ti deka e mnogu zadovolen od mojata rabota i deka saka

da prodolàm. No, po mo-eto vra}awe vo Argentina rabotite se smenija i toa na nekoj bizaren na~in, a taka be{e i na posledniot sostanok odràn vo pone-delnikot. Po pet minuti razgovor toj mi kaà deka saka jas da ostanam, no ne i mojot stru~en {tab. Koga mi go soop{ti toa, toj, vsu{nost, saka{e da mi kaè deka ne saka jas da ostanam vo sostavot. Gro-dona dobro znae{e deka jas ne moàm da ostanam bez svoite pomo{nici. Jas zastanav zad niv. Moèbi nekoi lu|e pomislija deka jas }e gi predadam svoite pomo{nici, verojatno za-toa {to tie bi napravile taka da bea na moeto mesto. No, jas ne sakav da go napravam toa”, izjavi “bo`jata raka”.Maradona se nafrli i vrz svojot porane{en trener, Karlos Biqardo, pod ~ie rakovodstvo toj be{e izbran za najdobar

fudbaler na Mundijalot vo 1986-ta godina, a Argenti-na ja osvoi vtorata titula svetski prvak.“Dodeka nie go oplaku-vavme porazot od Ger-manija, Biqardo mi rabote{e zad grb za da dobijam otkaz. Da potsetam deka mene me dovedoa vo reprezentacijata za da gi smiram raskarani-te strani, da go izgasam

LA LIGA

FUDBAL

“BALOTELI PONEKOGA[ NE GO KORISTI MOZOKOT”

Ekipata na Man~ester Siti e vo intenzivni pre-govori so Inter

od kade {to posakuva da go otkupi dogovorot na Mario Baloteli, 19 godi{niot centarfor na milanskiot klub.Iako so ni{to ne predizvikan, trenerot na Real Madrid @oze Muriwo, jasno & dade besplaten sovet na upravata na klubot, predupreduvaj}i ja za problemati~niot karak-ter na mladiot fud-baler, na kogo toj dve godini mu be{e trener vo Inter.“Mom~eto ima neve-rojatni kvaliteti, no ponekoga{ ne znae kako da go koristi mozokot. ]e vi go dadam prim-erot od polufinaleto so Barselona vo ligata na evropskite {ampioni. Go staviv vo igra, a toj be{e celosno stati~en, ne im pomaga{e nitu na soigra~ite od odbrana-ta”, istakna Muriwo.Vo vremeto dodeka trae{e sorabotkata pome|u Muriwo i

Baloteli, tie posto-jano bea na “no`”. Portugalecot se obide so niza pedago{ki i disciplinski merki da go opameti talentiran-iot fudbaler, no nikako ne uspeva{e vo toa. Vo edna prilika Muriwo kaà deka Baloteli e najmrzeliviot fudbaler {to toj go videl.25 milioni evra e ponudata na Siti, {to e izvonredno visoka po-nuda za fudbalerot so problemati~en karakter. No, aktuelniot menaxer na klubot od Man~ester, Roberto Man~ini be{e trener i na Inter, a negova be{e i odlukata Baloteli so samo 17 godini da se prefrli vo seniorskiot tim.

Iako pove}e ne se zaedno, ver-balnata vojna pome|u Muriwo i Baloteli prodolùva


mora{e da reagira so podignuvawe na nov krdit, ovoj pat vo visina od 150 milioni evra.“Izvonrednite rezul-tati {to gi postignuva Barselona, ne se vo skladot so nejzinata finansiska sosotojba”,

so àlewe konstatira{e potpretsedatelot Havier Faus.Vkupniot dolg na {pan-skata La liga vo momen-tov iznesuva neverojatni 3,5 milijadi evra, od koi 442 milioni se dolgovi napraveni od Katalon-cite, tvrdi Hoze Marija Gaj, ugleden profesor po sportski menaxment pri Univerzitetot vo Barselona.O~ajno lo{ata finansis-ka sosotojba vo {pan-skiot fudbal se zakanuva so bankrot na Primera

division i zgasnuvawe na nekolku ekipi, a me|u zagrozenite se nao|aat i golemite imi-wa na evropskiot fudbal Valensija i Atletiko Madrid.Minatata sezona za 300 milioni evra e zgolemen dolgot na prvoliga{ite, a edinstveno Real Madrid i Numansija ostvarile pofit. Najzagrozena e ekipata na Majorka, na koja poradi finansiskiot kolaps & be{e zabraneto da nastapuva vo evropskite kupovi.

77e minusot na Barselona vo

minatata sezona

so àlewe konstatira{e division i zgasnHoan Laporta ostavi “dupka” na kontoto na Barsa

poàrot i vo toa uspeav, iako postojano nekoj mi zabiva{e no` od pozadi”.Maradona na selektor-skata pozicija se zadrà 20 meseci, a negoviot posleden natprevar na kormiloto na Argentina e onoj od ~etvrtfinaleto od Svetskoto prvenstvo, koga negovite izbranici bea katastrofalno porazeni od Germanija so 4:0.

fudbaler na Mundijalot vo p

Sekoga{ emotivniot Diego ne propu{ti da pu{ti solzi i na poslednata pres-konferencija vo Buenos Aires

Documents

94-KAPITAL-30.07