1

คำ�นำ�

ครมความปรารถนาเปนอยางยงทอยากจะเหนนสตทกคน

สำาเรจเปนบณฑตจฬาฯ ทสมบรณแบบ คอเปนคนเกงและด โดยใน

ทน ตองประกอบดวยคณลกษณะสำาคญครบทง 9 ดาน ซงใชคำายอวา

“ร-คด-ทำ� สข-นำ�-ไทย จต-ใฝ-ธรรม” หนงสอเลมนจงไดจดทำาขนเพอ

อธบายถงคณลกษณะทง 9 นอยางครบถวน ครจงหวงวานสตจฬาฯ

ทกคนจะไดอานและทำาความเขาใจ รวมทงคอยพจารณาอยเสมอๆ วา

ไดพฒนาตนเองจนสำาเรจเปนบณฑตทถงพรอมดวยคณลกษณะตามท

คณาจารยและจฬาลงกรณมหาวทยาลยมงหวงไวแลวหรอยง

ขอใหศษยทกคนโชคด

ผศ.ดร.ม.ร.ว. กลยา ตงศภทย

รองอธการบด

32

คณลกษณะบณฑตทพงประสงคของจฬ�ลงกรณ มห�วทย�ลย “บณฑตจฬาฯ เปนผทมคณคาของสงคมโลก”

รรอบ

รลก

มคณธรรมและจรยธรรม

มจรรย�บรรณ

ใฝร

รจกวธก�รเรยนร

ส�ม�รถคดอย�งมวจ�รณญ�ณ

ส�ม�รถคดรเรมสร�งสรรค

มทกษะในก�รคดแกปญห�

มทกษะท�งวช�ชพ

มทกษะท�งก�รสอส�ร

มทกษะท�งเทคโนโลยส�รสนเทศ

มทกษะท�งคณตศ�สตรและสถต

มทกษะก�รบรห�รจดก�ร

Poetic

“เปนเลศ” “เกง”

มความร คอ...

รรอบ: มความรในหลายสาขาวชา และสามารถประยกตใชในการดำารงชวต รเทา

ทนการเปลยนแปลงของสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม

รลก: มความรความเขาใจในสาขาวชาทเรยนอยางถองแทและเปนระบบ ทงหลกการ

ทฤษฎ และการประยกตใช มความรททนสมยในสาขาวชาทเกยวของ

54

ปญญาแหงจามจร“การศกษาหาความร ไมวาดวยเรองอะไร

มอย 3 ระยะ คอ เรยนรวาอะไรเปนอะไร

เพอเปนพนฐานความรของเรองนนเสยกอน

แลวนำาความรนไปใชใหเกดประโยชนขน

และจนเกดความชำานาญเชยวชาญเปนศลปะ

อนเปนขนสดทายของความร

แลวทานจะเกดความสนใจ

กระทำาใหเปนสขใจทแทจรง

...

เพราะความรไมวาวชาใด

จะเปนวทยาศาสตร สงคมศาสตร หรอมนษยศาสตร

ยอมมประโยชนและความสำาคญแกชวตคน

ไมยงหยอนไปกวากน

...

ในทสดขาพเจากรสกวาวชาความรตางๆ ทกวชา

ยอมเปนปจจยนำาไปสจดหมายปลายทางเดยวกนทงหมด

คอ สขกายสบายใจ

-พระยาอนมานราชธน-

ขอ 1 มคว�มร

“เรยน”

“คนควา”

“ขยน”

“เลน”

76

บนทกความร

มนษยสมบรณ

ขอ 2 มคณธรรม

98

ขอสองถามวา ในเรอนอาศยนน สงใดคมทสด สงใดทอทสด

ศษยคนโตตอบวา ในเรอนอาศยนน มดยอมคมทสด เพราะใชตดฟนสงตางๆ คอน

ยอมทอทสด เพราะใชทบตสงตางๆ ใหบบแบน

ศษยคนรองตอบวา ในเรอนอาศยนน คำาพดยอม

คมทสด เพราะหากใชคำาพดไมระมดระวงกอาจบนรอนความ

สมพนธได สวนความโกรธยอมทอทสด เพราะไมอาจแกไข

ปญหา ดงมดทอมอาจฝานผลมะมวง ดแตจะทำาใหชำาไป

ศษยคนเลกตอบวา ในเรอนอาศยนน ผอาวโสยอมคมทสด เพราะประสบการณ

ขดเกลาใหมความคดคมชด สวนผเยาวยอมทอทสด เพราะยงเหนสงตางๆ ไมกวางไกล

ขาดมานะและอดทน ทำาการใดอาจผดพลาดไดงาย ยงตองเรยนรอกมาก

ขอสดท�ยถามวา หากไดเปนเจาสำานกเหนอศษยทงหลาย ศษยทงสามเหนวา

สงใดสำาคญทสด

ศษยคนโตตอบวา ความสามคคสำาคญทสด เพราะหากมความผกพนสามคคยอม

กระทำาสงตางๆ รวมกนโดยพรอมเพรยง ชวยเหลอใหสำานกดำารงอยไดอยางมเกยรต

ศษยคนรองตอบวา ความรสำาคญทสด เพราะเจาสำานกผมปญญาอาจนำาพาสำานก

ใหรอดพนจากภยตางๆ ทงยงสรางความกาวหนาใหแกสำานกไดยงกวาผดอยปญญา

ศษยคนเลกนงเงยบอย ไมตอบสงใด

กาลครงหนง...

ปราชญเฒารบศษยไว 3 คน ครนผเปนอาจารยปวยใกลสนอายขย จงเรยกศษย

ทง 3 มาทดสอบเพอหาผสบทอดสำานกตอไป ใชวธคดเลอกดวยคำาถามสามขอ

ขอแรกถามวา ในแวนแควนหนง สงใดแขงทสด สงใดออนทสด

ศษยคนโตตอบวา ในแวนแควน ดาบยอมแขงทสด เพราะใชตอสหรอปองกนศตร

ได สวนประตเมองยอมออนทสด เพราะเปนทางเขาสเมอง หากศตรยดไวได

ยอมถอวาเสยเมองแลว

ศษยคนรองตอบวา ในแวนแควนหนง กฎหมายยอมแขงทสด เพราะบงคบผคน

ดวยโทษทณฑ และลาภยศสนจางยอมออนทสด เพราะกระตนคนใหทำาตามดวยความโลภ

ไมตองเปลองแรงบงคบแตอยางใด

ศษยคนเลกตอบวา ในแวนแควนหนง สงทแขงทสดและ

ออนทสดคอใจผคน หากใจคนมนคง แมศตรมากมายกอาจรวมกน

ตานทานไวได แตหากใจคนออนแอ กอาจพายทงศตรภายนอก

และภายใน

มคณธรรม คอ...

มคณธรรมและจรยธรรม: ศรทธ�ในคว�มด มหลกคดและแนวปฏบตในท�งสงเสรมคว�มด

และคณค�คว�มเปนมนษย มคว�มรบผดชอบ มศลธรรม ซอสตยสจรตและส�ม�รถอยรวมกบ

ผอนในสงคมอย�งสนต

มจรรยาบรรณ: มระเบยบวนยและเค�รพกฎกตก�ของสงคม ประพฤตปฏบตต�มจรรยบรรณ

วช�ชพ

ภายหลงอาจารยผเฒาสนชวต ไดทงจดหมายแตงตง

ศษยคนเลกเปนเจาสำานก ทงยงมอบแวนขยายใหศษยคนโต และ

รวงขาวสกไวใหศษยคนรอง ศษยพใหญสงสยวาเหตใดอาจารยจง

ตงศษยนองเลกเปนเจาสำานกตอ ทงยงมอบสงของไวใหตน จงถาม

ศษยนองรองผมปญญา ศษยคนรองนงคด แลวตอบอยางยมๆ วา

“อาจารยเขาใจเราทงสามคนยงกวาตวเราเองเสยอก ขาใครครวญตงแตวนตอบ

คำาถามแตยงไมเขาใจ เพงจะแจมแจงในวนน พทานนนกลาหาญ ยนดเหนอยยากเพอ

ปกปองผอน กระนนยงขาดความละเมยดละไม ขาดความรจกหวใจคน ทงเปนคนซอ อาจถก

คนหลอกไดงาย แวนขยายนนเพอเทยบใหเหนวาทานตองหดเขาใจผอนมากขน”

“สวนขานน แมมปญญามากเหนทะลจตใจมนษยจนหมดสน กระนนกลบมเขาใจ

ตนเองอยางถองแท มเหนถงความขนมวในใจตน แบงแยกผคนใหแตกตางมสงตำา ผยอง

ในความร รวงขาวสกทโนมลงนกเพอสอนใหขารจกขมอตตาตนเอง”

“สวนนองสามนนถอมตนยง แมสมมตใหเปนเจาสำานกกมอาจเออม ทงยงเหนวา

มนษยแตกตางกน แตกมสทธขดเกลาตนดวยคณธรรมไดเทาเทยมกน บคคลเชนนแม

ไมอาจตอสหรอแกปรศนาลกซง แตอาจเปนศนยรวมใจของทกคนได สามารถนำาพาคน

ทงหลายใหเปนสขได ดวยเหตนจงสมควรเปนเจาสำานกอยางยง”

แตนน ศษยคนโตและศษยคนรอง จงชวยเจาสำานกคนใหม

ดแลสำานกใหเปนปกตสขสบมา

“สามคค คอ พลง”

1110

ทำาไม..อาจารย ใหรวงขาวเรานะ?

ทำาไม..เราไมไดเปน เจาสำานกละ?

อม... เขาใจแลว

1312

บนทกความด

1514

คดเปน คอ...

สามารถคดอยางมวจารณญาณ: มทกษะในการคดวเคราะหอยางมเหตผลและคดแบบ

องครวม

สามารถคดรเรมสรางสรรค: สามารถคดรเรมสรางสรรคจากพนฐานของความรทเรยน

มทกษะในการคดแกปญหา: สามารถแกปญหาอยางเปนระบบโดยประยกตใช

ความรทเรยนมา

การใชสขาเคลอนท การใชเสอชชพ

ขอ 3 คดเปน

คลถงดำาออกแลวดงใหตง

เมอเตมแลวใหบดไลอากาศออกแลวมดปากถง

อปกรณ: เกาอเจาะร/ ถงดำา/ กระดาษทชช/ ไมหนบ/ ปนขาว+ชอน

อปกรณ: ขวดเปลาปดฝาใหสนท 5-6 ขวด/ ถงขนาดใหญ/ เชอก

ในภาวะนำาทวม เราสามารถประยกตใชสงของใกลตวนำามาประดษฐเปนอปกรณยงชพ เพอใหเราสามารถดำารงชวตตอไปได แมในภาวะทไมปกตน

ทำาธระ (ขบถาย)

ใสถงดำาลงไป

เชอกไวผก สวนลำาตว

เอาดานใหญ กวาไวดานหนา

เอาขาไวตรงกลาง ระหวางเชอก 2 เสน

ออมเชอกมาผกขางหลง (ทำาแบบนทง 2 ขาง)

เชอกดานหลงเอา มาไขวกนเปนรป X

แลวปลายเชอก 2 ขางออมมาผกกนดานหนา

เอาดานเลกกวาไวดานหลง

เชอกไว ผกขา

รไวสวมหว

โรยปนขาวลงไป 2 ชอน

ใชไมหนบ หนบปากถงดำา เขากบขอบเกาอ

ปดฝาสขา

1

1

2

7

4

4

2

5

3

3

6

แลวยก สขาออกคะ

{

{

วธสวมทถกตอง

เทานกเรยบรอย แลวคะ

1716

บนทกความคด

1918

คดตรอง/ ลองทำา - จำาเปน

ขอ 4 ทำ�เปน

ดฉนชนชมบรษทนคะ เพราะเปนบรษททมความมนคงสง มชอเสยง และสวสดการด แลวกตรงกบสายงานทตวเองเรยนมาดวยคะ

ถาคณตองแปลประโยคภาษาไทยวา “เมอเรารวมมอกน บรษทของเรา ยอมประสบความสำาเรจแนนอน” เปนภาษาองกฤษ คณจะแปลวาอยางไร

ถาคณไดรบมอบหมายใหทำารายงานเสนอราคาการตดตง เครองปรบอากาศในหองประชมของบรษท คณจะเรมตนอยางไร

ถาคณไดรบมอบหมายใหทำารเสชขอมลเพอเตรยมเสนอองคกร มกำาหนดสงรงขน คณจะทำาอยางไร

When we collaborate, our company will surely be success.

ดฉนของสำารวจราคาเครองปรบอากาศกอนนะคะ วาบรษทไหนขายถกและบรการด

โอย ไมตองรอใหถงวนพรงนหรอกคะ ดฉนกจะเสชในกเกลแลวกทำารายงานสงเลยคะ

ผมจะเสชขอมลบางสวนในอนเทอรเนต แลวไปเชคขอมล ในหนงสออางองอกทหนง แลวคอยทำารายงานสงในวนรงขน

With your collaboration, our company will surely be successful.

ผมจะคำานวณพนทการใชสอยกอนครบ จะไดรวาควรซอเครองปรบอากาศขนาดกบทย

นางสาวพอใจ เพยงผาน

นายคดเกง ทำาเปน

เรยนหนกเพราะอยากไดงานด? แลวคณพรอมหรอยงสำาหรบการเขาทำางาน ลองดตวอยางการตอบคำาถามสมภาษณเขาทำางานของคน 2 คน ตอไปน

ทำาไมถงอยากทำางาน ในบรษทน

1

2

4

3

ผมเหนวาธรกจสาขานกำาลงกาวหนาครบ รฐบาลกำาลงจะออกนโยบายสนบสนน ทงบรษทยงเปนผนำาในสาขานดวย

ผมเองกศกษามาในสายทเกยวของเลยอยากจะใชความสามารถของตวเองใหเปนประโยชนครบ

2120

ถาคณไดรบมอบหมายใหเปนหวหนาทมทำาโครงการใหมของบรษท มลกนองในทมของคณ 5 คน คณจะเรมตนหาไอเดยอยางไร

ทำาเปน คอ...

มทกษะทางวชาชพ: มทกษะในการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพ ตดตามความ

กาวหนาในศาสตร รวธแกปญหา และตอยอดองคความรได

มทกษะทางการสอสาร: ใชภาษาไทยไดดมากทงการฟง พด อาน และเขยน

เพอการสอสารใหเหมาะกบสถานการณ นอกจากนยงสามารถใชภาษาองกฤษได

ในระดบดในการอาน และสามารถสอสารดวยการพด ฟง และเขยนในระดบด

พอสมควร

มทกษะทางเทคโนโลยสารสนเทศ: ใชเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสมในการ

สอสาร และคนควาขอมลไดอยางมประสทธภาพ

มทกษะทางคณตศาสตรและสถต: มทกษะทางคณตศาสตรและสถตในระดบ

พนฐาน

มทกษะการบรหารจดการ: สามารถวางแผนและดำาเนนการใหบรรลเปาหมาย

มมนษยสมพนธด และสามารถทำางานเปนหมคณะ

กจะใหลกนองไปคดไอเดย ดฉนจะเลอก สก 3 ไอเดยไปเสนอเจานายคะ

5

ประชมพรอมกนทงหมดเพอกำาหนดแนวทางกอนครบ คยเรองขอจำากด ความเปนไปได แนวโนมตลาด และศกยภาพของเราทง 5 คนครบ แลวกจะ

แบงงานกนไปหาขอมลตามสวนทถนดแลวกลบมาคยกนอกครง

Tips:1) องคการตองการคนทมความรจรงในสาขานน เพอเขาไปชวยงานบรษท ไมใชเพยงคนทอยากเขาไปรบผลประโยชนเทานน

2) ทกษะภาษาเปนสงทสำาคญสำาหรบการสอสาร ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ เอาใจใสใหด ไมเชนนนอาจเจอเรองปวดหวอยางไมคาดฝน

3) การใชเทคโนโลยเปนสงทด แตอาจตองใชอยางรเทาทน

4) บางครงการหาคำาตอบไมสำาคญเทาวธการ ทกษะการคด อยางเปนระบบจะชวยคณได

5) การทำางานคนเดยวสำาเรจไดยาก การทำางานไมวางแผน ยงไมมทางสำาเรจได

เกง ภาษาด รทนเทคโนโลย คดเปนระบบ วางแผนเลศ

2322

บนทกแผนงาน

2524

เวนวางเพอเตมเตม

ขอ 5 ใฝรและรจกวธก�รเรยนร

แกวนำาเดนทางเพอคนหาและรบนำาใหมเสมอ

บางครงเปนนำาคางบรสทธจากยอดหญา บางคราวเปนนำาฝนจากฟากฟา

บางครงเปนนำาขนมตะกอน แกวนำากตองรบโดยผานการกรองเสยกอน

บางครงเปนนำาเนาเสย แกวนำากรจกทจะปฏเสธ

บางครงมผรนให บางครงตองตกเอาเองจากแมนำา

บางครงกตองรบนำาจากตนไมอกทหนง

แมการถายเทและรบนำาใหมอยเรอยๆ จะทำาใหเหนอยอยบาง

ตงแตเกดมา แกวนำาไดออกเดนทางไปเรอยๆ

ระหวางทางกมคนคอยเตมนำาใหอยเสมอ...จนวนหนง นำาจงเตมแกวนำา

เวลาผนผาน แกวนำาไดไปยงสถานทตางๆ พบสงทนาสนใจมากมาย

แกวนำาบางใบ เลอกจะเดนทางตอไปโดยปลอยใหนำาเตมแกวอยอยางนน

เพราะคดวาการแวะถายเทและเตมนำาใหมนนเสยเวลาและไรประโยชน

แตแกวนำาของเราใบน เลอกทจะแบงปนนำาใหผอน

เขาแบงนำาใหตนไมเหยวเฉาขางทาง และแบงใหกระตายหวกระหาย

ดกวาปลอยนำาใหระเหยไปอยางไรคา

2726

แตแกวนำารดวาเสนทางของเขานนยงอกยาวไกล

และตองพบเจอสงตางๆ มากมาย พบแหลงนำาอกหลากหลาย

แมในชวตหนง แกวนำายงมหลายสงทตองทำา

แตสงทเขาจะไมหยดทำาคอ การทำาตวเปนแกวทพรอมจะรองรบนำาอยเสมอ

เพอใหการเดนทางครงนมคณคา

รจกหา รจกรบ...

เวนทวางเพอเตมเตม

ใฝรและรจกวธการเรยนร คอ...

ใฝร: แสวงหาความรเพมเตมจากแหลงตางๆ อยางสมำาเสมอ

รจกวธการเรยนร (Learning to learn): รจกเทคนค วธและกระบวนการใน

การเรยนร และสามารถนำาไปใชในการแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางเหมาะสม

2928

บนทกการเรยนร

3130

มภาวะผนำา คอ...

มองการณไกล กลาแสดงออก กลาหาญ อดทน หนกแนน รจกเสยสละ ใหอภย และ

รบฟงความคดเหนของผอน สภาพ สามารถประสานความคดและประโยชนดวยหลก

แหงเหตผลและความถกตอง มความซอสตย สจรต ยตธรรม รกองคกร เปนผนำากลม

กจกรรมไดในระดบและสถานการณทเหมาะสม มความรบผดชอบตอบทบาทหนาท

ของตนเองทงในฐานะผนำาและผตาม

แกะสชมพ

ขอ 6 มภ�วะผนำ�

“ผนำา” ไมใชผเดนนำา

แตอาจเปนใครสกคนทกลาตดสนใจ

ใชศกยภาพของตนใหเปนประโยชนแกสวนรวม

“ผนำา” จงไมใชหวหนา แตเปน “ทกคน” ในสงคม

ทกลาเดนหนา รเรมทำาสงทถกตอง

เพอ “นำา” สงคมใหกาวไป

ในทงกวาง...มฝงแกะจำานวนมาก ตางรอควดมนำาอยางหวโหย “มแหลงนำาใกลๆ แถวนนะ สนใจ จะไปกนไหม?”

“แลวพวกเราจะขามรวสง ไปไดยงไงละ..”

ดวยความรวมใจกน ฝงแกะกสามารถขามรวไดสำาเรจ...

“กระโดดขามไปส..”

“เขาใจแลว”

3332

บนทกภาวะผนำา

3534

ดแลกาย-ใจ: ใหกำาไรชวต

ขอ 7 มสขภ�วะ

ชวตคนเรายอมผจญอปสรรคมากมาย

ทงในวยเรยนและวยทำางาน

คนทจะมชวตทเปนสขได จงตองดแลทงกายและใจของตนเองใหด

เพอใหมกำาลงกายกำาลงใจไวตอสอปสรรค

และคนทจะดแลเราไดดทสดคอ ตวเร�เอง

อปสรรคบางอยางบนทอนกำาลงกาย

บางอยางกทำาลายกำาลงใจ

ทำาใหชวตไมเปนสข

มสขภาวะ คอ...

ตระหนกถงความสำาคญ รจกวธการ และดแลสขภาพ

กายและจตของตนเอง มบคลกภาพทเหมาะสม ปรบตว

ได ทนสภาพกดดนได

3736

บนทกความสข

3938

ตาง “จต” - ตาง “ใจ”

ขอ 8 มจตอ�ส�และสำ�นกส�ธ�รณะ

แทจรงแลว

จตอาสาและสำานกสาธารณะมงชใหเหนวาเราและผอนตางเปนหนงเดยวกน

เพราะผลประโยชนของคนแตละคนไมอายแยกออกจากประโยชนของสงคม

ผมจตอาสาและสำานกสาธารณะ

จงเรมทการ “เหน” และ “เขาใจ” เสยกอน

วาเราทกคนตางผกพนและพงพากนอยางแยกไมออกในสงคม มคนเปนจำานวนมากทพรอมจะทำาเพอความสขของตน

แตสงคมยงตองการคนอกจำานวนมากทพรอมจะทำาเพอความสขของผอน

จตอาสาและสำานกสาธารณะ

ไมใชการละทงประโยชนของตนไปทำาเพอประโยชนของผอนอยางเดยว

มจตอาสาและสำานกสาธารณะ คอ...

มจตสำานกหวงใยตอสงคม สงแวดลอม และสาธารณสมบต

มจตอาสา ไมดดาย มงทำาประโยชนใหสงคม

จตใจงาม สวยป ง

ใจดดา ปดป

4140

บนทกจตสาธารณะ

4342

โลก - ไทย: สายใยสชมพ

ขอ 9 ดำ�รงคว�มเปนไทยในกระแสโลก�ภวตน

เร�ไมไดอยคนเดยว

เร�ใหและเร�รบ

แตเร�กเปนตวของตวเอง

การไหวจะ go inter แลว แลกเปลยน วฒนธรรมกน

ดำารงความเปนไทยในกระแสโลกาภวตน คอ...

สำานกในคณคาแหงตน คณคาแหงความเปนไทย รจกกำาหนดบรรทดฐานแหงความพอ

เหมาะพอดในการครองชวต รวมทงตระหนกถงความหลากหลายทางวฒนธรรมและร

เทาทนการพฒนาเปลยนแปรของบรบททางสงคม เพอสามารถทำางานและอยรวมกบ

ผอนทมวฒนธรรมแตกตางโดยยงดำารงความเปนตวของตวและทะนบำารง

สบสานวฒนธรรมไทยไดอยางเปนอสระ ยงยน และมสนตสข

Thailand

Vietnam

MyanmarCambodiaLaos

Malaysia

SingaporeBrunei

PhilippinesIndonesia

ทกกาวยางในจฬาลงกรณมหาวทยาลย คอการรวมเดนทาง เพอสงสมคณสมบตบณฑต 9 ประการทมหาวทยาลยและสงคมปรารถนา...

ทปรกษ�: ผชวยศาสตราจารย ดร.มรว.กลยา ตงศภทย

อาจารย ดร.สวรรณา สถาปตยพฒนา

ผชวยศาสตราจารย ดร.วรวรรณ องคครฑรกษา

ผลตโดย: งานสอสารนานาชาต ศนยสอสารองคกร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (CICC)

เรอง: อาจารยและนสตภาควชาภาษาไทย คณะอกษรศาสตรจฬาฯ

ภ�พ: สเมธร สดสสงข

ออกแบบ: อนรรฆว ศรสมบตไพบลย