13
สุทธิปริทัศน์ ปีท่ 31 ฉบับที่ 100 ตุลาคม - ธันวาคม 2560 45 การด�าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: กรณีศึกษาโรงเรียนปฏิบัติดีเลิศของไทย STUDENT COUNCIL ORGANIZATION ENHANCING DEMOCRACY IN SCHOOLS: A CASE STUDY OF THAILAND BEST PRACTICE SCHOOLS รุจน์ ฦาชา* Ruj Luecha* วลัย อิศรางกูร ณ อยุธยา** Walai Isarankura Na Ayudhaya** * อาจารย์ประจ�า ภาควิชาหลักสูตรและการสอน (สังคมศึกษา) คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ * Lecturer, Department of Curriculum and Instruction (Social Studies), Faculty of Education, Srinakharinwirot University * Email: [email protected] ** ผู้ช่วยศาสตราจารย์และปริญญาเอก แขนงวิชาหลักสูตรและการสอน (สังคมศึกษา) สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ** Assistant Professor, D.Ed., Department of Curriculum and Instruction (Social Studies), Faculty of Education, Sukhothai Thammathirat Open University ** Email: [email protected]

การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท31ฉบบท100ตลาคม-ธนวาคม2560 45

การด�าเนนงานสภานกเรยนเพอสงเสรมประชาธปไตยในโรงเรยน: กรณศกษาโรงเรยนปฏบตดเลศของไทย

STUDENT COUNCIL ORGANIZATION ENHANCING DEMOCRACY IN SCHOOLS: A CASE STUDY OF THAILAND BEST PRACTICE SCHOOLS

รจน ฦาชา*Ruj Luecha*วลย อศรางกร ณ อยธยา**Walai Isarankura Na Ayudhaya**

* อาจารยประจ�าภาควชาหลกสตรและการสอน(สงคมศกษา)คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ* Lecturer,DepartmentofCurriculumandInstruction(SocialStudies),FacultyofEducation, Srinakharinwirot University * Email: [email protected]**ผชวยศาสตราจารยและปรญญาเอกแขนงวชาหลกสตรและการสอน(สงคมศกษา)สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช**AssistantProfessor,D.Ed.,DepartmentofCurriculumandInstruction(SocialStudies),FacultyofEducation, Sukhothai Thammathirat Open University ** Email: [email protected]

Page 2: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

46 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.100 October - December 2017

บทคดยอ

การวจยน มวตถประสงคเพอศกษาการด�าเนนงานสภานกเรยนทสงเสรมประชาธปไตยในโรงเรยนปฏบตดเลศ ผวจยเลอกกลมผใหขอมลในการวจยเปนกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจงคอครสงคมศกษาครฝายกจการนกเรยนและตวแทนคณะกรรมการนกเรยนจ�านวน32คนจาก10โรงเรยนการศกษานเปนการวจยเชงคณภาพ ผลการวจยพบวา1)ระบบการลงสมครรบเลอกตงนกเรยนชนมธยมศกษาปท4หรอ5ทตองการสมครเขาเปนคณะกรรมการสภานกเรยนจะตองจดตงทมทมสมาชกประมาณ8-15คนการตงชอทมซงนยมใชสญลกษณสประจ�าโรงเรยนระดบชนหรอค�าวยรน2)ระบบการออกเสยงและการรณรงคหาเสยงนกเรยนทกคนในโรงเรยนมสทธลงคะแนนเสยง1คนตอ1เสยงคณะกรรมการการเลอกตงของโรงเรยนจะคอยดแลการเลอกตงและการนบคะแนนเสยงซงจะตองท�าใหแลวเสรจภายในวนทจดการเลอกตงสวนการรณรงคหาเสยงนกเรยนมการน�าเสนอนโยบายและกจกรรมตางๆในรปแบบของการโตวาทและการจดท�าปายประกาศรณรงคหาเสยง3)รปแบบสภานกเรยนม3รปแบบหลกไดแก(3.1)สภานกเรยนทมคณะกรรมการบรหารงานชดเดยวด�าเนนงานทกกจกรรมในโรงเรยนยกเวนงานกฬาสทมคณะกรรมการคณะสด�าเนนงาน(3.2)สภานกเรยนทมคณะกรรมการบรหาร2ชดคอคณะกรรมการชดท1ท�าหนาทบรหารงานและคณะกรรมการชดท2ท�าหนาทตรวจสอบและถวงดลการด�าเนนงานของกรรมการบรหาร(3.3)สภานกเรยนทเปนสวนหนงของชมชนคอองคการบรหารสวนต�าบลมหนาทชวยเหลอกจกรรมของชมชน เนนการมสวนรวมของนกเรยนกบชมชน 4) กจกรรมสภานกเรยนมสวนในการพฒนาพฤตกรรมและคณลกษณะประชาธปไตย ทงสามคคธรรมคารวธรรม และปญญาธรรม และยงเปนกจกรรมส�าคญในการปลกฝงวถชวตประชาธปไตยใหกบนกเรยน

ค�ำส�ำคญ:สภานกเรยนคณะกรรมการนกเรยนประชาธปไตยในโรงเรยน

Abstract

ThepurposeofthisresearchwastostudyschoolcouncilorganizationenhancingdemocracyinThailandbestpracticeschools.Theinformantswerepurposiveselectedconsistedofsocialstudiesteachers,teachersinchargeofstudentaffairsandstudentcouncilmemberstotal32peoplefrom10schools.Thisstudywasqualitativeresearch. Theresearchresultsrevealedthat:1)Studentcouncilelectionsystem:grade10or11students,whowanttorunforstudentcouncilcommittee,mustformteamsconsistingof8-15members,namingforeachstudentteambyusingsymbols,colors,gradelevels,andteenagewords;2)Votingandcampaign:1man1voteforeachstudent,schoolelectioncommitteewasresponsibleforelectionprocessandelectioncountingwhichmustbecompletedwithinadayoftheelectionevent.Fortheelectioncampaign,policiesand activitieswere presented in the form of debate and campaign posters; 3)Models of studentcouncilcomprised3models:(3.1)Studentcouncilhadonlyoneteamandwasresponsibleforallschoolactivitiesexceptforschoolsportactivitieswhichweremanagedbysportactivities’committee, (3.2)Studentcouncilhadtwoteamswhicharefirstadministrativeteamandsecondteamisfunctionedascheckandbalanceworkingprocessofthefirstteam,(3.3)Studentcouncilwasapartoflocalsub-districtadministrationcommunityfocusingoncommunityaffairs;and4)Studentcouncilactivitiessharednotonlydevelopingdemocraticbehaviorsandcharacteristicsinharmonious,respectfulandintellectualperspectivesbutalsoenhancingdemocracyasawayofstudents’lives.

Keywords:StudentCouncil,StudentCouncilMember,DemocracyinSchools

Page 3: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท31ฉบบท100ตลาคม-ธนวาคม2560 47

บทน�า ระบอบการเมองการปกครองของประเทศจะด�าเนนไปอยางไรนนขนอยกบวถชวตของประชาชนในประเทศนนส�าหรบประเทศไทยซงใชการปกครองแบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขกจ�าเปนจะตองพฒนาวถชวตของพลเมองในชาตใหเปนประชาธปไตยโดยมงเนนใหพลเมองในชาตด�าเนนชวตดวยวถประชาธปไตยหรอทเรยกวา“วถชวตประชาธปไตย”(democraticasawayoflife)หมายถงการด�ารงชวตทยดเอาหลกการใชเหตผล(rationalization)เปนหลกในการด�าเนนชวตสมาชกในสงคมปฏบตตนตามกฎหมายของบานเมอง ยอมรบมตของประชาชนฝายขางมากในการตดสนใจแกปญหาบานเมองโดยไมละเมดสทธของฝายขางนอยและมการรวมกลมทางการเมองพฒนาใหชมชนทอาศยอยเปนชมชนทเขมแขง(กระมลทองธรรมชาต,2521,น.66-67) การพฒนาวถชวตแบบประชาธปไตยนนเปนสงส�าคญทจะตองพฒนาพฤตกรรมและคณลกษณะประชาธปไตยใหเกดกบพลเมองในชาตโดยเฉพาะนกเรยนซงจะเปนก�าลงของชาตในอนาคตการพฒนาใหนกเรยนมวถชวตประชาธปไตยจงจะตองปลกฝงวถชวตประชาธปไตยในโรงเรยน ซงถอเปนภารกจหลกททกโรงเรยนตองท�าดวยเหตนเอง ส�านกงานเสรมสรางเอกลกษณชาต (2559) จงไดจดตงคณะอนกรรมการสงเสรมการพฒนาประชาธปไตยเพอคดเลอกโรงเรยนทปฏบตดเลศในดานการสงเสรมประชาธปไตยภายใตโครงการ“โรงเรยนประชาธปไตยตวอยาง”ซงไดด�าเนนงานมาตงแตปพ.ศ.2549โดยคดเลอกโรงเรยนทด�าเนนกจกรรมพฒนาใหนกเรยนมพฤตกรรมและคณลกษณะประชาธปไตย คอปญญาธรรมคารวะธรรมและสามคคธรรมตามหลกสตรอยางเหมาะสมกบวยและระดบการศกษารวมทงมกจกรรมทเนนการปลกฝงจตส�านกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมประมหากษตรยทรงเปนประมข กจกรรม“สภานกเรยน”หรอเรยกอกอยางหนงวา“คณะกรรมการนกเรยน”(studentcouncil)เปนหนงในกจกรรมเสรมหลกสตร(extra-curricular)ทส�าคญและเปนทยอมรบโดยทวกนวากจกรรมสภานกเรยนนนเปนกจกรรมทสามารถพฒนาพฤตกรรมและคณลกษณะประชาธปไตยใหกบนกเรยนไดสภานกเรยนเปนการจ�าลองการท�างานของระบบสภาผแทนราษฎร ซงถอเปนสภาตวแทนของประชาชนในระบอบประชาธปไตยน�ามาสการปฏบตจรงในโรงเรยนเพอเปนการฝกฝนใหนกเรยนไดรจกการบรหารงานตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามแบบการปกครองของประเทศไทย งานวจยชนนผวจยไดศกษาการด�าเนนงานของสภานกเรยนเพอสงเสรมประชาธปไตยในโรงเรยนประชาธปไตยตวอยางซงถอวาเปนโรงเรยนปฏบตดเลศดานการปลกฝงวถชวตประชาธปไตยทงพฤตกรรมและคณลกษณะประชาธปไตยอนพงประสงคใหกบนกเรยนเพอสงเคราะหองคความรใหเหนประจกษและน�าเสนอแนวทางการด�าเนนงานสภานกเรยนทประสทธภาพเพอเปนแนวทางใหผสนใจและโรงเรยนทวไปน�าไปศกษาและใชประโยชนตอไป

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาการด�าเนนงานสภานกเรยนเพอสงเสรมประชาธปไตยในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยโดยศกษารายละเอยดการด�าเนนงานสภานกเรยนใน4ดานไดแก 1.ระบบการลงสมครรบเลอกตง 2.สทธในการลงคะแนนเสยงและการรณรงคหาเสยง 3.รปแบบการด�าเนนงานสภานกเรยน 4.กจกรรมสภานกเรยนกบการพฒนาประชาธปไตยในโรงเรยน

Page 4: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

48 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.100 October - December 2017

วธการด�าเนนการวจย การวจยในครงนใชวธวจยเชงคณภาพโดยท�าการศกษาจากเอกสาร(documentsresearch)คอเอกสารสรปผลการด�าเนนโครงการโรงเรยนประชาธปไตยตวอยางรวมกบการสงเกตแบบมสวนรวมโดยใชแบบสงเกต การสมภาษณโดยใชแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง จากนนใชการวเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเชงเนอหา(contentanalysis)ใหไดองคความรและขอสรปเพอตอบวตถประสงคในการวจย

กลมผใหขอมล การศกษาวจยน ผ วจยศกษาขอมลจากเอกสารโครงการสรปผลการด�าเนนงานโรงเรยนมธยมศกษาทถอวาเปนโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตย คอ โรงเรยนประชาธปไตยตวอยางประจ�าปพ.ศ.2554-2558ซงมทงหมด24โรงเรยนทวประเทศจากนนผวจยลงภาคสนามโดยเลอกกลมผใหขอมลในการสมภาษณและการสงเกตการด�าเนนงานของคณะกรรมการสภานกเรยน ซงเปนการเลอกกลมผใหขอมลแบบเฉพาะเจาะจง(purposivesampling)เพอใหไดขอมลเชงลกโดยใชเกณฑในการคดเลอก คอ เลอกโรงเรยนทใชผลจากการด�าเนนการสภานกเรยนเปนหนงในกจกรรมทสงเขาประกวดจ�านวน10โรงเรยนกลมผใหขอมลเปนครสงคมศกษาครฝายกจการนกเรยนและตวแทนคณะกรรมการนกเรยนในสภานกเรยน รวมผใหขอมลทงสน 32 คนซงโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยทไดรบรางวลมทงโรงเรยนขนาดเลกขนาดกลางขนาดใหญและขนาดใหญพเศษจาก5ภมภาคไดแกภาคกลางจ�านวน1โรงเรยนภาคเหนอจ�านวน3โรงเรยนภาคตะวนออกเฉยงเหนอจ�านวน2โรงเรยนและภาคใตจ�านวน4โรงเรยน

ผลการวจยและการอภปรายผล ผลจากการวเคราะหขอมลสรปแนวทางการด�าเนนงานสภานกเรยนเพอสงเสรมประชาธปไตยทเกดจากการปฏบตจรงในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยพบวาการจดกจกรรมสภานกเรยนเปนภาระรบผดชอบของครสงคมศกษาและครฝายกจการนกเรยนโดยการด�าเนนงานสภานกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยมรายละเอยดดงตอไปน 1. ระบบกำรลงสมครรบเลอกตง การด�าเนนงานสภานกเรยนของโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยทง10แหงมระบบการลงสมครรบเลอกตงทคลายคลงกนสรปไดดงน นกเรยนทตองการสมครเขาเปนคณะกรรมการสภานกเรยนจะตองจดตง“ทม”หรอ“พรรค”โดยมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หรอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5เปนแกนน�าในการจดตงทมการด�าเนนการสมครเขาเปนคณะกรรมการสภานกเรยนเปนไปตามขอก�าหนดของแตละโรงเรยน องคประกอบของทมทนกเรยนจดตงขนจะใชองคประกอบของสภานกเรยนทเปนไปตามขอแนะน�าของกระทรวงศกษาธการประกอบไปดวยประธานรองประธานกรรมการเหรญญกปฏคมประชาสมพนธเลขานการและผชวยเลขานการ(หนวยการศกษานเทศกกรมสามญศกษา,2534,น.24)รวมจ�านวนแกนน�าในทมมประมาณ8-15คนโดยอาจจะมการเพมเตมฝายตางๆตามแตความเหมาะสมและบรบทของกจกรรมและโครงการทสภานกเรยนรบผดชอบซงมความแตกตางกนไปในแตละโรงเรยน โรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยหลายแหงยงเปดโอกาสใหมการจดตงกรรมการทมโดยเลอกเอานกเรยนระดบชนอนๆตงแตชนมธยมศกษาปท1-4มาเปนกรรมการและใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 เปนทปรกษา เพอใหนกเรยนทกระดบชนไดมสวนรวมเปนคณะกรรมการสภานกเรยน จ�านวนทมในโรงเรยนทลงสมครรบเลอกตงมประมาณ 2-8 ทมตามขนาดของโรงเรยนการตงชอทมนยมใชสญลกษณสประจ�าโรงเรยนระดบชนหรอค�าทเปนทนยมของวยรนมาตงเปนชอทมขอบงคบของการตงชอทมไมไดมก�าหนดไวชดเจนแตนโยบายของทกโรงเรยนขอใหนกเรยนใชชอทสภาพและใชภาษาใหถกตองตามหลกภาษาเชนทมม.4/2รวมใจทมสแสดสามคคเปนตนกระนนเองยงม

Page 5: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท31ฉบบท100ตลาคม-ธนวาคม2560 49

ทมในโรงเรยนบางแหงทตงชอทมทเนนความแปลกใหมและใชค�าของวยรนน�ามาตงเปนชอทมเชนทมเดกเ(ก)รยนเปนตน

2. สทธในกำรลงคะแนนเสยง และกำรณรงคหำเสยง 2.1สทธในการลงคะแนนเสยง สทธในการลงคะแนนเสยงของนกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยทกแหงมลกษณะเดยวกนคอใชกฎ1คนตอ1เสยง(oneman,onevote)ซงสอดคลองกบระบบการเลอกตงตามระบอบประชาธปไตยทเปนสากล ชวงเวลาในการลงคะแนนเสยงโรงเรยนประชาธปไตยตวอยางสวนมากใชชวงเวลาคอหลงเขาแถวหนาเสาธงและชวงพกกลางวนโดยจะปดหบเลอกตงในชวงเวลา16.30น.การดแลการเลอกตงใหเปนระเบยบเรยบรอยเปนหนาทของกรรมการการเลอกตงทจะผลดเปลยนหมนเวยนกนมาเฝาหบเลอกตงทกชวโมงโดยใชเวลาเรยนของรายวชาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม จ�านวนรอยละของนกเรยนมาใชสทธในวนเลอกตงของนกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยทกแหงมนกเรยนมาใชสทธมากกวารอยละ90ซงจ�านวนรอยละของนกเรยนทมาใชสทธในการเลอกตงน โรงเรยนจ�าเปนจะตองสรปและจดท�าเปนเอกสารเพอใชในการประเมนโครงการส�าหรบการประกนคณภาพของโรงเรยน การนบคะแนนเสยงสวนมากจะนบใหแลวเสรจหลงจากการลงคะแนนเสยงเลอกตงและมกจะนบคะแนนแลวเสรจภายในเวลา18.00น.ในวนเดยวกนกบวนเลอกตงโดยมครสงคมศกษาและครฝายกจการนกเรยนรวมเปนสกขพยาน การฝกฝนนกเรยนใหเปนกรรมการการเลอกตงถอเปนการสรางเสรมพฤตกรรมประชาธปไตยในโรงเรยนอกประการหนงเชนกน เพราะการเลอกตงจะเกดขนไมไดเลยหากปราศจากคณะกรรมการการเลอกตงดงทอมรรกษาสตย(2543,น.90)อธบายไววาการฝกใหนกเรยนไดทดลองหดการลงคะแนนเสยงเลอกตงรวมทงการฝกวธการตงคณะกรรมการเลอกตงตามแนวทางกฎหมายการเลอกตงทงกระบวนการลงคะแนนและการนบคะแนนถอเปนกจกรรมทมสวนชวยฝกหดการเรยนรเรองการปกครองประชาธปไตยตามรฐธรรมนญไดเปนอยางด 2.2การรณรงคหาเสยง ชวงเวลาในการรณรงคหาเสยงของพรรคทลงสมครรบเลอกตงในโรงเรยนจะจดใหพรรคแตละพรรคไดหาเสยงเปนประจ�าทกวนในชวง1-2อาทตยกอนถงวนลงคะแนนเลอกตงโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยสวนมากจดใหมการหาเสยงในชวงเชาหลงเคารพธงชาต ชวงพกกลางวนจากเสยงตามสาย คณะผสมครรบเลอกตงเปนคณะกรรมการสภานกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยทกโรงเรยนจะใชนโยบายของพรรคเปนสงส�าคญในการรณรงคหาเสยง คณะผสมครทกโรงเรยนมนโยบายใกลเคยงกน คอ การน�าเสนอนโยบายทเกยวของกบการด�าเนนงานในกจกรรมเสรมหลกสตรของโรงเรยนซงเปนกจกรรมทถอเปนภาระรบผดชอบของคณะกรรมการสภานกเรยนทกปเนนการน�าเสนอรปแบบในการจดกจกรรมตามแนวคดของทม เชน กจกรรมกฬาส กจกรรมเสยงตามสายกจกรรมประกวดรองเพลงชวงพกกลางวนกจกรรมวนส�าคญตางๆเปนตน โรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยหลายแหงจดการหาเสยงโดยใชการโตวาท(debate)โดยใหเพอนนกเรยนสงค�าถามมาเพอใชเปนประเดนอภปรายการโตวาทจะจดเปนคโตวาทโดยเรมจากการจบสลากและจดใหทกพรรคการเมองไดเขารวมโตวาททงหมดดวยการสงตวแทนคอหวหนาพรรคและรองหวหนาพรรคอก1-2คนเปนตวแทนในการโตวาทซงกลายเปนกจกรรมทไดรบความสนใจจากนกเรยนเปนจ�านวนมาก เพราะการโตวาทเปนกจกรรมทสนกสนานและเปนการเปดโอกาสใหนกเรยนในระดบชนอนๆ ไดมสวนรวมในการโตวาทโดยการรวมซกถามหรอแสดงความคดเหนในนโยบายทพรรคการเมองน�าเสนอดวยนอกจากนนการรณรงคหาเสยงททกโรงเรยนท�าเหมอนกน คอ การใชปายโฆษณาทมตดตามบรเวณตางๆของโรงเรยน

Page 6: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

50 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.100 October - December 2017

3. รปแบบกำรด�ำเนนงำนสภำนกเรยน จากการศกษาเอกสารโครงการและการสมภาษณครสงคมศกษา ครฝายกจการนกเรยนและตวแทนนกเรยน ผวจยสงเคราะหรปแบบการด�าเนนงานสภานกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยออกเปน3รปแบบดงน 3.1สภานกเรยนทมคณะกรรมการบรหารงานชดเดยว สภานกเรยนทมคณะกรรมการบรหารงานชดเดยวเปนรปแบบการจดสภานกเรยนทโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยสวนมากด�าเนนการ โดยมการเลอกประธานนกเรยนและคณะกรรมการสภานกเรยนมาบรหารงานของโรงเรยนและใชคณะกรรมการสภานกเรยนชดเดยวด�าเนนการในทกกจกรรมของโรงเรยนทงโครงการทคณะกรรมการนกเรยนในสภานกเรยนเปนผคดคนขนเองรวมทงโครงการตามทไดรบมอบหมายจากทางโรงเรยนใหปฏบตสภานกเรยนในรปแบบนสวนมากพบในโรงเรยนมธยมศกษาทงขนาดเลกขนาดกลางขนาดใหญและขนาดใหญพเศษ การจดสภานกเรยนทด�าเนนงานรวมกนทงโรงเรยนจะตองเรมจากการจดตงคณะกรรมการการเลอกตงประจ�าโรงเรยน ยกตวอยางเชน โรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและสามจงหวดชายแดนภาคใตมการด�าเนนงานทคลายคลงกนโดยเรมตนจากการจดใหมชมนม“ประชาธปไตยในโรงเรยน”และ“เรารกประชาธปไตย”สมาชกของชมนมจะตองเขารบการอบรมและการสาธตการเลอกตงจากกรรมการการเลอกตง(กกต.)ของจงหวดใหเปน“กกต.ในโรงเรยนหรอ กกต.นอย” เพอมาจดการเลอกตงในโรงเรยน โดยเปดรบสมาชกชมนมเฉพาะนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย นกเรยนสมาชกชมรมคนใดจะลงสมครรบเลอกตงกจะตองปฏเสธการเขารบการอบรม เพอรอจดตงทมในการลงชงชยในต�าแหนงคณะกรรมการสภานกเรยนตอไปในขณะเดยวกนนกเรยนคนอนๆ ทไมไดสงกดในชมรมกสามารถจดตงทมเพอลงสมครรบเลอกตงไดเชนกนเพยงแตจะไมมสทธเปนคณะกรรมการการเลอกตงหากไมไดสงกดชมรมน ตวอยางรปแบบสภานกเรยนทด�าเนนงานรวมกนทงโรงเรยนคอการด�าเนนงานสภานกเรยนของโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยในสามจงหวดชายแดนภาคใตภายใตชอโครงการ“สภา5ชน”มการด�าเนนงานดงน

ภำพท 1 โครงสรางสภา5ชนของโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยแหงหนงในสาม จงหวดชายแดนภาคใต

จากภาพท1แสดงวาประธานนกเรยนรองประธานนกเรยนและกรรมการสภานกเรยนมาจากการเลอกตงของนกเรยนทงโรงเรยนจากนนประธานนกเรยนและรองประธานนกเรยนเลอกตงกรรมการสภา

มาจากการเลอกตงของนกเรยนในชนเรยน

มาจากการแตงตงของประธานและรองประธาน

มาจากการเลอกตงของนกเรยนทงโรงเรยน

 

Page 7: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท 31 ฉบบท 100 ตลาคม - ธนวาคม 2560 51

นกเรยนเรยนเพอออกนโยบายและชวยเหลองานในโรงเรยนและคณะกรรมการกจกรรมภายในโรงเรยนคอหวหนาชนเรยนทกหองเรยนน�านโยบายไปปฏบตกบนกเรยนในโรงเรยนทกคนเปนการบรหารงานจากบนลงลางเรยกวาสภา5ชนโครงการทสภานกเรยนโรงเรยนนจดท�ากคอจดท�าโครงการใหความรในการรณรงคการเลอกตงกบชมชนภายใตโครงการ“เรารกประชาธปไตย”ด�าเนนงานกบเทศบาลจนสมฤทธผลไดรบรางวลชนะเลศอนดบ1สภายอดเยยมของเขตพนทการศกษา นอกจากนยงมตวอยางการบรหารงานของสภานกเรยนในรปแบบสภานกเรยนทด�าเนนงานรวมกนทงโรงเรยนในภาคใตอกแหงหนงคอโครงการสภานกเรยนทใหความส�าคญกบกระบวนการเลอกตงและเนนการมสวนรวมของนกเรยนในการบรหารงานโรงเรยนแหงนเปดโอกาสใหนกเรยนเลอกตงถง2ครงตอปกลาวคอการเลอกตงครงแรกเปนการเลอกตงสภานกเรยนเมอไดสภานกเรยนครบแลวกจดการเลอกตงคณะกรรมการในการดแลคณะสอกหนงครงคณะกรรมการคณะสไมไดมหนาทเพยงแคจดกฬาสภายในโรงเรยนเทานนแตยงท�าหนาทชวยเหลอสภานกเรยนในการจดกจกรรมของโรงเรยนหลากหลายกจกรรมรายละเอยดของสภานกเรยนและกรรมการคณะสของโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยแหงนมรายละเอยดดงน

ต�ำแหนง หนำท

ประธาน บรหารรองประธานนกเรยนม.ตน

บรหาร/ประสานงานนกเรยนระดบม.ตน

รองประธานนกเรยนม.ปลาย

บรหาร/ประสานงานนกเรยนระดบม.ปลาย

เลขานการ บนทกการประชมรวบรวมผลงานฝายวชาการ โครงการพสอนนองฝายเอกสารและสารบญ ท�าบนทกขอความงานเอกสารฝายปฏคม ตดตอประสานงานกบผปกครองฝายพฒนา ตดตอประสานงานกบครอาจารยฝายจรยธรรม ดแลความสะอาดเรยบรอยของ

โรงเรยนฝายกฬา ศาสนพธพธการส�าคญฝายนนทนาการ กฬาภายในฝายศลปะ จดการประกวดกองเชยรฝายประชาสมพนธ ตกแตงอฒจนทรของคณะสเหรญญก เสยงตามสายประสานงานกบชมชน

ภำพท 2โครงสรางสภานกเรยนและกรรมการคณะสของโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรม ประชาธปไตยแหงหนงในภาคใต

จากแผนภาพท 2 แสดงวา รปแบบสภานกเรยนของโรงเรยนแหงนจะเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนเลอกตงประธานนกเรยนและคณะกรรมการสภานกเรยน ซงมคณะกรรมการในการด�าเนนงานสภานกเรยนทงหมด 14 ต�าแหนง มบทบาทหนาททแตกตางกนออกไป เมอไดคณะกรรมการนกเรยนในสภานกเรยนเรยบรอยแลวทางโรงเรยนจะจดการเลอกคณะกรรมการคณะสอกครง

3 ½†ำยประสำนงำนกบคณะส

1.คณะวงรว (สเขยว)2.คณะอคน (สสม)3.คณะวรนช (สเหลอง)4.คณะบษกร (สมวง)5.คณะศรอนงค (สแดง)

จบสลำกเลอกประเภทกÌำทคณะส

ตองรบผดชอบ

1.กฬาพนบาน2.ฟตบอล3.แบดมนตน4.บาสเกตบอล5.แชรบอล

 

เลอก

 

  เหรญญก เสยงตามสายประสานงานกบชมชน (สแดง)

มาจากการเลอกตงของนกเรยนทงโรงเรยน

Page 8: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

52 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.100 October - December 2017

นกเรยนทกคนในโรงเรยนแหงนจะมสงกดคณะสตงแตเขามาเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท1โดยคณะสแบงออกเปน5คณะสไดแกคณะวงรวคณะศรอนงคคณะอคนคณะวรนชและคณะบษกรแตละคณะสจะมคณะกรรมการประจ�าคณะสทงหมด 10 คน เพอรบผดชอบประเภทกฬาทแขงแตละประเภทรวมทงการจดกจกรรมเชยรโดยมประธานคณะสเปนหวหนานกเรยนทกคนจะตองออกเสยงลงมตรบรองหรอไมรบรองกรรมการคณะสแตละคณะ และคณะกรรมการคณะสจะตองไดรบเสยงมากกวารอยละ 70 ของสมาชกคณะสทงหมด จงจะมสทธในการบรหารคณะส หากไดรบคะแนนไมถงเกณฑทก�าหนดจะตองมการเปลยนแปลงกรรมการคณะสและลงคะแนนเสยงรบรองใหม เมอไดคณะกรรมการคณะสครบถวนแลวประธานฝายกฬาจะเปนประธานเปดประชมการจดงานกฬาภายในโดยมประธานฝายนนทนาการและประธานฝายศลปะเขารวมประชมดวยเพอระดมความคดเหนจบสลากเลอกประเภทกฬาทแตละคณะสตองรบผดชอบโดยมประเภทกฬาทแตละคณะสจะตองรบผดชอบดงนกฬาพนบานฟตบอลแบดมนตนบาสเกตบอลและแชรบอลนอกจากนนรวมกนก�าหนดแนวคดในการประกวดเชยรประจ�าปตวอยางแนวคดทโรงเรยนใชเชน“ความเปนไทยความเปนอาเซยน”นกเรยนแตละคณะสกจะตองจดประกวดเชยรภายในแนวคดน การด�าเนนงานสภานกเรยนทงสองโครงการนใหความส�าคญกบกระบวนการเลอกตงและเนนการมสวนรวมของนกเรยนในการบรหารงานในโรงเรยนตรงกบแนวคดประชาธปไตยทวา“อ�านาจชอบธรรมทางการปกครองเกดจากการใหความยนยอมของประชาชน”(ชยอนนตสมทวณช.2519;น.16)กลาวคอคณะกรรมการสภานกเรยนและคณะกรรมการคณะสเปนกลมทไดรบอ�านาจโดยชอบธรรมจากนกเรยนในโรงเรยนซงเปรยบเสมอนประชาชนทอยอาศยอยในรฐการใหความส�าคญกบการเลอกตงจงเปนการเนนความส�าคญของการมสวนรวมในระบอบการปกครองประชาธปไตยทเปนรปธรรม 3.2สภานกเรยนทมคณะกรรมการบรหาร2ชด สภานกเรยนทมคณะกรรมการบรหาร2ชดเปนรปแบบสภานกเรยนแบบตรวจสอบมการเลอกตงประธานคณะกรรมการนกเรยนเปนฝายบรหารและใหหวหนาชนเรยนเปนสมาชกสภานกเรยนเปนฝายตรวจสอบเปนแนวคดทพฒนามาจากรปแบบรฐสภาโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยในภาคใตแหงหนงด�าเนนงานสภานกเรยนในรปแบบนโดยใชแนวคด“สภานกเรยนไทยหวใจสมานฉนทยดมนธรรมาภบาล”มการจดท�า“ธรรมนญของโรงเรยน”เปนกฎเกณฑในการบรหารงานของสภานกเรยนจนไดรบรางวลสภานกเรยนยอดเยยมจากส�านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน(สพฐ.)ของจงหวดทสงกดมการด�าเนนการดงน

ภำพท 3โครงสราง“ธรรมนญของโรงเรยน”เพอใชในการด�าเนนงานสภานกเรยนของโรงเรยนปฏบต ดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยแหงหนงในภาคใต

หวหนำชนเรยนเปนสมำชกโดยต�ำแหนง

ประธำนนกเรยนและคณะกรรมกำรนกเรยน

ก�ำหนดนโยบำยในกำรบรหำรงำนโรงเรยน กำรใชงบประมำณ

ใชนโยบำย

สภำนกเรยน

มำจำก กำรเลอกตง

Page 9: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท31ฉบบท100ตลาคม-ธนวาคม2560 53

จากแผนภาพท 3 แสดงวา ประธานนกเรยนและคณะกรรมการนกเรยนไดรบการเลอกตงจากนกเรยนในโรงเรยน มหนาทออกนโนบายใหการบรหารงานโรงเรยน ก�าหนดการใชงบประมาณในการใชจายเงนของแตละโครงการสงไปใหสภานกเรยนซงมสมาชกสภาเปนหวหนาชนเรยนทกหองตงแตมธยมศกษาปท1-6รวมกนพจารณาหากผานการพจารณาอนมตจากสภานกเรยนคณะกรรมการนกเรยนกสามารถด�าเนนงานโครงการนนไดหากไมอนมตกจะตองพจารณาใหมเรยกวา“ธรรมนญโรงเรยน” โครงสรางธรรมนญนสภานกเรยนรนพรวมกบครสงคมศกษาและครกลมสาระการเรยนรอนๆในฝายกจการนกเรยนไดรวมกนออกแบบและใชในโรงเรยนเปนเวลามานานกวา5ปแลวโดยครสงคมศกษาใหขอมลเพมเตมวา

“โดยปกตนโยบายทกอยางทน�าเสนอกผานไปไดดวยดสภานกเรยนของเราจะประชมกนทกวนศกรทกสปดาหกมเรองมาหารอกนสปดาหละ1-2เรองโดยเฉพาะชวงปลายของเทอมตนโรงเรยนเราจะมโครงการ‘เปดบานวชาการ’ของโรงเรยนชมนมทกชมนมจะตองแสดงผลงานของตนเองอยางละหนงอยางรวมทงหมดกเกอบ30ชมนมชวงนนสภานกเรยนจะมบทบาทมากในการก�าหนดแบงทมจดงานซงถอวาเปนการหนกของสภานกเรยน...ขอบงคบทพวกเราเรยกวา‘ธรรมนญโรงเรยน’เปนผลงานทพวกเราภาคภมใจ เพราะเปนการบรหารงานแบบมสวนรวมเปนการก�าหนดโครงสรางทเนนในนกเรยนทกคนเชอมนในศกยภาพของตวเองเนนวาเปนกจกรรมของเราเอง”

จดเดนของการด�าเนนงานรปแบบสภานกเรยนแบบตรวจสอบเปนการน�าแบบแผนปฏบตมาจากสมาชกรฐสภาทมการตรวจสอบและถวงดลอ�านาจกนระหวางสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาการด�าเนนการจดสภานกเรยนในลกษณะนพบในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญ 3.3สภานกเรยนทเปนสวนหนงของชมชน สภานกเรยนทเปนสวนหนงของชมชนมหนาทชวยเหลอกจกรรมในชมชนเนนการมสวนรวมของนกเรยนกบชมชนการจดสภานกเรยนในรปแบบนโรงเรยนมการเลอกตงประธานนกเรยนและคณะกรรมการนกเรยนของโรงเรยนเมอเลอกตงเสรจสนแลวชมชนจะเขามาประสานงานกบโรงเรยนของใหสภานกเรยนทงชดเขาไปมสวนรวมกบองคการบรหารสวนต�าบล โดยท�างานทงในโรงเรยนและรวมกบชมชนใหชอวา“สภาเดก” ตวอยางโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยทมการด�าเนนการสภานกเรยนรวมกบชมชนในชอวาสภาเดกนนคอ โรงเรยนแหงหนงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงเปนโรงเรยนประจ�าต�าบลครนกเรยนและชาวบานในชมชนมความใกลชดชวยเหลอเกอกลกนมาโดยตลอดนายกองคการบรหารสวนต�าบลซงเปนศษยเกาของโรงเรยนไดแนวคดการจดท�าสภาเดกมาจากกระทรวงมหาดไทยซงเปนตนสงกดและเลงเหนวาการเขามามสวนรวมกบชมชนจะท�าใหนกเรยนมความรกชมชนและผกพนกบชมชนมากขนจงไดน�าแนวคดนมาเสนอกบผบรหารของโรงเรยนและไดรบความรวมมอเปนอยางดกอใหเกดโครงการ“สภาเดก”เปนมาเวลา3ปกวาแลวการด�าเนนงานของสภาเดกมดงตอไปน

Page 10: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

54 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.100 October - December 2017

ภำพท 4 โครงสรางของ“สภาเดก”เปนความรวมมอกนระหวางโรงเรยนกบองคการบรหารสวนต�าบล แหงหนงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จากภาพท 4 แสดงวา นกเรยนทกคนในโรงเรยนมสวนรวมในการเลอกตงสภานกเรยนมประธานนกเรยนเปนประธานท�างานรวมกบคณะกรรมการนกเรยนในสภานกเรยนเมอไดรบเลอกตงในสภานกเรยนแลวประธานนกเรยนและคณะกรรมการนกเรยนทงชดกจะไดรบการแตงตงเปนสภาเดกขององคการบรหารสวนต�าบลทนท จดประสงคของโครงการสภาเดกคอใหนกเรยนไดมสวนรวมในการดแลชวยเหลองานในชมชน โครงการทสภาเดกมการชวยเหลอดแลชมชนจนเปนทประจกษชดเจนกคอ โครงการดแลผสงอายในชมชนสภาพของชมชนเปนชมชนชนบททสวนมากมแตเดกและคนชราอาศยอยในชมชนเพราะคนวยหนมสาวและวยท�างานสวนมากเขามาท�างานในเมองใหญและเมองหลวงองคการบรหารสวนต�าบลจงใหคณะกรรมการของสภาเดกเขาไปชวยเหลองานบานดแลคนชราทบตรหลานไปท�างานตางถนโดยใชเวลาในชวงตอนเยนของวนรวมทงวนหยดเสารอาทตยเพอดแลท�าความสะอาดบานอานหนงสอหรอรองเพลงใหคนชราฟงในกรณทคนชราเจบปวยกคอยอ�านวยความสะดวกประสานงานกบเจาหนาทบรหารงานสาธารณสขและหวหนาสถานอนามยใหเขามาชวยเหลอดแลอาการเจบปวยรวมทงโครงการแลวด�าเนนงานดและคนชราประมาณ15ครวเรอนคณะกรรมการสภาเดกคนหนงเลาความประทบใจดงน

“พวกเราเขาไปดแลคณยายทอายเกอบจะ 70 แลว ทกเยนเพราะลกหลานไปท�างานโรงงานในเมองกลบมาบานสองอาทตยครงเรากดแลทกเยนเวลาแมหนท�ากบขาวกจะเอาไปใหคณยายดวย....ถามวาเหนอยไหมกไมเหนอยหรอกคะเพราะเยนๆเรากไปท�าไมนานหนจะแวะกลบบานกอนแลวกไปบานคณยายพอหวค�ากกลบบางครงกเอาการบานไปท�าดวย.....มกรณหนงทพวกเราดแลจนพอใหญแมใหญเสยชวตเลยเรากเสยใจกนมากแตกไมเปนไรเพราะเราท�าหนาทไดดทสดแลว”

รปแบบสภานกเรยนทมสวนรวมกบชมชนจะตองอาศยความรวมมอระหวางโรงเรยนและชมชนเปนการพฒนาใหชมชนเขมแขงถอเปนสงทครสงคมศกษาโรงเรยนดงกลาวประทบใจมากเพราะครเองกเปนคนในชมชนโดยก�าเนดยอมมความรกและผกพนกบชมชนการด�าเนนงานของสภานกเรยนในลกษณะนพบในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลกซงเปนโรงเรยนประจ�าต�าบล

สภำนกเรยนมประธำนนกเรยนเปนหวหนำคณะท�ำงำน

นกเรยนทกคนในโรงเรยน

แตงตง เปนสวนหนงของ

องคกำรบรหำรสวนต�ำบล

สภำเดก

ชมชน

เลอกตง

ชวยเหลอ

ดแล

Page 11: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท31ฉบบท100ตลาคม-ธนวาคม2560 55

การจดสภานกเรยนทมสวนรวมกบชมชนถอเปนการชวยสงเสรมใหนกเรยนไดรสกเปนสวนหนงของสงคมท�าใหนกเรยนเกดความรสกเปนพลเมองซงถอเปนการเสรมสรางพฤตกรรมประชาธปไตยไดเปนอยางดนกวชาการอยางSunalandHass(2008,p.321)อธบายไววาการจดกจกรรมเสรมหลกสตรโดยเนนการมสวนรวมในชมชนนนจะชวยพฒนาทกษะการสอสารการคดอยางมวจารณญาณและการตดสนใจในประเดนปญหาทเกดขนจรงในสงคม ซงเปนการพฒนาคานยมการเคารพความคดเหน สรางภารดรภาพ(brotherhood)กบสงคมทนกเรยนอาศยอยในฐานะพลเมองคนหนงของชมชน 4. กจกรรมสภำนกเรยนกบกำรพฒนำประชำธปไตยในโรงเรยน ขอมลจากการสมภาษณครสงคมศกษาและครฝายกจการนกเรยนถงพฤตกรรมประชาธปไตยทเดนชดทสดทเกดจากการจดกจกรรมสภานกเรยน จากค�าบอกเลาของครสงคมศกษาและครฝายกจการนกเรยนสวนมากเหนตรงกนวาสภานกเรยนมสวนชวยเสรมสรางคณลกษณะประชาธปไตยทงความสามคคการเคารพในความคดเหนระหวางกนและการท�างานเปนทมตามรายละเอยดดงน “สภานกเรยนเนนใหเดกท�างานรวมกนเวลาประชมกนเราแทบไมตองไปยงเลยคอยดแลใหค�าปรกษาอยางเดยว”ครสงคมศกษาทานหนงในโรงเรยนประชาธปไตยตวอยางในภาคใตอธบายโดยทานยงไดกลาวเสรมดวยวา

“โรงเรยนเราไดรางวลกเพราะสภานกเรยนนละรปแบบมนแปลกใหมแลวกเนนท�าจรงเวลาเขยนเอกสารสงมนกงายเพราะเราท�าจรง....โรงเรยนเราเนนคะแนน o-net มากไมไดหรอกเพราะเดกเราสวนมากเปนชาวไรกตองมาเนนทางนเนนทางกจกรรมอยางนอยมนกไดวชาชวต....ผมสอนสงคมดวยเปนผบรหารฝายกจการนกเรยนดวยกมแนวคดวารปแบบสภาตรวจสอบมนกท�าไดในโรงเรยนเราตองขยายผลแลวมนกท�าไดจรงๆ”

จากค�าสมภาษณขางตนสะทอนใหเหนวาการด�าเนนงานสภานกเรยนมสวนส�าคญทจะชวยเสรมสรางพฤตกรรมตามวถประชาธปไตยของไทยดงทสาโรชบวศร(2553,น.17)ไดน�าเสนอพฤตกรรมประชาธปไตยทควรปลกฝงใหนกเรยนไทย คอ “คารวธรรม” หมายถง การเคารพซงกนและกนทกคนตองใหเกยรตซงกนและกนทงกายวาจาและความคด เคารพในความคดเหนของผอนแสดงความคดเหนโดยไมลวงเกนผอนและ“สามคคธรรม”หมายถงมการแบงปนรวมงานกนท�างานตามอตตภาพของตนประสานงานกนใหเกดความสามคค การด�าเนนงานในกจกรรมสภานกเรยนของโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยปรากฏทงคารวธรรมและสามคคธรรมชดเจน เพราะ สภานกเรยนมการแบงบทบาทหนาทผน�า คอประธานสภาและผตามคอคณะกรรมการนกเรยนในบางครงกมการสลบบทบาทหนาทคณะกรรมการนกเรยนมาเปนหวหนาโครงการในบางครงประธานนกเรยนกตองเปนฝายตาม การรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกคณะกรรมการนกเรยนโดยไมยดตดความคดของตนเองวาถกตองเสมอไปเกดขนเสมอในระหวางการประชมปรกษางานโครงงานเพราะคณลกษณะเหลานเกดขนเสมอในการประชม ประธานนกเรยนทเปนทงประธานในสภานกเรยนและประธานในสภาเดกเลาวา

“....หนเคยประชมกนเลกถงหาโมง หกโมงเลยคะ ตอนเราท�าผาปาในชมชนกนพวกเราแบงหนาทรบผดชอบไมลงตวบางคนไมอยากไปบานคม(คมคอบรเวณเปนภาษาอสาน)นนแตอยากไปไกลๆบานหนอยเพอนๆทประชมดวยกนกไมยอมเพราะถาไปไกลบานเวลากลบมนอนตรายอกอยางเวลาเราไปเสนอใหครใหอบต.พจารณาเขากจะไมใหเราท�าเขาจะเปนหวงตองคยกนกอนดๆวาจะยงไงจะเอาแตใจมากไมได....บางครงกมเพอนสนทเตอนวาเปนหวหนาอยาไปสงมากตองแบงใหคนอนๆในทประชมไดพดไดแสดงความคดเหนดวยงานถงจะออกมาด....”

Page 12: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

56 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.100 October - December 2017

พฤตกรรมการท�างานรวมกนโดยพงพาอาศยกนและรวมกนอภปรายถงขอดและขอทตองพฒนาในการประชมปรกษากนของสภานกเรยนในลกษณะนสะทอนใหเหนวานกเรยนม“ปญญาธรรม”กลาวคอการใชปญญาหรอเหตผลเปนเครองเหนยวรงและชทางใหกนและกน(สาโรชบวศร,2553,น.17)เมอเกดปญหาคณะกรรมการสภานกเรยนกรวมกนคดและชวยกนตดสนใจโดยยดหลกของเหตผล

บทสรป จดเดนของการด�าเนนงานสภานกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยคอโรงเรยนเนนการปลกฝงใหนกเรยนไดรจกวถชวตประชาธปไตยในเบองตนชวยเสรมสรางทงพฤตกรรมและคณลกษณะประชาธปไตยทพงประสงคไดแกคารวธรรมสามคคธรรมและปญญาธรรมทงยงเปนเวทใหนกเรยนไดแสดงออกอยางสรางสรรคและหากสภาพแวดลอมของโรงเรยนเอออ�านวยครผรบผดชอบยงสามารถประสานความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชนใหนกเรยนไดเขาไปมสวนรวมในการรบรปญหาและน�าเสนอแนวทางการแกไขปญหาภายในชมชนในฐานะพลเมองของทองถนไดอกดวย อนงการน�ารปแบบการด�าเนนงานสภานกเรยนของโรงเรยนปฏบตดเลศไปใชจรงจ�าเปนจะตองพจารณาบรบทของโรงเรยนและสภาพแวดลอมของทองถนเปนส�าคญเชนหากจะน�ารปแบบสภานกเรยนทเปนสวนหนงของชมชนไปใชกจ�าเปนจะตองวเคราะหถงความตองการของหนวยงานทองถนและขอบงคบในเทศบญญตควบคกนไปเพราะอ�านาจตดสนใจในการยนยอมใหโรงเรยนเขามามสวนรวมนนเปนสทธขาดของฝายบรหารสวนทองถนเปนตน

ขอเสนอแนะจากงานวจย 1. ขอเสนอแนะในกำรน�ำผลกำรวจยไปใช 1.1 สงส�าคญทสดในการด�าเนนงานสภานกเรยนในโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยคอ“การเนนใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมสภานกเรยน”การจดกจกรรมสภานกเรยนในโรงเรยนจงจะตองเนนการมสวนรวมของนกเรยนในทกขนตอนตงแตการรบสมครการเลอกตงไปจนถงการด�าเนนงานสภานกเรยนของโรงเรยน 1.2 โรงเรยนทกแหงควรหนมาใหความสนใจในการพฒนาสภานกเรยนใหมประสทธภาพควบคไปกบการพฒนาวชาการของโรงเรยน โดยน�ารปแบบการด�าเนนงานสภานกเรยนจากโรงเรยนปฏบตดเลศดานการสงเสรมประชาธปไตยไปใชในการปรบปรงวธการจดสภานกเรยนของโรงเรยนใหมประสทธภาพมากยงขน โดยประยกตวธการด�าเนนงานสภานกเรยนใหเหมาะสมกบความตองการของชมชนทองถนและบรบทของโรงเรยน 1.3 กระทรวงศกษาธการควรผลกดนและใหความส�าคญกบการด�าเนนงานสภานกเรยนใหมากขน โดยผลกดนใหเปนนโยบายหลกแมวากจกรรมสภานกเรยนจะเปนกจกรรมททกโรงเรยนจดท�ามาอยางตอเนองทกปแตยงไมไดจดสภานกเรยนทเนนการมสวนรวมของนกเรยนอยางเปนรปธรรม 2. ขอเสนอแนะส�ำหรบกำรท�ำวจยตอไป 1.1 ควรน�าขอคนพบจากงานวจยไปพฒนาหลกสตรฝกอบรมการด�าเนนงานสภานกเรยนทมประสทธภาพส�าหรบนกเรยนครสงคมศกษาและครฝายกจการนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษาและมธยมศกษาเพอใหแตละโรงเรยนไดน�าไปประยกตใชในการด�าเนนงานสภานกเรยนของตนเองตอไป 2.2 ควรน�าขอคนพบจากงานวจยไปพฒนารปแบบการสอน (instruction model) ส�าหรบการจดการเรยนรในกจกรรมเสรมหลกสตร(extra-curricular)หรอรายวชาเพมเตมโดยยดเนอหาจากกลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรมตามตวชวดสาระการเรยนรในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ปพทธศกราช 2551 ซงเปนเนอหาทเกยวของกบประชาธปไตย เพอเชอมโยงใหนกเรยนเหนชดเจนระหวางภาคทฤษฎตามเนอหาในหลกสตรกบภาคปฏบตในการด�าเนนงานสภานกเรยน

Page 13: การด าเนินงานสภานักเรียนเพื่อส่งเสริมประชาธิปไตย ในโรงเรียน: … ·

สทธปรทศน ปท31ฉบบท100ตลาคม-ธนวาคม2560 57

บรรณานกรม

กระมลทองธรรมชาต.(2521).การเมองการปกครองไทย.กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช.ชยอนนตสมทวณช.(2519).ประชาธปไตยสงคมนยมคอมมวนสตกบการเมองไทย.กรงเทพฯ: โรงพมพพฆเณศ.หนวยศกษานเทศกกรมสามญศกษา.(2534).แนวทางการนเทศการเสรมสรางประชาธปไตยในโรงเรยน มธยมศกษา.กรงเทพฯ:โรงพมพการศาสนา.สาโรชบวศร.(2553).ความคดบางประการในวชาการศกษา.ในสถาบนวฒนธรรมและศลปะ(บรรณาธการ). ร�าลกคณปการศาสตราจารยดร.สาโรชบวศร.กรงเทพฯ:สถาบนวฒนธรรมและศลปะ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ส�านกงานเสรมสรางเอกลกษณของชาต.(2559).โรงเรยนประชาธปไตยตวอยาง.สบคนวนท6พฤศจกายน 2559,จากhttp://www.identity.opm.go.th/identity/content/activity.อมรรกษาสตย.(2543).บทท7วธการเรยนการสอนตอนท5การปลกฝงประชาธปไตยในโรงเรยน. ใน อมร รกษาสตย (บรรณาธการ). ประชาธปไตยและรฐธรรมนญฉบบประชาชน คมอการเรยนการสอนการเผยแพรและการมสวนรวมส�าหรบครอาจารยและผน�าชมชน. กรงเทพฯ:สมาคมรฐธรรมนญเพอประชาชน.Sunal, S.C. and Hass, E.M. (2008). Social Studies for the Elementary and Middle Grades: aconstructivist.UnitedStatesofAmerica:PearsonEducation.