บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

127

บทที่ บทที่ 66 การเขียนเสนบอกการเขียนเสนบอกขนาดขนาด

เพื่อใหการใชงานเสนบอกขนาดมีขนาดทีเ่หมาะสมกับงานแบบ จึงมีความจาํเปนตองมีการ

ปรับแตงเสนบอกขนาด ซึ่งกอนปรับแตงจะตองเขาใจเกีย่วกับสวนประกอบของเสนบอกขนาดกอน

ดังนี ้

สวนประกอบตางๆ ของเสนบอกขนาด

1st Extension Line เสนตรงที ่1 ทีล่ากออกจากฐานของวัตถุตรงจุดที่เร่ิมบอกขนาด

ตอเนื่องไปจนถึงปลายสุดของหวัลูกศร

2nd Extension Line เสนตรงที ่2 ทีล่ากออกจากฐานของวัตถุตรงจุดที่เร่ิมบอกขนาด

ตอเนื่องไปจนถึงปลายสุดของหวัลูกศร

1st Dimension Line เสนตรงเสนที ่1 ที่เชื่อมตอระหวางหัวลกูศรกับตัวเลขบอกขนาด

2nd Dimension Line เสนตรงเสนที ่2 ที่เชื่อมตอระหวางหัวลกูศรกับตัวเลขบอกขนาด

Extension คือสวนปลายของเสนตรงทีต่อ Extension Line ออกไปจากปลาย

ของหัวลกูศร

Origin Offset ชองวางระหวางฐานของชิ้นงานตรงจุดที่บอกขนาดกับเสนตรง

Extension Line

Dimension Text ตัวเลขหรือตัวอักษรหรือเครื่องหมายซึง่ใชในการบอกขนาด

Arrowhead หัวลูกศร

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

128

6.1 การกําหนดรูปแบบของเสนบอกขนาด Dimension

Dimension > Style

∂ Click mouse เมนู Dimension > Style หรือ Format > Dimension Style

• ปรากฏหนาตางในการปรับแตงเสนบอกขนาด

÷ ในสวน Dimension Style มี 2 สวน

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

129

Current ใชสําหรับแสดงชื่อรูปแบบของเสนบอกขนาดใชงานและใชเรียกรูปแบบที่บันทึกเก็บไว

ออกมาใชงาน

Name ใชสําหรับสรางรูปแบบของเสนบอกขนาดใหม โดยพิมพชื่อรูปแบบที่ตองการสรางเขา

ไปในฟลด Name แลว click ปุม Save ชื่อรูปแบบใหมทีส่รางขึ้นจะไปปรากฏใน

รายการ Current

ใชบันทกึรูปแบบของเสนบอกขนาด

ใชในการเปลีย่นชื่อรูปแบบเสนบอกขนาด

≠ ในสวนของ Family เปนตัวเลือกการเปลี่ยนแบบที่จะเกดขึน้กบัแตละชนิดของเสนบอก

ขนาด

≡ ดานขวามือมปุีม 3 ปุมเปนตัวเลือกการกาํหนดรูปแบบสวนตางๆ ของเสนบอกขนาดโยมี

ความหมายดงันี ้

ใชปรับแตงสวนประกอบของเสนบอกขนาด

ใชปรับแตงการจัดวางตัวเลขบอกขนาดในตําแหนงตางๆ

ใชกําหนดรูปแบบของตัวเลขบอกขนาด

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

130

ใชปรับแตงสวนประกอบของเสนบอกขนาด

Suppress ระงับการเขียนเสน Dimension Line

Extension ปรับแตงคุณสมบัติของ Extension Line

Spacing กําหนดชองวางระหวางเสนบอกขนาดกับ

ตัวเลขบอกขนาด

Color กําหนดสีของเสนบอกขนาดและหวัลูกศร

Suppress ระงับการเขียนเสน Extension Line

Extension คาความยาวของ Extension Line

Origin Offset กําหนดชองวางจากจุดกาํเนิด

Color กําหนดสีของเสน Extension Line

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

131

รูปภาพแสดงตัวอยางหวัลูกศร

1st กําหนดรูปแบบของหัวลูกศรที่ 1

2nd กําหนดรูปแบบของหัวลูกศรที่ 2

Size กําหนดขนาดของหวัลกูศร

Mark ใชรูปแบบ Center mark

Line ใชรูปแบบ Center line

None ระงับการใช Center mark และ Center line

Size กําหนดขนาดของ Center mark หรือ Center

line

Center mark Center Line None

Overall Scale ตัวเลือกนี้ควบคุมสเกลแฟคเตอรของสวนประกอบทัง้หมดของเสน

บอกขนาดทุกเสน

Scale to Paper Space กําหนดใหโปรแกรมปรับสเกลของเสนบอกขนาด ใหเหมาะสมกับ

พื้นที่วาดภาพใน Paper Space

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

132

ใชปรับแตงการจัดวางตัวเลขบอกขนาดในตําแหนงตางๆ

Use Defined มีเครื่องหมาย 3ผูเขียนสามารถกําหนดตําแหนงของตัวเลขบอกขนาด ณ

ตําแหนงใดๆ ก็ได

ไมมีเครื่องหมาย 3จะกําหนดตําแหนงของตัวเลขบอกขนาดโดยอัตโนมติั

Force Line Inside มีเครื่องหมาย 3 โปรแกรมจะลากเสนตรงขึ้นมาระหวางชองวางระหวางเสน

Extension Line ทั้งสอง ในกรณีที่ชองวางนั้นแคบเกนิกวาที่จะบรรจุตัวเลข

บอกขนาด

Fit ใชตัวเลือกในกลุมนี ้สําหรับกําหนดรูปแบบการจัดวางหวัลูกศรและตัวเลขบอกขนาดระหวาง

Extension Line กรณีชองวางในการบรรจุตัวเลขบอกขนาดไมเพียงพอ

จัดวางหวัลูกศรและตัวเลขบอกขนาดภายในระหวางเสน Extension

Line ทั้งสอง ในกรณีที่มชีองวางไมพอ

จัดวางเฉพาะตัวเลขบอกขนาด

จัดวางเฉพาะลูกศร

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

133

จัดวางในตําแหนงทีเ่หมาะสมที่สุด

สรางเสน Leader Line ข้ึนมาเพื่อเชื่อมโยงไปยังตัวเลขบอกขนาด

ไมสรางเสน Leader Line ข้ึนมาเพื่อเชื่อมโยงไปยงัตัวเลขบอกขนาด

ดันตัวเลขบอกขนาดไปดานนอก

Text กําหนดทิศทางการจัดวางตัวเลขบอกขนาด

Inside Horizontal ตัวเลขที่อยูระหวางเสน Extension Line จะอยูในแนวนอนเสมอ

Outside Horizontal ตัวเลขที่อยูนอกเสน Extension Line จะอยูในแนวนอนเสมอ

Horizontal Justification กําหนดตําแหนงการจัดวางตัวเลขบอกขนาดในแนวนอน

Vertical Justification กําหนดตําแหนงการจัดวางตัวเลขบอกขนาดในแนวตั้ง

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

134

ใชกําหนดรูปแบบของตัวเลขบอกขนาด

Unit กําหนดหนวยของการบอกขนาด

Prefix กําหนดตัวอักษรหรอืตัวเลขนําหนาตัวเลขบอกขนาด

Suffix กําหนดตัวอักษรหรอืตัวเลขตามหลังตัวเลขบอกขนาด

Unit กําหนดหนวย Angles กําหนดหนวยตวัเลขบอกคามุม

Dimension Precision กําหนดทศนยิม Tolerance Precision กําหนดทศนยิม

Zero Suppression ระงับการแสดงเลขศูนย Zero Suppression ระงับการแสดงเลขศูนย

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

135

Scale กําหนดสเกลแฟคเตอรใหกับตัวเลขบอกขนาด

Tolerance กําหนดคาความเผื่อ เนื่องจากในงานเขียนแบบไฟฟาจะไมไดใชคานีจ้ึงขอไมพูดถงึ

หัวขอนี ้

Alternate Units กําหนดตัวเลขบอกขนาดสํารอง ซึ่งจะอยูในเครื่องหมายวงเล็บ กรณีตองการ

บอกคาหนวย 2 ระบบในการบอกขนาดพรอมๆ กัน

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

136

Text กําหนดรูปแบบของตัวอักษรและตัวเลขบอกขนาด

Style กําหนดรูปแบบตัวอักษร

Height กําหนดคาความสูง

Gap กําหนดคาระยะหางหรือชองวางระหวาง Dimension line ทั้งสอง

Color กําหนดสีของตัวเลขบอกขนาด

ใชในการปดเศษตัวเลขบอกขนาดใหมีคาเปลี่ยนแปลง

ตามทีก่ําหนด

6.2 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Linear

Dimension > Linear

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดในแนวนอนและแนวตัง้

∂ Click mouse เมนู Dimension > Linear

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

137

• Click mouse จุดที่ 1 และจุดที่ 2 เพื่อกําหนดเสน Extension Line

÷ Click mouse จุดที่ 3 เพื่อกาํหนดระยะหางจากชิน้งาน

Command: _dimlinear

First extension line origin or press ENTER to select:

Second extension line origin:

Dimension line location (Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated):

Dimension text = 8.00

∂ Click mouse เมนู Dimension > Linear

• กดปุม Enter จากนั้น Click mouse บนดานของชิน้งานที่จะบอกขนาด จุดที่ 4

÷ Click mouse จุดที่ 5

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

138

6.3 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Aligned

Dimension > Aligned

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดที่ขนานไปกับวัตถ ุ

∂ Click mouse เมนู Dimension > Aligned

• Click mouse จุดแรก จุดที่สอง และเลื่อน mouse กําหนดระยะหางของเสนบอกขนาด

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

139

Command: DIMALIGNED

First extension line origin or press ENTER to select:

Select object to dimension:

Dimension line location (Mtext/Text/Angle):

Dimension text = 4.24

6.4 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Ordinate

Dimension > Ordinate

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดที่อางอิงจากจุดกําเนิดของระบบคอรออรดิเนท

∂ Click mouse เมนู Dimension > Ordinate

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

140

• Click mouse จุดที่ตองการแสดงพิกัด Ordinate

÷ เลือกการแสดงผลพิกัดแกน X หรือ แกน Y

≠ กําหนดแนวของเสนชี ้Leader Line

Command: _dimordinate

Select feature:

Leader endpoint (Xdatum/Ydatum/Mtext/Text):

Leader endpoint:

Dimension text = 10.00

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

141

6.5 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Radius

Dimension > Radius

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดรัศมีของเสนโคงและวงกลม

∂ Click mouse เมนู Dimension > Radius

• Click mouse บนเสนสวนโคงของเสนโคงหรือวงกลม

÷ Click mouse กําหนดตําแหนงเสนบอกขนาด ปรากฏตัว R เปนตัวชีว้าเปนคา Radius

Command: _dimradius

Select arc or circle:

No object found.

Select arc or circle:

Dimension text = 1.60

Dimension line location (Mtext/Text/Angle):

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

142

6.6 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Diameter

Dimension > Diameter

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดเสนผานศนูยกลางของเสนโคงและวงกลม

∂ Click mouse เมนู Dimension > Diameter

• Click mouse บนเสนสวนโคงของเสนโคงหรือวงกลม

÷ Click mouse กําหนดตําแหนงเสนบอกขนาด ปรากฏตัว ∅ เปนตัวชีว้าเปนคา Diameter

Command: _dimdiameter

Select arc or circle:

Dimension text = 3.20

Dimension line location (Mtext/Text/Angle):

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

143

6.7 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Angular

Dimension > Angular

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดมุมของเสนที่กระทําตอกนั

∂ Click mouse เมนู Dimension > Angular

• Click mouse บนเสน 2 เสนที่กระทํามมุซึ่งกันและกนั

÷ Click mouse กําหนดตําแหนงเสนบอกขนาด

Command: _dimangular

Select arc, circle, line, or press ENTER:

Second line:

Dimension arc line location (Mtext/Text/Angle):

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

144

Dimension text = 30

6.8 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Baseline

Dimension > Baseline

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดแบบซอนกนัเปนระดับชัน้ โดยจะอางอิงจากเสนบอกขนาดครั้งลาสุดที่

เขียน

∂ Click mouse เมนู Dimension > Baseline

• Click mouse จุดตอไปของเสนแบบซอนกนั โดยจะสรางโดยใชจุดเริ่มตนเดียวกัน

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

145

Command: _dimbaseline

Select base dimension:

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 4.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 6.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 8.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 10.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Select base dimension:

6.9 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Continue

Dimension > Continue

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดแบบตอเนือ่งกัน โดยจะอางอิงจากเสนบอกขนาดครั้งลาสุดที่เขียน

∂ Click mouse เมนู Dimension > Continue

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

146

• Click mouse จุดตอไปของเสนแบบตอเนือ่ง โดยจะใชจดุที่ 2 ของเสนบอกขนาดแรกเปนจุด

แรกของเสนบอกขนาดตัวตอมา

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

147

Command: _dimcontinue

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 2.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 2.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 2.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Dimension text = 2.00

Specify a second extension line origin or (Undo/<Select>):

Select continued dimension:

6.10 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Leader

Dimension > Leader

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดแบบเสนชีน้ํา ใชเปนคาํอธิบายรายละเอียดของชิ้นงาน

∂ Click mouse เมน ูDimension > Leader

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

148

• Click mouse ตําแหนงของตวัชี้ของเสนบอกขนาด จุดเริ่มตน ลากแนวของเสนชี้บอกขนาด

กดปุม Enter จนกวาจะปรากฏกรอบขอความของ Mtext ปอนขอความที่ตองการแสดงลงไป

Command: _leader

From point:

To point:

To point (Format/Annotation/Undo)<Annotation>:

Annotation (or press ENTER for options):

Tolerance/Copy/Block/None/<Mtext>:

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

149

6.11 การเขียนเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Center Mark

Dimension > Center Mark

ใชสําหรับเขียนเสนบอกขนาดตําแหนงจดุศูนยกลางของวงกลมหรือสวนโคง

∂ Click mouse เมนู Dimension > Center Mark

• Click mouse บริเวณเสนรอบวงของวงกลมหรือสวนโคงของเสนโคง

Command: _dimcenter

Select arc or circle:

บทที่ 6: การเขียนเสนบอกขนาด

150

6.12 การปรับปรุงเสนบอกขนาดดวยคําสั่ง Dimension / Update

Dimension > Update

ใชสําหรับปรับปรุงเสนบอกขนาดตามที่เราไดกําหนดใหม

∂ Click mouse เมนู Dimension > Update

• เลือกเสนบอกขนาดที่ตองการปรับเปลี่ยนตามคาทีเ่รากาํหนดใหม

÷ หากตองการเลือกทั้งหมดในแฟมงาน พมิพคําวา All บนบรรทัดปอนคําสั่ง

≠ กดปุม Eneter เสนบอกขนาดจะเปลี่ยนไปตามการกาํหนดรูปแบบใหม