145

1) หวขอวชาทมวตถประสงคในการใหความร ความเขาใจและมเนอหาขนพนฐานทจาเปนตอการสรางความร ความเขาใจ ทศนคต หรอทกษะในหวขอวชาอน ๆ จาเปนตองอยในลาดบตน ๆ ของการอบรม

2) หวขอวชาใดทมเนอหาทสามารถเรยนรไดงายกวา ควรจะอยในลาดบกอนหวขอวชาทมเนอหาวชาทเขาใจยาก สลบซบซอน หรอมรายละเอยดมากกวา

3) หวขอวชาและประเดนทเปนภาคทฤษฎ ควรจดใหอยกอนภาคปฏบต 4) หวขอวชาทมกจกรรมซากนหลายชวโมง เชน การบรรยาย หรอการอภปรายเพยง

อยางเดยว ควรจดใหกระจายอยในวนหรอเวลาตาง ๆ กน

3.2 การก าหนดโครงการฝกอบรม

สถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน สานกงาน ก.พ. ไดใหคาจากดความของ “โครงการฝกอบรม” วา “กจกรรมทระบรายละเอยดถงการปฏบตงานอยางมข นตอนของการดาเนนงานตาง ๆ ตลอดจนการใชทรพยากรทประสานสอดคลองกน เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายทตองการ ภายในระยะเวลาทกาหนด”

โครงการฝกอบรมทดควรมวตถประสงคและเปาหมายทชดเจน สามารถตอบสนองตอ

ภารกจทเปนปญหา มความกระชบ เขาใจงาย ครอบคลมรายละเอยดทจาเปน ทสาคญคอตองปฏบตไดจรง

ประโยชนของโครงการฝกอบรม คอ 1) เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจอนมตโครงการฝกอบรมของผบรหาร 2) วทยากรใชเปนขอมลพจารณากาหนดเทคนค วธการ กรอบการถายทอดให

เหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรม 3) ผเขารบการฝกอบรมไดทราบถงสงทตนจะไดรบจากการฝกอบรม 4) เจาหนาทผรบผดชอบใชเปนแนวทางดาเนนการจดการฝกอบรมใหบรรล

วตถประสงคของโครงการ

โครงสรางของโครงการฝกอบรม จากขอเขยนตาง ๆ ของนกวชาการดานการบรหารงานฝกอบรม สรปไดวา การเขยน

โครงการฝกอบรม ควรจะประกอบดวยหวขอดงตอไปน 1) ชอโครงการ โดยทวไปชอโครงการมองคประกอบ 2 สวน คอ

146

สวนท 1 ประเภทของโครงการ ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคาใชจายในการฝกอบรม ไดใหความหมายของประเภทโครงการฝกอบรมตาง ๆ ดงน

"การอบรม" หมายความวา การใหความรโดยการบรรยายและการตอบปญหาจากวทยากรเพยงฝายเดยว

"การประชมทางวชาการ หรอการประชมเชงปฏบตการ" หมายความวา การใหความรโดยการบรรยายเชนเดยวกบการอบรม แตเปนการใหความร ความคดเหน เพอนาขอสรปทไดไปพฒนาหรอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน และอาจกาหนด ใหมการ ฝกปฏบต ดวยกได

"การสมมนาทางวชาการ หรอการสมมนาเชงปฏบตการ" หมายความวา การประชมในลกษณะเปนการระดมควมคด การแลกปลยน ความร ความคดเหน เพอนาขอสรปทไดไปพฒนาหรอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน และอาจกาหนดใหมการฝกปฏบตดวยกได

"การบรรยายพเศษ" หมายความวา การใหความรโดยการบรรยายในเรองทสวนราชการ เหนสมควรใหความรพเศษเพมแกขาราชการและลกจาง

"การฝกศกษา" หมายความวา การเพมพนความรหรอประสบการณดวยการศกษาและฝกปฏบต

การดงาน" หมายความวา การเพมพนความรหรอประสบการณดวยการสงเกตการณ ซงไดกาหนดไวในหลกสตรหรอโครงการใหมการดงานกอน ระหวางหรอหลงการฝกอบรมและหมายความรวมถงหลกสตรหรอโครงการทกาหนดเฉพาะการดงาน ภายในประเทศทสวนราชการจดขน

การฝกงาน" หมายความวา การเพมพนความรหรอประสบการณ ดวยการปฏบตงานซงกาหนดไวในหลกสตรหรอ โครงการและหมายความรวมถงการปฏบตงานภาคสนามดวย

สวนท 2 ลกษณะหรอความเกยวของของโครงการ วาเกยวกบเรองอะไร หรอเกยวกบใคร สวนใหญมกจะกาหนดชอโครงการใน 3 ลกษณะ คอ

กาหนดตามกลมผเขารบการอบรม เชน การฝกอบรมเจาหนาทรกษาความปลอดภย การฝกอบรมเจาหนาทระดบปฏบตการ การฝกอบรมนกบรหารงานมหาวทยาลย การฝกอบรมเจาหนาทธรการ ฯลฯ

กาหนดตามเนอหาวชาหลกของหลกสตร เชน การฝกอบรมเทคนคการนาเสนองานอยางมประสทธภาพ การฝกอบรมการบรหารงานฝกอบรม การประชมเชงปฏบตการเรอง การวางแผนการปฏบตงาน การฝกอบรมหลกสตรการใชงานโปรแกรม Microsoft Excel for Windows ฯลฯ

กาหนดตามกลมผเขารบการอบรมและเนอหาวชาหลกของหลกสตรประกอบกน เชน การฝกอบรมการบรหารงานยคใหมสาหรบผบรหารระดบตน การฝกอบรมเชงปฏบตการใชโปรแกรม MS-Word สาหรบผใชงานเรมตน

หลกสาคญในการการกาหนดชอโครงการคอ จะตองชดเจน กะทดรด สามารถรไดในเบองตนวาจะฝกอบรมอะไร หรอฝกอบรมใคร

147

2) หลกการและเหตผล เปนการกลาวถงปญหา สาเหต และความจาเปนซงไดจากการ

วเคราะหหาความจาเปนในการฝกอบรม โดยจะตองพยายามแสดงเหตผล หลกการ ทฤษฎ แนวนโยบาย ฯลฯ ใหมนาหนกนาเชอถอ โดยเนนใหผอานเหนถงความสาคญของโครงการฝกอบรม และหรอใหผอานเขาใจวาแรงจงใจการจดการฝกอบรมคออะไร ซงโดยทวไปควรจะประกอบดวยสาระสาคญ ดงน

ความเปนมาหรอความสาคญของเรองทจะจดโครงการฝกอบรม สภาพการณหรอหลกการทควรจะเปนหรอควรจะปฏบต สภาพปญหา ความเสยหาย หรอความเบยงเบนทเกดขน โดยอาจระบถงความ

รนแรงของปญหาและความเสยหายทเกดขนดวยกได หรอเขยนถงแนวโนมของปญหาทอาจเกดขน หากไมมการเตรยมปองกน

สรปวาเพอเปนการแกไขปญหาหรอเพอเปนการปองกนปญหาดงกลาว จงจาเปนตองจดฝกอบรมขน

ทงน ในการเขยนไมจาเปนตองแบงแยกแตละขนตอนออกเปนยอหนา อาจเขยนรวมกนเปนเพยงยอหนาเดยว สองหรอ สามยอหนากได แลวแตเนอความวายาวมากนอยเพยงใด โดยตองเขยนใหชดเจน อานเขาใจงาย มเหตผลสนบสนนเพยงพอ

3) วตถประสงค เปนการแสดงใหเหนถงสงทตองการไดจากการฝกอบรม

แนวทางการเขยนวตถประสงคของการฝกอบรม โดยทวไปมดงน เปนวตถประสงคเชงพฤตกรรม กลาวคอ ระบไวลวงหนาวาเมอผานการฝกอบรม

แลว ผเขารบการอบรมควรจะมพฤตกรรมใด เชน ระบถงความร ทกษะ ความเขาใจ และทศนคตทตองการใหผเขารบการอบรมไดเรยนร โดยตอบคาถามวา “จะทาเพออะไร” หรอ “ทาแลวไดอะไร”

ค าทควรใช กลาวถง อธบายถง พรรณนาถง ประเมน สรางเสรม

แสดงถง ตรวจสอบ กระทา ดาเนนการ วด เลอก แกไข สาธต ตดสนใจ วเคราะห วางแผน มอบหมาย จาแนก จดลาดบ ระบ แกปญหา ปรบใช พฒนา

ค าทควรหลกเลยงเพราะวดและประเมนไดยาก เขาใจถง ทราบถง คนเคยกบ ยอมรบใน

เชอถอใน สานกใน ซาบซงใน สนใจ เคยชนกบ

เนนการพฒนางาน

148

เนนผลลพธหรอประโยชนทจะไดจากการอบรม เนนการตอบสนองตอการแกปญหาทคนพบ เนนเปาหมาย สงทตองการใหเกดขนทงในเชงปรมาณ และเชงคณภาพในแตละ

ชวงเวลา โดยตอบคาถามวา “จะทาเทาใด” การเขยนวตถประสงคทดจะตองมลกษณะดงน มความสอดคลองกบความจาเปนในการฝกอบรม มความชดเจน เขาใจงาย ระบพฤตกรรมทตองการใหเปลยนแปลงไดเจาะจงมาก

ทสด มความเปนไปได สามารถวดและประเมนผลหลงการฝกอบรมได

4) หลกสตรหรอหวขอการฝกอบรม เปนการระบถงหลกสตรและรายละเอยดหวขอวชาท

ไดสรางและพฒนาไวแลว หรอระบขอบเขตเนอหาโครงรางของเรองทจะอบรม โดยมแนวทางการเขยน 2 แบบ คอ

ระบหลกสตรฝกอบรมและหวขอวชาทงหมดทจะทาการฝกอบรม โดยเรยงลาดบหมวดวชาและหวขอวชาทอยในแตละหมวด พรอมทงระบจานวนชวโมงทกาหนดไวดวย

ระบรายละเอยดของทกหวขอวชาตามลาดบทระบไวในหลกสตร โดยในรายละเอยดของแตละหวขอวชา ประกอบดวย ชอหวขอวชา วตถประสงค แนวทางการอบรม/ประเดนสาคญ วธการ/เทคนคฝกอบรม และระยะเวลาในการฝกอบรม

5) คณสมบตของผเขารบการฝกอบรม เปนการระบวาผทเขารบการอบรมควรจะม

คณสมบตใด ซงโดยทวไปจะตองสอดคลองกบหลกสตร เชน ระบความรพนฐานวาจะตองไดรบการอบรมใดมากอน หรอตองมความรหรอ

ประสบการณใดอยแลว บางหลกสตรอาจตองระบวฒการศกษาดวย ตองเปนผปฏบตงานเกยวกบดานใดดานหนงโดยเฉพาะหรอไม ความสะดวกในการเขารบการอบรมตลอดหลกสตร จานวนทสามารถรบเขาฝกอบรมตอ 1 โครงการ ตอ 1 รน

6) ระยะเวลาในการฝกอบรม แสดงระยะเวลาทจะใชในการฝกอบรมวาจะใชกวน หรอก

ชวโมง ตงแตวนทเทาไรถงวนทเทาไร รวมทงระบใหเหนดวยวาเปนวนอะไร เชน วนเสารท 14

149

กนยายน 2553 บางโครงการอาจจะใชเวลาในการฝกอบรมเปนชวง ๆ หรอเปนระยะ ๆ ไมตอเนองตดตอกน จาเปนตองระบใหชดเจนดวยวาเปนวนไหนบาง

7) สถานทในการฝกอบรม ระบวาจะใชสถานทใดในการจดการฝกอบรม หากมหลายแหง

ในหลายชวงเวลาตองระบวาในแตละชวงเวลาใชสถานทใด 8) วทยากรในการฝกอบรม ระบชอ ตาแหนง หนวยงานตนสงกดของวทยากร หากยงไม

สามารถระบรายชอวทยากรทแนนอนได อาจจะระบเพยงแตวาเปนวทยากรจากหนวยงานไหนกได 9) รปแบบการฝกอบรม เปนการระบเทคนคหรอวธการโดยรวมทจะใชในการฝกอบรม

10) การรบรองผลการฝกอบรม เปนการระบเงอนไขวาผเขารบอบรมจะตองปฏบตอยางไร จงจะมสทธรบวฒบตร/ประกาศนยบตร หรอถอวาผานการอบรม

11) การประเมนผลและการตดตามผล เปนการแสดงใหเหนวาจะประเมนและตดตามผลใน

เรองใด โดยทวไปอาจแสดงไดใน 2 สวน คอ การประเมนผลโครงการ

ตวอยาง ท าการประเมนผลโครงการโดยประเมนความพงพอใจของผเขารบการฝกอบรมในวนสดทายของการฝกอบรม

การประเมนผลและการตดตามผลผเขารบการฝกอบรม เชน ตวอยาง ใชแบบวดหรอแบบทดสอบในการประเมนผลผเขารบการอบรม

ตดตามผลการน าความรไปใชโดยใชวธการสมภาษณผเขารบการอบรม หลงผานการอบรมไปแลว 3 เดอน

12) ประมาณการคาใชจาย เปนการระบรายการคาใชจายตาง ๆ ตามความจาเปนทคาดวา

จะตองใชในการฝกอบรม หลกในการประมาณคาใชจาย นอกจากผรบผดชอบจะตองคาดคะเนรายจายทงหมดทจาเปนตองใชตามความเปนจรงแลว จะตองศกษาและทาความเขาใจกบระเบยบ หลกเกณฑ และอตราการเบกจายงบประมาณของแตละหนวยงานทจะเสนอของบประมาณใหชดเจน รดกมดวย

13) ผรบผดชอบโครงการ ระบชอบคคล หรอหนวยงานทไดรบมอบหมายใหเปนเจาของเรอง

หรอรบผดชอบบรหารจดการโครงการฝกอบรม รวมทงแหลงทนทไดอนมตงบประมาณการจดฝกอบรม

150

14) ประโยชนทคาดวาจะไดรบ เปนการระบผลทคาดวาพงจะไดจากความสาเรจของ

โครงการหลงจากทดาเนนการเสรจสนลง ทงทางตรงและทางออม เชน ผเขารบการฝกอบรมหรอบคคลใดจะไดรบประโยชนหรอเปลยนแปลงพฤตกรรมในเรองอะไร อยางไร ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ซงสวนใหญมกจะสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกนกบวตถประสงคทกาหนดไว

15) การเขยนรางก าหนดการฝกอบรม กาหนดการฝกอบรมเปนเอกสารซงแสดงขอมล

เกยวกบวน เวลา สถานท รายการและขนตอนของกจกรรม ตลอดจนบทบาทของบคคลทเกยวของในการฝกอบรมนน ๆ

โดยทวไปการเขยนกาหนดการมกนยมเขยนแสดงรายการกจกรรมเรยงตามลาดบวนและ

เวลา ตงแตเรมตนไปจนสนสดการฝกอบรม โดยมชอวทยากรหรอผรบผดชอบดาเนนการในแตละกจกรรมแสดงอยดวย

4. การด าเนนงานส าหรบระยะเวลากอนการฝกอบรม นบตงแตการเขยนโครงการเพอขออนมตเสรจสนแลว เจาหนาทผรบผดชอบโครงการ

จะตองเตรยมงานกอนการฝกอบรม โดยมกจกรรมทจะตองดาเนนการ ดงน 4.1 การคดเลอกวทยากรและเชญวทยากร

1) พจารณากาหนดตวบคคลซงจะเชญเปนวทยากรในแตละหวขอโดยพจารณาจากความรอบรทางวชาการและ/หรอประสบการณในเรองทฝกอบรมเปนหลก

2) ตดตอทาบทามวทยากรเปนการภายใน โดยแจงใหวทยากรทราบถงวตถประสงคของโครงการฝกอบรม หวขอทขอเชญเปนวทยากร วตถประสงคของหวขอ เทคนคการฝกอบรม คณสมบตและจานวนผเขาอบรม กาหนดการและระยะเวลาทใชในการฝกอบรมหวขอวชานน ๆ

3) เมอวทยากรตกลงรบเชญแลว จงสงหนงสอเชญวทยากร และหนงสอขออนญาตหนวยงานตนสงกดของวทยากร พรอมทงแนบเอกสารทวทยากรควรทราบ ไดแก รายละเอยดของโครงการฝกอบรม กาหนดการฝกอบรม รายละเอยดหวขอวชา รายงานผลการประเมนการฝกอบรมในหวขอวชาเดยวกนในครงทผานมา (ถาม) เปนตน

4) ประสานงานกบวทยากรเพอขอมลและรายละเอยดทจะใชในการฝกอบรม (1) เอกสารประกอบการฝกอบรม

151

(2) ประวตของวทยากร โดยอาจขอรบประวตวทยากรซงบางรายอาจมอยแลว หรอนาแบบฟอรมไปใหกรอก ซงโดยทวไปแบบประวตวทยากรจะประกอบดวยหวขอตาง ๆ ดงน

ชอ-ชอสกล พรอมคานาหนาชอ (นาย นาง นางสาว บรรดาศกด ยศ หรอตาแหนงทางวชาการ)

ตาแหนงหนาทปจจบน สถานททางาน หรอทอยทสามารถตดตอได พรอมหมายเลขโทรศพท-

โทรสารในการตดตอ ประวตการศกษา ประวตการอบรมและดงาน ประสบการณการทางาน ผลงานทางวชาการ (หรอเกยรตประวต หรอผลงานทดเดนของ

วทยากร) ความเชยวชาญเปนพเศษ ความสามารถพเศษ หรองานอดเรก

(3) สอบถามเกยวกบเทคนคฝกอบรม สอประกอบการอบรม การจดสถานทและโสตทศนปกรณทจะใช

(4) สอบถามเกยวกบการเดนทางไปสถานทฝกอบรมและความตองการบรการรบ-สง

4.2 การใชสถานทฝกอบรม

1) การเลอกใชสถานทอบรม หลกการเลอกใชสถานทฝกอบรม พอสรปไดคอ

(1) กรณใชหองประชมในการฝกอบรม เลอกหองทมขนาดพอเหมาะกบจานวนผเขารบการอบรมและเหมาะสม

กบเทคนควธการฝกอบรม หรอกจกรรมในการฝกอบรม ควรเปนหองทมทางเขา-ออก ทางดานหลงหองเพยงดานเดยว เพอ

ปองกนการเดนผานไป-มา รบกวนบรรยากาศของการฝกอบรม ควรเปนหองททกคนมองเหนกนได เมอพดกสามารถไดยนเสยงกนและ

กนอยางชดเจน และสามารถกนเสยงรบกวนจากภายนอกได ภายในหองควรมสงอานวยความสะดวกสบายพอสมควร เชน ม

เครองปรบอากาศหรอเปนหองทมการระบายอากาศไดด และมแสงสวางพอควรไมจาหรอสลวเกนไป

152

มโสตทศนปกรณทตองใชในการฝกอบรม เชน เครองฉายภาพขามศรษะ กระดานไวทบอรด ฯลฯ

(2) กรณการฝกปฏบตในพนท เลอกพนททไป-มา สะดวก มองคประกอบสอดคลองกบเนอหาทฝกอบรม

2) การจองใชสถานท

(1) กรณจดฝกอบรมในสถานทหนวยงานของผจด ผรบผดชอบเพยงแตดาเนนการขอจองใชสถานทลวงหนากอนการฝกอบรมอยางนอย 1 - 2 เดอน

(2) กรณจดฝกอบรมในสถานทของหนวยงานอน ผรบผดชอบจาเปนตองศกษาเกยวกบอตราคาเชาหรอคาบรการ และอน ๆ ทเกยวของอยางละเอยดถถวน โดยเฉพาะในกรณของสวนราชการและรฐวสาหกจ อาจมระเบยบ วธการ ซงตองทาความเขาใจและถอปฏบตในการขอใชสถานทดวย

(3) กรณใชสถานทของเอกชน ซงผเขารวมโครงการตองเขาพก ตลอดจนใชบรการอาหาร อาหารวางและเครองดมระหวางการฝกอบรมอยแลว เจาของสถานทมกใหบรการในการใชสถานทฝกอบรมโดยไมคดคาใชจายเพมเตม แตกอาจมขอจากดในการใช เชน ตองไมเกนเวลาทกาหนด เปนตน โดยทวไปในกรณนผรบผดชอบจดฝกอบรมจะตองลงนามใบแจงยนยนการเขาใชสถานท พรอมกบการยนยนรบขอเสนอราคาและเงอนไขการเขาใชสถานทเปนลายลกษณอกษร ซงตองพจารณาอยางละเอยดวาเปนไปตามอตราการเบกจายตามระเบยบของหนวยงานเจาของงบประมาณจดฝกอบรมใหชดเจนกอนลงนาม

3) การจดสถานทฝกอบรม

ในการพจารณาจดสถานทฝกอบรม ควรจะตองคานงถงปจจยตาง ๆ ดงน (1) รปแบบหรอประเภทของโครงการฝกอบรมวาเปนการฝกอบรม การสมมนา

หรอการประชมเชงปฏบตการ ซงจะใชเทคนคหรอวธการตางกน (2) วตถประสงคของการฝกอบรมและกจกรรมทจะใชในการดาเนนการฝกอบรม (3) จานวนผเขาอบรม (4) ความสอดคลองและสนบสนนการเรยนรชองผเขาอบรม ตามหลกการเรยนร

ของผใหญ (5) ความตองการของวทยากร

153

กรณการจดหองประชม (1) จดแบบเวท (Theatre Style) สาหรบผเขาอบรมจานวนมาก ๆ

ทมา: http://mice.rwgenting.com/photo/images/MR6-U-Shape.jpg

(2) จดแบบรปเกอกมา หรอรปตวย (U-shape Style) สาหรบผเขาอบรมจานวนไมมากนก ผเขาอบรมมโอกาสใกลชดกนมาก

(3) จดแบบหองเรยน (Classroom Style) เหมาะสาหรบผเขาอบรมจานวนมาก ๆ ทตองมการจดบนทกและมการมอบหมายใหเขยนงานตาง ๆ

154

(4) จดแบบโตะกลม (Roundtable Style) ในโอกาสทจะไมใหผประชมเกดความขดแยง หรอเพอลดความรสกของผเขาประชมวาใคร ‚ใหญ‛ กวาใคร

(4.1) โตะเดยว เหมาะสาหรบการอบรมหรอการประชมทมจานวนผเขารวมไมมาก และมโอกาสใกลชดกนเปนพเศษ

ทมาซ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/284075 (4.2) โตะกลม เหมาะสาหรบการประชมระดมความคด การจดฝกอบรม

การจดกจกรรมทมการแบงกลมหลาย ๆ กลม

ทมา: http://www.nevadacomplex.com/page_3001.php?page=03&p=1&s=2

155

(5) จดแบบรปตวท (T-shape Style) เหมาะสาหรบผเขาอบรมจานวนไมมากนก

(6) จดแบบรปตว I (I-shape Style) ใชกบการประชม 2 ฝาย ทจะหาทางออกในปญหารวมกน เรยกวา ‚การประชมแบบทวภาค‛ถาไมจาเปนกไมควรจะจดโตะแบบน เพราะเปนการทาลายบรรยากาศแหงมตรสมพนธ

156

(7) จดแบบสามเหลยม แบบ 3 ฝาย เรยกวา‚การประชมแบบไตรภาค‛

(8) แบบสเหลยม แบบ 4 ฝาย

157

(9) จดแบบโพลเซยม (Symposium) เหมาะสาหรบการนาเสนอผลงาน การอธบายรปแบบ ทฤษฎตาง ๆ

ทมา: http://pimporn.nsdv.go.th/commerce/text2010/pimpornarena.htm นอกจากนน หากเปนการฝกอบรมเฉพาะดาน เชน การฝกอบรมดานการใช

คอมพวเตอร ยอมตองไปใช สถานททมเครองคอมพวเตอรเพยงพอกบการฝกปฏบตของผเขาอบรมดวย

4.3 การวางแผนส าหรบพธเปด – ปดการฝกอบรม

การเปด-ปดการฝกอบรม อาจจดไดตงแตรปแบบพธการ ไปจนถงแบบงาย ๆ ไม

เปนทางการ ขนอยกบวตถประสงคของการอบรม ผเขาอบรม และความตองการของผรบผดชอบ การเตรยมการสาหรบพธเปดและปดการฝกอบรม ในรปแบบทนยมจดโดยทวไป ไดแก

1) การเชญประธานในพธ

ประธานในพธสวนใหญจะเปนบคคลซงไดรบการยอมรบ หรอเปนผบรหารระดบสงของหนวยงานทสนบสนนการจดฝกอบรม โดยทวไปจะประกอบดวยขนตอน ไดแก

(1) ตดตอเปนการภายในกบเลขานการของผทจะเชญ เพอขอนดหมายวน-เวลาพธเปดการฝกอบรม

158

(2) ทาหนงสอเชญประธาน โดยแนบรายละเอยดโครงการฝกอบรม กาหนดการฝกอบรม และรางคากลาวรายงาน และรางคากลาวเปดการฝกอบรม (ควรสงลวงหนาอยางนอย 1 สปดาห)

(3) ประสานงานผานเลขานการเพอยนยนและนดหมายการเดนทางลวงหนากอนวนเปดการฝกอบรม ประมาณ 1 - 2 วน

(4) ตอนรบและสงประธานในวนเปดฝกอบรม

2) การเชญผกลาวรายงานในพธเปด-ปดการฝกอบรม โดยปกตผกลาวรายงานควรจะตองเปนผบรหารระดบสงซงมหนาทรบผดชอบ

โครงการฝกอบรมนโดยตรง หรอผทมตาแหนงในระดบรองลงมาจากประธานในพธ สวนขนตอนการเชญกระทาเชนเดยวกบการเชญประธาน

3) การจดเตรยมรางค ากลาวรายงานและค ากลาวของประธานในพธเปด-ปด

การฝกอบรม สวนใหญแลวจะเปนหนาทของผรบผดชอบจดโครงการฝกอบรม ทจะตอง

ดาเนนการจดทารางคากลาวรายงาน และรางคากลาวในพธเปด-ปดในการฝกอบรม เนองจากผจดโครงการฝกอบรมจะเปนผซงมขอมลเกยวกบการฝกอบรมครงนน ๆ มากทสด และนาจะทราบดทสดวาควรจะแจงขอมลใด และใหขอคดอะไรบางแกผเขาอบรม ในการรางคากลาวเหลานอาจมประเดนสาคญในการรางดงตอไปน

ก. ประเดนสาคญทควรมในรางคากลาวรายงานในพธเปดการฝกอบรม คาขนตน (นยมใช "กราบเรยน" ตอดวยตาแหนงบรหารของประธานในพธ) ขอบคณประธานทมาเปนเกยรต ความเปนมา และหรอเหตผลความจาเปนทตองจดการฝกอบรม วตถประสงคของโครงการฝกอบรม องคประกอบของหลกสตร หมวดวชาและระยะเวลาของหลกสตร เทคนคการฝกอบรมทใช วน เวลาและสถานทฝกอบรม คณสมบตและรายละเอยดเกยวกบผเขาอบรม วทยากรและผใหความรวมมอในการจดโครงการฝกอบรม ผลทคาดวาจะไดรบจากการฝกอบรม เรยนเชญประธานกลาวเปดการฝกอบรมและใหโอวาท

ข. ประเดนสาคญทควรมในรางคากลาวเปดการฝกอบรม

159

คาขนตนใหระบชอตาแหนงของผกลาวรายงาน ตาแหนงของแขกผม เกยรตทมารวมพธ และผเขาอบรมครงน

แสดงความรสกยนดและความรสกเปนเกยรตทไดมาทาพธเปดการฝกอบรม

แสดงความชนชมในจดเดนอยางใดอยางหนงของโครงการฝกอบรม เชน การทหนวยงานตาง ๆ เหนคณคาของการฝกอบรม จงสงผเขารบการอบรมเปนจานวนมาก ฯลฯ

เนนความสาคญของการฝกอบรม ใหโอวาทและกาลงใจ ชแนะประโยชนทผเขารบการอบรมควรจะไดรบ ขอบคณวทยากร ผมสวนเกยวของและผรบผดชอบโครงการ กลาวเปดการฝกอบรม และอวยพรใหการฝกอบรมประสบความสาเรจ

ค. ประเดนสาคญทควรมในรางคากลาวรายงานในพธปดการฝกอบรม คาขนตน (นยมใช "กราบเรยน" ตอดวยตาแหนงบรหารของประธานในพธ) ขอบคณประธานทใหเกยรต รายงานผลการฝกอบรม ความรวมมอของวทยากร ผเขาอบรม ผดาเนนการฝายตาง ๆ ปญหาและอปสรรคระหวางการฝกอบรม สรปผลและขอคดเหนในการฝกอบรม เรยนเชญประธานมอบวฒบตร/เกยรตบตร และกลาวปดการฝกอบรม

ง. ประเดนสาคญทควรมในรางคากลาวปดการฝกอบรม คาขนตน ใหระบชอตาแหนงของผกลาวรายงาน ตาแหนงของแขกผม

เกยรตทมารวมพธ และผเขาอบรมครงน ขอบคณผดาเนนการฝกอบรมและผใหความรวมมอ แสดงความยนดกบผลสาเรจของการฝกอบรมและผผานการฝกอบรม ใหแนวทางแกผผานการฝกอบรมเพอนาไปปฏบต อวยพรความกาวหนาในการทางาน กลาวปดการฝกอบรม

160

4) การคดเลอกผเขารบการอบรม การคดเลอกผเขารบการอบรม ควรพจารณารบผเขาอบรมทมคณสมบตทระบไวใน

โครงการหรอในบางโครงการ เชน การฝกอบรมภาษาองกฤษ จะตองจดการทดสอบเพอจดระดบความรของผเขาอบรมกอนดวย

5) การประชาสมพนธโครงการฝกอบรม เจาหนาทผรบผดชอบโครงการอาจแจงใหหนวยงานซงมหนาทดาเนนการดานการ

ประชาสมพนธไดทราบขอมลและรายละเอยดทสาคญของโครงการฝกอบรม เพอจะไดชวยประชาสมพนธโครงการฝกอบรมและควรจดเตรยมเจาหนาทไวถายภาพพธเปดการฝกอบรม ถายภาพหมของผเขาอบรม หรอกจกรรมทนาสนใจระหวางการอบรม เพอนาไปใชประชาสมพนธโครงการ ฝกอบรมตอไป

ในกรณเปนโครงการฝกอบรมทรบสมครผเขาอบรม อาจแจงขอมลการเปดรบสมครผเขาอบรมไปยงหนวยงานดานประชาสมพนธ เพอใหเผยแพรขาวใหทวถงทงองคกรหรออาจพยายามเผยแพรขาวการเปดรบสมครเขาอบรมผานสอตาง ๆ ทมอยแลวในองคกร เชน ปดประกาศตามบอรดประชาสมพนธ หรอเผยแพรทาง Internet เปนตน

6) การสรางเกณฑและเครองมอประเมนผลการฝกอบรม เกณฑและเครองมอสาหรบประเมนผลการฝกอบรม ควรจะตองสอดคลองกบ

วตถประสงคของการฝกอบรม ทนง ทองเตม เหนวาโดยปกตแลวการประเมนผลการฝกอบรมนนกเพอทตองการจะทราบวา

(1) ผเขาอบรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางดานความคด อนไดแก ความร ความเขาใจ ความชานาญและความสามารถในการประเมน วเคราะห และสงเคราะหเพยงใด

(2) ผเขาอบรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางดานความรสก เชน ความสนใจ ทศนคต ความเชอ คานยม ในทศทางใด ระดบใด

(3) ผเขาอบรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางดานการประพฤตปฏบต ตลอดจน ผลการปฏบตงานภายหลงการฝกอบรมอยางไรและเพยงใด

(4) การเปลยนแปลงดงกลาวขางตนเปนการเปลยนแปลงซงผรบผดชอบการฝกอบรมตองการใหเปลยนแปลงหรอไม และไดผลดกวา การเปลยนแปลงดวยวธการอนหรอไม

(5) การเปลยนแปลงดงกลาวเปนการเปลยนแปลงอยางถาวร หรอเปนการเปลยนแปลงเพยงชวคราวเทานน

วตถประสงคในการประเมนผลการฝกอบรมดงกลาวมงเนนเฉพาะประเดนของการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผล ทเกดขนตามวตถประสงคของการฝกอบรมเทานน โดยนกวชาการบางทานเหนวาวตถประสงคในการประเมนผลการฝกอบรมควรจะครอบคลมกวางขวาง

161

กวา 5 ขอดงระบขางตน โดยขยายขอบขายไปถงความมงหมายในการประเมนกระบวนการฝกอบรมทงระบบดวย กลาวคอ

(1) เพอทราบสมฤทธผลของโครงการฝกอบรมนน ๆ วาไดผลตามเปาหมายทต งไวหรอไม เชน เกดการเรยนร (Learning) การเปลยนแปลงพฤตกรรมในการทางาน (Behavior) หรอไมเพอทราบขอด ขอบกพรอง ความเหมาะสม รวมถงปญหา และอปสรรคตาง ๆของโครงการฝกอบรม ทงในแงของกระบวนการฝกอบรม (เชน เนอหาวชา วทยากร ระยะเวลา เปนตน) และการจดฝกอบรม (เชน สถานท การอานวยความสะดวกตาง ๆ) เพอแกไขและปรบปรงโครงการฝกอบรมในครงตอ ๆ ไปใหดยงขน

(2) เพอทราบคณคาหรอความเปนประโยชนของโครงการฝกอบรมตอการปฏบตงานของผเขาอบรม เชน ประโยชนของ หวขอวชาตางๆในหลกสตรการฝกอบรมในครงตอๆไปใหดยงขน

(3) เพอทราบผลลพธหรอผลกระทบทเกดขนจากการฝกอบรม เชน การเปลยนแปลงพฤตกรรมในการทางาน ผลการปฏบตงาน เมอเปรยบเทยบกบกอนการฝกอบรม ความกาวหนาในหนาทการวางหลงจากการผานการฝกอบรมแลว

(4) เพอใชเปนขอมลพนฐานในการตดสนใจของผบรหาร เชน พจารณาวาควรจะดาเนนการจดฝกอบรม หลกสตรนน ๆ ตอไปหรอไม ชวยประกอบการตดสนใจในการแตงตงหรอพฒนาบคคลใหสอดคลองเหมาะสมกบหนาทความรบผดชอบ

มสงทควรพจารณาตรวจสอบในการประเมนผลโครงการฝกอบรมดงตอไปน

(1) ปจจยนาเขาของการฝกอบรม (Inputs) - ควรตรวจสอบเกยวกบ (1.1) การวเคราะหหาความจาเปนในการฝกอบรม

มการวเคราะหหาความจาเปนมากอนหรอไม ขอมลทไดครอบคลม และเชอถอไดเพยงใด มอะไรเปนเครองชวด ความจาเปนดงกลาวสามารถแกไขไดดวยการฝกอบรมหรอไม

(1.2) วตถประสงคหลก/วตถประสงครองของโครงการฝกอบรม วตถประสงคหลกของโครงการสอดคลองกบความจาเปนในการฝกอบรม

หรอไม วตถประสงคหลกของโครงการเขยนในลกษณะทสามารถจะประเมนผลได

หรอไม วตถประสงคของโครงการฝกอบรมมสวนสนบสนนโครงการเพยงใด

(1.3) หลกสตรและวธการฝกอบรม หวขอวชาตาง ๆ ในหลกสตรสอดคลองกบวตถประสงคหลกของโครงการ

หรอไม

162

วตถประสงครายวชาแตละวชาสอดคลองกบวตถประสงคหลกของโครงการหรอไม

ระยะเวลาของแตละหวขอวชาเหมาะสมกบวตถประสงคและเนอหาวชาของวชานนๆ หรอไม

เทคนคและวธการฝกอบรมทใชในแตละหวขอวชาเหมาะสมและสอดคลองกบวตถประสงคและระยะเวลาของหวขอวชานน ๆ หรอไม

โสตทศนปกรณเหมาะสมกบเนอหาวชา ระยะเวลา และสถานการณในการฝกอบรมเพยงใด

(1.4) โครงการและกาหนดการฝกอบรม การขออนมตโครงการลาชา หรอมอปสรรคหรอไม และควรจะขจด

อปสรรคอยางไร วนเวลาทฝกอบรมเหมาะสมกบหลกสตร ทกหมวดวชาหรอไม รายละเอยดโครงการและกาหนดการฝกอบรมทใชเวยนแจงหนวยงาน

วทยากร และแจกผเขาอบรม มความชดเจนเพยงใด (1.5) การบรหาร/เตรยมการกอนการฝกอบรม

การคดเลอกวทยากรมความเหมาะสมหรอไม การเชญและประสานงานกบวทยากรมประสทธภาพหรอไม การเลอกสถานทฝกอบรมมเหตผลอยางไร สถานทฝกอบรมมความเหมาะสมกบเนอหาและวธการฝกอบรมหรอไม การประสานงานกบเจาของสถานทฝกอบรมมปญหาหรอไม

(1.6) การสง/คดเลอกผเขาอบรม ในการแจงเชญสงผเขาอบรม ไดมการใหเวลาหนวยงานผสงและผเขา

อบรมในการพจารณา สง/เตรยมสมคร เขาอบรมเพยงพอหรอไม หนวยงานคดเลอกผทจะสงเขาอบรมอยางเหมาะสมตรงกบคณสมบตท

กาหนดในโครงการหรอไม มการคดเลอกผสมครเขาอบรม (ในกรณใหสมครเอง) โดยใชเกณฑอะไร

และเกณฑดงกลาวมความเหมาะสมหรอไม มปรมาณการขอถอนการสงเขาอบรม/สมครเขาอบรมเปนจานวนมาก

หรอไม และขอถอนไปเพราะเหตใด (1.7) งบประมาณ/การเบกจายเงน

ไดรบการจดสรรงบประมาณสาหรบโครงการน ตลอดทงโครงการหรอไม

163

สามารถใชจายเงนในโครงการไดตรงตามทประมาณการไวหรอไม ถาไมตรง เพราะเหตใด และจะตองปรบปรงอยางไร

สามารถดาเนนการเบกจายเงนไดตามหลกเกณฑทหนวยงานกาหนดไวหรอไม หรอมปญหาอปสรรคในการเบกจายเงนอยางไรบาง

(2) กระบวนการดาเนนการฝกอบรม (Process) มสงทควรพจารณาในการประเมนผล คอ (2.1) วทยากร

มการชแจงวตถประสงคของหวขอวชาใหผเขาอบรมทราบหรอไม มความรอบรในเนอหาวชานนหรอไม มความสามารถในการถายทอดความร/กระตนใหเกดการเรยนรไดเพยงใด การจดลาดบขนตอนของเนอหาวชาเหมาะสมเพยงใด มการตอบคาถามชดเจนและตรงประเดนหรอไม ใหโอกาสผเขาอบรมแสดงความคดเหนหรอไม มการใชโสตทศนปกรณชวยในการฝกอบรมอยางเหมาะสมหรอไม

(2.2) ผเขาอบรม สนใจและเอาใจใสตอการฝกอบรมหรอไม มาเขาอบรมตามกาหนดเวลาตลอดทงหลกสตรหรอไม มการซกถามแสดงความคดเหนหรอแสดงความมสวนรวมในการฝกอบรม

หรอไม ใหความรวมมอตาง ๆ ระหวางการอบรมหรอไม

(2.3) เอกสารประกอบการอบรม แตละวชามเอกสารประกอบการอบรมหรอไม เนอหาสาระของเอกสารประกอบการอบรมสอดคลองและสนบสนน

วตถประสงคของหวขอวชานนหรอไม เอกสารแจกไดทนเวลา/ทนความตองการหรอไม

(2.4) การดาเนนงานของเจาหนาท มการควบคมเวลาระหวางการอบรมใหเปนไปตามกาหนดการหรอไม การกลาวแนะนาวทยากรสาหรบแตละหวขอวชาดาเนนไปอยางเหมาะสม และ

สามารถสรางบรรยากาศ ในการเรยนรไดหรอไม การกลาวขอบคณวทยากรสาหรบแตละหวขอวชาดาเนนไปอยางเหมาะสม

หรอไม และชวยสรางความรสกทดแกวทยากร และผเขาอบรมหรอไม

164

ชวยใหบรการและอานวยความสะดวกแกวทยากรและผเขาอบรมอยางเตมใจ กระตอรอลนหรอไม

มมนษยสมพนธดกบผเขาอบรมหรอไม (2.5) สภาพแวดลอมและสงอานวยความสะดวกตาง ๆ

การจดสถานทอบรม รวมทงโตะ เกาอ เหมาะสมหรอไม อณหภม การถายเทอากาศเหมาะสมหรอไม แสงสวางเพยงพอหรอไม เสยงดงชดเจนหรอไม อปกรณตาง ๆ ทตองใชในการฝกอบรม มเพยงพอหรอไม มสงรบกวนตาง ๆ ในระหวางการฝกอบรมหรอไม (เชน เสยงรบกวน การเดน

เขาออก การตามผเขาอบรม หรอวทยากรไปรบโทรศพทบอยครง) (3) ผลทไดจากการฝกอบรม (Outputs) - เปนสวนสาคญทใชในการศกษาวเคราะหเพอ

ประเมนผลการฝกอบรมทงระบบ โดยอาจแบงการประเมนผลในชวงนออกไดเปน 4 ระดบ หรอประเภท คอ

(3.1) ขนปฏกรยาหรอความพงพอใจ (Reaction) ของผเขาอบรม หมายถง ความคดเหน ความรสก และทศนคตทผเขาอบรมมตอสงตอไปน

ความเหมาะสมของหลกสตรและหวขอวชา การดาเนนการฝกอบรมของวทยากร ประโยชนของการฝกอบรมตอการปฏบตงานของผเขาอบรม เชน เนอหาท

ฝกอบรมมความเกยวของกบงานททา ความเหมาะสมในการบรหารโครงการฝกอบรมและสงอานวยความสะดวก สมพนธภาพในกลมผเขาอบรม ความคมคาในการเขารบการอบรม ความสามารถในการนาไปประยกตใช ระดบความยากงายของเนอหา

(3.2) ขนการเรยนร (Learning) ของผเขาอบรม เปนการวดการเพมขนของความรหรอความสามารถทางสตปญญาหลงการฝกอบรมเมอเทยบกบกอนการฝกอบรม คอ

ผเขาอบรมเกดการเรยนร หรอมการเปลยนแปลงตามทกาหนดไวในวตถประสงคหลกของโครงการหรอไม

ผเขาอบรมไดรบความรความเขาใจเพมขนจากความรสกของตนเองเพยงใด ผเขาอบรมไดมประสบการณตามทตองการหรอไม

165

(3.3) ขนพฤตกรรม (Behavior) ของผเขาอบรม เปนการวดวาผเขาอบรมไดมการประยกตใชสงทเรยนในการเปลยนพฤตกรรมมากนอยเพยงใด การประเมนอาจทาไดทนทหรอรอไประยะเวลาหนงกได เชน

ผเขาอบรมไดนาสงทเรยนร เชน ทกษะ ความร ไปใชประโยชนหรอไม พฤตกรรมทเปลยนแปลงเปนไปในทางไหน ระดบใด ชวคราวหรอถาวร ผเขาอบรมสามารถถายทอดสงทเรยนรใหคนอนไดหรอไม ผเขาอบรมรบรการเปลยนแปลงในพฤตกรรม ความรและทกษะของตนเองหรอไม

(4) ขนผลลพธ (Outcomes หรอ Results) - อาจแยกเปน 2 ประเดนหลก คอ (4.1) ผลทองคการไดรบ - มประเดนทควรพจารณา คอ

ผลงานทงในดานปรมาณและคณภาพทเปลยนแปลงไปจากเดม ผลลพธทางดานเศรษฐกจ ไดแก การลดคาใชจาย ลดการสญเสยหรอของเสย

จากการผลตหรอการดาเนนงาน ลดอบตเหต และลดความสนเปลองตาง ๆ ขวญและกาลงใจของผใตบงคบบญชา หรอผรวมงาน ของผผานการอบรม การลดความขดแยง บตรสนเทห หรอขอรองเรยน ซงมผลมาจากการ

บรหารงาน หรอการดาเนนงานของผผานการอบรม ความพงพอใจ หรอความนยม ของผรบบรการ หรอหนวยงานทประสานงาน

หรอดาเนนงานเกยวเนองดวยกบผผานการอบรม (4.2) ผลทผเขาอบรมเองไดรบ – อาจพจารณาไดจาก

มทกษะดานตาง ๆ พรอมทปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ และการเลอนระดบตาแหนงเพยงใด

ผผานการอบรม มความกาวหนาในสายงานเพยงใด มทกษะดานตาง ๆ พรอมทจะเปนผบรหารสาหรบตาแหนงทครองอย และ

ตาแหนงใหมเพยงใด (ในกรณโครงการ ฝกอบรมเพอพฒนาผบรหาร) 7) การจดเตรยมแฟมเอกสารประกอบการอบรม แฟมเอกสารประกอบการฝกอบรมสาหรบแจกผเขารบการฝกอบรม จะประกอบดวย

7.1) รายละเอยดโครงการฝกอบรม และกาหนดการฝกอบรม 7.2) เอกสารประกอบการฝกอบรม 7.3) รายชอผเขาฝกอบรม และทอยทสามารถตดตอไป 7.4) กระดาษจดบนทก และเครองเขยน 7.5) ประวตวทยากร

166

นอกจากนน ในปจจบนมกจะมการขอขอมลการนาเสนอ เชน Power-point ของวทยากร ดงนนจะตองเตรยม CD-R เพอบนทกขอมลดวย

8) การเตรยมการจดกจกรรมกลมสมพนธ เนองจากตามหลกการเรยนรของผใหญ การเรยนรจะเกดขนไดโดยงายไมเพยงแตใน

สภาพแวดลอมทมท งความ สะดวก สบายในดานกายภาพเทานน หากควรจะตองมบรรยากาศของความไวเนอเชอใจและเคารพซงกนและกน การชวยเหลอซงกนและกน อสระภาพทจะแสดงออก และมการยอมรบในความแตกตางกน ดงนน ผจดฝกอบรมจะตองพยายามแสวงหาวธการทจะสรางความสมพนธอนดระหวางผเขาอบรมดวยกน โดยการจดหรอกาหนดใหมกจกรรมทชวยใหเกดบรรยากาศของความรวมมอรวมใจกนซงอาจจะนาไปสบรรยากาศทเออตอการเรยนรนนไดในทสด กจกรรมดงกลาวอาจเรยกวา "กจกรรมกลมสมพนธ"

กจกรรมกลมสมพนธ หมายถง กจกรรมใดกตามทผเขาอบรมทงหมดมสวนรวมกระทา

ดวยกนตามทผจดฝกอบรมหรอวทยากรกาหนดใหหรอจดใหโดยมวตถประสงคขอใดขอหนงหรอหลายขอ ดงตอไปน

(1) เพอสรางความคนเคยระหวางผเขาอบรม (2) เพอสรางความรสกและความสมพนธอนดระหวางผเขาอบรม (3) เพอสรางความสนกสนานและผอนคลายความตงเครยด (4) เพอสรางบรรยากาศและความประทบใจทดตอการฝกอบรม (5) เพอการเรยนร กลาวคอ เปนสวนประกอบในการสาธตดวยการสรางประสบการณ

ตรงเกยวกบแนวคด แนวปฏบตในเรองทตองการใหผเขาอบรมตระหนกบางเรอง กจกรรมกลมสมพนธดงกลาวอาจมไดทงเกมตาง ๆ การรองเพลง การเลนดนตร การ

แสดงละคร การแกปญหา ฯลฯ แลวแตจะกาหนดขน อยางไรกตาม โดยปกตแลวผจดการฝกอบรมจะตองรบผดชอบในการจดใหมกจกรรม

กลมสมพนธเพอวตถประสงคในขอ 1 - 4 ทงน เพอสรางและรกษาบรรยากาศของการเรยนร โดยเฉพาะอยางยงในชวงแรกของการฝกอบรมซงเชอวาผเขาอบรมซงอาจยงไมรจกคนเคยซงกนและกนมากอน จะมพฤตกรรมเยนชาและสงวนทาทไมคอยจะแสดงพฤตกรรมใด ๆ ออกมาผจดฝกอบรมจงตองพยายาม "ละลายนาแขง (Break the Ice)" ดวยการจด "กจกรรมละลายพฤตกรรม" หรออาจเรยกวา "กจกรรมเพอสรางความคนเคย" เพอสรางความรจกคนเคยระหวางผเขาอบรมและสรางบรรยากาศทอบอนเปนกนเองเพอใหเกดความพรอมทจะรวมมอซงกนและกนทงระหวางการฝกอบรมและในระยะเวลาตอไป

167

เพอใหสามารถคดเลอกกจกรรมมาใชแตละครงไดอยางเหมาะสม ผจดกจกรรมจะตองคานงถงเรองตาง ๆ ดงน

(1) ขอมลเกยวกบกลมผเขาอบรมซงเปนกลมเปาหมาย (1.1) จานวนผเขาอบรม (1.2) สวนใหญไมรจกกนมากอน รจกกนมาบาง หรอรจกกนดอยแลว (1.3) อายแตกตางกนมาก หรอวยไลเรยกน อายเฉลยสกเทาใด (1.4) สดสวนของเพศ ของผเขาอบรม วาเปนหญงหรอชายมากกวากนสกเทาใด (1.5) ตาแหนงหนาทของผเขาอบรม และลกษณะงานทปฏบต

(2) ระยะเวลาสาหรบจดกจกรรม – วาจะมเวลายาวนานสกเทาใด (3) สถานทในการจดกจกรรม - เปนหองประชม หองโถงโลง ๆ หองประชมทมโตะ

จดเปนกลม หรอเปนสนามหญา (4) วฒนธรรมไทย หรอขนบธรรมเนยมของสงคมไทย

ในกรณทมผเขาอบรมจานวนมาก อาจตองใชกจกรรมทมการแบงกลม แทนทจะเปน

กจกรรมสาหรบรายบคคล กจกรรมสวนใหญจะแบงออกตามลกษณะความคนเคยของผเลนได 3 ประเภท คอ

สาหรบผเลนทยงไมรจกกนเลย จะเปนกจกรรม ททาให ผเลนไดทาความรจกกน มลกษณะเปนเกมทใชในการแนะนาตวระหวางกน

สาหรบผเลนทรจกกนบาง ใหรจกกนอยางทวถงขน กจกรรมสาหรบผทคนเคยกนดอยแลว ผเลอกใชกจกรรมควรจะเลอกใชอยาง

เหมาะสม นอกจากนน ยงมกจกรรมบางอยางทอาจไมเหมาะสมเมอผเลนสวนใหญเปนเพศหญง เชน เกมทตองใชแรงมาก เปนตน

หากมระยะเวลาในการจดกจกรรมนาน แตจานวนผเขาอบรมมไมมากนก อาจผสม

กจกรรม 2 - 3 เรองเขาดวยกนกได และหากสถานทจดกจกรรมเปนหองประชม การจดกจกรรมโดยตองใหผรวมกจกรรมนงลอมวงอาจทาไดไมสะดวก และจะตองระมดระวงไมควรเลอกกจกรรมททาใหเกดความสกปรก เสยหายแกสถานท เชน มการใชนาหรอแปงฝน เปนตน

นอกจากการเลอกกจกรรมททาใหผรวมกจกรรมซงเปนบคคลตางเพศตองใกลชดกน

จนเกนไป อาจไมเหมาะสม เพราะไมสอดคลองกบวฒนธรรมประเพณไทย และอาจไมคอยไดรบความรวมมอจากผเขาอบรมอกดวย

168

9) การจดเตรยมการบรการอาหารวาง/เครองดม และอาหารระหวางการฝกอบรม เลอกรายการอาหารจะตองระมดระวงจดใหมอาหารสาหรบผทมขอจากดในทางศาสนา

เชน ผทเปนมสลม หรอผทมปญหาเกยวกบการแพอาหารบางชนด เชน อาหารทะเลอยดวย 10) การจดเตรยมสงเบดเตลดตาง ๆ ส าหรบการฝกอบรม ไดแก

จดทาบญชลงทะเบยนเขารบการฝกอบรม จดทาปายชอวทยากร สาหรบตงโตะบรรยาย จดทาปายชอผเขาอบรม – ทงปายตงโตะและปายตดเสอ อปกรณอานวยความสะดวกตาง ๆ เชน กระดาษ ดนสอ ตะกราผง แผนใส ปากา

เขยนแผนใส ปากกาเขยนไวทบอรด 5. การด าเนนงานส าหรบชวงระหวางการฝกอบรม

เจาหนาทฝกอบรมมกจกรรมตาง ๆ ทจะดาเนนการในดานตาง ๆ ดงน คอ 5.1 สถานทและอปกรณ

ดแลสถานทฝกอบรมใหอยในสภาพทสงเสรมบรรยากาศในการเรยนร และเหมาะสมกบเทคนคหรอกจกรรมในการฝกอบรม มการถายเทของอากาศ อณหภม แสงและเสยงทพอเหมาะ

ดแลการจดโตะ เกาอ อยในรปแบบทเหมาะสมและเพยงพอกบจานวนผเขาอบรมและเทคนคการฝกอบรมหรอตามทวทยากรตองการ

จดปายชอวทยากรและผเขาอบรมตามความเหมาะสม จดโสตทศนปกรณทจาเปนใหอยในสภาพทพรอมจะใหใชงาน

5.2 การด าเนนการฝกอบรม 1) ทาหนาทพธกรทวไประหวางการฝกอบรมโดย

กลาวตอนรบและชแจงรายละเอยดของโครงการฝกอบรม แกผเขาอบรม แจงและเตอนผเขาอบรมเกยวกบกาหนดการฝกอบรม

2) จดการใหผเขาอบรมลงนามเขาอบรมในแตละวนใหครบถวน 3) แจกเอกสารประกอบการฝกอบรมเพมเตมในแตละหวขอวชา (ตามทวทยากร

กาหนดให)

169

4) สงเกตการณการฝกอบรมและพยายามรกษาเวลาในการฝกอบรมใหเปนไปตามกาหนดการ

5) ดาเนนการเกยวกบการประเมนผลการอบรมตามทไดวางแผนไว

5.3 การกลาวแนะน าและขอบคณวทยากร หลกการกลาวแนะนาและขอบคณวทยากร มดงน 1) การกลาวแนะนาวทยากร

(1) กอนการแนะนาใหศกษาขอมลจากแบบประวตวทยากร ถาประวตยาวมากใหเลอกเฉพาะขอมลทสาคญ ไดแก ตาแหนงหนาทการงานในปจจบน ตาแหนงหนาททสาคญในอดต คณวฒการศกษา และประสบการณการทางานหรอความเชยวชาญของวทยากร โดยเนนถงสวนทเกยวของกบหวขอวชาทเชญเปนพเศษ

(2) ขอบเขตทควรกลาวแนะนา แนะนาชอหวขอวชาทกาลงจะฝกอบรม โดยอาจกลาวถงความเชอมโยง

กบหวขอวชากอนหนาน หรอหวขอวชาทจะฝกอบรมตอไป หรอกลาวถงความสาคญของหวขอวชานโดยเฉพาะกได

แนะนาชอของวทยากร โดยใชคานาหนาชอ ยศ บรรดาศกด หรอตาแหนงทาง วชาการ ใหถกตองและครบถวน

กลาวถงประวตวทยากร หากวทยากรเปนบคคลภายนอก อาจกลาวแสดงความรสกเปนเกยรต

ในนามของหนวยงาน ในชวงแรกดวยกได 2) การกลาวขอบคณวทยากร (1) การกลาวขอบคณ ควรทาในทนททวทยากรพดจบ ไมควรทงระยะเวลาให

นานออกไป (2) การกลาวขอบคณ เปนการขอบคณในนามของผเขาอบรมทงหมดโดยควร

กลาวชอหลกสตรฝกอบรมดวย (3) ประเดนทควรกลาวกอนหรอหลง

สรปเนอหาสาระทสาคญ ความรหรอขอคดทไดจากการฝกอบรมโดยวทยากร จดเดนของวทยากรหรอความรสกทดทไดรบจากการฝกอบรมในหวขอน

(4) สรปจบดวยการขอใหปรบมอใหแกวทยากรในตอนทายสด

170

5.4 การใหบรการและอ านวยความสะดวกในระหวางการฝกอบรม 1) อานวยความสะดวกแกผเขาอบรม 2) จดและใหบรการยานพาหนะรบ-สงแกผเขาอบรมในการฝกอบรมนอกสถานท

ทางาน 3) ดแลจดใหมการบรการอาหารวางและเครองดมหรออาหารมอตาง ๆ ตามท

กาหนดไว โดยดแลใหมการบรการทสะดวก รวดเรว ไมตองเสยเวลารอคอยอาหารนานเกนไป 6. การด าเนนงานส าหรบชวงหลงการฝกอบรม ในบางกจกรรมอาจจะมกจกรรมทตองดาเนนการตอเนอง ไดแก 1) สงหนงสอขอบคณวทยากร หรอหนวยงานทเกยวของ 2) เปนตวกลางในการตดตอประสานงานระหวางผเขาอบรมตอไป 3) ใหความชวยเหลอรวมมอกบผเขาอบรมในการจดทาทาเนยบรนของผเขาอบรม 4) ออกใบรบรองการผานการฝกอบรม เมอไดรบการรองขอ (การฝกอบรมเพอพฒนา

บคลากรในสงกด หรอ In-house training เชนน ไมนาจะมความจาเปนตองออกวฒบตรหรอเกยรตบตรเพอแจกผผานการอบรมเมอการอบรมสนสดลง แตในกรณการ ฝกอบรมซงมระยะเวลายาวนานมาก กอาจพจารณาแจกวฒบตรหรอเกยรตบตรได)

5) ดาเนนการเกยวกบการประเมนและตดตามผลการฝกอบรมตอไป