ความส าคญของการจดการเรยนการสอนใน

หมวดวชาศกษาทวไป

ผศ.ดร.ศศธร สวรรณเทพ

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

โครงสรางหลกสตร (ป.ตร ๔ ป) ≥ ๑๒๐ หนวยกต๑. หมวดวชาศกษาทวไป ≥ ๓๐ หนวยกต

๑. กลมวชาสงคมศาสตร๒. กลมวชามนษยศาสตร๓. กลมวชาภาษา ในสดสวนทเหมาะสม๔. กลมวชาวทยาศาสตร

กบคณตศาสตร๒. หมวดวชาเฉพาะ ≥ ๘๔ หนวยกต๓. หมวดวชาเลอกเสร ≥ ๖ หนวยกต

เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบปรญญาตร พ.ศ.๒๕๔๘

การศกษาทวไปใน “อดมศกษา” มมานานแลว แตปญหาทเกดขนกคอ การปรบแกไขจนไมรทศทาง ประกอบกบมความเปลยนแปลงทถาโถมรนแรงราวพาย โจทยคอ ตองยนอยภายใตพลงการเปลยนแปลงมากมาย อดมศกษาจะมวธการการจดการเรยนการสอน ทอยภายใตพลงการเปลยนแปลงไดอยางไร

การศกษาทวไปหลงทาง กลายเปน “วชาพนฐาน”

อทธพลดานความแตกตางของผเรยนจากลกษณะสงคมอตสาหกรรมทมความหลากหลาย และรปแบบการจางงานทแปรเปลยนไป ท าใหเกดสงทเรยกวา การเรยนรตลอดชวต (Life-Long Education) ขน โดยการจดเนอหาของการศกษาทวไป ตองทราบวา ความรดานใดบางทมความจ าเปนกบผเรยน ทางดานกระบวนการ กตองมความเขาใจถงความจ าเปนนน และผลจากการเรยน กตองทราบถงสงทคาดหวงจากผเรยนหลงจากไดผานกระบวนการการเรยนร

Core Curriculum

Elective Program

พฒนาการของการศกษาทวไป

• โลกมความเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงทางดานวทยาการความกาวหนา วทยาศาสตร โดยเฉพาะอยางยงเทคโนโลย กอใหเกด ภาวะการระเบดของความร (KNOWLEDGE EXPLOSION) ดงนน อดมศกษาจะตองปรบตวและสรางความตระหนกเพอใหทนและรองรบตอความเปลยนแปลงดงกลาว

• คณสมบตบณฑตทพงประสงค เนนประเดน ศกษาวชาชพ วชาเฉพาะ การศกษาเพอสมรรถนะทจ าเปน ทกษะทจ าเปน คณลกษณะส าหรบอนาคต คณธรรม จรยธรรม

• ทางออก กคอ การใช “การวจย” “วทยาศาสตร&เทคโนโลย” “คณธรรมและจรยธรรม” มาเปนเครองมอในการพฒนาการศกษา

• การศกษาวชาทวไป จะมบทบาทและความส าคญไมนอยกวาวชาแกนหลก

29/09/57 5

HARVARD U: GENERAL EDUCATION IN A FREE SOCIETY

• GENERAL EDUCATION: การศกษาทท าใหผไดรบการศกษา เปนผมความรบผดชอบและเปนพลเมองด

• SPECIAL EDUCATION: การศกษาเพอสรางความสามารถของผศกษาในทางอาชพ

การศกษาทง 2 ดานนไมไดแยกจากกนอยางเดดขาด

WORLD BANK(TASK FORCE ON HIGHER EDUCATION AND SOCETY, 2005)

• การศกษาทวไป (GENERAL EDUCATION) หรอการศกษาเสร (LIBERAL EDUCATION) คอ หลกสตรหรอสวนของหลกสตรทมเปาหมายเพอปลกฝงความรทวไป และพฒนาความสามารถทางปญญาทกวางขวาง

• การศกษาทวไปยงมงเนนการพฒนาบคคลอยางสมบรณ (WHOLE DEVELOPMENT OF AN INDIVIDUAL)

29/09/57 7

DANIAL BELL: THE REFORMING OF GENERAL EDUCATION, 1970

• วชาศกษาทวไปเกยวของกบประวตศาสตร ขนบธรรมเนยม ประเพณ อารยธรรม และ วชาทศกษาเกยวกบปญหา หรอมเนอหาเชอมโยงหลายสาขาวชา เขาดวยกน

29/09/57 8

ใจความส าคญของการศกษาทวไปคอ จะตองบรณาการความรเพอใหบณฑตมความพรอมในการท างาน และด าเนนชวตอยรวมในสงคม

การพฒนาสตปญญา ความรสกนกคดทกวางขวาง

การเปนคนด คนทมคณธรรม จรยธรรม

การพฒนาความสามารถในการทจะรจก เขาใจสงคม แกปญหาสงคม

การใชชวตประจ าวนในสงคมได เนนการใชชวตอยางมความสขอยกบ

ตวเอง สงแวดลอม

Key Concepts of GE

10

พฒนาการของการศกษาทวไป :ประเทศไทย

2517: วชาพนฐาน (30 นก. SCS, HUM, LANG, SC, MTH ไมนอยกวาหมวดละ 6 นก.)

2532: หมวดวชาศกษาทวไป: ก าหนดนยาม GE

2542: หมวดวชาศกษาทวไป นยามเชนเดยวกบป 2542

มหาวทยาลยไทยเกดขนในยคแรก เนนวชาชพ สรางนกวชาการส าหรบใชงานในระบบราชการ ดงนนอดมศกษาจงรองรบการพฒนา ดวยการสรางคนเนนการน าความรมาจากตางประเทศ ผลตคนเพอรองรบสวนราชการ “เนนวชาชพ สรางนกวชาการ ส าหรบใชงาน ในระบบราชการ”

ทมา : การเสวนา หวขอ อดมศกษากบการพฒนาการเรยนร โดย ดร.กฤษณพงศ กรตกร (21 ม.ย.56)

ทมา : การเสวนา หวขอ อดมศกษากบการพฒนาการเรยนร โดย ดร.กฤษณพงศ กรตกร (21 ม.ย.56)

ระบบการอดมศกษาในปจจบน

นกเรยนมธยมปลาย

บณฑตเพอประกอบอาชพ(ปรญญาบตร)

InputCurriculum

Management and

Policy

Focus on

“Teaching”

Output

ระบบการอดมศกษา (ตอ)

Core Subjects

Standardized Test

“This is all you need to know.”

Cu

rric

ulu

m

Teaching Pedagogy

Lectur

er

Stude

nt

ความรท ทนสมย

คณภาพบณฑตก าหนดโดย

ถายทอด (สอน) ความรโดย “อาจารยทเปนนกวชาการ/วชาชพ” ในศาสตรสาขาวชาน นๆ

อาจารยท า “วจย” เพอมความรท ทนสมย

ฝกฝนทกษะทตองการในวชาชพจากการปฏบตใหช านาญ ในหองทดลอง/โรงประลอง

ผานการวดและประเมนผลการเรยนดวยการสอบจากขอสอบ

“Complex and Dynamic World ”

“Change” is given.

21st Century

Life – Cycle ของสงตางๆ ในโลก รวมท ง ความร ปญหา เทคโนโลย และอาชพ จะส นลงมากกวาในอดต (ลาสมยเรว)น นคอ “การเปลยนแปลง (CHANGE) เปนเร องปกตของศตวรรษท 21”

สงคมตองการกลมคนทมประโยชนหลากหลายมต (“Versatilists”) มากกวากลมคนทมทกษะเฉพาะทาง (Specialists) และกลมคนท วไป (Generalists)

แนวโนมการสราง คณคาใหมๆ แกสงคมจะเกดใน แนวนอน (เชงกวาง) มากกวาใน แนวต ง (เชงลก)

…

สงทเกดขนในศตวรรษท 21

ผลกระทบตอการเรยนการสอน

วชาททนสมย ไดแก ….

ทกษะ เครองมอ เทคโนโลย ปญหา … ทตองฝกฝน

จะเตรยมบณฑตเพอประกอบอาชพ …

จะเรยนกวชา …

…

Transformed

Our higher education system

must be

ประเดนการเรยนรในรปแบบใหมๆ กระบวนการเรยนรทงหมดผสอนตองผลกไปใหผเรยนไดเกดการปฏบตดวยตนเองทงหมด ซงอาจารยจะตองใชทกษะและรปแบบการเรยนการสอนใหมๆ ทงหมด ดงนน ตองมการฝกอบรมคร ครรนใหมอยางจรงจง เปนการเนนทผสอน

ประเดนส าคญของการจดการศกษาทวไป

SEVEN MEGA TRENDS1. TECHNOLOGICALIZATION

2. COMMERCIALIZATION & ECONOMY

3. GLOBALIZATION & NETWORK

4. URBANIZATION

5. ENVIRONMENTALIZATION & ENERGY

6. INDIVIDUALIZATION

7. AGEING & HEALTH

ทมา : การเสวนา หวขอ อดมศกษากบการพฒนาการเรยนร โดย ศ.ดร.ไพฑรย สนลารตน (21 ม.ย.56)

ทมา: ร.ศ. ประภาภทร นยม

ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21

1. ทกษะในการหาความรดวยตนเองSelf-Learning, ICT Literacy, Curiosity

2. ทกษะการท างานรวมกนCommunication, Collaboration, Cross-Culture, Teamwork

3. ทกษะการคดวเคราะห / แกปญหาCritical Thinking, Problem-Solving

4. ทกษะการพฒนานวตกรรมCreativity, Innovation, Production

5. ทกษะการใชชวตทมคาResponsibility, Leadership, Ultimate Aims, Self-Evaluation, Self-Actualization

สรปทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21

ทมา : การเสวนา หวขอ อดมศกษากบการพฒนาการเรยนร โดย ศ.ดร.ไพฑรย สนลารตน (21 ม.ย.56)

หมวดวชาศกษาทวไปนยาม โครงสราง องคประกอบและการจดการเรยนการสอน

(ฉบบทใชอยปจจบน)

เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบปรญญาตร พ.ศ.2548

วชาทมงพฒนาผ เรยนใหมความรอบรอยางกวางขวาง มโลกทศนทกวางไกล มความเขาใจในธรรมชาต ตนเอง ผอน และสงคม เปนผใฝร สามารถคดอยางมเหตผล สามารถใชภาษาในการตดตอสอสารความหมายไดด เปนคนทสมบ รณท ง ร างกายและจตใจ มคณธรรม ตระหนกในคณคาของศลปวฒนธรรมทงของไทยและของประชาคมนานาชาต สามารถน าความรไปใชในการด าเนนชวตและด ารงตนอยในสงคมไดเปนอยางด

เกณฑมาตรฐาน

2548หลกสตรระดบปรญญาตร พ.ศ.

DEFIN

ITIONGE

ทมา : ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง เ กณฑ ม าต ร ฐ านหล กส ต ร ร ะด บป รญญาต ร พ.ศ.2548, 25 พฤษภาคม 2548

เกณฑมาตรฐาน

2548หลกสตรระดบปรญญาตร พ.ศ.

สถาบนอดมศกษาอาจจดวชาศกษาทวไปในลกษณะจ าแนกเปนรายวชา หรอลกษณะบ รณากา ร ใดๆ ก ไ ด โ ดยผสมผสานเนอหาวชาทครอบคลมสาระของกลมวชาสงคมศาสตร มนษยศาสตร ภาษา และกลมวชาวทยาศาสตรกบคณตศาสตร ในสดสวนทเหมาะสม เพอใหบรรลวตถประสงคของวชาศกษาทวไป โดยใหมจ านวนหนวยกตรวมไมนอยกวา 30 หนวยกต CO

MPON

ENTGE

ทมา : ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง เ กณฑ ม าต ร ฐ านหล กส ต ร ร ะด บป รญญาต ร พ.ศ.2548, 25 พฤษภาคม 2548ST

RUCT

URE

&

วชาศกษาทวไป มเจตนารมณเพอเสรมสรางความเปนมนษยทสมบรณ โดยใหศกษารายวชาตาง ๆ จนเกดความซาบซงและสามารถตดตามความกาวหนาในสาขาวชานนไดดวยตนเอง การจดการเรยนการสอนควรจดใหมเนอหาวชาทเบดเสรจในรายวชาเดยว ไมควรมรายวชาตอเนองหรอรายวชาขนสงอก และไมควรน ารายวชาเบองตนหรอรายวชาพนฐานของวชาเฉพาะมาจดเปนวชาศกษาทวไป LE

ARNI

NG

GE เกณฑมาตรฐาน

2548หลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ.

ทมา : ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง แนวทางการบรหาร เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ.2548, 25 พฤษภาคม 2548

แนวทางการบรหาร

สรปภาพรวมการจดการศกษาทวไป ประเดนทควรพจารณา

การจดการเรยนการสอน• ควรน าประวตศาสตรมาอางองเขากบสงคมยคใหมเพอใหผเรยนเขาใจถงการ

เปลยนแปลงในอดต และเตรยมความพรอมใหกบผเรยนในการเผชญหนากบการเปลยนแปลงทางสงคมทจะเกดขนในอนาคต

• ควรเนนใหการศกษาทวไปเปนวชาทมความทนสมย เทาทนกบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของสงคม และเปนไปในลกษณะเพอใหผ เรยนลดภาระและความเครยดลง

• ควรเนนการรวมตวระหวางสาขาวชาตาง ๆ ทเชอมโยงระหวางธรรมเนยมปฏบตกบสงทเปนสมยใหม และระหวางโลกาภวตนกบภมภาค ซงสงเสรมใหนกศกษามความสามารถในการเรยนรดานวฒนธรรม ขยายมมมองดานโลกาภวตน และปลกฝงใหเกดนสยของการเรยนรตลอดชวต

โครงสรางและองคประกอบ

• มการแบงหมวดหม/ กลมวชา/ องคประกอบ (COMPONENT) เพอใหการจดการศกษาครอบคลมสาระ/ ทกษะทส าคญตามเปาประสงคของแตละมหาวทยาลย หรอตามกรอบมาตรฐานคณวฒของประเทศนน

• การก าหนดจ านวนหนวยกตของสถาบนอดมศกษาในตางประเทศมความแตกตางหลากหลายขนอยกบบรบทของแตละสถาบน ขณะทสถาบนอดมศกษาในประเทศไทย มการก าหนดเกณฑมาตรฐานจากส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาซงเปนหนวยงานกลางของประเทศ

รปแบบการบรหารจดการ

• การจดการเกยวกบการศกษาทวไปตองมาจากผทเกยวของ ทงระดบสงจนถงระดบลาง และระดบลางสระดบสง (TOP DOWN AND BOTTOM UP) ชวยกนสนบสนนใหการจดการนเปนนโยบายของสถาบนใหส าเรจ

• ควรมคณะกรรมการ หรอหนวยงาน/ ศนยการจดการศกษาทวไป ทดแลรบผดชอบการพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของบณฑต และเพมขดความสามารถในการแขงขนของการศกษาทวไป ทงทางดานการปรบปรง พฒนา การสอนใหทนสมย และการจดการเพอควบคมคณภาพของการศกษาทวไป

29/09/57 35

FOLLOW US

พมพ genednetworkproject หรอ ส านกงานวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

http://gened.kmutt.ac.th

THANK YOU

GEN Conference 2014