รายงาน ของ

คณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานพลงงาน

สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

เรอง “การสารองน ามนเช อเพลงทางยทธศาสตร (Strategic Petroleum Reserve – SPR)”

กมภาพนธ ๒๕๖๐ สานกกรรมาธการ ๑

สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ปฏบตหนาทสานกงานเลขาธการสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

ani$urn$aumsdiZeldsabwfl nuu~na j l u nnqiln nwu. oomoo

dsddsuii2u siudiuva.mrusnssui5nisdaq ~ n i s d ~ ~ a . r ~ i ~ u ~ & ~ w l ~ w i ~ ~ w s ~ i a w i (Strategic

PetroLeum Reserve - SPR)" -huau o yn

~ l ~ d d d 5 ~ ~ ~ ~ n l $ ~ b ~ $ ~ ~ n 1 5 d f i ~ d d 5 1 b ~ f l n fdd &/baed i u~ ; ; l n i sd oo

w q q i n i u u bd~ci in ' i iu~~cn~anssu i5n is~u~n$aun isda~ddsa~nnn ' iuwf i . rc iu$u ~dnssuiSn15nsuz% dsanaun'au

a. uiuqqin uinsw5sw dsasiunssuiSnis d d

b. waban ~GnYnd ?wuaiQa sast1sasiunssui5nis n u w ~ u q

m. niansioi56qilw ~n iad iu sasisasiunssui5nis nudam

d. wazabon ~s9Awa N ui9"iiq nssui5nisuaadd;ntti

&. u iu i iw i i in iTmimui nssui5nisuaadd:ntti 4 d s. uiu;iuni % ? i t t i T9ttnns5ui5nis n u w ~ u ~

d. waAisaoTw ;%a w s ~ w n n i T9ttnnssui5nis nudam

ci. u-~un&aasujin ~anyuwn nssu15nis

&. u i unG f l O I V ~ ~ N nssu15nis

@o. uiudsanifl R S L Z U ~ nssui5nis

ma. u i u a u 6 boiq6qn< nssui5nis

mb. uiuba? a%Ywsa nssui5nis

ma. uiuayas 8 3 ~ 4 6 nssui5ni5

ad. waban asi?G gaga$ ~av i~n isnssu i5n is

a&. UIU;U%J ~I;NLRSW~ [4au~aviynisnssui5nis

~ n d n~anssu i5n i i l ~ f io1s~1 in t t1s1ud1u~ad u n ~ s ~ ~ s a d ~ ~ l i u r $ a b w ~ d w ~ d

qwsfliani (Strategic Petroleum Reserve - SPR)" ~ l ~ ~ ~ ~ ~ l ~ d ~ ~ d ~ ~ d ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ i ~ ~ i ~ $ ~ l b ~ ~ ~ ~

n1sd~~ddssbwn6iuwa"ddiubafo~ubba"a ~ d d d ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ i ~ ~ i ~ ~ a i f i ~ ' i ~ n 1 5 a ~ i . u " ~ ~ ~ a d ~ ~

nisd j~ddsa~ndfips"naiub~u~au ~ i a ? ~ ~ w ~ f i a ~ ~ d 05 !unifiui b&so ~ ~ s i u a a ~ i u n n i u d ~ ~ d9uiiau

q @ m uinswssw

(uiuq@m uinswssw)

d s z s i u n ~ s u 1 5 n i s f u ~ n $ ~ u n ~ s d j ~ d ~ ~ ~ z ~ w f i 6 i u w ~ ~ ~ i u

สารบญ

หนา บทสรปผบรหาร ก ๑. แผนการปฏรป ๑.๑ หลกการและเหตผล ๑.๒ ความเปนมา

๑.๓ เปาหมายและวตถประสงค ๑.๔ ความหมายของการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร ๑.๕ สถานการณปจจบนของปรมาณนามนเชอเพลงสารองในประเทศ

๑ ๑ ๒ ๓ ๓ ๔

๒. ผลการศกษา ๒.๑ การสารองนามนเชอเพลงของไทยในปจจบน ๒.๑.๑ ระยะเวลาในการจดหาและการขนสงนามนดบและนามนสาเรจรป ๒.๑.๒ อตราสารองนามนเชอเพลงของไทยตามกฎหมายในปจจบน ๒.๒ ผลการศกษาแนวทางหรอตวอยางของประเทศตางๆ ๒.๒.๑ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศสมาชกทบวงพลงงานระหวางประเทศ ๒.๒.๒ การสารองนามนเชอเพลงของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ๒.๒.๓ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศญปน ๒.๒.๔ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศเกาหลใต ๒.๒.๕ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศไตหวน ๒.๒.๖ การสารองนามนเชอเพลงของสาธารณรฐสงคโปร ๒.๒.๗ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศสหรฐอเมรกา ๒.๒.๘ สรปการเปรยบเทยบการสารองนามนเชอเพลงของประเทศตาง ๆ

๔ ๕ ๕ ๖ ๗ ๗ ๘ ๘ ๙

๑๑ ๑๑ ๑๒ ๑๒

๓. ๓. สถานการณวกฤตขนสงสดทใชในการพจารณา

๔. ๔. การเปรยบเทยบและขอเสนอแนะ

๑๔

๑๕ ๔.๑ การสารองนามนเชอเพลงตามกฎหมาย (legal Reserve) ในสวนภาคเอกชนและ บรษทนามนตาง ๆ ๔.๒ ขอเสนอแนะการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร (Strategic Petroleum Reserve - SPR) ๔.๓ ปรมาณสารองและมลคานามนเชอเพลงทางยทธศาสตรสวนเพมประมาณการตนทน ทางการเงนและคาใชจายในการจดเกบ ๔.๔ รายละเอยดในขอเสนอการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตรสวนเพมของประเทศไทย ๔.๕ ขอเสนอแนะโดยสรปโครงการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร

๑๕

๑๕

๑๘

๑๙ ๒๑

๕. ก าหนดเวลาการด าเนนการ ๒๒

๖. แหลงทมาของงบประมาณ

๗. หนวยงานทเกยวของ

๘. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๒๒

๒๓

๒๓

สารบญ (ตอ) ภาคผนวก

ภาคผนวก ก - รายนามคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานพลงงาน - รายนามคณะอนกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปการบรหารและการกากบ กจการพลงงาน และทรพยากรปโตรเลยม

- รายนามคณะทางานการปฏรปโครงสรางราคาเชอเพลง

ภาคผนวก ข ๑. โครงการระยะทหนง ๒. โครงการระยะทสอง ๓. โครงการระยะทสาม ๔. ความหมายของ Strategic Petroleum Reserve และวตถประสงคในการ จดตง ๕. ความหมายของ Global strategic petroleum reserves (GSPR) และ วตถประสงคในการจดตง ๖. โรงกลนนามนในประเทศไทย ๗. กาลงการกลนของโรงกลนนามนในประเทศไทย

ก

บทสรปผบรหาร

รายงานของคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานพลงงาน สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

เรอง “การสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร (Strategic Petroleum Reserve – SPR)”

กมภาพนธ ๒๕๖๐ ............................................................

ประเทศไทยเปนประเทศทน ำเขำสทธดำนพลงงำน กลำวคอ กวำรอยละ ๕๕ ของพลงงำน ทจดหำภำยในประเทศเปนกำรหำซอหรอน ำเขำพลงงำนจำกตำงประเทศ ทงในรปของน ำมนดบ กำซธรรมชำต (ทงทำงทอและในรปของเรอขนสง LNG) ถำนหน และไฟฟำจำกประเทศเพอนบำน โดยเฉพำะอยำงยงคอเชอเพลงชนดน ำมนดบ ซงประเทศไทยมควำมจ ำเปนตองจดหำเขำประเทศในปจจบน ประมำณ ๙๐๐,๐๐๐ – ๑,๐๐๐,๐๐๐ บำรเรลตอวนนน พบวำมำกกวำรอยละ ๘๐ ของน ำมนดบทน ำเขำมำกลนในโรงกลนทมอย ในประเทศไทย ยงตองน ำเขำจำกตำงประเทศ ไทยจงเปนประเทศทมควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบหำกเกดวกฤตรำคำน ำมนในตลำดโลกหรอเกดภำวะสงครำมทกระทบตอเสนทำงขนสงล ำเลยงน ำมนในภมภำคอน ๆ ของโลก

คณะกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปประเทศดำนพลงงำน สปท. จงไดท ำกำรศกษำ เปรยบเทยบ และวเครำะหจดท ำรำยงำนเรองกำรส ำรองน ำมนเชงยทธศำสตร ส ำหรบประเทศไทย และพบวำ ไทยมกลไกผำนพระรำชบญญตกำรคำน ำมนเชอเพลง พ.ศ. ๒๕๔๓ ทก ำหนดใหผประกอบกำรภำคเอกชน ไดแก โรงกลนน ำมน และผคำน ำมนตำมมำตรำ ๗ เปนผส ำรองน ำมนในคลงหรอถงเกบของเอกชน โดยปรมำณกำรส ำรองจะก ำหนดโดยอำงองกบปรมำณกำรใชในประเทศและระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนจำกแหลงผลตทส ำคญในโลกมำยงประเทศไทยเปนหลก โดยปจจบนผประกอบกำรภำคเอกชนมกำรส ำรองน ำมนส ำเรจรปในอตรำรอยละ ๑ และมกำรส ำรองน ำมนดบในอตรำรอยละ ๖ ของปรมำณควำมตองกำรใชน ำมนแตละประเภท หรอโดยรวม ภำคเอกชนมกำรส ำรองปรมำณน ำมนเชอเพลงเทยบเทำจ ำนวน ๒๕ วน ของปรมำณควำมตองกำรใชน ำมนในประเทศ

จำกกำรศกษำแนวทำงปฏบตและตวอยำงของประเทศตำง ๆ ทตองน ำเขำน ำมนสทธเชนเดยวกบประเทศไทย คณะกรรมำธกำรฯ พบและมควำมเหนวำประเทศเหลำนนตระหนกถงควำมเสยงจำกกำรขำดแคลนน ำมนเพอบรโภคภำยในประเทศ จงไดก ำหนดกฎหมำยใหภำครฐตองมกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรดวย เพอน ำออกมำใชในยำมฉกเฉนเพอปองกนภำวะแตกตนของผบรโภคจำกกำรกกตนน ำมนเชอเพลง หรอเพอใชในดำนควำมมนคงทำงกำรทหำรหำกเกดสงครำม ไดแก ญปน มกำรส ำรองโดยภำครฐ จ ำนวน ๘๔ วน เกำหลใต มกำรส ำรองโดยภำครฐ จ ำนวน ๑๐๑ วน ไตหวน มกำรส ำรองโดยภำครฐ จ ำนวน ๗๐ วน และเยอรมน มกำรส ำรองโดยภำครฐตำมมำตรฐำนของ IEA จ ำนวน ๙๐ วน เปนตน

คณะกรรมำธกำรฯ พลงงำน สปท. ไดศกษำวเครำะหในเชงภมศำสตรและกระแสควำมเปลยนแปลงของตลำดน ำมนของโลกแลว มควำมเหนและขอเสนอแนะส ำหรบประเทศไทยวำ รฐบำลควรพจำรณำก ำหนดใหมกำรส ำรองน ำมนเชงยทธศำสตรโดยภำครฐเปนผด ำเนนกำรเอง และใหเปนกำรส ำรอง ในรปของน ำมนดบ (สวนเพมจำกทภำคเอกชนส ำรองอยตำมกฎหมำยวำดวยกำรคำน ำมนเชอเพลง) ในปรมำณ

ทจะเพยงพอใชในประเทศในยำมวกฤตเปนจ ำนวนเทยบเทำ อก ๓๐ วน โดยแบงชวงขนตอนเปน ๓ ชวง (Phases) ไดแก ระยะท ๑ (๗.๕ วน) ระยะท ๒ (อก ๗.๕ วน) และระยะสดทำย (อก ๑๕ วน) ซงจ ำเปนจะตองมกำรลงทนจดซอน ำมนดบ และสรำงหรอเชำถงเกบ โดยมกำรออกกฎหมำยมำรองรบกำรด ำเนนงำนดงกลำว ส ำหรบแหลงทมำของเงนทนเพอจดหำน ำมนดบควรจะพจำรณำจำกงบประมำณของรฐ เงนก หรอพนธบตร โดยค ำนงถงภำระทำงกำรเงนในรปของดอกเบยดวย ทงน ทำงรฐบำล หรอหนวยงำนของรฐ เปนผวำงนโยบำย สวนหนวยงำนทรบผดชอบกำรบรหำรอำจจะเปนในรปขององคกรรวมภำครฐและเอกชน หรอองคกำรของรฐในรปแบบพเศษ หรอรฐวสำหกจ

ในสวนของสถำนทจดเกบและรปแบบกำรจดเกบ เหนควรเสนอใหหำสถำนทเกบน ำมน บนบกในบรเวณใกลเคยงโรงกลนน ำมนสวนใหญ โดยในระยะแรกจะด ำเนนกำรเชำถงเกบน ำมนดบระยะยำวจำกผประกอบกำร และช ำระคำใชจำยในรปแบบคำเชำรำยเดอน ซงผประกอบกำรจะเปนผด ำเนนกำรสรำงถงเกบน ำมนตำมหลกกำรทำงวศวกรรม ซอมบ ำรงตำมมำตรฐำนควำมปลอดภย และปฏบตตำมขอก ำหนด ในดำนควำมปลอดภยตอประชำชน ชมชน และสงแวดลอมภำยใตกำรก ำกบจำกภำครฐ

น ำมนเชอเพลงนบเปนแหลงพลงงำนขนตนทส ำคญของประเทศไทยและมแนวโนมควำมตองกำรในกำรใชน ำมนทเตบโตอยำงตอเนองมำโดยตลอด ในขณะทประเทศไทยยงตองพงพำกำรน ำเขำจำกตำงประเทศทำงตะวนออกกลำงและภมภำคอน ๆ เปนสวนใหญ จงมควำมจ ำเปนทรฐจะตองบรหำรควำมเสยงโดยพจำรณำปจจยทอำจเกดวกฤตในภมภำคตำง ๆ อำท ขอพพำททำงภมศำสตร ภยธรรมชำต หรอ กำร กอกำรรำย ซงจะมผลตอภำวะขำดแคลนน ำมนในตลำดโลก และอำจสงผลกระทบตอควำมมนคงทำงทหำรและเศรษฐกจของประเทศในวงกวำง กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศจงนบเปนยทธศำสตรดำนพลงงำนอกทำงเลอกหนงส ำหรบประเทศไทย ในกำรปองกนและบรรเทำผลกระทบทอำจเกดขนจำกกำรขำดแคลนน ำมนหรอวกฤตรำคำน ำมนในโลก

รายงานของคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานพลงงาน สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

เรอง “การสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร” (Strategic Petroleum Reserve - SPR)

๑. แผนการปฏรป

๑.๑ หลกการและเหตผล

ไทยเปนประเทศผน ำเขำสทธดำนพลงงำน กวำรอยละ ๕๕ ของพลงงำนทจดหำภำยในประเทศเปนกำรหำซอหรอน ำเขำพลงงำนจำกตำงประเทศ ทงในรปของน ำมนดบ กำซธรรมชำต (ทงทำงทอและในรปของเรอขนสง LNG) ถำนหน และไฟฟำจำกประเทศเพอนบำน โดยเฉพำะอยำงยงคอเชอเพลงชนดน ำมนดบ ซงประเทศไทยมควำมจ ำเปนตองจดหำเขำประเทศในปจจบน ประมำณ ๙๐๐,๐๐๐ – ๑,๐๐๐,๐๐๐ บำรเรลตอวนนน พบวำมำกกวำรอยละ ๘๐ ของน ำมนดบทน ำเขำมำกลนในโรงกลนทมอย ในประเทศไทย ยงตองน ำเขำจำกตำงประเทศ ไทยจงเปนประเทศทมควำมเสยงทจะไดรบผลกระทบ หำกเกดวกฤตรำคำน ำมนในตลำดโลกหรอเกดภำวะสงครำมทกระทบตอเสนทำงขนสงล ำเลยงน ำมน ในภมภำคอน ๆ ของโลก น ำมนเชอเพลงถอเปนแหลงพลงงำนขนตนทส ำคญของประเทศไทยและ มแนวโนมควำมตองกำรในกำรใชน ำมนจะเตบโตอยำงตอเนอง ในขณะทประเทศไทยยงคงตองพงพำ กำรน ำเขำจำกตำงประเทศทำงตะวนออกกลำงและภมภำคอน ๆ เปนหลก ดงนน รฐบำลจงควรทจะตองพจำรณำก ำหนดยทธศำสตรเพอบรหำรควำมเสยงดำนควำมมนคงทำงพลงงำนอยำงเหมำะสม

ส ำหรบประเทศไทย ในอดตทผำนมำไดเกดวกฤตกำรณภำวะน ำมนขำดแคลนในชวงป พ.ศ. ๒๕๑๗ – พ.ศ. ๒๕๒๔ จงเกดผลกระทบตอเศรษฐกจและกำรผลตไฟฟำของประเทศอยำงรนแรง น ำมนเตำซงตองน ำเขำจำกตำงประเทศมรำคำแพงขนและ จำกกำรขำดแคลนท ำใหตองลดกำรผลตไฟฟำ ในบำงครง ไฟดบเปนบำงเขต และในทสดตองปรบคำไฟฟำหลำยครงอยำงหลกเลยงไมได จงเปนผลใหกจกำรไฟฟำตองหนมำเปลยนวตถดบในกำรผลตพลงงำน โดยเรมหนมำใชกำซธรรมชำตจำกอำวไทย ทงนเพอเปนกำรลดกำรน ำเขำน ำมนจำกตำงประเทศ และหนมำพงพำพลงงำนในประเทศมำกขน

อกเหตกำรณส ำคญหนงของโลก ไดเกดพำยเฮอรรเคนแคทรนำพดขนถลมมลรฐทำงตอนใตบรเวณอำวเมกซโกของประเทศสหรฐอเมรกำ ในป พ.ศ. ๒๕๔๘ ซงไมเพยงแตจะสงผลกระทบครงใหญตอเศรษฐกจสหรฐฯ แตยงสงผลกระทบถงรำคำน ำมนโลกไดพงทะยำนขนท ำสถตสงสดเปนประวตกำรณเกนกวำ ๗๐ ดอลลำรตอบำรเรล ไมเพยงเทำนน กำรซอขำยสนคำประเภทอนตลอดจนสนคำโภคภณฑ ทจ ำเปนในตลำดโลก ซงรวมไปถงธญญำหำร ฝำย ถวเหลอง เหลกกลำ ปย และสนแรตำง ๆ กจะไดรบผลกระทบตอเนองไปดวย

ทงน เมอมสถำนกำรณวกฤตในภมภำคตำงๆ อำทขอพพำททำงภมรฐศำสตร ภยธรรมชำต หรอกำรกอกำรรำย อำจท ำใหเกดภำวะขำดแคลนน ำมนในตลำดโลก ซงไมเพยงแตสงผลกระทบทำงเศรษฐกจและพลงงำน แตจะสงผลถงควำมมนคงทำงทหำรของประเทศดวยเชนกน แนวควำมคดกำรส ำรองน ำมนทำงยทธศำสตรจงนบเปนอกหนงมำตรกำรทำงเลอกทจะบรรเทำผลกระทบดงกลำว

๒ อยำงไรกตำม กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงเพอรองรบสถำนกำรณวกฤตหรอฉกเฉน ไมวำจะเปนเกบปรมำณส ำรอง โดยภำครฐหรอภำคเอกชนกตำม นบวำเปนตนทนทางเศรษฐศาสตรของประเทศ กำรจดเกบน ำมนส ำรองทมำกเกนไป หรอกำรเลอกชวงเวลำกำรจดเกบทไมเหมำะสมจะเปนภำระใหกบประเทศมำกยงขน ดวยเหตน จงควรมกำรศกษำ วเครำะหปรมำณกำรจดเกบน ำมนส ำรองทเหมำะสมกบประเทศไทย รวมถงกำรจดเกบน ำมนส ำรองส ำหรบภำวะวกฤต หรอทเรยกวำ กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร โดยภำครฐเปนผลงทนและด ำเนนกำรเองอกดวย ปจจบนประเทศไทยมกำรก ำหนดอตรำส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำย (Legal Reserve) ไวในพระรำชบญญตกำรคำน ำมนเชอเพลง พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยก ำหนดใหผประกอบกำรภำคเอกชน ไดแก โรงกลนน ำมนและผคำน ำมนตำมมำตรำ ๗ จดเกบน ำมนดบเพอกำรส ำรองไวรอยละ ๖ และจดเกบน ำมนส ำเรจรปไวรอยละ ๑ หรอรวมแลวเทยบเทำจ ำนวน ๒๕ วนของปรมำณควำมตองกำรใชของประเทศ

จำกขอมลสำธำรณะรวมทงผลกำรศกษำเชงเปรยบเทยบกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศตำง ๆ พบวำประเทศไทยนนควรท ำกำรศกษำกำรส ำรองปโตรเลยมเพอเลอกรปแบบทเหมำะสมกบบรบทของประเทศมำกทสด โดยค ำนงถงดลยภำพและผลกระทบในแตละภำคสวน อำทเชน ภำระงบประมำณของภำครฐ กำรรกษำสภำวะกำรแขงขนเสรของผประกอบกำรดำนพลงงำน ผลกระทบตอผบรโภค ตลอดจนมำตรกำรก ำกบดแลกำรบรหำรกำรจดเกบเพอรกษำไวซงสภำวะปลอดภยของสงแวดลอมและควำมปลอดภยของประชำชน

๑.๒ ความเปนมา

สภำขบเคลอนกำรปฏรปประเทศ (สปท.) แตงตงขนโดยอำศยบทบญญตรฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทย (ฉบบชวครำว) พทธศกรำช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) เพอด ำเนนกำรใหเกดกำรปฏรปดำนตำง ๆ สบตอจำกสภำปฏรปแหงชำต ในกำรด ำเนนกำรของสภำขบเคลอนกำรปฏรปประเทศนน ขอบงคบกำรประชมสภำขบเคลอนกำรปฏรปประเทศ พ.ศ. ๒๕๕๘ ก ำหนดใหมคณะกรรมำธกำรสำมญประจ ำสภำ ๑๑ คณะ โดยคณะกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปประเทศดำนพลงงำนเปนหน ง ในคณะกรรมำธกำรสำมญประจ ำสภำ และในกำรประชมของคณะกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปประเทศดำนพลงงำน เมอวนองคำรท ๒ กมภำพนธ ๒๕๕๙ คณะกรรมำธกำรฯ ไดมมตแตงตงคณะอนกรรมำธกำรขน ๒ คณะ และในวนพธท ๑๘ พฤษภำคม ๒๕๕๙ ไดมมตแตงตงคณะอนกรรมำธกำรเพมอก ๑ คณะตำมล ำดบ ดงน

๑) คณะอนกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปกำรบรหำรและกำรก ำกบกจกำรพลงงำน และทรพยำกรปโตรเลยม ๒) คณะอนกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปกจกำรไฟฟำ พลงงำนทดแทน และกำรอนรกษพลงงำน ๓) คณะอนกรรมำธกำรบรณำกำรแกปญหำสงแวดลอมจำกขยะมลฝอยดวยกำรแปรรปขยะเปนเชอเพลงพลงงำน และขบเคลอนกำรปฏรปกองทนพฒนำไฟฟำ

ทงน เพอใหกำรด ำเนนกำรของคณะอนกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปกำรบรหำรและกำรก ำกบกจกำรพลงงำน และทรพยำกรปโตรเลยม มประสทธภำพและสำมำรถด ำเนนกำรภำยในกรอบระยะเวลำทคณะอนกรรมำธกำรก ำหนดไว คณะอนกรรมำธกำรฯ จงไดมค ำสงแตงตงคณะท ำงำนกำรปฏรป

๓ โครงสรำงรำคำเชอเพลงขน เพอด ำเนนกำรพจำรณำศกษำประเดนทคณะกรรมำธกำรและคณะ อนกรรมำธกำรเหนวำมควำมส ำคญโดยเปนประเดนทควรมกำรปฏรป ซงประเดนเกยวกบ “กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร (Strategic Petroleum Reserve - SPR)” ถอเปนประเดนทมควำมส ำคญทควรมกำรศกษำถงเพอใหทรำบถงเหตผล ควำมจ ำเปน และแนวทำงในกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศไทย

๑.๓ เปาหมายและวตถประสงค

๑.๓.๑ เพอศกษำถงปรมำณกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำยในประเทศไทย มควำมเหมำะสมหรอไม โดยศกษำขอมลกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำยของประเทศไทย ทงน ำมนดบและน ำมนส ำเรจรป แหลงน ำเขำน ำมน ระยะเวลำกำรน ำเขำ เพอน ำเสนอปรมำณกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำยทเหมำะสม

๑.๓.๒ เพอศกษำถงอตรำส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำยในประเทศไทย ใหมกำรส ำรองในปรมำณทนอยทสดเทำทจ ำเปน เพอเปนกำรสงเสรมกำรแขงขนและเปนกำรขจดอปสรรคของกำรแขงขนเสร

๑.๓.๓ ท ำกำรศกษำเพอเปรยบเทยบใหเหนถงกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรในประเทศตำง ๆ แลวน ำผลกำรศกษำนนมำท ำกำรวเครำะหและประเมนผลเพอใหเหนวำประเทศไทยมควำมจ ำเปนตองส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรหรอไม หำกตองมกำรส ำรองจะท ำกำรส ำรองในปรมำณเทำใด

๑.๓.๔ กำรศกษำกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศตำง ๆ เพอเปนขอมลเบองตนแกภำครฐ ในกำรพจำรณำและใชเปนขอมลเบองตนในกำรเปรยบเทยบแนวทำงกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศไทยตอไป

๑.๔ ความหมายของการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร (Strategic Petroleum Reserve - SPR) กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร (Strategic Petroleum Reserve - SPR) หมำยถง กำรส ำรองผลตภณฑปโตรเลยมในรปของน ำมนดบและหรอผลตภณฑปโตรเลยมส ำเรจรปเพอใชในสถำนกำรณฉกเฉนหรอในสภำวะขำดแคลน ทงน เพอด ำรงไวซงควำมมนคงทำงดำนพลงงำนของประเทศ ในบำงประเทศมกำรน ำปรมำณปโตรเลยมส ำรองไปใชในกำรบรหำรเสถยรภำพของรำคำผลตภณฑปโตรเลยมของประเทศดวยเชนกน

ปรมำณกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรจะเทยบเคยงเปนหนวยของปรมำณควำมตองกำรผลตภณฑปโตรเลยมในแตละวนของประเทศนน ๆ โดยทวไปจะพจำรณำจำกปจจยและหลกเกณฑตำมล ำดบควำมส ำคญและฐำนกำรประเมนควำมเสยงทแตกตำงกนในกำรก ำหนดปรมำณ กำรส ำรองทเหมำะสมของแตละประเทศ ซงมปจจยทส ำคญ อำทเชน

- ปรมำณน ำมนเชอเพลงทใชในแตละวน - ปรมำณน ำมนเชอเพลงทตองมกำรน ำเขำจำกตำงประเทศ - ฐำนะทำงกำรเงนกำรคลงของประเทศ

๔ - ลกษณะทำงภมรฐศำสตรของประเทศและระยะเวลำกำรขนสงน ำมนเชอเพลง - ปรมำณน ำมนเชอเพลงทผลตไดในประเทศ

จำกกำรศกษำกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศตำง ๆ นนพบวำมรปแบบทแตกตำงกนทงปรมำณ ชนดของผลตภณฑทจดเกบ แหลงเงนทน สถำนท รวมทงรปแบบกำรจดเกบทำงกำยภำพและกำรบรหำรจดกำร

๑.๕ สถานการณปจจบนของปรมาณนามนเชอเพลงสารองในประเทศ

ปจจบน ประเทศไทยมกำรส ำรองน ำมนเชอเพลง โดยภำครฐคอกระทรวงพลงงำนผำน กรมธรกจพลงงำน ไดก ำหนดใหผประกอบการภาคเอกชน ไดแก ผคำตำมมำตรำ ๗ ตำมพระรำชบญญตกำรคำน ำมนเชอเพลง พ.ศ. ๒๕๔๓ ตองสารองนามนเชอเพลง โดยกาหนดปรมาณการสารองนามนดบรอยละ ๖ และนามนสาเรจรปรอยละ ๑ หรอคดเปนอตราสารองเทยบเทากบปรมาณการใช ๒๕ วน โดยจะมน ำมนคงเหลอในระบบหมนเวยนของผประกอบกำรอกประมำณ ๑๐-๒๐ วน กำรส ำรองดงกลำว จะเปนกำรส ำรองเพอกำรคำเชงพำณชยเปนหลก ผำนกลไกกำรออกประกำศก ำหนดหลกเกณฑ ของกรมธรกจพลงงำนภำยใตมำตรำ ๒๐ แหงพระรำชบญญตกำรคำน ำมนเชอเพลง พ.ศ.๒๕๔๓ ซงหำกเกดภำวะฉกเฉน ภำครฐโดยกระทรวงพลงงำนสำมำรถสงใหผประกอบกำรน ำน ำมนดบหรอส ำเรจรปทส ำรองไวตำมกฎหมำยน ออกมำจ ำหนำยเพอปองกนหรอบรรเทำควำมขำดแคลนน ำมนเชอเพลงในประเทศได

อยำงไรกด หำกรฐจะก ำหนดใหผประกอบกำรเอกชนเพมปรมำณกำรส ำรองน ำมนจำก ทก ำหนดในปจจบนขำงตน กยอมมผลตอตนทนทำงเศรษฐศำสตรของประเทศ รวมถงจะถกสงผำนไปสรำคำขำยปลกน ำมนตอผบรโภคในทสด อกทงจำกปญหำรำคำน ำมนในตลำดโลกทมควำมผนผวน (ทปรบรำคำสงขนและต ำลงตำมสถำนกำรณของประเทศผผลตน ำมนรำยใหญ) และวกฤตทำงกำรเมองในภมภำคตะวนออกกลำงทสมเสยงตอควำมตงเครยดและสงครำม ยอมอำจสงผลกระทบตออปทำนน ำมนดบ (crude oil supply) หรอเสนทำงทำงทะเลในกำรขนสงล ำเลยงน ำมนดบในอนำคตได ภำครฐจงเลงเหนถงควำมส ำคญในกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร เพอมใหรำคำน ำมนสงผลกระทบตอเศรษฐกจ ของไทยในยำมฉกเฉน จงจ ำเปนตองมกำรศกษำถงทำงเลอกเชงยทธศำสตรพลงงำนของประเทศ ดวยกำร มกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงในปรมำณทเหมำะสมโดยภำครฐ เพอใหประเทศไทยมควำมมนคงทำงพลงงำนอยำงยงยนตอไป

๒. ผลการศกษา

คณะกรรมำธกำรขบเคลอนกำรปฏรปประเทศดำนพลงงำน ไดท ำกำรศกษำกรอบและแนวทำงกำรศกษำขอมลกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศไทยและท ำกำรศกษำกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศตำง ๆ ทงจำกประเทศสมำชกส ำนกงำนพลงงำนสำกล (IEA) และประเทศ กลมอำเซยน กำรศกษำจะคนควำขอมลจำกแหลงขอมลสำธำรณะ จำกแหลงขอมลดำนพลงงำน ทส ำคญและมควำมนำเชอถอ อำทเชน IEA, JOGMEC และ KNOC ซงทง JOGMEC และ KNOC เปนหนวยงำนทรบผดชอบในกำรด ำเนนกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศญปน และเกำหล เปนตน โดยมรำยละเอยดผลกำรศกษำ ดงน

๕

๒.๑ การสารองนามนเชอเพลงของไทยในปจจบน

รฐบำลไทย ไดก ำหนดใหมกำรส ำรองน ำมนเชอเพลง โดยผประกอบกำรภำคเอกชนไวในพระรำชบญญตกำรคำน ำมนเชอเพลง พ.ศ. ๒๕๔๓ เปนกำรส ำรองโดยภำคเอกชนและบรษทน ำมนตำง ๆ โดยกำรส ำรองดงกลำวจะมกรมธรกจพลงงำน กระทรวงพลงงำนเปนผ ออกประกำศก ำหนดหลกเกณฑ วธกำร และเงอนไขในกำรค ำนวณปรมำณส ำรองน ำมนเชอเพลงเชอเพลง ทงน กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศไทยจะมกำรอำงองกบระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนเปนส ำคญ เพอใหสอดคลองกบสถำนกำรณในปจจบนทประเทศไทยตองพงพำกำรน ำเขำน ำมนดบมำกกวำกำรผลตน ำมนในประเทศ โดยมรำยละเอยดเกยวกบกำรจดหำและกำรขนสงน ำมนดบและน ำมนส ำเรจรป ตลอดจนหลกเกณฑกำรส ำรองน ำมนเชอเพลง ดงน

๒.๑.๑ ระยะเวลาในการจดหาและการขนสงนามนดบและนามนสาเรจรป

๑) ระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนดบ ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ ประเทศไทยมกำรน ำเขำน ำมนดบจำกสองสวนคอ จำกตะวนออก

กลำง (Middle East) และตะวนออกไกล (Far East) โดยสดสวนกำรน ำเขำจำกตะวนออกกลำงเปนจ ำนวนรอยละ ๖๒ ใชระยะเวลำในกำรขนสงประมำณ ๑๔ วน สวนสดสวนกำรน ำเขำน ำมนดบจำกตะวนออกไกล ซงนบรวมน ำมนดบและกำซธรรมชำตเหลวของประเทศไทยดวยนน อยทรอยละ ๓๘ ใชระยะเวลำในกำรขนสงประมำณ ๒ วน รวมระยะเวลำในกำรขนสงเฉลยทง ๒ ประเภทอยทประมำณ ๙.๔ - ๑๐ วน และจะมกำรสบถำยเขำสกระบวนกำรกลน ซงตองใชระยะเวลำประมำณ ๒ – ๓ วน จำกขนตอนดงทกลำวมำ ระยะเวลำในกำรขนสงน ำมนดบเพอเขำสกระบวนกำรกลน โดยเฉลยอยทประมำณ ๑๒ – ๑๓ วน

รปภำพท ๑ : ระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนดบ

๖ ๒) ระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนส ำเรจรป

กำรจดหำน ำมนส ำเรจรปของประเทศไทยนน จะเปนกำรจดหำในรปแบบของ กำรน ำเขำดวยวธกำรจดซอเปนครงครำว ซงเปนกำรน ำเขำมำจำกสำธำรณรฐสงคโปร ไตหวน และเกำหลใต โดยจะใชระยะเวลำในกำรขนสงประมำณ ๒ – ๗ วน และเมอน ำมนไดขนสงมำถงประเทศไทยนน จะใชระยะเวลำในกำรสบถำยจำกเรอ ๒ – ๓ วน รวมระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนส ำเรจรป เฉลยใชระยะเวลำในกำรขนสงประมำณ ๑๓ วน

รปภำพท ๒ : ระยะเวลำในกำรจดหำและขนสงน ำมนส ำเรจรป

๒.๑.๒ อตราสารองนามนเชอเพลงของไทยตามกฎหมายในปจจบน นบตงแตเดอนพฤศจกำยน พ.ศ. ๒๕๕๘ เปนตนมำ ประเทศไทยมกำรส ำรอง

น ำมนส ำเรจรปตำมกฎหมำยในอตราสารองนามนเชอเพลงสาเรจรปทรอยละ ๑ และมอตราสารองนามนดบตามกฎหมายรอยละ ๖ หรอเทยบเทา ๒๕ วนของปรมาณความตองการใชของประเทศ ทงน กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงดบและส ำเรจรป มกำรเปลยนแปลงหลกเกณฑ โดยไมนบรวมน ำมนวตถดบ LSWR (Low Sulphur Waxy Residue) น ำมนองคประกอบ และน ำมนส ำเรจรปทอยกนถง (Dead Stock) และน ำมนทอยระหวำงกำรขนสง (ในเรอและทอขนสง)

๗

๒.๒ ผลการศกษาแนวทางหรอตวอยางของประเทศตาง ๆ

๒.๒.๑ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศสมาชกทบวงพลงงานระหวางประเทศ (IEA : International Energy Agency)

ทบวงพลงงำนระหวำงประเทศ (IEA) กอตงเมอป พ.ศ. ๒๕๑๗ มส ำนกงำนใหญตงอยทกรงปำรส ประเทศฝรงเศส เปนองคกรภำยใตองคกำรเพอควำมรวมมอทำงเศรษฐกจและกำรพฒนำ หรอ โออซด (OECD) โดยแรกเรมกอตงขนเพอตอบสนองตอกำรปองกนภำวกำรณขำดแคลนน ำมนของประเทศสมำชก และใหขอมลทำงดำนสถตเกยวกบตลำดน ำมนและพลงงำน นอกจำกน ยงท ำหนำทเปน ทปรกษำทำงดำนนโยบำยพลงงำนใหกบประเทศสมำชก และประเทศทไมไดเปนสมำชก

จำกวตถประสงคเพอปองกนภำวกำรณขำดแคลนน ำมนของประเทศสมำชก ส ำนกงำนพลงงำนสำกล ( IEA) ก ำหนดใหประเทศสมำชกทเปนประเทศน ำเขำสทธน ำมนนน จะตอง มปรมำณน ำมนส ำรองทสำมำรถรองรบไดไมต ำกวำ ๙๐ วน ซงหำกมเหตกำรณทไมคำดฝนเกดขน ประเทศสมำชกจะรวมกนพจำรณำในกำรทจะน ำน ำมนส ำรองมำใชเพอลดผลกระทบทอำจเกดตอภำคกำรผลต และกำรใชน ำมนทงของกลมประเทศสมำชกเอง รวมไปถงของโลกดวย ซงกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงอำจใชเพอลดผลกระทบจำกรำคำน ำมนทปรบตวสงขนอยำงผดปกตดวยเชนกน

ปจจบนส ำนกงำนพลงงำนสำกล ( IEA) มสมำชกทงหมด ๒๘ ประเทศ ไดแก ออสเตรเลย, ออสเตรย, เบลเยยม, แคนำดำ, สำธำรณรฐเชค, เดนมำรก, เอสโตเนย, ฟนแลนด, ฝรงเศสเยอรมน, กรซ, ฮงกำร, ไอรแลนด, อตำล, ญปน, เกำหล, ลกซแซมเบรก, เนเธอรแลนด, นอรเวย, โปแลนดโปรตเกส, สำธำรณรฐสโลวค, สเปน, สวเดน, สวสเซอรแลนด, ตรก, สหรำชอำณำจกร และสหรฐอเมรกำ

ดำนรปแบบกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงนน สำมำรถแบงออกเปน ๒ รปแบบ ใหญ ๆ คอ

๑. Public Stocks หรอกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงโดยภำครฐ (Government) หรอ ตวแทน (Agency)

๒. Industry Stocks เปนกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงเพอกำรคำหรอปฏบตตำมกฎหมำยโดยภำคเอกชน (Under Obligation)

จำกรปแบบกำรจดเกบดงกลำว สำมำรถจดแบงกลมกำรจดเกบเปน ก. ประเทศทมกำรจดเกบเปน Public Stocks เพยงอยำงเดยว ซงกำรจดเกบอำจ

ด ำเนนกำรโดยรฐบำล หรอตวแทนรฐบำล (Agency) เชน นวซแลนด สำธำรณรฐเชก และสหรฐอเมรกำ ซงจดเกบน ำมนส ำรองทงหมดด ำเนนกำรโดยภำครฐ หรอเบลเยยม เอสโตเนย เยอรมน ฮงกำร และสำธำรณรฐสโลวก ซงจดเกบน ำมนส ำรองโดยตวแทน (Agency)

ข. ประเทศทมกำรจดเกบเปน Industry Stocks เพยงอยำงเดยว ไดแก ประเทศกรซ และประเทศนอรเวย

ค. ประเทศทมกำรจดเกบผสมผสำน ทง Public Stocks และ Industry Stocks เชน ออสเตรย เดนมำรก ฟนแลนด ฝรงเศส โปรตเกส สเปน อตำล จดเกบน ำมนโดยรฐบำลและภำคเอกชน สวนประเทศโปแลนด ญปน และเกำหลใต จดเกบน ำมนโดยตวแทน (Agency) และภำคเอกชน

อยำงไรกตำม ยงมรำยละเอยดกำรจดเกบทแตกตำงกน เชน บำงประเทศก ำหนดวำกำรจดเกบทงหมดจะตองอยภำยในประเทศ ในขณะทบำงประเทศอนญำตใหจดเกบน ำมนบำงสวน ในประเทศอนทเปนพนธมตรและมขอตกลงรวมกนได เปนตน

๘

๒.๒.๒ การสารองนามนเชอเพลงของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน สหพนธสำธำรณรฐเยอรมน สำมำรถผลตน ำมนภำยในประเทศไดประมำณ

๐.๐๗๙ ลำนบำรเรลตอวน ซงหำกนบแตเฉพำะน ำมนดบจะมเพยง ๐.๐๕๖ ลำนบำรเรลตอวน หรอคดเปนรอยละ ๒ ของปรมำณควำมตองกำรใชในประเทศ ในขณะทมปรมำณควำมตองกำรใชอยท ๒.๓๘๘ ลำนบำรเรลตอวน ดงนน จงตองพงพำกำรน ำเขำน ำมน ๒.๓๐๙ ลำนบำรเรลตอวน หรอคดเปนรอยละ ๙๖ ของปรมำณควำมตองกำร

นบตงแตป ๒๕๔๑ เปนตนมำ มกำรจดตง EBV (Oil Stockholding agency) ขนในสหพนธสำธำรณรฐเยอรมน โดย EBV ถกจดตงขนภำยใตกฎหมำยมหำชน (Oil Stockpiling Act) เปนตวแทนรฐบำลในกำรจดเกบน ำมนรบผดชอบในกำรจดเกบน ำมนตำมขอตกลงกบ IEA ทงหมด (ปรมำณกำรเกบส ำรองขนต ำอยท ๙๐ วน) โดยกำรจดเกบน ำมนจะอยในรปของน ำมนดบและน ำมนส ำเรจรป ส ำหรบภำคเอกชนนน ไมมกฎหมำยหรอขอบงคบใด ๆ ในกำรจดเกบน ำมน (รำยละเอยดปรำกฏตำมตำรำงท ๑)

ตำรำงท ๑: แสดงขอมลของ EVB, Oil Stockholding Agency ของสหพนธสำธำรณรฐเยอรมน กฎหมำยและกำรจดตง EBV ถกจดตงขนภำยใตกฎหมำยมหำชน (Oil Stockpiling Act)

ในป พ.ศ. ๒๕๒๑ แมกำรด ำเนนกำรของ EBV จะอยใตกำรควบคมของรฐบำล และภำยใต

กำรดแลของ Ministry of Economy แต EBV มอสระในกำรด ำเนนงำน และไมเปนหนวยงำนของรฐ

สมำชก ผผลตและผน ำเขำน ำมนจะตองเขำเปนสมำชก (ก ำหนดโดยกฎหมำย) ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ มสมำชกทงหมด ๑๓๒ รำย หำกองคกรปดตวลงหรอลมละลำย ภำครฐเปนผรบผดชอบภำระหน

คงเหลอ แหลงเงนทน แหลงเงนทนมำจำกกำรกยมธนำคำร และกำรออกพนธบตรอำย ๑๐-๓๐ ป

และคำธรรมเนยมจำกสมำชก คำธรรมเนยมสมำชกค ำนวณตำมปรมำณทจ ำหนำย โดยช ำระเปนรำยเดอน

เฉลยทประมำณ ๓.๕๖ ยโรตอตน หรอ ๐.๑๒ บำทตอลตร ทงน น ำมนแตละชนดอำจมคำธรรมเนยมทแตกตำงกน (๔.๙ ยโรตอตน ส ำหรบเบนซน, ๓.๗๙ ยโรตอตน ส ำหรบดเซล และ ๓.๓๐ ยโรตอตน ส ำหรบน ำมนเตำ)

คำธรรมเนยมถกค ำนวณในตนทนน ำมน

๒.๒.๓ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศญปน ประเทศญปน เปนประเทศหนงทตองกำรควำมมนคงดำนพลงงำนสง เนองดวย

พงพำกำรน ำเขำพลงงำนรอยละ ๑๐๐ รวมทงยงเปนประเทศทประสบภยจำกธรรมชำตคอนขำงบอย จำกควำมจ ำเปนและควำมส ำคญดงกลำว นบตงแตป ค.ศ. ๑๙๘๓ เปนตนมำ รฐจงไดเขำมำเปนผด ำเนนกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงดวย จำกทแตเดมนนกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงด ำเนนกำรโดยภำคเอกชนเทำนน

การสารองนามนเชอเพลงโดยภาคเอกชนของญปนเปนกำรส ำรองส ำหรบใชในอตสำหกรรมน ำมนเทำนน โดยรฐจะเปนผก ำหนดปรมำณส ำรองขนต ำ ซงปจจบนมการกาหนดไวท ๗๐ วนของปรมำณน ำมนทน ำเขำ ผลต และจดจ ำหนำยของแตละบรษท ส ำหรบปรมำณกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงโดยภำครฐนน ภาครฐมการจดเกบสารองนามนเชอเพลงในรปของนามนดบทงหมด มปรมาณเทยบเทา

๙ การใชจานวน ๘๔ วน ซงคลงส ำรองน ำมนเชอเพลงของญปนมกำรบรหำรจดกำรโดย Japan Oil Gas and Metals National Corporation หรอ JOGMEC (รำยละเอยดปรำกฏตำมตำรำงท ๒)

ตำรำงท ๒ : กำรจดเกบน ำมนเชอเพลงโดยภำครฐของประเทศญปน

หนวยงำนรบผดชอบ (นโยบำย)

The Agency for Natural Resource and Energy (ANRE), METI

หนวยงำนรบผดชอบ (ปฏบตกำร)

JOGMEC (รฐวสำหกจ)

กฎหมำย Oil Stockpiling Act of ๑๙๗๕ แหลงเงนทน เงนกจำกรฐบำลและจะจำยคนตนเงนกเมอมกำรขำยน ำมน

ใชภำษน ำมนและถำนหนช ำระดอกเบยเงนกของรฐบำล สถำนทเกบ กระจำยตำมเมองตำง ๆ ทวทงประเทศ

คลงน ำมนสวนใหญจะตงใกลทะเลและใชเรอขนสงน ำมนไปยงโรงกลนน ำมน

ลกษณะของถง ถงบนดน ถงใตดน ถงในดน ถงลอยน ำ

วธบรหำรจดกำร JOGMEC มหนำทบรหำรจดกำรภำพรวมกำรส ำรอง โดย JOGMEC วำจำงบรษทเอกชนบรหำรคลงส ำรอง

ไมหมนเวยนน ำมน (ตรวจสอบคณภำพน ำมนสม ำเสมอปละครง) ชนดน ำมนทเกบ น ำมนดบ, น ำมนส ำเรจรป และกำซปโตรเลยมเหลว ปรมำณส ำรองปจจบน (อำงองขอมลจำก Energy Supply Security ๒๐๑๔ ของ IEA)

สนสด ณ เดอนเมษำยน ๒๕๕๖ มปรมำณน ำมนทจดเกบ ๕๙๖ ลำนลตร (๑๕๓ วน) รฐบาล ๘๔ วน เอกชน ๖๙ วน โดยประมำณรอยละ ๗๐ จดเกบเปนน ำมนดบ

ผมอ ำนำจสงกำรปลอยน ำมน รฐมนตรกระทรวงเศรษฐกจ กำรคำ และอตสำหกรรม (METI)

วธกำรปลอยน ำมน ประมลขำยใหโรงกลนน ำมนภำยในประเทศ

๒.๒.๔ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศเกาหลใต ประเทศเกำหลใต เปนประเทศทตองพงพำกำรน ำเขำน ำมนเชนเดยวกน

กบประเทศญปน โดยพงพำกำรน ำเขำกวำรอยละ ๙๙ ในแตละป ซงในป ๒๕๕๕ เกำหลมกำรผลตน ำมนภำยในประเทศประมำณ ๐.๐๒๑ ลำนบำรเรลตอวน ในขณะทปรมำณควำมตองกำรใชอยท ๒.๓ ลำนบำรเรลตอวน นอกจำกน ประเทศเกำหลใตยงเปนประเทศทมปรมำณกำรใชแนฟทำจ ำนวนมำก โดยเฉพำะอตสำหกรรมปโตรเคม ซงในป พ.ศ. ๒๕๕๕ ประเทศเกำหลใตน ำเขำน ำมนอยท ๓.๔ ลำนบำรเรลตอวน ประกอบดวยน ำมนดบ ๒.๕ ลำนบำรเรลตอวน และน ำมนส ำเรจรป ๐.๙ ลำนบำรเรลตอวน

๑๐

ประเทศเกำหลใตยงเปนประเทศสมาชก IEA จงตองมการจดเกบนามน อยางนอย ๙๐ วน ซงกำรจดเกบน ำมนนน จะด ำเนนกำรทงโดยภำครฐและภำคเอกชน โดยกฎหมำยก ำหนดใหโรงกลนน ำมนตองจดเกบน ำมนอยำงนอย ๔๐ วน (นบรวมทงน ำมนดบและน ำมนส ำเรจรป แต ไมนบรวมแนฟทำ) สวนการจดเกบนามนของภาครฐนน หนวยงานททาหนาทรบผดชอบ คอ กระทรวง Knowledge Economy (Ministry of Knowledge Economy หรอ MKE) โดยให KNOC (Korean National Oil Corporation) ซงเปนรฐวสาหกจ เปนผดาเนนการจดเกบนามนสารองฉกเฉน (oil emergency reserves) ดำนควำมสำมำรถของถงจดเกบน ำมน (storage capacity) นน ประเทศเกำหลใตสำมำรถจดเกบน ำมนไดท ๒๙๑ ลำนบำรเรล โดยเปนของ Public Stock โดย KNOC ๑๔๖ ลำนบำรเรล และเปนถงเกบของภำคเอกชนอก ๑๔๕ ลำนบำรเรล ซง ณ สนสดเดอนเมษายน ๒๕๕๖ ประเทศเกาหลใตมปรมาณนามนจดเกบอยท ๑๗๖ ลานบารเรล โดย ๙๐ ลานบารเรลเปนของรฐบาลและอก ๘๖ ลานบารเรล เปนของภาคเอกชน หรอคดเปนจานวน ๒๓๘ วนของปรมาณการนาเขา ซงจากปรมาณการจดเกบทงหมดนน ประมาณรอยละ ๖๕ จดเกบในรปของนามนดบ (รำยละเอยดปรำกฏตำมตำรำงท ๓)

ตำรำงท ๓ : กำรจดเกบน ำมนเชอเพลงโดยภำครฐของประเทศเกำหลใต

หนวยงำนรบผดชอบ (นโยบำย) Ministry of Knowledge Economy (MKE) หนวยงำนรบผดชอบ (ปฏบตกำร) KNOC (รฐวสำหกจ) กฎหมำย Petroleum and Petroleum substitute Fuel Business Act of

๑๙๗๐ แหลงเงนทน งบประมำณจำกรฐบำล

รำยไดจำกกำรคำขำยน ำมน สถำนทเกบ กระจำยตำมเมองตำง ๆ ทวทงประเทศ

คลงน ำมนสวนใหญจะตงใกลโรงกลนและมระบบทอขนสงน ำมนเชอมตอระหวำงกน ยกเวนทำงตอนเหนอของประเทศทส ำรองเฉพำะน ำมนส ำเรจรป

ลกษณะของถง ถงบนดน ถงใตดน

วธบรหำรจดกำร KNOC มหนำทบรหำรจดกำรภำยในกรอบท MKE ใหไว (ต ำกวำ รอยละ ๑๐) และสำมำรถหำรำยไดดวยตนเอง

ชนดน ำมนทเกบ น ำมนดบ, น ำมนส ำเรจรป และกำซปโตรเลยมเหลว ปรมำณส ำรองปจจบน (อำงองขอมลจำก Energy Supply Security ๒๐๑๔ ของ IEA)

สนสด ณ เดอนพฤษภำคม ๒๕๕๔ มปรมำณน ำมนทจดเกบ ๑๗๙ ลำนลตร (๑๙๙ วน) รฐบาล ๑๐๑ วน เอกชน ๙๘ วน โดยประมำณรอยละ ๗๐ จดเกบเปนน ำมนดบ

ผมอ ำนำจสงกำรปลอยน ำมน รฐมนตรเศรษฐกจ กำรคำและอตสำหกรรม (MKE) วธกำรปลอยน ำมน ขำยใหโรงกลนน ำมนภำยในประเทศ

ใหยมและคน (ปรมำณและชนดเดยวกน) ภำยใน ๖๐ วน

๑๑

๒.๒.๕ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศไตหวน ประเทศไตหวน มกำรจดเกบน ำมนทงโดยภำครฐและภำคเอกชน หนวยงำนท

ท ำหนำทรบผดชอบ คอ Bureau of Energy แหงกระทรวงเศรษฐกจ (Ministry of Economic Affairs) โดยให CPC Corporation ซงเปนรฐวสำหกจ และ CPC ซงเปนบรษทเอกชนขนำดใหญเปนผด ำเนนกำรจดเกบ (รำยละเอยดปรำกฏตำมตำรำงท ๔)

ตำรำงท ๔ : กำรจดเกบน ำมนเชอเพลงโดยภำครฐของประเทศไตหวน

หนวยงำนรบผดชอบ (นโยบำย)

Bureau of Energy, Ministry of Economic Affairs

หนวยงำนรบผดชอบ (ปฏบตกำร)

CPC Corporation (รฐวสำหกจ) Formosa (เอกชน)

กฎหมำย Petroleum Administration Act of ๒๐๐๖

แหลงเงนทน กองทนน ำมนภำยใต Petroleum Administration Act of ๒๐๐๖

สถำนทเกบ เกบในโรงกลน

ลกษณะของถง ถงบนดน วธบรหำรจดกำร ใหเอกชนบรหำร โดยรฐบำลตรวจสอบจำกรำยงำนปรมำณน ำมนคงเหลอ

มกำรหมนเวยนน ำมน (SPR เกบรวมกบ working stocks) ชนดน ำมนทเกบ น ำมนดบและน ำมนส ำเรจรป

ปรมำณส ำรอง ปจจบน

ป ๒๕๕๔ มกำรจดเกบน ำมนรวม ๑๓๐ วน รฐบาล ๗๐ วน (นามนดบ ๓๕ วน และนามนสาเรจรป ๓๕ วน) เอกชน ๖๐ วน

ผมอ ำนำจสงกำรปลอยน ำมน

Central Competency Authority ซงมรฐมนตรกระทรวงเศรษฐกจเปน ประธำน

วธกำรปลอยน ำมน ประมลขำยใหโรงกลนน ำมนภำยในประเทศ

๒.๒.๖ การสารองนามนเชอเพลงของสาธารณรฐสงคโปร สำธำรณรฐสงคโปร ก ำหนดใหผผลตไฟฟำเทำนนทจะตองมกำรส ำรองน ำมน

เชอเพลง น ำมนเตำ เพอเปนเชอเพลงส ำรองส ำหรบผลตไฟฟำหำกเกดเหต โดยตองส ำรองส ำหรบ ๙๐ วน ในขณะทไมมขอกฎหมำยส ำหรบโรงกลนและผคำน ำมนในกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงแตประกำรใด

ทงน เมอป พ.ศ. ๒๕๕๐ สำธำรณรฐสงคโปรไดมกำรกอสรำงถ ำหนใตดนทเกำะ Jurong โดยจะจดเกบน ำมนเพอสนบสนนแนวคดในกำรเปนศนยกลำงดำนปโตรเคมของประเทศ (Petrochemical Hub) ปจจบนกำรกอสรำงระยะท ๑ แลวเสรจ พรอมใชงำนเรยบรอยแลว

๑๒

๒.๒.๗ การสารองนามนเชอเพลงของประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศสหรฐอเมรกำ มปรมำณกำรใชน ำมนอยท ๑๗.๖ ลำนบำรเรลตอวน

(รำยละเอยดปรำกฏตำมตำรำงท ๕)

ตำรำงท ๕ : กำรจดเกบน ำมนเชอเพลงโดยภำครฐของประเทศสหรฐอเมรกำ

ผจดเกบน ำมน รฐบำล หนวยงำนรบผดชอบ The Office of Fossil Energy กฎหมำย The Energy Policy and Conservation Act’s dated December ๒๒,

๑๙๗๕ แหลงเงนทน งบประมำณจำกรฐบำล และกำรสนบสนนจำก กำรเกบคำภำคหลวง

ในรปแบบน ำมน (Royalty in-Kind Program) สถำนทเกบ ใกลกบโรงกลนบรเวณ Gulf of Mexico ลกษณะของถง ถ ำเกลอใตดน วธบรหำรจดกำร The Office of Fossil Energy บรหำรจดกำรและควบคมดแล

กำรจดเกบน ำมน ชนดน ำมนทเกบ น ำมนดบ โดยรอยละ ๔๐ เปน sweet crude และรอยละ ๖๐ เปน

sour crude ปรมำณส ำรองปจจบน สนสด ณ เดอนเมษำยน ป พ.ศ. ๒๕๕๙ มกำรจดเกบน ำมนดบทำง

ยทธศำสตร ๖๙๕ ลำนบำรเรล ผมอ ำนำจสงกำรปลอยน ำมน ประธำนำธบดสหรฐฯ วธกำรปลอยน ำมน ประมลขำยใหโรงกลนน ำมนภำยในประเทศ

๒.๒.๘ สรปการเปรยบเทยบการสารองนามนเชอเพลงของประเทศตาง ๆ เมอเปรยบเทยบกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศตำง ๆ จะพบวำ มควำม

หลำกหลำย ซงหำกเปนประเทศสมำชก IEA จะตองมกำรเกบน ำมนส ำรองไมนอยกวำ ๙๐ วน โดยกำรจดเกบอำจจะเปนภำครฐ และหรอภำคเอกชนเปนผด ำเนนกำร

อยำงไรกตำม ขอสงเกตประกำรหนงคอ หำกก ำหนดใหภำคเอกชนจดเกบ ภำครฐจะก ำหนดเงอนไขใหเอกชนจดเกบใหนอยทสดเทำทจะสำมำรถ เพอใหเอกชนไมตองแบกรบภำระมำก เกนควร เพอใหเกดกำรแขงขนกบนำนำประเทศไดอยำงเสร (รำยละเอยดปรำกฏตำมตำรำงท ๖)

๑๓ ตำรำงท ๖ : ตำรำงสรปเปรยบเทยบกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศตำง ๆ

ประเทศ ผดาเนนการจดเกบ ชนดนามนทจดเกบ จานวนวนทจดเกบ(วน)

ประเทศสมาชกสานกงานพลงงานสากล (IEA: International Energy Agency) กาหนดใหสมาชกเกบสารองนามนเทยบกบปรมาณการนาเขาของประเทศไมนอยกวา ๙๐ วน

ญปน รฐบำล และเอกชน น ำมนดบ น ำมนส ำเรจรป กำซปโตรเลยมเหลว

๑๕๓

เกำหลไต รฐบำล และเอกชน น ำมนดบ น ำมนส ำเรจรป กำซปโตรเลยมเหลว

๑๙๙

เยอรมน รฐบำล น ำมนดบ น ำมนส ำเรจรป

๙๐

สหรฐอเมรกำ รฐบำล น ำมนดบ ๙๐

ประเทศนอกสมาชกสานกงานพลงงานสากล (IEA: International Energy Agency) โดยมากเปนรปแบบการสารองนามนเชอเพลงตามกฎหมาย

ไตหวน รฐบำล และเอกชน น ำมนดบ น ำมนส ำเรจรป

๑๓๐

สงคโปร เอกชน (เฉพำะผผลตไฟฟำ)

น ำมนเตำ ๙๐

บรไน ดำรสซำลำม เอกชน ๓๑ กมพชำ เอกชน ๓๐ ไทย เอกชน ๒๕

ลำว เอกชน

๑๕ ฟลปปนส โรงกลน

ผน ำเขำ

๑๕ ๗

๑๔ ๓. สถานการณวกฤตขนสงสดทใชในการพจารณา

สบเนองจำกกำรประชมเชงปฏบตกำรซอมแผนรองรบสภำวะฉกเฉนดำนพลงงำนของประเทศประจ ำป ๒๕๕๘ ของกระทรวงพลงงำนมสถำนกำรณสมมตวำประเทศไทยไมสำมำรถน ำเขำน ำมนดบและน ำมนส ำเรจรปสบเนองจำกกำรปดชองแคบฮอรมซในตะวนออกกลำงเปนเวลำ ๔๐ วน

ไดน ำขอเทจจรงเกยวกบระยะเวลำกำรขนสงน ำมนดบของตะวนออกกลำงมำยงประเทศไทยและกำรกระจำยน ำมนดบไปยงโรงกลนตำง ๆ ซงอยระหวำง ๑๐ – ๑๕ วน มำเปนปจจยเสรมกำรเสนอปรมำณกำรส ำรองทำงยทธศำสตรทเหมำะสมดวยเชนกน

เมอพจำรณำถงสถำนกำรณวกฤตขนสงสด รวมทงระยะเวลำกำรขนสงน ำมนจำกกลมประเทศตะวนออกกลำง จงมควำมเหนเบองตนวำประเทศไทยควรจะมน ำมนส ำรองเพอใชไดภำยในประเทศอยำงนอย ๕๕ วน

ทงน เมอพจำรณำถงปรมำณส ำรองน ำมนทเอกชนตองจดเกบตำมกฎหมำยอยแลว ซงเทยบเทำกบกำรใช ๒๕ วน คณะกรรมำธกำรฯ จงเสนอภำครฐพจำรณำควำมเปนไปไดทจะส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรสวนเพมเทยบเทำกบกำรใชภำยในประเทศอก ๓๐ วน

๑๕ ๔. การเปรยบเทยบและขอเสนอแนะ

จำกกำรศกษำขอมลของประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศตำง ๆ ตำมรำยละเอยดขำงตนแลวนน มขอสงเกตและขอเสนอแนะ ดงน

๔.๑ การสารองนามนเชอเพลงตามกฎหมาย (legal Reserve) ในสวนภาคเอกชนและบรษทนามนตาง ๆ

ประเทศสมำชก IEA สวนใหญจดเกบน ำมนโดยภำครฐและภำคเอกชน ซงกำรจดเกบน ำมนโดยภำคเอกชนสวนมำก จะก ำหนดอตรำส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำยต ำทสดเทำทจ ำเปน (minimum stockholding obligation on industry) และเพอใหเอกชนสำมำรถแขงขนไดในระดบสำกล อกทง กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงในปรมำณทมำกจนเกนควำมจ ำเปนจะท ำใหประชำชนแบกรบภำระคำใชจำยดงกลำวทงน ผลกำรศกษำไมไดมขอบเขตกำรศกษำเพอแนะน ำหรอเปลยนแปลงกำรจดเกบปรมำณส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำย จงเพยงน ำตวเลขส ำรองน ำมนเชอเพลงตำมกฎหมำยของประเทศไทย ณ ปจจบน ทเทยบเทำกำรใชของประเทศ ๒๕ วน เพอเปนฐำนกำรพจำรณำกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรของประเทศตอไป

๔.๒ ขอเสนอแนะการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร (Strategic Petroleum Reserve - SPR)

สบเนองจำกกำรประชมเชงปฏบตกำรซอมแผนรองรบสภำวะฉกเฉนดำนพลงงำนของประเทศประจ ำป ๒๕๕๘ ของกระทรวงพลงงำนมสถำนกำรณวกฤตสมมตวำประเทศไทยไมสำมำรถน ำเขำน ำมนดบ อนเนองมำจำกกำรปดชองแคบฮอรมซในตะวนออกกลำงเปนเวลำ ๔๐ วน ทงน คณะท ำงำนไดน ำขอเทจจรงเกยวกบระยะเวลำกำรขนสงน ำมนดบของตะวนออกกลำงมำยงประเทศไทยและกำรกระจำยน ำมนดบไปยงโรงกลนตำง ๆ ซงอยระหวำง ๑๐ – ๑๕ วน มำเปนปจจยรองรบกำรเสนอปรมำณกำรส ำรองทำงยทธศำสตรทเหมำะสมดวยเชนกน

เมอพจำรณำปจจยดงกลำวขำงตน ทงสถำนกำรณวกฤตสงสดและระยะเวลำกำรขนสงน ำมนจำกกลมประเทศตะวนออกกลำง จงมควำมเหนเบองตนวำ ประเทศไทยควรจะมน ำมนส ำรอง ทจะใชไดภำยในประเทศอยำงนอย ๕๕ วน ทงน เมอพจำรณำถงปรมำณส ำรองน ำมนเชอเพลงทเอกชนตองจดเกบตำมกฎหมำยอยแลวซงเทยบเทำกบกำรใช ๒๕ วน คณะกรรมำธกำรฯ จงขอเสนอใหภำครฐพจำรณำควำมเปนไปไดทจะส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรสวนเพมเทยบเทำกบกำรใชอก ๓๐ วน

โดยประเทศไทยผลตน ำมนในประเทศใชไดเองรอยละ ๒๐ ดงนน สมมตฐำนปรมำณกำรส ำรองน ำมนทำงยทธศำสตรจงประมำณกำรเทยบเทำกบควำมตองกำรใชของทงประเทศ

- ประมำณกำรประเทศไทยมควำมตองกำรใชน ำมนดบ ๑ ลำนบำรเรล ตอวน - ประมำณกำรประเทศไทยมควำมตองกำรใชน ำมนส ำเรจรป ๐.๘ ลำนบำรเรล ตอวน

ทงนไมไดรวมปรมำณกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงทหำร ในกำรศกษำครงน

๑๖ ตำรำงท ๗ : ผลสรปปรมำณส ำรองน ำมนเชอเพลงของประเทศ ดงน

ปรมาณสารอง

ประเทศไทย

ปรมาณ ลานบารเรล

จานวนวน ประมาณการ

๑) ปรมำณกำรเกบส ำรองน ำมนดบทำงกฎหมำย (Legal Reserve)

๒๑.๕ ๒๑.๕

๒) ปรมำณกำรเกบส ำรองน ำมนส ำเรจรปทำงกฎหมำย (Legal Reserve)

๒.๘ ๓.๕

๓) รวมปรมำณกำรเกบส ำรองปโตรเลยมทำงกฎหมำย (Legal Reserve) รวม ขอ ๑) และ ขอ ๒)

๒๔.๓ ๒๕

๔) ขอเสนอแนะการเกบสารองนามนเชอเพลงทาง ยทธศาสตรสวนเพมในรปของนามนดบ

๓๐ ๓๐

รวมปรมำณกำรเกบส ำรองปโตรเลยมทำงกฎหมำยและกำรเกบส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร

(รวม ขอ ๓ และ ขอ ๔)

๕๔.๓ ๕๕

ทมำ: ขอมลปรมำณส ำรองตำมกฎหมำย ณ เดอน ธนวำคม ๒๕๕๙, กรมธรกจพลงงำน

หมำยเหต: - ใชสมมตฐำนประมำณกำรควำมตองกำรใชน ำมนดบ เพอกำรกลนโดยเฉลย ๑ ลำนบำรเรลตอวน - ใชสมมตฐำนประมำณกำรควำมตองกำรใชน ำมนส ำเรจรป เพอกำรบรโภคโดยเฉลย ๐.๘ ลำนบำรเรล ตอวน อนงปรมำณกำรใชน ำมนเชอเพลงในสภำวะวกฤตอำจแปรเปลยนไปตำมมำตรกำรจดกำร สถำนกำรณฉกเฉนในแตละประเทศ

๑๗

เมอพจำรณำมลคำปโตรเลยมส ำรองและคำใชจำยในกำรจดเกบปโตรเลยม และสภำวะเศรษฐกจของประเทศ คณะกรรมำธกำรฯ จงขอเสนอใหแบงกำรจดเกบปรมำณปโตรเลยมส ำรองน ำมนทำงยทธศำสตรเปนชวงขนตอนและระยะเวลำ (phases) ดงน

ตำรำงท ๘ : ขอเสนอของล ำดบชวงขนตอนส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรเพอรองรบสถำนกำรณ วกฤต

ขนตอน (phases)

ปรมาณนามนดบ (ลานบารเรล)

รายละเอยด ลกษณะการจดเกบนามนเชอเพลง

ระยะท ๑ ๗.๕ (เทยบเทำกบปรมำณกำรใชภำยในประเทศ ๗.๕ วน)

• รปแบบกำรเชำระยะยำว • ผประกอบกำรใชเวลำ

ในกำรด ำเนนงำน ประมำณ ๔ ป นบจำกวนท ำสญญำเชำ

• ถงเกบน ำมนบนบก ทผประกอบกำรมอยแลวหรอตองสรำง ขนใหม

ระยะท ๒ ๗.๕ (เทยบเทำกบปรมำณกำรใชภำยในประเทศ ๗.๕ วน)

• รปแบบกำรเชำระยะยำว • ผประกอบกำรใชเวลำ

ในกำรด ำเนนงำน ๔ - ๖ ป นบจำกวนท ำสญญำเชำ

• ถงเกบน ำมนบนบกทผประกอบกำรมอยแลวหรอตองสรำง ขนใหม

• ถงน ำมนใตดน • ถงเกบน ำมนแบบ

ลอยน ำ (oil floating storage)

ระยะท ๓ ๑๕ (เทยบเทำกบปรมำณกำรใชภำยในประเทศ ๑๕ วน)

• รปแบบกำรเชำระยะยำว • ผประกอบกำรใชเวลำ

ในกำรด ำเนนงำน ๔ - ๖ ป นบจำกวนท ำสญญำเชำ

• ถงเกบน ำมนบนบกผประกอบกำรตองสรำงขนใหม

• ถงน ำมนใตดน • ถงเกบน ำมนแบบ ลอยน ำ (oil floating storage)

๑๘ ๔.๓ ปรมาณสารองและมลคานามนเชอเพลงทางยทธศาสตรสวนเพมประมาณการตนทนทางการเงนและคาใชจายในการจดเกบ

สมมตฐาน รำคำน ำมนดบท ๗๕ เหรยญสหรฐ/บำรเรลเปนคำเฉลย ๖ ประหวำงป ๒๐๑๗ – ๒๐๒๒

(ขอมลอำงองจำก Projections in the Annual Energy Outlook ๒๐๑๗ (AEO ๒๐๑๗)) อตรำแลกเปลยนท ๓๖ บำท/เหรยญสหรฐ อตรำดอกเบยเพอกำรระดมทนเพอจดหำน ำมนดบรอยละ ๒.๕ โดยอำงองจำกอตรำ

ดอกเบยพนธบตรรฐบำลหรอ soft loan ประมำณกำรปรมำณกำรจ ำหนำยส ำหรบน ำมนดเซล เบนซน น ำมนอำกำศยำน และ

น ำมนเตำของแตละโรงกลนตอป เทำกบ ๔๑,๗๗๐ ลำนลตรตอป อำงองตำมกำรใชปรมำณน ำมนส ำเรจรปในป ๒๕๕๙ กรมธรกจพลงงำน

คำใชจำยในกำรจดเกบ/ป ประมำณกำร ๑๘ สตำงค/ลตร/เดอน หรอ ๒.๑๖ บำท/ลตร/ป อำงองตำมขอมลสำธำรณะจำกตลำดธรกจเชำถงน ำมนบนบกในประเทศ

ประมำณกำรมลคำน ำมนดบถำถกน ำไปคดรวมในรำคำขำยน ำมนส ำเรจรป เปนระยะเวลำ ๑๐ ป

ตำรำงท ๙ : ปรมำณส ำรองและมลคำน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรสวนเพมประมำณกำรตนทนทำงกำรเงนและคำใชจำยในกำรจดเกบ

ปรมาณสารองนามน เชอเพลงสวนเพม

(เทยบเทาจานวนวน)

การจดหานามนดบ คาใชจายในการสารองนามนเชอเพลงสวนเพม

มลคานามนดบ (ลานบาท)

ตนทนทางการเงนตอ

หนวยบรโภค* (บาท/ลตร)

ตนทนทางการเงนในรป ดอกเบยรายป (ลานบาท)

ตนทนทางการเงนตอ

หนวยบรโภค* (บาท/ลตร/ป)

คาใชจายในการเชาถงเกบ

รายป (ลานบาท)

คาใชจายในการเชาถงเกบตอหนวยบรโภค* (บาท/ลตร/ป)

โครงการระยะท ๑ ๗.๕ ๒๐,๒๕๐ ๐.๐๕ ๕๐๖ ๐.๐๑ ๒,๕๗๖ ๐.๐๖

โครงการระยะท ๒ ๗.๕ ๒๐,๒๕๐ ๐.๐๕ ๕๐๖ ๐.๐๑ ๒,๕๗๖ ๐.๐๖

โครงการระยะท ๓ ๑๕ ๔๐,๕๐๐ ๐.๑๐ ๑,๐๑๒ ๐.๐๒ ๕,๑๕๒ ๐.๑๒

ปรมาณสารองรวมทงโครงการ

๓๐ ๘๑,๐๐๐ ๐.๒๐ ๒,๐๒๔ ๐.๐๔ ๑๐,๓๐๔ ๐.๒๔

* เปนคำประมำณกำรเปรยบเทยบในกรณมลคำน ำมนดบ ตนทนทำงกำรเงนในรปดอกเบยและคำเชำถงเกบถกน ำไปคดรวมในรำคำขำยน ำมนส ำเรจรป

๑๙

๔.๔ รายละเอยดในขอเสนอการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตรสวนเพมของ ประเทศไทย

ตำรำงท ๑๐ : ขอเสนอในโครงกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรสวนเพมของประเทศไทย

รายละเอยด ประเทศไทย ประเทศตนแบบ เหตผล

วตถประสงค ควำมมนคงทำงดำนพลงงำน

ปองกนควำมเสยง ในกำรขำดแคลนพลงงำนเมอเกดเหตกำรณวกฤต

ผจดเกบน ำมน รฐบำล ญปน เกำหลใต ไตหวน

ไมสรำงภำระแกฝำยใดฝำยหนงมำกเกนไป (โดยทเอกชนมภำระส ำรองตำมกฎหมำยอยแลว)

สรำงสมดลระหวำงกน โดยภำครฐรบภำระในสวนของส ำรองน ำมนสวนเพมเพอมงเนนควำมมนคงดำนพลงงำน

กำรจดเกบโดยรฐบำล

หนวยงำนรบผดชอบ (นโยบำย)

กระทรวงพลงงำน คณะกรรมกำร

นโยบำยพลงงำนแหงชำต

กระทรวงพลงงำนเปน

ผรบผดชอบในดำนนโยบำย โดยสรำงควำมบรณำกำร ในกระทรวงทเกยวของ เชน กระทรวงกำรคลง และกระทรวงคมนำคม เปนตน

หนวยงำนรบผดชอบ (ปฏบตกำร)

องคกรทจดตงขนเปนกำรเฉพำะ

องคกรรวมภำครฐและเอกชน

ญปน เกำหลใต ไตหวน

๒๐

รายละเอยด ประเทศไทย ประเทศตนแบบ เหตผล

กฎหมำย ปรบปรงกฎหมำย เกยวของทมอย หรอ ออกกฎหมำยเพอควบคมดแล SPR โดยเฉพำะ

แหลงเงนทน งบประมำณจำกภำครฐ เงนก พนธบตรรฐบำล รฐจดตงกองทนเฉพำะ

ไตหวน โดยรฐ รบผดชอบในสวนของกำรจดหำแหลงเงนทนในกำรจดหำส ำรองน ำมนสวนเพม รวมทงคำใชจำยในกำรเชำถงเกบ

สถำนทเกบ ใกลทะเลและโรงกลน เพอประโยชนดำนกำรขนสง

ญปน เกำหล ไตหวน

ลกษณะของถง ถงบนดน ถงใตดน ถงเกบน ำมนแบบลอย

น ำ (floating storage)

ทง ๓ โครงกำรเปนกำรเชำ

จำกผประกอบกำร โดยจำยคำถงในรปแบบคำเชำเปนรำยเดอน

ชนดน ำมน ทเกบ

น ำมนดบ

มอำยกำรจดเกบไดยำวนำนกวำน ำมนส ำเรจรป และเกรดน ำมนทจดเกบไมแตกตำงกน

เปนวตถดบตนก ำเนดทสำมำรถน ำไปกลนเพอไดน ำมนส ำเรจรปทตองกำร

ปรมำณส ำรอง • รวมปรมำณส ำรองน ำมนทำงยทธศำสตร (๓๐ ลำนบำรเรล)

โดยแบงเปน - โครงกำรระยะทหนง

๗.๕ ลำนบำรเรล - โครงกำรระยะทสอง ๗.๕ ลำนบำรเรล - โครงกำรระยะทสำม ๑๕.๐ ลำนบำรเรล

ในระยะเรมตนของกำรสรำง

คลงส ำรองเพมเตมซงคำดวำจะใชเวลำในกำรด ำเนนกำรประมำณ ๔- ๖ ป โดยเรมทปรมำณส ำรองขนต ำเพอเปนโครงกำรน ำรอง

เมอโครงกำรน ำรองถน ำไปใชไดอยำงเหมำะสม จงคอยพจำรณำทจะเพมปรมำณส ำรองในล ำดบตอไป

๒๑

๔.๕ ขอเสนอแนะโดยสรปโครงการสารองนามนเชอเพลงทางยทธศาสตร ๑) จำกกำรศกษำขอมลทมอยของภำครฐ กำรศกษำกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำง

ยทธศำสตรของประเทศอน ๆ และกำรอภปรำยเชงวเครำะห คณะกรรมำธกำรฯ มควำมเหนวำประเทศไทยควรจะพจำรณำควำมเปนไปไดของกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงเทยบเทำกบกำรใชงำน ๕๕ วน เพอรกษำควำมมนคงทำงพลงงำนของประเทศ โดยแบงเปน ปรมำณส ำรองตำมกฎหมำยโดยเอกชน ๒๕ วน และรฐจดหำปรมำณส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตรเพมเตมอก ๓๐ วน

๒) แหลงทมำของเงนทนเพอจดหำส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร ๓๐ วน อำจจะพจำรณำจำกงบประมำณของภำครฐ เงนก หรอ พนธบตร โดยค ำนงถงภำระทำงกำรเงนในรปของดอกเบย ทงน ทำงรฐบำล หรอหนวยงำนของรฐ เปนผวำงนโยบำยและรบผดชอบในสวนของกำรจดหำรวมทงภำระทำงกำรเงนเพอกำรจดหำส ำรองน ำมนและคำใชจำยในกำรเชำถงเกบ สวนหนวยงำนทรบผดชอบกำรบรหำรอำจจะเปนในรปขององคกรรวมภำครฐและเอกชน หรอองคกำรทจดตงขนเปนกำรเฉพำะ หรอรฐวสำหกจ โดยมกำรออกกฎหมำยมำรองรบกำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร

๓) สถำนทจดเกบและรปแบบกำรจดเกบ คณะกรรมำธกำรฯ เสนอใหจดหำสถำนทเกบน ำมนในบรเวณใกลเคยงโรงกลนน ำมนสวนใหญ โดยจะด ำเนนกำรเชำในระยะยำวจำกผประกอบกำร โดยช ำระคำใชจำยในรปแบบคำเชำรำยเดอน ทงน ผประกอบกำรจะเปนผด ำเนนกำรสรำงถงเกบน ำมนตำมหลกกำรทำงวศวกรรม ซอมบ ำรงตำมมำตรฐำนควำมปลอดภย และปฏบตตำมขอก ำหนดในดำนควำมปลอดภยตอประชำชน ชมชน และสงแวดลอมภำยใตกำรควบคมและก ำกบจำกภำครฐ

๔) จำกแนวควำมคดและขอเสนอแนะทไดจดท ำดงกลำวขำงตน นบไดวำมประโยชนตอภำครฐ เพอน ำไปพจำรณำศกษำเพมเตมทงเชงกฎหมำย เชงปรมำณและกำรวเครำะห รวมทง จ ำลองโอกำสกำรเกดขนของแตละเหตกำรณใหครอบคลมมำกยงขน เพอใชเปนแนวทำงในกำรก ำหนดนโยบำยตำมเจตจ ำนงในกำรสรำงควำมมนคงทำงดำนพลงงำนของประเทศตอไป

๒๒ ๕. กาหนดเวลาการดาเนนการ

กจกรรม

เดอน

ม.ค.๖๐

ก.พ.๖๐

ม.ค.๖๐

เม.ย.๖๐

พ.ค.๖๐

ม.ย.๖๐

ก.ค.๖๐

ส.ค.๖๐

ก.ย.๖๐

ต.ค.๖๐

พ.ย.๖๐

ธ.ค.๖๐

ระยะท ๑

ส ำรวจ ศกษำ วเครำะห และเสนอรำยงำนผลกำรศกษำและขอเสนอแนะ “กำรส ำรองน ำมนเชอเพลงทำงยทธศำสตร ” ตอสภำขบเคลอนกำรปฏรปประเทศ เพอพจำรณำน ำเสนอคณะรฐมนตรตอไป

ระยะท ๒

ค ณ ะ ร ฐ ม น ต ร เ ห น ช อ บขอเสนอ และพจำรณำสงกำรไปยงหนวยงำนทเกยวของ

ระยะท ๓

หนวยงำนทเกยวของรำยงำนควำมคบหนำตอคณะรฐมนตรเปนระยะ

๖. แหลงทมาของงบประมาณ - งบประมำณจำกภำครฐ

- เงนก - พนธบตรรฐบำล - รฐจดตงกองทนเฉพำะ

โดยรฐ รบผดชอบในสวนของกำรจดหำแหลงเงนทนรวมทงภำระทำงกำรเงนเพอกำร จดหำส ำรองน ำมนและคำใชจำยในกำรเชำถงเกบรำยป

~~:n~~) -118ni~c iv~f ldauni~d~~dd. i :~wa6iuwa 'aa iu $ a u a ~ s u a s i u a ? u d

d a a ~ ~ n ~ ~ r t i ~ s a G i ~ u ~ B a ~ w ~ a w i a ~ w ~ ~ i a m ~ (Strateqic Petroleurn Reserve - SPR)" TI^

a n i < ~ ~ ~ ~ a u n i ~ d ~ ~ d d s : ~ ~ a 1 ~ i ) - 1 ~ ~ k u " ~ 1 s ~ n " ~ ~ i u a i u ~ a n d i a ~ ~ a " a d a ~ ~ m f i o i ~ m i i i ~ n u o ~ i u a i u i s n m : ~ u u m ~ ~ ~ a z n ~ z ~ ~ a a w ~ a a i u ~ ~ a ~ o i ~ m i ~ i b ~ u n i ~ ~ a ~ d

ภาคผนวก ก

รายนามคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานพลงงาน สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

----------------------- ๑. นายครจต นาครทรรพ ประธานกรรมาธการ ๒. พลเอก เลศรตน รตนวานช รองประธานกรรมาธการ คนทหนง

๓. ศาสตราจารยดสต เครองาม รองประธานกรรมาธการ คนทสอง ๔. พลเรอเอก ณรงคพล ณ บางชาง ทปรกษาและกรรมาธการ ๕. นายกตต กตตโชควฒนา ทปรกษาและกรรมาธการ ๖. นายสรนทร จรวศษฎ โฆษกกรรมาธการ คนทหนง ๗. พลต ารวจโท สวระ ทรงเมตตา โฆษกกรรมาธการ คนทสอง ๘. นายกษดเดชธนทต เสกขนทด กรรมาธการ ๙. นายกษดศ อาชวคณ กรรมาธการ

๑๐. นายประภาศ คงเอยด กรรมาธการ ๑๑. นายสมชย เจรญชยฤทธ กรรมาธการ ๑๒. นายเสร อตภทธะ กรรมาธการ ๑๓. นายอนสร จรพงศ กรรมาธการ ๑๔. พลเอก สราวฒ ชลออย เลขานการกรรมาธการ ๑๕. นายสนชย ค านณเศรษฐ ผชวยเลขานการกรรมาธการ

รายนามคณะอนกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปการบรหาร และการก ากบกจการพลงงาน และทรพยากรปโตรเลยม

ในคณะกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปประเทศดานพลงงาน สภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

----------------------- ๑. นายครจต นาครทรรพ ทปรกษาคณะอนกรรมาธการ ๒. พลเอก เลศรตน รตนวานช ประธานคณะอนกรรมาธการ ๓. พลเอก สราวฒ ชลออย รองประธานคณะอนกรรมาธการ คนทหนง ๔. นายประภาศ คงเอยด รองประธานคณะอนกรรมาธการ คนทสอง ๕. นายสมชย เจรญชยฤทธ อนกรรมาธการ ๖. นายเสร อตภทธะ อนกรรมาธการ ๗. นายอนสร จรพงศ อนกรรมาธการ ๘. นายมนญ ศรวรรณ อนกรรมาธการ ๙. นายธวช บวรวนชยกร อนกรรมาธการ ๑๐. นายสมสข ศรสถตยวฒนา อนกรรมาธการ ๑๑. นางปยพรรณ หนนาคนทร อนกรรมาธการ ๑๒. นางปทมาวด จรงสวสด อนกรรมาธการ ๑๓. นายอรรถพล ฤกษพบลย อนกรรมาธการ ๑๔. นางดรณวรรณ ชาญพพฒนชย อนกรรมาธการ ๑๕. นายศร จระพงษพนธ เลขานการอนกรรมาธการ ๑๖. นางสาวพรประภา ชเชอ ผชวยเลขานการอนกรรมาธการ

รายนามคณะท างานการปฏรปโครงสรางราคาเชอเพลง ในคณะอนกรรมาธการขบเคลอนการปฏรปการบรหาร และการก ากบกจการพลงงาน และทรพยากรปโตรเลยม

----------------------- ๑. นายอนสร จรพงศ ประธานคณะท างาน ๒. นายประภาศ คงเอยด ทปรกษาคณะท างาน ๓. นายเสร อตภทธะ ทปรกษาคณะท างาน ๔. นายมนญ ศรวรรณ ทปรกษาคณะท างาน - ประธานคณะกรรมการ บรษท การจดการธรกจ จ ากดและเปน ทปรกษาผทรงคณวฒ สถาบนวทยาการพลงงาน กระทรวงพลงงาน ๕. นายอรรถพล ฤกษพบลย ทปรกษาคณะท างาน - รองกรรมการผจดการใหญ หนวยธรกจน ามน บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ๖. นายวรศกด โฆสตไพศาล ทปรกษาคณะท างาน - รองประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ๗. นางปยพรรณ หนนาคนทร คณะท างาน - กรรมการผจดการ บรษท ออปอเรชนนอล เอนเนอรย กรป จ ากด ๘. พลตร ณฐพงษ เพราแกว คณะท างาน - ผทรงคณวฒกองทพบก ๙. นายผดง เปลยนรงษ คณะท างาน - รองประธานกลมอตสาหกรรมโรงกลนน ามนปโตรเลยม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ๑๐. นายบรณวงศ เสาวพฤกษ คณะท างาน - กรรมการผทรงคณวฒ คณะกรรมการปโตรเลยม กระทรวงพลงงาน ๑๑. นายพงษชย ชยจรววฒน คณะท างาน - ประธานเจาหนาทปฏบตการ-โรงกลนและรองกรรมการผจดการใหญ กลมธรกจโรงกลนและการคาน ามน บรษท บางจากปโตรเลยม จ ากด (มหาชน) ๑๒. นายวศกด วฒนศพท คณะท างาน - รองอธบดกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน ๑๓. นายขจรชย ผดงศภไลย คณะท างาน - รองอธบดกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน / ๑๓. นายสมศกด .....

๑๔. นายสมศกด เกยรตชยลกษณ คณะท างาน - รองอธบดกรมการคาภายใน กระทรวงพาณชย ๑๕. นายสมเดช ศรสวสด คณะท างาน - รองอธบดกรมสรรพสามต กระทรวงการคลง ๑๖. นายสราวธ แกวตาทพย คณะท างาน - รองอธบดกรมเชอเพลงธรรมชาต ๑๗. นายประเสรฐ สนสขประเสรฐ คณะท างาน - รองผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน ๑๘. นายเพทาย หมดธรรม คณะท างาน - ผอ านวยการส านกนโยบายปโตรเลยมและปโตรเคม ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน ๑๙. นายยงยทธ สวสดสวนย คณะท างาน - ผอ านวยการส านกพฒนาเชอเพลงชวภาพ กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ๒๐. นายธาตร รวเจรญ คณะท างาน - ผชวยผวาการกจการสงคมและสงแวดลอม การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ๒๑. นางสาวพรรณทพย อชฌาสย คณะท างาน - หวหนาแผนกผลตสารสนเทศและเอกสารเผยแพร การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ๒๒. นายอรรถ เหมวจตรพนธ คณะท างาน - รองประธานกรรมการ บรษท เชลลแหงประเทศไทย จ ากด ๒๓. นายยงยศ หาญสวณช คณะท างาน - อดต รองประธาน บรษท เอกซอนโมบล เอกซโพลเรชน แอนด โพรดกชน โคราช องค ๒๔. นางพนทรพย สกณ คณะท างาน - กรรมการผทรงคณวฒ สถาบนบรหารกองทนพลงงาน (องคการมหาชน) ๒๕. นางพรพศ สตวจตร คณะท างาน - ผจดการฝายการพาณชย บรษท เชฟรอนประเทศไทยส ารวจและผลต จ ากด ๒๖. นางสาวกลยสดา ปลงศร คณะท างาน - ทปรกษาดานการพาณชย บรษท เชฟรอนประเทศไทยส ารวจและผลต จ ากด / ๒๗. นางสาวพรสรย .....

-๒-

๒๗. นางสาวพรสรย กอนนทา คณะท างาน - ผจดการฝายสอสารและภาพลกษณองคกร บรษท เชฟรอน ประเทศไทยส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด ๒๘. นางสาวมณฑนา ฟกล คณะท างาน - นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงพลงงาน ๒๙. พนเอก อาดลย กระเสาร คณะท างาน - นายทหารปฏบตการ ประจ าส านกงานรฐมนตรกระทรวงกลาโหม ๓๐. พนเอก สประดษฐ เปลงฉว คณะท างาน - รองผอ านวยการกอง กรมยทธการทหารบก สงกดกองทพบก ๓๑. นางสาวคณตา ศาศวตาย คณะท างาน - ผจดการอาวโส พฒนาธรกจ ๑ และรกษาการต าแหนง ผชวยกรรมการผจดการใหญ สายงานพฒนาธรกจ ๑ กลมงานกลยทธและพฒนาธรกจ บรษท ปตท.ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน) ๓๒. นายกรนทรชย หตถกรรม คณะท างาน - นกวเคราะหธรกจอาวโส ส านกเลขานการ บรษท ปตท.ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน) ๓๓. นายก าพล แจงสทธวรวฒน คณะท างาน - ผจดการฝายบรหารหวงโซอปทาน บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ๓๔. นางมนา ศภววรรธน คณะท างาน - ผจดการฝายบรหารบรษทในเครอปโตรเคมและการกลน บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ๓๕. นางสาวราชสดา รงสยากล คณะท างาน - ผจดการสวนกลยทธการตลาด บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ๓๖. นางลดดาวลย สกาวจต คณะท างาน - ผจดการสวนกลยทธธรกจ บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ๓๗. นางสาววรพนต สทธบศย คณะท างาน - หวหนาทม ฝายพฒนาธรกจ บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ๓๘. นางสาวสภาพร ศกดประศาสน คณะท างาน - หวหนาทมฝายบรหารบรษทในเครอปโตรเคมและการกลน บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) / ๓๙. นางสาวชล .....

-๓-

๓๙. นางสาวชล อนทรโกเศศ คณะท างานและเลขานการ - เจาหนาทประสานงาน สายงานพฒนาธรกจ ๑ บรษท ปตท.ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน) ๔๐. พนจาอากาศเอก ศกดสทธ ภสโรรงษ คณะท างานและผชวยเลขานการ - วทยากรช านาญการพเศษ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ๔๑. นางสาวนภาพร กอแกว คณะท างานและผชวยเลขานการ - นตกรช านาญการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ๔๒. นายจรพนธ กรสรพงศ คณะท างานและผชวยเลขานการ - วทยากรปฏบตการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

……………………………………………………………………………..

-๔-

ภาคผนวก ข

ขอมลสนบสนนในการศกษา ๑. แบงตามระยะการลงทน : โครงการระยะทหนง สมมตฐาน

• ปรมาณจดเกบนามนเชอเพลงสารองทางยทธศาสตรในรปนามนดบท ๗.๕ ลานบารเรล (เทยบเทาปรมาณการใช ๗.๕ วน)

• ราคานามนดบท ๗๕ เหรยญสหรฐ/บารเรลเปนคาเฉลย ๖ ประหวางป ๒๐๑๗ – ๒๐๒๒ (EIA Website, Jan 2017)

• อตราแลกเปลยนท ๓๖ บาท/เหรยญสหรฐ • อตราดอกเบยเพอการระดมทนเพอจดหานามนดบรอยละ ๒.๕ • ประมาณการมลคานามนดบถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป • ปรมาณการจาหนายสาหรบนามนดเซล เบนซน นามนอากาศยาน และ นามนเตาของแตละ

โรงกลนตอปประมาณการจากโรงกลน ๔๑,๗๗๐ ลานลตรตอป อางองตามการใชปรมาณนามนสาเรจรปในป พ.ศ. ๒๕๕๙ ของกรมธรกจพลงงาน

• คาใชจายในการจดเกบ/ป ประมาณการ ๑๘ สตางค/ลตร/เดอน หรอ ๒.๑๖ บาท/ลตร/ป อางองตามขอมลสาธารณะจากตลาดธรกจเชาถงนามนบนบก

ตารางท ๑๑ : มลคานามนดบและคาใชจายในการจดเกบประมาณการของโครงการระยะท ๑

รายละเอยด

ปรมาณ

จ านวนวน คาเฉลยราคา

น ามนดบ(USD/BBL)

มลคา (ลานเหรยญ

สหรฐ)

ปรมาณ

หนวย มลคา (ลานบารเรล) (ลาน

ลตร)

มลคานามนดบ (อางอง Brent) ๗.๕ ๗.๕ ๗๕ ๕๖๒ ๑,๑๙๒ ลานบาท ๒๐,๒๕๐

คดเปนมลคานามนดบ ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป บาท/ลตร ๐.๐๕ สมมตฐานตนทนทาง การเงน รอยละ ๒.๕

ลานบาท/ป

๕๐๖

ปรมาณนามนสาเรจรป* ๔๑,๗๗๐ ลานลตร/ป

๔๑,๗๗๐

คดเปนตนทนทางการเงน ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป บาท/ลตร/ป ๐.๐๑

คาใชจายในการจดเกบ/ป ๐.๑๘ บาท/ลตร/เดอน

๒.๑๖ บาท/ลตร/ป ลานบาท/ป ๒,๕๗๖

ปรมาณนามนสาเรจรป ๔๑,๗๗๐ ลานลตร/ป

๔๑,๗๗๐ คดเปนตนทนในการจดเกบ ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปตลอดระยะเวลาการเชา

บาท/ลตร/ป ๐.๐๖

๒ ๒. แบงตามระยะการลงทน : โครงการระยะทสอง สมมตฐาน

• ปรมาณจดเกบนามนสารองเชอเพลงทางยทธศาสตรในรปนามนดบท ๗.๕ ลานบารเรล (เทยบเทาปรมาณการใช ๗.๕ วน)

• ราคานามนดบท ๗๕ เหรยญสหรฐ/บารเรลเปนคาเฉลย ๖ ประหวางป ๒๐๑๗ – ๒๐๒๒ (EIA Website, Jan 2017)

• อตราแลกเปลยนท ๓๖ บาท/เหรยญสหรฐ

• อตราดอกเบยเพอการระดมทนเพอจดหานามนดบรอยละ ๒.๕

• ประมาณการมลคานามนดบถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป

• ปรมาณการจาหนายสาหรบนามนดเซล เบนซน นามนอากาศยาน และ นามนเตาของแตละโรงกลนตอปประมาณการจากโรงกลน ๔๑,๗๗๐ ลานลตรตอป อางองตามการใชปรมาณนามนสาเรจรปในป ๒๕๕๙ กรมธรกจพลงงาน

• คาใชจายในการจดเกบ/ป ประมาณการ ๑๘ สตางค/ลตร/เดอน หรอ ๒.๑๖ บาท/ลตร/ป อางองตามขอมลสาธารณะจากตลาดธรกจเชาถงนามนบนบก

ตารางท ๑๒ : มลคานามนดบและคาใชจายในการจดเกบประมาณการของโครงการระยะท ๒

รายละเอยด

ปรมาณ

จ านวนวน คาเฉลยราคา

น ามนดบ(USD/BBL)

มลคา (ลานเหรยญ

สหรฐ)

ปรมาณ

หนวย มลคา (ลานบารเรล) (ลานลตร)

มลคานามนดบ (อางอง Brent) ๗.๕ ๗.๕ ๗๕ ๕๖๒ ๑,๑๙๒ ลานบาท ๒๐,๒๕๐

คดเปนมลคานามนดบ ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป บาท/ลตร ๐.๐๕ สมมตฐานตนทนทาง การเงน รอยละ ๒.๕

ลานบาท/ป

๕๐๖

ปรมาณนามนสาเรจรป* ๔๑,๗๗๐ ลานลตร/ป

๔๑,๗๗๐

คดเปนตนทนทางการเงน ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป บาท/ลตร/ป ๐.๐๑

คาใชจายในการจดเกบ/ป ๐.๑๘ บาท/ลตร/เดอน

๒.๑๖ บาท/ลตร/ป ลานบาท/ป ๒,๕๗๖

ปรมาณนามนสาเรจรป ๔๑,๗๗๐ ลานลตร/ป

๔๑,๗๗๐ คดเปนตนทนในการจดเกบ ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปตลอดระยะเวลาการเชา

บาท/ลตร/ป ๐.๐๖

๓ ๓. แบงตามระยะการลงทน : โครงการระยะทสาม

สมมตฐาน

• ปรมาณจดเกบนามนเชอเพลงสารองทางยทธศาสตรในรปนามนดบท ๑๕ ลานบารเรล (เทยบเทาปรมาณการใช ๑๕ วน)

• ราคานามนดบท ๗๕ เหรยญสหรฐ/บารเรลเปนคาเฉลย ๖ ประหวางป ๒๐๑๗ – ๒๐๒๒ (EIA Website, Jan 2017)

• อตราแลกเปลยนท ๓๖ บาท/เหรยญสหรฐ

• อตราดอกเบยเพอการระดมทนเพอจดหานามนดบรอยละ ๒.๕

• ประมาณการมลคานามนดบถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป

• ปรมาณการจาหนายสาหรบนามนดเซล เบนซน นามนอากาศยาน และ นามนเตาของแตละโรงกลนตอปประมาณการจากโรงกลน ๔๑,๗๗๐ ลานลตรตอป อางองตามการใชปรมาณนามนสาเรจรปในป ๒๕๕๙ กรมธรกจพลงงาน

• คาใชจายในการจดเกบ/ป ประมาณการ ๑๘ สตางค/ลตร/เดอน หรอ ๒.๑๖ บาท/ลตร/ป อางองตามขอมลสาธารณะจากตลาดธรกจเชาถงนามนบนบก

ตารางท ๑๓ : มลคานามนดบและคาใชจายในการจดเกบประมาณการของโครงการระยะท ๓

รายละเอยด

ปรมาณ

จ านวนวน คาเฉลยราคา

น ามนดบ(USD/BBL)

มลคา (ลานเหรยญ

สหรฐ)

ปรมาณ

หนวย มลคา (ลานบารเรล)

(ลานลตร)

มลคานามนดบ (อางอง Brent) ๑๕ ๑๕ ๗๕ ๕๖๒ ๒,๓๘๔ ลานบาท ๔๐,๕๐๐

คดเปนมลคานามนดบ ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป บาท/ลตร ๐.๑๐ สมมตฐานตนทนทาง การเงน รอยละ ๒.๕

ลานบาท/ป ๑,๐๑๒

ปรมาณนามนสาเรจรป* ๔๑,๗๗๐ ลานลตร/ป

๔๑,๗๗๐

คดเปนตนทนทางการเงน ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปเปนระยะเวลา ๑๐ ป บาท/ลตร/ป ๐.๐๒

คาใชจายในการจดเกบ/ป ๐.๑๘ บาท/ลตร/เดอน

๒.๑๖ บาท/ลตร/ป ลานบาท/ป ๕,๑๕๒

ปรมาณนามนสาเรจรป ๔๑,๗๗๐ ลานลตร/ป

๔๑,๗๗๐

คดเปนตนทนในการจดเกบ ถาถกนาไปคดรวมในราคาขายนามนสาเรจรปตลอดระยะเวลาการเชา บาท/ลตร/ป ๐.๑๒

๔

๔. ความหมายของ Strategic Petroleum Reserve และวตถประสงคในการจดต ง

The Strategic Petroleum Reserve (SPR) หรอการสารองนามนทางยทธศาสตร เปนปรมาณปโตรเลยมทกกเกบไวเพอใชในยามฉกเฉน ทสหรฐอเมรกาจะกกเกบในถาโพรงเกลอทหลยสเซยนาและเทกซส โดย กระทรวงพลงงานสหรฐอเมรกา (United States Department of Energy) โดยปรมาณสารองปโตรเลยมน ถอเปนปรมาณสารองทมขนาดใหญทสดในโลกดวยปรมาณสารอง ๖๙๕ ลานบารเรล เมอเดอนกนยายน ๒๐๑๖ หรอเทยบเทากบ ๓๘ วนของปรมาณการใชปโตรเลยมของสหรฐและเทยบเทากบ ๗๑ วนของปรมาณปโตรเลยมนาเขาของสหรฐ ในปรมาณการเกบสารองปโตรเลยมนนเกดขนจากภาวะการขาดแคลนปโตรเลยมจากเหตการณ วกฤตนามน ๑๙๗๓ – ๑๙๗๔ oil embargo ในแถบคาบสมทรไซไน คอเกดสงครามระหวางอสราเอลและชาตอาหรบสหรฐอเมรกาเลอกทจะเปนพนธมตรกบอสราเอล กลม OPEC รวมถงชาต อยางอยปต ซเรย จงประกาศงดการสงออกนามนใหกบประเทศสหรฐอเมรกาโดยเดดขาด

นอกจากนน กาลงการผลตนามนของสหรฐอเมรกาในขณะนนผานชวงจดสงสดไปแลว นนคอ ไมสามารถเพมกาลงการผลตไดอก ทาใหเกดสภาวะขาดแคลนนามน จนรฐบาลตองประกาศนโยบายการประหยดพลงงาน เชนจากดความเรวบนทางหลวง อตสาหกรรมทตองพงพงพลงงานในการผลตอยางมาก เชนอตสาหกรรมเหลกกเกดวกฤตอยางหนก จงเปนจดเรมตนความเสยงทประเทศสหรฐอเมรกาพจารณาใหมการเกบปรมาณสารองนามนของประเทศเพอปองกนภาวะขาดแคลนในชวงป ๑๙๗๐ แตอยางไรกตามดวยปจจยของขนาดทอนาสงนามนจากโพรงเกลอ ทาใหปรมาณปโตรเลยมทสามารถด งออกมาใชไดจรงมแค ๔.๔ ลานบารเรลตอวนเทานน เมอเกดวกฤตสามารถขนถายปรมาณสารองปโตรเลยมออกมาใชไดทงหมดโดยใชเวลาประมาณ ๑๕๘ วน โดยในขณะเดยวกนประเทศสหรฐอเมรกากไดเปนตวหลกในการจดตง The International Energy Agency (IEA) เพอรวมกลมประเทศเพอใหมการจดเกบปรมาณสารองปโตรเลยม (Global Strategic Petroleum Reserve) เพอใชในยามฉกเฉน โดยประเทศ ทเขารวมเปนสมาชกจะตองมปรมาณการจดเกบปโตรเลยมสารองเทยบเทากบปรมาณการนาเขาปโตรเลยม ๖๐ – ๙๐ วน เพอใหครอบคลมความตองการใชภายในประเทศ

แหลงขอมลอางอง

US Department of Energy Wikipedia Strategic Petroleum Reserve US Total Petroleum Consumption, US Energy Information Administration (EIA). วกฤตป ๑๙๗๓ โดย คณวรพงษ ธม

๕

๕. ความหมายของ Global strategic petroleum reserves (GSPR) และวตถประสงคในการจดต ง

Global strategic petroleum reserves (GSPR) หรอการสารองนามนทางยทธศาสตรโลก เปนปรมาณสารองของนามนทจดการโดยรฐบาลของประเทศ โดยสามารถมรปแบบการจดการเปนไดทงแบบ รฐบาลบรหารจดการ (สหรฐอเมรกา, สหพนธสาธารณรฐเยอรมน) เปนภาคเอกชนบรหารจดเกบ (บรไน ดารสซาลาม, กมพชา, ลาว, และประเทศไทย) หรอเปนรปแบบผสม (เกาหลใต, ญปน และไตหวน) เพอรกษาความมนคงทางเศรษฐกจและความมนคงของประเทศ เพอปองกนปญหาการขาดแคลนนามน

ตามขอมลจากทางเวบไซตของ United States Energy Information Administration ปรมาณสารองปโตรเลยมทางยทธศาสตรโลก ทงหมดมอยท ๔,๑๐๐ ลานบารเรล โดย ๑,๔๐๐ ลานบารเรลอยภายใตการดแลของภาครฐ และปรมาณทเหลออยภายใตการดแลของภาคเอกชนหรอเปนการจดการรปแบบผสม ในขณะทประเทศทไมไดเปนสมาชกขององคกร IEA บางประเทศกมการจดการเกบปรมาณสารองทางปโตรเลยมเชนกน โดยประเทศจนมปรมาณสารองปโตรเลยมทางยทธศาสตรทใหญทสดประเทศหนง โดยปรมาณการใชนามนของโลกท ๑๐๐ ลานบารเรลตอวนนน เทยบเคยงกบปรมาณสารองปโตรเลยมทวโลก ๔๑ วน

แหลงขอมลอางอง

Wikipedia Global Strategic Petroleum Reserve , Energy Information Administration

๖

๖. โรงกลนน ามนในประเทศไทย ปจจบนประเทศไทยมโรงกลนนามนรวม ๖ โรง ซงมรายละเอยดเกยวกบโรงกลนหรอบรษท ตาแหนงทตงของโรงกลนและกาลงในการกลนตอวน ดงน

๗. ก าลงการกลนของโรงกลนน ามนในประเทศไทย

โรงกลน/บรษท ก าลงการกลน (บารเรลตอวน)

ทต ง

๑. บรษท ไทยออยล จากด (มหาชน) ๒๗๕,๐๐๐ อ.ศรราชา จ.ชลบร

๒. บรษท พทท โกลบอลเคมคอล จากด (มหาชน) ๒๘๐,๐๐๐ จ. ระยอง

๓. บรษท ไออารพซ จากด (มหาชน) ๒๑๕,๐๐๐ จ. ระยอง

๔. บรษท บางจากปโตรเลยม จากด (มหาชน) ๑๒๐,๐๐๐ กรงเทพฯ

๕. บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) ๑๗๗,๐๐๐ ใกลทาเรอนามนแหลมฉบง อ.ศรราชา จ.ชลบร

๖. บรษท สตาร ปโตรเลยม รไฟนนง จากด (มหาชน) ๑๖๐,๐๐๐ ต.มาบตาพด, อ. เมองระยอง จ.ระยอง