การประสมวงดนตรสากล

จดทำาโดยนางสาวปพชญา ตะวไชย

ชนมธยมศกษาปท 4/1 เลขท 20

เสนอคณครกตตศกด มะโน

รายงานฉบบนเปนสวนหนงของรายวชาดนตร (ศ 31102)

โรงเรยนทาวงผาพทยาคม จงหวดนาน

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558

ก

คำานำา

รายงานฉบบนจดทำาขนเพอเปนสวนหนงของวชาดนตร (ศ 31102) ชนมธยมศกษาปท 4/1 เพอใหไดศกษาหาความรใน เรองการประสมวงดนตรสากลและไดศกษาอยางเขาใจเพอเปนประโยชนกบการเรยน

ผจดทำาหวงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนกบผอานหรอนกเรยนทกำาลงหาขอมลเรองนอย หากมขอแนะนำาหรอขอผดพลาดประการใด ผจดทำาขอนอมรบไวและขออภยมา ณ ทนดวย

ปพชญา ตะวไชย

ข

สารบญ

คำานำา……………………………………………………….กสารบญ……………………………………………………..ขการประสมวงดนตร………………………………………….1วงแชมเบอร (Chamber Ensembles)………………………….2

ค

วงออรเคสตรา (Orchestra)…………………………………3วงแบนด (Band)……………………………………………4วงชาโดว (The Shadow)……………………………………5วงสตรงคอมโบ (String Combo)……………………………7วงโฟลคซอง (Folksong)…………………………………….7บรรณานกรม……………………………………………….8ภาคผนวก…………………………………………………..9

1

การประสมวงดนตรสากล หมายถง การนำาเครองดนตรแตละประเภทหรอชนดตางๆ มาบรรเลงรวมกนเพอถายทอดอารมณ ความรสกของบทเพลงดวยเสยงดนตรไปสผฟง ตามรปแบบทผประพนธเพลงไดกำาหนดเอาไว นบวาเปนศาสตรทางดนตรทมประวตความเปนมายาวนานไมนอยไปกวาการขบรอง คตกวในแตละยคสมยไดสรางสรรคผลงานสำาหรบการบรรเลงดวยวงดนตรในรปแบบตางๆ ตามความนยมในแตละยคสมย เราจะพบเหนการบรรเลงของนกดนตรตงแตหนงคนไปจนถงหนงรอยคนวงดนตรสากลทบรรเลงในปจจบน มการเรยกชอตางๆ กนออกไปหลายลกษณะ พจารณาจากรปแบบการประสมวงดวยเครองดนตรประเภทตางๆ และลกษณะของบทเพลงทบรรเลง สามารถจำาแนกวงดนตรออกเปนประเภทตางๆ ดงน

1. วงแชมเบอร (Chamber Ensembles) 2. วงออรเคสตรา (Orchestra) 3. วงแบนด (Band) 4. วงชาโดว (The Shadow) 5. วงสตรงคอมโบ (String Combo) 6. วงโฟลคซอง (Folksong)

2

1. วงแชมเบอร (Chamber Ensembles)

การแสดงดนตรแบบแชมเบอร (Chamber Music) เปนวงดนตรทเกดขนในสมยโบราณ สมยนนดนตรมไวสำาหรบเจานายชนสง เปนวงดนตรวงเลก บรรเลงเปนกลมตงแตกลมละ 2 คน ไปจนถง 9 คน ใชบรรเลงในหองโถงหรอสถานททซงไมใหญโตมผฟงไมมาก บางยคสมยกนยมแสดงในสวนหยอม บทเพลงทใชบรรเลง เปนบทเพลงทประพนธสนๆ ตองประพนธขนสำาหรบวงแชมเบอรนนๆ โดยเฉพาะ เครองดนตรอาจเปนประเภทเดยวกนหรอตางประเภทกนกได ลกษณะสำาคญของดนตรแบบน คอ ความเดนชดของเสยงเครองดนตรในขณะบรรเลง ซงตองการแสดงเทคนคและทกษะความสามารถของผบรรเลงและการประสานเสยง แตละแนวเสยงจะใชนกดนตรบรรเลงเพยง 1 คนเทานน คตกวเกอบทกคนจะมผลงานแตงเพลงแบบวงแชม

3

เบอร ซงการประสมวงดนตรกอาจแตกตางกนออกไป ตามความนยม ในปจจบนเรามกพบเหนการแสดงดนตรแบบแชมเบอรตามงานตางๆ เชน งานแตงงานหรองานเลยงสงสรรค ซงนยมบรรเลงเพลงทฟงสบายๆ ทงเพลงคลาสสกและเพลงตามสมยนยม มตงแตกลมละ 2 คน ไปจนถง 9 คน แตละกลมมชอเรยกเฉพาะแตกตางกนตามจำานวนผบรรเลงดงน กลมละ 2 คน เรยกวา ดเอต (Duet) หรอ ดโอ (Duo) กลมละ 3 คน เรยกวา ทรโอ (Trio) กลมละ 4 คน เรยกวา ควอรเทต (Quartet) กลมละ 5 คน เรยกวา ควนเทต (Quintet) กลมละ 6 คน เรยกวา เซกเทต (Sextet) กลมละ 7 คน เรยกวา เซพเทต (Septet) กลมละ 8 คน เรยกวา ออคเทต (Octet) กลมละ 9 คน เรยกวา โนเนต (Nonet)

2. วงออรเคสตรา (Orchestra) วงออรเคสตรา หรอวงดรยางคสากล เปนวงดนตรขนาดใหญทใชเครองดนตร และผบรรเลงจำานวนมาก บทเพลงทใช

4

บรรเลงมหลายประเภท เชน ซมโฟน คอนแชรโต โอเวอรเจอร เพลงบรรยายเรองราวตางๆบรรเลงประกอบการแสดงละครโอเปรา บรรเลงประกอบการแสดงระบำาปลายเทา เปนตน วงออรเคสตรา มประวตความเปนมาทยาวนาน มการเปลยนแปลงเกดขนทงในดานขนาดของการประสมวง และลกษณะบทเพลงทใชบรรเลง การประสมวงออรเคสตราในยคแรกประมาณกลางศตวรรษท 17 เครองดนตรหลกจะเปนเครองสายในตระกลไวโอลน ตนศตวรรษท 18 เครองดนตรประเภทเครองเปาชนดตางๆ เชน แตรทรมเปท ถกนำามาประสมวงดวย พรอมทงกลองทมปาน กลางศตวรรษท 18 การประสมวงออรเคสตรามรปแบทเปนมาตรฐาน เครองดนตรประเภทเครองลมไมถกนำามาประสมวงและมบทบาทในเพลงมากขน ตอนตนศตวรรษท 19 เครองลมไมและเครองลมทองเหลอง ถกพฒนาเทคนคการบรรเลงเพมมากขน วงออรเคสตราในยคนไดถกพฒนาไปทง 2 ดานพรอมกน คอ ดานขนาดของวงและเทคนคการบรรเลงใหมๆ

การประสมวงออรเคสตรา แบงออกเปน 2 ลกษณะ ดงน

2.1 วงแชมเบอรออรเคสตรา หมายถง วงดนตรทประสมวงดวยเครองดนตรประเภทเครองสายในตระกลไวโอลนเทานน มผบรรเลงจำานวน 16 – 20 คน

5

2.2 วงซมโฟนออรเคสตรา หรอวงดรยางคซมโฟน ประกอบดวยเครองดนตรครบทกประเภท คอ เครองสาย เครองลมไม เครองลมทองเหลอง เครองลมนว และเครองตกระทบ เปนลกษณะการประสมวงทสมบรณทสด ขนาดของวงไดกำาหนดโดยผบรรเลงในกลมเครองสายดงน

1) วงขนาดเลก (Small Orchestra) มผบรรเลงประมาณ 40 – 60 คน

2) วงขนาดกลาง (Medium Orchestra) มผบรรเลงประมาณ 60 – 80 คน

3) วงขนาดใหญ (Full Orchestra) มผบรรเลงประมาณ 80 คนขนไป

การจดวงออรเคสตรา คำานงถงความกลมกลนของเสยงดนตร กลมเครองสายมจำานวนมากทสดในวง ประมาณ 2 ใน 3 ของจำานวนผบรรเลงทงหมด กลมเครองสายนงอยดานหนาสด ตอจากนนจะเปนกลมเครองลมไม กลมเครองลมทองเหลองและกลมเครองตกระทบอยดานหลงวาทยกร (Conductor) หรอ เรยกวา ผอำานวยเพลง คอผททำาหนาทควบคมวงดนตร ตองทดานหนาวงดนตร เพอกำากบจงหวะ กำากบลลา และกำากบความดงเบาของบทเพลงทบรรเลงอย เปนผเชอมโยงอารมณ และความรสกของผประพนธเพลงไปสผฟงเพลง

6

…………………………………………………………………………..

3. วงแบนด (Band) วงแบนด เปนการผสมวงดนตรทใชเครองดนตรในกลมเครองลมไม และเครองลมทองเหลองเปนหลก มเครองประกอบจงหวะตามความเหมาะสม วงแบนดแบงออกไดหลายประเภทดวยกน ดงน

3.1 วงซมโฟนคแบนด (Symphonic Band) เปนการผสมทเนนเครองดนตรประเภทเครองเปาชนดตางๆ เปนสำาคญ และมเครองประกอบจงหวะตามความเหมาะสม ใชบรรเลงในรม ในหองประชม หรอหองจดแสดงดนตร บทเพลงทใชบรรเลงตองเขยนขนโดยเฉพาะ วงซมโฟนคแบนดจะไมนำาไวโอลน วโอลา และเชลโลมาประสมวง ยกเวนดบเบลเบสซงเปนเครองสายชนดเดยวทนำามาประสมในวงประเภทน การประสมวงดนตรและการบรรเลงดนตรในลกษณะน อาจเรยกชอเปนอยางอนไดอก เชน Concert Band หรอ Wind Ensemble 3.2 วงมารชชงแบนด (Marching Band) เปนวงดนตรทมอยตามโรงเรยนและสถาบนการศกษาตางๆ เหมาะสำาหรบบรรเลงกลางแจง เปนดนตรสนาม ใชบรรเลงนำาขบวนพาเหรด บรรเลงในสนามกฬา บรรเลงในวงเฉลมฉลอง

7

ตางๆ ทตองการความครกครน สนกสนาน และความเขมแขง เพลงทบรรเลงมทงมารชตางๆ และเพลงลลาแบบอนๆ ซงไมจำาเปนตองเปนเพลงมารช นำามาเรยบเรยงใหมเพอบรรเลงโดยวงมารชชงแบนดโดยเฉพาะ เครองดนตรทนำามาประสมในวงมารชชงแบนดคอ เครองดนตรประเภทเครองเปาและเครองตกระทบประกอบจงหวะ ถาดจากการประวงของเครองดนตรแลว วงมารชชงแบนดสมารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

3.2.1 แตรวง (Brass Band) ผสมวงดนตรดวยเครองดนตรเพยง 2 กลม คอ กลมเครองลมทองเหลอง คอ เครองดนตรจำาพวกแตรชนดตางๆ และกลมเครองตกระทบประกอบจงหวะ

3.2.2 วงโยธวาทต (Military Band) เปนวงดนตรทเกดขนเพอใชในกจการของทหาร เชน บรรเลงสำาหรบเดนแถวทหาร บรรเลงเพอปลกใจทหาร ตอมาไดแพรหลายไปสสถานศกษาตางๆ โดยไดนำาวงโยธวาทตไปใชในกจกรรมตางๆ ของนกเรยนวงโยธวาทต ผสมวงดนตรดวยเครองดนตร 3 กลม คอ กลมเครองเปาลมไม กลมเครองลมทองเหลองและกลมเครองตกระทบประกอบจงหวะ จำานวนเปลยนแปลงไปตามความเหมาะสม

8

วงโยธวาทตทมชอเสยงของโลก คอ วงโยธวาทตของ จอหน ฟลป ซซา (John Philip Sousa ค.ศ. 1854 - 1993)เปนวงโยธวาทตทอยในอเมรกา และเปนทรจกอยางแพรหลาย สำาหรบ จอหน ฟลป ซซา นน เปนผทมความสามารถทางดนตรอยางมาก เปนทงผควบคมวงดนตรทมความสามารถ และนกประพนธเพลงทมชอเสยง โดยเฉพาะเพลงในลลาจงหวะมารช เขาแตงไดอยางไพเราะทกเพลง จนไดรบการยกยองใหเปน ราชาแหงเพลงมารช“ ” 3.3 วงบกแบนด (Big Band) คอ วงดนตรแจสประเภทหนงเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกา ราวป ค.ศ. 1920 นกดนตรแจสทงหลายมความคดทจะทำาใหวงดนตรแจสทดเทยมกบวงดนตรประเภทออรเคสตรา ซงเปนวงดนตรขนาดใหญทไดพฒนามาชานานลว จงไดรวมตวกนบรรเลงดวยจำานวนนกดนตรทมากกวาทเคยรวมตวกนมา คอ ประมาณ 12 – 17 คน ซงแตเดมวงดนตรแจสจะมนกดนตรประมาณ 4 – 8 คน เทานน

วงดนตร บกแบนด เปนวงดนตรทประกอบดวยเครองดนตร 3 กลม ดงน

3.3.1 กลมเครองลมไม ประกอบดวยอลโตแซกโซโฟน 2 เครอง เทเนอรแซกโซโฟน 2 เครอง บารโทนแซกโซโฟน 1 เครอง รวมทงป คลารเนตและฟลทดวย

9

3.3.2 เครองลมทองเหลอง ประกอบดวย แตรทรมเปท 2 – 3 เครอง สไลดทรอมโบน 2 เครอง

3.3.3 เครองกระทบหรอเครองตประกอบจงหวะ ประกอบดวย กลองขนาดตางๆ แบนโจ กตารเบส รวมทงเปยโนดวยจดมงหมายของการบรรเลงดวยวงบกแบนดกเพอประกอบการเตนรำาและเอาไวฟงเพอความไพเราะ นอกจากนนยงมงผลประโยชนทางธรกจอกดวย ดงนนจงทำาใหวงดนตรชนดนมชอเรยกเพมขนอก 2 ชอ คอ Dance Band และ Commercial Band หลงจากสนสดสงครามโลกครงท 2 เศรษฐกจของโลกซบเซา วงดนตรแจสวงใหญทเรยกวาบกแบนดจงไดเสอมความนยมไปในทสด

3.4 วงคอมโบ (Combo) คอวงดนตรขนาดเลก ทเกดขนหลงจากวงบกแบนดเสอมความนยมลง จงมงหมายของการบรรเลงดวยวงคอมโบ คอ บรรเลงประกอบขบรอง บรรเลงเพอการฟง บรรเลงประกอบการเตนรำา และบรรเลงเพอประกอบการแสดงตางๆ วงคอมโบมจำานวนนกดนตร และเครองดนตรไมแนนอน เครองดนตรสวนมากทใช คอ ไวโอลน ทรมเปท แซกโซโฟน ทรอมโบน เปยโน เบส ดบเบลเบส กลองชด และเครองตกระทบจงหวะตางๆ เชน มาราคาส แทมบรน เปนตน เครองดนตรอนๆ กสามารถนำามาผสมวงเพมเตมไดตามความตองการ

10

……………………………………………………………………………………

4. วงชาโดว (The Shadow) เดอะชาโดว เปนชอของวงดนตรวงหนง เกดในประเทศองกฤษ ไดรบความนยมไปทวโลก เปนวงดนตรยนาดเลก เครองดนตรทนำามาใชในการผสมวงมเพยงกตารไฟฟา เบสไฟฟา และกลองชดเทานน นกดนตรเปนผขบรองเพลงเอง บทเพลงทบรรเลงจะเปนเพลงรอคเปนสวนใหญ เปนดนตรทมเสยงดง สนกสนาน เราใจ ดนตรรอคสรางอยบนพนฐานอตราจงหวะชนด 4 จงหวะเคาะ ลกษณะเฉพาะลลาจงหวะรอค คอ เนนความดงเปนพเศษในจงหวะท 2 และ 4 ของหองเพลง ซงแตเดมดนตรตางๆ ทเกดขนกอนดนตรรอค จะนยมเนนในจงหวะท 1 และ 3 ของหองเพลง ดวยอทธพลของความนยมในว เดอะชาโดว ทำาใหวงดนตรอนๆ ทใชรปแบบการประสมวง และการบรรเลงเพลงในลกษณะเดยวกนกบวงเดอะชาโดว ถกเรยกวาวงดนตรชาโดวไปดวย

5. วงสตรงคอมโบ (String Combo) วงสตรงคอมโบ เปนวงดนตรทไดคลคลายมาจากวงชาโดว บทเพลงทบรรเลงสวนใหญยงคงเปนเพลงในแนวดนตรรอคเหมอนเดม เครองดนตรทนำามาใชในการประสมวง ประกอบดวย กตารไฟฟา 2 เครอง กตารเบส 1 เครองคยบอรด

11

(เปยโน เปยโนไฟฟา ซนธไซเซอร) 1 เครองกลองชด 1 ชด กตารเปนเครองดนตรทมบทบาทในการบรรเลงมาก ทำาหนาทบรรเลงทำานองสอดแทรกตางๆ ทำานองในตอนขนตนบทเพลง ทำานองลอรบเสยงขบรอง โซโล และทำานองทอนลงจบ กตารททำาหนาทตางๆ เหลานเรยกวา ลดกตาร (Guitar Lead) หรอ โซโลกตาร (Guitar Solo) สวนกตารทเหลออก 1 เครอง จะทำาหนาทดดคอรด ประกอบบทเพลงดวยลลาตางๆ เรยกวา รธมกตาร (Guitar Rhythm) วงสตรงคอมโบบางวงอาจจะเพมกลมของนกดนตรประเภทเครองเปาเขาไปดวย ประมาณ 1- 3 คน เครองดนตรประเภทเครองเปาทนยมนำามาประสมวง ไดแก ทรมเปท ทรอมโบน และแซกโซโฟน

……………………………………………………………………………………

6. วงโฟลคซอง (Folksong) ความหมายทแทจรงของคำาวา โฟลคซอง (Folksong) คอ เพลงพนบาน เปนเพลงของชาวบานทสรางขนเพอความบนเทง สนกสนาน หรอประกอบงานพธของชาวบาน เนอหาของบทเพลงจะมทงคตสอนใจ คตธรรม เรองราวทเกยวกบศาสนา ชวตความเปนอย ความรก เปนตน การขบรองจะมเครองดนตรบรรเลงประกอบ หรอไมมกได ถาใชเครองดนตร

12

กจะนำาเครองดนตรทมอยในทองถนมาบรรเลงประกอบ ไมมแบบแผนการบรรเลงทแนนอน ถอไดวาเพลงพนบานของทกชาตเปนตนกำาเนดของเพลงชนดอนๆ ซงตางกววฒนาการมาจากเพลงพนบานทงนน

สำาหรบในประเทศไทย มผนำาเอาคำาวา โฟลคซอง มาใช“ ”ในความหมายของ การขบรองเพลงตามสมยนยมทวไป พรอมกบการบรรเลงกตารคลอประกอบการขบรอง ในยคแรกๆ จะนยมใชอคสตกกตาร (กตารโปรง) ในการบรรเลงคลอ ปจจบนนยมทจะนำากตารไฟฟามาใชบรรเลงดวยเหมอนกน การขบรองจะมความสำาคญมากกวาการบรรเลงดนตร เครองดนตรอนๆ ทสามารถนำามาประสมวงได เชน หบเพลงปาก ขลย

บรรณานกรม

- นรนดร ยอดสมบรณ.2555.”การประสมวงดนตรสากล”.[ระบบออนไลน]. แหลงทมา

http://namsoup.wikispaces.com/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B

13

%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81 (7 กมภาพนธ 2559).

ภาคผนวก

14

วงแชมเบอร

วงออรเคสตรา

15

วงแบนด

วงชาโดว

16

วงสตรงคอมโบ

วงโฟลคซอง