การฟง มนษยใชเวลาในการฟง ๔๐-๕๐ % ของเวลาทใชในการสอสาร

หรอใชเวลา ๑ ใน ๓ ของเวลาทงหมดทมนษยตนอยในวนหนงๆ

อตราสดสวนของการใชทกษะภาษาของมนษย

การฟง๔๒ %

การพด ๓๒ %

การอาน ๑๕ %

การเขยน๑๑ %

ความรพ นฐานของการฟง

ความหมายของการฟง

การฟง หมายถง พฤตกรรมการรบสารผานโสตประสาทอยางตงใจเชอมโยงกบกระบวนการคดในสมอง โดยสมองแปลความหมายของเสยงจนเกดความเขาใจและมปฏกรยาตอบสนอง การฟงจงเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวบคคล

การฟงกบการไดยน

เสยง รบรเสยง ตความ/แปลความ เขาใจ ตอบสนอง

- มคนดใจ - มคอนเสรต ฯลฯ

- ออกไปด - อดห / ร าคาญ - สงสยวาเกดอะไรขน ฯ

เสยงปรบมอ ปรบมอ

การไดยน การฟง

กระบวนการฟงเปนขนตอนทตอจากการไดยน การไดยนจะสนสดเพยงระดบการรบรเสยงแตการฟงนน เมอผฟงเกดการรบรเสยงแลวจะตองใชกระบวนการทางสมองในการตความและแปลความเสยงทไดยนนนออกมา ท าใหเกดความเขาใจและตอบสนองสารทไดฟง

ความแตกตางระหวางการฟงกบการไดยน

การไดยน การฟง

๑. ใชอวยวะการรบเสยง ๑. ใชอวยวะการรบเสยง

๒. รบเสยงโดยอตโนมต ๒. เปนการรบเสยงทเกดจาก / ไมไดตงใจฟง ความสนใจ / ตงใจฟง ๓. ไมตองใชกระบวนการทาง ๓. ใชกระบวนการทางสมอง สมองในการท าความเขาใจเสยง ในการท าความเขาใจเสยง

๔. ไมตองแสดงปฏกรยา ๔. แสดงปฏกรยาตอบสนอง ตอบสนอง

ความส าคญของการฟง

๑. การฟงท าใหไดรบความร เพราะการฟงเปนเครองมอในการแสวงหาความร

๒. การฟงท าใหรขอมลขาวสารตางๆ ทเปนประโยชนตอตนเองและสงคม ๓. การฟงเปนกระบวนการเรยนรอยางหนงของมนษย

๔. การฟงชวยยกระดบจต

๕. การฟงท าใหไดรบความบนเทง ชวยผอนคลายความเครยด

๖. การฟงชวยพฒนาทกษะการพดใหมประสทธภาพได

๗. การฟงอยางมประสทธสามารถสรางความเขาใจอนดระหวางคนในสงคม

๘. การฟงเปนเครองมอชวยสบทอดความงามทางวรรณศลปและฉนทลกษณของไทย

จดมงหมายของการฟง

๑. ฟงเพอใหเกดความร

- ผฟงเกดความรโดยตรง เชน นกเรยนนกศกษาฟงบรรยายของครอาจารย ฟงวทยากร ฟงเสวนา ฟงอภปรายและฟงการรายงานของเพอน เปนตน

- ผฟงเกดความรโดยออม เชน ฟงการสมภาษณบคคลส าคญ เปนตน

๒. ฟงเพอความบนเทงและผอนคลาย

การฟงเพอใหเกดเพลดเพลน ความสนกสนาน ผอนคลายความเครยดจากการท างาน ภาวะแวดลอม ความวตกกงวลจากการด าเนนชวตในสงคม

- การฟงเพลง

- ฟงและชมการแสดงดนตร

- ฟงเรองเบาสมอง

- ฟงการอานท านองเสนาะ

- ฟงเสยงธรรมชาต

๓. ฟงเพอใหเกดความคดและการตดสนใจ

- การฟงปราศรยหาเสยง

- การฟงโฆษณาสนคา

- ฟงการขอรอง วงวอน ฯ

ผฟงจะตองใชวจารณญาณในการฟงมากทสด และตองประเมนคาสงทไดฟงวามเหตมผลนาเชอถอหรอไม

๔. ฟงเพอสรางความเขาใจ

การฟงความคดเหน ความรสกของผอน เพอเขาใจบคคลหรอเรองนนๆ เปนการสรางความเขาใจรวมกนและลดความขดแยงตางๆ การฟงเพอสรางความเขาใจรวมกนเกดขนไดในทกระดบชน

๕. การฟงเพอแสดงความคดเหน

การฟงเพอแสดงความคดเหนนนเปนการฟงทตอง

เกดจากความตงใจและการคดพจารณาเพอ

ประกอบการแสดงความคดเหน โดยการแสดงความ

คดเหนเปนกระบวนการท เกยวของกบการประเมน

คณคาของสาร

๖. ฟงเพอจรรโลงใจ

การฟงทกอใหเกดสตปญญาและวจารณญาณ ยกระดบจตใจ ค าชจตใจใหสงขนและประณตขน

- การฟงธรรมะ - ฟงเทศน - ฟงสนทรพจน - ฟงโอวาท

๗. ฟงเพอพฒนาสมองและรกษาสขภาพจต

- การฟงเพอพฒนาสมองและรกษาสขภาพจต

- ใหทารกในครรภฟงเสยงเพลงเชอวาเปนการพฒนาสมอง

- การฟงเสยงตามธรรมชาต เชอวาจะบ าบดอาการเครยด การซมเศรา และคนไขจตเวชได

แบบทดสอบความเขาใจ (เปดวดทศนเสยง) จงพจารณารปตอไปนวาแสดงวตถประสงคในการฟงขอใดตอไปน

๑. ฟงเพอใหเกดความร ๒. ฟงเพอความบนเทงและผอนคลาย ๓. ฟงเพอใหเกดความคดและการตดสนใจ ๔. ฟงเพอสรางความเขาใจ ๕. ฟงเพอแสดงความคดเหน ๖. ฟงเพอความจรรโลงใจ ๗. ฟงเพอพฒนาสมองและรกษาสขภาพจต

ตอบ ๒. ฟงเพอความบนเทงและผอนคลาย

ตอบ ๖. ฟงเพอความจรรโลงใจ

ตอบ ๓. ฟงเพอใหเกดความคดและการตดสนใจ

ตอบ ๔. ฟงเพอสรางความเขาใจ

1. การฟงโดยพจารณาจากกระบวนการสอสาร แบงได 2 ลกษณะ ดงน

(1) การฟงการสอสารแบบทางเดยว เชน การฟงบรรยาย การฟงเพลง ฟงรายการวทย การฟงการกลาวสนทรพจน เปนตน

(2) การฟงการสอสารแบบสองทาง เชน การสนทนา การคยโทรศพท เปนตน การฟงประเภทน ผฟงควรพฒนาทกษะการฟง การจบใจความส าคญ และ

พฒนาทกษะการพดควบคไปดวย

ประเภทของการฟง

2. การฟงโดยพจารณาจากการตอบสนองของผฟงเปนหลก (1) การฟงโดยผฟงมสวนรวมโดยตรงในการตอบสนองการ

สอสาร

1) การฟงโดยผฟงมสวนรวมโดยตรงในการตอบสนองการสอสาร การสอสารมจ านวนบคคลไมเกน ๒ คน ท าหนาทเปนผรบสารและสงสารโตตอบกน เชนการทกทาย การสนทนา การคยโทรศพท การสมภาษณ ฯ

2) การฟงการสอสารกลมเลก

การสอสารลกษณะนเปนการสอสารทมบคคลเขารวมสอสารมากกวา ๓ คน

วตถประสงคของการฟงการสอสารภายในกลมมกเปนการฟงเพอรบทราบขอตกลง รบทราบเปาหมาย หรอรวมตดสนใจ

- อภปรายกลม - การประชมปรกษาหารอแกไขเรองตางๆ

(2) การฟงโดยผฟงไมมสวนรวมโดยตรงในการตอบสนองการสอสาร

1) การฟงการสอสารกลมใหญ การฟงสอสาธารณะ การรบสารและสงสารในทชมนมชน

- การบรรยายสรป - การชแจงตอทประชม - การปราศรยหาเสยง - การแสดงปาฐกถา - การอภปรายสาธารณะ

การฟงสอผานเครองมออเลกทรอนกส

- วทย

- โทรทศน

- ภาพยนตร

- อนเตอรเนต ฯ

2) การฟงจากสออเลกทรอนกส

แบบทดสอบความเขาใจ

จงตอบวาขอความตอไปนถกหรอผด

1. การฟงตางจากการไดยน

2. กระบวนการไดยนจะสนสดในขนรบรเสยง

3. การฟงเปนกระบวนการเรยนรอยางหนงของมนษย

4. การฟงบรรยายจากอาจารยเปนการฟงทท าใหผฟงเกดความรไดโดยออม

5. การฟงสนทรพจนเปนการฟงเพอความจรรโลงใจ

แบบทดสอบความเขาใจ (ตอ)

6. การฟงเสยงนกรอง เสยงคลน เสยงน าตกเชอวาบ าบด อาการเครยดได

8. การสมภาษณเปนการฟงการสอสารระหวางบคคล

7. การฟงปราศรยหาเสยงเปนการฟงเพอสรางความ เขาใจ

9. การอภปรายกลมเปนการฟงทผฟงไมมสวนรวม โดยตรงในการสอสาร 10. การฟงจากสออเลกทรอนกสผฟงตองตงใจฟง เพราะผฟงไมสามารถซกถามได

หลกการฟง

๑. วธการฟงทด

๑.๑ มสมาธในการฟงอยเสมอ

๑.๒ พยายามจบประเดนส าคญ

๑.๓ พจารณาไตรตรองเรองทฟง

๒. ลกษณะการฟงแบบตางๆ

๒.๑ การฟงอยางเขาใจ

ฟงเพอใหสามารถรบรเขาใจเรองราว เขาใจความคดของบคคล เขาใจความหมายของสารแลวสามารถน าสงทไดฟงไปปฏบตได

๒.๒ การฟงอยางมจดมงหมาย

การฟงทผฟงตงวตถประสงคใดวตถประสงคหนงไวลวงหนา เชน ตองการฟงเพอความร เพอความบนเทง เพอการตดสนใจ เปนตน

๒.๓ การฟงอยางมวจารณญาณ

การฟงทตองใชความคดวเคราะหสารทไดฟง มกด าเนนควบคไปกบการวเคราะหสาร

๒.๔ การฟงอยางประเมนคณคา

การฟงทผฟงตองประเมนหรอตดสนคณคาของสารทฟงวาดหรอไม มประโยชนหรอไม เหมาะแกการน าไปปฏบตหรอไม

หลกการฟงสารประเภทตาง ๆ ๑. การฟงสารทใหความร

- ฟงอยางตงใจและฟงตลอดทงเรอง - จดบนทกประเดนส าคญ เพอใหเขาใจเนอหาของสารและ ไวเตอนความจ า - พยายามจบใจความส าคญของเรองใหได

- วเคราะหและตความสารทไดฟง - ฟงแลวลองตงค าถามหรอน าเสนอประเดนทตองการอภปราย - พจารณาถอยค าภาษาวามลกษณะอยางไร - หลงการฟงควรทบทวนสงทไดฟง

๒. การฟงสารทโนมนาวใจ

- ตงใจฟงตลอดทงเรอง - แยกแยะวาผพดมจดหมายอยางไร

- พจารณาวาจดมงหมายนนดหรอไม เปนประโยชนหรอไม

- ใชวจารณญาณในการฟง พจารณาความสมเหตสมผล

- พจารณาการใชภาษาวาเปนอยางไร

- ประเมนคาวาควรเชอถอหรอน าไปปฏบตตามหรอไม ไมควรคลอยตามงาย ๆ

๓. การฟงสารทจรรโลงใจ

- ตงใจฟงและฟงใหตลอดทงเรอง

- จบสาระส าคญของสารใหไดวาตองการสอความหมายอะไร โดยการฟงอยางเขาใจ

- พจารณาสารทไดฟงวามเหตมผลสอดรบกนอยางไร - พจารณาลกษณะการใชภาษาวาเปนอยางไร

เหมาะสมกบเนอหาหรอไม

- หลงการฟงผฟงควรทบทวนวาสารทไดฟงนนมประโยชนอยางไร ควรแกการน าไปปฏบตตามหรอไม

ลกษณะการฟงทดและลกษณะการฟงทไมด

ลกษณะการฟงทด

- มสมาธในการฟง - ตงจดมงหมายในการฟง

- สนใจและตงใจฟง - ตองไมมอคต - ขณะทฟง ควรจดบนทกประเดนส าคญไว อยางมระบบเพอชวยจ า

- ถามตอนใดทฟงแลวไมเขาใจ ควรซกถามผพด

- ฟงอยางมวจารญาณ

- ขณะทฟงผฟงควรจบประเดนส าคญของเรองทฟง

- หลงการฟง ผฟงควรพจารณาทบทวนสงทไดฟงอกครง

ลกษณะการฟงทไมด

- คดเอาเองวาเรองทฟงไมนาสนใจ

- ชอบวพากษวจารณวธการพดของผพด

- ชอบวพากษวจารณเนอหาของสารทไดฟงไปดวย

- เลอกฟงเฉพาะบางตอน

- เลอกฟงเฉพาะขอเทจจรงเทานน

- ฟงแลวคดคดคานอยในใจตลอด

- เสแสรงวาฟงเขาใจ

- สนใจจดใดจดหนงของการพดมากเกนไป

- ใหความสนใจตอสงรบกวนภายนอก

- ปลอยใหค าพดทสะเทอนอารมณเกาะกนใจตนเอง มากเกนไป

- ฟงโดยคดเอาเองลวงหนา

- ไมมมารยาทในการฟง

มารยาทในการฟง

๑. เมอฟงอยเฉพาะหนาผใหญ ควรฟงโดยส ารวมกรยา มารยาท ฟงดวยความสภาพเรยบรอย และตงใจฟง

๒. การฟงในทประชม ควรเขาไปนงกอนผพดเรมพด โดยนงทดานหนาใหเตมกอนและควรตงใจฟงจนจบเรอง

๓. ใหเกยรตผพดดวยการปรบมอ เมอมการแนะน าตวผพด หรอขอบคณผพด

๔. หากมขอสงสยเกบไวถามเมอมโอกาสและถามดวย กรยาสภาพ

๕. ระหวางการพดด าเนนอยควรรกษาความสงบเรยบรอย ดวยการฟงอยางสงบสขม ไมท าเสยงรบกวนผอน

๖. มปฏกรยาตอบสนองผพดอยางเหมาะสม

๗. ฟงดวยความอดทน

๘. ไมแอบฟงการสนทนาของผอน

หลกปฏบตในการฟงตามสถานการณตางๆ

การนงฟง - นงฟงดวยความสภาพเรยบรอย - ไมนงไขวหาง - หากนงกบพนควรนงพบเพยบ - ในขณะฟงเทศนควรพนมมอ - นงมอวางซอนกนบนตก - ไมควรพงพนก - ตามองผพด

การยนฟง - ขณะยนฟงควรยนตวตรง สนเทาชด - มอกมประสานกนยกมอขนเลกนอย - ตามองผพด - ไมยนอยางสบายเกนไป - ไมเทาสะเอว - ไมเทาแขนบนโตะ - ไมยนค าศรษะผใหญ

การเดนสนทนาหรอฟงผใหญพด

- ควรเดนเยองไปทางดานหลงผใหญ ดานใดดานหนงเลกนอย

- ไมเปลยนดานไปมา

- เดนดวยความส ารวมและตงใจฟง

แบบทดสอบความเขาใจ

จงตอบวาความขอความตอไปนถกหรอผด

1. การฟงสารทใหความรคอการฟงสารทมงใหสาระความรมากกวาความเพลดเพลน

2. การฟงการวงวอนขอรองไมจดเปนสารทโนมนาวใจ

3. ผฟงสารทโนมนาวใจควรประเมนคาเรองทไดฟงทกครง

4. การฟงสารทจรรโลงใจผฟงควรท าจตใจใหผอนคลาย 5. การก าหนดวตถประสงคในการฟงจะชวยใหผฟงจบ ประเดนของเรองไดงายขน

แบบทดสอบความเขาใจ (ตอ)

6. การสงเกตสหนา น าเสยงของผพดจะท าใหจบประเดนของเรองไดงายขน

7. การฟงทดผฟงควรตงกรอบความคดหรอคาดเดาเรองลวงหนาไว

8. การฟงทดผฟงควรจดทกสงทกอยางทผพดพด 9. หลงการฟงผฟงควรน าเรองไดฟงมาพจารณาทบทวน

10. เมอเดนสนทนากบผใหญควรเดนเยองไปดานหลง เลกนอย

ฟงขาว

แบบฝกหดท 1 --ขาว--

ระบใจความส าคญ

ใคร ..................................

ท าอะไร ..................................

ทไหน ..................................

อยางไร..................................

เมอไร ..................................

พฒนาคณภาพชวตนกศกษาอยางไร

แบบฝกหดท 1 --เพลง-- ** ชนงาน 10 คะแนน**

ฟงเพลง 1 เพลง

บอกขอเทจจรง

ขอคดเหน

ขอด-ขอเสย

ส านวนภาษา

พฒนาคณภาพชวตอยางไร

ตวอยาง เพลงหากนจนเจอ

ชนงาน – เกบคะแนน 1.เลอกเพลง 1 เพลง

ฟง แลววเคราะหตามประเดนทก าหนด (หนา 52) เขยน/พมพ ลงกระดาษ มาสง

เรยกออกมาน าเสนอหนาชนเรยน

สวสดคะ