๘๒

กจกรรมท ๓ กจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช

เปนกจกรรมตอเนองจากกจกรรรมท ๑ และกจกรรมท ๒ โดยการนาพนธกรรมไปเพาะปลกในพนททปลอดภย เชนในศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารฯ ทมอย ๖ ศนยทวประเทศ ในพนทศนยวจยและสถานทดลองของกรมวชาการเกษตร พนททจงหวดหรอสถาบนการศกษาทเขารวมสนองพระราชดารอพ.สธ. มการดาเนนการรบและสงพนธกรรมพชตางๆ แลกเปลยนและฝากเพาะขยายพนธ ดแลรกษา ทดลองปลกโดยเจาหนาทอพ.สธ. ตามศนยฯ และพนทตางๆ ของอพ.สธ.

ในปงบประมาณ ๒๕๕๓ อพ.สธ.เนนนาไปปลกในพนทของศนยอนรกษพนธกรรมพชฯคลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา นอกจากการปลกตนพนธกรรมแลวยงมการเกบรกษาในรปเมลดพนธ, การเพาะเลยงเนอเยอพช มการเกบรกษาสารพนธกรรม (DNA) ทธนาคารพชพรรณ อพ.สธ.สวนจตรลดา

สรปงานในกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช

๑. จานวนหนวยงานทรวมสนองพระราชดารในกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช รวมทงสน จานวน ๓๗ หนวยงาน และ ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร ๖ แหง (รายละเอยดดงในตารางท ๓)

๒. จานวนการเดนทางของเจาหนาทอพ.สธ.ในการขนยายพนธกรรมพชเพอไปปลกในพนท ปลกรกษาพนธกรรมพช และการตดตามผล รวมทงสนจานวน ๘๕ ครง

การดาเนนงานกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช

แบงเปน ๓ สวนดงน ๓.๑ พนทตางๆ ทวประเทศของ อพ.สธ. และพนทของหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร โดยทมเจาหนาท อพ.สธ. ไปปฏบตงาน ๓.๒ พนทตางๆ ทวประเทศของหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร โดยทไมมเจาหนาทของ อพ.สธ. ไปปฏบตงาน แตหนวยงานนน ๆ ปฏบตงานเอง ๓.๓ พนทอพ.สธ. สวนจตรลดา พระราชวงดสต กรงเทพมหานคร และพนทสวนอไทยธรรม อ.รงสต จ.ปทมธาน โดยทมเจาหนาทของอพ.สธ. ไปปฏบตงาน ๓.๑ พนทตางๆ ทวประเทศของ อพ.สธ. และพนทของหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร โดยทมเจาหนาทของอพ.สธ. ไปปฏบตงาน ๓.๑.๑ พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย (วาว) จ.เชยงราย ๓.๑.๒ พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย และพนทสวนรกขชาต เกาะแสมสาร จ.ชลบร ๓.๑.๓ พนทเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร ๓.๑.๔ พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา ๓.๑.๕ พนทปลกพนธกรรมพชภาคใต จ.ชมพร ๓.๑.๖ พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร ๓.๑.๗ พนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค

๘๓

การดาเนนงานในพนท ๓.๑.๑ พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย อ.แมสรวย จ.เชยงราย ดาเนนการโดยเจาหนาท อพ.สธ. ภาคเหนอ

สบเนองจากปงบประมาณ ๒๕๔๓ ทางสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ ขอใชพนทสถานทดลองเกษตรทสงวาว สถาบนวจยพชสวน กรมวชาการเกษตร หมบานดอยชาง ตาบลวาว อาเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย (ปจจบนคอพนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย) เพอจดสรางแปลงปลกรวบรวมตนพนธกรรมพชตามนโยบายของ อพ.สธ. ซงเปนการสารวจ,ปลกรวบรวมพนธกรรมพชทเรมหายากใกลสญพนธ, พนธกรรมพชทองถน,และพชทมศกยภาพในการทจะนามาใชประโยชนพฒนาพนธจากพชปาเปนพชบานในอนาคต

พชทไดดาเนนการปลกในพนทม ๗ ชนด ไดแก ๑. มะเกยง

พนทปลกรกษาทงหมด ๕๐ ไร ดาเนนการปลกในป ๒๕๔๔ จากการตรวจเชคตนมะเกยงตายไป ๓๖๗ ตน สาเหตเพราะมหนอนเจาะลาตนและขาดนาในชวงฤดแลง ป ๒๕๕๓ พบวามะเกยงปจจบนเหลอ ๘๖๓ ตน ไดดาเนนการใสปยวทยาศาสตร,กาจดวชพชรอบโคนตน และตดหญาแบบเปนผนปละ ๒ ครง

ภาพแปลงมะเกยงในพนทและการตดชอดอก – ผลมะเกยง อพ.สธ.วาว

๘๔

๒. หนาเลยบ ดาเนนการปลกแซมไวในแปลงพทราจน และ ปลกรวบรวมในแปลงพนธชาของสถานฯ พนทปลก

ทงหมด ๖๐ ไร ในป ๒๕๕๓ พบวาหนาเลยบปจจบนเหลอ ๕๔๒ ตน ไดดาเนนการใสปยวทยาศาสตร, กาจดวชพชรอบโคนตน และตดหญาแบบเปนผนปละ ๒ ครง

หนาเลยบในแปลงชา หนาเลยบในแปลงพทราจน

๓. ตาว ดาเนนการปลกรวบรวมในแปลงพชมะเกยง และปลกรวบรวมในพนท รวมพนทปลกทงหมด ๘๐ ไร ในป ๒๕๕๓ พบวาตาวปจจบนเหลอ ๕๑๒ ตน ไดดาเนนการใสปยวทยาศาสตร,กาจดวชพชรอบโคนตน และตดหญาแบบเปนผนปละ ๒ ครง

ภาพแปลงพนธกรรมตาวในพนท อพ.สธ.วาว

๔. พทราจน พนทปลกรกษาทงหมด ประมาณ ๔๐ ไรในปจจบนการดาเนนการแผวถางหญาในแปลงปลกเปนผน พรวนดนกาจดวชพชรอบโคนตนและนาหญาแหงคลมรอบตนเพอเพมความชนใหกบตนพทราจน ปจจบนพบวาตนพนธกรรมพทราจนมอตราการเจรญเตบโตชามากประกอบกบพนทปลกรกษาเปนหนขาดแคลนแหลงนาในฤดแลง ปจจบนมการเกบบนทกการเจรญเตบโต ๖ ครง/เดอน ในป ๒๕๕๓ พบพนธกรรมพทราจนเหลออยทงหมด ๓๑๓ ตน สาเหตการตายเนองจากขาดแคลนแหลงนาในชวงฤดแลง

๘๕

ภาพการกาจดวชพชรอบโคนตนพทราจน

๕. หวาย ดาเนนการปลกรกษาไวตามสภาพพนทของศนยบรการฯ (วาว) โดยการปลกแซมไวในแปลง

มะเกยงตามทมไมปาขนอยเพอใหตนหวายสามารถไตขนไดและไดนาไปปลกในพนทพทธอทยานภายในศนยบรการฯ (วาว) บางสวนเนองจากมไมปาขนอยมากและตนพนธกรรมพชหวายสามารถทจะไตขนได จากการศกษาพบวาตนพนธกรรมพชหวายมการเจรญเตบโตปานกลาง ปจจบนมจานวน ๔๐๖ ตน

สภาพแปลงพนธกรรมหวายและการกาจดวชพชรอบโคนตน

๘๖

๖. มะกอกโอลฟ ดาเนนการปลกในพนท ๑ ไร ปจจบนยงคงมเหลอ ๑ ชนด ๑ สายพนธ จานวน ๗ ตน ปญหาท

เกดขนคอมใบรวง เกดโรครากเนา ทาใหใบแหงตาย จงตองมการตดแตงกงเปนระยะ ๆ สงผลใหตนไมไมเจรญเตบโตเทาทควร ปจจบนการดแลรกษาโดยการพรวนดนกาจดวชพชรอบรอบโคนตนตดแผวถางหญาในแปลงใหนา สปดาหละ ๑-๒ ครง และใสปย

สภาพตนมะกอกโอลฟพนท อพ.สธ. วาว

ตารางสรปพนธกรรมพชทปลกในศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย (วาว)

ลาดบท

ชอพช ชนด พนท/ไร จานวน (ตน)

จานวนตนพนธกรรม ในปจจบน

๑ มะเกยง ๑ ๕๐ ๑,๒๓๐ ๘๖๓ ๒ ตาว ๑ ๓๐ ๖๔๑ ๕๑๒ ๓ หนาเลยบ ๑ ๔๐ ๕๔๙ ๕๔๒ ๔ พทราจน ๑ ๔๐ ๓๑๓ ๓๑๓ ๕ หวาย ๑ ๒๐ ๔๑๔ ๔๐๖ ๖ มะกอกโอลฟ ๑ ๑ ๗ ๗

รวม ๖ ๑๘๑ ๓,๑๕๔ ๒,๖๔๓

๓.๑.๒ พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย และพนทสวนรกขชาต เกาะแสมสาร อ.สตหบ จ.ชลบร ดาเนนการโดย เจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ.เกาะแสมสาร ในป ๒๕๕๓ ไดมการดาเนนงานปลกพรรณไมเพมเตมในพนทแปลงศกษาทดลองปลกปาชายเลนเกาะแสมสาร และดแลแปลงรวบรวมพนธกรรมพชเดมในสวนพนทสวนพฤกษศาสตรเกาะและทะเลไทยและพนทสวนรกขชาต จานวน ๒๖ วงศ ๔๑ ชนด ๒๔๔ ตน ดงน๑. พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย (บนเกาะแสมสาร) จานวน ๒๖ วงศ ๔๑ ชนด ๒๔๔ ตน ๒. บรเวณแนวขอบถนนดานซายตงแตบรเวณปายโครงการถงสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย

จานวน ๒ วงศ ๒ ชนด ๑๑๗ ตน ๓. บรเวณแนวขอบถนนดานขวา ตงแตบรเวณปายโครงการ ถงเสนทางเสดจพระราชดาเนน

จานวน ๒ วงศ ๒ ชนด ๖๐ ตน๔. บรเวณสวนรกขชาตเกาะแสมสาร จานวน ๑๒ วงศ ๑๘ ชนด ๗๗ ตน ๕. บรเวณหาดลกลม บนเกาะแสมสาร จานวน ๒ ชนด ๑๖๐ ตน ๑๔ ผล๖. บรเวณหาดดานหนาเกาะแรด จานวน ๒๕ วงศ ๔๙ ชนด ๔๔๓ ตน

๘๗

การดาเนนงานบรเวณพนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย และพนทสวนรกขชาต เกาะแสมสาร

๓.๑.๓ พนทเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร ดาเนนการโดย เจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ. เกาะแสมสาร

ในป ๒๕๕๓ ปลกพนธกรรมพชเพมเตมบรเวณลานกจกรรมพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย จานวน ๑ วงศ ๑ ชนด ๙ ตน

๓.๑.๔ ศนยอนรกษพนธกรรมพช โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

ดาเนนการโดยเจาหนาท อพ.สธ. ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯคลองไผ๑. งานดแลปรบปรงสถานทและแปลงไมดอกไมประดบ

พนท ๑๕ ไร รวมพรรณไมทขยายพนธและเปลยนถายถง รวม ๕๓ ชนด รวม ๒,๑๖๘ ตน, ๒,๖๖๐ ถง ๔๓ เมลด ไดแก เกลดแกว, เทยนฝรง, ปตตาเวย, มานบาหล และ ตาลฟา เปนตน

๒.สวนสมนไพร พนท ๘ ไร มการปลกเพมเตมซอมแซมพรรณไมภายในสวนสมนไพร จนปจจบน

ขยายพรรณไมสมนไพร รวม ๑๖ ชนด รวม ๕๐ ตน, ๑,๐๘๐ ถง ๑ กระถาง ไดแก คางคาวดา, หญาหนวดแมว, ผกชชาง, วานนกคม และ ทดนางช เปนตน

๓. สวนไมยอมสธรรมชาต พนท ๘ ไร ปจจบนมพรรณไมยอมส จานวนพรรณไมยอมสธรรมชาตจานวน ๔๐ ชนด

๓,๔๘๙ ตน ไดแก เทยนทอง, เขมอนเดย, สนมงกร และ หมากนวล เปนตน

๘๘

บรเวณสถานทรวบรวมไมดอกไมประดบ

๔. สวนพฤกษศาสตรคลองไผ

สวนพฤกษศาสตรคลองไผ ตงอยภายในพนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯคลองไผ อ.สควจ.นครราชสมา มเนอท ๑๖ ไร ในป ๒๕๕๓ ไดดาเนนการปรบปรงผงปลกพนธไมในสวนพฤกษศาสตร คลองไผ เพอใหตนพนธกรรมพชแตละวงศ เหมาะสมกบพนท โดยปจจบนปลกรวบรวม ตนพนธกรรมพช ๑๔๘ ชนด ๓๕๗ ตน ๑ กอ ๓๗ วงศ

๘๙

แผนผงปลกพนธไม

ปรบปรงภมทศนบรเวณสวนพฤกษศาสตร

๕. งานดแลเรอนเพาะชาพนธกรรมกลวยไม ณ โรงเรอนเพาะชา พนท ๑ ไร (๒ โรงเรอน อาคารเพาะชา ๑ หลง)

๕.๑ งานลกไมทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ กลวยไม, เฟน (ชายผาสดา) จานวน ๓๗ ชนด ๑๒๕ รหส ๒,๘๘๗ ขวด

ลกษณะพนทและสภาพกลวยไมในบรเวณโรงเรอนเพาะชากลวยไม

๙๐

ลกไมชายผาสดา ลกผสมเอองปากนกแกว

กระชายศรสยาม เสอดาวนอย

๕.๒ กลวยไมทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอในหองปฏบตการ รบจาก อพ.สธ.สวนจตรลดาเปนพชกลวยไม ๔๙ ชนด จานวน ๑,๔๙๘ ขวด

๙๑

ชายผาสดา

การเอากลวยไมออกจากขวด,ลาง,ปลกคดแยกตามชนด

ฟามย

เอองสามปอยขนตาล อวนวลจนทร

๖. แปลงรวบรวมผกพนเมองดาเนนการในพนท ๓ ไร จานวน ๒ แปลง แปลงผกพนเมองแปลงท ๑ พนท ๑.๕ ไร

แบงโซนปลกพชจานวน ๑๘ โซนตามเสนทางเดน มพชในพนท จานวน ๑๑๗ ชนด มอกจานวนหนงทพกตวและตองยายปลกลงถงกระถางเพอใหเหมาะกบการเจรญเตบโต

๙๒

ตดปายชอประจาตนพรอมรป ดแลตดหญาในแปลง

รวบรวมปลกเปนไมกระถาง ปลกพชตามฤดกาล

๙๓

๗. แปลงปลกสรางปา ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. ปจจบนมพรรณไมในแปลงปลกสรางปาในแบบตาง ๆ ดงตาราง พรรณไมในแปลงปาดบแลง

ไดแกเชน มะกลาตน, ยางนา, ยางปาย, พะยอม และ ตะเคยนทอง ฯลฯ พรรณไมในแปลงปลกสรางปาเบญจพรรณไดแก เชน สก, เสยวใหญ, สมอพเภก, ตะครอหนาม, ประดปา, มะคาโมง และ ไมแดง ฯลฯ นอกจากนนในปงบประมาณ ๒๕๕๓ มการปลกสรางปาเตงรงและปาดบชนดงในตารางขางลาง

ดานบนแปลงปลกสรางปาดบชน

จานวน แปลง ปทปลก ตน เมลด หว เหงา

จานวนพรรณไม

ปาดบแลง ๘ ไร

๒๕๕๓ ๖๗๖ - - ๘ กอ ๑๔ ชนด ๑๔ รหส

ปาเบญจพรรณ ๑๐ ไร

๒๕๕๓ ๓๓๗ - - ๑๘ กอ ๑๑ ชนด ๑๑ รหส

ปาเตงรง ๑๐ ไร

๒๕๕๓ ๔๔ - - - ๒ ชนด

ปาดบชน ๑๐ ไร

๒๕๕๓ ๗๓๗ - ๕๒ ๕๐๘ ๑๑ ชนด

ตารางแสดงจานวนพรรณไมทปลกในแปลงปลกสรางปาตาง ๆ

๙๔

เอองหกสภาพพนททวไปและพรรณไม ในแปลงปลกสรางปาเบญจพรรณ ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ.คลองไผ จ.นครราชสมา

๙๕

๘. แปลงไมผล ไดแก

ชนด พช พนท (ไร) จานวน (ตน) ๑ ลาไย ๒.๕ ๑๑๖ ๒ ลนจ ๑.๕ ๔๙ ๓ ชมพ ๑ ๒๒ ๔ มะขามหวาน ๒ ๔๔ ๕ มะมวงเขยวเสวย ๑ ๑๗ ๖ ตะขบปา ๑ ๒๐ ๗ มะตม ๘๑.๕ ๙,๒๐๖

แปลงลาไยทตดดอก ลาไยทกสายพนธใหผลผลต

ดาเนนการตอนกงลนจ ถางหญาแปลงไมผลพนท

๙๖

๙. งานเพาะเลยงเนอเยอพช อพ.สธ. คลองไผ ๙.๑ การเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอพช สารเคมทมอยในหองปฏบตสามารถใชเตรยมอาหารไดทกสตร และอาหารหลงจากผานการนงฆาเชอแลวไมพบการปนเปอนแตอยางใด โดยในชวง ๑ ตลาคม ๒๕๕๒ – ๒๐ กนยายน ๒๕๕๓ มการเตรยมอาหารทงสนดงน

เตรยมอาหาร สตร VW ปรมาตร ๓๓๖ ลตร เตรยมอาหาร สตร MS ปรมาตร ๑,๗๗๔.๕ ลตร เตรยมอาหาร สตร WPM ปรมาตร ๒.๕ ลตร

๙.๒ การขยายพนธพชดวยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช กลวยไม จานวน ๙,๖๒๗ ขวด กลมพชสมนไพร ๑๙๙ ขวด กลมไมผล ๒๐๖ ขวด กลมพชอนๆ ๙๙,๓๑๖ ขวด

๙.๓ การสงพชออกปลกรกษาในโรงเรอน อพ.สธ. คลองไผ

สงกลวยไมรหส SYKW๐๐๐๕๐๙ ใหเรอนกลวยไม จานวน ๕๓ ขวด สงออกปลกทเรอนเพาะชาเนอเยอ จานวน ๑๐,๕๖๘ ตน ไดแก กฤษณา, ฤาษผสม,

ขมนออย, สบปะรด และ มวงเทพรตน เปนตน

ภาพการยายปลกมวงเทพรตนจากการเพาะเลยงเนอเยอ

๙๗

๓.๑.๕ งานปลกพนธกรรมพชภาคใต จงหวดชมพรดาเนนการโดยเจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ. ภาคใต

พนทรบมอบหมาย ๓๕ ไร อาเภอทาแซะ จ.ชมพร โดยม แปลงปลกรกษาทรบผดชอบ ๓ แปลงท ๑,๒ และ ๖ จานวน ๓๖ ชนด ๒,๖๖๗ ตน ไดแก จนผา,บวสวรรค,ไมประดบโกศล,ชะอม และ ผกเหลยง เปนตน รวมทงดาเนนการขดขมนชนจานวน ๓๕๐ กโลกรม และวานชกมดลก ๒๐๐ หว เพอรอขยายพนธกรรม

สภาพบรเวณแปลงปลกพนธกรรมพช ณ พนท อพ.สธ. จงหวดชมพร

๙๘

๓.๑.๖ พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบรดาเนนการโดยเจาหนาทฝายวชาการ อพ.สธ.ตามทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดมพระราชกระแสในการรบ

พนทศนยวจยสงแวดลอมกรมโรงงานอตสาหกรรม อ.วงมวง จ.สระบร เพอนามาใชประโยชนในกจกรรมของอพ.สธ. จานวน ๕๐๐ ไร โดยมแผนการใชประโยชนในพนทดงกลาว รวมกบสานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทราย กระทรวงอตสาหกรรม ซงจะดาเนนการปลกรวบรวมและอนรกษพนธกรรมพชไมปา พชสมนไพร งานวจยพชพลงงานและไมยอมสธรรมชาต และปลกอนรกษพนธออย ประมาณ ๑,๐๐๐ สายพนธ โดยในป ๒๕๕๓ ไดดาเนนการปรบปรงพนท จดทาแหลงนา มงานดแลรกษาพรรณพชทปลกในพนทอพ.สธ.วงมวง เชน การกาจดวชพช, การฉดนาหมกชวภาพสตรตางๆ, การทาฝายกนชะลอการไหลของนาซมออกดานนอกอางเกบนาเพอนามาใชในพนท และการผลตฮอรโมน ปยอนทรยชวภาพตางๆ เปนตนนอกจากนนมงาน ตอนรบประชาสมพนธ หนวยงาน บคคลทวไป เขาเยยมชมการดาเนนงานในพนทฯ รวมทงมการทดลองปลกพรรณพชตางๆ ดงน๑. มนสาปะหลง ถวลสง มนเทศ ขาวฟางพนธลกผสมสแดง ๓๗ ไร๒. ปลกพรรณไมมาเพาะปลกเพมเตมในพนท รวม ๔๑ ชนด ๓,๖๘๕ ตน ไดแก ลลาวด, ชะอม, ราเพย, เฟองฟา, หมากเขยว, ดวประดบ และ หกระจง เปนตน

กจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช ณ พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

๙๙

การปฏบตงานกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช ณ พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

๓.๑.๗ พนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรคดาเนนการโดยเจาหนาท อพ.สธ.โดยในป ๒๕๕๓ ไดดาเนนการปรบปรงพนท รวมทงมการทดลองปลกพรรณพชตางๆ

ดงน๑. รบพนธกรรมพชจากสถานทตางๆ จานวน ๒๖ ชนด ๗ รหส ๑,๒๗๗ ตน ๒๓๐ กงตอน ๓๐๐ ทอนพนธ และปลกรวบรวมในพนท๒. ดาเนนการการขยายพนธพชโดยวธตางๆ จานวน ๑๓ ชนด ๑๘,๕๔๒ ถง๓.ใชรถไถตดตงผานบกเบกทาการไถกลบวชพช และปอเทองในทวางระหวางแถวปลกมะมวงในพนทแปลงปลกแปลง จานวน ๑๔ แปลง ๔. ใชรถไถตดตงเครองตดหญา ทาการตดหญาบนถนนภายในพนทแปลงปลกพนธกรรมพชระยะทาง ๒,๗๐๐ เมตร จานวน ๖ ครง๕. ทาการปลกซอมผกหวานบาน ทปลกในทวางระหวางแถวปลกมะมวง ในแปลงปลก D จานวน ๗๐๐ ตน๖. ทาการปลกมนสาปะหลง และออยในทวางระหวางแถวปลกมะมวงในแปลง D๗. ทาการปลกพนธกรรมลงในพนทแปลงปลก ดงน

- ทาการปลกตนจามจร ในแปลงปลกปา จานวน ๑๕ ตน- ทาการปลกสาเก รมบอเกบนาท ๔ จานวน ๗ ตน - ทาการปลกซอมมะมวงมหาชนกในแปลงปลก K จานวน ๑๖ ตน- ทาการปลกขมนทองลงในทวางระหวาแถวปลกมะมวงในแปลงปลก D โดยปลกขนานแนว

ปลกมะมวงเปนแถวค ระยะหางระหวางแถว ๑.๕ X ๐.๓๐ เมตร จานวน ๒ บลอกๆละ ๒ แถว พนท ๓๒๔ ตารางเมตร

๑๐๐

๑๐๑

๓.๒ พนทตางๆ ทวประเทศของหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร โดยทไมมเจาหนาทของ อพ.สธ. ไปปฏบตงาน แตหนวยงานนนๆ ดแลและปฏบตงานเอง (รายละเอยดดงในตารางท ๓)

ตารางท ๓ งานปลกรกษาพนธกรรมพช หนวยงานรบผดชอบ พนทปลกรกษาพนธกรรมพช

พนทเปาหมาย จานวนพนธกรรมทปลก / ดแลรกษา

๑. โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ (อพ.สธ.)

- ธนาคารพชพรรณ

- ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ คลองไผ

อ.สคว จ.นครราชสมา

เกบรกษาเมลด และสงไปปลกยงทตาง ๆ ๑. เกบในหองเยน ๑๗๙,๑๐๗ เมลด จานวน ๘๐๖ รหส (จานวนลดนอยลงเนองจากจากการตรวจสอบเมลดพนธบางสวนหมดอาย) เกบรกษาโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช ๑ . งานเกบรกษาพน ธกรรมพชโดยว ธการเพาะเลยงเนอเยอพชระยะสน ในสภาพปลอดเชอประมาณ ๒ ชนด จานวน ๑,๓๘๐ ขวด ๒. งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะปานกลาง ประมาณ ๑๐๐ ชนด รวมท งหมด จานวน ๑๑๗,๘๒๖ ขวด ๓. การเกบรกษาพนธกรรมพชระยะยาว (ในถงไนโตรเจนเหลว-๑๙๖ องศาเซลเซยส)มการเกบรกษาพนธกรรมกลวยไม ๑๐ ชนด ไดแก เอองกหลาบ,เอองแปรงสฟน, เอองเงน, เอองหางกระดง และ เขาแกะ เปนตน ๔. เกบรกษาในเรอนเพาะชา ๑๖ ชนด จานวนประมาณ ๑๐,๐๐๐ ตน ๕. สงพชออกปลกรกษาใหศนย อพ.สธ.คลองไผ เปนพชกลวยไม ๔๙ ชนด จานวน ๑,๔๙๘ ขวด ๖. การเกบรกษาดเอนเอพชทเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอในอพ.สธ. ไดแก งา ๘ ตวอยาง, มะเกยง ๘๕ ตวอยาง, สก ๑๓ ตวอยาง, หมอน ๖ ตวอยาง (๒ สายพนธ), สมโอและพชตระกลสมอนๆ ๕๐ ตวอยาง, วานชกมดลก ๑๐ ตวอยาง, เงาะและทเรยน ๖ ตวอยาง (ตวอยางจากสราษฎรธาน) และกลวยไมเหลองจนทบรณ ๓๓ ตวอยาง เกบรกษาโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช ๑.งานเกบรกษาพนธกรรมพชโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพชระยะสน ในสภาพปลอดเชอพชกลวยไม จานวน ๙,๖๒๗ ขวด กลมพชสมนไพร ๑๙๙ ขวด กลมไมผล ๒๐๖ ขวด กลมพชอนๆ ๙๙,๓๑๖ ขวด ๒. สงพชตางๆ ออกปลกดงน - สงกลวยไมรหส SYKW๐๐๐๕๐๙ ใหเรอนกลวยไม จานวน ๕๓ ขวด - สงออกปลกทเรอนเพาะชาเนอเยอ จานวน ๑๐,๕๖๘ ตน ไดแก กฤษณา, ฤาษผสม, ขมนออย, สบปะรด และ มวงเทพรตน เปนตน งานดแลปรบปรงสถานทและแปลงไมดอกไมประดบ พนท ๑๕ ไร รวมพรรณไมทขยายพนธและ

๑๐๒

เปลยนถายถง รวม ๕๓ ชนด รวม ๒,๑๖๘ ตน, ๒,๖๖๐ ถง ๔๓ เมลด พรรณไมในแปลงสวนสมนไพร พนท ๘ ไร ขยายพรรณไมสมนไพร รวม ๑๖ ชนด รวม ๕๐ ตน, ๑,๐๘๐ ถง ๑ กระถาง พรรณไมในสวนไมยอมสธรรมชาต พนท ๘ ไร จานวนพรรณไมยอมสธรรมชาตจานวน ๔๐ ชนด ๓,๔๘๙ ตน พรรณไมในแปลงสวนพฤกษศาสตรคลองไผ พนท ๑๕ ไร จานวนพรรณไม ๓๗ วงศ, ๑๔๘ ชนด, ๓๕๗ ตน, ๑ กอ ด แ ล เ ร อน เพาะ ช า พน ธ ก ร รมกล ว ย ไ ม ณ โรงเรอนเพาะชา พนท ๑ ไร (๒ โรงเรอน อาคารเพาะชา ๑ หลง) ๑. งานลกไมทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ กลวยไม, เฟน (ชายผาสดา) จานวน ๓๗ ชนด ๑๒๕ รหส ๒,๘๘๗ ขวด ๒. กลวยไมทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอในหองปฏบตการทสงมาจากอพ.สธ.สวนจตรลดา เปนพชกลวยไม ๔๙ ชนด จานวน ๑,๔๙๘ ขวด ๓. ปลกรวบรวมพนธกรรมทไดรบจากเจาหนาทอพ.สธ.ทไดจากการสารวจจานวน ๒๖ ชนด ๔๗ รหส ๑๑๒ ตน/กอ พรรณไมในแปลงรวบรวมผกพนเมอง พนท ๓ ไร จานวน ๒ แปลง แปลงผกพนเมองแปลงท ๑ พนท ๑.๕ ไร แบงโซนปลกพชจานวน ๑๘ โซนตามเสนทางเดน มพชในพนท จานวน ๑๑๗ ชนด มอกจานวนหนงทพกตวและตองยายปลกลงถงกระถางเพอใหเหมาะกบการเจรญเตบโต พรรณไมในแปลงปลกสรางปาตางๆ พรรณไมในแปลงปลกสรางปาดบแลง พนท ๘ ไร จานวนพรรณไม ๑๔ ชนด ๑๔ รหส ๖๗๖ ตน ๘ กอ พรรณไมในแปลงปลกสรางปาเบญจพรรณ พนท ๑๐ ไร จานวนพรรณไม ๑๑ ชนด ๑๑ รหส๓๓๗ ตน ๑๘ กอ พรรณไมในแปลงปลกสรางปาดบชน พนท ๑๐ ไร จานวนพรรณไม ๑๑ ชนด ๗๓๗ ตน ๕๒ หว ๕๐๘ เหงา พรรณไมในแปลงปลกสรางปาเตงรง พนท ๑๐ ไร จานวนพรรณไม ๒ ชนด ๔๔ ตน แปลงไมผล ไดดาเนนการดแลรกษาไมผลในพนทดงตอไปน - ลาไย ๕ สายพนธ พนท ๒.๕ ไร จานวน ๑๑๖ ตน - ลนจ ๒ สายพนธ พนท ๑.๕ ไร จานวน ๔๙ ตน - ชมพ พนท ๑ ไร จานวน ๒๒ ตน - มะขามหวาน พนท ๒ ไร จานวน ๔๔ ตน - มะมวงเขยวเสวย พนท ๑ ไร จานวน ๑๗ ตน

๑๐๓

- ตะขบปา พนท ๑ ไร จานวน ๒๐ ตน - หมอนรวบรวมพนธ จานวน ๕๙๖ ตน แปลงมะตมทศนยฯคลองไผ แปลงท ๑ พนท ๕.๐ ไร จานวน ๕๐๐ ตน แปลงท ๒ พนท๒๒.๐ ไร จานวน ๒,๐๕๐ ตน แปลงท ๓ พนท ๖.๐ ไร จานวน ๑,๐๐๖ ตน แปลงท ๔ พนท ๑๙.๐ไร จานวน ๑,๘๐๐ ตน แปลงท ๕ พนท ๑๘.๐ไร จานวน ๒,๐๐๐ ตน แปลงท ๖ พนท ๗.๕ไร จานวน ๑,๒๐๐ ตน แปลงท ๗ พนท ๒.๐ไร จานวน ๓๕๐ ตน แปลงท ๘ พนท ๒.๐ไร จานวน ๓๐๐ ตน รวมพนท ๘๑.๕ ไร จานวนมะตม ๙,๒๐๖ ตน ความสงเฉลย ๖ เมตร

- พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการผลตเชยงราย (วาว) จ.เชยงราย

๑. มะเกยง ๘๖๓ ตน พนท ๕๐ ไร ๒. พทราจน ๓๑๓ ตน พนท ๔๐ ไร ๓. พชตาว ๕๑๒ ตน พนท ๓๐ ไร ๔. พชหวาย ๔๐๖ ตน พนท ๒๐ ไร ๕. พชหนาเลยบ ๕๔๒ ตน พนท ๔๐ ไร ๖. มะกอกโอลฟ ดาเนนการปลก ๑ ชนด จานวน ๗ ตน

- โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ อ.ทาแซะ จ.ชมพร พนท ๓๐ ไร

งานเพาะขยายพนธไม ในพนทแปลงปลกรกษาท ๑,๒ และ ๖ จานวน ๓๖ ชนด ๒,๖๖๗ ตน ไดแก จนผา, บวสวรรค, ไมประดบโกศล,ชะอม และ ผกเหลยง เปนตน

- พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย และพนทสวนรกขชาต เกาะแสมสาร อาเภอสตหบ จงหวดชลบร (เปนงาน อพ.สธ.-ทร. ทปฏบตโดยเจาหนาท อพ.สธ.) - พนทเขาหมาจอ อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

๑. พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย จานวน ๒๖ วงศ ๔๑ ชนด ๒๔๔ ตน ๒. บรเวณแนวขอบถนนดานซายตงแตบรเวณปายโครงการถงสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย จานวน ๒ วงศ ๒ ชนด ๑๑๗ ตน ๓. บรเวณแนวขอบถนนดานขวา ตงแตบรเวณปายโครงการ ถงเสนทางเสดจพระราชดาเนน จานวน ๒ วงศ ๒ ชนด ๖๐ ตน ๔ . ปลกรวบรวมบรเวณสวนรกขชาต เกาะแสมสาร จานวน ๑๒ วงศ ๑๘ ชนด ๗๗ ตน ๕ . ปลกรวบรวมบร เวณหาดลกลม บนเกาะแสมสาร จานวน ๒ ชนด ๑๖๐ ตน ๑๔ ผล ๖. ปลกรวบรวม บรเวณหาดดานหนาเกาะแรด จานวน ๒๕ วงศ ๔๙ ชนด ๔๔๓ ตน ๗. บรเวณลานกจกรรมพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย จานวน ๑ วงศ ๑ ชนด ๙ ตน

- พนทอพ.สธ. อาเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค

๑. รบพนธกรรมพชจากสถานทตางๆ จานวน ๒๖ ชนด ๗ รหส ๑,๒๗๗ ตน ๒๓๐ กงตอน ๓๐๐ ทอนพนธ และปลกรวบรวมในพนท ๒. ดาเนนการการขยายพนธพชโดยวธตางๆ จานวน ๑๓ ชนด ๑๘,๕๔๒ ถง ๓.ใชรถไถตดตงผานบกเบกทาการไถกลบวชพช และปอเทองในทวางระหวางแถวปลกมะมวงในพนทแปลงปลกแปลง จานวน ๑๔ แปลง ๔. ใชรถไถตดตงเครองตดหญา ทาการตดหญาบนถนนภายในพนทแปลงปลกพนธกรรมพชระยะทาง ๒,๗๐๐ เมตร จานวน ๖ ครง

๑๐๔

๕. ทาการปลกซอมผกหวานบาน ทปลกในทวางระหวางแถวปลกมะมวง ในแปลงปลก D จานวน ๗๐๐ ตน ๖. ทาการปลกมนสาปะหลง และออยในทวางระหวางแถวปลกมะมวงในแปลง D ๗. ทาการปลกพนธกรรมลงในพนทแปลงปลก ดงน - ทาการปลกตนจามจร ในแปลงปลกปา จานวน ๑๕ ตน - ทาการปลกสาเก รมบอเกบนาท ๔ จานวน ๗ ตน - ทาการปลกซอมมะมวงมหาชนกในแปลงปลก K จานวน ๑๖ ตน - ทาการปลกขมนทองลงในทวางระหวาแถวปลกมะมวงในแปลงปลก D โดยปลกขนานแนวปลกมะมวงเปนแถวค ระยะหางระหวางแถว ๑.๕ X ๐.๓๐ เมตร จานวน ๒ บลอกๆละ ๒ แถว พนท ๓๒๔ ตารางเมตร

๒. กองทพเรอ

- พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย และพนทสวนรกขชาต เกาะแสมสาร จงหวดชลบร (เปนงานอพ.สธ.-ทร. ทปฏบตโดยเจาหนาท อพ.สธ.) - พนทเขาหมาจอ จงหวดชลบร

แผนพฒนาสวนจดแสดงพชพรรณเกาะทะเลไทย (บนเกาะแสมสาร) ปงบประมาณ ๒๕๕๓ ๑. ทาโรงเรอนปลกกลวยไม ขนาด ๑๒ x ๔๘ เมตร ๒. ทาโรงเรอนปลกไมอวบนาบนเกาะแสมสาร ขนาด ๑๒ x ๔๘ เมตร ๓. ทาโรงเรอนปลกไมกลมเฟรน บนเกาะแสมสาร ขนาด ๑๒ x ๔๘ เมตร ๔. ทาโรงเรอนปลกไมหวบนเกาะแสมสาร ขนาด ๑๒ x ๔๘ เมตร ๕. ปลกพรรณไมปาชายหาด จากทาเรอเกาะแสมสารถงหาดเทยน ๖. จดทาปายชอพรรณไม ๗๐๐ ปาย ปลกรวบรวมรกษาตนพนธกรรมพชเพมเตมบรเวณพนทตางๆ ดงน ๑. พนทรมถนนดานซายของปายโครงการ ฯ ถงบรเวณสามแยกสวนพฤกษศาสตรและสวนรกขชาต จานวน ๒ ชนด ๖๓ ตน ๒. บรเวณหาดลกลม จานวน ๑ ชนด ๑๖๐ ตน ๑ ชนด ๓.บรเวณสวนพฤกษศาสตรเกาะและทะเลไทย จานวน ๙ ชนด ๔๕ ตน

๓. หนวยบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการทหารสงสด

- พนทรบผดชอบของกองการเกษตร และสหกรณสานกงานทหารพฒนา

- ดาเนนการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไมปา โดยการเพาะจากเมลดในอาหารวน จานวน ๖ สายพนธ รวม ๙๒ ขวด และนาตนกลาออนกลวยไมปาเ ขาหองปฏ บตการปลอดเ ชอเ พอทาการเพาะเลยงจานวน ๑๘ สายพนธ รวม ๓,๐๗๒ ขวด - นาตนกลากลวยไม ปาท เจรญเตบโตพรอมออกมาอนบาลในเรอนเพาะชา จานวน ๑๙ สายพนธ รวม ๑,๕๕๓ กระถาง - ดาเนนการเพาะชากลาไมทเกบรวบรวมในพนทอพ.สธ. เชน มะคาโมง, สกทอง, ราชพฤกษ และ

๑๐๕

หวาปา เปนตน - งานปรบปรงศนยการเรยนร โดยดาเนนการปรบปรงทางเดนเทาในศนยการศกษาเรยนร รวมทงหาพนธพชทหายากและใกลสญพนธปลกรวบรวมไวเพอเปนแหลงอนรกษ และศกษาเรยนรพนธกรรมพชในพนทภาคตะวนตก

๔. กองบญชาการตารวจตระเวน ชายแดน สานกงานตารวจแหงชาต

- พนทรบผดชอบของกองบญชาการตารวจตระเวนชายแดน สานกงานตารวจแหงชาต

ปลกรกษาพนธกรรมพช รวมพรรณพช จานวน ๖,๔๖๐ ชนด ๔๘๒,๓๐๕ ตน

๕. กรมวชาการเกษตร

๑. สานกวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ ๒. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรลาปาง ๓. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรแพร ๔. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรตาก ๕. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรทสงเพชรบรณ ๖. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรหนองคาย ๗. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรทสงเลย ๘. ศนยวจยพชสวนศรสะเกษ ๙. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรเพชรบร ๑๐. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรกาญจนบร ๑๑. ศนยวจยพชไรชยนาท ๑๒. ศนยวจยพชสวนชมพร ๑๓. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรภเกต ๑๔. ศนยวจยพชสวนตรง ๑๕. ศนยวจยและพฒนาการเกษตรยะลา

- รวบรวมและเกบรกษาเชอพนธเหดประมาณ ๓๕ ชนด ไดแก เหดแชมปญอง ๑๒๑ สายพนธ, เหดหอม ๑๕๔ สายพนธ, เหดแครง ๗ สายพนธ, เหดหลนจอ ๒๒ สายพนธ เปนตน - พนท ๕ ไร (รวบรวมและศกษาพนธกรรมมะเกยง) - พนท ๒ ไร (รวบรวมพนธพชผกพนเมองจานวน ๑๖๕ ชนด) - พนท ๑๐ ไร (รวบรวมพนธพชผกพนเมอง ๔ ภาค จานวน ๒๕๐ ชนด) - ปลกตนมะกอกนามนจากกงทมอาย ๑ ป ๒ ป และ ๓ ป พรอมทงบนทกขอมลการเจรญเตบโต - พนท ๒๕ ไร (ปลกรกษาพนธกรรมมะเกยง ๓๐๐ ตน, ขนน ๑๐๐ ตน, กานา ๗๐ ตน และมะตม ๑๐๐ ตน) - ปลกรกษาพนธกรรมไมผล (ลนจ ๕ สายพนธ จานวน ๓๐๗ ตน) - ปลกพนธกรรมกานา ๑๙๖ ตน, แปะกวย ๒๒ ตน และ เกาลดจน ๒๗ ตน) - พนท ๒๕ ไร (ปลกรกษาพนธกรรมมะเกยง ๙๔๖ ตน) - ปลกรวบรวมพนธพชสมนไพรจานวน ๒๙๕ ชนด - ปลกรวบรวมพนธผกพนเมองจานวน ๑๘๓ ชนด - พนท ๑ ไร (ปลกรกษาพชอนรกษและพชทใกลจะสญพนธ เชน ปรง และ พลบพลงธาร เปนตน) - พนท ๒๐ ไร (ปลกรกษาพนธกรรมพชพนเมอง) - ปลกรกษาพนธกรรมพชสมนไพร ไดแก ปอสา, พญารากเดยว, ยานาง, ตะเคด, กระทอ, ลเภา, ตะโกนา, กระเชาสดา และ เปราะปา เปนตน - พนท ๕ ไร (รวบรวมและอนรกษพนธกรรมพชผกพนบาน จานวน ๕๑ ชนด) - ปลกรกษาพรรณไมพนเมองจานวน ๓๔ ชนด - พนท ๓๐ ไร (ปลกรกษาพนธกรรมพชท มประโยชนทางการเกษตรจานวน ๓๒๔ ชนด) - ปลกรกษาพนธกรรมผกพนเมองภาคใต จานวน๗๐ ชนด - พนท ๔ ไ ร (ปลกรวบรวมพน ธกรรมพชสมนไพร)

๑๐๖

-เพาะขยายพนธตนตะไครหอม ๑๐๐ ตน ,

ขมนชน ๑๐๐ ตน, ตนสมพนเมอง ๙๐ ตน และ ผกเหลยง ๓๐๐ ตน

๖. องคการสวนสตวในพระบรม ราชปถมภ

- สวนสตวเปดเขาเขยว จ.ชลบร - ดาเนนการปลกพนธไมและพชอาหารสตวจานวน ๑๐๓ ตน - ดาเนนการตดปายตนประดปา จานวน ๒๐ ปาย - ดาเนนการตดตงปายหามเกบของปาและหามลาสตว จานวน ๑๐ ปาย - ตดปายรอบสวนสตวจานวน ๕๔ ปาย

๗. องคการสวนพฤกษศาสตร - สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต

- ดาเนนการจดทาสวนรกขชาตในพนท ๕๐๐ ไร โดยรวบรวมกลมพชเมลดเปลอย จานวน ๙ วงศ, กลมพชมดอก, กลมพชเฟน, กลมวลยชาต, กลมพชสมนไพรและทางเดนธรรมชาต, กลมเศวตพมาน และกลมเรอนไมใหญ - งานสวนพฤกษชาต เปนพนทจดแสดงไมดอกไมประดบพนทดานหนาสวน - บรเวณสวนหน พนทโครงสรางเดมของพนทเปนหน จงไดนามาเปนองคประกอบหลกในการจดตกแตงในพนทเพอเพมความโดดเดน และตกแตงภมทศนโดยรอบพนท ใหมความเหมาะสมกลมกลน เพอใหไดบรรยากาศทเปนสวนหนทสวยงาม พรรณไมทใชเนนไมตงแตไมพม พชอวบนา พชทนแลง อาซาเลย พรอมปายสอความหมายของชนดพรรณไม - แปลงรวบรวมสมนไพร ประกอบดวยพนทประมาณ ๑๐ ไร ไดทาการจดปลก และจดแสดงตวอยางพชสมนไพร ประมาณ ๒๐๐ ชนด - โรงเรอนและเรอนรวบรวมพรรณไม เปนแหลงรวบรวมพนธไมเพอการขยายพนธและเปนแหลงผลตพรรณไม เพอใชประดบตกแตงในพนทและรองรบการจดแสดงในพนทตาง ๆ ภายในสวนฯ ซงประกอบดวยพนทประมาณ ๑๐ ไร เชน โรงเรอนไมดอก ไมประดบ ไมแขวน พชทนแลง กลวยไมลกผสม และโรงเรอนรวบรวมพนธกลวยไมไทย ซงปจจบนไดทาการรวบรวมกลวยไมไทยประมาณ ๓๕๐ ชนด - กลมอาคารเรอนกระจก เปนสถานทรวบรวมพรรณไมชนดตางๆ ทนามาจากทวประเทศมาจดปลกแสดงไวในโรงเรอน มอาคารเรอนกระจกขนาดตาง ๆ รวม ๑๒ โรง ภายในมการจดตกแตงพนทและปลกพนธไมตาง ๆ ใหคลายคลงกบลกษณทพชขนอยตามธรรมชาต - เรอนปาดบชน เปนเรอนกระจกขนาดใหญทสดจดแสดงไมปาดบชน สรางบรรยากาศภายในใหมความชนสง โดยความชนภายในควบคมดวยระบบละอองไอนาพนฝอยอตโนมต เพอใหภายในโรงเรอนมความชมชนสงทวทกจด นอกจากนยงมการตกแตงพนทเปนเขาและนาตกเพอเพมความหลากหลายของภมทศนและชวยกระจายความชมชนภายในอาคาร - เรอนไมนา ภายในมการจดแสดงไมนาและพช

๑๐๗

ชมนาชนดตาง ๆ โดยเนนพนธบวของไทยเปนหลกและเสรมดวยพนธไมนา ไมชมนาตาง ๆ และพชกนแมลง - เรอนกลวยไมและเฟน เปนการแสดงกลวยไมและเฟนโดยเนนกลวยไมไทยเปนหลก และพนลางเสรมดวยพชพวกเฟน และกลวยไมดน ซงในโรงเรอนมการตกแตงดวยนาตกเพอความสวยงามและทสาคญกเพอเพมความชมชนใหกบพชตางๆ ในโรงเรอน - เรอนพชทนแลง ภายในมการรวบรวมพชทนแลงวงศตางๆมาจดแสดงไวมากมาย Cactus & succulents กลมกระบองเพชรและกลมปานศรนารายณสวนใหญมการกระจายพนธในทวปแอฟรกาถงหมเกาะมาดากสการ และกลมสลดไดพบใน ทวปแอฟรกาและเอเชยเขตรอน - เรอนแสดงพรรณไมทวไป เปนโรงเรอนแบบเรยบงาย ดานขางบดวยแผนพลาสตกใส หลงคาเปนพลาสตกชนดพเศษ ยกเปดระบายอากาศได - เรอนรวมพรรณบว จดแสดงพรรณบวตางๆ โดยรวมพรรณบวเฉพาะของไทยและของเอเชย - เรอนแสดงสบปะรดส จดแสดงพนธไมในวงศสบปะรดทงกลมทอยบนดนและทเกาะอาศย - เรอนแสดงพชบอน จดแสดงพชวงศบอนนานาชนดทงกลมโดยเนนพชบอนทเปนไมประดบ - เรอนแสดงสมกง แสดงพชวงศสมกงนานาชนด - เรอนแสดงพชสมนไพรและเรอนไมหายาก จดแสดงพชสมนไพรของภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พรอมปายบอกชอสรรพคณ

๘. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

- สานกบรหารพนทอนรกษท ๔ (สราษฎรธาน) - สานกวจยการอนรกษปาไมและ พนธพช สานกงานหอพรรณไม

- สารวจเกบรวบรวมพนธปาลม ๓๐ ชนด - เพาะเลยงขยายพนธปาลมและดแลรกษากลาไม ๒,๐๐๐ กลา - ขดลอมพนธไม ๒๐๐ ตน - ปลกและบารงรกษาพนธไม ๓๐/๑ ชนด/แปลง - บนทก ขอมลต วอย างพรรณไมแหงพรอมภาพถาย จานวน ๑,๖๙๐ ตวอยาง

๙. กรมสงเสรมการเกษตร

- ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพ การเกษตร จ.ระยอง -ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตร จ.กระบ -ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตร จ.เชยงราย -ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดสราษฏรธานรวมกบจ.สราษฏรธาน ดาเนนงานพนทอพ.สธ.บานทงตาหนอน จ.สราษฎรธาน - ศนยสงเสรมและพฒนาการเกษตร จ.พษณโลก

๑. ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดระยอง (พชสวน) ดาเนนการรวบรวมดแลแปลงพนธไมผลทชนะการประกวดพชสวนพนธดในพนท ๗๐ ไร จานวน ๑๙ วงศ ๕๔ สกล งบประมาณ ๒๐,๐๐๐ บาท จดทาเวทชมชน ม.๖ ตาบลแมนาค อาเภอปลวกแดง จงหวดระยอง คนหาภมปญญาและการใชประโยชนจากพนธพชและทรพยากรในชมชน งบประมาณ ๓,๙๐๐ บาท ๒. ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดกระบ (พชสวน) ดาเนนการรวบรวมดแลแปลงพนธพชไมดอกไมประดบเมองรอน จานวน ๑๐๖ ชนด กลวยไมพนธพนเมอง จานวน ๔๘ สกล ๑๒๓ สายพนธ ใชงบปกตของศนยฯ จดทาเวทชมชนกลมผเกยวของกบกลวยไมพนธพนเมอง โดยการจดตงกลมอนรกษและเครอขาย

๑๐๘

เพอเพาะเลยงและขยายคนสปาและชมชน ประกอบดวย ภาคเอกชน ราชการ และประชาชนในชมชน หาแนวทางอนรกษกลวยไมทองถน งบประมาณ ๓,๙๐๐ บาท ๓. ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดสราษฏรธาน (พชสวน) รวมดาเนนการกบ อพ.สธ. ณ บานทงตาหนอน ตาบลคลองชะอน อาเภอพนม จงหวดสราษฏรธาน รวบรวมไมดอกไมประดบทองถนในพนท ๔ ไร เนนพนธพนเมอง เชน ดาหลา พชสกลขงขา สกลเฟรน ใชงบปกตของศนยฯ จดทาเวทชมชน ณ อาเภอพนม จงหวดสราษฎรธาน เพอหาแนวทางอนรกษและใชประโยชนจากพนธพช งบประมาณ ๓,๙๐๐ บาท ๔. ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดพษณโลก (พนธพชเพาะเลยง) ดาเนนการรวบรวมดแลพนธกลวยพระราชทาน จานวน 31 สายพนธ และพนธกลวยอน ๆ อก ๑๑๔ สายพนธ ศกษาทดลองสายพนธวานลา และอนรกษพนธใหม งบประมาณ ๕๘,๗๗๕ บาท จดทาเวทชมชน ณ ตาบลงวงาม อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก เพอหาแนวทางอนรกษและใชประโยชนจากพนธพชในชมชน งบประมาณ ๓,๙๐๐ บาท ๕. ศนยสงเสรมการเกษตรทสงจงหวดเชยงราย ดาเนนการรวบรวมดแลพนธไมผล พนธพชหายาก พชตระกลเฟรน จานวน ๖๐ วงศ พชทปาปกปกในพนทปาธรรมชาตของศนย พนท ๘๔ ไร ๒ งาน ใชงบปกตของศนย ๖. สานกงานเกษตรจงหวดชมพร ดาเนนการรวมกบ อพ.สธ. ในพนทอาเภอทาแซะ ดาเนนการรวบรวมดแลพนธไมผลพนธด ไมผลชนะการประกวด จดทาระบบนาในแปลงไมผล ปลกไมผลภาคใตเพมเตมในพนท ๑๖ ไร ๗. รวมจดนทรรศการในงานประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย ผนสวถใหม ในฐานไทย รวมจดนทรรศการในหวขอ “ภมปญญาไทย ผนสเศรษฐกจพอเพยง” ณ สวนสตวเปดเขาเขยว อาเภอศรราชา จงหวดชลบร

๑๐. กรมสงเสรมสหกรณ

- นคมสหกรณพนมและสานกงานเกษตรจงหวดสราษฎรธาน

- ดาเนนการปลกรวบรวมพชสมนไพรและเครองเทศในพนทแปลงท ๕ ไดแก ชมเหด,ควนน,สบดา,เหงอกปลาหมอ,ใบนาค,จนทรอนทร,หญาหนตน,งาชาง,องกาบ และ มหากาฬขาว เปนตน

๑๑. กรมพฒนาทดน

- อ.ไทรโยค จ.กาญจนบร ๔ ไร - อ.เมอง จ.ระนอง ๑๔ ไร - อ.ทายเหมอง จ.พงงา ๒ ไร - อ.พระพรหม จ.นครศรธรรมราช ๑๐ไร - อ.หลงสวน จ.ชมพร ๔ ไร - อ.อาวลก จ.กระบ ๑ ไร ๑ งาน - ทกสถานพฒนาทดนทวประเทศ ๖๙ จงหวด(จงหวดละ ๒ ไร) ๑๓๘ ไร

รอรบรายงานขอมลปจจบนจากหนวยงานทสนองพระราชดาร

๑๐๙

๑๒. กระทรวงอตสาหกรรม - พนทตาบลวงมวง อาเภอวงมวง

จงหวดสระบร จานวนพนทประมาณ ๑๕๐ ไร

รอรบรายงานขอมลปจจบนจากหนวยงานทสนองพระราชดาร

๑๓. การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ดาเนนการในพนทปลกรกษาภายในเขอน ๑๑ เขอน (เขอนภมพล, เขอนสรกต, เขอนศรนครนทร, เขอนวชราลงกรณ, เขอนรชชประภา, เขอนบางลาง, เขอนอบลรตน, เขอนสรนธร, เขอนจฬาภรณ, เขอนนาพง, เขอนหวยกมและโรงไฟฟาลาตะคอง)

เขอนภมพล ๑) สะสมพชสมนไพรในพนท ๑ ไร จานวน ๑๐ ชนด ประมาณ ๒๐๐ ตน เชนหญานางแดง ๒) ปลกตนสก จานวน ๔๙๙ ตน บรเวณแปลงปลกปาวงกระเจา เขอนศรนครนทร ๑) นาพนธไมหายากใหผบรหารปลกวนครบรอบเขอน (๑๕ มถนายน ๒๕๕๓) (พะยง-ชงชน-จนโอ-ตะเคยนทอง-มะคาโมง-สาละลงกา) รวมจานวน ๓๓ ตน เขอนวชราลงกรณ ๑) ปลกพชสมนไพรทองถน จานวน ๗ ชนด คอ ทงถอน ปอแดง กรวยปา หมเหมน ขเหลกเลอด แดง และแคหางคาง จานวน ๑๒๐ ตน เขอนรชชประภา ๑) ปลกพชทองถนภาคใตทหายาก และกาลงจะสญพนธ รวมจานวน ๑๔๒ ตน (ทเรยนพนเมองคลองแสง จานวน ๘๐ ตน ไผเฉยงรน จานวน ๒๒ ตน(กอ) จนทรกระพอ จานวน ๒๐ ตน ชมพมะเหมยว จานวน ๒๐ ตน) เขอนบางลาง ๑) นาสายพนธตนพชสมนไพรทองถนเหลานน เขาปลกรกษาในแปลงปลกรกษา พรอมจดทาทะเบยนพชพรรณไวใหสะดวกแกการศกษาคนควา จานวน ๑๐ ตน เขอนอบลรตน ๑) จดกจกรรมปลกตนไมในวาระครบรอบรฐพธเปดเขอนอบลรตน ๔๔ ป เมอวนท ๑๒มนาคม ๒๕๕๓ จานวน ๖๘ ตน ประกอบดวยตน กฤษณา ลาดวน ตะเคยนทอง แดง พกล สาละอนเดย ๒) จดเปนกจกรรมปลกตนยางนา เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในโอกาสมหามงคลบรมราชาภเษก ปท ๖๐ จานวน ๒๐๐ ตน เมอวนท ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ๓) จดหาและปลกบารงรกษาสมนไพรภาคอสาน จานวน ๑๕ ชนดๆละ ๑๐ ตน ไดดาเนนการบารงรกษาสวนสมนไพรประจาทกเดอน และไดดาเนนการจดกจกรรมปลกตนสมนไพรเพอการเรยนรและอนรกษ เมอวนท ๒๙ กนยายน ๒๕๕๓ จานวน ๑๕ ชนดๆ ละ ๑๐ ตน รวม ๑๕๐ ตน ๔) ไดทดลองนาพชสมนไพรทองถน จานวน ๒ ชนด ประกอบดวย ตนสมลม และตนโลดทะนงแดง มาปลกเมอวนท ๒๘ กนยายน ๒๕๕๓ จานวน ๓๐ ตน เขอนจฬาภรณ-หวยกม ๑) ปลกตนไมโครงการฟนฟสภาพปาสธรรมชาต

๑๑๐

และสงแวดลอมในพนทโครงการเขอนหวยกมจานวน ๑๕,๐๐๐ ตน (๒๐ ชนด) เขอนนาพง ๑) ปลกรกษาพนธหมากเมา (พชเดนในพนท) พนท ๑ ไร จานวน ๘๐ ตน ๒) ดแลบารงรกษาสวนสมนไพร,พชอาหารและสวนหมากเมา พนท ๓ ไร ประจาทกเดอน ๓) จดทาปายแสดงพนธไมรอบอาคารททาการจานวน ๕๐ ปาย ตดตงแลวเสรจ ๒๐ ปาย โรงไฟฟาลาตะคองชลภาวฒนา ๑) สบคนพรรณพชสมนไพรในทองถนและนามาปลกในแปลงปลกรกษาจานวน ๒๐ ชนด ๕๐ ตน ๒) จดทาปายขอมลพนธไม รวมพนธกรรมพชทงหมดจานวน ๑๓๕ ชนด ๑๖,๖๔๑ ตน

๑๔. องคการเภสชกรรม

พนทอาเภอหนองใหญ จ.ชลบร - การดาเนนงานโครงการสวนสมนไพร – ไมหอม ซงอยระหวางการพจารณาของคณะกรรมการองคการเภสชกรรม

๑๕.สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.)

- พนทสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช อ.วงนาเขยว จ.นครราชสมา - พนทสถานวจยพชลาตะคอง อ.ปากชอง จ.นครราชสมา

รอรบรายงานขอมลปจจบนจากหนวยงานทสนองพระราชดาร

๑๖. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

- วทยาเขตบางเขน - วทยาเขตกาแพงแสน - วทยาเขตศรราชา - วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จ.สกลนคร (อทยานธรรมชาตวทยาปาเตงรง ๗๒ พรรษา บรมราชนนาถ) - วทยาเขตลพบร - ศนยวจยและสถานวจยของมหาวทยาลยในภมภาค

รอรบรายงานขอมลปจจบนจากหนวยงานทสนองพระราชดาร

๑๗. มหาวทยาลยแมโจ - พนทมหาวทยาลยแมโจ - การปลก รกษาพนธและการใชประโยชน พชสมนไพร ชานามน พชผกพนบาน และไมผลเศรษฐกจ ไดแก ลาไย ลนจและมะมวง

๑๘. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร - พนทมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทำการศกษาการเจรญเตบโต การขยายพนธและร ว บ ร ว ม พ น ธ ไ ว ใ น ส ภ า พ แ ป ล ง แ ล ะ ใ นหองปฏบตการ เชน กลวย กลวยไมชนดตาง ๆ ทงมาวง เอองเงนหลวง เพชรหง และสงโตนกยงทอง เปนตน โดยสนบสนนใหนกศกษามสวนรวมในการการอนรกษพนธไมและเขารวมวจยภายใตโครงการปญหาพเศษ และในปงบประมาณ ๒๕๕๓ น ทางวทยาเขตชมพร ไดเขารวมกบชมชนในการศกษาการเจรญเตบโตและแนวทางการขยายพนธกลวยไมเอองโมกพร เพอหาทางเพมปรมาณและรกษาพนธกรรมเอาไวทงในสภาพโรงเรอนและสภาพปลอดเชอ - ศกษาการใชวสดปลกในการยายปลกตนกลากลวยไมเพชรหงทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ

๑๑๑

๑๙. มหาวทยาลยนเรศวร - พนทมหาวทยาลยนเรศวร พะเยา ต.แม

กา อ.เมอง จ.พะเยา - การศกษาความเปนไปไดในการปลกโอลฟในพ น ท โ ค ร ง ก า ร อ น ร ก ษ พ น ธ ก ร ร ม พ ช ฯ มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา - โครงการขยายพน ธไ ม ปาส ชมชนในพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา - การทดลองปลกขยายพนธพชบางชนด ทสารวจพบในพนท โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา - การพฒนาวสดปลกพชจากอนทรยธรรมชาตเพอขยายพนธพชและผกปา : โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา

๒๐. มหาวทยาลยสงขลานครนทร - พนทมหาวทยาลยสงขลานครนทร

- โครงการรวบรวมและอนรกษพนธผกพนบานและไมผลพนเมองภาคใต - การขยายพนธและจดเตรยมตนพนธผกพนบานและไมผลพนเมองภาคใต เพอเกบรวบรวมไวในหลอดทดลอง และนาไปปลกยงถนเดม - โครงการสวนสมนไพรและอนรกษพนธสมนไพรหายาก

๒๑. มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

- พนทมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

- โครงการอนรกษกลวยไม พนเมองโดยการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม (เพาะเมลด) จานวน ๓๙ ชนด ไดแก กะเรกะรอนเผอก, เขมขาวใหญ, ชางงาเดยว, ฟามย และ ไมเทาฤาษ เปนตน

๒๒. มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

- พนทมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

- ปลกรวบรวมพชในพนทรวบรวมสมนไพรทองถน จานวน ๑๘๙ ชนด - ปลกรวบรวมพชอาหารพนบานในแปลงรวบรวมพชอาหารพนบานจานวน ๑๐๖ ชนด

๒๓. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ธญบร

- พนทในวทยาเขต ต.คลองหก อ.ธญบร จ.ปทมธาน

-เปนกจกรรมตอเนองจากกจกรรมสารวจเกบรวบรวมพนธบว ซงนามาปลกในภาชนะอางปลกบว เพอเปนแหลงรวบรวมสายพนธ และการปลกในแปลงปลกทจดทาขน เชน แปลงปลกบวหลวง แปลงปลกบวกนสาย แปลงปลกบวฝรง แปลงปลกบวผน แปลงปลกบวยกษออสเตรเลย และทาแปลงบวจงกลนเพอการอนรกษพนธกรรมพช โดย รวบรวมพนธกรรมบว ๔๐๐ สายพนธ ไดแก ๑. บววงศ Nelumbonaceae กลมบวกานแขง ม ๑ สกล คอ ๑.๑สกล Nelumbo (ปทมชาต) ไดแกกลมบวหลวง ม ๓๕ สายพนธ ๒. บววงศ Nymphaeaceae กลมบวกานออน ม ๒ สกล คอ ๒.๑ สกล Nymphaea (อบลชาต) ในสกลนแบงเปน ๒ กลม คอ ๒.๑.๑ อบลชาตยนตน (Hardy Waterlily) ไดแกบวฝรง (บวตางประเทศ) เปนบวในเขตหนาวถงอบอน ม ๑๐๐ สายพนธ ๒.๑.๒ อบลชาตลมลก (Tropical Waterlily) ไดแก บวผน บวเผอน บวจงกลน บวนางกวก บวสาย และบวยกษออสเตรเลย ม ๒๖๔ สายพนธ บวอบลชาตลมลกแบงเปน ๒ ประเภท คอ

๑๑๒

๒.๑.๒.๑ อบลชาตลมลกบานกลางวน (Tropical Day Blooming Waterlily) มทงหมด ๒๓๙ สายพนธ ๒.๑.๒.๒ อบลชาตลมลกบานกลางคน (Tropical Night Blooming Waterlily) ไดแกกลมบวสายทงหมด ม ๒๕ สายพนธ ๒.๒ สกล Victoria บววคตอเรย หรอบวกระดงม ๑ สายพนธ อยในกลม Victoria amazonica

๒๔. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลภาคตะวนออก

- พนทมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลภาคตะวนออก

๑. โครงการปลกประดบไมดอกหอม จานวน ๒๐๐ ตน ๒. โครงการศกษาพชสมนไพร จานวน ๒๐๐ ตน ๓. งานศกษาการเจรญเตบโตของและวธการขยายพนธ ของมะนาวโห (รวบรวมพนธจานวน ๒๐๐ ตน) ๔. โครงการเพาะขยายพนธพชทองถน และสรางปาทองถน โดยดาเนนการปลกไมยนตนทองถน เชนตะเคยน ยางนา ฯลฯ ทดแทนไมเดมทเปนปากระถนเทพา รวม ๑,๐๐๐ ตน ๕.โครงการศกษาการปลกพชทองถนของจนทบร เพอเพมศกยภาพในสวนผลไม ดาเนนการปลกไมยนตนทองถน เชนชะมวง แตว ผกหวานปา ฯลฯ เพมเตมในแปลงไมผล ๖. โครงการเพาะขยายพนธกลวยไมพนบานในหองปฏบตการเพอนาออกปลกในธรรมชาตและสงเสรมอาชพการเพาะเลยงกลวยไมของเกษตรกร (เพาะกลาพนธกลวยไม ๑๐,๐๐๐ ตน)

๒๕. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย

- พนทมหาวทยาลย

- โครงการการอนรกษพนธปาหนนชาง (เกบรวบรวมจานวน ๖๗๐ ตน) - โครงการรวบรวมพนธกรรมบอนส (จานวน ๑.๐๐๐ กระถาง ไดแก พนธมวงมงคล, พนธสาวนอยรอยชง, พนธเพชรนาหนง, พนธอเหนา และ พนธมวงมณ เปนตน) - โครงการปลกรกษาพนธพชผกพนบานภาคใต เปนโครงการทเกบรวบรวมพนธพชผกพนบานในภาคใต เปนพชผกยนตน เชน สะตอ ลกเหรยง ลกเนยง ฯลฯ ผกปเดยว เชน โหระพา แมงลก เลบครฑ ฯลฯ ผกลมลก เชน ผกกาดนกเขา มนหน พรกขหน ฯลฯ โดยเกบรวบรวมพชผกเหลานไวในแปลงรวบรวมพนธ และมการขยายพนธ เพอเพมปรมาณใหมจานวนมากขน เพอการอนรกษ และใชเปนสถานทใหความรแกบคคลและองคกรทสนใจในเรองน - โครงการรวบรวม ขยายพนธ และเพาะเลยงเนอเยอพชหายากเฉพาะถน ไดแก อบเชยไทย, สมกนดาร, กระดงงาสงขลา, หมอขาวหมอแกงลง และ กลวยชนดตางๆ เปนตน - การรวบรวมและอนรกษพรรณไมในสกลมหาพรหม โครงการการรวบรวมและอนรกษพรรณไมในสกลมหาพรหมในปงบประมาณ

๑๑๓

๒๕๕๒ ไดรวบรวมพรรณไมในสกลมหาพรหมได ๖ ชนด เปนตนพนธ๕ ชนด ไดแก มหาพรหม มหาพรหมราชน พรหมขาว ลาดวนดอย และกลาย อก ๑ ชนดคอ มะปวนเปนตนกลาทจะใชเปนตนตอในการขยายพนธโดยการทาบกงและเสยบยอดในปงบประมาณ ๒๕๕๓ ไดรวบรวมตนพนธไดเพมอก ๑ ชนด คอ นางแดง ตนพนธทง ๖ ชนด ไดปลกเลยงไวในเรอนเพาะชา คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย และไดขยายพนธไดดงน ๑. ขยายพนธโดยการทาบกงโดยใชตนกลามะปวนเปนตนตอจานวน ๑๕๘ ตน ๒. ขยายพนธโดยการเสยบยอดโดยใชตนกลา มะปวนเปนตนตอ จานวน ๑๑๐ ตน ๓. ขยายพนธโดยการตอนกง ๔.ขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอ (ไดเพาะเลยงเนอเยอจากยอดมะปวน) - การเกบรวบรวมและปลกรกษาพนธไมหอม (ปจจบนเกบรวบรวมทงหมด ๕๐ ชนด) - การรวบรวมพนธปาลมประดบเพอการอนรกษ ไดแก ปาลมเจาชาย, ปาลมอายหม, ปาลมพญาหนามดา และ ปาลมขนเมน เปนตน - โครงการสวนสมนไพร ปลกพชสมนไพรทงประเภทลมลกและไมยนตน เชน หญาปกกง ฟาทะลายโจร บอระเพด ดปล เชอก เพชรสงฆาต ขมนชน กระชายขาว กระชายดา วานชกมดลก วานนางคา ไพลเหลอง และ จนทนเทศ เปนตน - โครงการอทยานศกษาปาบกและปาชายเลน ดาเนนรวบรวมพรรณไมปาบก ปาชายเลน และปาชายหาด ดาเนนการโดยคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยการประมง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย วทยาเขตตรง

๒๖. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

- พนทมหาวทยาลย

- โครงการปลกซอมแซมพนธไมกลนหอมและไมประดบ แบงเปน ๓ ประเภท ไดแก ๑. ประเภทไมหอมแบบบรรจถงจานวน ๑๙ ชนด เชน ตนไมแดง, ตนกระบก,ตนมะหาด และตนรง เปนตน ๒. ประเภทไมขดลอมจานวน ๑๕ ชนด เชน ตนคามอกนอย, ตนศรตรง, ตนโมกมน, ตนเสยวดอกขาว และ ตนระฆงเงน เปนตน ๓. ไมกระถางจานวน ๒๒ ชนด เชน ตนมะลลา, ตนราชาวด, ตนพดตะแกง และ ตนสาเหลาปตตาน เปนตน - โครงการพฒนาแหลงขยายพนธและอนรกษผกพนบานยนตน (ไดพนธผกพนบานยนตนจานวน ๒๑ สายพนธ ไดแก ตนเสมด, ตนพลงกาสา, ตนเพกา, ตนชะมวง, ตนแตวขาว และ ตนสะเดา เปนตน) - โครงการปลกซอมแซมและขยายพนธผกพนบานทเปนไมนา (ปลกซอมแซมจานวน ๒๐ ชนด และคดเลอกขยายพนธจานวน ๑๐ ชนดไดแก บวบก, ผกเปดนา, บวฉตรชมพ, ผกแพว, ผกชลอม, กระจบ และ แพงพวยนา เปนตน)

๑๑๔

๒๗. จงหวดขอนแกน

- พนทสถานพฒนาทดน จ.ขอนแกน - องคการบรหารสวนตาบลเมองเกาพฒนา

-ปลกรวบรวมพนธหญาแฝกจานวน ๑๐ สายพนธ ในพนท ๐.๒๕ ไร

๒๘. จงหวดปราจนบร

- พนทหม ๕ ต.เนนหอม อ.เมอง จ.ปราจนบร จานวน ๑ ไร -สวนสมนไพรในบรเวณ รพ.เจาพระยาอภยภเบศร

- รวบรวมสายพนธหญาแฝก ๑๐ สายพนธ เพอสงเสรมการปลกหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนา ในพนทจานวน ๑ ไร - สงเสรมการปลกพชสมนไพรดวยการขยายพนธตามปกต ดาเนนการโดยสถานพฒนาทดนปราจนบร - เพอจดแสดงสมนไพรใกลตวตามฤดกาล รวมทงเพอใหเปนแหลงเรยนรสมนไพรสาหรบผสนใจทวไป และเพอปรบปรงทศนยภาพ - จดแสดงปายสรรพคณประจาตนสมนไพร - บารงรกษาและปลกตนสมนไพรทดแทนสวนทชารด - ดาเนนการปกปกพนธกรรมขาวปา ชนด Oryza rufipogon Griff ซงเปนขาวปาชนดขามป ดงน ๑. ดแลรกษาแปลงขาวปาใหเจรญเตบโตตามสภาพธร รมชาต ใน ถนท อ ย เ ด ม เ พ อ ใ ห มววฒนาการไปตามธรรมชาต ปองกนการบกรก ๒ . ใชรถแทรกเตอร ไถดนรอบบร เวณแปลงอนรกษในฤดแลง เพอเปนแนวกนไฟ ๓. เสรมตกแตงคนดนและกาจดวชพชรอบบรเวณแปลงอนรกษ ๔. สารวจและกาจดวชพชชนดรายแรง เชน ไมยราบยกษ ทแพรระบาดมากบนา เกบส งปฏกลออก ๕. ใชประโยชนจากขาวปาทอนรกษไวในการทางานวจย เชน ๕.๑ การศกษาความทนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม ๕.๒ การศกษาความทนทานตอโรค แมลง ศตรขาวทสาคญ ๕.๓ การศกษาการเคลอนยายหนวยพนธกรรมระหวางขาวปากบขาวปลก - ดาเนนการรวบรวมสายพนธหญาแฝก ๑๐ สายพนธและขยายพนธเพอสงเสรมการปลกหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนาและสงเสรมการปลกหนอนตายหยากดวยการ ขยายพนธตามปกต โดยสถานพฒนาทดนปราจนบร

๒๙. จงหวดชมพร - พนทแปลงปลกรกษาพนธกรรมพช พนท ๑,๔๔๕-๓-๖๔ ไร - พนทแปลงพฤกษศาสตร ๕๐๐ ไร

- งานขยายพนทแปลงไมทมคณคาทางเศรษฐกจจานวน ๖๕ ไร ปลกหวาจานวน ๙๑ ตน ปลกตนเมา ๒๙ ตน ปลกกะปะ ๑๙ ตน และปลกตนกระดก ๖๑ ตน - งานขยายพนทแปลงยางนาจานวน ๑๐ ไร รวม ๑,๒๗๕ ตน - งานขยายพนทแปลงปาลมภาคใตจานวน ๕ ไร รวม ๗๕๐ ตน - ดาเนนการปลกซอมพนธไมในแปลงพชสมนไพร รวม ๒๑๐ ตน - ดาเนนการปลกซอมพนธไมในแปลงปาลม

๑๑๕

ทองถนภาคใต รวม ๗๐๐ ตน ไดแก คอ, พอ, เตาราง และ หมากสง - ดาเนนการปลกซอมพนธไมในแปลงไมทมคณคาทางเศรษฐกจ รวม ๓๐๐ ตน ไดแก พะยง, พะยอม, มะขามเทศ และยางนา เปนตน - ดาเนนการปลกซอมพนธไมแปลงไมหอมและเครองเทศ รวม ๓๕๕ ตน ไดแก กฤษณา, มะกรด และ จนทนเทศ เปนตน - ดาเนนการปลกหญาแฝก จานวน ๘๐๐ ตน - ดาเนนการเพาะขยายพนธกรรมทไดจากการเกบสารวจรวบรวมจานวน ๖๓ ชนด ๒๕,๙๒๐ ตวอยาง ไดแก กลวยพด, มะคาโมง, หวาสม, เกาลด, ชามะเรยง และ ทเรยนนา เปนตน - ปลกพนธไม ๒ ชนด ในพนท ๑๐ ไร ไดแก ตนตะเคยนทอง และ ไมสะเดาเทยม

๓๐. จงหวดสราษฎรธาน

- พนทสาธารณประโยชน สหกรณ นคมพนม จ.สราษฎรธาน ๑๐๐ ไร ๒ งาน

๑. ดาเนนการโดยสานกบรหารพนทอนรกษท ๔ ในพนท ๑๓ ไร -เพาะเลยงขยายพนธปาลมและดแลรกษากลาไม ๒,๐๐๐ กลา - ปลกและบารงรกษาพนธไม ๓๐ ชนด - ขดลอมพนธไม ๒๐๐ ตน ๒. ดาเนนการโดยศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตร จ.สราษฎรธาน (พชสวน) พนท ๔ ไร - รวบรวมและปลกรกษาพนธกรรมพชไมดอกไมประดบพนเมอง ภายในแปลง รวม ๑๖ ชนด จานวน ๑,๑๕๐ ตน - รวบรวมและปลกไมดอกไมประดบทพฒนาสายพนธเหมาะสมกบสภาพพนทภาคใต สาหรบการศกษาเรยนรภายในแปลง รวม ๑๐ ชนด จานวน ๔๒๐ ตน ไดแก ธรรมรกษา หนวดปลาหมก แกว โมกขพวง โมกขลา ชองนาง พดสามส แยมปนง และ บานบรมวง เปนตน - รวบรวมพนธกรรมพชไมดอกไมประดบเดนประจาแปลง จากพนทตางๆ ศกษาการใชประโยชนทสามารถพฒนาใหเหมาะสมสาหรบเปนไมกระถาง ไมตดดอกและไมประดบสวน ไดกาหนดพนธไมดอกไมประดบเดนประจาแปลงจานวน ๒ ชนด ไดแก กระทอ และ เฟรนรงไก หรอกนกนกยง ๓. ดาเนนการโดยสานกงานประมงจงหวด สราษฎรธาน - การปลกและขยายพนธพชพรรณไมนา จานวน ๑๐๐ ชนด - การปรบปรงแปลงปลกพชพรรณไมนาโดยการซอมแซมฝายชะลอนาและการตกแตงพนทบรเวณรอบๆแปลงปลก - รวบรวมรายชอพรรณไมนา ตามแบบบนทกการสารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช จานวน ๘๕ชนด

๑๑๖

๔. ดาเนนการโดยอทยานแหงชาตเขาสก เขตหามลาสตวปาหนองทงทองและกองรอยตารวจตระเวณชายแดนท ๔๑๖ พนท ๔ ไร - ปลกและดแลรกษาพนธไมดอกหอม จานวน ๓๐ วงศ ๗๓ ชนด ๔๖๒ ตน - ปลกหญา จดภมทศนภายในแปลง จานวน ๔ ไร ๕. ดาเนนการโดย สานกงานเกษตรจงหวดสราษฎรธาน นคมสหกรณพนม พนท ๒.๕ ไร - รวบรวมพนธพชสมนไพร จานวน ๑๓๔ ชนด ๖. ดาเนนการโดยผใหญบาน หมท ๑๓ ต.คลองชะอน อ.พนม จ.สราษฎรธาน และกลมเกษตรกร พนท ๔ ไร - รวบรวมปลกและดแลพชผกพนบาน ๓๒ ชนด - การขยายพนธพชผกพนบาน ๓๒ ชนด ๗. ดาเนนการโดยสานกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท ๗ พนท ๑๐ ไร - รวบรวมและดแลไมผล ๔ ประเภท จานวน ๕๕ ชนด ๘. ดาเนนการโดยองคการบรหารสวนจงหวด สราษฎรธาน - ปลกกลวยไมดนพนธสปาโต จานวน ๒,๐๐๐ ตน และพนธเอองพราว จานวน ๔๐๐ ตน - รวบรวมพนธกลวยไมพนเมองชนดตางๆ - ปลกพนธไมยนตนเพมเตม เชน จาปาปา ตนตะเคยนทอง จาปน จาป - แปลงผลผลตพชทเกดจากการพฒนาสายพนธ - โรงเรอนอนบาลพนธไม จานวน ๒ หลง ๙. ดาเนนการโดยเทศบาลตาบลคลองชะอน และกลมเกษตรกรอาเภอพนม พนท ๕ ไร - รวบรวมพนธไมประจาทองถน (แปลงท ๑๒) - อนรกษพนธไมดงเดมภายในแปลง เชน ตนไผ พนธไมพนเมองรอบๆ แปลง - ปลกรวบรวมพนธไมตามระบบนเวศนเพมเตม เชน ตนตะเคยนทอง ตนพะยอม เปนตน ๑๐. ดาเนนการโดยองคการบรหารสวนตาบลตนยวน - ปลกไมดด เชน ตนขอย ตนตะโกนา และไมพนเมองตางๆและทาการปลกลงในแปลง จานวน ๒๕ ตน - การปลกไมแคระ(ปลกเพมเตมในแปลง) ปลกพนธไมพนเมอง เชน ตนจกนา จกนา หมากเมา กนเกรา ไทรแคระ โพธแคระ โพธเงน จานวน ๑๓ ตน ๑๑. ดาเนนการโดยสถานพฒนาทดนสราษฎรธาน - รวบรวมพนธหญาแฝก (๑ แปลง) จานวน ๒๕ สายพนธ - รวบรวมพนธพชสมนไพร จานวน ๑๐ ชนด ไดแก บอระเพด ๑๒ ตน ตะไครหอม ๒๐ กอ ขมนชน ๒๕ กอ ขา ๑๒ กอ มะกรด ๑๒ ตน

๑๑๗

ชมเหดเทศ ๖ ตน สะเดา ๑๒ ตน หวกลอย ๕ เถาว พรกขหน ๑๐๐ ตน หนอนตายหยาก ๙๐ ตน - รวบรวมพนธพชคลมดน ๑ ไร ไดแก ถวเพอราเรย ถวคดซ และถวบราซล - รวบรวมพนธพชปรบปรงบารงดน ๑ ไร ไดแก ปอเทอง ถวพม ถวพรา และถวมะแฮะ - ปลกพชปยสดเพอปรบปรงบารงดน ไดแก ปลกปอเทอง/ถวพรา ๕๐ ไร - ปลกพชคลมดนไดแก ปลกถวคดซ ๕๐ ไร - การผลตปยหมกและนาหมกชวภาพ (การผลตปยหมก ๑๔ ตน และการผลตนาหมกชวภาพ ๑,๕๐๐ ลตร) - ปลกหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนา ๗๐,๐๐๐ กลา ๑๒. การปลกรกษาพนธกรรมไมดอก ไมประดบดงเดม ในพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดสราษฎรธาน ไดแก กลวยไมปา จานวน ๙๕ ชนด ,ไมดอก ไมประดบชนดตางๆ เชน เบรดออฟพาราไดร ปทมมา ดาหลา เฮลโกเนย กามป เปนตน, ไมประจาจงหวด ๑๔ จงหวดภาคใต, ไมดอกหอม ไมเลอย ไมลาตนใตดน, ปลกรกษาพนธกรรมหนาวว ๔ สายพนธ ไดแก Terra, Fantasin, Choco และ Tropical

๓๑. จงหวดหนองคาย

- พนทบานนาบอน ต.นางว อ.สงคม จ.หนองคาย (พนท ๕๐๐ ไร)

- ดาเนนการปลกพนธกรรมพชนาเขา ไดแก ๑. กอ เกาลดจน ๖๐๐ ตน เหลอ ๓๕๑ ตน ๒. สมอจน กานา หนาเลยบ ๒๐๐ ตน เหลอ ๕๓ ตน ๓. แปะกวย ๒๐๐ ตน พนธกรรมตายหมดแลว ๔. พทราจน ๕๐๐ ตน เหลอ ๑๗๙ ตน ๕. มะตม ๓,๕๐๐ ตน เหลอ ๑,๑๘๔ ตน - ดาเนนการขยายพนธกรรมพชฯ นาเขา เพอขยายผลสประชาชน

๓๒. จงหวดชลบร

- พนทในจงหวดชลบร - พนทวดในทองทอาเภอบอทอง และอาเภอเกาะจนทร จงหวดชลบร รวมจานวน ๗ วด

- ปลกพนธกรรมพชในพนทวดในทองทอาเภอบอทอง และอาเภอเกาะจนทร จงหวดชลบร รวมจานวน ๗ วด จานวน ๒,๐๐๐ ตน (แตละวดปลกชนดพนธไม ๔๐ ชนด ไดแก พญาไม, มะคาแต, ศรตรง, เทพธาโร และกระบก เปนตน

๓๓. จงหวดภเกต - หนวยสงเสรมการเรยนรและพฒนาทรพยากรปาชายเลนจงหวดภเกต - สถานพฒนาและสงเสรมการอนรกษสตวปาเขาพระแทว - ศนยวจยและพฒนาการเกษตรภเกต

- ดาเนนการในพนท ๑๐ ไร รวบรวมพนธไมปาชายเลนทพบในประเทศไทย ทงทเปนไมปาชายเลนแท และไมทเขามาขนอาศยในปาชายเลน รวมจานวน ๗๑ ชนด - เพาะพนธและขยายพนธกรรมพชปาลมหลงขาว จานวน ๑๐,๐๐๐ ตน - เนอท ๓๐ ไร ปลกรกษาพชจาวน ๔๐ ชนด และอนบาลไวในเรอนเพาะชา ๒๐ ชนด - ขยายพนธพชอนรกษจานวน ๑๕,๐๐๐ ตน

๑๑๘

๓๔. จงหวดลพบร

-พนทในจงหวดลพบร

รอรบรายงานขอมลปจจบนจากหนวยงานทสนองพระราชดาร

๓๕. จงหวดนาน - พนทในจงหวดนาน -อนรกษกลวยไมปา, ปลกรวบรวมพชสมนไพรทหายาก, อนรกษพนธไมพนเมอง ไมผลทหายาก ,ปลกตนเตารางยกษ จานวน ๓๐๐ ตน และ โครงการแปลงขยายพนธขาว กข.๖ ตานโรคไหม

๓๖. จงหวดนครราชสมา

- พนทในจงหวดนครราชสมา มการสงรายงานการดาเนนงานแตไมทราบผลทางดานคณภาพและปรมาณ

๓๗. จงหวดนครสวรรค - พนทในจงหวดนครสวรรค

สวนรกขชาต ๑๐๐ ป กรมปาไม - ปลกพรรณไมมคาหายาก ไมมงคล ไมใชประโยชน ไมสวยงาม ไมสมนไพร และไมเพอประโยชนการเรยนร รวบรวมไวในสวนรกขชาตฯ จานวน ๔๕ วงศรวม ๒๗๐ ชนด องคการบรหารสวนตาบลหนองกลบ - ปลกพนธไมปาและรกษาพนธไมในทองถน จานวน ๘๔ ชนด, ปลกพนธไมมงคล ๙ ชนด และ ปลกพชสมนไพร ๘๔ ชนด รวบรวมไวภายในสวนสมนไพรและไมมงคล จานวน ๒๐ ไร องคการบรหารสวนตาบลสขสาราญ - ปลกพรรณไมมคา ไมยนตน ไมเศรษฐกจรวบรวมไวภายในเขตอนรกษพนธกรรมพชจานวน ๓๐๐ ตน เชน ไมมะคาโมง พยง ไมแดง มะขามเทศ สะเดา

๓๘. ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร จ.เชยงใหม

- ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครฯ - ปลกรกษาพนธกรรมพชของ อพ.สธ. จานวน ๒๘ ชนด ปลกรกษาไวในพนท ๒๕๐ ไร เชน กฤษณา, กอจน, กระทอน, ชงชน, มะเกลอ, ขนน, มะเกยง, มะคาแต, มะคาโมง,มะคาลน, มะตม, มะปราง และ ไมนานอง เปนตน - ปลกรกษาพนธกรรมตนลาน จานวน ๖๑๐ ตน ในปนพบวามอตราการอยรอด ๑๐๐% - ปลกรกษาพนธกรรมตนไก จานวน ๑,๑๐๐ ตน ในปนพบวามอตราการอยรอดเปน ๑๐๐% - รกษาพนธกรรมเหดปา จานวน ๒๗ ชนด ไดแก เหดกอดา, เหดกอแดง, เหดกอเหลอง, เหดขมน, เหดขาขาว, เหดขาเหลอง, เหดซาง และ เหดหหน เปนตน - ปลกรกษาพนธกรรมกลวยไมปาประเภทกลวยไมองอาศย และกลวยไมดน - ปลกรวบรวมพนธกรรมผกพนเมองและผกพนบาน

๓๙. ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนอนเนองมาจากพระราชดาร จ.จนทบร

- ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนฯ - ดาเนนการปลกรกษาพนธกรรมพชไมปาชายเลน ปาชายหาด และสมนไพรพนบานเพมเตมในพนทโครงการฯ รวมทงบนทกตดตามผลการเจรญเตบโตของพช จานวน ๒๒ ชนด ๗๘ ตน ไดแก ยางนา, ศรยะลา, เทพธาโร, คดเคา, นนทรย, กระโดน, สนหอม และ สลดได เปนตน

๑๑๙

๔๐. ศนยศกษาการพฒนาพกลทอง อนเนองมาจากพระราชดาร จ.นราธวาส

- ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ - ดแลพนธกรรมพชในพนทแปลงปลกรกษาพนธกรรม ๘ แปลง คอ ๑. แปลงดาหลา ไดดาเนนการปลกรวบรวมพนธดาหลา ๒ พนธ คอ พนธลกษณะใบเขยวและพนธลกษณะใบเขยวใตใบแดง ๒. แปลงกลวยไมพนเมองและไมประดบพนเมอง ไดด า เ นนการรวบรวมพน ธ ไ ว ๙ ชนด คอ กลวยไมมาวง, กลวยไมสกลเขม, กลวยไมสกลสงโต, กลวยไมดน, หวขาวตม, ยโถปนง, ชางผสมโขลง, เอองนกเอยง และ วานเพชรหง ๓. แปลงหวาย ไดดาเนนการปลกรกษาในพนทงานโครงการเขาสานกรวมท ๔ ชนด คอ หวายนาผง, หวายหนามขาว, หวายขอดา และ หวายขาวสาร ๔ . แปลงอนรกษ พนธหมอ ขาวหมอแกงล ง ขณะนกาลงอยในระหวางการดาเนนการจาแนกชนดทแนนอน ๕. แปลงรวบรวมพนธบว ดาเนนการรวบรวมพนธกรรมบวจานวน ๗ กลม ๖๒ สายพนธ ซงสามารถจาแนกออกเปนกลมไดดงน คอ กลมบวหลวง, กลมบวสาย, กลมบวผน, กลมบวเผอน, กลมบวฝรง, กลมบวจงกลน และ กลมบวกระดง ๖. แปลงอนรกษพนธพชสมนไพร จานวน ๓๑ ชนด เชน กระวาน , ฝนตน , ฤษนางครวญ , เพชรสงฆาต , หญาหนวดแมว, มะเขอกนใบ, พญายอ, วานตะขาบ และ ขล เปนตน ๗. แปลงรวบรวมพรรณไมพนเมองและพรรณไมหายาก จานวน ๑๕ ชนด ไดแก ขโยน, ขาวเยน, มะหวด, เงาะตาว, เงาะเจะโมง, เงาะนาตาลกรวด, จนทรกะพอ, ทเรยนเทศ, เนยงนก, ใบไมสทอง, คนทสอ, ละไม, สงหย, มะมด และหวหงอก ๘ . แปลง มน พน บาน ด า เ นนการรวบรวมพนธกรรมไวหลายชนด เชน มนใหญ, มนพด, มนเทศมาเล, มนแดง, มนนก, มนตนหมา และ มนอน เปนตน

๔๑. ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จ.ฉะเชงเทรา

- ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ - ปลกรกษาพนธกรรมเตยเปยก ๒๔๗ ตน, พนธไมหวายหนามขาว ๓๐๗ ตน, พนธพชสมนไพร ๑,๑๐๙ ตน, พรรณไมดอกไมประดบ ๒๑๖ ชนด, พรรณไมหอม ๑๓๔ ชนด, พรรณไมเลอย ๕๑ ชนด, พนธผกพนบาน ๑๔๙ชนด, พรรณไมควบคมแมลง ๘๒ ชนด, พชวงศขง ขา จานวน ๓๘ ชนด - ปลกรกษาพนธกรรมพชวานหางชางทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอพช จานวน ๑,๐๐๐ ตน - ปลกรกษาพนธกรรมพชหนอนตายหยากทไดจากเพาะเลยงเนอเยอพช จานวน ๑,๐๐๐ ตน

๔๒. ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอนเนองมาจากพระราชดาร จ.เพชรบร

- ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายฯ - ดแลรกษาพน ธ ไ ม ทปลกรกษาพนธกรรม คงเหลอ ๘ ชนด จานวน ๓,๗๒๗ ตน (หวายนา ๒,๗๐๗ กอ มะปราง ๖๒๓ ตน หวา ๒๓๐ ตน มะมวงปา ๘๙ ตน มะแฟน ๑๙ ตน มะตม ๑ ตน สมอพเภก ๑๘ ตน และ มะเมา ๔๐ ตน

๑๒๐

๔๓. ศนยศกษาการพฒนาภพาน อนเนองมาจากพระราชดาร จ.สกลนคร

- ศนยศกษาการพฒนาภพานฯ - ปลกพรรณไมตางถนทไดนาเขามาจากพนทอนๆหรอตางจงหวด เชน มน ๕ ชนดนามาจากศนยพกลทอง จงหวดนราธวาส - ปลกพรรณไมทไดจากการสารวจรวบรวมในพนทและนอกพนทศนยฯรศม ๕๐ กม. ตวอยางตนพช จานวน ๑๑ ชนด นาเขาแปลงอนบาลตนกลาเดอนมนาคม ๒๕๕๓ ตวอยางกงปกชา จานวน ๗ ชนด ๓๖ กง ทาการปกชากงและนาเขาแปลงอนบาลเดอนกมภาพนธ และมนาคม ๒๕๕๓ ตวอยางเมลด จานวน ๒ ชนด ๒๓๐ เมลด เพาะเมลดเมอเดอนมกราคม ๒๕๕๓ - การดแลรกษาพรรณไมเชน สมนไพรปา พชปาใหส พชอาหารปา หรอพชปาเศรษฐกจเปนตน ในพนทโครงการฯ ๑๐๐ ไร จานวน ๒๐๐ กวาชนด ไดทาการเกบขอมลภาพถายเพมเตมพรอมทงศกษาการเปลยนแปลงของพรรณไมในสวนของดอก ใบ ผล และเมลด เพอนาเขาระบบฐานขอมล

๑๒๑

๓.๓ อพ.สธ. สวนจตรลดา การปฏบตงานในกจกรรมท ๓ ในสวนของหองปฏบตการตาง ๆ เชน หนวยปฏบ ตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการเมลดพนธพช หนวยปฏบตการเพาะชาอนรกษพนธกรรมพช หนวยปฏบตการเพาะชาเพาะเลยงเนอเยอพช และหนวยปฏบตการชวโมเลกลพช ฝายวชาการ อพ.สธ. โดยมตวอยางงานททาดงน ๓.๓.๑ งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว โดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช ดาเนนงานโดย หนวยปฏบตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการวจยเพาะเลยงเนอเยอพช และหนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช อาคารธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา ลกษณะงานเปนการดาเนนงานรวมโดยหนวยปฏบตการทงสามหนวยงานทไดกลาวถง งานทดลองบางสวนเปนงานวจยคาบเกยว ระหวางกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพชและ กจกรรมอนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช ในเรองการวจยหาสตรอาหารทเหมาะสมและวธการตาง ๆ ในการเกบรกษาพนธกรรมพช จงขอสรปงานของงานเพาะเลยงเนอเยอพชของ อพ.สธ. ไวในกจกรรมน ดงน

ก. งานเกบรกษาพนธกรรมพชโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพชระยะสน จานวน ๑,๓๘๐ ขวด เปนงานทเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช (สภาพปลอดเชอ) และขยายพนธพชในคราวเดยวกน โดยไมเกน ๖ เดอนทอยในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช โดยอาจใชเครองจมแชชวคราวในการขยายจานวนในเบองตนแลวจงยายลงอาหารกงแขง หลงจากทพชสมบรณดแลวบางสวนนาไปปลกขยายพนธตอไปในสภาพธรรมชาต และบางสวนดาเนนการขยายพนธในสภาพปลอดเชอตอไป ไดแก

การเพาะเลยงเนอเยอพชขมนออย และวานชกมดลก โดยใชเครองจมแชชวคราวแลวยายลงอาหารแขง

๑. พชสมนไพร ๒ ชนด ไดแก ขมนออย และวานชกมดลก จานวน ๑,๑๘๐ ขวด ๒. สบปะรด จานวน ๒๐๐ ขวด

๑๒๒

ข. งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะปานกลาง รวมทงหมด จานวน ๑๑๗,๘๒๖ ขวด ดงน เปนงานทเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช (สภาพปลอดเชอ) โดยใชในอาหารกงแขง ๑. กลวยไม ๗๔ ชนด เชนเอองสายนาครง, เขาแกะ เปนตน จานวน ๒๘,๐๒๔ ขวด ๒. พชสมนไพร ๒๑ ชนด เชน ขมนออย, กะลาขแมว และขานา เปนตน จานวน ๔,๗๑๒ ขวด ๓. หวาย ๕ ชนด เชน หวายกาพวน, หวายขอดา, หวายนง, หวายขไก และหวายชมพร จานวน ๘๘๕ ขวด ๔. พชอนๆ ๒๐ ชนด เชน ขนนไพศาลทกษณ, จาปสรนธร, มวงเทพรตน เปนตน จานวน ๘๔,๒๐๕ ขวด

ไอยเรศ เอองเงน

ขล มหากาลง

ค. การเกบรกษาพนธกรรมพชระยะยาว (ในถงไนโตรเจนเหลว -๑๙๖ องศาเซลเซยส)

มการเกบรกษาพนธกรรมเมลดกลวยไม ๑๐ ชนด ไดแก เอองกหลาบ, เอองแปรงสฟน, เอองเงน, เอองหางกระดง, สงโต, เขาแกะ, เขมแสด, ฟามย เอองหนวดพราหมณ และวานเพชรหง

๑๒๓

๓.๓.๒ งานปลกตนพนธกรรมพชทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอพช และงานอนบาลตนพนธกรรมพชกอนทจะจดสงตอไปยงแหลงปลกพนธกรรมพชในทตาง ๆ

ดาเนนงานโดย หนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการขยายพนธพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการวจยเพาะเลยงเนอเยอพช, หนวยปฏบตการเพาะชาอนรกษพนธกรรมพช หนวยปฏบตการเพาะชาเพาะเลยงเนอเยอพช และหนวยเพาะชาอพ.สธ.คลองไผฯ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา ไดแก

ก. สงพชออกปลก ณ หนวยปฏบตการเพาะชา อพ.สธ. สวนจตรลดา จานวน ๔๐๙ ขวด

๑. พชสมนไพร ๘ ชนด เชน เสนหจนทรหอม, ขล, วานชกมดลก, กระแจะจน, ขมนออย และออยสามสวน เปนตน จานวน ๒๗๑ ขวด หมายเหต แตละขวดอาจมมากกวา ๑ ตน

๒. จาปสรนธร จานวน ๑๓๘ ขวด

พชทสงปลก ณ โรงเรอนเพาะชา หนวยปฏบตการเพาะชาเพาะเลยงเนอเยอพช อพ.สธ.

ข. สงพชออกปลก ณ ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ จ.นครราชสมา กลวยไม ๔๙ ชนด เชน เอองเงน, ชางผสมโขลงเอองมะล, ไอยเรศ จานวน ๑,๔๙๘ ขวด

บรเวณโรงเรอนศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ จ.นครราชสมา

๑๒๔

๓.๓.๓ การเกบรกษาดเอนเอพชทเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอในอพ.สธ. (Gene Bank) ดาเนนงานโดย หนวยปฏบตการชวโมเลกลพช ดาเนนการเกบรกษาพนธกรรมพชตางๆทวประเทศไทย และทาการขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช ตงแตป พ.ศ . ๒๕๓๘ ขณะนไดทาการเกบรกษาดเอนเอของพชทอยในหองปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช ไดแก งา ๘ ตวอยาง, มะเกยง ๘๕ ตวอยาง, สก ๑๓ ตวอยาง, หมอน ๖ ตวอยาง (๒ สายพนธ), สมโอและพชตระกลสมอนๆ ๕๐ ตวอยาง, วานชกมดลก ๑๐ ตวอยาง, เงาะและทเรยน ๖ ตวอยาง (ตวอยางจากสราษฎรธาน) และกลวยไมเหลองจนทบรณ ๓๓ ตวอยาง นอกจากนการเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอเปนระยะเวลานาน อาจจะมการชกนาใหเกดการกลายพนธ หรอเกด somaclonal variation ได จงตองใชลายพมพดเอนเอ (DNA Fingerprint) ในการจาแนกและตรวจสอบความเปลยนแปลงของพนธกรรมพชทเกบรกษาไว เพอใชในการเกบรกษาพนธกรรมตอไป

ภาพแสดงตวอยางปรมาณและคณภาพดเอนเองา

งานทดลองปลกมะกอกโอลฟจากทพระบาทสมเดจพระเจาอ ยหวไ ดมพระราชปรารภกบ คณาจารย ท

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน ในโอกาสทเสดจฯไปพระราชทานปรญญา เมอ พ.ศ. ๒๕๓๙ ถงเรองมะกอกโอลฟมคณคาและประโยชนในหลายๆดาน อกทงมพระราชกระแสกบหลายหนวยงาน เชน คณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดารฯ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ฯลฯ ในการน เลขาธการพระราชวง ไดให อพ.สธ. ศกษาและดาเนนการทดลองปลกมะกอกโอลฟ (Olea europaea L.) ในประเทศไทยในสวนของโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา และตอมาตงแตเดอนมกราคม ๒๕๕๑ ทผานมา งานมะกอกโอลฟไดยายจากโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา มาอยในความดแลของ อพ.สธ.

การดาเนนงานเรองมะกอกโอลฟ (Olea europaea L.) ซงปฏบตงานโดยเจาหนาทอพ.สธ. ในพนทตาง ๆ มดงน

๑. สวนจตรลดา ๗ ตน๒. สวนอไทยธรรม อ.รงสต จ.ปทมธาน ๑,๑๕๙ ตน๓. สวนอาภากร อ.สตหบ จ.ชลบร ๔๖๐ ตน๔. อพ.สธ.วาว อ.แมสรวย จ.เชยงราย ๗ ตน๕. ศนยอนรกษพนธกรรมพชฯคลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา ๗๔๙ ตน๖. พนทภพมานรสอรท ต.ปากชอง อ.ปากชอง จ.นครราชสมา ๒๑๑ ตน

ภาพการดาเนนการดแลแปลงปลกมะกอกโอลฟ ณ พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ คลองไผ

๑๒๖

๑๒๗

ตนมะกอกโอลฟแปลงท ๒ แปลงมะกอกโอลฟพนทภพมานรสอรท จ.นครราชสมา

ตนมะกอกโอลฟแปลงท ๓ แปลงมะกอกโอลฟพนทภพมานรสอรท จ.นครราชสมา

แปลงมะกอกโอลฟ ณ สวนอไทยธรรม อ.รงสต จ.ปทมธาน

๑๒๘

แปลงมะกอกโอลฟ ณ สวนอไทยธรรม อ.รงสต จ.ปทมธาน