เคร่ืองหมายรับรอง

ข้อบังคบัว่าด้วย

การใช้เคร่ืองหมายรับรองผลติภัณฑ์ผ้าไหมไทย

(ตรานกยูงพระราชทาน)

กรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ก

คาํนาํ

16 กุมภาพนัธ์ พ.ศ.2547 ได้มีการ จดเคร่ืองหมายรับรองผา้ไหมไทยโดย สํานักงานปลัดสํานัก

นายกรัฐมนตรี และต่อมาสถาบนัหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ

สํานกังานปลดักระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไดถู้กตั้งข้ึนจึงไดรั้บโอนหนงัสือสําคญัแสดงการจดทะเบียนผา้ไหม

ไทยจากสาํนกังานปลดัสาํนกันายกรัฐมนตรี ท่ีจดไวก้บักรมทรัพยสิ์นทางปัญญา กระทรวงพาณิชย ์ ซ่ึงมีสาระสําคญั

เก่ียวกบัการคุม้ครองไหมไทย ท่ีมีขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรอง ท่ีจดัทาํตามบทบญัญติัมาตรา 82 แห่ง

พระราชบญัญติัเคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ.2534 ในการน้ีสมเด็จพระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถไดท้รงพระ

กรุณาฯ พระราชทานสัญญาลกัษณ์นกยูงไทย ให้เป็นเคร่ืองหมายรับรองคุณภาพผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทย 4 ชนิด

ไดแ้ก่

1. Royal Thai Silk นกยงูสีทอง

2. Classic Thai Silk นกยงูสีเงิน

3. Thai Silk นกยงูสีนํ้าเงิน

4. Thai Silk Blend นกยงูสีเขียว

เพื่อเป็นการแกไ้ขปัญหาในดา้นคุณภาพของผลิตภณัฑท่ี์ถูกผูผ้ลิตซ่ึงขาดคุณธรรม ผลิตผา้ไหมไม่ได้

มาตรฐานแต่ยงัคงแอบอา้งนาํคาํวา่ Thai Silk ไปใชเ้พื่อการคา้ จนทาํให้ผูซ้ื้อทั้งในประเทศและต่างประเทศไม่มัน่ใจ

ในคุณภาพของผา้ไหมไทย ดงันั้นตั้งแต่บดัน้ีเป็นตน้ไป พวกเราชาวไทยทุกคนจะตอ้งร่วมมือในการรักษาช่ือเสียง

และหวงแหนคาํวา่ “ไหมไทย” ไวเ้ป็นมรดกทางวฒันธรรมของชาติ และเป็นการสนองพระราชปณิธานของสมเด็จ

พระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ

ท่ีจะอนุรักษแ์ละคุม้ครองไหมไทย ไวเ้ป็นสมบติัของชาติสืบต่อไป

คณะทาํงานจดัทาํขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมาย

รับรองผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย

บทนํา

สืบเน่ืองจากปัจจุบนัมีผูน้าํเขา้เส้นไหม และเส้นใยสังเคราะห์อ่ืนจากต่างประเทศ ทั้งถูกกฎหมาย

และผิดกฎหมาย เส้นไหมจึงมีทั้งท่ีได้คุณภาพและด้อยคุณภาพ เม่ือนาํมาผลิตผา้ไหม จึงทาํให้ผา้ไหมไทยด้อย

คุณภาพลง แต่ผูผ้ลิตยงัคงใชต้ราสัญลกัษณ์คาํวา่ ผา้ไหมไทย หรือ Thai Silk เพื่อการคา้ ทาํให้ผูซ้ื้อทั้งในประเทศและ

ต่างประเทศไม่มั่นใจในคุณภาพของผ้าไหมไทยอีกต่อไป ด้วยปัญหาดังกล่าวสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิ ต์ิ

พระบรมราชินีนาถ ทรงมีกระแสพระราชดาํรัสให้หน่วยงานท่ีเก่ียวขอ้งไปดาํเนินการหาสาเหตุของปัญหาและแนว

ทางการแกไ้ข

วนัท่ี 11 มิถุนายน พ.ศ. 2545 สถาบนัวิจยัหม่อนไหม กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตร และ

สหกรณ์ (ซ่ึงเป็นหน่วยงานเดิมของสถาบันหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิ ต์ิ

พระบรมราชินีนาถ) ร่วมกบัคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยัธรรมศาสตร์ กรมทรัพยสิ์นทางปัญญา กระทรวง

พาณิชย ์และมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจา้ฯ พระบรมราชินีนาถ ไดร่้วมกนัจดัสัมมนาเร่ือง “ การ

คุ้มครองไหมไทย” ข้ึน ณ โรงแรมมารวยการ์เดน้ กรุงเทพมหานคร คณะกรรมการจดัสัมมนา ไดเ้ชิญนกัวิชาการใน

ทุกสาขาท่ีเก่ียวขอ้งกบัไหมทั้งภาครัฐ และเอกชนมาร่วมประชุมเพื่อกาํหนดทิศทางและวิธีการคุม้ครองไหมไทย โดย

พิจารณาทั้งดา้นพนัธ์ุไหม กระบวนการผลิต ชนิดผา้ไหมและผลิตภณัฑ์ท่ีผลิตในประเทศไทย ผลจากการสัมมนา

ระดมสมองในคร้ังนั้ น และการประชุมของคณะทาํงานฯ อีกหลายๆ คร้ัง จนทาํให้ได้ข้อบงัคบัว่าด้วยการใช้

เคร่ืองหมายรับรองน้ี ซ่ึงจดัทาํตามบทบญัญติัมาตรา 82 แห่งพระราชบญัญติัเคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. 2534

เพื่อใหมี้การใชเ้คร่ืองหมายรับรองอยา่งกวา้งขวางทั้งในและต่างประเทศ สมเด็จพระนางเจา้ฯ

พระบรมราชินีนาถ จึงไดท้รงพระกรุณาโปรดเกลา้ฯ พระราชทานสัญลกัษณ์นกยงูไทย ใหเ้ป็นเคร่ืองหมายรับรอง

คุณภาพผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย 4 ชนิด ในการจดทะเบียน ประกอบดว้ย

1. Royal Thai Silk นกยงูสีทอง

2. Classic Thai Silk นกยงูสีเงิน

3. Thai Silk นกยงูสีนํ้าเงิน

4. Thai Silk Blend นกยงูสีเขียว

แต่เน่ืองจากหน่วยงานของสถาบนัวิจยัหม่อนไหมในขณะนั้น อยูร่ะหวา่งการปรับเปล่ียนเพื่อจดัตั้งเป็น องคก์รใหม่

ดงันั้น คณะกรรมการหม่อนไหมแห่งชาติ จึงได้มีมติมอบหมายให้ สํานักงานปลดัสํานักนายกรัฐมนตรี ซ่ึงเป็น

หน่วยงานกลาง ยื่นจดทะเบียนเคร่ืองหมายรับรองต่อกรมทรัพยสิ์นทางปัญญา แทนไปก่อน โดยไดย้ื่นจดทะเบียน

เม่ือ 16 กุมภาพนัธ์ 2547 ทั้งยงัไดย้ืน่จดทะเบียนในต่างประเทศอีก 18 ประเทศดว้ย และนบัจากวนันั้นจนถึงปัจจุบนั

น้ี (ปี พ.ศ. 2551 ) ไดย้ืน่จดทะเบียนไปแลว้รวมทั้งส้ิน 33 ประเทศ

ข

ค

ต่อมา เม่ือไดมี้ประกาศราชกิจจานุเบกษาแบ่งส่วนราชการ สถาบนัหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระ

เกียรติสมเด็จพระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ สังกดั สํานกังานปลดักระทรวงเกษตรและ สหกรณ์ จึงไดรั้บ

โอนเคร่ืองหมายรับรองมาจาก สปน. เม่ือ 19 ธนัวาคม 2548 มาดาํเนินการและรับผดิชอบ

ต่อเน่ือง โดยขอ้บงัคบัท่ีวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑไ์หมไทย ไดแ้ยกไวเ้ป็น 8 หมวดดงัน้ี

หมวดท่ี 1 : บททัว่ไปจะกล่าวถึงคาํนิยามท่ีใชต้ามขอ้บงัคบั

หมวดท่ี 2 : กล่าวถึงคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย

หมวดท่ี 3 : กล่าวถึงผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยตามขอ้บงัคบัแต่ละชนิด

หมวดท่ี 4 : กล่าวถึงแหล่งกาํเนิดท่ีตอ้งผลิตในประเทศไทยเท่านั้น

หมวดท่ี 5 : กล่าวถึงส่วนประกอบของผลิตภณัฑ์

หมวดท่ี 6 : กล่าวถึงวธีิการผลิต

หมวดท่ี 7 : กล่าวถึงคุณภาพของผลิตภณัฑ์

หมวดท่ี 8 : กล่าวถึงหลกัเกณฑ ์วธีิการ และเง่ือนไขในการอนุญาตใหใ้ชเ้คร่ืองหมายรับรอง

ขอ้บงัคบัเหล่าน้ีจะแตกต่างกนัไปในแต่ละชนิดของผลิตภณัฑ์ ในทางปฏิบติัผูท่ี้มีความประสงค์จะขอใช้

เคร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑ์ไหมไทยสามารถทราบกระบวนการรับรองคุณภาพผลิตภณัฑ์ การยื่นขอรับใบรับรอง

การรับคาํขอใบรับรองสามารถขอได้จาก สถาบนัหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ ทางสถาบนัฯ จะมีการ

ตรวจสอบและการประเมินผล โดยเม่ือผา่นการประเมินแลว้จึงจะออกใบรับรองให้ หากผูป้ระกอบการไม่ปฏิบติัตาม

ขอ้บงัคบั คณะกรรมการฯ อาจให้มีการพกัใช้และเพิกถอนใบอนุญาต ขั้นสุดทา้ย ถึงขั้นยกเลิกใบรับรอง เม่ือการ

ดาํเนินการผลิตผลิตภณัฑผ์า้ไหมท่ีไม่เป็นไปตามขอ้บงัคบั ผูป้ระกอบการสามารถ อุทธรณ์ร้องเรียน และโตแ้ยง้ได้

ภายใน 30 วนันบัแต่วนัทราบคาํสั่ง สถาบันหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ จะรักษา

ความลบัในกระบวนการรับรองคุณภาพผลิตภณัฑ์ และจะถือเป็นเร่ืองลบั สําหรับการเขา้ถึงขอ้มูลดงักล่าวทาํได้

เฉพาะเจา้หน้าท่ีซ่ึงได้รับมอบหมายเท่านั้น และสําหรับเร่ืองการแจง้การมีส่วนได้ส่วนเสียของผูเ้ก่ียวขอ้ง อตัรา

ค่าธรรมเนียม และค่าใชจ่้ายต่างๆ ไดบ้รรจุไวใ้นขอ้บงัคบัน้ี สาํหรับ เกณฑก์ารตรวจสอบเพื่อให้การรับรองผลิตภณัฑ์

ผา้ไหมไทยทั้ง 4 ชนิด ตลอดจนแบบฟอร์มคาํขอต่างๆ และสถานท่ีติดต่อขอรับคาํขอใบรับรองสามารถขอรับไดท้ั้ง

ส่วนกลางและส่วนภูมิภาค

เพื่อใหไ้หมไทยกอ้งไกลไปทัว่หลา้ และสนองพระราชปณิธานองคส์มเด็จพระนางเจา้ฯ พระบรมราชินีนาถ

พระผูเ้ป็น “แม่ของแผ่นดิน” ท่ีไดท้รงเหน็ดเหน่ือยพระวรกายมานานนบั 5 ทศวรรษ ท่ีไดส่้งเสริมและอนุรักษอ์าชีพ

หม่อนไหมไวเ้ป็นเอกลกัษณ์ไทยท่ีมีคุณค่าต่อชาวไทยและชาวโลก จนคณะกรรมาธิการหม่อนไหมระหวา่งประเทศ

(International Sericulture Commission, ISC) ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตทูลเกลา้ทูลกระหม่อม

ถวายรางวลั หลุยส์ปาสเตอร์ (Louis Pasteur) แด่พระองคท์่าน พวกเราชาวไทยทุกคนจะรักษามรดกช้ินน้ีไวต้ราบ

นานเท่านาน เพื่อเป็นมรดกทางวฒันธรรมของชาติไทยสืบต่อไป

สารบัญ

หนา้

คาํนาํ ก

บทนาํ ข-ค

สารบญั ง

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑไ์หมไทย ชนิด Royal Thai Silk 1

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑไ์หมไทย ชนิด Classic Thai Silk 6

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑไ์หมไทย ชนิด Thai Silk 11

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑไ์หมไทย ชนิด Thai Silk Blend 16

ภาคผนวก

ภาคผนวก 1

ระเบียบ หลกัเกณฑ ์และขอ้กาํหนดการใชเ้คร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย 21

- แบบคาํขอรับใบรับรอง (แบบ กษ. 01) พร้อมคาํช้ีแจงประกอบการยื่นคาํขอ 33

- หนงัสือรับรองการผลิตและจ่ายเสน้ไหม (แบบ กษ.07) 39

- หนงัสือรับรองการจาํหน่ายเสน้ไหม (แบบ กษ.08) 40

- แบบคาํขอรับดวงตรานกยงู (แบบ กษ.02) 41

-ใบรับรองแสดงเคร่ืองหมายรับรองมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยชนิด Royal Thai Silk (สมมช.๑) 42

- ใบรับรองแสดงเคร่ืองหมายรับรองมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยชนิด Classic Thai Silk (สมมช.๒) 43

- ใบรับรองแสดงเคร่ืองหมายรับรองมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยชนิด Thai Silk (สมมช.๓) 44

-ใบรับรองแสดงเคร่ืองหมายรับรองมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยชนิด Thai Silk Blend (สมมช.๔) 45

- อตัราค่าธรรมเนียมต่างๆ 46

ภาคผนวก 2

-เกณฑก์ารตรวจสอบเพ่ือใหก้ารรับรองผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย ชนิด Royal Thai Silk (แบบ กษ 03) 47

-เกณฑก์ารตรวจสอบเพ่ือใหก้ารรับรองผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย ชนิด Classic Thai Silk (แบบ กษ 04) 50

- เกณฑก์ารตรวจสอบเพ่ือใหก้ารรับรองผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย ชนิด Thai Silk (แบบ กษ 05) 52

-เกณฑก์ารตรวจสอบเพ่ือใหก้ารรับรองผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย ชนิด Thai Silk Blend (แบบ กษ 06) 54

ภาคผนวก 3

-แบบสรุปผลการตรวจสอบประเมินของ อ.กมม. เพ่ือเสนอ กมม. พิจารณาอนุมติักรณีขอใบรับรองใหม่ 56

( กษ.03-1ก, กษ.03-2ก, กษ.04-1ก, กษ.04-2ก, กษ.05-1ก, กษ.05-2ก, กษ.06-1ก, กษ.06-2ก )

-แบบสรุปผลการตรวจสอบประเมินของ อ.กมม.เพ่ือเสนอ กมม.พิจารณาอนุมติัตดิดวงตรานกยูง กรณีได้ 65

ใบรับรองแล้ว ( กษ.03-1ข, กษ.03-2ข, กษ.04-1ข, กษ.04-2ข, กษ05-1ข, กษ.05-2ข, กษ 06-1ข, กษ.06-2ข )

ภาคผนวก 4

-คาํสัง่แต่งตั้งคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย (กมม.) 76

ง

ข้อบังคบัว่าด้วยการใช้เคร่ืองหมายรับรองผลติภัณฑ์ผ้าไหมไทย ชนิด Royal Thai Silk

ของ

กรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

-------------------------------

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองน้ีจดัทาํตามบทบญัญติัมาตรา ๘๒

แห่งพระราชบญัญติัเคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. ๒๕๓๔

หมวดที ่๑

บททัว่ไป

ขอ้ ๑ ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองน้ีถือเป็นส่วนหน่ึงของ

คาํขอจดทะเบียนเคร่ืองหมายรับรอง

ข้อ ๒ ข้อบังคับน้ีถ้ามิได้ตราไว้เป็นอย่างอ่ืน ให้นําบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติ

เคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ.๒๕๓๔ มาบงัคบัใช ้

ขอ้ ๓ ในขอ้บงัคบัน้ี

“มม.” หมายถึง กรมหม่อนไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

“มาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย” หมายถึง ขอ้กาํหนดเก่ียวกบัคุณภาพของผลิตภณัฑผ์า้ไหม

ไทยตามขอ้บงัคบัน้ี หรือมาตรฐานอ่ืนท่ีอาจกาํหนดใหมี้ข้ึนไดอี้ก

“หน่วยตรวจสอบ” หมายถึง หน่วยงานท่ีไดรั้บมอบหมายใหต้รวจสอบผลิตภณัฑ ์ ผา้ไหม

ตามขอ้กาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี หรือมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย

“ใบรับรอง” หมายถึง ใบรับรองท่ีให้แสดงคุณภาพหรือชนิดของผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทย

ตามท่ีกาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี ท่ีผา่นการพิจารณาจากคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภณัฑ ์ผา้ไหมไทย

“เคร่ืองหมายรับรอง” หมายถึงเคร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทยท่ีกรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไดจ้ดทะเบียนไว ้

1

“เส้นไหมไทย” หมายถึง ผลิตภณัฑท่ี์ไดจ้ากกระบวนการผลิตเส้นไหมในประเทศไทย โดยใชรั้งไหมท่ีมี

ถ่ินกาํเนิดในประเทศไทย

“เส้นไหมแท”้ หมายถึง เส้นไหมท่ีสาวมาจากรังไหมซ่ึงเป็นรังไหมชนิดท่ีกินใบหม่อนเป็นอาหารหลกั

“ผา้ไหมไทย” หมายถึง ผา้ไหมท่ีผลิตในประเทศไทย

“พนัธ์ุไหมไทย” หมายถึง พนัธ์ุไหมท่ีมีถ่ินกาํเนิดในประเทศไทย หรือมีการสร้างและพฒันาพนัธ์ุข้ึนใน

ประเทศไทย

“พนัธ์ุไหมไทยพื้นบา้น” หมายถึง พนัธ์ุไหมดั้งเดิม ของไทยท่ีมีการอนุรักษสื์บทอดกนัมา รวมทั้งพนัธ์ุ

ไหมดั้งเดิมท่ีมีการปรับปรุงให้มีคุณสมบติัท่ีดีข้ึน โดยเป็นการพฒันาพนัธ์ุในประเทศไทยท่ีใชเ้ฉพาะพนัธ์ุไหมไทย

ดั้งเดิมเป็นเช้ือพนัธ์ุเท่านั้น

“พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุง” หมายถึง พนัธ์ุไหมใหม่ท่ีพฒันา หรือปรับปรุงพนัธ์ุ สร้างพนัธ์ุข้ึนในประเทศ

ไทย โดยมีเช้ือพนัธ์ุทั้งหมดหรือบางส่วนมาจากพนัธ์ุไหมท่ีมิใช่พนัธ์ุไทย

“พนัธ์ุไหมไทยลูกผสม” หมายถึง พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุงท่ีมีการสร้างพนัธ์ุข้ึนโดยเกิดจากการใชเ้ช้ือพนัธ์ุ

บางส่วนท่ีมิใช่พนัธ์ุไทยมาผสมกบัเช้ือพนัธ์ุไทย

“พนัธ์ุไหมลูกผสม” หมายถึง พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุงท่ีมีการสร้างพนัธ์ุข้ึนโดยเกิดจากการใช้เช้ือพนัธ์ุ

ทั้งหมดท่ีมิใช่พนัธ์ุไทยมาผสมกนั

“การสาวไหม” หมายถึง การดึงเส้นไหมออกจากรังไหม เพื่อผลิตเส้นไหมตามขนาดท่ีตอ้งการเพื่อใช้

ประโยชน์ในการทอผา้หรือผลิตภณัฑ ์

“การสาวไหมด้วยมือ” หมายถึง การสาวไหมท่ีสาวด้วยมือ และอุปกรณ์อย่างง่าย ไม่มีกลไกท่ียุ่งยาก

ซบัซอ้น เส้นไหมท่ีสาวไดมี้ขนาดตามทกัษะของผูส้าวท่ีไม่แน่นอน มีการแบ่งชั้น ชนิดของเส้นไหมไวใ้นขั้นตอน

การสาว อตัราการผลิตไม่สูงเม่ือเทียบกบัการสาวดว้ยเคร่ืองจกัร

“การสาวไหมดว้ยมือแบบพื้นบา้น” หมายถึง การสาวแบบภูมิปัญญาดั้งเดิม โดยการดึงเส้นไหมผา่นพวง

สาว (รอกสาวไหม) ลงภาชนะรองรับ

“สาวไหมดว้ยมือแบบเขา้อกัหรือเขา้ระวงิ” หมายถึง การสาวไหมดว้ยมือหมุนดึงเส้นไหมผา่นพวงสาวเขา้

อกั หรือเขา้ระวงิโดยตรง

“การสาวไหมด้วยเคร่ืองจกัร” หมายถึง การสาวไหมท่ีใช้เคร่ืองจกัรในการสาว ทาํให้ได้เส้นไหมใน

ปริมาณมาก เส้นไหมท่ีไดม้กัมีคุณภาพและขนาดตามความตอ้งการของผูใ้ช ้

“ทอมือ” หมายถึง การทอผา้ดว้ยมือ ดว้ยก่ีทอมือ หรือก่ีทอมือแบบพื้นบา้น

“ก่ีทอมือ” หมายถึง ก่ีทอผา้ท่ีไม่มีเคร่ืองจกัรเป็นส่วนประกอบ

“ก่ีทอมือแบบพื้นบา้น” หมายถึง ก่ีท่ีทอผา้ดว้ยมือแบบดั้งเดิมท่ีพุง่กระสวยดว้ยมือ

“ทอเคร่ืองจกัร” หมายถึง การทอผา้ดว้ยเคร่ืองจกัร

2

หมวดที ่๒

คณะกรรมการมาตรฐานผลติภัณฑ์ผ้าไหมไทย

ข้อ ๔ ให้มีคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภัณฑ์ผา้ไหมไทยท่ีแต่งตั้ งโดยรัฐมนตรีว่าการ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรียกโดยย่อ “กมม.” ประกอบดว้ย ท่านผูห้ญิงจรุงจิตต ์ทีขะระ รองราช

เลขานุการในพระองค์สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เป็นท่ีปรึกษา ปลดักระทรวงเกษตรและสหกรณ์

เป็นประธาน ผูแ้ทนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ ผูแ้ทน

กรมทรัพยสิ์นทางปัญญา ผูแ้ทนกระทรวงวฒันธรรม ผูแ้ทนกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ผูแ้ทนสํานัก

มาตรฐานสินคา้เกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ผูท้รงคุณวุฒิซ่ึงท่ีปรึกษาคณะกรรมการมาตรฐาน

ผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย แต่งตั้งไม่เกิน ๕ คน เป็นกรรมการ และใหอ้ธิบดีกรมหม่อนไหม ทาํหนา้ท่ีเป็น

เลขานุการ รองอธิบดีกรมหม่อนไหมท่ีได้รับมอบหมาย เป็นผู ้ช่วยเลขานุการ กับให้แต่งตั้ ง

ผูช่้วยเลขานุการอีก 1 คน จากสาํนกัอนุรักษแ์ละตรวจสอบมาตรฐานหม่อนไหม

ขอ้ ๕ ให ้กมม. มีอาํนาจหนา้ท่ีดงัน้ี

๑. กาํหนดมาตรฐานของผา้ไหมไทย ๒. กาํหนดแบบคาํขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง ๓. พิจารณาคาํขอท่ีผูผ้ลิตยืน่คาํขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง ๔. ตรวจสอบคุณภาพของผา้ไหมไทยท่ีผูผ้ลิตยืน่ขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง ๕. ตรวจสอบสถานท่ีผลิต กระบวนการผลิต และติดตามประเมินผล เพื่อใหผู้ผ้ลิตสามารถทาํ

ผลิตภณัฑใ์หมี้คุณภาพไดอ้ยา่งสมํ่าเสมอ

๖. เสนอ ประธาน กมม. เพื่อดาํเนินการออกใบรับรองใหผู้ผ้ลิตหรือยกเลิกใบรับรองท่ีไดอ้อก ใหแ้ก่ผูผ้ลิตแลว้

๗. กาํหนดหลกัเกณฑ ์แนวทาง และวธีิปฏิบติัเพื่อใหเ้ป็นไป ตามขอ้บงัคบัน้ี ๘. พิจารณาให้ความเห็นชอบในการปรับปรุง และเปล่ียนแปลงขอ้บงัคบัให้เหมาะสมกบั

สถานการณ์ท่ีเปล่ียนไป ตามมาตรา ๘๖ แห่ง พรบ. เคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. ๒๕๓๔

๙. มีอาํนาจในการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการในการดาํเนินงานไดต้ามท่ีเห็นสมควร

3

หมวดที ่๓

ผลติภัณฑ์

ขอ้ ๖ ผลิตภณัฑใ์นขอ้บงัคบัน้ีคือผา้ไหมไทยชนิด “Royal Thai Silk”

หมวดที ่๔

แหล่งกาํเนิด

ขอ้ ๗ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น

หมวดที ่๕

ส่วนประกอบของผลติภัณฑ์

ขอ้ ๘ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์ใชเ้ส้นไหมพนัธุ์ไทยพื้นบา้นเป็นทั้งเส้นพุ่ง

และเส้นยืน โดยอาจมีการตกแต่งดว้ยเส้นเงิน หรือเส้นทองท่ีไดม้าตรฐานได ้ไม่เกินร้อยละ ๒๐ โดย

พื้นท่ีในหน่วยตารางหลา ในกรณีผา้ทอยกท่ีทอดว้ยกรรมวิธีการ ยก หรือ จก หรือ ขิด อนุญาตให้มีการ

ตกแต่งดว้ยเส้นเงิน หรือเส้นทองท่ีไดม้าตรฐานไดไ้ม่เกินร้อยละ ๕๐

หมวดที ่๖

วธีิการผลติ

ขอ้ ๙ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์สาวไหมดว้ยมือ ทอมือดว้ยก่ีทอมือแบบ

พื้นบา้นท่ีพุ่งกระสวยดว้ยมือ

หมวดที ่๗

คุณภาพ

ขอ้ ๑๐ ผลิตภณัฑคุ์ณภาพท่ีจะรับรองตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์เป็นไปตามขอ้กาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี

4

หมวดที ่๘

หลกัเกณฑ์ วธีิการ และเงื่อนไขในการอนุญาตให้ใช้เคร่ืองหมายรับรอง

ขอ้ ๑๑ ผูใ้ดจะแสดงเคร่ืองหมายรับรองท่ี กรมหม่อนไหม ไดจ้ดทะเบียนไวแ้ลว้ ตอ้งไดรั้บ

ใบรับรองใหแ้สดงเคร่ืองหมายรับรองจาก กรมหม่อนไหม ก่อนจึงจะใชไ้ด ้

ขอ้ ๑๒ ผูท่ี้จะขอใชเ้คร่ืองหมายรับรองจะตอ้งเป็นผูผ้ลิตผา้ไหมไทย

ขอ้ ๑๓ ผูท่ี้จะขอใช้เคร่ืองหมายรับรองให้ยื่นคาํขอพร้อมเอกสาร ตามแบบท่ี กมม.กาํหนด

โดยแจง้ความประสงคไ์ดท่ี้ กรมหม่อนไหม ก่อนส่งเร่ืองให ้กมม. ดาํเนินการ

ขอ้ ๑๔ เม่ือ กมม. ไดพ้ิจารณารับคาํขอท่ีผูผ้ลิตไดย้ืน่คาํขอไวแ้ลว้ จะนดัหมายผูผ้ลิตเพื่อไปทาํ

การตรวจสอบสถานท่ีผลิต กระบวนการผลิต ส่วนประกอบและเกบ็ตวัอยา่งทดสอบ

ขอ้ ๑๕ หาก กมม. เห็นวา่ ผลการตรวจสอบเป็นไปตามขอ้บงัคบัและ มาตรฐานผลิตภณัฑ์

ผา้ไหมไทยแลว้ให ้กมม. เสนอประธาน กมม. เพื่อดาํเนินการออกใบรับรองให ้

ขอ้ ๑๖ ใบรับรองท่ีออกให้จะมีอายุ ๓ ปี นบัแต่วนัท่ีระบุไวใ้นใบรับรองและเม่ือใบรับรองท่ี

ออกใหค้รบกาํหนดแลว้ หรือครบตามจาํนวนท่ีขอผลิต ผูผ้ลิตตอ้งยืน่คาํขอเพื่อขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

ใหม่

ขอ้ ๑๗ ให ้กมม. ตรวจติดตามผลผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยท่ีไดรั้บรองแลว้เป็นประจาํ เพื่อให้มี

การพฒันาท่ีย ัง่ยนืและมัน่ใจต่อผูบ้ริโภค

ขอ้ ๑๘ ภายหลงัจากท่ีผูผ้ลิตไดรั้บใบรับรองเคร่ืองหมายแลว้ หากมีการตรวจพบว่าผลิตภณัฑ์

ท่ีไดก้ารรับรองมีคุณภาพไม่เป็นไปตามเกณฑท่ี์กาํหนดไวใ้นขอ้บงัคบัน้ี หรือไม่เป็นไปตามมาตรฐานผา้

ไหมไทย กมม. จะดาํเนินการยกเลิกใบรับรองและผูข้อใชเ้คร่ืองหมายรับรองจะตอ้งชาํระค่าปรับเป็น

จาํนวนเงินอตัราร้อยละ ๒๐ ของยอดขาย ก่อนหักค่าใชจ่้ายในรอบปีบญัชีหรือปีภาษีของปีก่อนหนา้วนั

ตรวจพบให้กบั กรมหม่อนไหม เพิ่มเติมจากการตรวจสอบตามปกติ เพื่อจดัตั้งเป็นกองทุนสนับสนุน

งานวจิยัการผลิตผา้ไหมไทยต่อไป

ขอ้ ๑๙ ในกรณีท่ีมีการยกเลิกใบรับรองแลว้ ผูท่ี้ถูกแจง้ยกเลิกจะตอ้งยุติการใช้ส่ิงพิมพ ์ส่ือ

โฆษณา ท่ีมีการอา้งอิงถึงการไดรั้บการรับรองทั้งหมด

ขอ้ ๒๐ ค่าใช้จ่ายในการดาํเนินการรับรองเพื่อออกใบรับรองและการตรวจสอบคุณภาพให้

เป็นไปตามประกาศระเบียบหลกัเกณฑแ์ละขอ้กาํหนด

---------------------------

5

ข้อบังคบัว่าด้วยการใช้เคร่ืองหมายรับรองผลติภัณฑ์ไหมผ้าไทย ชนิด Classic Thai Silk

ของ

กรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

-------------------------------

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองน้ีจดัทาํตามบทบญัญติัมาตรา ๘๒

แห่งพระราชบญัญติัเคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. ๒๕๓๔

หมวดที ่๑

บททัว่ไป

ขอ้ ๑ ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองน้ีถือเป็นส่วนหน่ึงของ

คาํขอจดทะเบียนเคร่ืองหมายรับรอง

ข้อ ๒ ข้อบังคับน้ีถ้ามิได้ตราไว้เป็นอย่างอ่ืน ให้นําบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติ

เคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ.๒๕๓๔ มาบงัคบัใช ้

ขอ้ ๓ ในขอ้บงัคบัน้ี

“มม.” หมายถึง กรมหม่อนไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

“มาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย” หมายถึง ขอ้กาํหนดเก่ียวกบัคุณภาพของผลิตภณัฑผ์า้ไหม

ไทยตามขอ้บงัคบัน้ี หรือมาตรฐานอ่ืนท่ีอาจกาํหนดใหมี้ข้ึนไดอี้ก

“หน่วยตรวจสอบ” หมายถึง หน่วยงานท่ีไดรั้บมอบหมายใหต้รวจสอบผลิตภณัฑ ์ ผา้ไหม

ตามขอ้กาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี หรือมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย

“ใบรับรอง” หมายถึง ใบรับรองท่ีให้แสดงคุณภาพหรือชนิดของผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทย

ตามท่ีกาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี ท่ีผา่นการพิจารณาจากคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภณัฑ ์ผา้ไหมไทย

“เคร่ืองหมายรับรอง” หมายถึงเคร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทยท่ีกรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไดจ้ดทะเบียนไว ้

6

“เส้นไหมไทย” หมายถึง ผลิตภณัฑท่ี์ไดจ้ากกระบวนการผลิตเส้นไหมในประเทศไทย โดยใชรั้งไหมท่ีมี

ถ่ินกาํเนิดในประเทศไทย

“เส้นไหมแท”้ หมายถึง เส้นไหมท่ีสาวมาจากรังไหมซ่ึงเป็นรังไหมชนิดท่ีกินใบหม่อนเป็นอาหารหลกั

“ผา้ไหมไทย” หมายถึง ผา้ไหมท่ีผลิตในประเทศไทย

“พนัธ์ุไหมไทย” หมายถึง พนัธ์ุไหมท่ีมีถ่ินกาํเนิดในประเทศไทย หรือมีการสร้างและพฒันาพนัธ์ุข้ึนใน

ประเทศไทย

“พนัธ์ุไหมไทยพื้นบา้น” หมายถึง พนัธ์ุไหมดั้งเดิม ของไทยท่ีมีการอนุรักษสื์บทอดกนัมา รวมทั้งพนัธ์ุ

ไหมดั้งเดิมท่ีมีการปรับปรุงให้มีคุณสมบติัท่ีดีข้ึน โดยเป็นการพฒันาพนัธ์ุในประเทศไทยท่ีใชเ้ฉพาะพนัธ์ุไหมไทย

ดั้งเดิมเป็นเช้ือพนัธ์ุเท่านั้น

“พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุง” หมายถึง พนัธ์ุไหมใหม่ท่ีพฒันา หรือปรับปรุงพนัธ์ุ สร้างพนัธ์ุข้ึนในประเทศ

ไทย โดยมีเช้ือพนัธ์ุทั้งหมดหรือบางส่วนมาจากพนัธ์ุไหมท่ีมิใช่พนัธ์ุไทย

“พนัธ์ุไหมไทยลูกผสม” หมายถึง พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุงท่ีมีการสร้างพนัธ์ุข้ึนโดยเกิดจากการใชเ้ช้ือพนัธ์ุ

บางส่วนท่ีมิใช่พนัธ์ุไทยมาผสมกบัเช้ือพนัธ์ุไทย

“พนัธ์ุไหมลูกผสม” หมายถึง พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุงท่ีมีการสร้างพนัธ์ุข้ึนโดยเกิดจากการใช้เช้ือพนัธ์ุ

ทั้งหมดท่ีมิใช่พนัธ์ุไทยมาผสมกนั

“การสาวไหม” หมายถึง การดึงเส้นไหมออกจากรังไหม เพื่อผลิตเส้นไหมตามขนาดท่ีตอ้งการเพื่อใช้

ประโยชน์ในการทอผา้หรือผลิตภณัฑ ์

“การสาวไหมด้วยมือ” หมายถึง การสาวไหมท่ีสาวด้วยมือ และอุปกรณ์อย่างง่าย ไม่มีกลไกท่ียุ่งยาก

ซบัซอ้น เส้นไหมท่ีสาวไดมี้ขนาดตามทกัษะของผูส้าวท่ีไม่แน่นอน มีการแบ่งชั้น ชนิดของเส้นไหมไวใ้นขั้นตอน

การสาว อตัราการผลิตไม่สูงเม่ือเทียบกบัการสาวดว้ยเคร่ืองจกัร

“การสาวไหมดว้ยมือแบบพื้นบา้น” หมายถึง การสาวแบบภูมิปัญญาดั้งเดิม โดยการดึงเส้นไหมผา่นพวง

สาว (รอกสาวไหม) ลงภาชนะรองรับ

“สาวไหมดว้ยมือแบบเขา้อกัหรือเขา้ระวงิ” หมายถึง การสาวไหมดว้ยมือหมุนดึงเส้นไหมผา่นพวงสาวเขา้

อกั หรือเขา้ระวงิโดยตรง

“การสาวไหมด้วยเคร่ืองจกัร” หมายถึง การสาวไหมท่ีใช้เคร่ืองจกัรในการสาว ทาํให้ได้เส้นไหมใน

ปริมาณมาก เส้นไหมท่ีไดม้กัมีคุณภาพและขนาดตามความตอ้งการของผูใ้ช ้

“ทอมือ” หมายถึง การทอผา้ดว้ยมือ ดว้ยก่ีทอมือ หรือก่ีทอมือแบบพื้นบา้น

“ก่ีทอมือ” หมายถึง ก่ีทอผา้ท่ีไม่มีเคร่ืองจกัรเป็นส่วนประกอบ

“ก่ีทอมือแบบพื้นบา้น” หมายถึง ก่ีท่ีทอผา้ดว้ยมือแบบดั้งเดิมท่ีพุง่กระสวยดว้ยมือ

“ทอเคร่ืองจกัร” หมายถึง การทอผา้ดว้ยเคร่ืองจกัร

7

หมวดที ่๒

คณะกรรมการมาตรฐานผลติภัณฑ์ผ้าไหมไทย

ข้อ ๔ ให้มีคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภัณฑ์ผา้ไหมไทยท่ีแต่งตั้ งโดยรัฐมนตรีว่าการ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรียกโดยย่อ “กมม.” ประกอบดว้ย ท่านผูห้ญิงจรุงจิตต ์ทีขะระ รองราช

เลขานุการในพระองค์สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เป็นท่ีปรึกษา ปลดักระทรวงเกษตรและสหกรณ์

เป็นประธาน ผูแ้ทนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ ผูแ้ทน

กรมทรัพยสิ์นทางปัญญา ผูแ้ทนกระทรวงวฒันธรรม ผูแ้ทนกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ผูแ้ทนสํานัก

มาตรฐานสินคา้เกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ผูท้รงคุณวุฒิซ่ึงท่ีปรึกษาคณะกรรมการมาตรฐาน

ผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย แต่งตั้งไม่เกิน ๕ คน เป็นกรรมการ และใหอ้ธิบดีกรมหม่อนไหม ทาํหนา้ท่ีเป็น

เลขานุการ รองอธิบดีกรมหม่อนไหมท่ีได้รับมอบหมาย เป็นผู ้ช่วยเลขานุการ กับให้แต่งตั้ ง

ผูช่้วยเลขานุการอีก 1 คน จากสาํนกัอนุรักษแ์ละตรวจสอบมาตรฐานหม่อนไหม

ขอ้ ๕ ให ้กมม. มีอาํนาจหนา้ท่ีดงัน้ี

๑. กาํหนดมาตรฐานของผา้ไหมไทย

๒. กาํหนดแบบคาํขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

๓. พิจารณาคาํขอท่ีผูผ้ลิตยืน่คาํขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

๔. ตรวจสอบคุณภาพของผา้ไหมไทยท่ีผูผ้ลิตยืน่ขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

๕. ตรวจสอบสถานท่ีผลิต กระบวนการผลิต และติดตามประเมินผล เพื่อใหผู้ผ้ลิตสามารถทาํ

ผลิตภณัฑใ์หมี้คุณภาพไดอ้ยา่งสมํ่าเสมอ

๖. เสนอ ประธาน กมม. เพื่อดาํเนินการออกใบรับรองใหผู้ผ้ลิตหรือยกเลิกใบรับรองท่ีไดอ้อก

ใหแ้ก่ผูผ้ลิตแลว้

๗. กาํหนดหลกัเกณฑ ์แนวทาง และวธีิปฏิบติัเพื่อใหเ้ป็นไป ตามขอ้บงัคบัน้ี

๘. พิจารณาใหค้วามเห็นชอบในการปรับปรุง และเปล่ียนแปลงขอ้บงัคบัใหเ้หมาะสมกบั

สถานการณ์ท่ีเปล่ียนไป ตามมาตรา ๘๖ แห่ง พรบ. เคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. ๒๕๓๔

๙. มีอาํนาจในการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการในการดาํเนินงานไดต้ามท่ีเห็นสมควร

8

หมวดที ่๓

ผลติภัณฑ์

ขอ้ ๖ ผลิตภณัฑใ์นขอ้บงัคบัน้ีคือผา้ไหมไทยชนิด“Classic Thai Silk”

หมวดที ่๔

แหล่งกาํเนิด

ขอ้ ๗ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น

หมวดที ่๕

ส่วนประกอบของผลติภัณฑ์

ขอ้ ๘ ผลิตภณัฑ์ท่ีจะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑ์ท่ีใช้เส้นไหมพนัธุ์ไทยพื้นบา้นเป็นเส้นพุ่ง

หรือเส้นยนื และมีการใชเ้ส้นไหมพนัธุ์ไทยปรับปรุงเป็นส่วนผสม หรือใชเ้ส้นไหมพนัธุ์ไทยปรับปรุง

เป็นทั้งเส้นพุ่งและเส้นยืน โดยอาจมีการตกแต่งดว้ยเส้นเงิน หรือเส้นทองในอตัราไม่เกินร้อยละ ๒๐

โดยพื้นท่ีในหน่วยตารางหลา ในกรณีผา้ทอยกท่ีทอดว้ยกรรมวิธีการ ยก หรือ จก หรือ ขิด อนุญาตให้มี

การตกแต่งดว้ยเส้นเงิน หรือเส้นทองท่ีไดม้าตรฐานไดไ้ม่เกินร้อยละ ๕๐

หมวดที ่๖

วธีิการผลติ

ขอ้ ๙ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์สาวไหมดว้ยมือ ทอมือดว้ยก่ีทอมือ

หมวดที ่๗

คุณภาพ

ขอ้ ๑๐ ผลิตภณัฑคุ์ณภาพท่ีจะรับรองตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์เป็นไปตามขอ้กาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี

9

หมวดที ่๘

หลกัเกณฑ์ วธีิการ และเงื่อนไขในการอนุญาตให้ใช้เคร่ืองหมายรับรอง

ขอ้ ๑๑ ผูใ้ดจะแสดงเคร่ืองหมายรับรองท่ี กรมหม่อนไหม ไดจ้ดทะเบียนไวแ้ลว้ ตอ้งไดรั้บ

ใบรับรองใหแ้สดงเคร่ืองหมายรับรองจาก กรมหม่อนไหม ก่อนจึงจะใชไ้ด ้

ขอ้ ๑๒ ผูท่ี้จะขอใชเ้คร่ืองหมายรับรองจะตอ้งเป็นผูผ้ลิตผา้ไหมไทย

ขอ้ ๑๓ ผูท่ี้จะขอใช้เคร่ืองหมายรับรองให้ยื่นคาํขอพร้อมเอกสาร ตามแบบท่ี กมม.กาํหนด

โดยแจง้ความประสงคไ์ดท่ี้ กรมหม่อนไหม ก่อนส่งเร่ืองให ้กมม. ดาํเนินการ

ขอ้ ๑๔ เม่ือ กมม. ไดพ้ิจารณารับคาํขอท่ีผูผ้ลิตไดย้ืน่คาํขอไวแ้ลว้ จะนดัหมายผูผ้ลิตเพื่อไปทาํ

การตรวจสอบสถานท่ีผลิต กระบวนการผลิต ส่วนประกอบและเกบ็ตวัอยา่งทดสอบ

ขอ้ ๑๕ หาก กมม. เห็นวา่ ผลการตรวจสอบเป็นไปตามขอ้บงัคบัและ มาตรฐานผลิตภณัฑ์

ผา้ไหมไทยแลว้ให ้กมม. เสนอประธาน กมม. เพื่อดาํเนินการออกใบรับรองให ้

ขอ้ ๑๖ ใบรับรองท่ีออกให้จะมีอายุ ๓ ปี นบัแต่วนัท่ีระบุไวใ้นใบรับรองและเม่ือใบรับรองท่ี

ออกใหค้รบกาํหนดแลว้ หรือครบตามจาํนวนท่ีขอผลิต ผูผ้ลิตตอ้งยืน่คาํขอเพื่อขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

ใหม่

ขอ้ ๑๗ ให ้กมม. ตรวจติดตามผลผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยท่ีไดรั้บรองแลว้เป็นประจาํ เพื่อให้มี

การพฒันาท่ีย ัง่ยนืและมัน่ใจต่อผูบ้ริโภค

ขอ้ ๑๘ ภายหลงัจากท่ีผูผ้ลิตไดรั้บใบรับรองเคร่ืองหมายแลว้ หากมีการตรวจพบว่าผลิตภณัฑ์

ท่ีไดก้ารรับรองมีคุณภาพไม่เป็นไปตามเกณฑท่ี์กาํหนดไวใ้นขอ้บงัคบัน้ี หรือไม่เป็นไปตามมาตรฐานผา้

ไหมไทย กมม. จะดาํเนินการยกเลิกใบรับรองและผูข้อใชเ้คร่ืองหมายรับรองจะตอ้งชาํระค่าปรับเป็น

จาํนวนเงินอตัราร้อยละ ๒๐ ของยอดขาย ก่อนหักค่าใชจ่้ายในรอบปีบญัชีหรือปีภาษีของปีก่อนหนา้วนั

ตรวจพบให้กบั กรมหม่อนไหม เพิ่มเติมจากการตรวจสอบตามปกติ เพื่อจดัตั้งเป็นกองทุนสนับสนุน

งานวจิยัการผลิตผา้ไหมไทยต่อไป

ขอ้ ๑๙ ในกรณีท่ีมีการยกเลิกใบรับรองแลว้ ผูท่ี้ถูกแจง้ยกเลิกจะตอ้งยุติการใช้ส่ิงพิมพ ์ส่ือ

โฆษณา ท่ีมีการอา้งอิงถึงการไดรั้บการรับรองทั้งหมด

ขอ้ ๒๐ ค่าใช้จ่ายในการดาํเนินการรับรองเพื่อออกใบรับรองและการตรวจสอบคุณภาพให้

เป็นไปตามประกาศระเบียบหลกัเกณฑแ์ละขอ้กาํหนด

---------------------------

10

ข้อบังคบัว่าด้วยการใช้เคร่ืองหมายรับรองผลติภัณฑ์ผ้าไหมไทย ชนิด Thai Silk

ของ

กรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

-------------------------------

ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองน้ีจดัทาํตามบทบญัญติัมาตรา ๘๒

แห่งพระราชบญัญติัเคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. ๒๕๓๔

หมวดที ่๑

บททัว่ไป

ขอ้ ๑ ขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการใชเ้คร่ืองหมายรับรองน้ีถือเป็นส่วนหน่ึงของ

คาํขอจดทะเบียนเคร่ืองหมายรับรอง

ข้อ ๒ ข้อบังคับน้ีถ้ามิได้ตราไว้เป็นอย่างอ่ืน ให้นําบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติ

เคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ.๒๕๓๔ มาบงัคบัใช ้

ขอ้ ๓ ในขอ้บงัคบัน้ี

“มม.” หมายถึง กรมหม่อนไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

“มาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย” หมายถึง ขอ้กาํหนดเก่ียวกบัคุณภาพของผลิตภณัฑผ์า้ไหม

ไทยตามขอ้บงัคบัน้ี หรือมาตรฐานอ่ืนท่ีอาจกาํหนดใหมี้ข้ึนไดอี้ก

“หน่วยตรวจสอบ” หมายถึง หน่วยงานท่ีไดรั้บมอบหมายใหต้รวจสอบผลิตภณัฑ ์ ผา้ไหม

ตามขอ้กาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี หรือมาตรฐานผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย

“ใบรับรอง” หมายถึง ใบรับรองท่ีให้แสดงคุณภาพหรือชนิดของผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทย

ตามท่ีกาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี ท่ีผา่นการพิจารณาจากคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภณัฑ ์ผา้ไหมไทย

“เคร่ืองหมายรับรอง” หมายถึงเคร่ืองหมายรับรองผลิตภณัฑ์ผา้ไหมไทยท่ีกรมหม่อนไหม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไดจ้ดทะเบียนไว ้

11

“เส้นไหมไทย” หมายถึง ผลิตภณัฑท่ี์ไดจ้ากกระบวนการผลิตเส้นไหมในประเทศไทย โดยใชรั้งไหมท่ีมี

ถ่ินกาํเนิดในประเทศไทย

“เส้นไหมแท”้ หมายถึง เส้นไหมท่ีสาวมาจากรังไหมซ่ึงเป็นรังไหมชนิดท่ีกินใบหม่อนเป็นอาหารหลกั

“ผา้ไหมไทย” หมายถึง ผา้ไหมท่ีผลิตในประเทศไทย

“พนัธ์ุไหมไทย” หมายถึง พนัธ์ุไหมท่ีมีถ่ินกาํเนิดในประเทศไทย หรือมีการสร้างและพฒันาพนัธ์ุข้ึนใน

ประเทศไทย

“พนัธ์ุไหมไทยพื้นบา้น” หมายถึง พนัธ์ุไหมดั้งเดิม ของไทยท่ีมีการอนุรักษสื์บทอดกนัมา รวมทั้งพนัธ์ุ

ไหมดั้งเดิมท่ีมีการปรับปรุงให้มีคุณสมบติัท่ีดีข้ึน โดยเป็นการพฒันาพนัธ์ุในประเทศไทยท่ีใชเ้ฉพาะพนัธ์ุไหมไทย

ดั้งเดิมเป็นเช้ือพนัธ์ุเท่านั้น

“พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุง” หมายถึง พนัธ์ุไหมใหม่ท่ีพฒันา หรือปรับปรุงพนัธ์ุ สร้างพนัธ์ุข้ึนในประเทศ

ไทย โดยมีเช้ือพนัธ์ุทั้งหมดหรือบางส่วนมาจากพนัธ์ุไหมท่ีมิใช่พนัธ์ุไทย

“พนัธ์ุไหมไทยลูกผสม” หมายถึง พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุงท่ีมีการสร้างพนัธ์ุข้ึนโดยเกิดจากการใชเ้ช้ือพนัธ์ุ

บางส่วนท่ีมิใช่พนัธ์ุไทยมาผสมกบัเช้ือพนัธ์ุไทย

“พนัธ์ุไหมลูกผสม” หมายถึง พนัธ์ุไหมไทยปรับปรุงท่ีมีการสร้างพนัธ์ุข้ึนโดยเกิดจากการใช้เช้ือพนัธ์ุ

ทั้งหมดท่ีมิใช่พนัธ์ุไทยมาผสมกนั

“การสาวไหม” หมายถึง การดึงเส้นไหมออกจากรังไหม เพื่อผลิตเส้นไหมตามขนาดท่ีตอ้งการเพื่อใช้

ประโยชน์ในการทอผา้หรือผลิตภณัฑ ์

“การสาวไหมด้วยมือ” หมายถึง การสาวไหมท่ีสาวด้วยมือ และอุปกรณ์อย่างง่าย ไม่มีกลไกท่ียุ่งยาก

ซบัซอ้น เส้นไหมท่ีสาวไดมี้ขนาดตามทกัษะของผูส้าวท่ีไม่แน่นอน มีการแบ่งชั้น ชนิดของเส้นไหมไวใ้นขั้นตอน

การสาว อตัราการผลิตไม่สูงเม่ือเทียบกบัการสาวดว้ยเคร่ืองจกัร

“การสาวไหมดว้ยมือแบบพื้นบา้น” หมายถึง การสาวแบบภูมิปัญญาดั้งเดิม โดยการดึงเส้นไหมผา่นพวง

สาว (รอกสาวไหม) ลงภาชนะรองรับ

“สาวไหมดว้ยมือแบบเขา้อกัหรือเขา้ระวงิ” หมายถึง การสาวไหมดว้ยมือหมุนดึงเส้นไหมผา่นพวงสาวเขา้

อกั หรือเขา้ระวงิโดยตรง

“การสาวไหมด้วยเคร่ืองจกัร” หมายถึง การสาวไหมท่ีใช้เคร่ืองจกัรในการสาว ทาํให้ได้เส้นไหมใน

ปริมาณมาก เส้นไหมท่ีไดม้กัมีคุณภาพและขนาดตามความตอ้งการของผูใ้ช ้

“ทอมือ” หมายถึง การทอผา้ดว้ยมือ ดว้ยก่ีทอมือ หรือก่ีทอมือแบบพื้นบา้น

“ก่ีทอมือ” หมายถึง ก่ีทอผา้ท่ีไม่มีเคร่ืองจกัรเป็นส่วนประกอบ

“ก่ีทอมือแบบพื้นบา้น” หมายถึง ก่ีท่ีทอผา้ดว้ยมือแบบดั้งเดิมท่ีพุง่กระสวยดว้ยมือ

“ทอเคร่ืองจกัร” หมายถึง การทอผา้ดว้ยเคร่ืองจกัร

12

หมวดที ่๒

คณะกรรมการมาตรฐานผลติภัณฑ์ผ้าไหมไทย

ข้อ ๔ ให้มีคณะกรรมการมาตรฐานผลิตภัณฑ์ผา้ไหมไทยท่ีแต่งตั้ งโดยรัฐมนตรีว่าการ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรียกโดยย่อ “กมม.” ประกอบดว้ย ท่านผูห้ญิงจรุงจิตต ์ทีขะระ รองราช

เลขานุการในพระองค์สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เป็นท่ีปรึกษา ปลดักระทรวงเกษตรและสหกรณ์

เป็นประธาน ผูแ้ทนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเดจ็พระนางเจา้สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ ผูแ้ทนกรม

ทรัพย์สินทางปัญญา ผูแ้ทนกระทรวงวฒันธรรม ผูแ้ทนกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ผูแ้ทนสํานัก

มาตรฐานสินคา้เกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ผูท้รงคุณวุฒิซ่ึงท่ีปรึกษาคณะกรรมการมาตรฐาน

ผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทย แต่งตั้งไม่เกิน ๕ คน เป็นกรรมการ และใหอ้ธิบดีกรมหม่อนไหม ทาํหนา้ท่ีเป็น

เลขานุการ รองอธิบดีกรมหม่อนไหมได้รับมอบหมาย เป็นผู ้ช่วยเลขานุการ กับให้แต่งตั้ ง

ผูช่้วยเลขานุการอีก 1 คน จากสาํนกัอนุรักษแ์ละตรวจสอบมาตรฐานหม่อนไหม

ขอ้ ๕ ให ้กมม. มีอาํนาจหนา้ท่ีดงัน้ี

๑. กาํหนดมาตรฐานของผา้ไหมไทย

๒. กาํหนดแบบคาํขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

๓. พิจารณาคาํขอท่ีผูผ้ลิตยืน่คาํขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

๔. ตรวจสอบคุณภาพของผา้ไหมไทยท่ีผูผ้ลิตยืน่ขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

๕. ตรวจสอบสถานท่ีผลิต กระบวนการผลิต และติดตามประเมินผล เพื่อใหผู้ผ้ลิตสามารถทาํ

ผลิตภณัฑใ์หมี้คุณภาพไดอ้ยา่งสมํ่าเสมอ

๖. เสนอ ประธาน กมม. เพื่อดาํเนินการออกใบรับรองใหผู้ผ้ลิตหรือยกเลิกใบรับรองท่ีไดอ้อก

ใหแ้ก่ผูผ้ลิตแลว้

๗. กาํหนดหลกัเกณฑ ์แนวทาง และวธีิปฏิบติัเพื่อใหเ้ป็นไป ตามขอ้บงัคบัน้ี

๘. พิจารณาใหค้วามเห็นชอบในการปรับปรุง และเปล่ียนแปลงขอ้บงัคบัใหเ้หมาะสมกบั

สถานการณ์ท่ีเปล่ียนไป ตามมาตรา ๘๖ แห่ง พรบ. เคร่ืองหมายการคา้ พ.ศ. ๒๕๓๔

๙. มีอาํนาจในการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการในการดาํเนินงานไดต้ามท่ีเห็นสมควร

13

หมวดที ่๓

ผลติภัณฑ์

ขอ้ ๖ ผลิตภณัฑใ์นขอ้บงัคบัน้ีคือผา้ไหมไทยชนิด “Thai Silk”

หมวดที ่๔

แหล่งกาํเนิด

ขอ้ ๗ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น

หมวดที ่๕

ส่วนประกอบของผลติภัณฑ์

ขอ้ ๘ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรองจะตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์เส้นไหมแทเ้ป็นทั้งเส้นพุ่งและเส้นยนื

โดยเส้นไหมท่ีใชอ้าจเป็นไดท้ั้งชนิดท่ีมีถ่ินกาํเนิดในราชอาณาจกัรหรือมีถ่ินกาํเนิดนอกราชอาณาจกัร ซ่ึง

ในกรณีท่ีใชเ้ส้นไหมท่ีมีถ่ินกาํเนิดนอกราชอาณาจกัรจะตอ้งมีเอกสารกาํกบัการนาํเขา้ท่ีถูกตอ้งตาม

กฎหมาย และอาจมีการตกแต่งดว้ยเส้นเงิน หรือเส้นทองในอตัราไม่เกินร้อยละ ๒๐ โดยพื้นท่ีในหน่วย

ตารางหลา ในกรณีผา้ทอยกท่ีทอดว้ยกรรมวธีิการ ยก หรือ จก หรือขิด อนุญาตใหมี้การตกแต่งดว้ยเส้น

เงินหรือเส้นทองท่ีไดม้าตรฐานไดไ้ม่เกินร้อยละ๕๐

หมวดที ่๖

วธีิการผลติ

ขอ้ ๙ ผลิตภณัฑท่ี์จะรับรอง ไม่กาํหนดวธีิการสาวและวธีิการทอ

หมวดที ่๗

คุณภาพ

ขอ้ ๑๐ ผลิตภณัฑคุ์ณภาพท่ีจะรับรองตอ้งเป็นผลิตภณัฑท่ี์เป็นไปตามขอ้กาํหนดในขอ้บงัคบัน้ี

14

หมวดที ่๘

หลกัเกณฑ์ วธีิการ และเงื่อนไขในการอนุญาตให้ใช้เคร่ืองหมายรับรอง

ขอ้ ๑๑ ผูใ้ดจะแสดงเคร่ืองหมายรับรองท่ี กรมหม่อนไหม ไดจ้ดทะเบียนไวแ้ลว้ ตอ้งไดรั้บ

ใบรับรองใหแ้สดงเคร่ืองหมายรับรองจาก กรมหม่อนไหม ก่อนจึงจะใชไ้ด ้

ขอ้ ๑๒ ผูท่ี้จะขอใชเ้คร่ืองหมายรับรองจะตอ้งเป็นผูผ้ลิตผา้ไหมไทย

ขอ้ ๑๓ ผูท่ี้จะขอใช้เคร่ืองหมายรับรองให้ยื่นคาํขอพร้อมเอกสาร ตามแบบท่ี กมม.กาํหนด

โดยแจง้ความประสงคไ์ดท่ี้ กรมหม่อนไหม ก่อนส่งเร่ืองให ้กมม. ดาํเนินการ

ขอ้ ๑๔ เม่ือ กมม. ไดพ้ิจารณารับคาํขอท่ีผูผ้ลิตไดย้ืน่คาํขอไวแ้ลว้ จะนดัหมายผูผ้ลิตเพื่อไปทาํ

การตรวจสอบสถานท่ีผลิต กระบวนการผลิต ส่วนประกอบและเกบ็ตวัอยา่งทดสอบ

ขอ้ ๑๕ หาก กมม. เห็นวา่ ผลการตรวจสอบเป็นไปตามขอ้บงัคบัและ มาตรฐานผลิตภณัฑ์

ผา้ไหมไทยแลว้ให ้กมม. เสนอประธาน กมม. เพื่อดาํเนินการออกใบรับรองให ้

ขอ้ ๑๖ ใบรับรองท่ีออกให้จะมีอายุ ๓ ปี นบัแต่วนัท่ีระบุไวใ้นใบรับรองและเม่ือใบรับรองท่ี

ออกใหค้รบกาํหนดแลว้ หรือครบตามจาํนวนท่ีขอผลิต ผูผ้ลิตตอ้งยืน่คาํขอเพื่อขอใชเ้คร่ืองหมายรับรอง

ใหม่

ขอ้ ๑๗ ให ้กมม. ตรวจติดตามผลผลิตภณัฑผ์า้ไหมไทยท่ีไดรั้บรองแลว้เป็นประจาํ เพื่อให้มี

การพฒันาท่ีย ัง่ยนืและมัน่ใจต่อผูบ้ริโภค

ขอ้ ๑๘ ภายหลงัจากท่ีผูผ้ลิตไดรั้บใบรับรองเคร่ืองหมายแลว้ หากมีการตรวจพบว่าผลิตภณัฑ์

ท่ีไดก้ารรับรองมีคุณภาพไม่เป็นไปตามเกณฑท่ี์กาํหนดไวใ้นขอ้บงัคบัน้ี หรือไม่เป็นไปตามมาตรฐานผา้

ไหมไทย กมม. จะดาํเนินการยกเลิกใบรับรองและผูข้อใชเ้คร่ืองหมายรับรองจะตอ้งชาํระค่าปรับเป็น

จาํนวนเงินอตัราร้อยละ ๒๐ ของยอดขาย ก่อนหักค่าใชจ่้ายในรอบปีบญัชีหรือปีภาษีของปีก่อนหนา้วนั

ตรวจพบให้กบั กรมหม่อนไหม เพิ่มเติมจากการตรวจสอบตามปกติ เพื่อจดัตั้งเป็นกองทุนสนับสนุน

งานวจิยัการผลิตผา้ไหมไทยต่อไป

ขอ้ ๑๙ ในกรณีท่ีมีการยกเลิกใบรับรองแลว้ ผูท่ี้ถูกแจง้ยกเลิกจะตอ้งยุติการใช้ส่ิงพิมพ ์ส่ือ

โฆษณา ท่ีมีการอา้งอิงถึงการไดรั้บการรับรองทั้งหมด

ขอ้ ๒๐ ค่าใช้จ่ายในการดาํเนินการรับรองเพื่อออกใบรับรองและการตรวจสอบคุณภาพให้

เป็นไปตามประกาศระเบียบหลกัเกณฑแ์ละขอ้กาํหนด

---------------------------