วารสารวิจัยสาธารณสุขน าน...ท ปร กษาวารสารว จ ยสาธารณส ขน าน นายแพทย

ISSN 2586-985X

วารสารวจยสาธารณสขนาน

NAN PHO Journal of Public Health (NJPH)

ปท 1 ฉบบท 1 ประจาเดอน ตลาคม 2560 - มนาคม 2561 Vol. 1, Issue 01 (Oct. 2017 – Mar. 2018)

ฉบบปฐมฤกษ

wwwnno.moph.go.th

ทปรกษาวารสารวจยสาธารณสขนาน

นายแพทยสาธารณสขจงหวดนาน รศ.ดร.อรวรรณ ศรรตนพรยะ

นายแพทยเชยวชาญดานเวชกรรมปองกน สสจ.นาน นกวชาการสาธารณสขเชยวชาญ สสจ.นาน

บรรณาธการ

ดร.ธนศลป สลออน สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

กองบรรณาธการ

รศ.ดร.มธรส ทพยมงคลกล มหาวทยาลยมหดล ดร.นพ.อนพงค สจรยากล กรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข

อ.พญ.ธญจรา จรนนทกาญจน คณะแพทยศาสตร

ศรราชพยาบาล

มหาวทยาลยมหดล

ผศ.ดร.อภรด ศรโอภาส มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช

อ.ดร.ธญศภรณ จนทรหอม OCARE

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผศ.ดร.ณฏฐา ฐานพานชสกล วทยาลยวทยาศาสตร

สาธารณสข

จฬาลงกรณหาวทยาลย

อ.ดร.วนเพญ ทรงคา มหาวทยาลยเชยงใหม อ.ดร.เดนพงษ วงศวจตร มหาวทยาลยแมฟาหลวง

อ.ดร.เสาวนย หนอแกว มหาวทยาลยธรรมศาสตร อ.ดร.จตพงศ สงหราไชย มหาวทยาลยแมฟาหลวง

อ.ดร.พมาน ธรรตนสนทร มหาวทยาลยวลยลกษณ อ.ดร.ปาจรย อบดลลากาซม มหาวทยาลยบรพา

อ.ดร.ฐตรช งานฉมง มหาวทยาลยอบลราชธาน อ.ดร.เจษฎากร โนอนทร มหาวทยาลยราชภฎ

พบลสงคราม

อ.ดร.ดลนภา ไชยสมบต วทยาลยพยาบาล

บรมราชชนน พะเยา

อ.ดร.นงนช วงศสวาง วทยาลยพยาบาล

บรมราชชนน ราชบร

อ.ดร.ญานนธร กราบทพย วทยาลยการสาธารณสข

สรนธร ชลบร

ดร.แสงโฉม ศรพานช กรมควบคมโรค


ดร.วรยทธ นาคอาย กรมควบคมโรค


ดร.มาโนชญ ชายครอง นกวชาการอสระ

นายถนด ใบยา สานกงานสาธารณสข

จงหวดนาน

ดร.กลยาณ โนอนทร โรงพยาบาลนานอย


ดร.ไพจตรา ลอสกลทอง โรงพยาบาล

สมเดจพระยพราช ปว


ดร.นภดล สดสม โรงพยาบาลบานหลวง


ดร.อสรภาพ มาเรอน สานกงานสาธารณสข

อาเภอปว จงหวดนาน

ดร.วชาภรณ คนทะมล สานกงานสาธารณสข

อาเภอปว จงหวดนาน

ฝายจดการวารสารวจยสาธารณสขนาน สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

นายดลยฤทธ เรองรนทร นายวรวฒ โนอนทร นางสาวกมลลกษณ บญธรรม

สานกงาน สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน ถนนนาน-ทงชาง ตาบลผาสงห อาเภอเมองนาน

จงหวดนาน 55000 โทร. 0-5460-0071 wwwnno.moph.go.th

สถานทพมพ จฑารตนการพมพ 9/6 ถนนเปรมประชาราษฎร ตาบลในเวยง อาเภอเมองนาน

จงหวดนาน 55000 โทร. 080-6709889


วารสารวจยสาธารณสขนาน NAN PHO Journal of Public Health (NJPH)


NAN PHO Journal of Public Health (NJPH)

ปท 1 ฉบบท 1เดอน ตลาคม 2560 - มนาคม 2561 Vol. 1, Issue 01 (Oct. 2017 – Mar. 2018)

ฉบบปฐมฤกษ

สารบญ หนา

บทบรรณาธการ ก

นพนธตนฉบบ

รปแบบกจกรรมการลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพในนกเรยนระดบประถมศกษา 1

: กรณศกษาในโรงเรยนประถมศกษาแหงหนง จงหวดนาน

กลยาณ โนอนทร พย.บ., ส.ม., ปร.ด., ชตนนท ขนทะยศ พย.ม.,

จนลกษณ ยะตน ปวส.ส.ศ.

ปจจยทมความสมพนธกบการใชระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวน 12

และผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝาง

แสงอาทตย วชยยา พย.บ.

ผลของการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบา 23

แบบมสวนรวมคลนกฟาใส โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

นงครกษ ลานอย, พย.บ.

การศกษาความรและการกระทาผดวนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน 38

สนยพร ถจนทร, น.บ.

การลดการใชทรพยากรงานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา 48

สมเพชร สทธยศ, มศ.5


ก วารสารวจยสาธารณสขนาน NAN PHO Journal of Public Health (NJPH)

บทบรรณาธการ

ท ป ร ะ ช มส ม ช ช า ใ ห ญ แ ห ง สหป ร ะ ช า ช า ต ( United Nations General Assembly) เ ม อ

วนท 25 กนยายน พ.ศ. 2558 ไดรบรองวาระการพฒนาท ยงยน ป ค.ศ. 2030 (2030 Agenda for

Sustainable Development) วาระดงกลาวไดมการกาหนด “เปาหมายการพฒนาทย งยน” (Sustainable

Development Goals: SDGs) โดยมการตงเปาหมายทงส น 17 เปาหมาย (Goals) 169 เปาประสงค

(Targets) เพอใชเปนแผนทนาทางสาหรบการพฒนาทยงยนในอก 15 ปขางหนา ซงการจะบรรลเปาหมาย

การพฒนาท ยงยนไดนน จาเปนจะตองสรางความสมดลใหเกด ขนท ง มต เศรษฐกจ Economic

Dimension), มตทางสงคม(Social Dimension) และ มตดานสงแวดลอม (Environmental Dimension)

การพฒนาทรพยากรมนษยเปนเรองสาคญมากทจะนาประเทศไปสการพฒนาทยงยน ซงองคการ

สหประชาชาต(UN) และท วโลกตางยอมรบกนวา “ศาสตรพระราชา” ตามหลกทรงงานของ

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ในหลวงรชกาลท 9 เปนแนวทางสการพฒนาทยงยน

อยางแทจรง จนทาใหนายโคฟ อนนน เลขาธการองคการสหประชาชาต ไดเดนทางมาทลเกลาฯ ถวาย

รางวลความสาเรจสงสด ดานการพฒนามนษย (Human Development Lifetime Achievement Award

His Majesty King Bhumibol Adulyadej of Thailand) เ ม อ ว นท 26 พฤษภาคม 2549 ซ ง ตลอด

ระยะเวลาททรงครองราช พระองคทานไดใหความสาคญกบการพฒนาทรพยากรมนษย พระองคทรงสอน

วา “เงนไมสาคญเทาความร” จงทรงสอนใหคนคดเปน พงตนเองได ศกษาอยางถองแทจากการปฏบต

จากความจรง ไมใชจากทฤษฎ ไมยดตดตารา แตเนนการใชความคดสรางสรรค(Creativity) คดนอก

กรอบ สรางสรรคนวตกรรมตางๆ(Innovation) และตองเปนการพฒนาไปสความยงยน ดงทพระองคทาน

ทรงมในโครงการในพระราชดาร กวา 4,000 โครงการ โดยมการศกษาขอมลอยางเปนระบบ ระเบดจาก

ขางใน แกปญหาจากจดเลก ทาตามลาดบขน ยดภมสงคม พฒนาเปนองครวม ประหยด เรยบงาย ได

ประโยชนสงสด สรางการมสวนรวม และยด ประโยชนสวนรวมเปนทตง จนนามาซงผลสาเรจเปนทยอมรบ

กนทวโลก ซงหลกทรงงานของพระองคทานกคอหลกการสรางความรโดยกระบวนการศกษาวจยนนเอง

สงทบอกความเปนมนษย คอ การมความร มนษยสรางความรได และใชความรได องคกรทเปน

องคกรเรยนรคนในองคกรตองสามารถสรางความรใชเองได มการสงสมความร สงสมภมปญญาอนเปน

ปญญาจากการปฏบตฝกฝนซาแลวซาอก สามารถวเคราะหหาจดออน จดบกพรองขององคกรตนเองใหได

มากทสด แลวมาพนจพเคราะหดวาสามารถแกได จดการไดกเรอง ซงการแกไข การพฒนาปรบปรงน

จาเปนตองอาศยการเกบขอมลอยางเปนระบบ การคดสรางสรรค การคนหานวตกรรมใหมๆ มาปรบใชให

เหมาะสมกบบรบทพนท ซงกคอ กระบวนการพฒนางานประจาใหเปนงานวจย(Routine to Research)

นนเอง และตองพฒนาหลายๆรอบจนแนใจวาใชไดจรง ไมใชนวตกรรม และงานแปลกๆ ทใชไมไดจรง

ทวไป เปนเพยงการสรางเพอการประกวดแขงขนหรอสรางความหวอหวา


ก วารสารวจยสาธารณสขนาน NAN PHO Journal of Public Health (NJPH)

ไมเกดผลตอการเปลยนแปลงพฒนา และตองนาผลงานวจยไปใชขยายไปสงานประจา

(Routine to Research to Routine) เปนวงรอบการปรบปรงพฒนาทตอเนองไปไมมทสนสด(CQI)

ทงนงานวจยนอกจากจะเนนการพฒนาจากงานวจยทมงแสวงหาความรอยางเดยวไปสการวจย

เชงพฒนาใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลงใหดขนแลว จะตองเปลยนจากการวจยโดยบคคลคนเดยว

ไปเปนการวจยแบบทม ยงมทมสหสาขาอาชพ กลมคนหลากหลายเขามามสวนรวมมากกยงด เพราะจะ

ชวยใหมการคดวเคราะหกนรอบดานหลายมตหลายมมมองทจะชวยกนแกไขปญหาพฒนาใหดยงขน

สรางความเปนเจาของ ทาใหมความตอเนองและยงยนแมงานวจยจะเสรจสนลงไปแลวกตาม

สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน โดยการนาของนายแพทยนพนธ พฒนกจเรอง นายแพทย

สาธารณสขจงหวดนาน และผบรหารทกระดบ ไดใหความสาคญกบการพฒนาทรพยากรมนษยและการ

สรางความรผานการพฒนางานประจาใหเปนงานวจยมาอยางตอเนอง มการจดเวทนาเสนอผลงานวชาการ

ในระดบอาเภอและจงหวด และไดสงผลงานเขารวมนาเสนอในเวทระดบเขต ภาค ประเทศ และนานาชาต

จนไดรบรางวลตางๆ มากมาย ทสาคญไดมการวจยพฒนาประชาคมสขภาพในการสงเสรมสขภาพและ

ปองกนโรค โดยการสนบสนนของสถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.) ซงเปนการวจยแบบทสรางการม

สวนรวมของภาคประชาคม เกดความรวมมอและผลลพธทด และนาไปสการบนทกความรวมมอในการ

สนบสนนการดาเนนงานเพอพฒนา “ประชาคมนานกบการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค” ระหวาง

สถาบนวจยระบบสาธารณสข และ สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน เปนระยะเวลา 3 ป เมอวนท 9

เมษายน 2561 ในการทจะพฒนา “ระบบการจดการงานวจย” ใหทาหนาทเอ ออานวยการสรางความร

การจดการความร การสอสารความร และการใชประโยชนความรในการพฒนาสขภาพประชาชนนาน

ผานการทางานของภาครฐกบเครอขายประชาคมนาน

วารสารวจยสาธารณสขนาน ฉบบปฐมฤกษนเปนอกความกาวหนาหนงของการพฒนางานประจา

ใหเปนงานวจย เพอเปนสอกลางเผยแพรผลงานวชาการดานสาธารณสขของจงหวดนาน ผทสนใจทวไป

และผทตองการเผยแพรผลงานเพอนาไปประกอบการเลอนระดบทสงขน ทสาคญจะรวบรวมผลงานเปน

คลงขอมลในสงสมความร ใชความร ตอยอดความร และขยายความร สรางสงคมอดมปญญาใหเกดขน

ซงเปนรากฐานสาคญของการพฒนาองคกรเรยนร และการพฒนาทยงยนตอไป

ขอขอบคณ ผบรหาร ทปรกษาวารสาร บรรณาธการ และผทมสวนเกยวของ ทไดชวยกนคด

ผลกดน และรวมกนจดทาวารสารวจยสาธารณสขฉบบปฐมฤกษนจนคลอดมาออกมาไดตามความมงหวง

ในการพฒนางานวชาการดานสาธารณสขและวทยาศาสตรสขภาพในการพฒนาและแกไขปญหาของ

ประชาชน องคกร และประเทศตอไป

ถนด ใบยา

กองบรรณาธการ


1 วารสารวจยสาธารณสขนาน NAN PHO Journal of Public Health (NJPH)

รปแบบกจกรรมการลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพในนกเรยนระดบประถมศกษา

: กรณศกษาในโรงเรยนประถมศกษาแหงหนง จงหวดนาน

กลยาณ โนอนทร พย.บ., ส.ม., ปร.ด., ชตนนท ขนทะยศ พย.ม., จนลกษณ ยะตน ปวส.ส.ศ.*

บทคดยอ

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน มวตถประสงคเพอพฒนารปแบบกจกรรมลดเวลาเรยนเพม

เวลารดานสขภาพทสอดคลองกบบรบทของโรงเรยนประถมศกษา และเพอประเมนประสทธผลกจกรรมลด

เวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ เกบขอมลระหวางภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โดยใชแบบบนทกขอมล

กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-6 ของโรงเรยนประถมศกษาแหงหนงในจงหวดนาน เลอกแบบเจาะจง

ตามเกณฑคดเขาจานวน 40 คน และการสมภาษณครและตวแทนนกเรยนกลมละ 3 คน การวเคราะหขอมล

ใชการวเคราะหเนอหา สถตเชงพรรณนา และ paired t–test ขนตอนการดาเนนการวจยม 3 ระยะ คอ ระยะ

ประเมนสถานการณ ระยะปฏบตการ และระยะประเมนผล ผลการศกษาพบวา ระยะประเมนสถานการณเปน

การทบทวนสาเหตและแนวทางการแกไขปญหาภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในนกเรยน ระยะปฏบตการเปน

การพฒนารปแบบกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทเหมาะสมกบบรบทของโรงเรยนรวมกนระหวาง

ผวจยและกลมตวอยาง และระยะประเมนผล หลงการดาเนนกจกรรม 3 เดอน พบวา 1) นาหนกตามเกณฑ

สวนสงของนกเรยนระยะหลงการทดลองมจานวนนกเรยนอวนลดลงจากรอยละ 37.5 เหลอรอยละ 7.5 2) ผล

การตรวจรางกายของนกเรยนระยะหลงการทดลองดกวาระยะกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถต ไดแก

สวนสง (p<.001) รอบเอว (p=.006) และอตราการเตนของหวใจขณะพก (p=.002) และสมรรถภาพทางกาย

ของนกเรยนทกรายการ (ยกเวนงอตวขางหนาและยนกระโดดไกล) ระยะหลงการทดลองดกวาระยะกอนการ

ทดลองอยางมนยสาคญทางสถต (p<.001) สรป กจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพในนกเรยนระดบ

ประถมศกษาทใหครและนกเรยนมสวนรวมในกระบวนการพฒนารปแบบ ชวยใหเกดความสาเรจของผลลพธ

ดานสขภาพกายและสมรรถภาพทางกายในนกเรยนระดบประถมศกษา

คาสาคญ: รปแบบ, กจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ, นกเรยนระดบประถมศกษา

Corresponding: กลยาณ โนอนทร E-mail: [email protected]

* โรงพยาบาลนานอย จงหวดนาน



Moderate class more knowledge of health activities model among the primary school students:

A case study in the primary school, Nan Province

Kanlayanee No-in B.N.S., M.P.H., Ph.D., Chutinan Khanthayot M.N.S., Jinluck Yatan Dip. Of P.H.*

Abstract

This participatory action research was aimed to develop a moderate class more knowledge of health

activities model (MCMKHAM) among a primary school students consistent with a primary school contexts

and to evaluate the effectiveness of the MCMKHAM. To collected data during semester 2, 2016 academic

year, via a record form from the purposive sampling inclusion criteria of 40 1st-to 6th-grade students who

studied in one primary school of Nan Province. Teachers and student representatives, 3 people per group,

were interviewed. Data analyses were performed using content analysis, descriptive statistics and paired t–

test. This research procedure had 3 phases, including situational analysis, action and evaluation phases.

Results: Situational analysis phase was conducted to review causes and problem solving solutions of

overweight and obesity among primary school students. Action phase was developed the suitable

MCMKHAM for the school context with coordinate between researchers and participants. Evaluation

phase was conducted to assess t h e effectiveness of the model after completing activities within 3 months.

It was found that at the end of the model: 1) students’ weight for height after intervention, obese students’

number decreased from 37.5% to 7.5%. 2) Students’ physical examination results were significantly

better after intervention comparing with before t h e intervention. That wa s height (p<.001), waist

(p=.006) and resting heart rate (p=.002). Students’ all physical fitness examination results (except for

sit and reach and long jump stand) were significantly better after intervention comparing with before

intervention (p<.001). Conclusion: The MCMKHAM allowed teachers and students to participate in the

model development processes leading to the successful results’ physical health and physical fitness in the

primary school students.

Key words: model, moderate class more knowledge of health activities, the primary school students

*Nanoi Hospital, Nan Province, Thailand



บทนา

การลดเวลา เ ร ยนเ พม เวลา ร เ ปนนโยบายการ ขบ เค ลอนการปฏ รปการ ศกษาของ

กระทรวงศกษาธการทใหลดชวโมงเรยนของนกเรยลง โดยเรยนภาควชาการในกลมสาระการเรยนรหลก

ไดแก กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ภาษาตางประเทศ คณตศาสตร วทยาศาสตร และสงคมศกษา

ถงเวลา 14.30 น. หลงจากนนจงใหนกเรยนทากจกรรมนอกหองเรยน เชน การทากจกรรมในสนามกฬา

หองสมด หองวทยาศาสตร หองดนตร หองศลปะ หรอในมมอนทเหมาะสมในรปแบบของกจกรรมเสรม

หลกสตร การเรยนรแบบบรณาการและกจกรรมกลม มครเปนผใหคาแนะนาและชวยเหลอนกเรยนในการ

เรยนกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา การงานพนฐานอาชพและเทคโนโลย และศลปะ ชวยให

นกเรยนลดความเครงเครยดจากการเรยนในหองเรยนมาเปนการทากจกรรมทสนกสนาน เพอเสรมสราง

ทกษะในดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม และทกษะการเรยนรในทกดานทมงเนนในนกเรยน

เกดองค 4 แหงการศกษาคอ พทธศกษา จรยศกษา หตถศกษา และพลศกษา แลวสนสดการทากจกรรม

ตามเวลาเลกเรยนเดมของแตละโรงเรยน(1) กลาวไดวาการเลกเรยนเวลา 14.30 น. เปนเพยงการเลกเรยน

เนอหาสาระในหองเรยนไปสการเรยนรนอกหองเรยน ภายใตการกาหนดรปแบบกจกรรมทเหมาะสม โดย

นโยบายดงกลาวไดเรมดาเนนการมาตงแตภาคเรยนท 2 ของปการศกษา 2558 มเขตพนทการศกษาเปน

ผสารวจโรงเรยนทมความพรอมและมความประสงคจะจดการเรยนการสอนตามแนวทางดงกลาว

โดยรปแบบทนาเสนอจะระบถงแนวทางการจดกจกรรมการเรยนการสอน และการจดตารางสอน

ทเหมาะสม ซงจะมความหลากหลายและแตกตางกนออกไป ขนกบประเภทของโรงเรยน

นโยบายการลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ เปนกลยทธหนงทกระทรวงสาธารณสขและ

กระทรวงศกษาธการไดรวมกนนามาใชเพอพฒนารปแบบกจกรรมดานสขภาพทเหมาะสมกบโรงเรยนแตละ

แหงในเขตพนทการศกษา และเพอการพฒนาศกยภาพของบคคล โดยเฉพาะกลมนกเรยนในสถานศกษาระดบ

ตางๆ เพอใหนกเรยนเกดความตระหนกรดานสขภาพ มทกษะดานสขภาพ ทกษะชวต และการพฒนาคณภาพ

ชวต อนจะนาไปสพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคและเตบโตเปนผใหญทมคณภาพตอไป(2)

โรงเรยนประถมศกษาทเขารวมการวจยครงน เปนโรงเรยนประถมศกษาขนาดใหญ อยในความ

รบผดชอบของโรงพยาบาลทผวจยปฏบตงานอย ไดสมครเขารวมโครงการลดเวลาเรยนเพมเวลารดาน

สขภาพทสานกงานสาธารณสขจงหวดจดขน เปนโรงเรยนนารอง ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 โดย

ความสมครใจ และมความสนใจในการพฒนารปแบบการลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ เพอเตรยม

รองรบการแกไขปญหาภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในปฐมวยของโรงเรยนทมแนวโนมเพมขน แตไม

สามารถดาเนนงานตามโครงการดงกลาวไดทนท เนองจากครทรบผดชอบโครงการนและผวจยตองรวมกบ

วางแผนการดาเนนงานและเตรยมความพรอมใหกบผเกยวของหลายฝาย อาท ผบรหารโรงเรยน ครอนามย

โรงเรยน ครประจาชน ครสอนวชาสขศกษาและวชาพลศกษา กลมผจาหนายอาหารในโรงเรยน ผปกครอง

และนกเรยนทจะเขารวมกจกรรม เพอกาหนดแนวทางและรปแบบการจดกจกรรมใหสอดคลองกบบรบท

ของโรงเรยน ทาใหโรงเรยนแหงนไดดาเนนงานตามนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพอยางเตม

รปแบบในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โดยนาหลกการปรบเปลยนพฤตกรรมดานสขภาพเพอปองกน

และแกไขปญหาภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนมาประยกตใช ซงกคอ การปรบเปลยนพฤตกรรม

การออกกาลงกายและการกนอาหาร(3)



การปรบเปลยนพฤตกรรมการออกกาลงกายหรอการเคลอนไหวออกแรง มความสาคญอยางมากในการ

แกไขภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในปฐมวย เนองจากจะเพมการเผาผลาญพลงงานทเกบสะสมในรปของไขมน

โดยตองมความถของการคลอนไหวออกแรงอยางนอย 3 วนตอสปดาห ใชเวลาอยางนอย 60 นาทตอครง และม

ความหนกระดบปานกลางถงระดบหนก สงเกตไดจากการทหายใจเรวขนและมเหงอซม(3) ควรเปนกจกรรมท

นกเรยนชนชอบ สนกสนาน และปลอดภย(3) การเคลอนไหวออกแรงชวยสงเสรมการเจรญเตบโตของระบบ

กระดกและขอตอของรางกาย และสงเสรมใหมสขภาพจตทด(4, 5) ทงยงมผลโดยตรงตอสมรรถภาพทางกาย

(physical fitness) เชน ชวยใหกลามเนอมความแขงแรงเพมขน โดยการเพมขนาดของมวลกลามเนอ และเพม

สมรรถภาพการทางานของระบบไหลเวยนโลหตและระบบหายใจ นกเรยนทขาดการเคลอนไหวออกแรงจะม

สมรรถภาพทางกายตากวานกเรยนทมการเคลอนไหวออกแรงเปนประจา(5) รวมทงนกเรยนทมนาหนกปกตม

สมรรถภาพทางกายแตละรายการและสมรรถภาพทางกายโดยรวมดกวานกเรยนอวน(6)

สมรรถภาพทางกายมความสาคญตอการพฒนาดานรางกายของมนษย เปนสภาวะของรางกายทอย

ในสภาพทดและพรอมทจะใหบคคลสามารถปฏบตภารกจตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ(5) สมรรถภาพทาง

กายม 2 ชนดคอ สมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพ (health-related physical fitness) เปนสมรรถภาพ

ทางกายทชวยลดอตราเสยงของการเกดปญหาดานสขภาพ ประกอบดวย ความแขงแรงของกลามเนอ

(muscular strength) ความอดทนของกลามเนอ (muscular endurance) ความอดทนของระบบไหลเวยน

โลหตและระบบหายใจ (cardiorespiratory endurance) ความออนตว (flexibility) และองคประกอบของ

รางกาย (body composition)(5) และสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบทกษะ (skill-related physical fitness)

เปนสมรรถภาพทจาเปนจะตองใชสาหรบการเลนกฬา เพอใหการเลนกฬามประสทธภาพสงสด ประกอบดวย

ความเรว (speed) กาลงของกลามเนอ (muscle power) ความคลองแคลววองไว (agility) การทรงตว

(balance) เวลาปฏก รยา (reaction time) และการทางานท ประสานกน (coordination)(5) สวนการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมดานการกนอาหาร มหลกการสาคญคอการกนอาหารใหไดแคลอรทสมดล โดยการลด

แคลอรทกนเขาไปและการเพมการใชแคลอรใหมากขน(7)

ผวจยมความสนใจทจะศกษารปแบบกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทสอดคลองกบ

บรบทของโรงเรยนประถมศกษาแหงน เนองจากยงไมมการศกษามากอน เพอพฒนารปแบบกจกรรมลด

เวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทสอดคลองกบบรบทของโรงเรยนประถมศกษา และเพอประเมน

ประสทธผลกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ โดยประเมนจากนาหนกตามเกณฑสวนสง

คาเฉลยกอนและหลงของตวแปรผลการตรวจรางกายและสมรรถภาพทางกาย การศกษานไดผานความ

เหนชอบจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน เลขท NAN REC

59-009

วธและวธการดาเนนการวจย

เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (participatory action research หรอ PAR) เกบรวบรวม

ขอมลในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ประชากรเปนนกเรยนระดบประถมศกษา ชนปท 1-6 ของ

โรงเรยนแหงหนงในจงหวดนาน ทงหมดจานวน 417 คน (ชาย 204 คน) และครทงหมดจานวน 24 คน

กลมตวอยางเลอกแบบเจาะจง



แบงเปน

1) คร เลอกจากครอนามยโรงเรยน ครสอนวชาสขศกษาและวชาพลศกษา และตวแทนครประจา

ชน จานวน 3 คน

2) นกเรยน จานวน 40 คน สวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 52.5 มอายระหวาง 10-12 ป รอยละ

55.0 (อายเฉลย 9 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.71) เรยนอยชนประถมปท 4 มากทสดรอยละ 32.5

รองลงมาเรยนอยชนประถมปท 1 รอยละ 30.0 ตามลาดบ ไดจากเกณฑคดเขา คอ

- การศกษานใชเกณฑนาหนกตามเกณฑสวนสงของเดกและวยรนไทยอาย 5-18 ป ของกรม

อนามย พ.ศ. 2542(7) ในการจาแนกนาหนกของนกเรยน แบงเปน ≥ -1.5 SD ถง +1.5 SD (สมสวน)

> +1.5 SD ถง ≤ +2 SD (นาหนกเกน) > +2 SD ถง ≤ +3 SD (เรมอวน) และ > +3 SD (อวน)

- ไมมโรคประจาตวทเปนอปสรรคในการเขารวมกจกรรม

- นกเรยนสมครใจเขารวมกจกรรมจนสนสดโครงการ และไดรบอนญาตจากผปกครองใหเขารวมกจกรรม

เกณฑคดออก ไดแก ไมสามารถเขารวมกจกรรมไดอยางตอเนอง เชน ตองเตรยมตวเพอทดสอบ

ทางการศกษาในระดบชาตขนพนฐาน (Ordinary National Education Test หรอโอเนต (O-NET))

ขนตอนดาเนนการวจย เปนการพฒนารปแบบกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพท

สอดคลองกบบรบทของโรงเรยนประถมศกษา แบงเปน 3 ระยะ ดงน

ระยะท 1 การประเมนสถานการณ (situation analysis phase) เปนการศกษาขอมลพนฐานท

เกยวของกบสาเหตของปญหาและการแกปญหาภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในนกเรยน และการเรมตน

การดาเนนกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพตามบรบทของโรงเรยน โดยการสมภาษณ

ระยะท 2 การพฒนารปแบบ (developmental phase) ประกอบดวยกจกรรมดงน

1) การวางแผน (plan) เปนการนาเสนอขอมลนกเรยนทมภาวะนาหนกเกนและอวน

ใหกบผบรหารโรงเรยนและครทเกยวของ เพอใหตระหนกถงการแกไขปญหาดงกลาว และใหรวมแสดง

ความคดเหน เพอหาแนวทางในการแกไขปญหา

2) การปฏบต (action) เปนการนาเสนอแนวทางในการพฒนารปแบบกจกรรมลดเวลา

เรยนเพมเวลารดานสขภาพทไดพฒนาขน เพอใหเกดแนวทางในการปฏบต โดยการจดกจกรรมในรปแบบ

ตางๆ ทเหมาะสมบรบทของโรงเรยน และเพอสรางความตระหนกในการปฏบตตามกจกรรมลดเวลาเรยน

เพมเวลารดานสขภาพ เชน การกาหนดชวงเวลาททากจกรรม ชนด/ประเภทของกจกรรมการเคลอนไหว

ออกแรง รปแบบกจกรรมการใหความร และการปรบปรงสงแวดลอมในโรงเรยน เปนตน ซงเปนการ

ออกแบบรวมกนระหวางผวจย คร และนกเรยน

3) การสงเกต (observation) เปนการประเมนผลในระหวางการดาเนนโครงการโดย

ผวจย ดวยการสงเกตจานวนและความสนใจของนกเรยนทเขารวมกจกรรม รวมทงการระดมสมอง การ

อภปรายกลม และการสนทนาเพอแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน

4) ประเมนผลและสะทอนผลการพฒนารปแบบ (reflection) ใชการสมภาษณเพอ

ทราบขอด ขอจากดและความตองการเปลยนแปลงกจกรรม จากครทนากจกรรมดงกลาวไปใชและนกเรยน

ทเขารวมกจกรรมตามรปแบบทพฒนาขนในระยะปฏบตการ



ระยะท 3 การประเมนผล (evaluation phase) ประเมนจากนาหนกตามเกณฑสวนสง และคาเฉลย

กอนและหลงของตวแปรผลการตรวจรางกายและสมรรถภาพทางกาย

เครองมอเกบรวบรวมขอมล ไดแก

1) แบบบนทกขอมล ม 3 สวน คอ 1) ขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย และระดบชนเรยน 2)

ขอมลการตรวจรางกาย ไดแก นาหนก สวนสง ความดนโลหต และอตราการเตนของหวใจขณะพก และ

3) ขอมลการตรวจสมรรถภาพทางกาย ไดแก งอตวขางหนา ยนกระโดดไกล ลก-นง 30 วนาท วงเกบของ

วงเรว 50 เมตร และงอแขนหอยตว (ทดสอบเฉพาะในกลมนกเรยนอาย 10-12 ป)

2) อปกรณในการตรวจสขภาพและสมรรถภาพทางกาย ประกอบดวย เครองวดความดนโลหต

เครองชงนาหนก เครองวดสวนสง เครองวดความออนตว นาฬกาจบเวลา และเทปวด โดยเครองมอ

ดงกลาวมการทดสอบกอนการวดทกครง เพอใหการวดมความเทยงตรง

การวเคราะหขอมล ขอมลจากการสมภาษณใชการวเคราะหเนอหา ขอมลสวนบคคลและนาหนก

ตามเกณฑสวนสงใชการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบตว

แปรผลการตรวจรางกายและสมรรถภาพทางกายของนกเรยนในระยะกอนและระยะหลงการทดลองใช

paired t–test กาหนดระดบนยสาคญท 0.05

ผลการวจย

การวจยครงน เปนวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เพอพฒนารปแบบกจกรรมลดเวลาเรยนเพม

เวลารดานสขภาพทสอดคลองกบบรบทของโรงเรยนประถมศกษา และเพอประเมนประสทธผลกจกรรมลด

เวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ ผลการวจยมดงน

ระยะท 1 ผลการประเมนสถานการณ จากการสมภาษณครและตวแทนนกเรยนกลมละ 3 คน เพอ

ทบทวนสาเหตของภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในนกเรยนและแนวทางแกไขปญหา สรปไดวาสาเหตของ

ภาวะนาหนกเกนและโรคอวนในนกเรยนเกดจาก 1) ปจจยดานนกเรยน เชน การรบประทานอาหารทให

พลงงานสง นกเรยนควบคมการรบประทานอาหารไมได และการมพฤตกรรมการเคลอนไหวออกแรงนอย 2)

ปจจยดานครอบครว เชน ผปกครองตามใจบตรเรองอาหารทจะรบประทาน ไมไดตระหนกในเรองอาหารทด

ตอสขภาพ และไมไดเขมงวดบตรเกยวกบอาหารทใหพลงงานสง และ 3) ปจจยดานสงแวดลอมในโรงเรยน

เชน มการจาหนายขนมกรบกรอบ นาหวาน นาอดลม และอาหารทใหพลงงานสงในโรงเรยน นอกจากนยงไม

มแนวทางการสงเสรมกจกรรมทางกายในนกเรยน รวมทงโรงเรยนยงไมมนโยบายจดการภาวะนาหนกเกน

และโรคอวนในนกเรยนทเปนรปแบบชดเจน สวนแนวทางในการแกไขปญหาคอ 1) การจดกจกรรมการ

เคลอนไหวออกแรง 2) การจดกจกรรมการใหความร 3) การจดกจกรรมการบนทกรายการอาหารท

รบประทานและการเคลอนไหวรางกายในแตละวนดวยตนเองของนกเรยน 4) การลด/งดจาหนายอาหารทให

พลงงานสงในโรงเรยน และ 5) การใหความรแกผปกครอง นอกจากนโรงเรยนแหงนยงไดสงครและตวแทน

นกเรยนกลมละ 2 คน เขาอบรมรวมกบทมวจยทสานกงานสาธารณสขจงหวด เกยวกบการวางแผนการ

ดาเนนงานและการจดกจกรรมเปนเวลา 1 วน

ระยะท 2 ผลจากการดาเนนงานในระยะพฒนารปแบบ ผวจยและตวแทนครในระยะท 1 รวมกน

สรปขอมลทไดจากระยะท 1 ครอนามยโรงเรยนไดนาขอสรปดงกลาวนาเสนอตอทประชมใหญของคร เพอหา

แนวทางและใหขอเสนอแนะในการจดกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทสอดคลองกบบรบทของ



โรงเรยนรวมกน ไดขอสรปในการจดกจกรรมดงกลาว ดงน 1) กจกรรมการเคลอนไหวออกแรง ควรมให

เลอกหลายชนด โดยใหนกเรยนมสวนรวมในการเสนอกจกรรมการเคลอนไหวออกแรง เชน การวงรอบสนาม

การเตนประกอบเพลง และการชกมวย เปนตน นกเรยนสามารถเลอกกจกรรมทจะเขารวมไดเอง โดยมคร

อนามยโรงเรยนคอยดแลและใหคาแนะนาการทากจกรรมแตละครง จดกจกรรมวนจนทร ถง วนศกร ระหวาง

เวลา 14.30 – 15.30 น. 2) กจกรรมการใหความร เนอหาหลกเปนเรองเกยวกบภาวะนาหนกเกนและโรค

อวน อาหารทชวยควบคมนาหนก และการเคลอนไหวออกแรง จดใหสอดคลองกบเนอหาในวชาสขศกษาของ

แตละระดบชน โดยทประชมครมมตรวมกนกาหนดเปนแนวทางปฏบตคอ ใหครสอนวชาสขศกษาในแตละ

ระดบชนนาเนอหาขางตนไปสอดแทรกในชวโมงเรยนวชาสขศกษาตลอดภาคการศกษา ชวโมงละ 1 เรอง ใช

เวลาสอนเรองละ 10-15 นาท ครผสอนสามารถปรบเนอหาและวธการสอนใหเขากบนกเรยนแตละระดบชน

และสถานการณของชนเรยน 3) กจกรรมการบนทกรายการอาหารทรบประทานและการเคลอนไหวรางกายใน

แตละวนดวยตนเองของนกเรยน ครอนามยโรงเรยนเปนผจดทาสมดบนทกใหนกเรยนทเขารวมกจกรรมทก

คน และกระตนใหนกเรยนทกคนไดบนทกรายการอาหารทรบประทานและกจกรรมการเคลอนไหวออกแรงท

ตนเองเขารวมในแตละวน แลวนาขอมลทนกเรยนบนทกไวมาวเคราะหรวมกน 4) การขอความรวมมอกบผ

จาหนายอาหารในโรงเรยนใหลด/งดจาหนายอาหารทใหพลงงานสง และ 5) การประชมและใหความรแก

ผปกครอง 1 ครง ตอนเปดภาคเรยน เพอประชาสมพนธโครงการและใหความรเรองภาวะนาหนกเกนและ

โรคอวน อาหารทชวยควบคมนาหนก และการเคลอนไหวออกแรงสาหรบนกเรยน ภายหลงจากการรวมกน

กาหนดรปแบบของกจกรรมแลว ครอนามยโรงเรยนไดประชาสมพนธโครงการดงกลาวแกกลมเปาหมายผาน

หนาเสาธง เสยงตามสายในโรงเรยน และทประชมคร/นกเรยน

ระยะท 3 การประเมนผลการวจย แบงเปน

1. นาหนกตามเกณฑสวนสงของนกเรยน เมอใชเกณฑนาหนกตามเกณฑสวนสงของเดกและวยรน

ไทย อาย 5-18 ป ของกรมอนามย พ.ศ. 2542(7)

ในระยะกอนการทดลอง สวนใหญเปนนกเรยนอวนรอยละ 37.5 รองลงมาคอเรมอวน รอยละ

30.0 และในระยะหลงการทดลอง สวนใหญเปนนกเรยนเรมอวนรอยละ 42.5 รองลงมาคอสมสวน รอย

ละ 30.0 ตามลาดบ ดงรปท 1

รปท 1 นาหนกตามเกณฑสวนสงของนกเรยนในระยะกอนการทดลองและระยะหลงการทดลอง

15% 17.50%

30%

37.50%

30%

20%

42.50%

7.50%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

สมสวน ทวม เรมอวน อวน

นาหนกตามเกณฑสวนสง

ระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลอง



2. ผลการตรวจรางกายและการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

ผลการตรวจรางกายของนกเรยนในระยะหลงการทดลองดกวาระยะกอนการทดลองอยางม

นยสาคญทางสถต ไดแก สวนสง (p<.001) รอบเอว (p=.006) และอตราการเตนของหวใจขณะพก

(p=.002) สวนสมรรถภาพทางกายของนกเรยนในระยะหลงการทดลองดกวาระยะกอนการทดลองอยางม

นยสาคญทางสถต ไดแก ลก-นง 30 วนาท (p<.001) วงเกบของ (p<.001) วงเรว 50 เมตร (p<.001)

และงอแขนหอยตว (p<.001) ตามลาดบ ยกเวนงอตวขางหนาและยนกระโดดไกลไมแตกตางกนระหวาง

ระยะกอนและหลงการทดลอง (p>.05) ดงตารางท 1

ตารางท 1 คาเฉลยผลการตรวจรางกายและสมรรถภาพทางกายของนกเรยนในระยะกอนและระยะหลงการ

ทดลอง การตรวจรางกาย ระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลอง

n 𝒙𝒙� (SD) (min, max) n 𝒙𝒙� (SD) (min, max) t p

นาหนก

(กโลกรม)

40 46.4 (13.12) (26, 85) 40 46.5 (13.18) (25, 85) -0.085 .933

สวนสง

(เซนตเมตร)

40 138.3 (11.52) (117, 160) 40 141.3 (11.44) (120, 163) -5.080 .000*

รอบเอว


39b 78.1 (10.32) (58.4,

104.1)

40 73.8 (9.39) (54.6, 94.7) 2.884 .006*

ความดนซสโตลค

(มลลเมตรปรอท)

36b 101.1 (13.90) (80, 120) 40 98.8 (11.59) (80, 130) 1.096 .280

ความดนไดแอสโตลค

(มลลเมตรปรอท)

36b 65.6 (8.43) (50, 80) 40 63.5 (8.02) (50, 80) 1.268 .213

อตราการเตนของหวใจ

ขณะพก (ครง/นาท)

36b 98.8 (14.16) (74, 148) 40 87.9 (10.12) (72, 114) 3.344 .002*

สมรรถภาพทางกาย

งอตวขางหนา


36b 4.1 (4.37) (-7.0, 13.0) 40 5.1 (3.66) (-3.5, 13.0) -1.953 .059

ยนกระโดดไกล


39b 102.1 (29.76) (44, 151) 40 94.6 (20.38) (51, 136) 1.987 .054

ลก-นง 30 วนาท

(ครง)

38b 11 (3.38) (1, 19) 40 17.4 (4.19) (7, 26) -7.436 .000*

วงเกบของ

(วนาท)

39b 12.1 (2.35) (6.8, 21.4) 40 9.1 (1.05) (7.8, 12.2) 8.728 .000*

วงเรว 50 เมตร

(วนาท)

39b 9.8 (2.28) (6.8, 17.2) 40 6.5 (1.37) (5.0, 10.0) 12.228 .000*

งอแขนหอยตวa

(วนาท)

21b 0 (0.03) (0, 0.1) 22 3.2 (3.34) (0, 11.6) -4.584 .000*

หมายเหต a ทดสอบเฉพาะในกลมอาย 10-12 ป

b จานวนกลมตวอยางทนามาใชวเคราะหม missing data

* p< 0.05



วจารณและสรปผล

1. น าหนกตามเกณฑสวนสงของนกเรยน

นาหนกตามเกณฑสวนสงของนกเรยน ใชเกณฑนาหนกตามเกณฑสวนสงของเดกและวยรนไทย

อาย 5-18 ป ของกรมอนามย พ.ศ. 2542(7) ในระยะหลงการทดลองมจานวนนกเรยนอวนลดลงจากรอย

ละ 37.5 เหลอรอยละ 7.5 (รปท 1) อภปรายไดวา การลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพไดออกแบบให

สอดคลองกบบรบทของโรงเรยน ประกอบดวย 5 กจกรรมหลก ไดแก 1) กจกรรมการเคลอนไหวออกแรง

จดกจกรรมวนจนทร ถง วนศกร ระหวางเวลา 14.30 – 15.30 น. 2) กจกรรมการใหความร สอดแทรกใน

ชวโมงเรยนวชาสขศกษาตลอดภาคการศกษา 3) กจกรรมการบนทกรายการอาหารทรบประทานและการ

เคลอนไหวรางกายในแตละวนของนกเรยน 4) การลด/งดจาหนายอาหารทใหพลงงานสง และ 5) การ

ประชมและใหความรแกผปกครอง 1 ครงกอนเปดภาคเรยน กจกรรมเหลานลวนทาใหนกเรยนเกดการ

เรยนร ซบซบ ตระหนก และนาไปสการปฏบตอยางตอเนอง เพอไมใหนาหนกของตนเองเกนมาตรฐาน

เมอใชเกณฑขางตนเปนเกณฑในการประเมน แสดงใหเหนวาการเขารวมกจกรรมการลดเวลาเรยนเพมเวลา

รดานสขภาพของนกเรยนระดบประถมศกษามสญญาณทดตอการลดนาหนกของนกเรยน

2. ผลการตรวจรางกายและการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

ผลการตรวจรางกายของนกเรยนในระยะหลงการทดลองดกวาระยะกอนการทดลองอยางม

นยสาคญทางสถต ไดแก สวนสง (p<.001) รอบเอว (p=.006) และอตราการเตนของหวใจขณะพก

(p=.002) (ตารางท 1) อภปรายไดวาการจดกจกรรมการลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทสอดคลอง

กบบรบทของโรงเรยนดงกลาว ประกอบดวย 5 กจกรรมหลก โดยการเคลอนไหวออกแรงเปนกจกรรมหนง

ทมความสาคญ มกจกรรมใหเลอกหลายชนด เชน การวงรอบสนาม การเตนประกอบเพลง และการชกมวย

เปนตน จดกจกรรมวนจนทร ถง วนศกร นานครงละ 1 ชวโมง ซงนาจะมผลมากทสดตอสขภาพของนกเรยน

โดยชวยสงเสรมการเจรญเตบโตของระบบกระดก กลามเนอ และขอตอของรางกาย(4, 5) ประกอบกบกลม

ตวอยางเปนนกเรยนระดบประถมศกษา ซงเปนชวงวยทรางกายมการเจรญเตบโตในดานความสงอยาง

ตอเนอง รวมทงการเคลอนไหวออกแรงยงชวยเพมสมรรถภาพการทางานของระบบไหลเวยนโลหตและระบบ

หายใจ(5) ซงบงบอกถงความแขงแรงและประสทธภาพการทางานของหวใจ ผลการศกษาครงนแตกตางกบ

ผลการศกษาของ Geiger และคณะ(8) พบวาภายหลงเขารวมโปรแกรมการลดนาหนก กลมเดกอวนมอตรา

การเตนของหวใจขณะพกลดลงอยางไมมนยสาคญทางสถตเมอเปรยบเทยบกบกลมเดกทไมอวน และ

Shekokar และคณะ(9) พบวา กลมทมดชนมวลกายเกนมอตราการเตนของหวใจขณะพกสงกวากลมทม

ดชนมวลกายปกต ในกลมตวอยางทเปนนกเรยนแพทยอาย 18–20 ป

สวนสมรรถภาพทางกายของนกเรยนในระยะหลงการทดลองดกวาระยะกอนการทดลองอยางม

นยสาคญทางสถต ไดแก ลก-นง 30 วนาท (p<.001) วงเกบของ (p<.001) วงเรว 50 เมตร (p<.001)

และงอแขนหอยตว (p<.001) ตามลาดบ (ตารางท 1) อภปรายไดวากจกรรมการเคลอนไหวออกแรงเปน

กจกรรมสาคญของการลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพ ทงยงชวยใหนกเรยนมการออกกาลงกายหรอการ

เคลอนไหวออกแรงอยางตอเนองและสมาเสมอ โดยเลอกจากกจกรรมทนกเรยนมสวนรวมในการเสนอ เชน

การวงรอบสนาม การเตนประกอบเพลง และการชกมวย เปนตน การเคลอนไหวออกแรงมผลโดยตรงตอ

สมรรถภาพทางกายของนกเรยน เชน ชวยเพมความแขงแรงใหกลามเนอ โดยการเพมขนาดของมวล



กลามเนอ(5) สอดคลองกบการศกษาของ สมพร อมเถอน(6) พบวาการทดสอบความแตกตางของคะแนน

มาตรฐาน (T-score) ของการงอตวไปขางหนา ยนกระโดดไกล ลก-นง 30 วนาท วงเกบของ และวง 50

เมตรระหวางเดกนาหนกปกตกบเดกอวนชนประถมศกษาปท 1-3 มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถต

การศกษาครงนมจดเดนคอ การเปดโอกาสใหครและนกเรยนเขามามสวนรวมในการออกแบบ

กจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทสอดคลองกบบรบทของโรงเรยน สวนจดดอยคอ ผล

การศกษาทเกดขนไมสามารถสรปและอางองไปยงกลมนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษาแหงอนได

เนองจากบรบทของโรงเรยนแตละแหงมความแตกตางกน สรป ผลการศกษาครงนแสดงใหเหนวาการ

พฒนารปแบบกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพทสอดคลองกบบรบทของโรงเรยนประถมศกษา ม

ประสทธผลทาใหนาหนกตามเกณฑสวนสง ผลการตรวจรางกายและสมรรถภาพทางกายของนกเรยนเกด

การเปลยนแปลงไปในทศทางทพงประสงค

ขอเสนอแนะเพอการนาไปใช

กลวธและเทคนคการมสวนรวมทนามาใชในการพฒนารปแบบกจกรรมการลดเวลาเรยนเพมเวลา

รดานสขภาพในนกเรยนระดบประถมศกษาครงน สามารถนาไปประยกตใชกบการพฒนารปแบบกจกรรม

การลดเวลาเรยนเพมเวลารดานสขภาพในนกเรยนระดบประถมศกษาของรฐบาลหรอเอกชนแหงอน

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณผอานวยการโรงเรยนทเขารวมโครงการทไดอนญาตใหเกบรวบรวมขอมล ครอนามย

โรงเรยน ครประจาชนและครพลศกษาทไดชวยจดกจกรรมตามโครงการและอานวยความสะดวกในการ

เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง และขอขอบคณผเกยวของทกทานทไดใหความชวยเหลอจนทาใหงาน

ครงนสาเรจลลวงไปไดดวยด

เอกสารอางอง

1. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ. คมอบรหารจดการเวลาเรยน "ลดเวลาเรยน

เพมเวลาร" [เขาถงเมอ 19 สงหาคม 2559]. จาก

http://www.kksec.go.th/download/koolod001.pdf.

2. สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. แนวทางการดาเนนงานนโยบาย “ลดเวลาเรยน

เพมเวลาร” ดานสขภาพ. กรงเทพฯ: นวธรรมดาการพมพ; 2558.

3. สานกโภชนาการ กระทรวงสาธารณสข. คมอการควบคมและปองกนภาวะโภชนาเกนในเดกนกเรยน.

พมพครงท 5. กรงเทพฯ: องคการสงเคราะหทหารผานศก; 2557.

4. สมพล สงวนรงศรกล. ขอแนะนาการออกกาลงกายสาหรบเดก อาย 2-12 ป สาหรบเจาหนาท

สาธารณสข. นนทบร: กองออกกาลงกายเพอสขภาพ; 2546.

5. คณะกรรมการสงเสรมการกฬาและออกกาลงกายเพอสขภาพ ในสถาบนการศกษาและการพฒนาองค

ความร สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. แบบทดสอบและเกณฑมาตรฐาน



สมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพสาหรบเดกไทยอาย 7-18 ป 2549 [เขาถงเมอ 17

เมษายน 2560]. จาก: http://resource.thaihealth.or.th/library/11087.

6. สมพร อมเถอน. การศกษาเปรยบเทยบสมรรถภาพทางกาย ระหวางเดกนาหนกปกตกบเดกอวนชวงชนท 1

ชนประถมศกษาปท 1-3 โรงเรยนสงกดสถานศกษาขนพนฐาน ในเขตเทศบาลเมองชยภม [วทยานพนธ

ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต], บณฑตวทยาลย. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2546.

7. สถาบนวจยและประเมนเทคโนโลยทางการแพทย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. แนวทางเวชปฏบตการ

ปองกนและดแลรกษาโรคอวน. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย; 2553.

8. Geiger R, Willeit J, Rummel M, Hogler W, Stubing K, Strasak A, et al. Six-minute walk distance

in overweight children and adolescents: effects of a weight-reducing program. J Pediatr.

2011;158(3):447-51.

9. Shekokar PP, Raut MM, A Bw. Effect Of Obesity On Resting Heart Rate Among Medical Students.

Int J Biol Med Res. 2013;4(4):3593-6.



ปจจยทมความสมพนธกบการใชระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวน

และผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝาง

แสงอาทตย วชยยา พย.บ*.

บทคดยอ

การวจยเชงวเคราะหแบบตดขวาง(Analytical Cross-Sectional Research)ครงนมวตถประสงค

เพอศกษาการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤต และศกษาปจจย

ทมความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤต กลม

ตวอยางไดแก ผปวยฉกเฉนเรงดวน ผปวยวกฤต ญาต หรอผนาสงทมอายตงแต 15ปขนไป จานวน

170 คน เกบรวบรวมขอมลโดยการแจกแบบสอบถาม ระหวางวนท 1 พฤศจกายน 2560 – 31 มกราคม

2561 โดยแบบสอบถามไดผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจากผเชยวชาญ ทดสอบความเชอมน

(Reliability)โด ย ว ธ อ ลฟ า ข อ งค ร อน บ า ช (Cronbach's Coefficient +Alpha) ม ค า เ ท า ก บ 0.66

ผลการวจยพบวา กลมผปวย ญาต และผนาสงใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวน

และผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝางเพยงรอยละ38.8 สวนการรบรอาการ ลกษณะของอาการเจบปวย การ

เคยมประสบการณ และการรบ รอปสรรคในการเ รยกใชบรการการแพทยฉกเฉน หรอ1669

มความสมพนธกบการเรยกใชบรการของระบบการแพทยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตอยางมนยสาคญ

ทางสถต(p=0.017, p=0.003 , p=0.000, p=0.000 ตามลาดบ)สวนตวแปรอนๆ ไมมความสมพนธกบ

ระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตขอมลทไดจากการศกษาครงนสามารถ

นาไปใชเพอการวางแผนงาน และจดทาแนวทางพฒนาการใชระบบการแพทยฉกเฉนใหประชาชนไดรบ

ทราบ เขาใจ และเขาถงระบบเรยกใช 1669 หรอระบบการแพทยฉกเฉน ไดอยางถกตอง เหมาะสม

มประสทธภาพ

คาสาคญ : การใชระบบบรการการแพทยฉกเฉน, ผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤต

*กลมการพยาบาล โรงพยาบาลฝาง จงหวดเชยงใหม



The related factors to the Emergency Medical System 0f emergency patients and crisis patients at

Fang Hospital

Saeng-atid Vichaiya, B.N.S

Abstract

The purposes of the Analytical Cross-Sectional Research are to study both Emergency

Medical System of emergency patients and crisis patients service using at Fang Hospital and to study

the factors related to the research. The sample number was 170. They were the emergency patients,

patient relatives and patient senders that all of them were at the age of 15 years or above.

The research tool used were survey questionnaires. The period of time of the data collecting process

was from November 1, 2017 to January 31, 2018. The questionnaires had been passed the

inspection from the reliability testing experts by using Cronbach’s Coefficient and Alpha method and

the founded results was 0.66. The results of the Study were as follow: 1)The percentage of the

sample who used the Emergency Medical System service was 38.8 % 2) The significant results of

general information, Illness awareness, Obstacle awareness and Emergency Medical System attitude

were p=0.017, p=0.003, p=0.000 and p= 0.000 respectively. The other variables were not related

to the Emergency Medical System Service Using. The information from this research can be used for

implementing and making the Emergency Medicine Service development guideline for all users to

know and understand the benefit and can access to this service and 1669 calling efficiently.

Keywords: the Emergency Medical System Using, Emergency patient and Crisis patient

*Fang Hospital, Chiangmai Province



บทนา

ภาวการณเจบปวยดวยภาวะฉกเฉน (Emergency illness) เปนอบตการณเจบปวยท เกดขนโดย

ฉบพลน เปนภาวะวกฤตตอชวตและมความเสยงรนแรงตอการเสยชวตและเกดความพการ ระยะยาวใน

ผปวยหากไมไดรบการชวยเหลอและรกษาภาวะฉกเฉนอยางเหมาะสมถกวธทนเวลาและ เปนไปอยาง

รวดเรวพรอมกบนาสงตอระบบบรการขนสงอยางรวดเรวและมประสทธภาพ(1) ประเทศไทยจากสถต

กระทรวงสาธารณสขพบวา การเจบปวยฉกเฉนทงจากอบตเหต (รวมการไดรบสารพษและการถกทาราย)

และภาวะโรคหวใจและหลอดเลอดเปนสาเหตสาคญของการเจบปวยฉกเฉนและเปนสาเหตการ ตายท

สาคญในอนดบท 2 ถง 4 ของประชากรไทย(2,3) ดงนนการลดอตราการตายและ ภาวะแทรกซอนทจะ

กอใหเกดความรนแรงและความพการในระยะยาวในผปวยฉกเฉนเหลานจะตอง ไดรบการชวยเหลอใน

ภาวะฉกเฉนอยางถกวธและรวดเรวทจดเกดเหต ซงระบบชวยเหลอฉกเฉนกอนมาโรงพยาบาล (Pre-

hospital care) ทมประสทธภาพจะสามารถลดอตราการตายและ ภาวะแทรกซอนทงในระยะสนและระยะ

ยาวไดอยางมประสทธภาพ(4, 5) โรงพยาบาลฝางมขอมลผใชบรการการแพทยฉกเฉนผานบรการ 1669

ของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยฉกเฉนวกฤต ในป พ.ศ. 2558,2559,2560 จานวน(ครง)(รอยละ)

2,984(31.53%), 3,585(43.03%), 4,011 (45.69%) ตามลาดบ จากสถตดงกลาวแสดงใหเหนวา

อตราการใชบรการการแพทยฉกเฉนผานกระบวนการสายดวน 1669 หรอเรยกหนวยบรการการแพทย

ฉกเฉนนนยงอยในระดบทคอนขางตา ขอบเขตการวจยการวจยครงนเปนการศกษาในกลมผปวย ญาต

หรอผนาสงผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตทกคนทอายตงแต 15 ปขนไปทมารบบรการทแผนก

อบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลฝางทอานหนงสอได เขยนไดหรอฟงภาษาไทยไดรเรอง ระหวางวนท 1

พฤศจกายน 2560 ถงวนท 31 มกราคม 2561 เพอศกษาการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวย

ฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤต และศกษาปจจยทมความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉน

ของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤต

วธและวธดาเนนการวจย

การรวบรวมขอมล ผวจยทาหนงสอขอความรวมมอถงทกหนวยงานของโรงพยาบาลฝางในการ

แจกแบบสอบถาม โดยใชเวลาประมาณ 60 วนเมอเกบแบบสอบถาม ตรวจสอบแบบสอบถามทสมบรณ

และนามาวเคราะหจานวน 170 ฉบบ

กลมตวอยาง คอกลมผปวย ญาต หรอ ผนาสงผปวยทกคนทมารบบรการทแผนกฉกเฉนทงทผาน

และไมผานระบบบรการการแพทยฉกเฉนอายระหวาง 15 ปขนไปสามารถอานหรอเขยนหนงสอได หรอ

สามารถฟงภาษาไทยไดรเรองจานวน 170 คนระหวางวนท ระหวางวนท 1 พฤศจกายน 2560 ถงวนท

31 มกราคม 2561

เครองมอทใชในการวจยใชแบบสอบถามไดแกขอมลสวนบคคล แบบสอบถามเพอประเมนการ

รบรอาการปวย แบบสอบถามเพอประเมนการรบรอปสรรค แบบสอบถามเพอประเมนทศนคต วธการ

เดนทางมารบการรกษาทแผนกฉกเฉน ลกษณะคาถามเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale)ใช

มาตราวดแบบลเคต (Likert Scale) โดยแบงเปน 5 ระดบ



และการแบงระดบใชวธการจดกลมแบบองเกณฑ6ของ Bloom(1986:42)แบงเปน 3 ระดบการ

วเคราะหขอมล ผวจยนาแบบสอบถามทไดตอบเรยบรอยแลวมาตรวจสอบความสมบรณของขอมลแลว

ประมวลผล โดยใชโปรแกรมสาเรจรปคอมพวเตอรโดยแบงการวเคราะหดงน สถตพรรณนา(Descriptive

Statistic)ไดแก จานวน รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน และ สถตอนมาน(Inferential

statistic)ไดแก Chi- Square

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

การตรวจสอบความตรง(Validity)ผวจยไดนาแบบสอบถามทสรางขนไปปรกษากบผทรงคณวฒ

จานวน 3 ทานเพอตรวจสอบความถกตองทางภาษา และความครอบคลมของเนอหา (Content Validity)

แลวนาไปปรบปรงคาถามตามทผทรงคณวฒเสนอแนะ แลวสงใหผทรงคณวฒพจารณาอกครง จนเปนท

ยอมรบนบถอวามความเทยงตรงตามเนอหาแลวจงนาไปใชในการวจยการตรวจสอบความเชอมน

(Reliability) ผวจยไดนาแบบสอบถามทดลองใช (Try Out) กบกลมตวอยางทมคณสมบตใกลเคยงกบ

กลมตวอยาง 10 คน แลวนาแบบสอบถามทงหมดมาใหคะแนนและวเคราะหหาความเชอมน โดยคานวณ

จากสตรของครอนบาช(Cronbach's Coefficient +Alpha)โดยใชโปรแกรมสาเรจรป ไดผลการวเคราะห

ความเชอมน เทากบ 0.66

ผล/ผลการดาเนนงาน

1.ขอมลทวไป กลมผปวย ญาต และผนาสงสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 55.9 , มอายมากกวา

55 ป มากถงรอยละ 32.9, มการศกษาระดบประถมศกษารอยละ 51.2 , ประกอบอาชพเกษตรกรรม ทา

นา ทาไร ทาสวน รอยละ 27.6 , มรายไดมากกวา 6,000 บาทตอเดอนรอยละ 57.6 , มรถยนตและ

รถจกรยานยนตสวนตวรอยละ 91.2 , อาศยอยในเขตเทศบาลรอยละ 47.1, มอาการเจบปวยจาก

อบตเหตทตองมารบบรการฉกเฉนรอยละ 40,ไมเคยมประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉนผาน

การเรยก1669 รอยละ 64.7(ตารางท 1)

2.หาความสมพนธระหวางปจจยตางๆกบการใชระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉน

เรงดวน และผปวยวกฤตผลการศกษาพบวา ลกษณะอาการเจบปวยทตองมารบบรการ กลมผปวย

ญาต และผนาสงทมอาการเจบปวยเกยวกบอบตเหตและถกทารายรางกายมการใชระบบการแพทยฉกเฉน

ไดสงกวาเลกนอยของผทมอาการเจบปวยอนๆ คอรอยละ 52.9 และ29.4 ตามลาดบ เมอทดสอบ

ความสมพนธพบวาอาการเจบปวยมความสมพนธกบการใชระบบการแพทยฉกเฉนอยางมนยสาคญทาง

สถต (p=0.003) (ตารางท 2)

การเคยมประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉน กลมผปวย ญาต และผนาสงทเคยม

ประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉนมการใชระบบการแพทยฉกเฉนไดสงกวาผทไมเคยม

ประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉนคอรอยละ 73.3 และ20.0 ตามลาดบ เมอทดสอบ

ความสมพนธพบวาการเคยมประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉนมความสมพนธกบการใชระบบ

การแพทยฉกเฉนอยางมนยสาคญทางสถต, (p=0.000) (ตารางท 3)



ระดบการรบรอาการทตองเรยกใช 1669 หรอระบบการแพทยฉกเฉน กลมผปวย ญาต และ

ผนาสงทมระดบการรบรอาการทตองเรยกใช 1669 หรอระบบการแพทยฉกเฉนทมคะแนนระดบปาน

กลาง 45-59 มการใชระบบการแพทยฉกเฉนไดสงกวากลมทมคะแนนระดบสงตงแต 60 ขนไปคอรอยละ

56.4 และ33.6 ตามลาดบ เมอทดสอบความสมพนธพบวาระดบการรบรอาการทตองเรยกใช 1669 หรอ

ระบบการแพทยฉกเฉนมความสมพนธกบการใชระบบการแพทยฉกเฉนอยางมนยสาคญทางสถต

(p=0.017) (ตารางท 4)

ระดบการรบรอปสรรคในการใชบรการการแพทยฉกเฉน กลมผปวย ญาต และผนาสงทม

ระดบการรบรอปสรรคในการใชบรการการแพทยฉกเฉนทมคะแนนระดบตา 0-26 มการใชระบบ

การแพทยฉกเฉนไดสงกวากลมทมคะแนนระดบสงตงแต 36 ขนไป และกลมทมคะแนนระดบปานกลาง

27-35 คอรอยละ 74.1, 38.2 และ28.4 ตามลาดบ เมอทดสอบความสมพนธพบวาระดบการรบร

อปสรรคในการใชบรการการแพทยฉกเฉนมความสมพนธกบการใชระบบการแพทยฉกเฉนอยางม

นยสาคญทางสถต (p=0.000) (ตารางท 5) สวนตวแปลอนๆไมมความสมพนธกบการใชระบบการแพทย

ฉกเฉน

ตารางท 1 จานวนและรอยละของกลมผปวย ญาต และผนาสง จาแนกตามขอมลทวไป

ขอมลทวไป จานวน(คน) รอยละ

เพศ

ชาย 75 44.1

หญง 95 55.9

อาย(ป)

≤ 35 51 30

35-44 31 18.2

45-54 32 18.8

≥ 55 56 32.9

= 44.40 S.D. = 16.86

ระดบการศกษา

ประถมศกษา 87 51.2

มธยมตน 17 10.0

มธยมปลาย 33 19.4

อนปรญญา 4 2.4

ปรญญาตร 28 16.5

สงกวาปรญญาตร 1 0.6



ขอมลทวไป จานวน(คน) รอยละ

อาชพ

วางงาน 28 16.5

นกเรยน นกศกษา 15 8.8

ลกจางรฐ ขาราชการ 16 9.4

เกษตรกรรม ทานา ทาไร ทาสวน 47 27.6

รบจางทวไป กรรมกร กอสราง แบกหาม 39 22.9

ลกจางบรษท 13 7.6

อนๆ 12 7.1

รายไดเฉลยตอเดอน/บาท

≤ 3000 38 22.4

3000-6000 34 20.0

> 6000 98 57.6

= 8406.87 S.D. = 6723.84

การมรถยนตหรอรถจกรยานยนต

ม 155 91.2

ไมม 15 8.58

อาการเจบปวยทตองมารบบรการ

อบตเหต 68 40

ถกทารายรางกาย 3 1.8

โรคชรา 6 3.5

เบาหวาน, ความดน 44 25.9

โรคหวใจ หลอดเ ลอด สมอง ระบบ

ประสาท

9 5.3

โรคมะเรง 2 1.2

โรคถงลมโปรงพองเ รอรง , โรคปอด

อกเสบ

10 5.9

ไมทราบ 28 16.5

ประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉน

เคย 60 35.5

ไมเคย 110 64.7



ตารางท 2 ความสมพนธระหวางลกษณะอาการเจบปวยทใชระบบการแพทยฉกเฉน

อาการเจบปวย

การใชระบบการแพทยฉกเฉน

รวม ผานระบบการแพทยฉกเฉน เดนทางมาเอง

อบตเหตและถกทารายรางกาย 36(52.9) 32(47.1) 68(100)

โรค อนๆ 30(29.4) 72(70.6) 102(100)

รวม 66(38.8) 104(61.2) 170(100)

χ2 =8.546 , df = 1 , p=0.003

ตารางท 3 ความสมพนธระหวางเคยมประสบการณกบใชระบบการแพทยฉกเฉน

ประสบการณ



เคย 44(73.3) 16(26.7) 155(100)

ไมเคย 22(20.0) 88(80.0) 15(100)

รวม 66(38.8) 104(61.2) 170(100)

χ2 =44.277 , df = 1 , p=0.000

ตารางท 4 ความสมพนธระหวางระดบการรบรอาการทตองเรยกใช 1669 หรอระบบการแพทยฉกเฉน

ระดบการรบรอาการทตอง

เรยกใช 1669 หรอระบบ

การแพทยฉกเฉน



ปานกลาง(45-59คะแนน 22(56.4) 17(43.6) 39(100)

สง ≥ 60คะแนน 44(33.6) 87(66.4) 131(100)

รวม 66(38.8) 104(61.2) 170(100)

χ2 =5.665 , df = 1 , p=0.017

ตารางท 5 ความสมพนธระหวางระดบการรบรอปสรรคในการใชบรการการแพทยฉกเฉน



ระดบการรบรอปสรรคในการใช

บรการการแพทยฉกเฉน



ตา(0-26 คะแนน) 20(74.1) 7(25.9) 27(100)

ปานกลาง(27-35คะแนน) 25(28.4) 63(71.6) 88(100)

สง(≥ 36)คะแนน 21(38.2) 34(61.8) 55(100)

รวม 66(38.8) 104(61.2) 170(100)

χ2 =18.154 , df = 2 , p=0.000


การใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝาง

เพยงรอยละ 38.8 ซงอยในระดบต าอธบายได วากลมผปวย ญาต และผนา สงมรถยนต หรอ

รถจกรยานยนต รอยละ 91.2และอาศยอยในเขตเทศบาลและในเขตองคการบรหารสวนตาบลรอยละ

48.3 ซงระยะทางในการเดนทางมาโรงพยาบาลไมไกล ประกอบกบการใชรถยนตหรอจกรยานยนตสวนตว

ทาใหสะดวกสบาย และรวดเรว ผลการศกษาในครงนจงสอดคลองกบ สาเหตของการไมเรยกใชบรการ

การแพทยฉกเฉนของผปวยทมารบบรการทหองฉกเฉนของโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหมเมอเกดเหต

ฉกเฉนหรอเกดอบตเหต พบวา ผปวยฉกเฉน ระดบ 1-3 ทจาเปนจะตองใชรถฉกเฉนมาเองรอยละ 62

ผทมาเองไมรจกระบบการแพทยฉกเฉนถง รอยละ 50 มรถสวนตวถงรอยละ 64.1 รบรอาการวาบาดเจบ

เลกนอยรอยละ 25 ตกใจนกอะไรไม ออกรอยละ 15.6(7) สถานการณและปจจยทสงผลตอการไมใช

บรการการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนทเขารบบรการ แผนกอบตเหตฉกเฉนในประเทศไทย8

ปจจยทมความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวนและ

ผปวยวกฤต ผลการศกษาพบวาอาการเจบปวยเกยวกบอบตเหตมการใชระบบการแพทยฉกเฉน

ประสบการณในการใชระบบการแพทยฉกเฉน การรบรอาการทตองเรยกใช 1669 หรอระบบการแพทย

ฉกเฉน และการรบรอปสรรคในการใชบรการการแพทยฉกเฉน มความสมพนธกบการใชบรการระบบ

การแพทยฉกเฉน อธบายไดวากลมผปวย ญาต และผนาสง เมอมการรบรอาการเจบปวย และเคยม

ประสบการณการเรยกใชระบบการแพทยฉกเฉนและไดรบบรการทด ปลอดภย รวดเรวกจะสงผลตอ

พฤตกรรมการเรยกใชระบบการแพทยฉกเฉน การผลการศกษาในครงนสอดคลองกบพฤตกรรมการใช

บรการหนวยแพทยฉกเฉนของประชาชนในเขตเทศบาลนครนนทบร ทผลการวจยพบวา การรบรอาการ

ปวยฉกเฉน การรบรบรการ ทศนคตตอการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉน การรบรบรการและแรง

สนบสนนทางสงคมเปนปจจยในการทานายการเรยกใชบรการการแพทยฉกเฉนไดรอยละ 22.7(9)



ภาวการณเจบปวยดวยภาวะฉกเฉน (Emergency illness) เปนอบตการณเจบปวยท เกดขนโดย

ฉบพลน การไดรบการชวยเหลอในภาวะฉกเฉนอยางถกวธและรวดเรวทจดเกดเหตหรอระบบชวยเหลอ

ฉกเฉนกอนมาโรงพยาบาล (Pre-hospital care) ท มประสทธภาพจะสามารถลดอตราการตายและ

ภาวะแทรกซอนทงในระยะสนและระยะยาวไดอยางมประสทธภาพ การวจยครงนเปนการวจยเชงวเคราะห

แบบตดขวาง(Analytical Cross-Sectional Research) มวตถประสงค เพอศกษาการใชบรการระบบ

การแพทยฉกเฉน และศกษาปจจยทมความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวย

ฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝาง กลมตวอยางไดแก ผปวยฉกเฉนเรงดวน ผปวยวกฤต

ญาต หรอผนาสงทมอายระหวาง 15ปขนไป ทสามารถอานหรอเขยนหนงสอได หรอเขาใจภาษาไทย

ทแผนกอบตเหตฉกเฉนในโรงพยาบาลฝางโดยการเลอกกลมผปวย ญาต และผนาสงทกคนทเจบปวยใน

ภาวะฉกเฉนเรงดวนและวกฤตจานวน 170 คน เครองมอทใชในการวจยไดแกแบบสอบถามทแบง

ออกเปน 5 สวนคอ ขอมลทวไป การรบรอาการปวยทจะตองเรยกใชบรการการแพทยฉกเฉน หรอ 1669

การรบรอปสรรคในการเรยกใช 1669 และสงผปวยผานระบบ การแพทยฉกเฉน ทศนคตตอระบบ

การแพทยฉกเฉนเมอทานตองการชวยเหลอ ในภาวะ เรงดวนหรอแจงเหตเมอพบเหนผปวยฉกเฉน

เรงดวนจนถงวกฤต และการมารบการรกษาทแผนกฉกเฉน ซงผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจาก

ผเ ชยวชาญ การทดสอบความเชอมน(Reliability) โดยวธอลฟาของของครอนบาช (Cronbach's

Coefficient +Alpha)มคา เทากบ 0.66 เกบรวบรวมขอมลโดยการแจกแบบสอบถาม ระหวางวนท 1

พฤศจกายน 2560 – 31 มกราคม 2561 วเคราะหขอมลโดยใชสถตพรรณนาไดแก รอยละ คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน และสถตอนมานไดแก Chi –square test ผลการวจยพบวากลมผปวย ญาต และผนา

สงมการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝาง

เพยงรอยละ 38.8 สวนปจจยทมความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของผปวยฉกเฉน

เรงดวนและผปวยวกฤต พบวา การรบรอาการทตองเรยกใช 1669 หรอระบบการแพทยฉกเฉน ชนด

ของอาการเจบปวย การเคยมประสบการณการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉน และรบรอปสรรคในการ

ใชบรการการแพทยฉกเฉน มความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนเรงดวนและผปวย

วกฤต อยางมนยสาคญทางสถต (p=0.017, p=0.003 , p=0.000, p=0.000 ตามลาดบ) สวนตวแปร

อนๆเชน เพศ อาย ระดบการศกษา รายได อาชพ การมรถยนตและจกรยานยนต สถานทอยอาศย

ทศนคตตอระบบบรการแพทยฉกเฉน ไมมความสมพนธกบการใชบรการระบบการแพทยฉกเฉนของ

ผปวยฉกเฉนเรงดวนและผปวยวกฤตในโรงพยาบาลฝาง

ขอเสนอแนะ

1. ควรศกษาวจยเชงคณภาพในเรองผลของประสทธภาพการนาสงผปวยดวยระบบบรการ

การแพทยฉกเฉน

2. จดทาสอประชาสมพนธ และรณรงค ใหประชาชนทราบอยางทวถงในหอกระจายขาวทกหมบาน

เรอง โรคทสามารถใชระบบบรการการแพทยฉกเฉนได ไดแก โรคหวใจ หลอดเลอด สมอง ระบบ

ประสาท โรคมะเรง โรคถงลมโปงพอง โรคปอดอกเสบ โรคชรา จดอบรมใหความรแกผนาชมชน แกนนา



หมบาน เกยวกบอาการบาดเจบทไมรนแรง หรอมการบาดเจบเพยงเลกนอย ไมจาเปนตองเรยกใชระบบ

บรการการแพทยฉกเฉน

3. นาเทคโนโลยททนสมยมาใชในระบบบรการการแพทยฉกเฉน เชน line group, GPS, Member

club ใหครอบคลมทกหมบาน


ผวจยขอขอบคณนายแพทยวชญ สรโรจนพร ผอานวยการโรงพยาบาลฝาง จงหวดเชยงใหม

ทสนบสนนการพฒนาศกยภาพของบคคลากรและสงเสรมใหมการอบรม พฒนางานประจาสงานวจย R2R

โรงพยาบาลฝาง ขอขอบคณ ดร.สมหมาย คชนาม วทยากรผสอน ทใหความรและเปนทปรกษาในงานวจย

ครงนจนสาเรจลลวงไปไดดวยด ขอขอบคณกลมตวอยางทเขามารบบรการทแผนกอบตเหตฉกเฉน

โรงพยาบาลฝาง ขอขอบคณเจาหนาทแผนกอบตเหตฉกเฉน โรงพยาบาลฝาง จงหวดเชยงใหมทกทาน

ทชวยหาขอมลและเปนกาลงสนบสนนในการปฏบตงาน


1.World Health Organization.(2505).Prehospital trauma care system. Geneva: WHO. Yaisien,

S.,Alvi, T.& Moghal, F. (2013).Does perceived social support predict quality of life in Psychiatric

patients. Asian Journal of Social Science α Humanities, 2(4), 32-41

2. Ministry of Public Health, Strategy and Planning Division. (B.E.2558). Number and Death rate

per 100,000 of population categorized by main causes (B.E. 2552 – 2556). Retrieved from

http:/bps.moph.go.th/content/

3. The committee of the Emergency Medicine. (B.E.2553). Plan and National Emergency Medicine

Principal (B.E.2553-2555). Bangkok, National Institute for Emergency Medicine

4. Husum,H.,Gilbert,M.,Wisborg,T.,Van Heng, Y. & Marad, M. (2003). Rural prehospital trauma

systems improve trauma outcome in low income countries: a prospective study from north Irag and

Cambodia. Journal of Trauma, (54), 118-1196

5. Moson,A.C.& Thomson, J.C. (2001). The influence of prehospital trauma care on motor vehicle

crash mortality. Journal of Trauma, 50(5), 917-920.

6. Benjamin S. Bloom.1986’Learning of Mastery’ Evaluation Comment. Center for the Study of

Instruction program, University of California at Los Angeles Vol 2: 47-62



7. Natcha Harnsuthivechakul, Boriboon Chanethanakij & Bovorn Withayachamnankul.(B.E.2555).

Why not people in Chiang Mai call the Emergency Medical Service when needed. Chiang Mai Public

Health System research journal, 6, 268-277.

8. Kittipong Polsane, Pornthip Wachiradilok, Thira Sirisamud & Natawuth Kumnuanrerk.

B.E.2559).The situations and factors which have an effect on the Emergency Medicine Service non-

using in Thailand. Bangkok.

9. Sukanya Dechkhun. (B.E.2551). The related factors to Public Behavior in Emergency Medicine

Service Using under the Emergency Medicine System of the Ministry of Public Health, Nonthaburi

City Municipal, Nonthaburi Province (Thesis of Master of Science-health education field). Graduate

college Kasetsart University.



ผลของการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบา

แบบมสวนรวมคลนกฟาใส โรงพยาบาลทาวงผา จ.นาน

นงครกษ ลานอย,ประภสร จงจตร, วไล อบเชย, นกร พยะ, นงนช อนใจ, สกญญา นนทชย*

บทคดยอ

วจยเชงปฏบตแบบมสวนรวมครงนมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการบาบดสารเสพตดชนด

ยาบาโดยใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม

ในผทเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบา 58 คน คดเลอกแบบเจาะจง ระหวางตลาคม2558- สงหาคม

2559 เครองมอทใช 4 ชน คอ แบบประเมนพฤตกรรมสขภาพ,ความพงพอใจแบบบนทกการเยยมบาน

โปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมแบบมสวนรวมการ วจยแบงเปน 3 ระยะไดแก ระยะท 1 ระยะ

เตรยมการ วเคราะหปญหาออกแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการมสวนรวมภาคเครอขาย

ระยะท 2 ระยะดาเนนการ 1.)ปรบโปรแกรมบทเรยนท 16 เลนเกมสบทบาทสมมตเพอสรางสมพนธภาพ

,แนวปฏบตของครอบครว 2.)สรางภาพพลกวดโอเปนการตนคมอการปรบเปลยนพฤตกรรม 3.)ชองทาง

ชวยเหลอไลนกลมฟาใส 4.)ชมชนสรางกฎระเบยบทกหมบานลงโทษผเสพยาปรบเปนเงนเขาหมบาน

5.)ชมชนจดกฬาปลอดยาเสพตด 6.)งานปกครองสงเสรมอาชพ 7.)เยยมบานรวมกบชมชนอสม/จนท.

เครอขาย บสต.ทาวงผา และระยะท 3 ระยะประเมนผล โดยสถตเชงพรรณนาและ paired t-test ผลลพธม

รปแบบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาโดยใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมแบบมสวนรวมสงผลให

พฤตกรรมการดแลตนเองดขนอยางมนยสาคญทางสถต(p<0.05) อตราการบาบดสาเรจไมกลบไมเสพซา

หลงจาหนาย 3 เดอนจานวน 55 คนคดเปนรอยละ 94.82 อตราการกลบมาเสพยาซาหลงจาหนาย 3

เดอนจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 5.17 จาแนกตามพฤตกรรม ดงน กลมผปวยทใชยาเพอใหไดทางาน

มากขน ไมเหนอย กลบไปใชยาบาจานวน 1 รายรอยละ 4 กลมทอยในทชกชมของยาบา กลบไปใชยาบา 2

ราย รอยละ 15.38 และไมพบกลมทสบบหรหรอดมสราทกลบไปเสพยาบาความพงพอใจตอรปแบบ

โปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมของผปวย

รอยละ 97.01 และความพงพอใจของญาต/ครอบครวรอยละ 98.32

คาสาคญ : โปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรม/ผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบา/แบบมสวนรวม

*งานยาเสพตด กลมงานเวชปฏบตและครอบครว โรงพยาบาลทาวงผา อาเภอทาวงผา จงหวดนาน



Effected of Participation Model Stage of Change among Amphetamine Used Patient s of Phasai

Clinic, Tha Wang Pha Hospital

Nongrak Lumnoi, Prapatsorn Jongjit, Wilai Oubchoey ,Nugorn Piya , Nongnut Ounjai

And Sukunya Nunchai*

Abstract

The purpose of this participatory action research were to study effected of participation model

stage of change among amphetamine used patient s of Pha Sai Clinic, Tha Wang Pha Hospital.

The participation model stage of change for participants was done in purposive 58 amphetamine used

patients between October 2015 to August 2016. The instruments for data collection were health

behavior assessment, home visit record, satisfaction assessment and the participation model stage of

change. These instruments were compared before and after this participatory action research by Paired

t-test. The research had 3 phase ; The first phase : Pre - research phase for prepare the researcher

and designed the participation model stage of change. The second phase :The implementation phase

; 1) modify lesson 16 to role-playing games to build relationships in family 2) make a flip video

as a behavior change comic 3 ) peer support within line group 4 ) the community creates rules to

punish drug addicts in member of the villages 5) drug-free sports in community 6) career promotion.

7 ) home visiting by the leader of the community. The final phase was monitoring and evaluation

phase. Results : The research found that effected of participation model stage of change among

amphetamine used patients of Pha Sai Clinic, Tha Wang Pha Hospital were self-care behaviors

were statistically significantly (p <0.05). Treatment success rates were not reversed after 3 months

of 55 patients (94.82%), the rate of relapse after 3 months were 3 patients (5.17%). The reason

to drug used return presented one of them used drugs for work more, two of them living in

amphetamines abound. Satisfaction of patients was 9 7 . 0 1 % and the satisfaction of family was

98.32%.

Keywords: Participation Model Stage of Change , Amphetamine Used Patients

*Tha Wang Pha Hospital



บทนา

ตามพรบ.ฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด ป 2545 ไดกาหนดใหผทตดยาเสพตดเปนผปวยท

ตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ จากขอมลป 2556 ประเทศไทยมผตดยาเสพตด4,438 คนและตดยาบา

เปนอนดบ 1 คดเปนรอยละ53.70มผปวยทเขาสการบาบดยาบา รอยละ100 (สถาบนบาบดรกษาและ

ฟนฟผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราชชนน ปงบ 2555-2559)(1)

การกาหนดแนวทางในการดาเนนงานการฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดตองตอบสนองนโยบาย

ของรฐบาลและนโยบายของกระทรวงยตธรรม โดยในป2558 รฐมนตรฯ ไดเนนเรองความรวมมอระหวาง

ประเทศในการสกดกนสารเคม และสารตงตนทใชในการผลตยาเสพตด ไมใหเขาสพนทแหลงผลตยาเสพ

ตด ไมใหเขาสพนทแหลงผลตยาเสพตด ขณะเดยวกนกผลกสรรพกาลงสกดกนไมใหยาเสพตดถกลาเลยง

ไปยงประเทศตางๆ และในป2559 เนนในเรองการแกไขปญหายาเสพตดในหมบานและชมชน โดย

ดาเนนการในทกมาตรการตามสภาพปญหาของแตละพนท และเนนในการมสวนรวมของภาคประชาชน

ในการดาเนนการแกไขปญหาปองกนยาเสพตด ดงนนมาตรการบาบดฟนฟผเสพยาเสพตด จงตองเนน

เรองการประสานงาน การวางแผน เพอใหสอดคลองกบการทางานไมวาจะเปนการปองกนและการแกไข

ปญหา เพอรองรบการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด 5 ป ซงการ

ทางานทดจะทาใหหนวยงานทเกยวของสามารถปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

ดงนนการทางานรวมกนในลกษณะการบรณการเพอใหการแกไขปญหายาเสพตดของระดบชมชนหรอ

ระดบประเทศบรรลเปาสมายอยางเปนรปธรรม(สานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด

กระทรวงยตธรรม, 2559)(2)

ตามแนวคดและนโยบายในการทางานการฟนฟสมรรถภาพผใชยาและสารเสพตด นอกจากการ

บาบดฟนฟแลว ยงมงเนนการปองกน การใหโอกาส โดยทางานรวมกบหนวยงาน ป.ป.ส. ของพนทควบค

ไปกบการบงคบใชกฎหมายโดยการปฏบตตามขอตกลงในการเขารบการบาบดฯของทางสถาบน(คลนก

ฟาใส โรงพยาบาลทาวงผา )การทางานโดยมทกภาคสวนเขามารวมทาใหเกดการขบเคลอนแผนการทางาน

เชงคณภาพ เกดความมนคง ยงยน ในดานตางๆดงน 1.) ดานการปองกน การเสรมสรางภมคมกนยาเสพ

ตดกลมเดกและเยาวชน กลมผใชแรงงาน และประชาชนทวไปโดยใหหนวยงานทเกยวของไดนาไปใชตาม

ความเหมาะสม โดยเฉพาะการสรางพนฐานภมคมกนยาเสพตดในเดกปฐมวย วาดวยเรองความสามารถ

ของสมองในการบรหารจดการ 2.) การใหโอกาส การสรางมาตรฐานระบบบาบด โดยมหลกการและวธคด

วา “ผเสพคอผปวย ไมใชผตองหาหรออาชญากร” ทงนเพอลดปรมาณการนาผเสพยาเสพตดเขาส

กระบวนการยตธรรมทางอาญาและใหโอกาสผเสพบาเสพตดไดปรบปรงแกไขสงผดพลาดในชวต สามารถ

กลบเขาสสงคมและใชชวตรวมกบสงคมไดอยางปกตสข รวมทงใหการสนบสนนทนในการประกอบอาชพ

แกผทผานการบาบด 3.)การบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง เนนการสกดกนและสารเคมทใชในการผลต

เนนเรงทาลายเครอขายการคายาเสพตด การยดทรพย4.) การทางานแบบบรณการทกภาคสวน5)การ



ทางานเชงคณภาพ บรหารทรพยากร การขบเคลอนแผนไปสปฏบตกจกรรมในชมชน6)ใหประชาชนมสวน

รวม เพราะปญหายาเสพตดเปนปญหาระดบชาต มผลกระทบตอความเดอดรอน ความทกขยากของ

ประชาชน ประชาชนเปนศนยกลางบรณการทง 3 มาตรการ คอ ปราบปราม บาบด และปองกน(สานกงาน

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด กระทรวงยตธรรม,2559)(2)

จากขอมลผมารบบรการคลนกฟาใสโรงพยาบาลทาวงผาพบวาป 2556 มผตดสารเสพตดชนด

ยาบาเขารบการบาบด 148 ราย อตราความสาเรจรอยละ 75.67 ป 2557 มผตดสารเสพตดชนดยาบาเขา

รบการบาบดจานวน169 ราย อตราความสาเรจรอยละ 89.94 และป2558มผตดสารเสพตดชนดยาบา

เขารบการบาบดจานวน 131 รายอตราความสาเรจรอยละ 90 แตยงพบการกลบไปเสพยาซาหลงจาหนาย

3 เดอน ป2556 จานวน36 ราย คดเปนรอยละ 24.32,ป 2557 จานวน 17 รายคดเปนรอยละ 10.05

และป 2558 จานวน13 รายคดเปนรอยละ 9.92 จากพฤตกรรมของผปวยไดแกการใชยาเพอใหทางาน

มากขนไมเหนอย25 รายผทตดสรา,บหรใชสารเสพตดและกลมขาดนดไมมรถมาบาบด20 รายอยในพนท

ทยาบาชกชม13 ราย และพบครอบครว ชมชนไมใหความใสใจตลอดจนการดแลตอเนองยงไมเปนรปแบบ

ท ชดเจน ดงนนดงนนผวจยจงไดพฒนารปแบบการบาบดโดยใชรปแบบกระบวนการปรบเปลยน

พฤตกรรมผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม เพราะชมชนยอมเหนปญหาของคนใน

ชมชนไดดกวา พรอมดงศกยภาพของชมชนรวมวเคราะหปญหาและมสวนรวมในการดาเนนงานเพอชวย

ใหเกดการดแลตอเนองในชมชนอยางมประสทธภาพตอไป เพอศกษารปแบบการบาบดสารเสพตดชนด

ยาบาโดยใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม

วธและวธการดาเนนการวจย

รปแบบการวจย: วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action research)

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร: ผทตดสารเสพตดทเขารบการบาบดทคลนกฟาใสโรงพยาบาลทาวงผาอาเภอทาวงผา

จงหวดนานในชวงเดอน ตลาคม 2558- สงหาคม 2559

กลมตวอยาง :

กลมตวอยางมการคดเลอกโดยวธการเฉพาะเจาะจง(Purposive sampling) ในกลมผทใชสารเสพ

ตดชนดยาบา และสมครใจเขารบการบาบด จานวน 58 คน

ระยะเวลาในการดาเนนการวจย ระหวางเดอน ตลาคม2558- สงหาคม2559

เครองมอทใชในงานวจย

เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสมภาษณ และแบบประเมน 5 ชน ไดแก



1) รปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพซงไดประยกตใชทฤษฏระบบการพยาบาล

ระบบการสนบสนนและใหความรของโอเรม (สมจต หนเจรญกล,2534)(3) และ Bandura

(Bandura,1986)4 ในการปรบเปลยนพฤตกรรมของตนเองรวมกบการประยกตใหชมชนมสวน

รวมในการดาเนนงาน

2) แบบประเภทการคดกรอง(บคก.v2)เปนการประเมนเพอจดกลมผทเขารบการบาบดสารเสพตด

ไดแก กลมผใช กลมผเสพและกลมผตด และใหบรการชวยเหลอตามระดบของกลม

3) แบบประเมนความพงพอใจเปนการประเมนความพงพอใจของผเขารบการบาบดสารเสพตด

ผปกครองและชมชน โดยผวจยไดออกแบบจากทมสหสาขาวชาชพ รพ. ทาวงผา และไดรบ

คาปรกษาจาก ผทรงคณวฒ จานวน 3ทานหลงจากนนนาไปใชประเมนผเขารบการบาบดและปรบ

ใชใหเหมาะสม

4) แบบบนทกเวชระเบยนเปนการบนทกขอมลผเขารบการบาบด

5) บนทกการเยยมบานมการสรางแบบบนทกการเยยมบานตามหลก INHOMESSSและประยกตให

เหมาะสมกบ รพ.ทาวงผา

การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล

เกบรวบรวมขอมลในกลมตวอยาง และวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา คดเปนคาเฉลย

และรอยละ และเปรยบเทยบกอนและหลงการใชโปรแกรมฯ โดยใชสถต paired t-test

การดาเนนการวจย แบงเปน 3 ระยะ ดงน

ระยะท 1 ระยะเตรยมการวจยเดอนตลาคม 2558 เปนการวเคราะหปญหาและออกแบบ

โปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการมสวนรวมภาคเครอขายโดยจดประชมผทมสวนเกยวของไดแกเจา

หนาเครอขายบสต.ทาวงผา ผนาชมชน ตวแทน อปท. ผดแล ผปกครองผปวย อสม.และทมสหสาขา

วชาชพรวมวเคราะหปญหาและออกแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบาบดสารเสพตดชนด

ยาบาแบบมสวนรวมทกขนตอนไดแก

1.วเคราะหปญหาและสาเหตของการเสพยาบาของผปวยจากกลมตวอยางจานวน 58คนและแบงออกได

เปน 3 กลม ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 ตารางแสดงประเภทผปวยทมปญหาดานพฤตกรรม

กลม

ท

ประเภทผปวย จานวน

(คน)

1 กลมมปญหาพฤตกรรมใชยาเพอการทางานใหไดงานมากขน 25

2 กลมทมพฤตกรรมใชตวกระตน คอ ดมสรา และสบบหร 20

3 กลมทอยในพนทมยาบาชกชม 13



2. วางแผนการดาเนนการแกไขปญหาไดแก

- วางแผนจดกจกรรมตามผลการวเคราะหรายกลมจานวน 3 กลมใหเหมาะสม

- วางแผนการจดการแกปญหาแบบมสวนรวมรายกรณ เชน ขาดนด ไมมผดแล

- วางแผนการสอสารขอรบคาปรกษา ขอรบความชวยเหลอ

- วางแผนการสนบสนนทางสงคม

- วางแผนการตดตามประเมนผลและแกปญหาตอเนอง

3. มอบหมายหนาทใหผทเกยวของ (สหสาขาวชาชพ) ตามสภาพปญหารายบคล เชนการพจารณาการสง

ตอ ไดแก ดานจตเวช ดานการปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธ และสงพบแพทยหรอเภสชกรเรองการ

ใชยาทดแทนเพอใหไดทางานในทางทไมถกตองเพอประเมนการวางแผนการดแลตอไป

ระยะท 2 ระยะดาเนนการวจยระหวางเดอนพฤศจกายน 2558– สงหาคม 2559เปนการนาปญหาทพบ

จากระยะท 1 มาออกแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมแบบมสวนรวม ดงน

1. จดกจกรรมใหเหมาะสม 3 กลมจากผลการวเคราะหปญหาและสาเหตของการเสพยาบา ไดแก

กลมท 1 คอกลมใชยาบาเพอชวยใหทางานไดมากขน

- จด Focus group ในกลมยอยเพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรโดยกระบวนการกลมจาก

บคคลตนแบบ

- จดอบรมเรองยาบาและผลกระทบดานตางๆทงทานดานสขภาพ เศรษฐกจและสงคม

- แนะนาชองทางการสอสารระหวางกลมผปวยและทมสหสาขาวชาชพและเครอขายทาง

โทรศพทและทางไลนกลม “บสต.ทาวงผา”

กลมท2 คอกลมทใชปจจยกระตนใหใชยาเสพตดเชน สรา บหร

- ใหความรเพมจากในบทเรยนโดยการเปดวดโอการตน ทเปนจดสนใจเพอใหเกดความ

ตระหนกตอการรบรถง ตวกระตนนอก และตวกระตนภายใน โดยเฉพาะบหรและสรา ท

เปนตวกระตนภายนอก ทาใหผปวยกลบไปเสพได นอกจากนการทดลองจบคทาบทบาท

สมมต เรองการมทกษะการปฏเสธตอการเชญชวนของเพอนในทางทไมถกตอง การ

ประสานผนาชมชนเรองการเดนทางของผมาเขารบการบาบดไมสะดวกโดยแจงวนทตอง

เขารบการบาบดใหรถประจาหมบานรบทราบเปนรายกรณหรอใชการบาบดแบบเพอนชวย

เพอน “self-Health Group”

กลมท 3คอ กลมทอยในพนทชกชม โดยสะทอนขอมลใหผนาชมชนรบทราบถงพนทความชก

ของสารเสพตดสะทอนขอมลการมมาตรการหมบานมผลอยางไรตอ การลดจานวนลงของ

ผปวยทตดสารเสพตดในชมชน

2. การเพมทกษะการปฏเสธในรายกรณเพอสรางความมนใจในตวผปวยเองวามความสามารถ

เพยงพอ (self-efficacy) ตอการมทกษะการปฏเสธเมอมสงเราหรอมากระตนใหกลบไปใชยา



มอบสมดประจาตวและนดหมายเขารบการบาบดตามโปรแกรมการบทเรยนในการปรบเปลยน

พฤตกรรมของ ซงมทงหมด 16 บท ดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 แสดงเนอของบทเรยนการปรบเปลยนพฤตกรรมโรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

บทท ประเดนเนอหา การมสวนรวมของครอบครว/ชมชน

1 ความรเรองยาบาและผลกระทบตอสมอง

รางกายและจตใจ

ใหผปกครองมารวมรบฟงความรเรอง

ยาบา

2 ความคด อารมณและพฤตกรรม การ

เปลยนแปลงนมผลตอการกระบวนการเลก

เสพยาอยางไร

- พฤตกรรมเสพตด

- การวเคราะหความคด อารมณและ

พฤตกรรม

- การเลกยาเสพตด/ สรา

- ความรนแรงของการเสพยาเสพตด

- ผลของการเสพยาเสพตดตอการ

ทางาน การเรยน

- อบตเหตบนทองถนน

- การสญเสยทางเศรษฐกจ

ใหผปกครองมารวมรบฟงและมสวนรวม

ในกระบวนการ

4 การวเคราะหตวกระตน

- ตวกระตนภายใน

- ตวกระตนภายนอก

- แนวทางการจดการกบความเสยง



5 ทกษะการแกไขปญหาอยางเปนระบบ

- ขนตอนการแกไขปญหาอยางเปน

ระบบ



6 การหลกเลยงการหวนกลบไปเสพยา

สงยดเหนยว ตารางการเลกยา



7

การจดการ ตวกระตน

การแยกแยะตวกระตน

การหลกเลยงการเผชญตวกระตน

วงจรการใชยา

วธหยดความคด





บทท ประเดนเนอหา การมสวนรวมของครอบครว/ชมชน

8 ปญหาทพบบอย

สถานการณทเปนปญหาของผรบบรการ

ขอโตแยงตางๆเกยวกบแอลกอฮอล

ปญหาทพบบอยๆในการเลกยาระยะ

เรมตน



9 ทกษะปฏเสธ

หลกการปฏเสธ



10 ความเชอทถกตองและทศนคตทรวมมอใน

การเลกยา

การสรางความเชอทถกตองและทศนคตทด

ตอการบาบดรกษา



11 พรบ ฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด ใหผปกครองมารวมรบฟงและมสวนรวม


12 สงยดเหนยวทางจตใจ ใหผปกครองมารวมรบฟงและมสวนรวม


13 เคลดลบในการเลกยาใหสาเรจ ใหผปกครองมารวมรบฟงและมสวนรวม


14 การสรางความไววางใจ ใหผปกครองมารวมรบฟงและมสวนรวม


15 การหาเพอนใหม ใหผปกครองมารวมรบฟงและมสวนรวม


16 เปาหมายและคณคาของชวต

การสนบสนนจากครอบครวและชมชน

ประโยชนของการมสวนรวมของครอบครว



โดยมตารางการนดหมายเขารบการบาบด และหลงจบบทเรยนในแตละบทเจาหนาทผ

บาบดจะทาการประเมน Stage of change ของผปวยทกครงวาอยในระดบใดและพจารณาใหเรยน

ในบทเดมซาไดหลายๆครงถาผปวยยงไมสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมในเรองนนๆได

3. สรางภาพพลกวดโอเปนการตนคมอการปรบเปลยนพฤตกรรม

4. จดทาชองทางการสอสารเพอเปนชองทางในการดแลชวยเหลอผปวยของทมสหสาขาวชาชพโดยตง

ไลนกลม “บสต.ทาวงผา”และตงไลนกลมเพอแลกเปลยนเรยนรภายในกลมรวมถงการขอรบ

คาปรกษาและความชวยเหลอจากทมสหสาขาวชาชพของกลมเปาหมายและผดแลชอไลนกลม

“เพอนชวยเพอน”



5. การสนบสนนทางสงคม เชน อบต.จดรถรบสงกรณบานไกลไมมรถ จดอบรมฝกทกษะอาชพใหใน

รายทวางงาน ชมชนตงมาตรการหมบานถาครอบครวไหนทมผเกยวของกบยาเสพตดจะถกตด

สทธไมไหเขารวมกจกรรมของหมบานทกอยาง และถกปรบเงนเขาหมบานคนละ5000-20,000

บาท เปนตน การสนบสนนการสอสาร การขอรบคาปรกษา ความชวยเหลอ

6. ชมชนมสวนรวมในการบรหารจดการนดสาหรบผปวย โดย ใชแนวทาง “ทางเดยวกนไปดวยกน”

แจงประชากรในหมบานกรณทเขามารบบรการทโรงพยาบาลทาวงผาใหรอรบและสงผปวยทเขา

รบการบาบดทกๆครง

7. ชมชนจดกฬาปลอดยาเสพตด

8. งานปกครองสงเสรมอาชพ

9. เยยมบานรวมกบชมชนอสม/จนท.เครอขาย บสต.

ระยะท 3 ระยะประเมนผลลพธ เดอนกนยายน 2559

- พฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยใชสถต paired T –test

- ความพงพอใจ อตราการไมกลบไปเสพซาหลงการจาหนาย 3 เดอนใชสถตเชงพรรณนารอยละ

การวจยไดทาการศกษาในการดแลตนเองของผปวย 3 เรองไดแก

1. พฤตกรรมการดแลตนเองของผปวย

2. ผลการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบม

สวนรวม

3. ความพงพอใจของผปวยและผดแลตอโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมแบบมสวนรวม

ผลการวจย

จากการนารปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม

มาใชพบวาผลลพธทางคลนกดขน ดงแสดงในตารางท 3 – 7 ดงน

ตารางท 3 ตารางแสดงผลการประเมนพฤตกรรมการดแลตนเองดานการปรบเปลยนพฤตกรรมการเสพ

ยาบาของผปวย (n=58)

คาคะแนนเฉลยกอนดาเนนการ คาคะแนนเฉลยกอน

ดาเนนการ

คา t. P- Value

6.13 9.36 -15.85 P<0.05

จากตารางจะเหนวาผปวยมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพภายหลงเขารวมโปรแกรมการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมสงกวากอนดาเนนการอยางมนยสาคญ

ทางสถต



ตารางท 4 ตารางแสดงผลของการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสาร

เสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม

รายการ กอนดาเนนการ(N=131) หลงดาเนนการ(N=58)

จานวน รอยละ จานวน รอยละ

การบาบดสาเรจไมกลบไปเสพ

ซาหลงจาหนาย 3 เดอน

118 90 55 94.82

การกลบไปเสพซาหลงจาหนาย3

เดอน

13 9.92 3 5.17

จากตารางจะเหนวาหลงจากผปวยเขารวมโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในการ

บาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมผปวยสามารถบาบดสารเสพตดยาบาสาเรจและไมกลบไปเสพ

ซาหลงการจาหนายไดรอยละ 94.82 และผานเกณฑมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสขทกาหนดใหตอง

มากกวารอยละ 92 และมอตราการกลบไปเสพซาหลงการจาหนาย 3 เดอนรอยละ5.17 และเมอ

เปรยบเทยบกบผลการดาเนนของคลนกฟาใสในรอบปทผานมาพบวาอตราการบาบดสาเรจไมกลบไปเสพ

ซาใน 3 เดอนหลงจาหนายรอยละ 90 และมอตราการกลบไปเสพซาหลงการจาหนาย 3 เดอนรอยละ

9.92 จะเหนไดวาการใชรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในการบาบดสารเสพตดชนด

ยาบาแบบมสวนรวมชวยเพมประสทธภาพในการบาบดผเสพสารเสพตดยาบาใหประสบผลสาเรจไดด

ยงขน

ตารางท 5 ตารางแสดงความพงพอใจของผปวยตอรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบ

การบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม(n=58 )

พงพอใจของผปวยตอการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการ

บาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม

กอนดาเนนการ

( รอยละ )

หลงดาเนนการ

(รอยละ )

72.06 97.01

จากตารางจะเหนผปวยมความพงพอใจตอรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบ

การบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมเพมขนภายหลงเขารวมดาเนนการเนองจากไดรบการสนบส

นนและสงเสรมทดจากครอบครวชมชนและทมสหสาขาวชาชพจนทาใหสามารถบาบดสารยาบาสาเรจทาให

สมารถกลบมาใชชวตในสงคมไดอยางปกตสขนอกจากนยงพบวาผปวยทเขารวมโปรแกรมและมปญหาการ

เดนทาง สามารถเขารวมโปรแกรมฯอยางตอเนองและลดคาใชจายในการเดนทาง



ตารางท 6 ตารางแสดงความพงพอใจของผปกครอง/ผดแลตอรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยน

พฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม(n=58 )

พงพอใจของผปกครอง/ผดแลตอรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการ

บาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม


( รอยละ )


(รอยละ )

65.04 98.32

จากตารางจะเหนผปกครอง/ผดแลผปวยมความพงพอใจตอรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยน

พฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมเพมขนภายหลงเขารวมดาเนนการ

เนองจากไดเหนถงภาพของความรวมมอของทมงานผใหการบาบด ทมสหสาขาวชาชพรวมถงภาค

เครอขายทใหการสนบสนนและสงเสรมทกษะชวตตางๆตลอดจนทมงานใหความสาคญใหครอบครวไดเขา

รวมในกระบวนการบาบดจงทาใหเกดความเขาใจถงสาเหตและปจจยทสงเสรมใหผปวยเสพยาและยง

ไดรบความรเรองยาบา ผลกระทบและการวเคราะหพฤตกรรมตางๆจนทาใหสามารถดแลและชวยเหลอให

ผปวยบาบดสารยาบาไดสาเรจ ทาใหครอบครวกลบมามความสขได

ตารางท 7 ตารางแสดงความพงพอใจของตวแทนผนาชมชนและตวแทนภาคเครอขายตอรปแบบ

โปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม(n= 30 )

พงพอใจของตวแทนชมชนและภาคเครอขายตอรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมใน

ผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม


( รอยละ )


(รอยละ )

80 93.69

จากตารางจะเหนตวแทนชมชนและภาคเครอขายมความพงพอใจตอรปแบบโปรแกรมการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมเพมขนภายหลงการ

ดาเนนงาน เนองจากไดเหนถงภาพของความรวมมอของทมงานผใหการบาบด ทมสหสาขาวชาชพ

ตลอดจนทมงานใหความสาคญกบชมชนและภาคเครอขาย จนทาใหสามารถดแลและชวยเหลอใหผปวย

บาบดสารยาบาไดสาเรจ ทาใหครอบครวกลบมามความสขไดและไดคนคนดกลบสสงคมเปนการปองกน

ปญหาสงคมในระยะยาวไดดวย




ดานระบบบรการ

1. ไดรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวม

ไดสรางทมงานเครอขายสต.ทาวงผา

2. ชมชนและภาคเครอขายมความพงพอใจตอการใชรปแบบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรม

ในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมรอยละ 93.69

3. พงพอใจของผปกครอบ 98.32

ดานคณภาพการบรการ

1.อตราการบาบดสาเรจไมกลบไปเสพซาหลงจาหนาย3 เดอน จานวน 55 คน คดเปนรอยละ

94.82

2. อตราการกลบไปเสพซาหลงจาหนาย 3 เดอนจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 5.18

ดานผปวย

1.ผปวยมคาคะแนนเฉลยพฤตกรรมสขภาพภายหลงการไดเขาโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรม

แบบมสวนรวมของชมชนสงกวากอนใหเขาบาบดอยางมนยสาคญทางสถต(p<0.05)

2. ผปวยมความพงพอใจตอการใชรปแบบโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมในการบาบดใชสารเสพตด

ชนดยาบาหลงการดาเนนการมากกวากอนดาเนนการโดยกอนดาเนนการมระดบความพงพอใจรอยละ

72.06 หลงดาเนนการระดบความพงพอใจรอยละ 97.01

จากการศกษาในครงนพบวาภายหลงการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตด

ชนดยาบาแบบมสวนรวมไดประยกตใชทฤษฎระบบทางการพยาบาลการสนบสนนและใหความรเจาของ

ทฤษฎชอโอเรม(สมจต หนเจรญกล,2534)(3) และBandura (Bandura,1986)(4)ในกระบวนการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมตนบนความคาดหวงประสทธผลของตวผปวย แตหากขาดความมนใจใน

ประสทธผลตนเองในการปฏบตกไมสามารถจงใจใหเขาทาไดเปนระยะเวลา 10 เดอน กลมตวอยางมการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการดแลตนเองในเรองการไมใชยาเสพตดชนดยาบาดกวากอนดาเนนการอยางม

นยสาคญทางสถต (p<0.05) จากการไดรบกจกรรม การประเมนปญหาและวางแผนการดแลจากทม

สาขาวชาชพรวมกบชมชน/ผปกครอง/ผดแลในรายกลมหรอรายกรณ การไดรบแรงจงใจในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการจดกจกรรมมการแลกเปลยนเรยนรจากสมาชกในกลมและบคคลตนแบบทม

พฤตกรรมดขนเปนลาดบ การไดทบทวนความรในการดแลตนเองจากคมอทใชเปนบทเรยนเพอการ

บาบด หรอแผนพบ/เอกสารทแจกใหเพมเตมจากบทเรยน การเปดคลปวดโอในรปแบบภาพการตน

การไดพบแพทย เภสชกร หรอนกจตวทยา พยาบาลงานรบผดชอบโรคตดตอทางเพศสมพนธ การใช

กระบวนการการบาบดผตดยาและสารเสพตด “Harm Reduction ตามความเหมาะสมในบรบททมอย



การกระตนเตอนทางโทรศพทเมอขาดนด หรอการมทมเพอนหมบานเดยวกนชวยเหลอกนเมอไมมรถมา

เขารบการบาบด ตลอดจนถงการแจงในไลนกลม”บสต.ทาวงผา”เพอออกเยยมบานรวมกน ในรายท

ตดตามหรอขาดนดเพอคนหาปญหาหรอหาแนวทางชวยเหลอ โดยเฉพาะอาชพโดยมการประสาน

หนวยงานปกครองอาเภอจะทาหนาทจดหางานใหหลงการบาบดครบในรายทตองการอาชพเพอใหการ

ดแลการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมเปนไปอยางครอบคลม และม

ประสทธภาพ

จากการเปลยนแปลงดงกลาวแมนวาจะเปนชวงหนงทไดทาการวจยและพบวาไดผลดจากการเกด

ความรวมมอของกลมตวอยาง ญาตชมชน ภาคเครอขายตงแตการประเมนปญหารวมกนกบทมสาขา

วชาชพชวยใหการประเมนปญหามความครอบคลม การวางแผนการดแลรวมกน การทไดรถงปญหาไม

วาจะระหวางบาบดหรอเวลาตดตามออกเยยมบานชวยใหเหนสภาพปญหาทแทจรงของผปวยการท

ครอบครวชมชนเขามามสวนรวมในการดแลชวยสนบสนนกลมตวอยางในครงนไมวาจะเปนดานกาลงใจ

การเปดโอกาสใหมบทบาทหรอสวนรวมในชมชน แมนกระทงการทากจกรรมกลมทกลมตวอยาง

แลกเปลยนเรยนรใหกาลงซงกนและกนทาใหเกดแรงจงใจในการเขารบการบาบด และการตดตามโดยวธ

โทรศพททาใหกลมตวอยางมกาลงใจในการปฏบตอยางเหมาะสมอยางตอเนอง พบวาผทตดสารเสพตด

ชนดยาบาทเขารวมการทดลองการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในครงน มคะแนนเฉลย

พฤตกรรมการดแลตนเองพรอมกบปรบพฤตกรรมไปในตวหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางม

นยสาคญทางสถต (P <0.05)

การเปลยนแปลงพฤตกรรมการดแลตนเองสงผลใหการไมกลบไปเสพซาหลงการจาหนาย 3 เดอน

ดขนกวาเดม จากทกษะการปฏบตตวอยางเหมาะสมและมกาลงใจอยางเพยงพอ(สปรยา ตนสกล

,2007) พบวาผปวยทตดสารเสพตดชนดยาบาทเขาโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมสามารถปรบ

พฤตกรรมตวเองได โดยหลงจากบาบดครบไมกลบไปเสพยาซาลดลงอยางมนยสาคญทางสถต (P-value

<0.05)

การใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบมสวน

รวมในการวเคราะหและการแบงทากลม แบบกลมหรอแบบรายกรณ ตามความเหมาะสมชวยใหแกไข

ปญหาไดตรงประเดนและการใหญาต/ชมชน หรอการใชโทรศพทเ พอตดตามเขาชวยในการ

ตดตอสอสาร ทาใหกลมทดลองดงกลาวไดปรบเปลยนพฤตกรรมไดดขนและยงสามารถคนหาศกยภาพ

ของชมชนและกระตนใหเกดการมสวนรวมในการจดการปญหาและความตองการของผปวยและ

ผปกครอง/ผดแล โดยมโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสารเสพตดชนดยาบาแบบ

มสวนรวมทจะชวยใหปญหาของผปวยตดสารเสพตดชนดยาบาไดรบการแกไขอยางเหมาะสม

ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใชประโยชน.สาหรบองคกร/หนวยงานระดบตน

ทางโรงพยาบาลควรสนบสนนใหใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมแบบมสวนรวมในการ

ดแลผปวยกลมอนทตองการการดแลอยางตอเนองเชน ผปวยโรคจตเวช ผปวยโรคความดนโลหตสง



ผปวยวณโรค ผปวยเบาหวาน ผปวย HIV.รวมถงการขยายผลการดแลตอเนองไปยง รพ.สต.ใน

เครอขายอาเภอทาวงผา

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

ควรศกษาถงประสทธผลของการใชโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในผเขารบการบาบดสาร

เสพตดชนดยาบาแบบมสวนรวมในมตอนๆเพมเตม เชน มตดานคาใชจาย และมตดานสขภาพจต เพอ

เปนแนวทางในการพฒนาคณภาพบรการตอไป

บทเรยนทไดรบ

การมสวนรวมของชมชนในการดแลชวยเหลอผเขารบการบาบดสารยาบาโดยมรปแบบโปรแกรม

ในการปรบเปลยนพฤตกรรมทเหมาะสมชวยใหผปวยตระหนกถงคณคาของตนเองมกาลงใจเขารบการ

บาบดจนประสบความสาเรจมทกษะชวตทเหมาะสมจงไมหนกลบไปเสพซาอก

ปจจยแหงความสาเรจ

ทมมความมงมนในการแกปญหาผปวย ตงใจทางาน มการพฒนาตนเองและวเคราะหปญหาหนา

งานอยางตอเนองโดยยดตามมาตรฐานวชาชพรวมถงการมสวนรวมของครอบครว ชมชน ทมสหสาขา

วชาชพ และภาคเครอขายทเกยวของทกภาคสวน


การว จยครง น สา เรจลงดวยด ดวยการได รบการสนบสนนและคาปรกษาแนะนาจาก

ผทรงคณวฒหลายทานขอขอบคณขอบคณ ผอานวยการโรงพยาบาลทาวงผา หวหนางาน คณอานวยทได

ใหคาแนะนาตางๆทเปนประโยชนตอการดาเนนงานและใหความชวยเหลอสนบสนนดวยดตลอดมา

ขอขอบคณทมงาน บสต. เครอขายอาเภอทาวงผาและผทเกยวของทกทานทไดรวมดาเนนกจกรรม และ

ขอขอบคณผเขารวมงานวจยจนทาใหการดาเนนงานครงนสาเรจลลวงลงดวยด


1. สถาบนบาบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราชชนน. จานวนและรอยละของผปวย

ยาเสพตดทงหมด ปงบประมาณ 2555-2559.(อนเตอรเนต). เขาถงเมอวนท 25 ตลาคม

2559 เขาถงไดจาก

http://thanyarak.go.th/thai/index.php?option=com_content&task=view&id=2362&Itemid

=61

2. สานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด กระทรวงยตธรรม. วารสารสานกงาน

ป.ป.ส. (2559). 32(3)



3. สมจต หนเจรญกล. ทฤษฎการพยาบาลโอเรมการดแลตนเองศาสตรและศลปะทางการพยาบาล.

กรงเทพมหานคร : สานกพมพเมคจากด. 2534 (หนา 1-48).

4. Bandura, A . Social Foundations of Though and Action : A Social Cognitive Theory.

Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.1986.



การศกษาความรและการกระทาผดวนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

สนยพร ถจนทร*

บทคดยอ

เพอศกษาความรเกยวกบวนย จรยธรรม และสาเหตการกระทาผดวนย และการรกษาวนย

ของขาราชการ สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน วธการศกษา เปนการศกษาแบบสารวจ (Exploratory

study) ในกลมขาราชการสงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน จานวนทงสน 529 คน และเครองมอทใช

เปนแบบสอบถาม ประกอบดวย ขอมลสวนบคคล ความรเกยวกบวนยขาราชการตามพระราชบญญต

ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 การกระทาผดวนยของขาราชการในหนวยงาน ปจจยทมผลตอการ

กระทาผดวนยขาราชการ ความรเกยวกบจรยธรรมขาราชการพลเรอน และขอคดเหนขอเสนอแนะเกยวกบ

การปองกนการกระทาผดวนยและการรกษา วนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

ผลการศกษา พบวาขาราชการมความรเกยวกบวนยขาราชการอยในระดบปานกลาง คอนขางตา มการ

กระทาผดวนยของขาราชการในหนวยงานสงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน ในภาพรวมอยในระดบ

ปานกลาง และพบวาปจจยทมผลตอการกระทาผดวนยและเปนสาเหตโดยตรงไดแก การมรายไดไมพอ

รายจายหรอมภาระหนสน พฤตกรรมเลนการพนน เทยวเตรใชจาย ฟมเฟอย หรออบายมขตาง การไมให

ความสาคญตอวนยขาราชการ การขาดความรความเขาใจในกฎหมาย และระเบยบเกยวกบการกระทาผด

วนย ผบงคบบญชาปลอยปละละเลย การขาดขวญกาลงใจ การมโอกาส เอ อตอการกระทาผด กฎหมาย

และระเบยบในการปฏบตงานลาสมยและมรายละเอยดซบซอน และการดาเนนการทางวนยไมเครงครด

ขอเสนอแนะ : การปองกนการกระทาผดวนยและการรกษาวนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวด

นาน ไดแก 1.) การพฒนาขาราชการ โดยการปลกจตสานกเพอใหเปนขาราชการทดมความประพฤตทด

ปรบทศนคตของขาราชการใหตระหนกถงความสาคญของวนยขาราชการ เสรมสรางความรและเขาใจ

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบทเกยวกบวนยและทใชในการปฏบตงาน สงเสรมการมวนยในตนเองในการ

ปฏบตตนอยในกรอบวนยขาราชการและการดารงชวตอยางพอเพยง 2.) การปฏบตหนาทของ

ผบงคบบญชา โดยการปฏบตตนเปนแบบอยางทดในการรกษาวนย อบรมชแจงใหขาราชการเขาใจ

กฎหมาย และบทบาทภาระหนาทของตน ปกครองบงคบบญชาและพจารณาความดความชอบดวยความ

เปนธรรม ยกยองสงเสรมผรกษาวนย และกวดขนการรกษาวนยอยเสมอ รวมทงดาเนนการทางวนยดวย

ความยตธรรมอยางเสมอภาค 3.) การบรหารงานของสวนราชการ โดยจดใหมการตรวจสอบการรกษาวนย

ประชาสมพนธใหสงคมชวยตรวจสอบการปฏบตหนาทและพฤตกรรมของขาราชการ เสนอแนะหนวยงาน

ทเกยวของใหมการปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบทางวนยใหเหมาะสมกบสภาพปจจบน

ตลอดจน การจดสวสดการใหสอดคลองกบความจาเปนของขาราชการ

คาสาคญ : การกระทาผดวนย, ขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

*กลมงานนตการ สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน



Knowledge and the Violations of Disciplines of official in Nan Provincial Public Health Office

Suneeporn Theechan, LL.B.*

Abstract

The purposes of this study was to investigate the knowledge of ethical discipline and

cause of disciplinary offenses. To study the basic principles of official in Nan Provincial Public Health

Office. As well as finding ways to prevent the wrongdoing of the official in Nan Provincial Public

Health Office. Use survey methodology. Population in the study was the government official in Nan

Provincial Public Health Office. A total of 529 questionnaires were used to collect data. The

questionnaire was returned and analyzed for 473 sets, representing 89. 41% of total data. Statistics

used in data analysis were percentage, mean and standard deviation. The study w a s found that t he

government officials are have knowledgeable about the disciplinary discipline at moderate level. The

disciplinary offense of officials in the agencies under the government official in Nan Provincial Public

Health Office. The overall picture was moderate. The factors that influence the disciplinary and direct

causes are: The income is not enough expenditure or debt. Gambling habits Expensive or extravagant

spending. Do not pay attention to discipline officials. Lack of knowledge in law a nd regulations

regarding disciplinary action. Boss neglect Lack of morale, opportunity for guilt Legislation and

regulations are outdated and complicated. And the discipline is not strict. The study guides the way

to prevent abuse. Discipline and government official in Nan Provincial Public Health Office.Proposals

for measures to prevent disciplinary actions and disciplinary action. Government official in Nan

Provincial Public Health Office as follows 1. ) Development of government officials b y cultivating

consciousness to be a good civil servant. Adjust the attitude of government officials to recognize the

importance of government officials. Encourage knowledge and understanding of laws, regulations,

disciplines and uses in the workplace. In addition to self discipline in practice. In the discipline of

servants and sufficient living. 2.) The duties of the supervisor: By acting as a good role model in the

discipline. Training to understand the law. Formalities of the official and its role. Take control and

consider the fairness a nd always disciplined. 3. ) Administration of government agencies Provide a

disciplined examination. The social support to monitor the performance and behavior of government

officials.Suggestions agency to improve the law, regulations and discipline regulations to suit current

conditions as well as to provide welfare in line with the needs of government officials.

Keywords: The Violations of Disciplines, Nan Provincial Public Health Officer

Legal affairs, Nan Provincial Public Health Office*



บทนา

วนยขาราชการพลเรอน เปนวนยทพลเรอนทกคนตองมเพราะเปนกฎหมาย ระเบยบ

ขอบงคบ หรอแบบแผนความประพฤตทกาหนดใหขาราชการพลเรอนพงควบคมตนเอง และควบคม

ผใตบงคบบญชาใหประพฤตหรอปฏบตตามทกาหนดไว (10,11) สาเหตททาใหวนยเสอมแตละคนมความ

แตกตางกน ทงสตปญญาความสามารถไมเหมอนกน เมอตองมาอยรวมกน ปฏบตราชการรวมกน หากไม

มระเบยบขอบงคบตางคนตางกปฏบตภารกจหนาทตามความนกคดของตน การปฏบตราชการกยอม

ประสบความยงยาก ไมอาจปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคทกาหนดไว (4,9) จงตองรกษาวนยอยาง

เครงครด การรกษาวนย ไดแก การทขาราชการแตละคนปฏบตตามวนย การทผบงคบบญชาสงเสรม ให

ผใตบงคบบญชามวนยการทผบงคบบญชาดแลระมดระวงปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย

และ การดาเนนการทางวนยแกขาราชการผกระทาผดวนย (3,6) ทงนเพอใหเกดความเปนระเบยบเรยบรอย

ในการบรหารราชการแผนดน ตลอดจนใหการดาเนนงานมประสทธภาพและเปนทเชอถอแกบคคลทวไป

จากการทบทวนวรรณกรรมปจจยสาคญทมผลตอการกระทาผดทางวนยของขาราชการ ไดแก ปจจยสวน

บคคล ปญหาเรองเงน ความบกพรองทางคณธรรม ความหลงใหลสงฟมเฟอยการแบง พรรคแบงพวก

การชวยเหลอกนในทางทผด ตลอดจนระบบราชการ ระดบความรเกยวกบวนยขาราชการ เปนสาเหตของ

ขาราชการกระทาผดวนย (1,2,8) ควรมการจดการฝกอบรมใหความรเพมเตม โดยเฉพาะผบงคบบญชาใน

แตละหนวย มนษยสมพนธมาใชในการบรหารงาน และควบคมวนย ตลอดจนการปลกผงจตลานก และ

ควรกาหนดนโยบายทชดเจนในการแกปญหาอยางเปนรปธรรม (5,7) ดงนน เพอมใหมการกระทาผดวนย

หรอลดการกระทาผดวนย กลมงานนตการ สานกงานสาธารณสขจงหวดนานในฐานะผรบผดชอบเกยวกบ

การดาเนนการทางวนยขาราชการของสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน จงเนนบทบาทในการทาหนาท

ดงกลาวโดยการแกไขปญหาจากสาเหตโดยการปองกนการกระทาผดวนย นามาสมาตรการในการรกษา

วนย เพอใหการรกษาวนยขาราชการและการคมครองจรยธรรมของขาราชการพลเรอนสามารถดาเนนการ

ไดอยางมประสทธภาพ โดยนาขอมลจากการวเคราะหความรและการกระทาผดวนยของขาราชการ

สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน ทาใหทราบสาเหตทมผลตอการกระทาผดวนยฯ เพอใชเปนฐานขอมล

และการวเคราะห เพอหาแนวทางปองกนการกระทาผดวนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวด

นาน ไดอยางเหมาะสมและมผลเปนรปธรรมตอไป วตถประสงค 1.) เพอศกษาความรเกยวกบวนย

จรยธรรม และสาเหตการกระทาผดวนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน 2.) ศกษาเพอเปน

ขอมลพนฐานในการดาเนนงานดานวนยและการรกษาวนยขาราชการของสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

3.) แสวงหาแนวทางปองกนการกระทาผดวนยและการรกษาวนยของขาราชการ สานกงานสาธารณสข




วธและวธการดาเนนการ

เปนการศกษาความรและการกระทาผดวนย ของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

ใชวธการศกษาแบบสารวจ (Exploratory study) มกลมประชากรในการศกษาคอ ขาราชการสงกด

สานกงานสาธารณสขจงหวดนานจานวนทงส น 529 คน ตงแตเดอนมนาคม ถง เดอนธนวาคม พ.ศ.

2560 เครองมอท ใ ชเปนแบบสอบถามท ผานการพจารณาเนอหาจากคณะกรรมการจรยธรรม

ประกอบดวย ขอมลสวนบคคล ความรเกยวกบวนยขาราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพล

เรอน พ.ศ. 2551 การกระทาผดวนยของขาราชการในหนวยงาน ปจจยทมผลตอการกระทาผดวนย

ขาราชการ ความรเกยวกบจรยธรรมขาราชการพลเรอน และขอคดเหนขอเสนอแนะเกยวกบการปองกน

การกระทาผดวนยและการรกษา วนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน แบบสอบถามมคา

ความเชอมนสมประสทธแอลฟา (Alpha- Coefficient) = 0.824 วเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

สาเรจรป ในการหาคารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะห ขอมลเชงคณภาพดวยการ

วเคราะหเนอหา

ผล/ผลการดาเนนงาน

การศกษาความรและการกระทาผดวนย ของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

กลมประชากรทนามาศกษา คอ ขาราชการในหนวยงานสงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน จานวน

529 ชด และโดยไดรบแบบสอบถามกลบคนมาและสามารถนาไปวเคราะหได จานวน 473 ชด คดเปน

รอยละ 89.41 ผลการศกษาและการวเคราะหขอมลไดดงน

1. ขอมลสวนบคคล พบวา ขาราชการผตอบแบบสอบถามเปนเพศชาย จานวน 171 คน

คดเปนรอยละ 36.2 และเพศหญง จานวน 302 คน คดเปนรอยละ 63.8 โดยสวนใหญมอาย 46 ปขนไป

จานวน 174 คน คดเปนรอยละ 36.8 รองลงมาอาย ระหวาง 30-35 ป จานวน 83 คน คดเปนรอยละ

17.5 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาตร จานวน 344 คน คดเปนรอยละ 72.7

รองลงมาคอ สงกวาปรญญาตร จานวน 91 คน คดเปนรอยละ 19.2 ดารงตาแหนงประเภทวชาการมาก

ทสด จานวน 243 คน คดเปนรอยละ 51.4 รองลงมาดารงตาแหนงประเภททวไป จานวน 185 คน คด

เปนรอยละ 39.1 และสวนใหญมระยะเวลาทางานสงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนานมากกวา 20 ปขน

ไป จานวน 177 คน คดเปนรอยละ 37.4 รองลงมาอายราชการ ระหวาง 11-20 ป จานวน 126 คน คด

เปนรอยละ 26.6

2. ความรเกยวกบวนยขาราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.

2551 พบวา ขาราชการตอบคาถามผดและไมแนใจ รวมกนมจานวนเกอบครง แสดงใหเหนวาขาราชการ

ยงมความเขาใจคลาดเคลอนเกยวกบวนยขาราชการ ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.

2551 เปนจานวนมาก ซงอาจสงผลกระทบตอการ รกษาวนยและการกระทาผดวนยเพราะคดวาไมเปน

ความผดวนยได นอกจากน เมอแบงระดบความรเกยวกบวนยขาราชการ พบวา ขาราชการสวนใหญม



ความรเกยวกบวนยขาราชการตามพระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 อยในระดบสง

มจานวน 251 คน คดเปนรอยละ 53.0 รองลงมามความรอยในระดบปานกลาง จานวน 202 คน คดเปน

รอยละ 42.7 คน และระดบตา จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 4.3 แสดงใหเหนวาขาราชการมความร

เกยวกบวนยขาราชการ ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 โดยรวมอยใน

ระดบสงปานกลางถงปานกลาง และ มความรอยในระดบตา จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 4.3 ตามลาดบ

ซงสงผลโดยตรงตอการรกษาวนยขาราชการ คอ อาจจะเกดการกระทาผดเพราะขาดความรเกยวกบวนย

ขาราชการได เซน ไมรวาการกระทาใดเปนความผดวนยขาราชการ จงมความจาเปนทจะตองมการ

เสรมสราง ความรความเขาใจเกยวกบวนยขาราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.

2551 ใหแกขาราชการเพมขนตอไป

3. การกระทาผดวนยของขาราชการในหนวยงาน พบวา ขาราชการสวนใหญใหมความเหน

สอดคลองกนวามการกระทาผด วนยขาราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551

เกดขนบางเกอบทกลกษณะ ความผดในหนวยงาน โดยม 5 ลกษณะความผดทมเกดขนเปนประจา คอ

1) การไมปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตรนโยบาย

ของรฐบาล หรอระเบยบแบบแผนของทางราชการ เซน ระเบยบเกยวกบ การลา การจดซอจดจาง การเบก

จายเงน การพสด เปนตน

2) การขดคาสงผบงคบบญชาทชอบดวยกฎหมายโดยเจตนาขดขนหรอหลกเลยง เซน

มอบหมายใหปฏบตงานแลวไมทาใหปฏบตหนาทกไมไป เปนตน

3) การใชเวลาราชการทางานสวนตว ไมอยปฏบตราชการตามหนาท มาททางานแลวแต

ไม สนใจปฏบตหนาทราชการปลอยใหงานคงคาง หรอทางานแบบใหพอเสรจหรอหมดไปวนๆ

4) การทะเลาะววาท มปากเสยง เกดความแตกแยกขาดความสามคคกนในหนวยงาน

5) การเพกเฉย ไมอานวยความสะดวกหรอเลอกปฏบตแกผตดตอราชการเกยวกบหนาทของ

ตน

โดยในภาพรวมการกระทาท ขาราชการเหนวาเปนการกระทาผดวนยขาราชการตาม

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 ของขาราชการในหนวยงาน มคาเฉลยรวมเทากบ

1.24 อยในระดบปานกลาง

4. ปจจยทเปนสาเหตในการกระทาผดวนยขาราชการ พบวา เมอพจารณาความคดเหนของ

ขาราชการทเกยวกบปจจยสวนบคคลทมผลตอการกระทาผดวนย ขาราชการในภาพรวมแลว ปรากฏวาม

คาเฉลยรวมของนาหนกความคดเหน เทากบ 2.56 สรปไดวา ขาราชการเหนวาปจจยสวนบคคลเปน

สาเหตในการกระทาผดวนยขาราชการอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาความคดเหนของขาราชการ

ทเกยวกบปจจยดานการปฏบตงานทมผลตอการกระทาผดวนยขาราชการในภาพรวมแลว ปรากฏวาม



คาเฉลยรวมของนาหนกความคดเหน เทากบ 2.55 สรปไดวา ขาราชการเหนวาปจจยดานการปฏบตงาน

เปนสาเหตในการกระทาผดวนยขาราชการอยในระดบปานกลาง

ตารางท 1 รอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของขาราชการจาแนกตามความคดเหนตอปจจย

สวนบคคลทมผลตอการกระทาผดวนยขาราชการ

ปจจยสวนบคคลทมผลตอการกระทา

ผด

วนยขาราชการ

ระดบความเปนจรง คาเฉลย S.D. แปล

ผล

มาก

ทสด

(รอย

ละ)

มาก

(รอยละ)

นอย

(รอยละ)

นอย

ทสด

(รอย

ละ)

1. รายไดไมพอรายจายหรอมภาระ

หนสนมาก

122

(25.8)

228

(48.2)

85

(18.0)

38

(8.0)

2.08 0.86 ปาน

กลาง

2. การเลนการพนน เทยวเตร ใชจาย

ฟมเฟอยหรออบายมขตาง ๆ

105

(22.2)

152

(32.1)

105

(22.2)

111

(23.5)

2.47 1.07 ปาน

กลาง

3. พฤตกรรมทางเพศเรองชสาว เซน

การเปนชกบสามหรอภรรยาทชอบดวย

กฎหมายของผอน เปนตน

58

(12.3)

134

(28.3)

124

(26.2)

157

(33.2)

2.80 1.03 ปาน

กลาง

4. อปนสยสวนตวมโอกาสใหกระทาผด

วนยได เชน มนสยววาม โมโหงาย ไม

รอบคอบ ชอบทจรต เปนตน

54

(11.4)

165

(34.9)

142

(30.0)

112

(23.7)

2.66 0.96 ปาน

กลาง

5. การไมใหความสาคญตอวนย

ขาราชการโดยเหนวาเปนเรองเลกนอย

54

(11.4)

178

(37.6)

131

(27.7)

110

(23.3)

2.63 0.96 ปาน

กลาง

6. การขาดความรความเขาใจเกยวกบ

กฎหมาย และระเบยบปฏบตทเกยวกบ

การกระทาผดวนย เชน กระทาการโดย

ไมร วาผดวนย เปนตน

73

(15.4)

177

(37.4)

149

(31.5)

74

(15.6)

2.47 0.93 ปาน

กลาง

7. ปญหาครอบครวมผลกระทบตอการ

ปฏบตหนาท หรออาจมาระบายกบ

ผรบบรการจนถงชนเปนความผดวนยได

46

(9.7)

144

(30.4)

158

(33.4)

125

(26.4)

2.77 0.95 ปาน

กลาง

รวม

2.56 0.97 ปาน

กลาง

จากตารางท 1 พบวา ขาราชการมความคดเหนเกยวกบปจจยสวนบคคลทมผลตอ

การกระทาผดวนยขาราชการ ดงตอไปน



ขอ 1 การมรายไดไมพอรายจายหรอมภาระหนสนมาก มคาเฉลยของนาหนกความ

คดเหน เทากบ 2.08 หมายความวาขาราชการเหนวาการมรายไดไมพอรายจายหรอมภาระหนสนมากเปน

ปจจยทมผลมากตอการกระทาผดวนย

ขอ 2 การเลนการพนน เทยวเตร ใชจายฟมเฟอย หรอสงทเปนอบายมขตาง ๆ คาเฉลย

ของนาหนกความคดเหนเทากบ 2.47 หมายความวาขาราชการเหนวาการเลนการพนน เทยวเตรใชจาย

ฟมเฟอย หรอสงทเปนอบายมขตางๆ เปนปจจยทมผลมากตอการกระทาผดวนย

ขอ 3 พฤตกรรมทางเพศเรองชสาว เซน การเปนชกบสามหรอภรรยาทชอบดวย

กฎหมายของผอน เปนตน มคาเฉลยของนาหนกความคดเหนเทากบ 2.80 หมายความวาขาราชการเหน

วาพฤตกรรมทางเพศเรองชสาวเปนปจจยทมผลนอยตอการกระทาผดวนย

ขอ 4 อปนสยสวนตวมโอกาสใหกระทาผดวนยได เชน มนสยววาม โมโหงาย

ไมรอบคอบ ชอบทจรต เปนตน มคาเฉลยของนาหนกความคดเหนเทากบ 2.66 หมายความวาขาราชการ

เหนวาอปนสยสวนตวมโอกาสใหกระทาผดวนยไดเปนปจจยทมผลนอยตอการกระทาผดวนย

ขอ 5 การไมใหความสาคญตอวนยขาราชการโดยเหนวาเปนเรองเลกนอย มคาเฉลยของ

นาหนกความคดเหนเทากบ 2.63 หมายความวาขาราชการเหนวาการไมใหความสาคญตอวนยขาราชการ

โดยเหนวาเปนเรองเลกนอย เปนปจจยทมผลมากตอการกระทาผดวนย

ขอ 6 การขาดความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย และระเบยบปฏบตทเกยวกบการ

กระทาผดวนย เซน กระทาการโดยไมรวาผดวนย เปนตน มคาเฉลยของนาหนกความคดเหนเทากบ 2.47

หมายความวาขาราชการเหนวาการขาดความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย และระเบยบปฏบตทเกยวกบ

การกระทาผดวนยเปนปจจยทมผลมากตอการกระทาผดวนย

ขอ 7 ปญหาครอบครวมผลกระทบตอการปฏบตหนาท หรออาจมาระบายกบผรบบรการ

จนถงขนเปนความผดวนยได มคาเฉลยของนาหนกความคดเหนเทากบ 2.77 หมายความวาขาราชการ

เหนวาการมปญหาครอบครวมผลกระทบตอการปฏบตหนาท หรออาจมาระบายกบผรบบรการจนถงขน

เปนความผด วนยไดเปนปจจยทมผลนอยตอการกระทาผดวนย


ผตอบแบบสอบถามเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยสวนใหญมอายโดยสวนใหญมอาย

46 ปขนไป จบการศกษาระดบปรญญาตร รองลงมาคอ สงกวาปรญญาตร ดารงตาแหนงประเภทวชาการ

มากทสด รองลงมาดารงตาแหนงประเภททวไป และสวนใหญมระยะเวลาทางานสงกดสานกงาน

สาธารณสขจงหวดนานมากกวา 20 ปขนไป เปนขาราชการมความรเกยวกบวนยขาราชการตาม

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 อยในระดบสง คดเปนรอยละ 53.0 รองลงมาม

ความรอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 42.7 แสดงใหเหนวาขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวด



นาน มความรเกยวกบวนยขาราชการตาม พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551

โดยรวมอยในระดบปานกลางคอนขางตา

การกระทาผดวนยขาราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ.2551 ใน

หนวยงานลงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ซงจากการศกษาปจจย

ทมผลตอการกระทาผดวนยขาราชการ พบวา ปจจยสวนบคคลเปนสาเหตในการการะทาผดวนยขาราชการ

อยใน ระดบปานกลาง สวนปจจยดานการปฏบตงานขาราชการเหนวาเปนสาเหตในการการะทาผดวนย

ขาราชการ อยในระดบปานกลาง

ขอคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการปองกนการกระทาผดวนยและการรกษาวนยของ

ขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน ไดแก ขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาขาราชการ

ขอเสนอแนะเกยวกบผบงคบบญชา ขอเสนอแนะเกยวกบการพฒนาการบรหารงาน ขอเสนอแนะเกยวกบ

ระเบยบขอบงคบดานวนย

1. การพฒนาขาราชการ

1) ปลกจตสานกการเปนขาราชการทด มอดมการณในการปฏบตหนาทดวยความ

ซอสตยสจรต และมความประพฤตทดสมกบการเปนขาราชการ

2) ปรบทศนคตของขาราชการใหตระหนกถงความสาคญของวนยขาราชการชวยความ

เจรญ และความสาเรจใหแกสวนรวมและตนเอง

3) เสรมสรางความรและเขาใจกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ทเกยวกบวนย ขาราชการ

และทใขในการปฏบตงาน เพอนาไปสการปฏบตทถกตอง

4) สงเสรมการมวนยในตนเองในการประพฤตปฏบตตนตามกรอบแหงวนยขาราชการ

และการดารงชวตตามฐานะและอตภาพอยางพอเพยง

2. การปฏบตหนาทของผบงคบบญชา

1) การปฏบตตนเปนแบบอยางทดในการรกษาวนยแกผใตบงคบบญชา

2) การอบรมชแจงใหขาราชการเขาใจกฎหมาย ระเบยบแบบแผนของทางราชการ อยาง

ถกตอง และเขาใจบทบาทภาระหนาทของตน

3) ตองดแลเอาใจใส ปกครองบงคบบญชาดวยความเปนธรรม โดยพจารณาจากผลการ

ปฏบตงานอยางรอบคอบ ควบคมดแลการปฏบตหนาทอยางใกลชด มอบหมายงานตามความร

ความสามารถ



4) การพจารณาความดความชอบ การเลอนตาแหนง การใหสทธตางๆ ตองเปนไป ตาม

ระเบยบ ดวยความเปนธรรมและเสมอภาคตลอดจนยกยองสงเสรมผรกษาวนยเพอสรางขวญและกาลงใจ

แกขาราชการ

5) ตองกวดขนการรกษาวนยอยเสมอ และดาเนนการทางวนยดวยความยตธรรม อยาง

เสมอภาคและเปนไปตามกฎหมาย

3. การบรหารงานของสวนราชการ

1) จดใหมการตรวจสอบการรกษาวนย และการประซาสมพนธ ใหสงคมชวยตรวจสอบ

การปฏบตหนาทและพฤตกรรมของขาราชการ

2) เสนอแนะหนวยงานทเกยวของใหมการปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ และ ขอบงคบ

ทางวนยทมการซาซอนใหขดเจนเหมาะสมกบสภาพปจจบนในการปฏบตงาน

จากการศกษา พบวา ขาราชการมความรเกยวกบวนยขาราชการอยในระดบปานกลาง

คอนขางตา มการกระทาผดวนยของขาราชการในหนวยงานสงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน ใน

ภาพรวมอยในระดบปานกลาง และพบวาปจจยทมผลตอการกระทาผดวนยและเปนสาเหตโดยตรงไดแก

การมรายไดไมพอรายจายหรอมภาระหนสน พฤตกรรมเลนการพนน เทยวเตรใชจาย ฟมเฟอย หรอ

อบายมขตาง การไมใหความสาคญตอวนยขาราชการ การขาดความรความเขาใจในกฎหมาย และระเบยบ

เกยวกบการกระทาผดวนย ผบงคบบญชาปลอยปละละเลย การขาดขวญกาลงใจ การมโอกาส เออตอการ

กระทาผด กฎหมายและระเบยบในการปฏบตงานลาสมยและมรายละเอยดซบซอน และการดาเนนการ

ทางวนยไมเครงครด ผศกษามขอเสนอแนะแนวทางเพอเปนมาตรการปองกนการกระทาผด วนยและการ

รกษาวนยของขาราชการสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน


1. เครอวลย ลมอภชาต. การศกษารปแบบการสรางวนยขาราชการและปจจยสาคญทมผลตอ

การกระทาผดวนยขาราชการกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงสารารณสข. โครงการวจย

ของ กองวนย สานกงาน ก.พ. 2530.

2. ณฐตะวน ลมประสงค. ปจจยทมผลตอการกระทาผดวนยของขาราชการคร สงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษา จงหวดเพชรบรณ. (วทยานพนธ) คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ; 2559.

3. ถาวร ศรพฤกษ. พฤตกรรมการกระทาผดวนยของขาราชการตารวจในสงกดตารวจภาค 5.

(วทยานพนธ)รฐศาลตรมหาบณฑต ลาชาการเมองการปกครอง คณะลงคมศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม; 2538.



4. ทว สาวสทธ. ปญหาและสาเหตการกระทาผดวนยของขาราชการตารวจตระเวนชายแดน ศกษา เฉพาะกรณกองกากบการตารวจตระเวนชายแดนท 63. (วทยานพนธ) สงคมสงเคราะหศา สตรมหาบณฑต คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2541.

5. ประมวล ดอกพงษกลาง. สาเหตการกระทาผดวนยของขาราชการตารวจในสงกดตารวจภธร

ภาค 4. (วทยานพนธ) สงคมสงเคราะหคาสตรมหาบณฑต คณะสงคมสงเคราะหศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2541.

6. ประวณ ณ นคร. คมอการสรางวนยขาราชการสาหรบผบงคบบญชา. กรงเทพฯ: สานกงาน

ก.พ.; 2528.

7. ปรยา กองรอด. ทศนะของทหารสงกดกองทพบก ซงปฏบตงานอยในหนวยงานทมทตงอยใน

เขต กรงเทพมหานครตอปจจยการกระทาผดวนยของทหาร. (วทยานพนธ) ศลปศาสตรม

หาบณฑต (การบรหารงานยตธรรม) คณะสงคมสงเคราะหศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2541.

8. ศราวฒ คาสงหศร. ปญหาในการดาเนนการทางวนยของขาราชการพลเรอน. (วทยานพนธ)

สาขานตศาสตร คณะนตศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต; 2557.

9. สมาน รงสโยกฤษณ. ความรทวไปเกยวกบการบรหารงานบคคล. กรงเทพฯ: สานกงาน

ก.พ.; 2535.

10. สานกงาน ก.พ. การเสรมสรางวนยขาราชการพลเรอน. เอกสารประกอบการสมมนา.

กรงเทพฯ: สานกงาน ก.พ.; 2531.

11. สานกงาน ก.พ. คมอการดาเนนการทางวนย ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน

พ.ศ.2551. กรงเทพฯ: สานกงาน ก.พ.; 2552.



การลดการใชทรพยากรงานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา

สมเพชร สทธยศ, ธรธรณ จปน, บญชวย จณะสทธ, ชาตร จนตะยอด, ยรรยง แสนพช

และคมคด คาแดง*

บทคดยอ

งานวจยเชงปฏบตการครงน มวตถประสงคเพอลดการใชทรพยากร งานยานพาหนะ โรงพยาบาล

ทาวงผา เดอน ต.ค.2557-ก.ย.2559 งานวจยแบงเปน 3 ระยะคอ ระยะท 1 วเคราะหสถานการณโดยนา

ขอมลป 2557 มาทบทวนในหนวยงานและผทเกยวของโดยใชแนวคด Lean มาออกแบบแนวทางการลด

การใชทรพยากร แบงเปน 3 กลม ไดแก 1.) การบรหารจดการยานพาหนะ ลดคาใชจายในการดแล

ยานพาหนะเปลยนจากซอมแซมเปนซอมบารง มการตรวจสอบรถประจาวน จดตารางซอมบารง ลดการใช

นามนเชอเพลง ใชรถทางเดยวกนไปดวยกน วางแผนการใชรถใหเหมาะสมกบผโดยสาร รถพยาบาลทสง

ตอผปวยใหประสานหนวยงานอนทกครง กรณมรถเขาในตวจงหวดใหสอบถามงานเอกสารบรหารและ

ชนสตรทกครง 2.) การนาระบบ 5 ส. มาใชในหนวยงาน ลดการใชวสดสานกงานดวยการนาของเกาท

เหลอใชกลบมาซอมดดแปลงใหใชงานไดและลดการใชไฟฟา 3.)บรหารบคคล โดยจายคาตอบแทนตาม

ปฏบตงานจรง เวรสารองเปน on call และจดพนกงานขบรถสารองเปนเจาหนาทหนวยงานอนทไดรบการ

แตงตงสามารถขบเองได ระยะท 2 เปนการนาแนวทางลงสการปฏบต และระยะท 3 ประเมนผลลพธ

เครองมอทใชเปนแบบบนทกขอมลงานยานพาหนะและวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา จากการ

วจยพบวาลดคาใชจายในการซอมแซมรถ จากป 2557 จานวน 181,356 บาท ลดลงใน ป2558 เปน

164,528 บาท และ ป 2559 เปน 135,830 บาท ลดการใชนามนเชอเพลง จากป 2557 จานวน

18,978.96 ลตร ลดลงในป 2558 เปน 16,666.70 ลตร และ ป 2559 เปน 14,423.47 ลตร ลด

คาใชจายวสดสานกงาน จากป 2557 จานวน 25,600 บาท ลดลงในป 2558 เปน 15,550 บาทและป

2559 เปน 11,260 บาท ลดอบตการณขอรองเรยนจากเจาหนาทและชมชนในการบรการลาชา จากป

2557 จานวน 34 ครง เปนจานวน 6 ครงในป 2558 และจานวน 3 ครงในป 2559 และไมมรายงาน

อบตการณรถเสยระหวางทาง ผรบผลงานมระดบความพงพอใจในป 2558 รอยละ 87.25 และป 2559

รอยละ91.50 การนาขอมลทรวบรวมไวมาวเคราะหไดเหนขอบกพรองและโอกาสพฒนางาน พรอมทง

ออกแบบแนวทางการดาเนนการโดยทกภาคสวนทเกยวของมาหารอสงผลใหไดรบความรวมมอเปนอยางด

คาสาคญ : ลดการใชทรพยากร Lean, ยานพาหนะ

*งานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน



Reduction of Vehicle Resources at Tha Wang Pha Hospital

Sompet Sitthiyos ,Thanathorn Jeepin, Boonchuai Jinasit, Chatree Juntayod , Yulyoung Sanpith

and Komkid Kumdang*

Abstract

The purpose of this participatory action research were to study the reduced of vehicle

resources at Tha Wang Pha Hospital between October 2017 – September 2016. The research had

3 phase ; The first phase : Pre - research phase for prepare the researcher, Lean concept was done

to design to reduced of vehicle resources had 3 group ; 1.) Vehicle management reduce the cost of

vehicle care, change from repair to maintenance. Set a daily car check , schedule maintenance reduce

fuel consumption , used the same car to go together. Support the ambulance delivered to the patient

every other time. 2.) The 5S system was used in the organization. The recycle office equipment were

used and saved electricity. 3 .) Managed enough drivers. The second phase :The implementation

phase. The final phase was monitoring and evaluation phase. The instruments for data collection were

vehicle data record form were compared before and after this participatory action research. The

descriptive statistic was done. Result: The research found that the cost of repairing car from 181,356

baht in 2014 to 164,528 baht and 2016 in 2015 and 135,830 baht in 2016, reducing the fuel

consumption from 18,978.96 liters in 2014 to 16,666.70 liters in 2015 and 14,423.47 liters

in 2016. Reduced the cost of office supplies from 25,600 baht in 2014 to 15,550 baht in 2015

and 1 1 ,2 6 0 baht in 2016. Reduced the incidence of complaints from staff and community in

delaying service from 34 times in 2014 to 3 times in 2015, and 3 times in 2016. There are no

incident report of vehicle breakdown. The recipients have a satisfaction level in 2015 , 8 7 . 2 5

percent and 201.5 percent, respectively.

Keyword : Lean , Reduction of resources , Vehicle unit

*Vehicle Unit , Tha Wang Pha Hospital



บทนา

จากการวเคราะหขอมล ป 2557 พบวา งานยานพาหนะมคาใชจายในการซอมแซมรถในจานวน

181,356 บาท/ป ใชนามนเชอเพลง 18,978.96 ลตร/ป และคาใชจายอนๆ เชน คาวสดสานกงาน

25,600 บาท/ป งานยานพาหนะไดรบรายงานอบตการณขอรองเรยนยานพาหนะไมเพยงพอใชจานวน

34 ครง เกดอบตการณรถเสยไมพรอมใชระหวางทางจานวน 3 ครง จานวนพนกงานขบรถไมเพยงพอไม

สามารถสนองตอบตอผรบบรการไดทวถง ชมชนรองเรยนออกไปรบ EMSลาชาเนองจากรถไมพรอมใช

พนกงานขบรถไมเพยงพอ โรงพยาบาลทาวงผาประสบปญหาวกฤตดานการเงนการคลง risk score ระดบ

7 ดงนน ในป 2558-2559 โรงพยาบาลจงกาหนดเขมมงในการลดการใชทรพยากรอยางคมคา แนวคด

Lean คอการเปลยนจาก ความสญเปลา (waste) ไปส คณคา (value) ในมมมองของผรบผลงาน ปรบปรง

เปลยนแปลงอยางไมรจบ และยงชวยใหเราพจารณาวา “งานคอสงทเราควรทา” มใช “งานคอสงทเรา

กาลงทาอย”(1,2)ดงนนหนวยงานยานพาหนะจงไดมาทบทวนลดการใชทรพยากรในหนวยงานและปรบปรง

บรการลดการใชทรพยากรอยางคมคาและเพอความปลอดภย ผรบผลงานพงพอใจ วตถประสงค เพอลด

การใชทรพยากร งานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

วธและวธการดาเนนงาน

รปแบบงานวจย : วจยเชงปฏบตการ

ประชากรและกลมตวอยาง :

กลมตวอยาง ประกอบดวยบคลากรในโรงพยาบาลทาวงผาและชมชนเขตอาเภอทาวงผา จงหวดนาน ดงน

1. พนกงานขบรถ 4 คน

2. บคลากรทเปนตวแทนจากหนวยงานตางๆ 22 คน

3. หวหนาฝาย/งาน 5 คน

4. ผรบบรการ 5 คน

5. ผนาชมชน 5 คน

ระยะเวลาดาเนนการ : เดอน ตลาคม 2557 –กนยายน 2559

การดาเนนการวจย แบงออกเปน 3 ระยะ ไดแก

ระยะท1 วเคราะหสถานการณ ระหวาง ตลาคม-พฤศจกายน 2557

นาขอมลป 2557 มาทบทวนในหนวยงานและผทเกยวของสรางความเขาใจและทศนคตทดโดยใช

แนวคด Lean คอการเปลยนความสญเปลาไปสคณคา วเคราะหความสญเปลาในงานยานพาหนะ โดยใช

DOWNTIME ดงตารางท 1



ตารางท 1 แสดงการวเคราะหความสญเปลาในงานยานพาหนะ โดยใช DOWNTIME

รายการ ความหมาย สงทเกดขนจรง

D Defect ขอบกพรองทตอง

ทางานซาเพอแกไข

พบวามคาใชจายในการซอมแซมยานพาหนะใน

ปรมาณทมากและมแนวโนมเพมมากขนจากป

2557 เนองจากขาดการตรวจเชคและบารงรกษา

สงผลใหตองนายานพาหนะเขาศนยเพอซอมแซม

บอยครง

O Overproduction การผลตหรอ

ใหบรการมากเกน

จาเปน

พบวาการใชรถของเจาหนาท มปรมาณมากและ

ซาซอน เชน การเยยมบานการเขาในเมองเพอ

ประชม การรบสงเอกสารและธนาคารเลอด และขาด

การวางแผนการใชรถ สงผลใหตองรบสงเจาหนาท

วนหนงหลายๆครง ใชประเภทรถไมเหมาะสมกบ

จานวนผโดยสาร และพบการบรหารจดการพนกงาน

ขบรถทไมเหมาะสม สงผลใหสญเสยงบประมาณใน

การจายคาตอบแทนทมากเกนความเปนจรง

W Waiting การรอคอย พบวาชมชนรองเรยนเรองการรอคอย EMS ทนาน

และพบวามเจาหนาทบางสวนตองรอรถกอนเดนทาง

เปนเวลานาน

N Not Using Staff

Talent

ความรความสามารถ

ไมถกใชอยางเตมท

เนองจากพนกงานขบรถสารองไมไดขบรถพยาบาล

เปนเวลานานสงผลใหขบรถไมคลองและไมทราบ

อปกรณตางๆในรถ Ambulance เสยงตอความไม

พรอมรบภาวะฉกเฉน

T Transportation การเดนทางและการ

เคลอนยาย

พบวาเกดความลาชาในการรบสงผปวยในชมชนการ

refer และมรายงานรถเสยระหวางทาง

I Inventory วสดคงคลง พบวามการขอเบกวสดสานกงานในปรมาณทมาก

เกนความจาเปนและสงของบางชนดถกทงขวาง ไมม

การนามาใชประโยชนทาใหสญเสยทรพยากร

M Motion การเคลอนทหรอ

การเดนของ

เจาหนาท

พบวาเจาหนาทตองการใชรถจากหลายหนวยงาน ใน

เวลาทไมตรงกน ทาใหการจดสรรรถไมสามารถ

สนองตอบไดทกครง

E Excessive

Processing

ขนตอนทมากเกน

จาเปน

ขนตอนการขอใชรถตองผานหลายขนตอน ทาให

พนกงานขบรถไดรบใบขอรถลาชา ไมสามารถวาง

แผนการใชรถใหเหมาะสมและทนเวลาได



จากการนาแนวคด Lean มาวเคราะหไดมการออกแบบแนวทางการลดการใชทรพยากรงาน

ยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา โดยแบงเปน 3 กลม ดงน

กลมท 1 การบรหารจดการยานพาหนะ

1. ลดเวลาของการเปลยนงาน (Set up Reduction)(3) ซงกหมายถงการจดเตรยมความพรอมของ

เครองมอ อปกรณ บารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance) เปนกลยทธการซอมบารง

โดยมแนวคด ในการดแลรกษากอนทยานพาหนะจะเสยหาย โดยการดแลรกษาและตรวจสอบ

เครองมอและชนสวนตางๆ อยางสมาเสมอตามเวลาทกาหนด กอนทยานพาหนะจะเสยหายโดย

เปลยนจากซอมแซมเปนซอมบารง มการตรวจสอบรถประจาวนจานวน 15 รายการ จดตาราง

ซอมบารงเปนระยะอยางตอเนอง

2. จดทาแบบแสดงวธปฏบตงาน (Method Sheets) จดทาเอกสารเพอขออนมตการใชรถและลด

ขนตอนใหหนวยงานแจงงานยานพาหนะทกครง เพอใหพนกงานขบรถสามารถรบขอมลและวาง

แผนการใชรถอยางเหมาะสม ประหยดและสนองตอบทกรายการทขอใชรถ

3. ลดการใชนามนเชอเพลง ใชแนวคดทางเดยวกนไปดวยกน วางแผนการใชรถใหเหมาะสมกบ

จานวนผโดยสาร ออกระเบยบการเดนทางออกนอกจงหวดตองมผโดยสารอยางนอย 3 คนขนไป

และการเดนทางทมงบประมาณสนบสนนจากภายนอกองคกรใหใชรถจางเหมา รถพยาบาลทสง

ตอผปวยใหประสานหนวยงานอนทกครงกรณทแพทยอนญาตใหผปวย refer พรอมกนสองคนได

โดยผปวยตองปลอดภย กรณมรถเขาในตวจงหวดใหสอบถามงานเอกสารบรหารและชนสตรทก

ครงเพอการตดตามเอกสารและผลแลปทเรงดวน

4. จดระบบการรบ EMS โดยใหพนกงานขบรถทอยเวรออกปฏบตงานทนทและให on call พนกงาน

คนขบรถคนทสอง stand by โดยใหคาใชจายในการ on call 50 บาท/เวร (กรณทไมม refer)

กลมท 2 การนาระบบ 5 ส. มาใชในหนวยงาน คอการจดวธปฏบตในการดแลรกษาพนทปฏบตการของ

Lean ทาความสะอาด คานวณการจดการ การใชและจดสรางระบบของพนทการทางาน ดงน

1. ลดการใชวสดสานกงานดวยการนาของเกาทเหลอใชกลบมาซอมดดแปลงใหใชงานไดลดการใช

วสดสานกงานอน

2. ชวยกนลดการใชกระแสไฟฟาในหนวยงาน กาหนดเวลาเปดปดเครองปรบอากาศ การปดเปดไฟ

เวลากลางคน ไมเสยบกาตมนารอนตลอดวน

3. ลดการใชนาโดยเฉพาะการลางรถแบบประหยดนา รณรงคใหจนท.ไมนารถสวนตวมาลางในรพ.

4. คดแยกขยะและนาขยะทขายไดไปขายทธนาคารขยะ และรณรงคใหเจาหนาทอนปฏบตดวย

5. สรางนวตกรรมตเกบกญแจรถนรภยเพอปองกนการหยบกญแจรถผดพลาดและสญหาย



6. จดทาตารางการเดนรถ สมดคมการใชรถมการบนทกเปนลายลกษณอกษร ขอความรวมมอเมอ

พบวาหนวยงานอนไมปฏบตตาม

กลมท 3 บรหารบคคล

ใชการฝกอบรมพนกงานขามสายงาน (Cross Trained Work Force) จดพนกงานสารองทผาน

training ในการใชรถพยาบาล รถทกคนในรพ. มใบอนญาตขบขรถ มการทบทวนองคความรพนกงานขบ

รถสารองอยางสมาเสมอ เดอนละ 1 ครง และทกครงทไดรถประจาการใหมหรอตดตงอปกรณพเศษใหม

จดพนกงานขบรถสารองเปนเจาหนาทหนวยงานอนทไดรบการแตงตงสามารถขบเองได และ ประเมนผล

การขบรถมการปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement)

ระยะท 2 ระยะดาเนนการ ระหวางเดอน ธนวาคม 2557 – สงหาคม 2559

เปนการนาแนวทางลงสการปฏบต มการประเมนผลเปนระยะ เพอปรบแนวทางการดาเนน

กจกรรมทสอดคลองกบบรบทของโรงพยาบาลทาวงผา จนกระทงได รปแบบ “การลดการใชทรพยากร

งานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา”

ระยะท3 ประเมนผลลพธ เดอน กนยายน 2559

เครองมอทใชในการวจย ม 2 ชน ไดแก แบบบนทกขอมลงานยานพาหนะ แบบประเมนความพงพอใจ

ผรบผลงาน

การวเคราะหขอมล โดยใชสถตเชงพรรณนา

ผลการศกษา

จากการวจยพบวาการนาแนวคด lean มาใชในงานประจาสงผลใหสามารถลดคาใชจายและการใช

ทรพยากร ดงตารางท 2

ตารางท 2 ตารางแสดงผลลพธการลดการใชทรพยากร งานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผา

กจกรรม ปงบประมาณ

2557

ปงบประมาณ 2558 ปงบประมาณ 2559

จานวน ลดลงจาก

ป 2557

รอยละ


ป 2557

รอยละ

คาใชจายในการบารง/

ซอมแซมรถ

181,356 บาท 164,528

บาท

9.28 135,830

บาท

25.10

การใชนามนเชอเพลง 18,978.96 ลตร 16,666.70

ลตร

12.18 14,423.47

ลตร

24.00



กจกรรม ปงบประมาณ

2557

ปงบประมาณ 2558 ปงบประมาณ 2559


ป 2557

รอยละ


ป 2557

รอยละ

คาใชจายวสด

สานกงาน

25,600 บาท 15,550 บาท 39.26 11,260 บาท 56.02

อบตการณขอ

รองเรยนในการบรการ

ลาชา

34 ครง 6 ครง 82.35 3 ครง 91.18

อบตการณรถเสยไม

พรอมใชระหวางทาง

3 ครง 0 ครง - 0 ครง -

ระดบความพงพอใจ

ผรบผลงาน

NA รอยละ

87.25

- รอยละ 91.50 -

จากตารางพบวาการใชทรพยากรของงานยานพาหนะ โรงพยาบาลทาวงผาลดลงในป 2558และ

2559 ตามลาดบ ดงน คาใชจายในการบารง/ซอมแซมรถในป 2559 ลดลงจากป 2557 เปน 135,830

บาท คดเปนรอยละ 25.10 การใชนามนเชอเพลง ในป 2559 ลดลงจากป 2557 เปน 14,423.47 ลตร

คดเปนรอยละ 24.00 คาใชจายวสดสานกงานในป 2559 ลดลงจากป 2557 เปน 11,260 บาท คดเปน

รอยละ 56.02 อบตการณขอรองเรยนจากเจาหนาทและชมชนในการบรการลาชา ในป 2559 ลดลงจาก

ป 2557 เปน 3 ครง คดเปนรอยละ 91.18 และไมมรายงานอบตการณรถเสยระหวางทาง ผรบผลงาน

มระดบความพงพอใจในป 2558 รอยละ 87.25 และป2559 รอยละ91.50


จากขอมลพบวามการใชทรพยากรลดลงทงในทกๆดาน จากการวเคราะห Lean สงผลใหพบความ

สญเปลาทเกดขนในหนวยงานยานพาหนะในหลายๆดาน สงผลใหหนวยงานทราบปญหาทพบจงออกแบบ

ระบบเพอแกไขไดตรงประเดนและลดความสญเปลาจากการทางานใหไดงานทมคณภาพและการใชลด

ทรพยากร

การวางแผนการใชรถ ทงในดานปรมาณผโดยสารและการเดนทาง “ทางเดยวกนไปดวยกน”

สงผลใหสามารถใชรถไดถกประเภทและลดการใชนามนเชอเพลง



การบนทกขอมลอยางสมาเสมอสงผลใหหนวยงานทราบปญหาและความบกพรองทเกดขนจาก

ทางานประจาและการนามาใชประโยชนในการพฒนาเพอใหไดผลลพธทดขนทงตอหนวยงาน เจาหนาท

และผปวย

การนาผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจา

ไดเผยแพรผลงานในเวทวชาการของโรงพยาบาลจงมนโยบายขยายผลใหทกหนวยงานของ

โรงพยาบาลนาแนวคดนไปใชลดทรพยากรในหนวยงานตนเอง องคกรไดนาผลงานไปเผยแพรในทประชม

สสจ.นาน ไดออกเปนนโยบายใหงานยานพาหนะของทกอาเภอในจงหวดนาน นาแนวคดนไปดาเนนการ

และเสนอผลลพธปลายป นอกจากนไดนาเสนอผลงานระดบเขต (จ.เชยงราย) และ เวท HA National

Forum (อมแพคเมองทองธาน จ.นนทบร) พบวา มโรงพยาบาลหลายแหงใหความสนใจขอนาแนวทาง

ดงกลาวไปดาเนนการตอ

บทเรยนทไดรบ

หนวยงานไดออกแบบวธการเกบขอมลและนาขอมลทรวบรวมไวมาวเคราะหไดเหนขอบกพรอง

และโอกาสพฒนางาน วธการออกแบบแนวทางการดาเนนการใหไดรบความรวมมอ ตองนาทกภาคสวนท

เกยวของมาหารอโดยทหนวยงานมวธการเกบขอมลอยางเปนระบบและตองเปนผเสยสละเสนอตวทจะลด

ทรพยากรในหนวยงานตนเองกอนถงจะไดรบความรวมมอจากหนวยงานอนอยางตอเนอง

ปจจยแหงความสาเรจ

1. ผบรหารใหการสนบสนนทกๆดาน ทงนโยบาย ทลดการใชทรพยากรสนเปลอง

2. คณเออชวยผลกดนและกระตนใหเกดการวจย

3. เจาหนาททกหนวยงานใหความรวมมอและประชาสมพนธการพฒนาในหนวยงาน

4. เจาหนาททกคนในโรงพยาบาลเขาใจและยอมรบการเปลยนแปลง รวมมอในการลดทรพยากร

เกดความสะดวกตอผปฏบตรวมทงชวยให รพ.ลดคาใชจาย

5. ทมวจยมความมงมนในการพฒนางานตามหลกวชาการ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร

ผบรหารไดใหการสนบสนนทกๆดานทงผอานวยการโรงพยาบาลหวหนาหนวยงาน ผทเกยวของ

ทมวชาการ คณอานวย ไดแกการสนบสนนใหโอกาสในการพฒนางานใหขวญและกาลงใจและบคลากรใน

การปฏบตงานรวมทงใหคาปรกษาและแนะนาในการวจยคณเออชวยเหลอผลกดนและกระตนใหเกดการ

พฒนางานและการวจย




ขอขอบคณผอานวยการโรงพยาบาลทาวงผา หวหนาฝายหวหนางาน บคลากรทกทาน ตลอดจน

ผรบบรการในชมชนทใหความรวมมอในการทาวจยในครงน


1.มารวย สงทานนทร .การนาแนวคดเรอง Lean มาใชในสานกงาน. [อนเตอรเนต] ; 2557

[เขาถงเมอวนท 5 ตลาคม 2557] .เขาถงไดจาก

https://www.gotoknow.org/posts/579791%2B

2.สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). บรการใหคาปรกษาดาน Lean Manufacturing

สาหรบอตสาหกรรมสนบสนนสเชงพาณชย. [อนเตอรเนต] ; มปป [เขาถงเมอวนท 5

ตลาคม 2557]เขาถงไดจาก http://www.tpa.or.th/news.php?id=581

3.ศลปนนท อศรภกด และ รชลดา ลปกรณ. ระบบบรการงานยานพาหนะ. [อนเตอรเนต] ;

2558 [เขาถงเมอวนท 11 ตลาคม 2558 ] เขาถงไดจาก

http://www.dpu.ac.th/graduate/upload/content/files.

https://www.gotoknow.org/posts/579791%2B

http://www.tpa.or.th/news.php?id=581



ขนตอนการสงบทความเพอตพมพ


วารสารวจยสาธารณสขนาน มวตถประสงคเพอเผยแพรผลงานลกษณะนพนธตนฉบบ

(Original Article) จดพมพปละ 2 ฉบบ

ฉบบท 1 ประจาเดอน ตลาคม – มนาคม ตพมพสปดาหแรกของเดอน เมษายน

ฉบบท 2 ประจาเดอน เมษายน-กนยายน ตพมพสปดาหแรกของเดอน ตลาคม

รบเรองเพอตพมพ ฉบบท 1 ภายในเดอน มนาคม ฉบบท 2 ภายในเดอน กนยายน

ขนตอนการดาเนนงานจดทาวารสาร ดงน

1. ผสงเรองตพมพตองศกษาหลกเกณฑ คาแนะนาสาหรบสงเรองเพอตพมพ กองบรรณาธการ

จะไมรบนพนธตนฉบบทไมถกตองตามแบบฟอรมและกตกา

2. ประกาศรบตนฉบบ ผสงเรองตองกรอกแบบฟอรมพรอมเอกสารนพนธตนฉบบจานวน 1 ชด

และแผนบนทกขอมล 1 แผน หรอสงไฟล Microsoft Word ท E-mail: [email protected] และ

http://thailand.digitaljournals.org/tdj/index.php/NJPH/index

3. กองบรรณาธการวารสารฯ จะตรวจความสมบรณและถกตองของตนฉบบ

4. กองบรรณาธการวารสารฯ จดสงตนฉบบใหผทรงคณวฒ (Peer Review) ในสาขานนๆ อาน

ประเมนตนฉบบ จานวน 3 ทาน ตอเรอง

5. สงใหผเขยนแกไขตามผลการพจารณาของผทรงคณวฒ

6. กองบรรณาธการวารสารฯ ตรวจสอบความถกตองและจดพมพตนฉบบวารสารวจยสาธารณสข

นาน

7. จดสงตนฉบบ ดาเนนการจดทารปเลม

8. กองบรรณาธการวารสารฯ ดาเนนการเผยแพรวารสาร

9. การขอใบรบรองการตพมพ จะตองผานขนตอนครบถวนของการตพมพ จงจะสามารถออก

ใบรบรองการตพมพได (ระยะเวลาดาเนนการขนตา 1 เดอน)

หลกเกณฑและคาแนะนาสาหรบสงเรองเพอตพมพ

1. บทความทสงลงพมพ

นพนธตนฉบบ การเขยนเปนบทหรอตอนตามลาดบ ดงน บทคดยอ บทนา

วสด (หรอผปวย) และวธการ ผลการศกษา วจารณ สรป

กตตกรรมประกาศ เอกสารอางอง ความยาวของเรองไมเกน

12 หนา

รายงานผลการปฏบตงาน ประกอบไปดวย บทคดยอ บทนา วธการดาเนนงาน

ผลการดาเนนงาน วจารณผล สรป กตตกรรมประกาศ





บทความพ นวชา ควรเปนบทความทใหความรใหมๆรวบรวมสงตรวจใหมหรอ

เรองทนาสนใจ ทผอานนาไปประยกตใชหรอเปนบทความ

วเคราะหสถานการณโรคตางๆ ประกอบดวยบทคดยอ บทนา

ความร หรอขอมลเกยวกบเรองทนามาเขยนวจารณหรอ

วเคราะห สรปเอกสารอางองทคอนขางทนสมย

ยอเอกสาร อาจยอบทความภาษาตางประเทศ หรอภาษาไทย ทตพมพไมเกน 2 ป2.

การเตรยมบทความเพอตพพ

ชอเรอง ควรสนกะทดรด ใหไดใจความทครอบคลมและตรงวตถประสงคและ

เนอเรองชอเรองตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

ชอผเขยน ใหมชอผเขยนพรอมทงวฒการศกษาสงสดตอ สถานทปฏบตงานตองม

ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

เน อเรอง ควรใชภาษาไทยใหมากทสด และใชภาษาทเขาใจงาย สน กระทดรด แต

ชดเจนเพอประหยดเวลาของผอาน หากใชคายอตองเขยนคาเตมไวครง

แรกกอน

บทคดยอ คอการยอเ นอหาสา คญเปนประโยคสมบรณ และเปนรอยแกว

ไมแบงเปนขอๆ ความยาวไมเกน 15 บรรทด และมสวนประกอบคอ

วตถประสงค วสดและวธการ ผลการดาเนนงานและวจารณหรอ

ขอเสนอแนะ (อยางยอ) ไมตองมเชงอรรถอางองถงเอกสารอยใน

บทคดยอ บทคดยอตองเขยนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

บทนา อธบายความเปนมาและความสาคญของปญหาททาการวจย ศกษา

คนควา งานวจยของผอนทเกยวของวตถประสงคของการวจย สมมตฐาน

และขอบเขตการวจย

วธและวธการดาเนนการอธบายวธดาเนนการวจย โดยกลาวถงแหลงทมาของขอมล วธการ

รวบรวมขอมล วธการเลอกกลมตวอยาง และการใชเครองมอชวยในการ

วจยตลอดจนวธการวเคราะหขอมลหรอใชหลกสถตมาประยกต

ผล/ผลการดาเนนงาน อธบายสงทไดพบจากการวจย โดยเสนอหลกฐานและขอมลอยางเปน

ระเบยบ พรอมทงแปลความหมายของผลทคนพบหรอวเคราะหแลว

พยายามสรปเปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไว

วจารณ ควรเขยนอภปรายผลการวจยวาเปนไปตามสมมตฐานทตงไวหรอไม

เพยงใดและควรอางทฤษฎหรอผลการดาเนนงานของผอนทเกยวของ

ประกอบดวย

สรป ควรเขยนสรปเกยวกบความเปนมาและความสาคญของปญหา

วตถประสงคขอบเขตการวจย วธการวจยอยางสนๆ รวมทงผลการวจย

(สรปใหตรงประเดน) และขอเสนอแนะทอาจนาผลงานการวจยไปใชให



เกดประโยชนหรอใหขอเสนอแนะประเดนปญหาทสามารถปฏบตได

สาหรบการวจยตอไป

3. การเขยนเอกสารอางอง

การอางองใชระบบแวนคเวอร (Vancouver style) โดยใสตวเลขในวงเลบหลงขอความ

หรอหลงชอบคคลเจาของขอความทอางถง โดยใชหมายเลข 1 สาหรบเอกสารอางองลาดบแรกและเรยง

ตอไปตามลาดบ ถาตองการอางองซาใหใชหมายเลขเดม หามใชคายอในเอกสารอางองยกเวนชอตนและ

ชอวารสารบทความทบรรณาธการรบตพมพแลวแตยงไมเผยแพร ใหระบ “กาลงพมพ” บทความทไมได

ตพมพใหแจง “ไมไดตพมพ” หลกเลยง “ตดตอสวนตว” มาใชอางอง เวนแตมขอมลสาคญมากทหาไมได

ทวไป ใหระบชอและวนทตดตอในวงเลบทายชอเรองทอางอง ชอสารสารในการอางอง ใหใชชอยอตามรป

แ บ บ ข อ ง U.S. Nation Library of Medicine ท ต พ ม พ ใ น Index Medicus ท ก ป ห ร อ ใ น เ วบ ไ ซ ต

http://www.nlm.nih.gov./tsd/serials/liji.html

การเขยนเอกสารอางองในวารสารมหลกเกณฑ ดงน

3.1 วารสารวชาการ

ลาดบท. ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอวารสารปทพมพ:ปท: หนาแรก-หนาสดทาย.

วารสารภาษาไทย ชอผนพนธ ใหใชชอเตมทงชอและชอสกล ชอวารสารเปนชอเตม

ปทพมพเปนปพทธศกราช วารสารภาษาองกฤษ ใชชอสกลกอน ตามดวยอกษรยอตวหนาตวเดยวของชอ

ตวและชอรอง ถามผนพนธมากกวา 6 คน ใหใสชอเพยง 6 คนแรก แลวตามดวย et al. (ภาษาองกฤษ)

หรอและคณะ (วารสารภาษาไทย) ชอวารสารใชชอยอตามแบบ Index Medicus หรอตามทใชในวารสาร

นนๆ เลขหนาสดทายใสเฉพาะเลขทายตามตวอยางดงน

3.1.1 เอกสารจากวารสารวชาการ

1. วทยา สวสดวฒพงศ, พชร เงนตรา, ปราณ มหาศกดพนธ, ฉววรรณ เชาว

กรตพงศ, ยวด ตาทพย. การสารวจความครอบคลมและการใชบรการตรวจมะเรงปากมดลกในสตรอาเภอ

แมสอด จงหวดตาก ป 2540. วารสารวชาการสาธารณสข 2541; 7:20-6.

2. Russell FD, Coppell AL, Davenport AP. In Vitroeyzy-matic processing

of Radiolabelled big ET-1 in human kidney as a food ingredient. Biochem Pharmacol 1998;

55:697-701.

3.1.2 องคกรเปนผนพนธ

1. คณะผเชยวชาญจากสมาคมอรเวชแหงประเทศไทย. เกณฑการวนจฉยและ

แนวทางการประเมนการสญเสยสมรรถภาพทางกายของโรคระบบการหายใจเนองจากการประกอบอาชพ.

แพทยสภาสาร 2538; 24:190-204.

3.1.3 ไมมชอผนพนธ

1. Coffee drinking and cancer of the pancrease (editorial). BMJ 1981;

283: 628.



3.1.4 บทความในฉบบแทรก

1. วชย ตนไพจตร. สงแวดลอมโภชนาการกบสขภาพใน: สมชย บวรกตต,

จอหน พ ลอฟทส, บรรณาธการ. เวชศาสตรสงแวดลอม.สารศรราช 2539; 48(ฉบบผนวก): 153-61.

3.1.5 ระบประเภทของบทความ

1. บญเรอง นยมพร, ดารง เพชรลาย, นนทวน พรหมผลต, ทว บญโชต, สมชย

บวรกตต, ประหยด ทศนาภรณ. แอลกอฮอลกบอบตเหตบนทองถนน (บทบรรณาธการ). สารศรราช

2539; 48: 616-20.

2. Enzenseberger W, Fischer PA. Metronome in Parkinson’s disease (letter).

Lancet 1996; 347:1337.

3.2 หนงสอ ตารา หรอรายงาน

3.2.1 หนงสอหรอตาราผนพนธเขยนทงเลม

ลาดบท . ชอ นพนธ. ชอหนงสอ. ครงท พมพ. เมองท พมพ: สานกพมพ;

ปทพมพ.

-หนงสอแตงโดยผนพนธ

1. ธงชย สนตวงษ. องคการและการบรหารฉบบแกไขปรบปรง.พมพครงท 7.

กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพาณช; 2535.

2. Ringsven MK, Bond D. Gerontology and leadership skills for nurse. 2nd

ed. Albany (NY): Delmar Publishers; 1996.

- หนงสอมบรรณาธการ

1. วชาญ วทยาศย, ประคอง วทยาศย, บรรณาธการ. เวชปฏบตในผปวยตดเชอ

เอดส. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: มลนธเดก; 2535.

2. Norman IJ, Redfern SJ, editors. Mental health care for elderly people.

New York: Churchill Livingstone; 1996.

3.2.2 บทหนงในหนงสอหรอตารา

ลาดบท. ชอผนพนธ. ชอเรองใน. ชอบรรณาธการ, บรรณาธการ. ชอหนงสอ.

ครงทพมพ.เมองทพมพ: สานกพมพ; ปทพมพ. หนา (หนาแรก-หนาสดทาย).

1. เกรยงไกร จระแพทย. การใหสารนาและเกลอแร. ใน: มนตร ตจนดา, วนย

สวตถ, อรณวงษ จราษฎร, ประอร ชวลตธารง, พภพ จรภญโญ, บรรณาธการ. กมารเวชาสตร. พมพครง

ท 2. กรงเทพมหานคร: เรอนแกวการพมพ; 2540. หนา 424-7.

2. Philipps SJ. Whisnant JP. Hypertension and stroke. In: Laragh JH, Brenner BM,

editors. Hypertension: pathophysiology, diagnosis, and management. 2nd ed. New York: Raven

Press; 1995. P. 465-78.

3.3 รายงานการประชม สมมนา

ลาดบท. ชอบรรณาธการ, บรรณาธการ. ชอเรอง. ชอการประชม; วนเดอนป ประชม;

สถานทจดประชม. เมองทพมพ: สานกพมพ; ปทพมพ.



1. อนวฒน ศภชตกล, งามจตต จนทรสาธต, บรรณาธการ. นโยบายสาธารณะเพอ

สขภาพ. เอกสารประกอบการประชมวชาการสถาบนวจยระบบสาธารณสข ครงท 2 เรองสงเสรมสขภาพ:

บทบาทใหมแหงยคของทกคน; 6-8 พฤษภาคม 2541; ณ โรงแรมโบเบทาวเวอร. กรงเทพมหานคร:

ดไซร; 2541.

2. Kimura J, Shibasaki H, editors. Recent advances in clinical neurophysiology.

Proceedings of the 10th International congress of EMG and clinical Neurophysiology; 1995 Oct

15-19; Kyoto, Japan. Amsterdam: Elsevier; 1996.

4. การสงตนฉบบ

4.1 ใชโปรแกรม Microsoft word พมพบทความดวยรปแบบอกษร Eucrosia UPC

ขนาด 16 ตวอกษรตอนว และ Print หนาเดยวลงในกระดาษ A4 (21.6X27.9 ซ.ม.) จานวน 1 ชด และ

ส ง ไ ฟ ล ต น ฉ บ บ เ อ ก ส า ร ท า ง ไ ป ร ษ ณ ย อ เ ล ก ท ร อ น ก ส s s j m a n 2 0 1 8 @gmail.com แ ล ะ


4.2 ภาพประกอบ ถาเปนภาพลายเสนตองเขยนดวยหมกสดาบนกระดาษหนามน ถาเปน

ภาพถายควรเปนภาพโปสการดแทนได save เปนไฟล .JPEG หรอ .TIFF สาหรบการเขยนคาอธบายให

เขยนแยกตางหากอยาเขยนลงในภาพโปสการด

5. การตอบรบ

5.1 เมอสงบทความวชาการ/บทความวจยแลวจะไดรบหนงสอตอบรบบทความ ภายใน

3 วนทาการ

5.2 เรองทไมไดรบการพจารณาลงพมพกองบรรณาธการจะแจงใหทราบแตจะไมสง

ตนฉบบคน

6. ระยะเวลาในการรอคอย

6.1 กองบรรณาธการสงบทความใหกรรมการกลนกรองพจารณา รอผลการพจารณาจาก

กรรมการกลนกรอง ภายใน 3 สปดาห

6.2 เมอไดรบบทความคนจากกรรมการกลนกรองพจารณาเรยบรอยแลว กอง

บรรณาธการจะสงบทความใหผเขยนบทความแกไขตามขอเสนอแนะของกรรมการกลนกรอง ภายใน

1 สปดาห

6.3 เมอผเขยนแกไขเรยบรอยแลวสงบทความสมบรณจานวน 1 ชด พรอมไฟลบทความ

1 แ ผ น ท ก อ ง บ ร ร ณ า ธ ก า ร ฯ ห ร อ ส ง E-mail: [email protected] แ ล ะ ใ น ร ะ บ บ


6.4 บรรณาธการออกหนงสอตอบรบการตพมพบทความลงวารสาร

7. การตพมพวารสาร

7.1 กองบรรณาธการจะรวบรวมเอกสารบทความวชาการ/บทความวจยสงตพมพเมอ ม

จานวนผขอลงครบแลว

7.2 การตพมพวารสารจะใชเวลาประมาณ 30 วน เมอไดเลมวารสารทสมบรณแลว

กองบรรณาธการจะแจงผเขยนใหทราบ





8. ความรบผดชอบ

บทความทลงพมพในวารสารวจยสาธารณสขนาน ถอเปนผลงานทางวชาการหรอวจยและ

วเคราะหตลอดจนเปนความเหนสวนตวของผเขยนไมใชความเหนของสานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

หรอของกองบรรณาธการแตประการใด ผเขยนตองรบผดชอบตอบทความของตน คณะกองบรรณาธการม

สทธจะแกไขขอความใหถกตองตามหลกภาษาและความเหมาะสมได

หมายเหต วารสารวจยสาธารณสขนาน สงวนสทธทจะไมลงตพมพบทความทเคยลงในวารสารวชาการ

ฉบบอนแลว

สอบถามรายละเอยดเพมเตม

บรรณาธการวารสารวจยสาธารณสขนาน

ดร.ธนศลป สลออน

สานกงานสาธารณสขจงหวดนาน

467 ม.5 ถนนนาน-ทงชาง ตาบลผาสงห

อาเภอเมองนาน จงหวดนาน 55000

โทรศพท 0-5460-0071

โทรสาร 0-5460-0078

E-mail: [email protected]


mailto:[email protected]


Documents

วารสารวิจัยสาธารณสุขน าน...ท ปร กษาวารสารว จ ยสาธารณส ขน าน นายแพทย