ตัวแบบการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืนcopag.msu.ac.th/journal/filesjournal/3-1/2010201641649no-3-1-1.pdf · วารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 3 ฉบบท 1 กนยายน 2555 - กมภาพนธ 2556 การจดการชมชนเพอการพฒนาทยงยน ( I )

1

ตวแบบการพฒนาชมชนทยงยน (A Model for Sustainable Community Development-SCD)

โกวทย กงสนนท*

ประเดนส าคญ

1. แนวความคดการพฒนาทย งยนเกยวกบแนวคดรากฐานอะไรบาง:การพฒนาทย งยน (Sustainable Development) ความสามารถย งยน(Sustainability) การพฒนาชมชน (Community Development

2. อะไรคอการพฒนาชมชนทย งยน (SCD) ? 3. ตวแบบการพฒนาชมชนทย งยนมลกษณะอยางไร ? 4. อะไรคอปญหาขอจ ากดส าคญของการพฒนาชมชนทย งยนในบรบทสงคมไทย ?

ปรชญาของการพฒนาทยงยน (Sustainability/ Sustainable Development (SD)) สงครามทไมมวนสนสดของมนษย:

1. มนษยคออะไรและนยามตนเอง(Self-Definition) อยางไร ? 2. อะไรคอสงแวดลอม (Environment) ของมนษย ? 3. มนษยควรมความสมพนธ (Relationships)กบสงแวดลอมอยางไร ?

ภาพสะทอนดานปรชญาและส านกคดหลก (Schools of Thought) 1. ส านกคดธรรมชาตนยม (Naturalism) 2. ส านกคดอนรกษนยม (Conservativisim) 3. ส านกคดจดการนยม (managerialism/Utilitarianism) 4. ส านกคดขอจ ากดการเตบโต (Limits to Growth) 5. ส านกคดโศกนาฏกรรมของสามญชน (Tragedy of the Commons)

* ดร., รองศาสตราจารย, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, [email protected]

Presented at the National and International Graduate Student Conference Community and Environmental Management for Sustainable Development in ASEAN


2

The Limit to Growth Thesis: Growth Trilogy 1. ดลยภาพดานเศรษฐกจ (economic)และนเวศน (ecological) 2. A Blueprint of survival 3. Small is Beautiful

การสรางกรอบความคดของความสามารถยงยน (Sustainability) กรอบคดและนยามเนนเกณฑเดยว (Single) หรอ เกณฑพหนยม (Multiple Criterion) ความสามารถย งยนไดรบอทธพลจากทศนะกรอบเหตผลการท าหนาท (Functionality) และ

การผกพนกบบรบท (Contextually Bounded) ความสามารถย งยน เปนกรอบประเมนคณคาและความเชอทอยเหนอประสบการณหรอ

ปรากฏการณ (Transcendent Evaluative Framework) ความสามารถย งยนคอรปแบบดลยภาพของการเตบโต (More Balanced Form of Growth) ความสามารถย งยนคอสงทดกวา (Betterment) หรอ สงทไดรบการปรบปรงดขน

(Improvement) ความสามารถย งยนเปนวธคดใหมเกยวกบความจรง/ระเบยบของโลก (World Orders)

สงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม สงแวดลอม หรอ วทยาการดานเทคนค

การพฒนาทยงยน (SD)

SD เปนเสมอน: 1) ปรชญาของการพฒนา 2) กระบวนการ (A process) การพฒนาทกดานของชวตมนษย: เศรษฐกจ สงคม

วฒนธรรม การเมอง วทยาการและเทคโนโลย และระบบนเวศน 3) การจดการสงแวดลอม (Environmental Management)

ประวตศาสตรของการพฒนา:

พนฐานวธคดและจดยนของ Sustainable Development


3

จากปรชญาสหลกการทวไป (General Principles) ของการพฒนาทยงยน 1) ตระหนกและใหความส าคญกบความจ าเปน (Needs) โดยเฉพาะของกลมคน

ยากจน กลมผดอยโอกาส และกลมดอยสทธ/มความเสยเปรยบทางสงคม (the Disadvantages) 2) ยอมรบในขอจ ากด (Limitations) ในสถานะของเทคโนโลย (Technology) และ

การจดองคกรสงคม (Society’s Organization) ทมผลกระทบตอสภาพแวดลอมของมนษยและสงคม 3) ใหความเคารพตอขดความสามารถดานธรรมชาตสงแวดลอม (Environment’s

Capabilities) ในการตอบสนองตอเปาหมายและความตองการทงปจจบนและอนาคต 4) การพฒนาทย งยนมผล (Effects) ทงในดานการอนรกษ/การคงไว (Sustenance)

และการแกไข (Resolution) ปญหาความขดแยงของเปาหมายและผลประโยชน ในขณะทก าลงแสวงหาความกาวหนาทางเศรษฐกจ คณภาพของสงแวดลอม และความเทาเทยมทางสงคม

Re-focusing Sustainable Development

การพฒนาดาน

เศรษฐกจ


วฒนธรรม


สงคม


สงแวดลอม


4

Perspectives ของการพฒนาทยงยน Perspective 1: การรกษาอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ (EG) พรอมๆกบ Environmental

Sensitivity Perspective 2: Radical changes ในการจดองคกรทางเศรษฐกจทเนน Much Lower Growth

/Zero-Growth หรอ Negative Growth

กรอบนยามของการพฒนาทยงยน 1) ดลยภาพ (Balance) ของสทธการไดรบสงแวดลอมทมสขภาพ และสทธการพฒนาเพอ

ความจ าเปนและความตองการของคนในรนปจจบนและอนาคต 2) ตระหนกและคดรอบคอบเกยวกบการมสวนรวม (Participation) ของสาธารณะในขอบ

เขตกวางในกระบวนการตดสนใจ 3) ตงอยพนฐานของความจ าเปนดานขอมลขาวสาร (Information Need) ทกดานทเกยว

ของทจะจดใหกบส าหรบสาธารณะและผตดสนใจ 4) การคดรอบคอบเกยวกบความรบผดชอบ (Responsibilities) ของผสรางความเสยหายตอ

สงคม 5) ความคดรอบคอบเกยวกบประชาชนมสทธ (People’s Rights) ในการเขาถงความ

ยตธรรม (Justice)

ขอสงเกตและประเดนถกเถยงของการพฒนาชมชน (Community Development) การเปลยนแปลงลกษณะพนฐานของชมชน: Individualism VS Collectivism อทธพลของ

Globalization ตอรปแบบ โครงสราง และความสมพนธของชมชน การเปลยนรปและพลวตรของชมชนทมลกษณะหลากหลายและมพฒนาการทแตกตาง (Differentiation) กนมากขน: Virtual Communities บทบาทของรฐ และการพฒนาชมชน มมมอง (Perspectives) ทแตกตางกนของการพฒนาชมชน ความถกตอง (Legitimacy) ขอบเขต (Scope) และพนท Areas) การประยกตแนวคดการพฒนาทย งยน/ความย งยนในการอธบาย (Account) เกยวกบการพฒนาชมชน ประเดนการพฒนาทย งยนแบบเขม/แบบแขง (Strong Sustainability) และการพฒนาทย งยนแบบออน/แบบยดหยน ( Weak Sustainability)


5

Approaches to Community Development 1) Holistic Community Development 2) Community-Driven Development 3) Rights-based Community Development 4) Asset-based Community Development 5) Sustainable Community Development 6) Local level Social Development

4 Trends in Community Development 1) Holistic Approach 2) Community of Interest 3) Asset-based 4) Sustainability

แนวความคดของการพฒนาและพฒนาชมชน

การพฒนา (Development) คอกระบวนการของการเพมการเลอก (Choices) ทางเลอกใหม (New Options) การเปลยนเสนทาง (Diversification) การคดแตกตางจากเดม และการคาดการณเกยวกบการเปลยนแปลงในอนาคต

การพฒนาจงเกยวของกบความเปลยนแปลง การปรบปรง และการสรางชวต (Vitality) ซงเปนความพยายามโดยตรงทจะปรบปรงดานทศนะ การมสวนรวม ความยดหยน ความเทาเทยม บทบาทหนาทของสถาบนสงคมใหเกอกลตอคณภาพชวตของคน (Quality of Life)

การพฒนาคอการสรางความมงคง (Wealth) หรอสงทคนใหคณคาและน าไปสการเพม Community Assets

ในองครวม การพฒนาชมชนคอการทชมชนเขามสวนรวมในกระบวนการ (A process) ทมงสการปรบปรงสถานการณดานสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม และสภาพแวดลอมของตวชมชนเอง

หลกการส าคญของการพฒนาชมชน บนฐานของกระบวนการกลม (Collective Process) เรมตนทความสนใจ (Concerns) และ

สถานการณ (Situations) ของคนในชมชน และ CD เปนเครองมอทจะ act ตอสงเหลานน


6

Passion และ Enthusiasm ของคน/ชมชนเปนตวขบเคลอน และ ความเชอ แรงจงใจ และ Commitment เปนพลงงาน

ใชมมมององครวม (a Holistic Approach) เปนรากฐานการสรางความสมพนธดานเศรษฐกจ มนษย/คน สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมของชมชน

สรางกรอบคด/กระบวนทศนใหม (Reframing ) ทชวยใหคน/ชมชน นยามปญหาและโอกาส รวมถงการคนพบทางเลอกใหมๆ

สรางความรสก “เปนเจาของ” และ “มสวนรวม” ของชมชน (Community Ownership/ Involvement) ทงในการตดสนใจและด าเนนการ

หลกการ Inclusiveness โอกาสเทาเทยมและหลากหลายภาคสวนในการเขารวม กจกรรมการพฒนา (Development Activities) เปนปจจยอปถมภ (Fostering) ภาวะผน า

การประกอบกจการ (Entrepreneurship) และหลกการสวนรวม (Altruism) การเปลยนแปลงดานทศนคต และเครอขายงานพฒนา (Changed Networks) มความส าคญ

เทาเทยมกบผลลพธดานวตถสงของ (Material Outcomes) Themes/Movements ของการพฒนาชมชน

1) Healthy Communities 2) Sustainable Communities 3) Community Building 4) Safe Communities 5) Livable Communities 6) Civic Democracy 7) Smart Growth Community

CD Performance Results 1) Infrastructural Development 2) Education, Health and Social Issues 3) Land use, Housing, and the Environment 4) Economic Opportunities 5) Community Capacity Building 6) Best Practices Modelling 7) Governance Reforms and Civic Development


7

A Model for Sustainable Community Development (SCD) 1. ดานจตวญญาณ

จตวญญาณการสรางชมชนและประชาสงคม (Community/Civil Society Building) จตวญญาณความเปนพลเมอง (Spirit of Citizenship) สญญาพลเมอง (Civic Virtue/Contract) และวนยตนเองจตสาธารณะ (Public Spirit) จตวญญาณการประกอบกจการ (Entrepreneurial Spirit)

จตวญญาณการสรางชมชนและประชาสงคม

ความสามคคกลมเกลยว (Solidarity) ความรวมมอทางสงคม (Social Cooperation)สวสดการชมชนและบคคล (Community and Individual Welfare) ชมชนสขภาพด (Healthy Community)

จตวญญาณความเปนพลเมอง สนใจในผลประโยชนสวนรวม (Common Good) การกนอยดหรอสวสดการ (Welfare)

ของชมชนในองครวม ยนดใหสทธ (Rights) แกผอนเทาเทยมทตวเองมอย มความอดทน (tolerance) ตอความแตกตางในความเชอทางศาสนา การเมอง และสงคม ยอมรบ (Acceptance) ความส าคญของการตดสนใจของชมชนเหนอความเหนสวนตว ตระหนกในหนาทตวเอง (One’s Obligations) ในการปกปองและรบใชสวนรวมหรอชมชน (Community/Public)

จตวญญาณ

เศรษฐกจ การเมองและธรรมชาต

สงคม วฒนธรรม

นเวศน

การศกษา


8

จตสาธารณะ อดมการณ/หลกการทางการเมองปลกฝงและรกษาโดยผาน:หลกการความยตธรรม

(Justice) หลกการมสวนรวม (Public Participation) หลกการ Deliberation and Discourse มกรอบคณธรรมจรยธรรมรวม (Shared Moral Framework)

จตวญญาณการประกอบกจการ บทบาทของบคคล กลมบคคล และชมชน ในดานความคดสรางสรรค (Creativity)

และนวตกรรม (Innovation) ในชมชน Ventures and Experimentation เพอแสวงหาความร (Knowledge) และเพมคณคา

(Value)และความมงคง (Wealth) ใหกบชมชน การจดองคกรดวยตวเอง (Self-Organizing)

2. ดานเศรษฐกจ: โครงสรางทวไป การพฒนาโครงสรางพนฐาน (Infrastructural Development) ความแตกตางดานรายได

และปญหาการลด/ขจดความยากจน (Poverty) วสาหกจชมชน (Community-based Small Businesses) ธรกจสงคม (Social Entrepreneurship) หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy) การพฒนาก าลงคน (Workforce)

ดานเศรษฐกจ: สนคาและบรการและธรรมาภบาล สภาพทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมการกระจายความมงคง(Wealth Distribution) ในชมชน: บทบาทของสหกรณ หนวยงาน หรอตวแทน สถาบนพฒนาทองถน/ชมชน: สนคาและบรการ รฐบาลและระบบราชการสวนกลางอตสาหกรรมบรการสาธารณะ (Public Service Industries) ตลาดและภาคเอกชน หนวยงานรฐบาลทองถน หนวยงานสงคม-ทองถนดงเดม เครอขายรวมผลต (Co-Production Networks) รปแบบผสม ธรรมาภบาลเศรษฐกจ (Economic Governance):การใชทรพยากรรวมกน (Common-Pool Resources) Polycentric Governance: ศนยอ านาจและ ความรบผดชอบ ขอบเขต และระดบทเกยวของ (กลมทองถน รฐบาลทองถน รฐบาลกลาง)

ดานเศรษฐกจ: การลงทนของชมชน (community investment) ธนาคารลงทนส าหรบชมชน (CIBs): ชมชนรายไดนอย กองทนพฒนาชมชน (CDF):

วสาหกจชมชนขนาดเลก/รายยอย (SEs) การสงเสรมการพฒนาทองถน สหกรณสนเชอ (Credit Unions) เพอพฒนาชมชน: บรการสนเชอส าหรบกลมดอยโอกาส กองทนวสาหกจพฒนาชมชน


9

(CD Venture Capital Funds): ธรกจขนาดเลกทมศกยภาพเตบโต และสนบสนนการจางงานมความสามารถดานประกอบการ และเพมทรพยสน/ความมงคงใหแกชมชน

3. ดานสงคม

การพฒนาดานสวสดการสงคม (Social Welfare): การเปลยนแปลงดานประชากรและความหลากหลาย (Diversity) ความมนคงปลอดภย: ภยสงคมเชน ยาเสพตด สราการพนน และอนๆ สขภาพอนามย (Health Care) การศกษา ปจจยความสขในชวต เชน บาน/ทอยอาศย แหลงสนทนาการ การตดตอสอสาร และ ศลปกรรม ความเทาเทยมดานเพศ (Gender Equality) ความแขงแรง/ความสามารถฟนตว (Resilience) Community Policing ความเทาเทยมทางสงคม (Social Equity) Social justice

การพฒนาทนสงคม (Social Capital): แหลงขอมลขาวสาร (Information Sources) ภาระหนาทและความคาดหวง ความเชอถอ/ไววางใจ (Trust) เครอขายสงคม (Social Networks) บรรทดฐานรวม (Shared Norms) ความเชอถอ/ศรทธาตอรฐ/รฐบาล และเสยง เรยกรอง (Voices)

4. ดานการเมอง กระจายอ านาจ และธรรมาภบาล

โครงสรางและความสมพนธเชงอ านาจ: การใหอ านาจกบชมชน (Community Empowerment) ธรรมาภบาลชมชน (Community-based Governance) บทบาทของพลเมองประชาธปไตย ในกระบวนการพฒนาชมชนความขดแยงและการตดสนใจของชมชนในดานทศทาง ขอบเขต เปาหมาย ขดความสามารถ และปจจยสนบสนนในกระบวนการพฒนา การพฒนาชมชนในองครวม (เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม) การพฒนาเศรษฐกจ การพฒนาธรกจ/อตสาหกรรม

รปแบบธรรมาภบาลชมชน (community governance) 1. Hierarchical Governance: Bureaucratic Approach 2. Philanthropic/Paternalistic Approach 3. Strategic Partnership/Developmental Approach 4. Network Governance: Developmental Approach


10

เปรยบเทยบ Community-based Governance

Hierarchical Paternalistic Strategic Partnership

Network Governance

Motive Dependence Altruism - Enlightened Self-interested - Legitimacy - Efficiency

- Enlightened Self-interested - Legitimacy - Efficiency - Sustainability

Community Participation

Limited Limited Moderate High

Governance Regulatory Ad hoc and Uncoordinated

Coordinated and Structured

Coordinated and Structured Guided by CDP

หลกการธรรมาภบาลโดยประชาธปไตย (Democratic Governance) :

ความสมพนธระหวางการการปกครองและพลเมอง พลเมองมความสนใจ กระตอรอรน และผกพนในการมสวนรวม (Active Citizenship) การจดระเบยบสงคม (Social Order) มาจากพนฐานความรบผดชอบรวมกน (Mutual Responsibility /Accountability) รปแบบการเมองแนวความเปนไปได (Politics of Possibility) ทเนนความรวมมอระหวางพลเมองและกลมชมชนตางๆ ทมความตงใจเขามารวมโดยตรงในการถกเถยง (Dialogue) สงทมความหมายและคณคาตอชมชน บทบาทของผบรหารภาครฐ ขดความสามารถชมชน(Community Capacity) และทนสงคม (Social Capitals) ในกระบวนการตดสนใจ

บทบาทและฐานะของพลเมอง 1. ฐานะผ/กลมรวมไดเสยผลประโยชน (Stakeholders) 2. ฐานะผเสนอแนวคด/ความคดเหน (Advocates)


11

3. ฐานะผก าหนดกรอบประเดน (Issue-Framers): พนฐานการพฒนาแนวคด ก าหนด วาระ/ประเดน นยามปญหา ผระบทางแก/ทางออกของปญหาของชมชน

4. ฐานะผประเมนผล (Evaluators) 5. ฐานะผใหความรวมมอ (Collaborators): การประนประนอม ผรวมผลต ผรวมทน

กระบวนการธรรมาภบาลเพอชมชนทยงยน 1. การระบและบรหาร Critical Threats ตอความย งยนของชมชน 2. บรณาการแนวคด หลกการ กลยทธและแผนงานความย งยนเขากบ Practices of Governance 3. ก าหนด agenda เพอเปลยนแปลงสภาพชมชน (Community Transformation): สราง

ความสมพนธใหม (Reconciliation) ระหวางการพฒนาดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดาน วฒนธรรมและดานสงแวดลอม Sectors หลกดานสงคม-เศรษฐกจ: พลงงาน การขนสง การเกษตร อตสาหกรรม และการกอสราง

4. การออกแบบ Social Priorities และ Development Trajectory: Steering Logic ของการพฒนา

แนวคดและหลกการของก ากบทศทาง (Steering) ของการพฒนาชมชน 1. การก ากบโดยใชอ านาจกฎระเบยบ: ออกกฎ (Rules) 2. ปญหาการก ากบมาจากการขาดเปาหมาย: ก าหนดวสยทศน (Vision) 3. ปญหาการก ากบมาจากการขาดความร: แนวทางการเรยนร (Learning Approaches)

4. ปญหาการก ากบมาจากพนฐานอ านาจ: การตอรองในเครอขาย (Negotiation in Networks) 5. การสราง Module พฒนาการรวม: Reflexive Governance

หลกการก ากบ (Steering Principles) ในบรบทของการพฒนาชมชนทยงยน 1. รฐ/รฐบาลเนนบทบาทเปน Enablers ทงในดานปจจย (Factors) และพลงขบเคลอน

(Driving Forces) ชมชน ภายในกรอบ/ขอบเขตทางการเมอง กฎหมาย และการบรหาร 2. สรางปฏสมพนธระหวาง Actors เพอไดรบความรและเรยนรดานตางๆจากชมชน:

ความสนใจ มมมอง ขดความสามารถ การเชอมโยง โอกาส และปญหาอปสรรคทเกยงของกบการเปลยนแปลง


12

3. จดตงเปาหมายระยะยาว (Long-Term Objectives) ทสามรถ Operationalize การพฒนาทย งยนในดานเฉพาะของชมชน

4. สนบสนนและสงเสรมการขยาย Co - Governance Networks ในประเดนเฉพาะ (Specific Issues) ทมาจากความรวมมอขามภาครฐ-เอกชน-ประชาสงคม เขาสการจดตงองคกรในรป Co-Operative Management, New initiatives, Monitoring Results

5. การพฒนาสถาบนหลากหลาย (varied institutions) เพอท าหนาทส าคญในการออก แบบ และด าเนนการพฒนา

6. สงเสรมการกอตว (emergence) ของพนทสาธารณะ (public sphere) ทเขมแขงเพอท าหนาท: หาทางเลอกสงคม (social choice) สะทอนความคดเหนวพากษวจารณเสนทางการพฒนา ทบทวน/ตออายการสนบสนนจากรฐในการปฏรปชมชน (community reform)

7. สงเสรมการเตบโตของ “Ecological citizenship” ทงในระดบบคคลและกลม (collective actors) กระบวนทศนองครวมของการพฒนาชมชน


13

5. ดานวฒนธรรม ความเชอในทศนะ จารต (Traditions) และหลกศลธรรม (Morality) ของประชาธปไตย

สถาบนประชาธปไตย (Democratic institutions) หลกพงพาอาศยซงกนและกน (Mutual Reciprocity) และแกไขความขดแยงโดยกระบวนการประชาธปไตยความเขมแขงในดานความรวมมอและการมสวนรวม การสรางแนวรวม (Alliances) และพนธมตร (Partnership) การแสวงหา ขอมลขาวสาร เครอขายทงภายในและภายนอก การท างานหนก (Hard work) การเรยนรและทดลองเพอแสวงหาความไดเปรยบ (Advantages) และ โอกาส (Opportunities) ภาวะผน ารวม (Shared Leadership)

6. ดานนเวศน

รปแบบการใชประโยชนทดน การอนรกษพนทธรรมชาต ปรมาณและคณภาพน า คณภาพอากาศ การจดการของเสย (Waste Management) การท าลายชาตพนธ การอนรกษ Climate Changeพลงงานทางเลอกอนๆ

7. การน าและการจดการ:ตวแบบ

ตวขบเคลอน

(Drivers)

ตวชวดและประเมนผล(Evaluators)

ตวเพมความสามารถ

(Enablers)

เสนทาง

(Pathway)


14

การน าและการจดการ

ตวขบเคลอน (Drivers)

ตวเพมความสามารถ (Enablers)

เสนทาง (Pathway)

ตวชวดและประเมนผล(Evaluators)

- ผน าดานความยงยน - การจดการเพอความยงยน - กลไก/เครองมอความรบผดชอบ

- โครงสรางองคกร - กลม/ทม - บคคล

- วสยทศน ความยงยน - คานยม - หลกการและนโยบาย - แผนยทธศาสตร

- เปาหมายและตวชวด - ระบบรายงายความกาวหนา - การมสวนรวมของ Stakeholders และการปอนกลบ

8. ขดความสามารถชมชนเพอการพฒนา

ขดความสามารถชมชน (Community Capacity) หมายถงพนฐานพลงหรออทธพลทเกดจากการประสานหรอผสมผสานดานความผกพน (Commitments) ทรพยากร และทกษะทชมชนมอย เพอสรางความเขมแขง การแกปญหา และแสวงหาโอกาสของชมชน

การพฒนาทกษะและความสามารถพลเมอง (Citizenship Capacities) การสรางและพฒนาทนชมชน (Community Capitals) การพฒนาขดความสามารถสถาบน (Institutional Capacities)

. Technical Capacities . Organizational Capacities . Managerial and Process Capacities


15

แนวคดทนชมชน (Community Capitals)

ทนชมชน

ทนการเงน ทนการกอสราง ทนธรรมชาต ทนการเมอง ทนวฒนธรรม ทนสงคม ทนมนษย - รายได - ทรพยสน - เครดต - หน - การลงทน

- ระบบน า - ระบบโครงสรางพนฐาน - สาธารณปโภค - ระบบสขภาพ

- ดน น า อากาศ - ภมทศน - ความหลาก หลายทางพนธกรรม - การใชประโยชนหลายทาง

- กาน าเขารวม (Inclusion) - การออกเสยง - อ านาจและอทธพล

- โลกทศน - พธกรรม - จารต ประเพณ - Crops - ความฝน

- ภาวะผน า - กลมตางๆ - การเชอม โยงเครอ ขาย - ความไววางใจ - การพงพา

- ศกดศรของตนเอง - การศกษา - ความร ทกษะ - สขภาพ

ทนทาง

การเงน ทนวฒนธรรม ทนการ

กอสราง

ทนมนษย ทนธรรมชาต

ททนสงคม

ความสามารถ

และผลลพธ

ทนการเมอง


16

Process Capacity 1. การเตรยมความพรอมชมชน 2. การกระตนและปลกเราเกยวกบประเดน/ขอหวงใยดานตางๆ 3. การจดองคกรและมสวนรวม 4. การระบประเดนปญหาจดมงหมายและเปาหมายการตรวจสอบและส ารวจตวเองการ

แสวงหาการตความและจดล าดบความส าคญ 5. การวางแผนและลงมอปฏบต 6. การทบทวนและลงทนใหม (Reinvestment)

9. การศกษา การสรางชมชนแหงการเรยนร (Learning Community) การศกษาเพอชมชนยงยน

(Sustainability Education): ขอบเขตความย งยน การเชอมโยงกบมนษย: จรยธรรมและคานยมพฤตกรรมสงเสรมความย งยนยทธศาสตรการสอนและเรยนรการศกษาเพอประกอบกจการ (Entrepreneurship Education) การวจยความย งยนของชมชน: การประเมนผล Community Balanced Scorecards รายงานความย งยนของชมชน (Community Sustainability Reports) กจกรรมเขาถงชมชน (Community Outreach) ของสถาบนการศกษา: อาสาสมครบรการชมชน Consortium ดานการศกษา การฝกอบรม การประชมทางวชาการ การประชมเชงปฏบตการ และอนๆ

Critical Issues in SCD ประเดนความหลากหลายของปญหาชมชน เชน ดานสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต

ทรพยากรมนษย ระดบการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ดานกายภาพ และอนๆ ทไมสามารถสรางรปแบบหนงและการปรบใชทวไปได

ความกาวหนาทางวทยาการ การสอสาร การขนสง และขอมลขาวสารสงผลกระทบในดาน Lost Sense of Place, ความสมพนธทางสงคม และประสบการณรวมในการใชชวตรวม การท างาน และ รปแบบทองถน (Local Forms) ของชมชน

ขอจ ากดในดานความเปนอสระและบทบาทของชมชน (Community Agency) ในการตดสนใจก าหนดนโยบาย แผนงาน/โครงการของตนเอง ท าใหอทธพลภายนอกแทรกแซงโดยมองขามเงอนไขและผลกระทบดานสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรมและสงแวดลอมของชมชน


17

ปญหาและอปสรรคดานการเมองและวฒนธรรมในระดบรากฐานของชมชนสภาวะการพงพา (Dependency) และความเสยงตอการลมสลาย (Vulnerability) ของชมชน การลดความส าคญของชมชนในฐานะหนวยสงคม ความออนแอในจตวญญาณ ของความเปนกลม และความผกพนกบพนท ความสนใจและการมสวนรวมในกจกรรมชมชนนอยลง การเคลอนยายทนจากภายนอกแบบสดขว (Capital Mobility) ขาดเจตนารมณดานการเมอง (Political Will) ทจ าเปนในการด าเนนการเพอชมชนทย งยน และในขอบเขตกวาง การมองโลกแนววกฤตการณ (Crisis Mentality) ทเนนทางแกแบบเทคนคและฉกเฉน (Band-Aid Solutions)

Documents

ตัวแบบการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืนcopag.msu.ac.th/journal/filesjournal/3-1/2010201641649no-3-1-1.pdf · วารสารการเมืองการปกครอง