การออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง

อนรจน สาระกจ

ศลปะนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปประยกตบณฑต

สาขาวชาออกแบบอตสาหกรรม คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยอบลราชธาน

พ.ศ.2560 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยอบลราชธาน

2

ใบรบรองศลปนพนธ

มหาวทยาลยอบลราชธาน ปรญญาศลปประยกตบณฑต

สาขาวชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร เรอง การออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง ผวจย นาย อนรจน สาระกจ ………………………………………………… อาจารยทปรกษา (อาจารยปยะนนท กรนรกษ) ………………………………………………… กรรมการ (อาจารยขนษฐา ขนค า) ………………………………………………… กรรมการ (อาจารยลทธพร จนทองหลาง)

………………………………………………… กรรมการ (ดร.ตก แสนบญ)

คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน รบรองแลว

………………………………………………………... (อาจารยศรพร ฉตรสวรรณ)

หวหนากลมวชาการออกแบบผลตภณฑ คณะศลปประยกตและสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

ปการศกษา 2560

3

กตตกรรมประกาศ

การวจยเรอง “การออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง” ส าเรจลลวงไปดวยความอนเคราะหและความเมตตาของ อาจารย ปยะนนท กรนรกษ อาจารยทปรกษา ซงไดใหค าแนะน าและขอคดเหนตาง ๆอนเปนประโยชนตอผวจย และชวยเหลอปญหาตาง ๆ ทเกดขนระหวางการด าเนนงาน ขอขอบพระคณ ดร.ตก แสนบญ ประธานกรรมการสอบ อาจารย ขนษฐา ขนค าและ อาจารยลทธพร จนทองหลาง กรรมการสอบ ส าหรบขอแนะน าและความชวยเหลอในการท าวจย ผวจยใครขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

สดทายน ผวจยขอขอบพระคณบดามารดาทเปดโอกาสใหไดรบการศกษาเลาเรยน ตลอดจนชวยเหลอสนบสนนและใหก าลงใจในการท าวจยดวยดเสมอมาจนส าเรจการศกษา และท าใหวจยเลมนเสรจสมบรณ อนรจน สาระกจ ผวจย

ก

4

บทคดยอ

เรอง : การออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง

ผวจย : อนรจน สาระกจ

ชอปรญญา : ศลปประยกตบญทต

สาขาวขา : ออกแบบอตสาหกรรม

อาจารยทปรกษา : อาจารย ปยะนนท กรนรกษ

ค าส าคญ : อปกรณกายภาพบ าบด , ผปวยตดเตยง

ปจจบนประเทศไทยมผปวยเรอรงเปนจ านวนมากและประเทศไทยก าลงจะเขาสสงคมผสงวย ท าใหจ านวนผปวยตดเตยงมเพมมากขนในทกๆป ในการดแลผปวยตดเตยงในบางรายตองดแลอยทบานของผปวย ผปวยตดเตยงบางคนตองรกษาโดยการท ากายภาพบ าบดเปนประจ าโดยตองไปท ากายภาพบ าบดทศนยบรการ แตผปวยบางคนไมสามารถเดนทางไปรกษาได ไปท ากายภาพบ าบดไดไมสะดวกและไมมอปกรณกายภาพบ าบดทบานเนองจากอปกรณกายภาพบ าบดมราคาทแพง ผวจยจงมแนวคดทจะแกปญหาในเรองนโดยการออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดทมราคาถกและสามารถใชในการกายภาพบ าบดผปวยทบานได จากการศกษาอาการปวยทตองท ากายภาพบ าบดพบวาการท ากายภาพบ าบดทตองใชอปกรณกายภาพบ าบดม 2 รปแบบคอการใชอปกรณไฟฟาและการใชอปกรณทวไปทไมตองใชไฟฟา โดยการใชอปกรณไฟฟาจ าเปนตองในผเชยวชาญในอปกรณเปนผใชงานอปกรณเพราะหากไมมความรในการใชงานอปกรณอาจจะท าใหเกดอนตรายกบผปวยได แตอปกรณแบบทวไปทไมตองใชไฟฟาสามารถใชงานไดทบานแตตองมผดแล อปกรณทวไปนนมอปกรณทท ากายภาพบ าบดอยางงายทส าคญคอ ชดเตยงซสเพนชน ทสามารถชวยท ากายภาพบ าบดผปวยทมกลามเนอออนแรงไดทบาน เพราะผปวยทมกลามเนอออนแรงจ าเปนตองมการท ากายภาพบ าบดทกวน อปกรณชดเตยงซสเพนชนในปจจบนมราคาแพงและมขนาดทใหญท าใหผปวยหรอญาตของผปวยทตองท ากายภาพบ าบดโดยใชงานอปกรณไมสามารถซอหรอเคลอนยายอปกรณไดยาก ผวจยจงออกแบบอปกรณทท าหนาทคลายกบชดเตยงซสเพนชน แตมขนาดทเลกกวา ราคาถกกวา และสามารถจดเกบอปกรณไดสะดวกกวาเพอการใชงานทบาน และผปวยสามารถท ากายภาพบ าบดทบานไดทกวน

ข

5

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอ ข สารบญ ค สารบญตาราง จ สารบญภาพ ฉ บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของเรองทศกษา 1

1.2 จดมงหมายและวตถประสงคของการศกษา 2

1.3 ขอบเขตของการศกษา 2

1.4 วธการด าเนนการ 2

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

1.6 นยามและศพทเฉพาะ 3

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม 4 2.1 ผปวยตดเตยง 4 2.2 โรคกลามเนอออนแรง 8 2.3 การท ากายภาพบ าบด 17 2.4 ทากายภาพบ าบด 24 2.5 กายวภาครางกายมนษย 33 2.6 อปกรณในการดแลผปวยตดเตยง 39 2.7 วสดและกรรมวธในการผลต 49 2.8 เอกสารงานวจยทเกยวของ 56

บทท 3 วเคราะหการออกแบบ 61 3.1 วเคราะหพฤตกรรมกลมเปาหมาย 61 3.2 วเคราะหทากายภาพบ าบด 71 3.3 วเคราะหอปกรณกายภาพบ าบด 72 3.4 วเคราะหเตยง 79

ค

6

สารบญ(ตอ)

หนา 3.5 วเคราะหวสดและการผลต 83

บทท 4 การออกแบบ 85 4.1 แนวคดในการออกแบบ 85

4.2 กลมเปาหมาย 86 4.3 ต าแหนงผลตภณฑ 87

4.4 แนวคดการออกแบบอปกรณ 87 4.5 แบบราง 92 การทดลองงานใชงานของผเชยวชาญ 99 บทท 5 การสรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 100

5.1 สรปผล 100

5.2 อภปรายผล 101 5.3 ขอเสนอแนะ 101 อางอง 102 ประวตผวจย 103

ง

7

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1 การแบงรางกาย 35 ตารางท 2 กายวภาคของมนษย 36 ตารางท 3 สาเหตการปวยตดเตยง 61 ตารางท 4 โรคระบบประสาท 62 ตารางท 5 วเคราะหทากายภาพบ าบด 71 ตารางท 6 วเคราะหอปกรณกายภาพบ าบดไฟฟา 72 ตารางท 7 วเคราะหอปกรณกายภาพบ าบดทวไป 74 ตารางท 8 ขอดขอเสยของเตยงซสเพนชน 78 ตารางท 9 วเคราะหวสด 83 ตารางท 10 วเคราะหการผลต 84

จ จ

8

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1 แสดงการเกดแผลกดทบ 8 ภาพท 2 การท ากายภาพบ าบดผผตดเตยงทไมสามารถดแลตวเองได 24 ภาพท 3 การท ากายภาพบ าบดเขาของผสงอาย 28 ภาพท 4 การท ากายภาพบ าบดเขาของผสงอาย 29 ภาพท 5 การท ากายภาพบ าบดผปวยปอรโอ 30 ภาพท 6 การท ากายภาพบ าบดการฟนฟสมรรถภาพหลงการผาตดเปลยนขอสะโพกเทยม 31 ภาพท 7 การท ากายภาพบ าบดมอส าหรบกลามเนอมอออนแรง 32 ภาพท 8 การเคลอนไหนของมนษย 33 ภาพท 9 ตวอยางผลตภณฑเตยงโรงพยาบาล 40 ภาพท 10 ตวอยางผลตภณฑเตยงโรงพยาบาลแบบไฟฟา 41 ภาพท 11 ตวอยางผลตภณฑรถเขนผปวย 41 ภาพท 12 ตวอยางผลตภณฑรถเขนผปวยไฟฟา 42 ภาพท 13 ตวอยางผลตภณฑแผนประคบรอน 43 ภาพท 14 ตวอยางผลตภณฑพาราฟน 43 ภาพท 15 ตวอยางผลตภณฑบารคขนาด 44 ภาพท 16 ตวอยางผลตภณฑเตยงฝกยน 44 ภาพท 17 ตวอยางผลตภณฑอลตราซาวด 45 ภาพท 18 ตวอยางผลตภณฑเครองกระตนไฟฟา 45ภาพท 19 ตวอยางผลตภณฑคลนแมเหลกไฟฟา 46 ภาพท 20 ตวอยางผลตภณฑเครองดงหลงและเครองดงคอ 46 ภาพท 21 ตวอยางผลตภณฑจกรยานกายภาพบ าบด 47 ภาพท 22 ตวอยางผลตภณฑเครองแขวนออกก าลงกาย 47 ภาพท 23 ตวอยางผลตภณฑอปกรณบรหารขอไหล 48 ภาพท 24 ตวอยางผลตภณฑอปกรณชวยฝกเดน 48 ภาพท 25 ตวอยางผลตภณฑอลมเนยม 49 ภาพท 26 ตวอยางผลตภณฑเหลก 51 ภาพท 27 ตวอยางผลตภณฑเหลกกลา 52 ภาพท 28 ตวอยางผลตภณฑไม 53

ฉ

9

สารบญ(ตอ)

หนา ภาพท 29 ตวอยางผลตภณฑพลาสตก 55 ภาพท 30 ตวอยางผลตภณฑสแตนเลส 56 ภาพท 31 ตวอยางผลตภณฑเครองปนจกรยานออกก าลงกายส าหรบผสงอาย 57 ภาพท 32 ตวอยางหนยนตเพอการฟนฟสมรรถภาพผปวยโรคหลอดเลอดสมอง 57 ภาพท 33 ตวอยางเครองชวยพยงตานแรงโนมถวง ชวยกายภาพบ าบดผปวย 58 ภาพท 34 แสดงอปกรณชวยเดนส าหรบเดกพการทางสมองรนสอง 59 ภาพท 35 แสดงเครองชวยหดเดนอตโนมตส าหรบคนปวยหดเดนและคนชรา 59 ภาพท 36 แสดงเครองชวยเครองชวยเดนผสงอายอเนกประสงค 60 ภาพท 37 ทากายภาพบ าบดพนฐาน 66 ภาพท 38 ตวอยางเตยงซสเพนชน 66 ภาพท 39 การกายภาพบ าบดขา 67 ภาพท 40 ตวอยางไมเทาชวยพยง 68 ภาพท 41 ตวอยางราวหดเดน 68 ภาพท 42 แสดงตวอยางวอคเกอรชวยเดน 68 ภาพท 43 แสดงตวอยางการกายภาพบ าบดแขน 69 ภาพท 44 ตวอยางสายสะพายแขน 70 ภาพท 45 ตวอยางเตยงซสเพนชน 75 ภาพท 46 ตวอยาง สายสลง แบบซงเกลโรพ ยาว 2 เมตร 76 ภาพท 47 ตวอยาง สปรงก ตะขอตวเอส 76 ภาพท 48 ตวอยาง ผาพยงแขนขา ผาพยงศรษะ ผาสามหวง 76 ภาพท 49 แสดงการใชงานในทาบรหารขา 77 ภาพท 50 แสดงการใชงานในทาบรหารแขน 77 ภาพท 51 ตวอยางเตยงไม 79 ภาพท 52 ตวอยางเตยงไมไผ 80 ภาพท 53 ตวอยางเตยงโลหะ 80 ภาพท 54 ตวอยางเตยงทางกายแพทย 80 ภาพท 55 ตวอยางขนาดเตยงมาตรฐาน 81

ช

10

สารบญ(ตอ)

หนา ภาพท 56 ผลส าตรวจเตยงคนทวไป 82 ภาพท 57 ผลส าตรวจเตยงทใชในการดแลผปวยตดเตยง 82 ภาพท 58 กลมเปาหมาย 86 ภาพท 59 ต าแหนงผลตภณฑ 87 ภาพท 60 แนวคดท 1 87 ภาพท 61 แนวคดท 1 แบบท1 88 ภาพท 62 แนวคดท 1 แบบท 2 88 ภาพท 63 แนวคดท 1 แบบท 3 89 ภาพท 64 แนวคดท 1 แบบท 4 89 ภาพท 65 แนวคดท 2 90 ภาพท 66 แนวคดท 2 แบบท 1 90 ภาพท 67 แนวคดท 2 แบบท 2 91 ภาพท 68 แนวคดท 2 แบบท 3 91 ภาพท 69 แนวคดท 2 แบบท 4 91 ภาพท 70 แบบจรง 92 ภาพท 71 ดานหนา 93 ภาพท 72 ดานขวา 93 ภาพท 73ดานซาย 93 ภาพท 74 ดานหลง 94 ภาพท 75 ดานบน 94 ภาพท 76 ดานลาง 94 ภาพท 77 ขนาด 95 ภาพท 78 วธการใชงาน 96 ภาพท 79 อปกรณจรง 97 ภาพท 80 การทดสอบใชงานอปกรณจรง 98 ภาพท 81 การทดลองงานใชงานของผเชยวชาญ 99

ซ

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของเรองทศกษา

จากสภาวะการเจบปวยเรอรงเปนปญหาสขภาพทส าคญของหลายประเทศรวมทงประเทศไทยทพบวามอบตการณการเจบปวยเพมสงขนเรอยๆ ทกป ส าหรบประเทศไทยนนจากรายงานของสานกนโยบายและยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ. 2557 ไดระบถงสาเหตการปวยทส าคญของผปวยใน ไดแก โรคความดนโลหตสง เบาหวาน โลหตจางจากไขกระดกฝอและโลหตจางชนดอนๆไตวาย ซงโรคทงหมดจดอยในโรคเรอรง และสาเหตจากอบตเหตจราจรและพบวามแนวโนมเพมขนในทกๆ กลมตงแต ป พ.ศ. 2546 เปนตนมา นอกจากนแลวจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากร–ไทยทก าลงเคลอนเขาส “ภาวะประชากรสงวย” (Population ageing) ซงเปนกลมทมความเสอมของรางกายทเปนไปตามอายจะท าใหพบการเจบปวยเรอรงไดมากขน ทงนพบผสงอายไทยในสดสวนทสงขนจาก ป พ.ศ. 2548 ซงมผสงอาย 6.7 ลานคนคดเปนรอยละ 10.3 จะเพมขนเปน 14.0 ลานคนคดเปนรอยละ 20 ในป พ.ศ. 2568 และจากการส ารวจสขภาวะผสงอายไทยป พ.ศ. 2557 พบวาปญหาสขภาพสวนใหญทพบในผสงอาย คอ โรคความดนโลหตสง เบาหวาน ไตวาย ขอเขาเสอม เปนผพการโรคซมเศราและผปวยตดเตยง

ปญหาการเจบปวยจากการตรวจรางกายของผสงอายไทยลาสดในป 2552 โดยส านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ ปรากฏวามผสงอาย 60 ปขนไปรอยละ 85 หรอจ านวนประมาณ 6 ลานคน ทสามารถดแลตนเองได และมผสงอายทนอนตดเตยง ตดบาน ตองพงพงคนอนชวยดแลกวา 1 ลานคนคดเปนเกอบรอยละ 15 หรอประมาณ 960,000 คน ทชวยเหลอตนเองไดบางสวน สวนอกประมาณ 63,000 คน ไมสามารถชวยเหลอตนเองไดเลยและมอตราการเพมขนในทกป และในการดแลผปวยตดเตยงอาจตองมอปกรณในการดแลหรออปกรณทผปวยใชดแลตวเองและรวมไปถงเครองมออ านวยความสะดวกในดานการดแลตางๆ เชน เตยง หรอรถเขนผปวย ทผปวยใชเปนประจ า ผปวยบางคนอาจตองการอปกรณชวยในการกายภาพบ าบดรางกาย แตอปกรณขางตนในการดแลผปวยในดานตางๆบางอปกรณอาจยงไมมและบางอปกรณอาจจะแพงเกน ไปทผดแลหรอผปวยจะสามารถจดซอจดหาได

2

จากภาวะประชากรสงวยของประเทศไทยท าใหจ านวนของผปวยตดเตยงมแนวโนมเพมขนและผปวยทกคนมอาการเจบปวยและตองเปนผปวยตดเตยงทตางกนการดแลกตางกน ผลตภณฑในปจจบนอาจจะยงมไมคอบคมในบางสวนและบางผลตภณฑอาจจะมราคาแพงเกนไปท าในประชากรของประเทศไทยทประชากรเปนผมรายไดนอยถง 40 เปอรเซนตของประเทศไมสามารถซอได ผวจยจงเลงเหนปญหาในสวนน และน ามาเปนหวขอวจยเพอทจะออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยงทยงมปญหาอยในปจจบน 1.2 จดมงหมายและวตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาปญหาในการดแลผปวยตดเตยงท ไมและปญหาในการใช อปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง

1.2.2 เ พอศกษาอปกรณท ใช ในกายภาพบ าบดปจจบนเ พอการออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง

1.2.3 เ พอท าตนแบบอปกรณกายภาพบ าบดทสามารถแกปญหาการใช อปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง 1.3 ขอบเขตของการศกษา

1.3.1การศกษาปญหาในการดแลผปวยตดเตยงจากหมบานภคดเจรญ อ.เมอง จ. อ านาจเจรญ 1.3.2การศกษาอปกรณภาพบ าบดในการดแลผปวยตดเตยงในปจจบนเพอการออกแบบ

อปกรณดแลผปวยตดเตยง 1.4 วธการด าเนนงาน

1.4.1 เสนอหวขอวจย 1.4.2 การศกษาขอมลในการท าวจย

1.4.3 การวเคราะหขอมลของงานวจย

1.4.4 การออกแบบผลการจากการวเคราะหขอมลจากงานวจย

1.4.5 ท าตนแบบจากการออกแบบงานวจย

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

3

1.5.1 ไดขอมลของปญหาในการดแลผปวยตดเตยงทไมสามารถดแลตวเองไดและขอมลปญหาในการใชอปกรณกายภาพบ าบดในการดแล

1.5.2 ไดขอมลการดแลผปวยตดเตยงและวธการผลต ผลตภณฑอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง

1.5.3 ไดตนแบบผลตภณฑอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง 1.6 ค านยามศพทเฉพาะ

1.6.1 ผปวยในเตยง หมายถง บคคลทมความเจบปวยและตองนอนอยในเตยงหรอบนทนอนตลอดเวลา อาจเปนระยะหนงหรอตลอดไป เชน ผปวยอมพาตทเคลอนไหวไมได ผปวยชราทมความออนเพลยมาก ผปวยเขาเฝอกตว เปนตน

1.6.2 ผลตภณฑดแลผปวยตดเตยง หมายถง อปกรณทใชดแลผปวยตดเตยง เชน เตยงทสามารถปรบระดบหรอปรบระดบไมไดโดยผปวยตดเตยงใชเปนผนอน รถเขนผปวยตดเตยงทผปวยใชในการเคลอนทเดนทางไปไหนมาไหน และอปกรณทใชท ากายภาพบ าบดตางๆเปนตน

1.6.3 อปกรณกายภาพบ าบด คอ เครองมอกายภาพบ าบด ทมทฤษฎทางวทยาศาสตรรอบรบภายใตการดแลของนกกายภาพบ าบด (Physical Therapy) โดยทนกกายภาพบ าบดจะอาศยขอมลตางๆของผปวย เพอสามารถหาวธการท ากายภาพบ าบดทเหมาะสมใหกบผปวยโดยสงเกตจาก ประวตการรกษาและ ขอมลการตรวจสภาพรางกาย

4

บทท 2 เอกสาร/ทบทวนวรรณกรรม/เอกสารทเกยวของ

2.1 ผปวยตดเตยง

ผปวยตดเตยง หมายถง บคคลทมความเจบปวยและตองนอนอยในเตยงหรอบนทนอนตลอดเวลา อาจเปนระยะหนงหรอตลอดไป เชน ผปวยอมพาตทเคลอนไหวไมได ผปวยชราทมความออนเพลยมาก ผปวยเขาเฝอกตว เปนตน ซงปจจบนมผปวยประเภทนจ านวนไมนอยทจ าเปนตองไดรบการดแลอยในบาน เนองจากสถานบรการมไมเพยงพอนนเอง

2.1.1 ประเภทของผปวยตดเตยง ประเภทของผปวยตดเตยง สามารถแบงได 3 ประเภท โดยแบงดวยสาเหตในการ

เจบปวย 2.1.1.1 ผปวยจากการเกดอบตเหต คอ ผปวยทไดรบอบตเหตในสาเหตตางๆและตอง

นอนเตยงเปนเวลานานในหนงวนเนองจากตองรกษาตวหรอพกฟนรางกายอาจจะใชระยะเวลาสนยาวตามอาการเจบปวย เชน การเปนผปวยตดเตยงเนองจากการผาตดตางๆ หรอตองไดรบการรกษาโดยการเขาเผอกจากอาการขาหก เปนตน โดยผปวยประเภทนสามารถแบงไดเปน 3 รปแบบ ตามระยะเวลาการเจบปวยหรอการรกษา

ผปวยระยะสน คอ ผปวยตดเตยงจากการเกดอบตเหตระยะสน เชน อาการขาหก การผาตด

ไสตง การคลอดบตร โดยผปวยในรปแบบนจะใชชวตในการเปนผปวยตดเตยงเพยงระยะเวลาหนงและ

ไมนานมาก และสามารถรกษาจนหายขาดได

ผปวยทตองไดรบการบ าบด คอ ผปวยตดเตยงจากการเกดอบตเหตทตองไดรบการท า

กายภาพบ าบด ทตองใชเวลาอยบนเตยงในระยะเวลาหนงและใชเวลาในการรกษาไมแนนอนโดย

ระยะเวลาการรกษาขนยกบผปวย แตสามารถหายขาดจากอาการเจบปวยได เชน การผาตดเสนเอนท

เขา ทตองใชเวลาในการรกษาโดยการท ากายภาพบ าบด เปนตน

ผปวยถาวร คอ ผปวยตดเตยงจากการเกดอบตเหตจนมาสามารถรกษาใหหายขาดได เชน

ผปวยจากการเกดอบตเหตรถยนตชนกนจนท าใหเกดความผดปกตทางรางกายและสมองและตองเปน

ผปวยตดเตยงไปตลาดชวต บางคนอาจชวยเหลอตวเองไดเลกนอยและในกรณทรายแรงคอไมสามารถ

ดแลตวเองไดเลย หรอ การถกกระทบกระเทอนทางสมองอนเปนเหตใหไมสามารถควบคมรางกายได

(อมพาต) เปนตน

5

2.1.1.2 ผปวยจากความพการ คอ ผปวยทเกดความผดปกตทางรางกายและสมองตงแตเกด เชน ผปวยแขนขารบหวโต ทผปวยไมสามารถดแลตนเองไดหรอดแลตวเองไดเลกนอยจ าเปนตองนอนตดเตยงอยแทบจะตลอดเวลาและตองการคนดแลอยางไกลชดในการท ากจกรรมตางๆ

2.1.1.3 ผปวยจากโรค คอ ผปวยตดเตยงทเกดจากการเจบปวยความโรคตางๆจนตองท าใหตองใชชวตอยบนเตยงเปนสวนมาก บางคนสามารถดแลตวเองไดบางแตบางคนไมสามารถดแลตวเองไดเลย โดยมสาเหตทตางกนมนการรกษาและการดแล เชน โรคชรา โรคกลามเนอออนแรง โรคกระดกพน หรอ โรคอมพาต โดยสวนมากของผปวยประเภทนจะเปนผสงวยและประเทศไทยมแนวโนมทจะมผปวยตดเตยงจากการเจบปวยมากขนในทกๆปและจากการคาดการของ กระทรวงสาธารณะสข ประเทศไทยจะมผปวยประเภทนถง 1 ลานคนในป พ.ศ. 2568

2.1.2 หลกการดแลผปวยตดเตยงเบองตน

เรมจากทนอน คนไขนอนตดเตยง พลกตวเองไมได จะเกดอะไรขน เวลาเรานอนทาไหนนานๆ กจะเกดแผลกดทบ เปนแผลแรกกแคผวลอก เปนนานๆ กถงกลามเนอ ทหนกกวานนถงกระดก พอไมมอะไรมาคลมผว กเกดการตดเชอไดงาย วธแกกงายๆ พลกตวคนไขทก 2 ชวโมง นอนหงาย ตะแคงซาย ตะแคงขวา นอนคว า (ทานตองระวงนะครบคนไขอาจหายใจไมออกได) แตถาญาตไมมเวลาจรงๆ มอกตวชวยคะ คอ "ทนอนลม" สงนจะชวยลดการกดทบได

การกน คนไขนอนตดเตยง ถาเราใหเขานอนกนเกดการส าลกแนนอน หนกกวานน คอส าลกแลวเศษอาหารเขาหลอดลมมาก กอาจเกดปอดอกเสบตดเชอ แตถาชนใหญ คนไขมโอกาสหลอดลมถกอด ขาดอากาศหายใจไดเลยนะคะ วธแกกอนกนจบคนไขนงตวตรง 90 องศา หรออยางนอย ตรงทสด เทาทจะท าได หลงจากกนเสรจ กใหนงอยแบบนน ประมาณ 1-2 ชวโมง รอใหอาหารไดยอยกอน ไมงนถากนเสรจแลวนอนเลย อาหารในกระเพาะยงยอยไมด กมโอกาสส าลกไดอยด

คนไขเจาะคอ วธแก หมนลางทอบอยๆ ทก 1-2 วน ปกต ทอจะมทอในกบทอนอก ตองใสไวทงค ถาจะใหดควรมทอในส ารองไวนะคะ ทอในกเอาออกมาลาง แลวกตมฆาเชอดวยน าตมสก

การขบถาย การใสสายสวนปสสาวะ สงแปลกปลอม เขาไปในรางกาย กมโอกาสตดเชองายขน วธดแลงายๆ คอ ควรเปลยนสายปสสาวะ ตามวนทหมอนด หรอทก 2-4 สปดาห หรอถาสงเกตเหนปสสาวะ สขนขน หรอผปวยไมมปสสาวะออกมาในถง ควรรบไปเปลยนสายสวนท รพ.ใกลบานทน กรณคนไขใสแพมเพรส คอ ญาตปลอยใหคนไขนอนจมกองอจจาระปสสาวะ จนท าใหเกดการตดเชอตามมามากมาย วธแกงายๆ กแคคอยสงเกต หรอเปลยนแพมเพรส ทก 2 ชวโมง โดยเฉพาะอยางยงในกลมคนไขทบอกไมไดวาจะอจจาระ หรอปสสาวะแลว

6

2.1.3 ภาวะแทรกซอนจากการนอนตดเตยงเปนเวลานาน 2.1.3.1 ระบบกระดกและกลามเนอ

1 ความแขงแรงของกลามเนอลดลง ลดลงวนละ 1-3% ตอวน 2 มปญหาขอตด ซงเกดไดทกขอ เนองจากอยในทาเดมนานๆ และไมไดขยบตว เชน

ขอไหลตด ไมสามารถยกขนแนบหได ขอศอกตดในทางอ ท าใหไมสามารถเหยยดขอศอกไดทกขอ ขอมอตดในทากระดกลง นวมอก าแนน ไมสามารถกางออกได ขอสะโพกและขอเขาตดในทางอ ขอเทาตดในทาจกลง

ซงการตดของขอตาง ๆ กอใหเกดปญหาตามมาภายหลงได เชน การตดของขอไหลท าใหไมสามารถเออมมอหยบของได การตดของขอศอกท าใหมปญหาการใสเสอผา การตดของขอนวมอท าใหหยบจบไมสะดวก การตดของขอสะโพก ขอเขาและขอเทา ท าใหเปนอปสรรคตอการเดนในอนาคต เนองจากขาสนยาวไมเทากน และการเดนมการสนเปลองพลงงานมากกวาคนปกต

3 มอและเทาบวม เนองจากมอและเทาไมไดขยบ และอยต ากวาระดบหวใจ 4 เกดแผลกดทบตามจดตาง ๆ ของรางกาย โดยเฉพาะจดทเปนสวนนนของกระดก เชน

บรเวณของปมบรเวณศรษะดานหลง สะบก กนกบ กระดกสะโพกระดกตาตมดานนอก เปนตน สาเหตทมกเกดตรงบรเวณปมกระดกเพราะขาดเลอดมาเลยงตรงผวหนงและเนอเยอตรงบรเวณนน จากการนอนทบเปนเวลานาน ๆ

5 เกดภาวะกระดกบาง โดยเฉพาะขอทรบน าหนก เชน ขอสะโพกและขอเขา 2.1.3.2 ระบบหวใจและหลอดเลอด พบวาในผปวยทนอนนาน อตราการเตนของหวใจขณะพกจะเตนเรวกวาคนปกต และ

หวใจสบฉดเลอดตอครงไดนอยกวาคนปกต รวมกบมภาวะหนามด เปนลมไดงาย เมอลกนงในทนท 2.1.3.3 ระบบหายใจ พบวาทานอน การหายใจตอครงจะไดอากาศนอยกวาทานง เพราะมล าไสมาดนกระ

บงลม ท าใหกระบงลมท างานไดนอยกวาปกต ผปวยไอไมมประสทธภาพเตมท และการนอนอยนง ๆ ท าใหมการตกคางของเสมหะในแขนงของหลอดลม ซงภาวะดงกลาวท าใหเกดภาวะปอดบวมตดเชอ และปอดแฟบไดงาย

2.1.3.4 ระบบประสาทสมผสและอารมณมการศกษาพบวา การมองเหนจะลดลง มภาวะหตงมากขน และมอารมณแปรปรวนงาย เชน วตกกงวลหรอซมเศรา เปนตน

7

2.1.3.5 วธปองกนภาวะแทรกซอนจากขางตนจะเหนวาการปองกนภาวะแทรกซอนจะไดผลดกวามาแกปญหาเมอเกดภาวะแทรกซอนขนแลว ซงการปองกนภาวะแทรกซอนดงกลาวจ าเปนตองใชความรวมมอในการท างานและประสานงานของฝายตาง ๆ ไดแก แพทยเจาของไข แพทยเวชศาสตรฟนฟ พยาบาล ผชวยพยาบาล นกกายภาพบ าบด และนกกจกรรมบ าบด เปนตน โดยในทนจะกลาวถงวธการดแลโดยรวม ดงน

1 การจดทาของสวนตาง ๆ ของรางกาย โดยใหขอไหล ขอศอก ขอมอ นวมอ ล าตว ขอสะโพก ขอเขาและขอเทา ใหอยในทาทเหมาะสม การพลกตะแคงตว เพอปองกนแผลกดทบและขอตด ถาผปวยรตว และสามารถพลกตะแคงตวได ใหพยายามตะแคงตวบอย ๆ ทก 30 นาท ยกเวนชวงทนอนหลบในกรณทไมรสกตว ควรพลกตะแคงตวทก 2 ชวโมง โดยเปลยนทาสลบกนไป ตงแตตะแคงซาย นอนหงาย ตะแคงขวา นอนคว า (ถาท าได) โดยญาต พยาบาล และนกกายภาพบ าบด

2 การจดใหผปวยอยในทานงบอย ๆ โดยการไขหวเตยง โดยเรมใหหวเตยงสงครงละ 15-30 องศา ถาผปวยสามารถบอกและสอสารได ถาไมมอาการมนศรษะใหปรบขนไดอก จนสามารถนงไดตรง 90 องศา แตถามอาการมนศรษะใหปรบลงจนไมมนศรษะ แลวรอ 15-20 นาท จงคอย ๆ ปรบขนใหม

3 การบรหารขอตาง ๆ ถาผปวยสามารถท าไดเอง ใหหมนยกขอไหลใหแนบตดห งอและเหยยดขอศอกจนสดมม กระดกขอมอขนลง ก ามอและแบมอจนสด งอและเหยยดขอสะโพกจนสด กางและหบขอสะโพกจนสด งอและเหยยดขอเขาจนสด กระดกขอเทาขนลงจนสด งอและเหยยดนวเทาจนสด แตถาผปวยไมสามารถท าไดใหพยายามใหท ามากทสด ทเหลอใหญาต พยาบาล หรอนกกายภาพบ าบดชวยท าตอ โดยท าขอละ 3-5 ครง วนละ 2 ครง ในชวงเชาและเยน

4 ฝกหายใจแบบใชกระบงลม และฝกหายใจเขาเตมท 5 ในรายทสามารถนงได ใหพยายามนงขางเตยงบอย ๆ โดยมญาตคอยดแล 6 ในรายทอาการดขนและไมมสายทางการแพทย และปลอดสามารถลงมาฝกท า

กายภาพบ าบดทชนลางตกกระดกและขอได จะไดประโยชนมาก เพราะมความพรอมของเครองมอมากกวาบนหอผปวย

2.1.3.6 อกหนงปญหาในการนอนตดเตยงเปนเวลานานสาเหตของการเกดแผลกดทบ คอ การทผปวยนอนนานๆบรเวณทเปนปมกระดกตางๆบรเวณเหลานกจะขาดเลอดมาเลยงตรงนนผวหนงกลายจะตายจนเปนแผลไปเรอยๆ

8

ภาพท 1 แสดงการเกดแผรลกดทบ ทมา : http://premiummedicalshop.com, 11 ก.พ. 2561

1 การปองกนและหลกเลยงการเกดแผลกดทบ หมนตรวจเชคทกวนในบรเวณทอาจเกดแผลกดทบได วาตรงบรเวณนนๆ มอาการแดงๆรยง

ถามถอวามโอกาสเสยงแลวทเปนแผลกดทบ หมนตรวจสอบการขบถายอยเปนระยะ เชดท าความสะอาดใหแหง ทาดลชนหรอวาสลน เพอความชมชน ตองนอนในทาทางทเหมาะสม และเปลยนทาพลกตว ทกๆ2ชวโมง ในการเคลอยายผปวยใหยกตวของผปวยแทนการลากถ เพอลดการเสยดสของผวหนงกบพนเตยงดแลเรองอาหารกน เลอกอาหารเพอสขภาพ และยอยงาย เพอลดภาวการณอดของทอง 2.2 โรคกลามเนอออนแรง มอย 2 โรคคอ โรคกลามเนอออนแรง MG โรคกลามเนอออนแรง ALS

2.2.1 โรคกลามเนอออนแรง ALS โรคกลามเนอออนแรง ALS ค าวา ALS ยอมาจาก Amyotrophic Lateral Sclerosis

โรค ALS ไมใชโรคของกลามเนอโดยตรง แตเปนโรคทเกดจากความผดปกตของเซลลประสาทน าค าสง แลวสงผลท าใหกลามเนอออนแรงเนองจากขาดเซลลประสาทน าค าสงมาควบคม ซงเซลลเหลานมอยในไขสนหลงและสมอง โดยทเซลลประสาทน าค าสงเหลานคอยๆเกดการเสอมและตายไปในทสด และเนองจาก ALS เปนโรคทเกดจากความผดปกตของเซลลประสาทน าค าสง จงมชอเรยกอกอยางหนงวา “โรคของเซลลประสาทน าค าสง (motor neuron disease; MND) หรอ โรคเซลลประสาทน าค าสงเสอม” ในประเทศสหรฐอเมรกาจะรจกโรคนในนามของโรค ล-เก-รก (Lou Gehrig Disease) ซงตงชอโรคตามชอนกเบสบอลทมชอเสยงทเปนโรคนในป 1930

9

2.2.1.1 สาเหตของโรค ALS ในปจจบนยงไมทราบแนชดวาเหตใดเซลลประสาทน าค าสงจงเกดการเสอม

โดยสมมตฐานเชอวา ALS เกดจากหลายเหตปจจยกอใหเกดโรครวมกน ไดแก การมปจจยบางอยางทางพนธกรรมซงยงไมทราบแนชดทท าใหมเซลลประสาทน าค าสงมโอกาสเสอมไดงายกวาบคคลอน มปจจยทางสงแวดลอมทมการปนเปอนของสารพษ เชน ยาฆาแมลง สาร โลหะหนก รงสหรอการตดเชอไวรสบางชนดมาชวยกระตนสงเสรมใหเซลลประสาทน าค าสงเกดการท างานผดปกต รวมกบอายทสงขนตามกาลเวลาท าใหเกดการเสอมสลายของเซลล อนเนองมาจากแบตเตอรทคอยสรางพลงงานใหกบเซลลทเรยกวา ไมโตคอนเดรย (mitochondria) มความผดปกต แตสมมตฐานเหลานยงไมไดรบการพสจนแนชด

2.2.1.2 คนทมโอกาสเกดโรค ALS ขอมลในประเทศสหราชอาณาจกรพบประชากรทกๆ100,000 คนเปนโรค

ALS ประมาณ 2 คนตอป อายเฉลยทเกดขนของโรคอยระหวาง 60-65 ป ดงนนโอกาสทจะพบโรค ALS ในคนอายมากจงมมากกวาในคนอายนอย โดยทวไปแลวมกพบโรค ALS ไดบอยประมาณ 1.5 เทาของเพศหญง และประมาณรอยละ 90 ของผปวย ALS จะไมไดเกดจากสาเหตทแนชดทางพนธกรรม ดงนน ผทไมมประวตครอบครวทชดเจน จงมโอกาสเสยงนอยมากทจะเกดโรคในรนลกรนหลาน นอกจากนยงไมมหลกฐานพสจนไดชดเจนวานกกฬามโอกาสเสยงตอการ เกดโรคนไดมากกวาอาชพอนๆ

2.2.1.3 อาการและการด าเนนของโรค ALS เรมตนผปวยจะมอาการกลามเนอออนแรงของมอ แขนขาหรอ เทาขางใด

ขางหนงกอน เชน ยกแขนไมขนเหนอศรษะ ก ามอถอของไมได ขอมอหรอขอเทาตก เดนแลวหกลมบอยหรอสะดดบอย ขนบนไดล าบาก นงยองๆลกขนล าบาก เปนตน อาการกลามเนอออนแรงออนแรงจะคอยๆเปนมากขนจนลามไปทง 2 ขาง ผปวยบางรายอาจมอาการกลามเนอออนแรงของแขนหรอขาทง 2 ขางตงแตตน นอกจากอาการกลามเนอออนแรงแลวยงพบวามกลามเนอลบรวมกบกลามเนอเตนทเรยกวา fasciculation รวมดวย

ผปวยบางรายอาจมาพบแพทยครงแรกดวยมอลบหรอขาลบ พดไมชด พดเหมอนลนแขง หรอลนลบ เวลากลนน าหรออาหารแลวจะส าลก ผปวยบางรายมาพบแพทยครงแรกดวยกลามเนอกระบงลมออนแรง ท าใหเหนอยงายโดยเฉพาะเวลานอนราบหรอมอาการตองตนกลางดกเพราะมอาการเหนอยหายใจไมอม เนองจากอาการของโรค ALS คลายกบโรคอน ท าใหผปวย ALS ในชวงตนไดรบการวนจฉยวาเปนโรคอน เชน มผปวยบางรายทมาดวยมอลบอาจไดรบการวนจฉยผดวาเปนพงผดรดเสนประสาททขอมอ (carpal tunnel syndrome) และไดรบการผาตดแลวอาการไมดขน

10

ผปวยบางรายทมาดวยแขนหรอขาออนแรงอาจไดรบการวนจฉยวาเปนหมอนรองกระดกทบเสนประสาททคอหรอทหลง และไดรบการผาตดไปแลวพบวาอาการไมดขน แลวไดรบการวนจฉยวาเปน ALS ในภายหลง โดยทวไปเมออาการของโรค ALS เปนมากขนผปวยจะมอาการกลามเนอของแขนขาออนแรงและลบทแยลงรวมกบกลามเนอทใชในการพด การกลนออนแรง จนตองใชทอใหอาหารทางสายยางผานทางจมกหรอทางหนาทอง และกลามเนอหายใจออนแรงออนแรงจนกระทงตองใชเครองชวยหายใจ ในปจจบนยงไมมวธรกษาโรค ALS ใหหายขาดได รอยละ 50 ของผปวย ALS โดยเฉลยจะเสยชวตหลงจากมอาการในระยะเวลาประมาณ 2.5 ป สาเหตของการเสยชวตมกเกดจากระบบหายใจลมเหลวและการตดเชอในปอดอนเนองมาจากการส าลก

2.2.1.4 การวนจฉยโรค ALS เนองจากโรค ALS เปนโรคทรกษาไมหาย การวนจฉยโรค ALS จงม

ความส าคญและจะตองกระท าโดยแพทยอายรกรรมสาขาประสาทวทยา ( neurologist) ทมประสบการณโดยอาศยการซกประวต การตรวจรางกายและการสบคนทางหองปฎบตการเพมเตม เพอใหการวนจฉยแยกโรคทางระบบประสาทอนๆททอาจมอาการคลาย ALS ออกไป ซงบางโรครกษาใหหายได บางโรคมพยากรณโรคดกวา ALS เชน โรคหมอนรองกระดกเสอมหรอเคลอน มากด รากประสาทหรอไขสนหลงทคอหรอกดรากประสาททหลง , โรคเสนประสาทอกเสบชนด MMN (multifocal motor neuropathy), โรคปลอกเสนประสาทลอกจากการอกเสบเรอรงชนด CIDP, โรคเคนเนด (Kennedy’s disease) โรคกลามเนออกเสบจากภมคมกนตอตานตวเอง (autoimmune myositis) เปนตน การตรวจทางหองปฏบตการทส าคญในการชวยสนบสนนการวนจฉยโรค ALS คอก า รต ร ว จ เ ส นป ร ะส าท แล ะกล า ม เ น อ ด ว ย คล น ไ ฟ ฟ า ( nerve conduction study and electromyography) หรอเรยกสนๆวาการตรวจ EMG ซงการตรวจและการแปลผล EMG จะตองกระท าการตรวจโดยแพทยอายรกรรมสาขาประสาทวทยาทมความเชยวชาญเทานน การตรวจคลนแมเหลกไฟฟาของสมองและไขสนหลงเปนการตรวจเพอแยกโรคอนๆทมอาการคลาย ALS ออกไป

2.2.1.5 เมอไดรบการวนจฉยวาเปน ALS ถงแมวาโรค ALS จะยงไมมทางรกษาใหหายขาดไดในปจจบน แตการดแล

รกษาผปวยแบบประคบประคองและการใหก าลงใจทดจากผดแลและครอบครวทด จะชวยใหผปวยไมทอแทมคณภาพชวตทดไดจนถงวาระสดทาย ซงในอนาคตอาจจะมววฒนาการรกษาโรคใหดขนไดเหมอนกบโรคทางระบบประสาทชนดอนๆ

ปจจบนมยาทไดรบการยอมรบในวงการแพทยผรกษา ALS ทวโลกวาชวยชะลอการด าเนนของโรคไดเพยงตวเดยวคอ ยา Riluzole (Rilutek®) โดยยามฤทธในการยบยงสาร glutamate ซงเปนสารสอประสาทชนดหนงซงถามมากเกนไปจะท าใหเกดการตายของเซล อยางไรกตามยาตวนมราคาแพงมาก ไมสามารถเบกจายในระบบประกนสขภาพถวนหนาได และไมมในทกโรงพยาบาลแมแต

11

ทหองยาของโรงพยาบาลรามาธบดเองกไมไดน ายาตวนเขามาไวในโรงพยาบาล ในอนาคตถ าองคการเภสชกรรมบรษทผลตยาในประเทสามารถผลตยานเองไดในราคาทถกลง กจะท าใหผปวยเขาถงยาไดมากขน ปจจบนยงไมมหลกฐานทางการวจยทแสดงถงประโยชน ในการรกษาโรค ALS ดวยยากลมอนๆรวมทงการใช stem cell

นอกเหนอจากการใชยาแลวการรกษาแบบประคบประคองมความส าคญมากเพอผลดตอสขภาพในภาพรวม เชน การออกก าลงกายอยางสม าเสมอ การท ากจกรรมและการท ากายภาพบ าบดกลามเนอสวนทออนแรงเพอปองกนการลบทเกดจากภาวะทกลามเนอไมไดใชงานนานๆและปองการการตดของขอ การรบประทานอาหารใหเพยงพอ ในกรณทมอาการส าลกท าใหไดรบอาหารไมเพยงพอ การใหอาหารทางสายยางทางหนาทองทเรยกวาสาย PEG หรอการใหอาหารทางสายผานจมก (NG tube) กจะชวยใหผปวยไดรบสารอาหารไดเพยงพอและปองกนการส าลกอาหาร การพกผอนใหเพยงพอเปนสงส าคญ ถาผปวยมปญหานอนราบไมไดหรอเหนอยเนองจากกลามเนอกระบงลมออนแรง การใช เคร องช วยหายใจชนด ไม ใสท อช วยหายใจ ( non-invasive positive pressure ventilation; NIPPV) ทบาน กจะท าใหผปวยนอนไดไมเหนอย มคณภาพชวตทดขนไดในระดบหนง

2.2.2 โรคกลามเนอออนแรงเอมจ โรคกลามเนอออนแรงเอมจ (Myasthenia Gravis: MG) คอโรคทมสาเหตมาจาก

ระบบภมคมกนของรางกายท างานผดปกต ผปวยจะมอาการหนงตาตก ยมไดนอยลง หายใจล าบาก มปญหาการพด การเคยว การกลน รวมไปถงการเคลอนไหวของรางกาย โรคกลามเนอออนแรงเกดขนไดในผปวยทกเพศทกวย ปจจบน การรกษาท าไดเพยงเพอบรรเทาอาการ ผปวยจ าเปนตองไดรบการดแลทเหมาะสมและเอาใจใสจากคนรอบขางอยางสม าเสมอ

2.2.2.1 อาการของโรคกลามเนอออนแรง โดยปกตแลวมกไมพบอาการเจบหรอปวด แตผปวยอาจรสกเจบหรอปวด

หลงมประจ าเดอนหรอหลงออกก าลงกาย อาการทสงเกตไดตามบรเวณสวนตาง ๆ ของรางกาย เชน ตา ใบหนา ล าคอ แขนและขา โดยอาการตาง ๆ ทเกดขนมกมรายละเอยดดงน

กลามเนอรอบดวงตา หนงตาตกขางใดขางหนงหรอทง 2 ขาง เปนอาการแรกทสงเกตได รวมถงพบปญหาดานการมองเหน เชน มองไมชด หรอเหนภาพซอน เปนตน อาการจะดขนเมอหลบตาขางใดขางหนงลง

ใบหนา หากกลามเนอทเกยวของกบการแสดงออกบนใบหนาไดรบผลกระทบ จะท าใหการแสดงออกทางสหนาถกจ ากด เชน ยมไดนอยลง หรอกลายเปนยมแยกเขยวเนองจากไมสามารถควบคมกลามเนอบนใบหนาได

การหายใจ ผปวยกลามเนอออนแรงจ านวนหนงมอาการหายใจล าบาก โดยเฉพาะเมอนอนราบอยบนเตยงหรอหลงออกก าลงกาย

12

การพด การเคยวและการกลน เกดจากกลามเนอรอบปาก เพดานออน หรอลนออนแรง สงผลใหเกดอาการผดปกตบางอยาง เชน พดเสยงเบาแหบ พดเสยงขนจมก เคยวไมได กลนล าบาก ไอ ส าลกอาหาร บางกรณอาจเปนสาเหตไปสการตดเชอทปอด

ล าคอ แขนและขา อาจเกดขนรวมกบอาการออนแรงของกลามเนอสวนอน ๆ มกเกดขนทแขนมากกวาทขา สงผลตอการเคลอนไหวของรางกาย เชน เดนเตาะแตะ เดนตวตรงไดยาก กลามเนอบรเวณคอออนแรง ท าใหตงศรษะหรอชนคอล าบาก เกดปญหาในการแปรงฟน การยกของ รวมไปถงการปนบนได

หากพบวามปญหาดานการมอง การหายใจ การพด การเคยว การกลน รวมไปถงการเคลอนไหวรางกายทเปนไปโดยล าบาก เชน การใชมอและแขน การทรงตว การเดน เปนตน ควรรบไปพบแพทย

2.2.2.2 สาเหตของโรคกลามเนอออนแรง โรคกลามเนอออนแรงมกเกดขนจากปญหาการแพภมตวเองโดยรายละเอยด

สาเหตของอาการกลามเนอออนแรง ดงน สารภมตานทานหรอแอนตบอด (Antibodies) และการสงสญญาณประสาท ปกตระบบ

ภมคมกนของรางกายจะผลตแอนตบอดออกมาเพอท าลายเชอโรคหรอสงแปลกปลอมทเขามาในรางกาย แตในผปวยกลามเนอออนแรง แอนตบอดจะไปท าลายหรอขดขวางการท างานของสารสอประสาทแอซตลโคลน (Acetylcholine) โดยถกสงไปทตวรบ (Receptor) ซงอยทปลายระบบประสาทบนกลามเนอแตละมด ท าใหกลามเนอไมสามารถหดตวได

ตอมไทมส (Thymus Gland) เปนตอมทอยบรเวณกระดกอก มสวนในการท างานของระบบภมคมกนของรางกายทผลตสารภมตานทานหรอแอนตบอดไปขดขวางการท างานของสารสอประสาทแอซตลโคลน เดกจะมตอมไทมสขนาดใหญและจะคอย ๆ เลกลงเมอโตเปนผใหญ แตผปวยกลามเนอออนแรงจะมขนาดของตอมไทมสทใหญผดปกต หรอผปวยบางรายมภาวะกลามเนอออนแรงทมสาเหตมาจากเนองอกของตอมไทมส ซงพบประมาณรอยละ 10 ในผปวยสงอาย

2.2.2.3 การวนจฉยโรคกลามเนอออนแรง การวนจฉยโรคกลามเนอออนแรง แพทยจะเรมวนจฉยเบองตนจากประวต

และอาการของผปวยวาอาการทพบอยในกลมของผปวยกลามเนอออนแรงหรอไม ขยบลกตาและเปลอกตาไดตามปกตหรอผดปกตอยางไร แพทยอาจสงตวผปวยไปใหนกประสาทวทยาหรอจกษแพทยวนจฉยเพมเตม และอาจมการทดสอบดวยวธดงตอไปนรวมดวย

การตรวจระบบประสาท ดวยการทดสอบการตอบสนอง ก าลงความแขงแรงของกลามเนอ ความรสกจากการสมผส การทรงตว หรอการมองเหน เปนตน

13

การตรวจเลอด แพทยจะตรวจนบจ านวนของแอนตบอด ผทมความเสยงตอการเปนโรคกลามเนอออนแรงนนจะมจ านวนของแอนตบอดทไปยบยงการท างานของกลามเนอมากผดปกต สวนมากจะตรวจพบแอนตบอดชนด Anti-MuSK

การตรวจการชกน าประสาท (Nerve Conduction Test) ท าได 2 วธ คอ Repetitive Nerve Stimulation Test เปนการทดสอบดวยการกระตนเสนประสาทซ า ๆ เพอดการท างานของมดกลามเนอ โดยการตดขวไฟฟาทผวหนงบรเวณทพบอาการออนแรง และสงกระแสไฟฟาปรมาณเลกนอยเขาไปเพอตรวจสอบความสามารถของเสนประสาทในการสงสญญาณไปทมดกลามเนอ และการตรวจดวยไฟฟา (Electromyography) เปนการวดกระแสไฟฟาจากสมองทสงไปยงกลามเนอเพอดการท างานของเสนใยกลามเนอเพยงเสนเดยว (Single-fiber Electromyography หรอ EMG)

Edrophonium Test หรอ Tensilon Test โดยการฉด Edrophonium Chloride ปกตกลามเนอหดตวท างานจากการทสารสอประสาทแอซตลโคลน (Acetylcholine) ไปจบตวรบทกลามเนอ จากนนจะมกระบวนการทท าใหแอซตลโคลนปลอยจากตวรบทกลามเนอ ท าใหกลามเนอคลายตว การฉด Edrophonium จะไปยบยงขนตอนการปลอยตวจากตวรบ ท าใหแอซตลโคลนเกาะตวกบตวรบนานขนจงท าใหกลามเนอยงคงท างานหดตวไดนานขน ไมเกดอาการออนแรง แตอาจท าใหเกดผลขางเคยงได เชน ปญหาการเตนของหวใจและการหายใจ แพทยจะวนจฉยดวยวธนกตอเมอพบความผดปกตจากการตรวจเลอดและการตรวจดวยไฟฟา ท าโดยแพทยประสาทวทยาทมความเชยวชาญและมอปกรณครบครน จงเปนผลใหแพทยไมนยมวนจฉยดวยวธน

การตรวจเอกซเรยคอมพวเตอร (Computerized Tomography) หรอ การตรวจดวยคลนแมเหลกไฟฟา (Magnetic Resonance Imaging) เพอหาเนองอกหรอความผดปกตทบรเวณตอมไทมส

การทดสอบการท างานของปอด (Pulmonary Function Tests) เพอประเมนสภาพการท างานของปอดและการหายใจ

Ice Pack Test เปนการทดสอบเสรม โดยแพทยจะน าถงน าแขงมาวางในจดทมอาการตาตกเปนเวลา 2 นาท และวเคราะหการฟนตวจากหนงตาตกเพอวนจฉยโรคตอไป

2.2.2.4 การรกษาโรคกลามเนอออนแรง ในปจจบน การรกษาโรคกลามเนอออนแรงมหลายวธ แตสวนใหญรกษาตาม

อาการและเนนเสรมสรางระบบภมคมกนของรางกายใหแขงแรง ทงนแพทยจะเลอกวธการรกษาทเหมาะสมกบเงอนไขของผปวยกลามเนอออนแรงแตละราย เชน อาย ความรนแรงของอาการ ต าแหนงทเกดอาการกลามเนอออนแรง เปนตน โดยมวธการรกษาดงน

14

การรบประทานยา ยาในกลม Cholinesterase Inhibitors เชน ไพรโดสตกมน (Pyridostigmine) เหมาะแก

ผปวยกลามเนอออนแรงระดบเบาหรอผทเพงเรมมอาการ โดยยาจะชวยเพมการท างานระหวางเสนประสาทและกลามเนอ ท าใหกลามเนอมการหดตวและแขงแรงขน การใชยานอาจมผลขางเคยงตอระบบทางเดนอาหาร ทองเสย คลนไส เหงอออกและน าลายไหลมาก เปนตน

ยาในกลมคอรตโคสเตยรอยด (Corticosteroids) เชน เพรดนโซน (Prednisone) เปนยาชนดเมดทใชในปรมาณต า เพอยบยงการผลตแอนตบอด การใชยานอาจมผลขางเคยงได เชน กระดกบางลง น าหนกตวเพมขน เสยงตอการตดเชออน ๆ รวมไปถงโรคเบาหวาน

ยากดภมคมกน (Immunosuppressants) เชน อะซาไธโอพรน, ไมโคฟโนเลต โมฟทล, ไซโคลสปอรน, เมทโธเทรกเต หรอทาโครลมส การใชยานอาจมผลขางเคยงตอระบบทางเดนอาหาร ทองเสย คลนไส อาเจยน เสยงตอการตดเชออน ๆ รวมไปถงตบและไตอกเสบ การใชยานจ าเปนตองใชตอเนองเปนเวลานานจงจะเหนผล ควรตรวจเลอดอยางสม าเสมอรวมดวย เพอตรวจสอบระบบภมคมกนและผลขางเคยงอน ๆ

การเปลยนถายพลาสมา (Plasmapheresis) โดยเปนการก าจดแอนตบอดทจะไปขดขวางการท างานของกลามเนอออกจากรางกาย โดยวธการรกษานจะใหผลอยเพยงไมกสปดาห และอาจเกดผลขางเคยงได เชน ความดนเลอดลดลง มเลอดไหล จงหวะการเตนของหวใจผดปกต ปวดกลามเนอ เปนตน การรกษาดวยวธนเหมาะส าหรบผปวยทมอาการรนแรง

การบ าบดดวยอมมโนโกลบลน (Intravenous Immunoglobulin) หรอ IVIg จะชวยเพมจ านวนแอนตบอดทมความเปนปกต ซงจะชวยปรบการท างานของระบบภมคมกนของรางกาย การรกษาดวยวธนเสยงนอยกวาการเปลยนถายพลาสมา เหนผล 3-6 สปดาห แตสงผลขางเคยงในระดบทไมรนแรงนก เชน หนาวสน วงเวยน ปวดศรษะ และบวมน า การรกษาดวยวธนเหมาะส าหรบผปวยทมอาการรนแรง

การฉดยา Rituximab เขาเสนเลอด จะใชกบผปวยในบางกรณ มผลในการก าจดเซลลเมดเลอดขาว และเสรมระบบภมคมกนของรางกาย

การผาตดตอมไทมส พบวาในผปวยกลามเนอออนแรงจ านวน 15% มเนองอกเกดขนทบรเวณตอมไทมส ซงเปนตอมทมหนาทเกยวของกบระบบภมคมกนของรางกาย แพทยจะผาตดตอมไทมสเพอลดความเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนในอนาคต เชน เนองอกทตอมไทมสทอาจกระจายสหนาอก เปนตน

2.2.2.5 แนวทางปฎบตส าหรบผปวยกลามเนอออนแรงและคนใกลชด - พกผอนใหมาก เพอลดการเกดอาการกลามเนอออนแรง

15

- หลกเลยงความรอนและความเครยด เพราะอาจท าใหอาการกลามเนอออนแรงแยลงได

- ตดตงราวจบส าหรบผปวย เชน ในหองน า รวมถงเกบกวาดบานเพอปองกนผปวยสะดด

- เลอกใชเครองใชไฟฟาแทนการออกแรงเอง เพอปองกนอาการเหนอยในผปวย เชน แปรงสฟนไฟฟา

- รบประทานอาหารทออนนมและไมตองเคยวมาก แบงมออาหารเปนหลาย ๆ มอ และเพลดเพลนกบการรบประทานและการเคยวในชวงทกลามเนอมความแขงแรง

- ปรกษาแพทยเกยวกบการใชผาปดตาในผปวยทเหนภาพซอน เพมประสทธภาพในกระท ากจกรรมตาง ๆ เชน เขยนหรออานหนงสอ ดโทรทศน และเพอลดการเกดภาพซอน

2.2.2.6 ภาวะแทรกซอนของโรคกลามเนอออนแรง โรคกลามเนอออนแรง รกษาใหอาการดขนได แตถาไมไดเขารบการรกษาท

ทนทวงท อาจมแนวโนมท าใหเกดภาวะแทรกซอนตามมาได เชน - ภาวะหายใจลมเหลว (Myasthenic Crisis) เกดขนเมอกลามเนอทม

หนาทควบคมการหายใจอยในภาวะออนแอ แท าใหผปวยไมสามารถหายใจไดดวยตนเอง

- เนองอกทตอมไทมส มโอกาสเกดขนไดประมาณ 15% ในผปวยกลามเนอออนแรง ซงตอมไทมสนเปนตอมทมความเกยวของกบระบบภมคมกนของรางกาย

- ภาวะพร อง ไทรอยด (Hypothyroid) หร อภาวะ ไทรอยด เ ป นพษ (Hyperthyroid) ตอมไทรอยดเปนตอมทอยบรเวณดานหนาของล าคอ มหนาทหลงฮอรโมนทควบคมการเผาผลาญ หากเกดการแทรกซอนของภาวะพรองไทรอยด ผปวยจะมอาการขหนาว น าหนกขน สวนในผปวยทมการแทรกซอนของภาวะไทรอยดเปนพษ จะมอาการขรอน น าหนกลดลง

- มความเสยงตอการเปนโรคแพภมตวเองอน ๆ เชน โรคขออกเสบรมาตอยด โรดเอสแอลอ (Systemic Lupus Erythematosus) หรอทรจกในชอโรคพมพวง

16

2.2.2.7 การปองกนโรคกลามเนอออนแรง ในปจจบน โรคกลามเนอออนแรงยงไมสามารถปองกนได แตหลกเลยง

โอกาสเสยงทจะเกดโรคกลามเนอออนแรงไดดวยวธการดงตอไปน - ปองกนการตดเชอตาง ๆ ดวยการมสขอนามยทด และหลกเลยงการคลก

คลกบผปวย - หากเกดการตดเชอหรอปวย ควรรบรกษาดวยวธทถกตองทนท - หลกเลยงการออกก าลงทหนกเกนไป - ไมควรท าใหตวเองรสกรอนหรอหนาวมากจนเกนไป - ควบคมความเครยด

2.2.3 ระดบของการออนแรงของกลามเนอ โดยทวไปเมอกลาวถงกลามเนอ โดยเฉพาะเมอเปนเรองของกลามเนอออนแรง จะ

หมาย ถงกลามเนอลายเสมอ กลามเนอลาย เปนเนอเยอออน ทมคณสมบต ยด หด และรองรบการออกแรงตางๆ เปน

กลามเนอทอย ในการควบคมของระบบประสาทสวนกลาง เชน กลามเนอของ แขน ขา ล า ตว ล าคอ หลง เปนตน มหนาทเพอการเคลอนไหวของอวยวะตางๆ (เชน การเดน วง หยบจบของ เคยวอาหาร ดมน า การแสดงสหนา เปนตน) การทรงตว และการรบน าหนก

ก าลงกลามเนอ หมายถงก าลงกลามเนอลาย คอ ประสทธภาพในการท างานของกลาม เนอลาย ซงมหลายระดบ รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา อายแพทยประสาทวทยาไดแนะน าวธประเมนก าลงกลามเนอและแบงระดบก าลงกลามเนองายๆ เปน 6 ระดบ ดงน (โดยแพทยจะใหผปวยยกแขน ยกขา ก ามอ งอแขน งดขอ หลกการคอ ผปวยออกแรงและแพทยจะออกแรงตาน ถาตานแรงแพทยไดกคอปกต) ระดบ 5 : สามารถตานแรงทแพทยใชกดแขน-ขาไดเตมท (ภาวะปกต) ระดบ 4 : สามารถตานแรงแพทยฯได แตไมเตมทคอ ยงพอตานไดบาง ระดบ 3 : ยกแขน-ขา ลอยสงจากพนได แตตานแรงแพทยฯไมได ระดบ 2 : เคลอนไหวแขน-ขา ไดบนพนราบ แตไมสามารถยกสงขนจากพนได ระดบ 1 : มการเกรงของกลามเนอแขน-ขา แตเคลอนไหวแขน-ขาไมได ระดบ 0 : เคลอนไหวแขน-ขาไมได รวมกบไมมการเกรงของกลามเนอเลย

แพทยจะตรวจหาก าลงกลามเนอแขน-ขาเสมอ ในผปวยทปญหาในการเคลอนไหวของแขน-ขา เพอใชชวยประเมนความรนแรงของโรค, วธรกษา , การพยากรณโรค , และในการตด ตามผลการรกษา

17

2.3 การท ากายภาพบ าบด กายภาพบ าบด (Physical Therapy) คอ ศาสตรฟนฟสขภาพดวยการออกก าลงกายและใช

อปกรณพเศษ เพอรกษาผปวยใหกลบมาเคลอนไหวตามปกตไดมากทสด การรกษาดวยวธนใชบ าบดผปวยอยางแพรหลาย ไดแก ทารกทมความผดปกตเกยวกบกระดกและกลามเนอตงแตเกด ผใหญทเกดอาการปวดขาแบบไซอาตกา (Sciatica) อนเนองมาจากกระดกทบเสน ผทไดรบบาดเจบหรอไดรบผลกระทบจากการผาตด ผสงอายทเกดภาวะแทรกซอนหลงจากปวยเปนโรคหลอดเลอดในสมอง หรอผมปญหาสขภาพเกยวกบการเคลอนไหวรางกายจากการปวยหรอความบกพรองทางรางกาย การท ากายภาพบ าบดจะชวยลดความเจบปวดตามอวยวะทเกดปญหานอยลง และสามารถเคลอนไหวรางกายไดตามปกตหรอเกอบปกต เนองจากการท ากายภาพบ าบดจะชวยเสรมสรางความแขงแรงและการเคลอนไหวของรางกาย รวมทงชวยใหรจกวธปองกนการไดรบบาดเจบอนเปนสาเหตใหรางกายเสอมสมรรถภาพในการเคลอนไหว

2.3.1 ประเภทของกายภาพบบ าบด 2.3.1.1 กายภาพบ าบดดานระบบกระดกและกลามเนอ เชน ผปวยทมปญหาขอตด

เคลอนไหวรางกายไมสะดวก,มการปวดทมสาเหตจากความผดปกตของระบบกระดกและกลามเนอ , การออกก าลงกายทไมเหมาะสมหรอการบาดเจบจากการท างาน , ผปวยกระดกหกและหรอไดรบการผาตวรวมถงผทมความพการจากการสญเสยอวยวะ

2.3.1.2 กายภาพบ าบดดานระบบประสาท ไดแก ผปวยทมปญหาในการเคลอนไหวหรอผทมปญหาจากการชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวน ซงมสาเหตจากความผดปกตของระบบประสาท เชน ผป วย อมพาต , ผป วยโรคหลอดเล อดสมอง , ผป วยเดกทมปญหาทางการเคลอนไหว เชน สมองพการแตก าเนด, ผปวยพารกนสน รวมถงผปวยทประสบอบตเหตทท าใหสมองหรอไขสนหลงไดรบบาดเจบ

2.3.1.3 กายภาพบ าบดดานระบบทรวงอก (ปอดและหวใจ) ผปวยทมปญหาในการหายใจหรอการท างานของหวใจ เชน ผปวยโรคปอดทมเสมหะคงคางหรอเกดการตดเชอ , ผปวยโรคหวใจ รวมถงผปวยทงกอนและหลงผาตด

2.3.1.4 กายภาพบ าบดดานกฬา เชน การดแลรกษาและฟนฟสมรรถภาพนกกฬาทงกอนและหลงการแขงขน

2.3.1.5 กายภาพบ าบดในชมชน เปนงานกายภาพบ าบดทเนนการท างานในเชงรก เพอใหการดแลประชาชนไดอยางทวถง ไมวาจะเปนผสงอาย หรอผพการทดอยโอกาสไมสามารถเดนทางมารกษาทโรงพยาบาลได การใหค าแนะน าแกประชาชนในงานสงเสรมการออกก าลงกายในชมชน

18

2.3.1.6 งานกายภาพบ าบดดานอนๆ เชน การออกก าลงกายในสตรตงครรภทงกอนและหลงคลอด, การดแลผปวยเบาหวาน

2.3.2 ภาวะโรคทสามารถรบการรกษาทางภายภาพบ าบด 2.3.2.1 ผปวยระบบประสาท

ผปวยอมพฤต อมพาต (Stroke, Brain injury, Cord injury) ผปวยพารกนสน (Parkinson’s disease) ผปวยเดกสมองพการตงแตก าเนด (Cerebral palsy)

2.3.2.2 ผปวยระบบกระดกและกลามเนอ กลมอาการปวดคอ ปวดบอ (Neck pain) กลมอาการปวดชาจากกระดกคอเลอน (C-Spondylosis) กลมอาการชาจากเสนประสาทถกกดทบ (Nerve compression) กลมอาการจากหมอนรองกระดกเสอม (Spondylosis) / เคลอน (Herniated disc)กลมอาการปวดชาจากกระดกสนหลงเคลอน (Spondyl disthesis) กลมอาการปวดหวไหล (Shoulder pain), ขอไหลตด (Frozen shoulder) กลมอาการปวดกลามเนอขอศอก (Tennis elbow, Gofer’s elbow) กลมอาการปวดมอ, นวมอ (CTS, Trigger finger) กลมอาการปวดขอเขา (Knee pain, Osteoarthritis) กลมอาการขอเทา, สนเทา (Ankle sprain, Plantar fascialtis) กลมอาการปวดกลามเนอจากการท างาน (Muscle sprain) กลมอาการกลามเนออกเสบเรอรง (Myofascial pain syndrome) กลมผปวยกระดกหก ใสเฝอก / ดามเหลก (Fracture)

2.3.2.3 ผปวยระบบทรวงอก ปอด และหวใจ ผปวยกอนและหลงผาตด ผปวยปวดอดฟนเรอรง (COPD) ผปวยปอดอกเสบ (Pneumonia)

2.3.3 เปาหมายในการท ากายภาพบ าบด ผปวยทมปญหาหรอปวยเปนโรคอนอนสงผลตอการเคลอนไหวของอวยวะตาง ๆ

ภายในรางกาย ควรเขารบการท ากายภาพบ าบดเพอฟนฟสมรรถภาพการเคลอนไหวใหดขน ทงน การท ากายภาพบ าบดมวตถประสงคในการรกษาผปวย ดงน

19

2.3.3.1 ฟนฟสมรรถภาพรางกายหลงไดรบบาดเจบ ผปวยทประสบอบตเหตหรอไดรบบาดเจบจากสาเหตตาง ๆ จะไดรบการท ากายภาพบ าบดเพอฟนฟอาการบาดเจบ รวมทงรจกเลยงไมใหตวเองไดรบบาดเจบอก โดยนกกายภาพบ าบดจะท ากายภาพบ าบดใหผปวย ตงแตชวยบรรเทาอาการบาดเจบทเนอเยอออน (กลามเนอ เอน และกลามเนอเอน) เสรมสรางความแขงแรงใหแกกลามเนอ และเพมความยดหยน การท างาน และพสยการเคลอนไหว ทงน นกกายภาพบ าบดจะประเมนวาผปวยควรเคลอนไหวรางกายเพอท ากจกรรมตาง ๆ อยางไร รวมทงแนะน าวธทชวยใหเกดการบาดเจบนอยทสด

2.3.3.2 รกษาปญหาสขภาพเรอรงและปญหาสขภาพของเดก ผปวยโรคโพรงกระดกสนหลงตบแคบ (Spinal Stenosis) ขออกเสบ หรอโรคพารกนสน (Parkinson's Disease) ซงพบมากในผสงอาย สามารถเขารบการท ากายภาพบ าบดเพอใหอาการของโรคดขน โดยนกกายภาพบ าบดจะคดแผนการท ากายภาพบ าบดทเหมาะกบผปวยแตละราย ซงประกอบไปดวยพสยการเคลอนไหว การเสรมสรางความแขงแรง และการออกก าลงสรางความทนทานรางกาย สวนเดกทไดรบบาดเจบหรอมปญหาสขภาพรายแรง เชน สมองพการ (Cerebral Palsy) จะไดรบการท ากายภาพบ าบดดวย โดยนกกายภายบ าบดจะชวยรกษาพสยการเคลอนไหว ความแขงแรง ความทนทาน และการเคลอนไหวของรางกาย รวมทงพจารณาการเจรญเตบโตและความจ าเปนทางพฒนาการของเดกรวมดวย

2.3.3.3 เสรมสรางสขภาพใหแกผทจ าเปนตองรบการฟนฟรางกาย ผปวยทมปญหาสขภาพอนสงผลตอระบบการท างานของรางกายหลายระบบ เชน โรคหลอดเลอดในสมอง ไดรบบาดเจบทไขสนหลง และปวยเปนโรคเกยวกบหวใจหรอปอด โรคเรอรง สามารถเกดภาวะพการตามมาได จงจ าเปนตองเขารบการท ากายภาพบ าบด ซงจะมบคลากรหลายรายรวมกนชวยฟนฟผปวย ไดแก แพทย พยาบาล นกกายภาพบ าบด นกกจกรรมบ าบด นกบ าบดการพด และนกจตวทยา นกกายภาพบ าบดมบทบาทส าคญในการท ากายภาพบ าบดใหแกผปวย โดยจะชวยระบพสยการเคลอนไหว ความแขงแรง ความทนทาน ความปลอดภย และการเคลอนไหวรางกาย (เดน ขนลงบนได ลกขนยนจากเตยงหรอเกาอ) ทงน นกกายภาพบ าบดจะชวยแนะน าและสอนใหผปวยใชอปกรณเสรมทชวยเคลอนไหวไดอยางถกตอง เชน อปกรณชวยเดน (Walker) หรอเกา อรถเขนวลแชร(Wheelchair)

2.3.4 ประเภทของการท ากายภาพบ าบด การท ากายภาพบ าบดเพอรกษาและฟนฟอาการปวยมหลายประเภท ซงประกอบดวย

การออกก าลงกาย เทคนคบ าบดดวยมอ การฝกผปวย วธรกษาพเศษ และวธบ าบดอน ๆ แตละวธมรายดงละเอยด ดงน

2.3.4.1 การออกก าลงกาย โดยทวไปแลว การท ากายภาพบ าบดมกเกยวของกบการออกก าลงกาย เนองจากการท ากายภาพบ าบดมรปแบบการรกษาทชวยฟนฟอาการบาดเจบ อาการ

20

ปวย หรอปญหาสขภาพตาง ๆ รวมทงชวยปองกนการเกดปญหาสขภาพ การออกก าลงกายคอกจกรรมทเพมเตมมาจากกจกรรมทวไปทท าในแตละวน ซงชวยเพมความยดหยน ความแขงแรง ความทนทานของรางกายและการท างานประสานกนระหวางระบบประสาทและกลามเนอ อกทงเสรมสรางสมรรถภาพรางกายในการท ากจกรรมแตละวนไดอยางมประสทธภาพ การออกก าลงกายส าหรบผปวยทท ากายภาพบ าบดประกอบดวย

- ยดกลามเนอ ลดอาการตงแขงของขอตอ - เพมความแขงแรงรางกาย ออกก าลงกายทฝกความสมดลของรางกาย เพอ

เพมความแขงแรงของกลามเนอหลง ทอง หรอสะโพก - ยกน าหนก เพมความแขงแรงใหแกกลามเนอสวนตาง ๆ - ออกก าลงกายรปแบบอน การเดนหรอท ากจกรรมทางน า กชวยเพม

สมรรถภาพการเคลอนไหว ความแขงแรง และความทนทานของรางกาย 2.3.4.2 เทคนคบ าบดดวยมอ (Manual Therapy) วธนคอการท ากายภาพบ าบดดวย

มอ เพอชวยใหรางกายผอนคลาย ลดอาการเจบปวด และเพมความยดหยนใหแกรางกาย เทคนคบ าบดดวยมอประกอบดวย

- นวด นกกายภาพบ าบดจะนวดใหผปวย โดยออกแรงกดลงไปตามรางกาย การนวดจะชวยใหกลามเนอคลายตว เพมการไหลเวยนเลอด และลดอาการเจบปวดไดบาง

- ขยบขอตอ (Mobilization) ผปวยทเนอเยอเกดอาการตงหรอขอตด จะไดรบการขยบขอตอโดยนกกายภาพบ าบดจะพจารณากระดกและขอตอ และบด ดง หรอดนกระดกและขอตอใหกลบเขาต าแหนงชา ๆ การขยบขอตอจะชวยใหเนอเยอทอยรอบขอตอตงนอยลง รวมทงเพมความยดหยนและจดกระดกใหอยในแนวมากขน

- ดดขอตอ (Manipulation) นกกายภาพบ าบดจะออกแรงกดไปทขอตอ โดยอาจใชมอหรออปกรณพเศษ นกกายภาพบ าบดจะคอย ๆ ดดขอ หรอดดขอตออยางรวดเรว รวมทงอาจลงน าหนกเบาหรอแรงเพอดดขอตอแตกตางกนอยางระมดระวง

- การฝกผปวย ผทเขารบการท ากายภาพบ าบดจะไดรบการฝกเคลอนไหวรางกายดวยการออกก าลงกาย เพอชวยฟนฟอาการบาดเจบและปญหาสขภาพตาง ๆ ฝกใชอปกรณเสรมทชวยในการเคลอนไหว เชน การใชไมค ายนหรอเกาอวลแชร ฝกท ากจกรรมในชวตประจ าวนไดอยางปลอดภย รวมทงจดสภาพแวดลอมของทอยอาศยใหปลอดภยในกรณทผปวยมปญหา

21

เกยวกบการมองเหน ความแขงแรงหรอความสมดลของรางกาย การฝกดานตาง ๆ นจะชวยปองกนผปวยไมใหไดรบบาดเจบทขอตอหรอกลามเนอซ าอกครง

2.3.4.3 วธรกษาพเศษ ผปวยอาจไดรบการรกษาดวยวธพเศษอน ๆ รวมดวย โดยนกกายภาพบ าบดจะไดรบการฝกท ากายภาพวธพเศษเพอรกษาผปวย ดงน

- ฟนฟระบบการทรงตว (Vestibular Rehabilitation) ผปวยโรคบานหมน หรอผทรสกวาสงรอบตวหมนหรอเอยงนน จะไดรบการรกษาดวยวธฟนฟการทรงตว เพอชวยปรบความสมดลของหชนในทมตอการเปลยนแปลงของรางกายภายนอก เมอไดรบการท ากายภาพบ าบดดวยวธดงกลาว ผปวยจะสามารถรบมอกบอาการบานหมนทเกดขนได

- รกษาดแลบาดแผล บาดแผลทมลกษณะรายแรงหรอไมสามารถหายได เกดจากระบบไหลเวยนโลหตไหลไปเลยงบรเวณดงกลาวไมเพยงพอ ผทเกดแผลลกษณะนจ าเปนตองไดรบการรกษาบาดแผลอยางใกลชด โดยแพทยจะท าความสะอาดและพนแผลใหเรยบรอยอยางสม าเสมอ ทงน ผปวยอาจตองเขารบการรกษาดวยการบ าบดดวยออกซเจนหรอกระตนไฟฟา การท ากายภาพบ าบดจงชวยใหผปวยขยบหรอจดทา เพอใหการรกษาบาดแผลนนดขน

- กายภาพบ าบดส าหรบปญหาองเชงกราน ผทมปญหาเกยวกบองเชงกรานจะไดรบการท ากายภาพบ าบดส าหรบรกษาปญหาดงกลาวโดยเฉพาะ เชน ผปวยทประสบภาวะกลนปสสาวะไมไดหรอผทปวดทองนอย จะไดรบการรกษาดวยการท ากายภาพบ าบด เพอควบคมหรอบรรเทาอาการของโรคใหทเลาลง

- กายภาพบ าบดส าหรบผปวยมะเรง ผปวยโรคมะเรงทเกดภาวะแทรกซอนจากอาการของโรค หรอไดรบผลขางเคยงจากการรกษา อนสงผลใหเกดปญหาเกยวกบการเคลอนไหวจะไดรบการท ากายภาพบ าบดรวมดวย เพอรกษาปญหาดงกลาวใหหาย

- นวดกระตนระบบน าเหลอง ผทระบบน าเหลองไหลเวยนไมด จะไดรบการนวดเพอกระตนระบบน าเหลอง โดยวธนจะชวยลดอาการบวมน าเหลองทเกดจากการทน าเหลองไมไหลออกจากเนอเยอภายในรางกาย

22

2.3.4.4 วธบ าบดอน ๆ การท ากายภาพบ าบดประกอบดวยวธรกษาลกษณะอนอกหลายประการ ดงน

- ประคบเยน การประคบเยนดวยน าแขงจะชวยบรรเทาอาการปวด บวม และอกเสบจากการไดรบบาดเจบหรอปญหาสขภาพ เชน โรคขออกเสบ โดยจะใชน าแขงประคบครงละ 20 นาท วนละหลายครง ทงน นกกายภาพบ าบดยงใชโลชนหรอสเปรยสตรเยนในการรกษาผปวย

- ประคบรอน ผทมอาการขอตอตดแขงจากโรคขอเขาเสอมหรอขยบรางกายไมได ควรประคบรอน เพอใหกลามเนอและเนอเยอออนคลายตวและมเลอดไหลเวยนมาเลยง ทงน การประคบรอนยงชวยใหกลามเนอคลายตวกอนออกก าลงกาย อยางไรกตาม ผทไดรบบาดเจบและประคบรอนเรวเกนไป อาจเกดอาการบวมทบรเวณดงกลาวมากขน

- รกษาดวยคลนอลตราซาวด (Ultrasound Therapy) วธนจะใชคลนเสยงความถสงบรรเทาอาการกลามเนอกระตก ชวยคลายกลามเนอกอนออกก าลงกาย บรรเทาอาการปวดและอกเสบ รวมทงกระตนใหอาการปวยหายเรวขน

- กระตนดวยไฟฟา (Electrical Stimulation) วธนจะใชกระแสไฟฟากระตนการท างานของรางกาย โดยใชกระแสไฟฟาระดบต ารกษาอาการเจบปวด หรอกระตนกลามเนอใหบบตวทงน การกระตนดวยไฟฟาถกน ามาศกษาเพอใชเปนวธรกษาบาดแผลและกระดกหกดวย

- วารบ าบด (Hydrotherapy) วธนคอการรกษาโรคและดแลสขภาพดวยการท ากจกรรมอยในน า เรยกอกอยางหนงวา การออกก าลงในน า (Water Exercise) วารบ าบดจะใชรกษาผทปวยโรคขอเสอม ประสบภาวะปวดกลามเนอ เอน และเนอเยอออนหรอโรคไฟโบรมยอลเจย (Fibromyalgia) หรอเกดอาการปวดหลง

2.3.5 การท ากายภาพบ าบด การท ากายภาพบ าบดใชรกษาผทมปญหาสขภาพเกยวกบอาการปวดหลง ปวดคอ

ไดรบบาดเจบ หรอปวยเปนโรคอน ๆ ทท าใหตองเขารบการรกษาดวยวธดงกลาว อยางไรกตาม ผปวยควรพจารณาปจจยตาง ๆ กอนเลอกรกษาอาการปวยดวยวธกายภาพบ าบด โดยค านงถงค าแนะน าแพทยวาจ าเปนตองเขารบการท าหรอมขอควรระวงหรอไม

ผปวยทจ าเปนตองเขารบการรกษาดวยกายภาพบ าบดจะตองเตรยมตวกอนเขารบการรกษา โดยนกกายภาพบ าบดจะตรวจรางกายและสอบถามอาการและกจกรรมของผปวยในแตละวน จากนน

23

จะวางแผนการรกษารวมกบผปวย การท ากายภาพบ าบดจะชวยใหขอตอของผปวยเคลอนไหวไดดขน รวมทงฟนฟและเสรมสรางความยดหยน ความแขงแรง ความทนทาน ความสมดลในการเคลอนไหวของรางกาย และการท างานประสานกนระหวางระบบประสาทและกลามเนอ เมอเขารบการท ากายภาพบ าบด นกกายภาพบ าบดจะเรมบ าบดดวยเทคนคบ าบดดวยมอ ฝกผปวย และเทคนคอน ๆ เชน ประคบรอน ประคบเยน รกษาดวยอลตราซาวด และกระตนดวยไฟฟา เพอลดอาการปวดบวม

ทงน ผปวยอาจไดรบการท ากายภาพบ าบดดวยการออกก าลงกายยดเสน ฝกความแขงแรงของรางกาย ยกน าหนก หรอฝกเดน โดยนกกายภาพบ าบดจะชวยฝกการออกก าลงกายใหผปวยจนสามารถท าไดเองทบาน อยางไรกตาม ผปวยอาจเกดอาการปวดแสบหรอบวมทกลามเนอขนมาบาง ซงสามารถปรกษานกกายภาพไดในกรณทอาการดงกลาวท าใหรสกไมสบายตวมากเกนไป กายภาพบ าบดส าหรบเดก

เดกทปวยหรอมปญหาสขภาพทสงผลกระทบตอการเคลอนไหวจะไดรบการท ากายภาพบ าบดเพอเสรมสรางความแขงแรงและฟนฟสมรรถนะการเคลอนไหวของรางกาย โดยนกกายภาพบ าบดจะด าเนนขนตอนการรกษาใหแกผปวยเดก ดงน

- วดความยดหยนและความแขงแรงของรางกายเดก - ประเมนการเคลอนไหวของเดก เชน การเดนหรอการวง - ระบปญหาทเดกเปนอยและปญหาทจะเกดขน - ท างานรวมกบแพทย นกจตวทยา และคร เพอปรกษาเกยวกบแผนการจดการศกษาเฉพาะ

บคคล ( Individual Education Plan: IEP) ใหแกเดก - ฝกเดกและจดแผนการออกก าลงกายใหเดกฝกเองทบาน - ใหค าแนะน าเกยวกบการท ากจกรรมหรอกลบไปเลนกฬาอน ๆ ไดอยางปลอดภย

ทงน นกกายภาพบ าบดจะชวยฝกเดกใหท ากจกรรมตาง ๆ ระหวางทเขารบการรกษา ดงน - กจกรรมเสรมสรางพฒนาการทางรางกาย เชน การคลานหรอเดน - กจกรรมเสรมสรางความสมดลในการเคลอนไหวของรางกายและการท างานประสานกน

ระหวางระบบประสาทและกลามเนอ - กจกรรมหรอเกมส าหรบเดกทมความตองการพเศษ (Adaptive Play) - การออกก าลงในน าหรอวธวารบ าบด - เทคนคบ าบดทหลากหลาย เชน ประคบรอน ประคบเยน ออกก าลงกาย กระตนดวยไฟฟา

นวด และรกษาดวยดวยอลตราซาวด เพอกระตนใหเลอดไหลเวยนมาเลยงบรเวณทไดรบบาดเจบ

24

- การฝกผปวยใหท ากจกรรมตาง ๆ เพอเสรมสรางความแขงแรงใหกบกลามเนอบรเวณทไดรบบาดเจบ

- การออกก าลงทตองใชความยดหยนของรางกาย เพอเพมระดบของพสยการเคลอนไหว 2.4 ทากายภาพบ าบด

ภาพแสดงทากายภาพบ าบดผปวยเบองตนส าหรบผปวยตดเตยงทไมสามารถชวยเหลอตวเองได

25

26

27

ภาพท 2 แสดงการท ากายภาพบ าบดผผตดเตยงทไมสามารถดแลตวเองได ทมา : http://www.vetchapan.com,11 ก.พ. 2561

28

ภาพท 3 แสดงการท ากายภาพบ าบดเขาของผสงอาย ทมา : https://www.doctor.or.th/article/detail/5105, 11 ก.พ. 2561

29

ภาพท 4 แสดงการท ากายภาพบ าบดเขาของผสงอาย ทมา : http://www.manager.co.th/science/viewnews.aspx, 11 ก.พ. 2561

30

ภาพท 5 แสดงการท ากายภาพบ าบดผปวยปอรโอ ทมา : https://www.doctor.or.th/article/detail/5105,11 ก.พ. 2561

31

ภาพท 6 แสดงการท ากายภาพบ าบดการฟนฟสมรรถภาพหลงการผาตดเปลยนขอสะโพกเทยม ทมา : http://www.physicalagency.com/main,11 ก.พ. 2561

32

ภาพท 7 แสดงการท ากายภาพบ าบดมอส าหรบกลามเนอมอออนแรง ทมา : https://www.doctor.or.th/article/detail/5105, 11 ก.พ. 2561

33

2.5 กายวภาครางกายมนษย

A B C

D E

F

G

H I

34

s

ภาพท 8 แสดงการเคลอนไหนของมนษย ทมา : https://sites.google.com/site/marvelousmunchies,11 ก.พ. 2561

A B C

D E F G

H I

J K

L

M

35

2.5.1 เครองบนเคลอนไหว การเคลอนไหวของรางกายมนษยมกถกอธบายในแงของ 'เครองบน' ทพวกมนผาน

ไป มเครองบนสามดวงในรางกายมนษยเครองบนเหลานแสดงในตารางตอไปน ตารางท 1 การแบงรางกาย

หนาผาก ตามขวาง ตามตด

ลกษณะ เครองบนหนาผากทะลผานรางกายออกจากซายไปขวาแบงรางออกเปนสวนหนาและสวนหลง

ลกษณะ ระนาบขวางผานรางไปในแนวขนานกบพนแบงรางออกเปนสวนบนและลาง

ลกษณะ ระนาบหนาทองไหลผานรางกายจากดานหนาไปดานหลงแบงรางออกเปนสวนซายและขวา

ตวอยาง การเคลอนไหวดานขางเกดขนในระนาบหนาผากเชนการยกแขนหรอขาออกไปดานขางเชนเดยวกบการกระโดดดาว

ตวอยาง การบดหรอการหมนเวยนเกดขนในระนาบขวางเชนบดหวของคณจากทางดานขาง

ตวอยาง การเคลอนทดานหนาไปดานหลงเกดขนในระนาบดานขางเชนการเดนการผลกดนการดงและการนงยอง ๆ

36

การด าเนนการรวมกน การรวารางกายเคลอนไหวไปอยางไรและการกระท าทขอตอตางๆมความส าคญตอการออก

ก าลงกายอยางปลอดภยและมประสทธภาพ บางสวนของการด าเนนการรวมทส าคญทคณควรรมรายละเอยดในตารางตอไปน

ตารางท 2 การเคลอนไหวรางกาย

Flexion : หมายถงการเคลอนไหวทมมระหวางสองกระดกลดลง Flexion เปนทรจกกนทวไปวาเปนดด

สวนขยาย: หมายถงการเคลอนไหวทมมระหวางสองกระดกเพมขน สวนตอขยายเรยกวายด

งอแนวนอน: หมายถงการเคลอนไหวทมมระหวางกระดกสองใบลดลงและบนระนาบแนวนอน

สวนขยายแนวนอน: หมายถงการเคลอนททมมระหวางกระดกสองอนจะเพมขนและเกดขนบนระนาบแนวนอน

37

ตารางท 2 การเคลอนไหวรางกาย(ตอ)

ดานหลงงอ: หมายถงการเคลอนทของกระดกสนหลงขวางหางจากเสนกงกลางของล าตว นสามารถมองเหนเมอเราโคงไปดานใดดานหนง

การลกพาตว: การเคลอนไหวของสวนของรางกายหางจากเสนกงกลางของรางกาย

adduction: การเคลอนไหวของสวนของรางกายไปทางเสนกงกลางของรางกาย

Circumduction: นคอการเคลอนไหวทรวมกนคอเดอยและสวนของรางกายจะเคลอนไหวในการรวมกนของงอการขยายการลกพาตวและการลกพาตว

ยดเยอ: นคอการเคลอนไหวไปขางหนาของกระดกสะบกทสงผลให 'hunching' ของไหล

เพกถอน: นคอการเคลอนไหวยอนกลบของกระดกสะบกขณะทพวกเขาดงเขาดวยกนเพอ 'สแควร' ไหลและดนหนาอกออก

ตารางท 2 การเคลอนไหวรางกาย(ตอ)

ระดบความสง:

38

หมายถงการยกสะบกขนสระดบทเหนอกวา (ยบไหล)

อาการซมเศรา: หมายถงกระดกสะบกเคลอนไปยงต าแหนงทต ากวาเมอดงลง

หงาย: การเคลอนทของมอใหฝามอขนหรอขางหนา (ขางหนา) เทา - การรวมกนของการผกผนการงอฝาเทาและการเหนยวน าเทาทเกดขนในเวลาเดยวกน

pronation: การเคลอนทของมอใหฝามอขนลงหรอถอยหลง (ดานหลง) เทา - การรวมกนของการคว า, dorsiflexion และลกพาตวของเทาทเกดขนในเวลาเดยวกน

งอฝาเทา: มการเคลอนยายสวนบนของเทาออกจากหนาแขงหรอ "ช" นวเทา

dorsiflexion: ก าลงเคลอนไปทดานบนของเทาไปทางหนาแขงหรอ 'ยก' เทา

ตารางท 2 การเคลอนไหวรางกาย(ตอ)

eversion: คอการเคลอนไหวของเทาเพอน าฝาเทาออกสดานนอก

ผกผน: คอการเคลอนไหวของเทาเพอน าฝาเทาเขาหาดานใน

39

การหมน: หมายถงการเคลอนทแบบหมนหรอ "บด" การหมนจะถกแบงออกเปนการหมนรอบระหวางและดานขาง

การหมนรอบกลาง: การเคลอนไหวของสวนของรางกายทดานหนา (สวนหนา) ของสวนหมนไปตรงกลาง (ภายใน) ไปทางเสนกงกลางของรางกาย

การหมนดานขาง: การเคลอนไหวของสวนของรางกายทดานหนา (สวนหนา) ของสวนหมนไปทางดานขาง (ดานนอก) หางจากเสนกงกลางของรางกาย

2.6 อปกรณในการดแลผปวยตดเตยง

อปกรณในการดแลผปวยตดเตยงจะมอย 2 สวนหลกๆคอ อปกรณหลก และ อปกรณเสรม 2.6.1 อปกรณหลก

อปกรณหลก คอ อปกรณทใชในการดแลหรอรกษาผปวยหลกทใชในการดแลผปวย โดยใชไดกบผปวยทกคน ทกเพศ ทกวย และมใชอยางแพรหลาย สามารถหาไดงายในปจจบน มอยสองอยางคอ เตยงส าหรบผปวยและรถเขนดแลผปวย

เตยงสาหรบผปวย คอ อปกรณทางการแพทย ทไดรบการออกแบบมาส าหรบการใชงานในโรงพยาบาล คลนก หรอใชส าหรบการพกฟนของผปวยภายในบาน เตยงผปวยนนมกจะมความแตกตางกบเตยงธรรมดาเปนอนมาก เนองจากลกษณะการใชงานไมเหมอนกนนนเอง เตยงผปวยมกจะมลกษณะพเศษคอสามารถปรบระดบความสงต าของเตยงได ปรบสวนใดสวนหนงของเตยงได เพอใหงายตอการบรบาลผปวย ส าหรบเตยงผปวย มกจะม 2 ประเภทใหญๆ ดงน

1 เตยงประเภทมอหมน เตยงประเภทมอหมน เปนเตยงคนไขแบบธรรมดาทวไปทสามารถหมนปรบระดบความสง

ได และมจดปรบอยสองถงสามจด คอ สวนหวเตยง ทายเตยง และความสงของเตยง การปรบจะใชกลไกทเรยกกนวา ไกร ในการหมนเพอปรบระดบของเตยงข นลง เตยงแบบใชไกร จะม 5 ลกษณะดงน

40

เตยงประเภท 1 ไกร เปนเตยงทมลกษณะทสามารถปรบบรเวณหวเตยง (หลงหรอไหลไดเทานน) แตจะไมสามารถปรบบรเวณอนๆ ได เปนเตยงทมราคาถกทสดในบรรดาเตยงมอหมน

เตยงประเภท 2 ไกร เปนเตยงทจะสามารถปรบระดบของเตยงไดจากการหมนไกรเพยงสองระดบ คอปรบบรเวณหวเตยงและทายเตยง (เขาหรอขา) ไดเทานนแตจะไมสามารถปรบความสงต าของเตยงได

เตยงประเภท 3 ไกร เปนเตยงทสามารถปรบทงความสงของเตยง หรอปรบหวทายของเตยงได ซงจะชวยอ านวยความสะดวกใหกบผปวยมากขน

เตยงประเภท 4 ไกร เปนเตยงผปวยทจะสามารถปรบไดทงหวเตยงใหขนลงในแนวตางระดบได นอกจากนนยงสามารถปรบความสงของทงเตยง ปรบหลงไหล ตลอดจนทายเตยงทเขาและขาได

เตยงประเภท 5 ไกร เปนเตยงผปวย ทสามารถปรบไดทกสวน ไมวาจะเปน ปรบหวเตยงทายเตยง ปรบหลงไหล ปรบเขาขา และปรบระดบความสงของเตยงได เปนเตยงทจดไดวาราคาแพงทสดในกลมตยงมอหมน

ภาพท 9 ตวอยางผลตภณฑเตยงมอหมน ทมา : http://webtumwai.com/detail.php?id_detail=373,11 ก.พ. 2561

2 เตยงแบบไฟฟา เตยงแบบไฟฟา เปนเตยงผ ปวยท จะใชระบบไฟฟาแทนก าลงคนในการปรบเตยง (ใช

มอเตอรหมน) แบงออกเปน 2 แบบ ดงน เตยงทไมมสาย เปนเตยงทจะมรโมทคอนโทรลในการควบคมการหมน การปรบของกลไก

เตยง ซงสามารถปรบไดเหมอนกบเตยงแบบมอหมนทกอยาง แตจะเปนการใชมอเตอรไฟฟาเปนพลงงานในการหมนแทน

41

เตยงแบบมสาน เปนเตยงท ร ปแบบคลายแบบแรก แตจะมการออกแบบมาใหร โมทคอนโทรลนนมสายเชอมตอกบแผงวงจรโดยตรง ตางจากแบบไรสายทตวรโมทจะแยกออกจากแผงวงจรของเตยง

เตยงไฟฟา มทงแบบ 2 ไกร 3 ไกร และ 5 ไกร ซงฟงกชนการท างานของมนจะเหมอนไกรแบบมอหมน ตางกนตรงทจะใชพลงไฟฟาในการปรบระดบของเตยงแทนพลงงานคน

ภาพท 10 ตวอยางผลตภณฑเตยงโรงพยาบาลไฟฟา ทมา : http://www.luckasia.net/product_more.php,11 ก.พ. 2561

2.7.1.2 รถเขนดแลผปวย รถเขนดแลผปวย คอ พาหนะหรอเครองมอ ส าหรบผทมปญหาเรองการเดนหรอการ

เคลอนไหว ไมวาจะเนองมาจากอาย อาการเจบปวย หรอ ความพการ การท างานของเกาอลอเขน มทงแบบทผนงเปนผควบคมใหเกาอลอเขนเคลอนทไปไดเองดวยการหมนลอหลง หรอ การอาศยผชวยเขนท าการเขนให นอกจารกนยงมเกาอลอเขนระบบไฟฟา ทใชพลงงานภายนอกในการขบเคลอน

ภาพท 11 ตวอยางผลตภณฑรถเขนผปวย ทมา : http://webtumwai.com,11 ก.พ. 2561

42

1 รถเขนนงไฟฟา เกดจากการน ารถเขนธรรมดามาตด มอเตอรเพอการขบเคลอน ซงระบบสมยใหมนจะควบคมผาน joy stick controller สมพทธการท างานกบมอเตอรสองตวทท างานอสระตอกน เชน เดนหนาแบบตรง คอ หมนไปขางหนาพรอมกน แตหากตองการเดนหนาแบบเฉยงหรอหมนเลยว ลอดานหนงจะหมนเรวกวาอกขางหนงใชเปนทางเลอกเพอความสะดวกสบายในการเดนทาง ไมตองออกแรงในการหมนลอเหมาะส าหรบผปวย, คนชรา, คนพการ ,อมพาตครงซกหรอมอาการกลามเนอออนแรง เพอใหใชชวตใกลเคยงกบคนปกตไดมากทสด สามารถท ากจกรรมตางๆไดดวยตนเอง ซงปจจบนนสวนมาก วลแชรไฟฟาสามารถ ใชงานไดทงในบานและนอกบาน ท าใหสะดวกในการเดนทาง

ภาพท 12 ตวอยางผลตภณฑรถเขนไฟฟา ทมา : http://www.elifegear.com,11 ก.พ. 2561

2.6.2 อปกรณเสรม อปกรณเสรม คอ อปกรณทใชดแลรกษาผปวยทไมใชอปกรณหลกขางตน คออปกรณทงหมด

ทไมนอกเหนอจาก เตยง และรถเขนดแลผปวย เชน ไมทาวผสงอาย ชอนทานขาวแบบพเศษ หรอยงรวมไปถงอปกรณในการท ากายภาพบ าบดตางๆ

2.6.2.1 อปกรณในการท ากายภาพบ าบด การท ากายภาพบ าบด และเครองมอกายภาพบ าบด ทมทฤษฎทางวทยาศาสตรรอบรบภายใต

การดแลของนกกายภาพบ าบด (Physical Therapy) โดยทนกกายภาพบ าบดจะอาศยขอมลตางๆของผปวย เพอสามารถหาวธการท ากายภาพบ าบดทเหมาะสมใหกบผปวยโดยสงเกตจาก ประวตการรกษาและ ขอมลการตรวจสภาพรางกาย ซงในการท ากายภาพบ าบดใหกบผปวยนน ปจจยในการท าการรกษาทส าคญตวหนงคอ เครองมอกายภาพบ าบด โดยนกกายภาพบ าบดตองจดหาเครองมอ

43

กายภาพบ าบดทเหมาะสมกบการปวยของผปวยแตละราย โดยในบทความนจะขอยกตวอยางใหทราบทงหมด 12 แบบดวยกนดงนครบ

1 แผนประคบรอน แผนประคบรอนเปนเครองมอกายภาพบ าบด ทเหมาะกบผปวยทมอาการปวดเมอยกลามเนอ

เรอรงมาเปนเวลานาน เนองจากกลามเนอมการหดเกรงจนท าใหเกดภาวะกลามเนอตงตว ซงเมอกดดนจดดงกลาวจะรสกเจบ ท าใหเลอดไหลเวยนไมสะดวก มการเรอรงจนเปนสาเหตของการเกดโรคตางตามมา เชน ไมเกรน ปวดหวเรอรง เปนตน

ภาพท 13 ตวอยางผลตภณฑแผนประคบรอน ทมา : https://uae.souq.com/ae-en,11/ ก.พ. /2561

2 พาราฟน พาราฟนเปนเครองมอกายภาพบ าบด ทเหมาะกบผปวยทมอาการชามอ นวลอค เหนบชา ขอ

นวมอตดแขง มอกระดาง ใชลดปวดโดยจะเพมความยดหยนในบรเวณขอตอนวมอและขอมอ/เทา ชวยใหมอเนยนนมนาสมผส ลดการแขงตวของพงผดขอมอและขอนวใหนมตวลง และเพมการไหลเวยนเลอด

ภาพท 14 ตวอยางผลตภณฑพาราฟน ทมา : https://www.hpms.com/Therabath-Pro-Paraffin-System,11 ก.พ. 2561

44

3 บารคขนาน บารคขนาน เปนเครองมอกายภาพบ าบด ทเหมาะกบผปวยโรคทางระบบประสาทและหลอด

เลอด อาท โรคอมพฤต , อมพาต, พารกนสน, เดกพการทางสมองตงแตก าเนด เปนอปกรณกายภาพบ าบดส าหรบฝกยนและเดน โดยสามารถปรบระดบความสงและความกวางไดตามระดบความตองการ ตามความสามารถและเหมาะสมในการยนหรอเดนของผปวย

ภาพท 15 ตวอยางผลตภณฑบารคขนาด ทมา : https://www.thaimedicalfurniture.com/product ,11 ก.พ. 2561

4 เตยงฝกยน เตยงฝกยน เปนเครองมอกายภาพบ าบด ทเหมาะกบ ผปวยทมปญหาทางระบบประสาทหรอ

กลามเนอทไมสามารถทรงตวเองได เปนอปกรณกายภาพบ าบดส าหรบฝกยนและท ากจกรรมรวมกนในการฟนฟสมรรถภาพ โดยเปนเตยงทสามารถปรบระดบความตงเอยง

ภาพท 16 ตวอยางผลตภณฑเตยงฝดยน ทมา : http://vetchapan.com/index.php/ทนอนลม-ยาง,11 ก.พ. 2561

5 อลตราซาวด

45

อลตราซาวด เปนเครองมอกายภาพบ าบดทเหมาะสมกบผปวยทมอาการปวดกลามเนอ เอน ขอ ตด ยด ใชไดดกบอาการปวด คอ สะบก บา ไหล หลง แขน มอ เทา ลดอาการปวด ลดการอกเสบของเนอเยอ เปนอปกรณกายภาพบ าบดทชวยเพมความยดหยนขอตอชนลก ลดอาการบวม ชวยเร งการซอมแซมเนอเยอ รวมถงยงคลายการเกรงตวของกลามเนอ

ภาพท 17 ตวอยางผลตภณฑอลตราซาวด ทมา : http://effen.tarad.com/product.detail,11 ก.พ. 2561

6 เครองกระตนไฟฟา เคร อ งกระต น ไฟ ฟา เป น เคร อ งม อกายภาพบ าบ ดท ช ว ยชะลออการฝ อล บของ

กลามเนอ ปองกนการเกดเนอเยอพงผดในกลามเนอ เพมสารอาหารของเสนประสาท ลดอาการเกรงของกลามเนอโดยเปนอปกรณกายภาพบ าบดทกระตนกลามเนอกลมทท างานตรงกนขาม

ภาพท 18 ตวอยางผลตภณฑเครองกระตนไฟฟา ทมา : http://www.betterhealththailand.com/product,11 ก.พ. 2561

7 คลนแมเหลกไฟฟา เพอลดอาการปวดของกระดกและขอตอ ทไดรบบาดเจบ หรอเกดการเสอมสภาพ เปน

อปกรณกายภาพบ าบดทท างานโดยเหนยวน าขวแมเหลกไฟฟา ใหมการเคลอนทอยางรวดเรว และ

46

สรางความรอนเกดขนภายในบรเวณกระดกหรอขอตอทตองการรกษา ท าใหเกดการคลายของกลามเนอโดยผปวยจะรสกรอนๆในบรเวณทรกษา

ภาพท 19 ตวอยางผลตภณฑ ทมา : http://www.thaikm4u.com/rajakm/blog ,11 ก.พ. 2561

8 เครองดงหลงและเครองดงคอ เครองดงหลงดงคอเปนเครองมอกายภาพบ าบดโรคทเกยวของกบหมอนรองกระดกสนหลง

กลามเนอหลง ขอตอหลง กระดกตนคอรวมถง กลามเนอตนคอ เปนอปกรณกายภาพบ าบดทจะชวยเปดชองวางของกระดกสนหลงทแคบลง ใหเปดกวางมากขน เพอลดการกดทบของเสนประสาท สามารถก าหนดแรงดงหลงไดหลายชวงตามความเหมาะสม และมทงแบบคงทและเปนจงหวะ

ภาพท 20 ตวอยางผลตภณฑเครองดงหลงและเครองดงคอ ทมา : http://108pharma.com/home/physical-therapy-products,11 ก.พ. 2561

9 จกรยานกายภาพบ าบด จกรยานกายภาพบ าบดเปนเครองมอกายภาพบ าบด ส าหรบคนชรา ผปวยหรอแขน ขา ออน

แรง สามารถใชกบขาและมอได เปนอปกรณกายภาพบ าบดทชวยผอนคลายกลามเนอบรเวณแขน-

47

ขา ขจดความเหนอยลาของกลามเนอโดยเฉพาะ กลามเนอทยดบรเวณหวไหล -หวเขา ชวยเพมการไหลเวยนของโลหตทวรางกาย เพมความแขงแรงและความทนทานของกลามเนอบรเวณแขน-ขา เพมความแขงแรงของหวใจและปอดและเพมการเผาผลาญไขมนสวนเกน

ภาพท 21 ตวอยางผลตภณฑจกรยานกายภาพบ าบด ทมา : https://www.physicaltools.com/product/4/จกรยานกายภาพบ าบด,11 ก.พ. 2561

10 เครองแขวนออกก าลงกาย เครองแขวนออกก าลงกายเปนเครองมอกายภาพบ าบดส าหรบผปวยทมกลามเนอออนแรง ไม

คอยไดใชแขนขา เปนอปกรณกายภาพบ าบดทจะชวยออกก าลงกายแขนขา ใหมการขยบและกระตนการท างานใหกลบมาใชอกครง ไดแก อปกรณพยงขอตางๆ เชนทพยงเขา กรณเขาเสอม ขอเทาพลกพยงเทากรณ ขอเทาแพลง พยงศอก กรณ เอนขอศอกอกเสบ พยงขอมอเมอขอมออกเสบ มพงผด หรอหลงผาตดพงผดทขอมอและ เสอพยงกระดกสนหลงสวนคอ สวนอก สวนเอว ในกรณมปญหากระดกสนหลงจากการบาดเจบ อบตเหต หรอภาวะกระดกเสอม

ภาพท 22 ตวอยางผลตภณฑเครองแขวนออกก าลงกาย ทมา : http://www.unitymeditec.com/shop,11 ก.พ. 2561

48

11 อปกรณบรหารขอไหล อปกรณบรหารขอไหลเปนเครองมอกายภาพบ าบดอาการขอไหลตด กลามเนอยดตงขอไหล

และกลามเนอกลมเคลอนไหวหลก รวมถงการบาดเจบบรเวณขอไหลเกดขนไดเสมอทงจากการท างานเกนก าลงของระบบกลามเนอและเอนรอบๆขอไหล การบาดเจบของขอไหลอาจเกดจาการเล นกฬา การท างานหรอการอกเสบตางๆ อปกรณกายภาพบ าบดทชวย ไดแก อปกรณหมนไหลออก เปนตน

ภาพท 23 ตวอยางผลตภณฑอปกรณบรหารขอไหล ทมา : https://www.firstphysioclinics.com/article/149,11 ก.พ. 2561

12 อปกรณชวยฝกเดน อปกรณชวยฝกเดนเปนเครองมอกายภาพบ าบดผปวยทมความบกพรองในการควบคมการ

ทรงตว การเดน หรอออนแรงของกลามเนอขา เพอสงเสรมใหผปวยสามารถชวยเหลอตนเองไดมากขนอปกรณกายภาพบ าบด ไดแก โครงเหลกชวยเดน ไมค ายน และไมเทา ซงอปกรณชวยเดนแตละประเภทมลกษณะทางกายภาพ ระดบการชวยพยงน าหนกตว

ภาพท 24 ตวอยางผลตภณฑอปกรณชวยฝกเดน ทมา : https://www.alibaba.com/product-detai,11 ก.พ. 2561

49

2.7 วสถและกรรมวธการผลต 2.7.1 อลมเนยม (Aluminium)

อล ม เ น ย ม (Aluminium) ถ อ เ ป น โ ลหะท ถ ก น า ม า ใ ช ป ร ะ โ ยชน ม า ก ท ง ใ นภาคอตสาหกรรม และภาคครวเรอน ส าหรบภาคอตสาหกรรมใชในการผลตอลมเนยมผสม และผลตภณฑอลมเนยม สวนภาคครวเรอนมใชมากในการกอสราง และตกแตงบาน ทดแทนไม และเหลก เนองจากเปนโลหะทมคณสมบตคงทนตอการหก ความรอน การกดกรอน น าหนกเบา และมความสามารถในการสะทอนแสง และความรอนไดด มกใชในงานกอสราง งานตกแตง เชน การท าประต หนาตาง ฝา ราวกน และโครงสรางตางๆ

ภาพท 25 ตวอยางผลตภณฑอลมเนยม ทมา : http://donmuangsafetyglass.com/products,11 ก.พ. 2561

2.7.1.1 คณสมบตอลมเนยม

อลมเนยมมจดหลอมละลายท 660 องศาเซลเซยส เปนโลหะทมความหนาแนนนอย น าหนกเบา รบภาระน าหนกไดสง สามารถขนรปไดงาย ไมเสยงตอรอยราว และการแตกหก ไมเปนสนม ทนตอการกดกรอน และไมเปนพษตอมนษย โดยเฉพาะการน ามาผสมกบโลหะอนๆแลวจะท าใหคณสมบตตางๆเพมมากขน เชน จกหลอมเหลวของอลมเนยมผสมจะอยท 1140-1205 องศาเซลเซยส จงนยมน ามาผลตเปนชนสวนตางๆ รวมถงวสดหรอภาชนะทเกยวของกบอาหาร นอกจากนน ยงมคณสมบตทางเคมของอลมเนยมในลกษณะตางๆ ไดแก 1. เมอท าปฏกรยากบออกซเจนจะท าใหเกดชนฟลมบางๆ เรยกวา อลมเนยมออกไซด เคลอบบนชนผวอลมเนยมปองกนการเกดปฏกรยาอนๆไดด

50

2. การท าปฏกรยากบไนโตรเจนจะท าใหเกดไนไตรดทอณหภมสง 3. ไมท าปฏกรยากบก ามะถน 4. เมอท าปฏกรยากบไฮโดรเจน ไฮโดรเจนจะแทรกซมเขาสชนในของอลมเนยม จงจ าเปนตองก าจดออก 5. สามารถทนตอกรดอนนทรยเขมขนไดปานกลาง 6. ทนตอปฏกรยาของดางไดเลกนอย สามารถละลายไดในสภาวะทเปนดางเขมขน 7. เกดปฏกรยากบเกลอได ท าใหเกดการกดกรอน

2.7.1.2 การผลตอลมเนยม

อะลมเนยมถกผลตเรมตนจากอตสาหกรรมตนน าในเหมองแรผลตแรบอกไซด ซงมลกษณะเปนกอนแขง อดตวแนน มสเหลองออกสน าตาลจนถงน าตาลแดง แตอาจพบในลกษณะสอน เชน สขาว สน าตาล ซงมการผลตในตางประเทศดวยการน าแรบอกไซดมาถลงจนไดอลมนาบรสทธ และน าอลมนาเขาหลอมเปนแทงจนไดแทงอลมเนยมบรสทธกลายเปนวตถดบในการแปรรปเปนผลตภณฑอนๆ ส าหรบเศษอลมเนยมเกาสามารถน ามาหลอมเปนแทงอลมเนยมน ากลบมาใชเปนวตถดบใหมได

2.7.2 เหลก เหลก จะมสญลกษณทางวทยาศาสตร คอ Fe มกพบไดมากในธรรมชาต ซงจะม

ลกษณะเปนสแดงอมน าตาล เมอน าเขาใกลกบแมเหลก จะดดตดกน สวนพนททคนพบเหลกไดมากทสด กคอ ตามชนหนใตดนทอยบรเวณทราบสงและภเขา โดยจะอยในรปของสนแรเปนสวนใหญ ซงกตองใชวธถลงออกมา เพอใหไดเปนแรเหลกบรสทธและสามารถน ามาใชประโยชนได

เหลกกลา เปนโลหะผสม ทมการผสมระหวาง เหลก ซลคอน แมงกานส คารบอนและธาตอนๆ อกเลกนอย ท าใหมคณสมบตในการยดหยนสง ทงมความทนทาน แขงแรง และสามารถตานทานตอแรงกระแทกและภาวะทางธรรมชาตไดอยางดเยยม ทส าคญคอเหลกกลาไมสามารถคนพบไดตามธรรมชาตเหมอนกบเหลก เนองจากเปนเหลกทสรางขนมาโดยการประยกตของมนษย แตในปจจบนกมการน าเหลกกลามาใชงานอยางแพรหลาย เพราะมตนทนต า จงชวยลดตนทนไดเปนอยางมาก และมคณสมบตทโดดเดนไมแพเหลก

2.7.2.1 ประเภทของเหลก ส าหรบประเภทของเหลกนน สามารถแบงออกไดเปน 2 กลมใหญๆ คอ

เหลกหลอ

51

ภาพท 26 ตวอยางผลตภณฑเหลก ทมา : https://www.chi.co.th/article/article-,11 ก.พ. 2561

เหลกหลอ เปนเหลกทใชวธการขนรปดวยการหลอขนมา ซงจะมปรมาณของธาตคารบอนประมาณ 1.7-2% จงท าใหเหลกมความแขง แตในขณะเดยวกนกมความเปราะ และดวยเหตนจงท าใหเหลกหลอ สามารถขนรปไดแควธการหลอวธเดยวเทานน ไมสามารถขนรปดวยการรดหรอวธการอนๆ ได นอกจากนเหลกหลอ กสามารถแบงยอยๆ ไดดงน

- เหลกหลอเทา เปนเหลกหลอทมโครงสรางคารบอนในรปของกราฟไฟต เพราะมคารบอนและซลคอนเปนสวนประกอบสงมาก

- เหลกหลอขาว เปนเหลกทมความแขงแรงทนทานสง สามารถทนตอการเสยดสไดด แตจะเปราะจงแตกหกไดงาย โดยเหลกหลอประเภทน จะมปรมาณของซลคอนต ากวาเหลกหลอเทา ทงมคารบอนอยในรปของคารไบดของเหลกหรอทเรยกกวา ซเมนไตต

- เหลกหลอกราฟไฟตกลม เปนเหลกทมโครงสรางเปนกราฟไฟต ซงจะมสวนผสมของแมกนเซยมหรอซเรยมอยในน าเหลก ท าใหเกดรปรางกราฟไฟตทรงกลมขนมา ทงยงไดคณสมบตทางกลในทางทดและโดดเดนยงขน เหลกหลอกราฟไฟตจงไดรบความนยมในการน ามาใชงานอยางแพรหลายและถกน ามาใชงานในอตสาหกรรมมากขน

- เหลกหลออบเหนยว เปนเหลกทผานกระบวนการอบเพอใหไดคารบอนในโครงสรางคารไบดแตกตวมารวมกบกราฟไฟตเมดกลม และกลายเปนเฟอรไรดหรอเพรลไลต ซงกจะมคณสมบตทเหนยวแนนกวาเหลกหลอขาวเปนอยางมาก ทงไดรบความนยมในการน ามาใชงานทสด

- เหลกหลอโลหะผสม เปนประเภทของเหลกทมการเตมธาตผสมเขาไปหลายอยางดวยกน ซงกจะชวยปรบปรงคณสมบตของเหลกใหดขน โดยเฉพาะการทนตอความรอนและการตานทานตอแรงเสยดสทเกดขน เหลกหลอประเภทนจงนยมใชในงานทตองสมผสกบความรอน

เหลกกลา

52

ภาพท 27 ตวอยางผลตภณฑเหลกกลา ทมา : https://www.chi.co.th/article/article,11 ก.พ. 2561

- เหลกกลา เปนเหลกทมความเหนยวแนนมากกวาเหลกหลอ ทงสามารถขนรปดวยวธทางกลได จงท าใหเหลกชนดน นยมถกน ามาใชอยางแพรหลายและกวางขวางมากขน ตวอยางเหลกกลาทมกจะพบไดบอยๆ ในชวตประจ าวน คอ เหลกแผน เหลกโครงรถยนตหรอเหลกเสน เปนตน นอกจากนคารบอนกสามารถแบงไดเปนกลมยอยๆ ดงน

- เหลกกลาคารบอน จะมสวนผสมหลกเปนคารบอนและมสวนผสมอนๆ ปนอยบางเลกนอย ทงนกขนอยกบจะมธาตอะไรตดมาในขนตอนการถลงบาง ดงนนเหลกกลาคารบอน จงสามารถแบงเปนยอยๆ ไดอก ตามปรมาณธาตทผสมดงน เหลกคารบอนต า มคารบอนต ากวา 0.2% และมความแขงแรงต ามาก จงน ามารดเปนแผนได

งาย เชน เหลกเสน เหลกแผน เปนตน เหลกกลาคารบอนปานกลาง จะมคารบอนอยประมาณ 0.2-0.5% มความแขงแรงสงขนมา

หนอย สามารถน ามาใชเปนชนสวนของเครองจกรกลได เหลกกลาคารบอนสง มคารบอนสงกวา 0.5% มความแขงแรงสงมาก นยมน ามาอบชบความ

รอนเพอเพมความแขงแกรงมากขน และสามารถตานทานตอการสกหรอไดด จงนยมน ามาท าเครองมอเครองใชทตองการผวแขง

เหลกกลาผสม เปนเหลก ทมการผสมธาตอนๆ เขาไปโดยเจาะจง เพอใหคณสมบตของเหลก เปนไปตามทตองการ โดยเหลกประเภทนมกจะมความสามารถในการตานทานตอการกดกรอนและสามารถน าไฟฟาได รวมถงมคณสมบตทางแมเหลกอกดวย ซงกจะแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ เหลกกลาผสมต าและเหลกกลาผสมสง นนเอง โดยเหลกกลาผสมต า จะเปนเหลกกลาทมการผสมดวยธาตอนๆ นอยกวา 10% และเหลกกลาผสมสง จะเปนเหลกกลาทมการผสมดวยธาตอนๆ มากกวา 10%

53

เหลก เปนแรธาตทถกน ามาใชในชวตประจ าวนมากทสด และเปนทรจกอยางแพรหลาย เนองจากมคณสมบตทเหมาะกบการน ามาใชงานในหลายๆ ดาน แตกมขอเสยอยบาง คอมน าหนกมาก ท าใหเคลอนยายไดไมคอยสะดวกมากนก อยางไรกตาม เหลก กยงคงเปนทนยมและมการน ามาใชงานในอตสาหกรรมหรอการผลตเครองจกรกลตางๆ รวมทงใชในการสรางบานดวย เพราะเปนโลหะทมความแขงแรงและทนทานมาก

2.7.3 ไม ไม เปนวสดแขงทท าจากแกนล าตนของตนไม สวนใหญเปนไมยนตน โดยแบงเปนไมเนอ

แขง เชน ไมเตง ไมแดง และไมเนอออน เชน ไมสก ไมยางพารา โดยนยามแลวไม จะหมายถงเนอเยอไซเลมชนทสอง (Xylem) ของตนไม แตในความเขาใจไม อาจหมายรวมไปถงวสดใดๆ ทมสวนประกอบท ามาจากไมดวย

ไมสามารถใชประโยชนไดหลากหลาย ประโยชนอยางหนงคอ ใชเปนเชอเพลง เชน ถานหรอฟน บางครงกใชในงานศลปะ ท าเฟอรนเจอร ท าอาวธ หรอเปนวสดกอสราง ไมยงคงเปนสวนประกอบส าคญในการกอสราง ตงแตมนษยเรมสามารถสรางบานทอยอาศย หรอเรอ โดยเรอแทบทกล าในชวงป 80 ท ามาจากไมแทบทงสน ซงในปจจบนบานหรอเรอทท าจากไม เรมมจ านวนลดลง โดยปจจบนมการน าวสดอนมาใชในการสรางแทน

ไมโดยสภาพแลว ไมเหมาะทจะน ามาใชในการกอสรางโดยตรง เนองจากอาจจะมการแตกหกในโครงสราง จงตองน าไปแปรรปเปนอยางอนกอน เชน ไมอด,chipboard, engineered wood, hardboard, medium-density fibreboard (MDF) , oriented strand board (OSB) เปนตน ไมดงกลาวนใชประโยชนกนในวงกวาง อกทงเยอไมยงเปนสวนประกอบส าคญในการผลตกระดาษอกดวย เซลลโลสทอยในไมยงใชการท าวสดสงเคราะห ซงไมยงใชประโยชนในการท าอปกรณอนนอกเหนอจากการกอสราง เชน ใชท าตะเกยบ เครองดนตร เฟอรนเจอร ฯลฯ

ภาพท 28 ตวอยางผลตภณฑไม ทมา : https://www.openpr.com,11 ก.พ. 2561

54

2.7.4 พลาสตก พลาสตกเปนสารประกอบอนทรยทสงเคราะหขนใชแทนวสดธรรมชาต บางชนดเมอ

เยนกแขงตว เมอถกความรอนกออนตว บางชนดแขงตวถาวร มหลายชนด เชน ไนลอน ยางเทยม ใชท าสงตาง ๆ เชน เสอผา ฟลม ภาชนะ สวนประกอบของยานพาหนะ

พลาสตกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ เทอรโมพลาสตก และ เทอรโมเซตตงพลาสตก

เทอรโมพลาสตก (Thermoplastic) หรอเรซน เปนพลาสตกทใชกนแพรหลายทสดในโลก ไดรบความรอนจะออนตว และเมอเยนลงจะแขงตว สามารถเปลยนรปได พลาสตกประเภทนโครงสรางโมเลกลเปนโซตรงยาว มการเชอมตอระหวางโซพอลเมอรนอย มาก จงสามารถหลอมเหลว หรอเมอผานการอดแรงมากจะไมท าลายโครงสรางเดม ตวอยาง พอลเอทลน พอลโพรพลน พอลสไตรน มสมบตพเศษคอ เมอหลอมแลวสามารถน ามาขนรปกลบมาใชใหมได ชนดของพลาสตกใน ตระกลเทอรโมพลาสตก ไดแก

- พอลเอทลน (Polyethylene: PE) เปนพลาสตกทไอน าซมผานไดเลกนอย แตอากาศผานเขาออกได มลกษณะขนและทนความรอนไดพอควร เปนพลาสตกทน ามาใชมากทสดในอตสาหกรรม เชน ทอน า ถง ถง ขวด แทนรองรบสนคา

- พอลโพรพลน (Polypropylene: PP) เปนพลาสตกทไอน าซมผานไดเลกนอย แขงกวาพอลเอทลนทนตอสารไขมนและความรอนสงใชท าแผนพลาสตถงพลาสตกบรรจอาหารททนรอน หลอดดดพลาสตก เปนตน

- พอลสไตรน (Polystyrene: PS) มลกษณะโปรงใส เปราะ ทนตอกรดและดาง ไอน าและอากาศซมผานไดพอควร ใชท าชนสวนอปกรณไฟฟาและอเลกทรอนกส เครองใชส านกงาน เปนตน

- SAN (styrene-acrylonitrile) เปนพลาสตกโปรงใส ใชผลตชนสวน เครองใชไฟฟา ชนสวนยานยนต เปนตน

- ABS (acrylonitrile-butadiene-styrene) สมบตคลายพอลสไตรน แตทนสารเคมดกวา เหนยวกวา โปรงแสง ใชผลตถวย ถาด เปนตน

- พอลไวนลคลอไรด (Polyvinylchloride: PVC) ไอน าและอากาศซมผานไดพอควร และปองกนไขมนไดดมลกษณะใส ใชท าขวดบรรจน ามนและไขมนปรงอาหาร ขวดบรรจเครองดมทมแอลกอฮอล เชน ไวน เบยร ใชท าแผนพลาสตก หอเนยแขง ท าแผนแลมเนตชนในของถงพลาสตก

- ไนลอน (Nylon) เปนพลาสตกทมความเหนยวมาก คงทนตอการเพมอณหภม ท าแผนแลมเนตส าหรบท าถงพลาสตกบรรจอาหารแบบสญญากาศ

55

- พอลเอทลนเทเรฟทาเลต (Polyethylene terephthalate: PET) เหนยวมากโปรงใส ราคาแพง ใชท าแผนฟลมบาง ๆ บรรจอาหาร

- พอลคารบอเนต (Polycarbonate: PC) มลกษณะโปรงใส แขง ทนแรงยดและแรงกระแทกไดด ทนความรอนสง ทนกรด แตไมทนดาง เปนรอยหรอคราบอาหาร จบยาก ใชท าถวย จาน ชาม ขวดนมเดก และขวดบรรจอาหารเดก

ภาพท 29 ตวอยางผลตภณฑพลาสตก ทมา : http://www.great-pet.com/th,11 ก.พ. 2561

2.7.5 สแตนเลส สแตนเลส หรอชออยางเปนทางการ คอ “เหลกกลาไรสนม” เปนศพททวไปทใชเรยก

เหลกในกลมทมความตานทานการกดกรอนสง สเตนเลสเปนโลหะผสมระหวางเหลกและคารบอน ซงสวนประกอบจะมปรมาณคารบอนต า มโครเมยมเปนสวนผสมหลก ประมาณ 10.5 % หรอมากกวาท าใหเกดการสรางฟลมโครเมยมออกไซด (chromium oxide film : CrO2 หรอเรยกวา passive film) ทมองไมเหนเกาะตด แนนอยทผวหนาท าใหเหลกกลา มความตานทานการกดกรอน ฟลมปกปอง นจะมความบางเทยบเทากบวางกระดาษ 1 แผนบนตกสง 20 ชน ถาฟลมทผวหนานน ถกท าลายไมวาจากแรงกล สารเคม หรอออกซเจนทมอยในบรรยากาศ แมจ านวนนอยนดจะเขาท าปฏกรยากบโครเมยม สรางฟลมโครเมยมออกไซดทดแทนขนใหมดวยตวมนเอง

สแตนเลสสามารถปรบปรงคณสมบตในการตานทานการกดกรอนและสมบตอนๆ ทตองการใหสงขนไดโดยการเพมสวนผสมของโครเมยม และเพมธาตอนๆ เชน โมลบดบนม นกเกลและไนโตรเจนเขาไป สเตนเลสมอยมากกวา 60 ชนด

ดวยคณสมบตทไมเหมอนใคร เชน ยากตอการขนสนมเมอเทยบกบโลหะหรอวสดชนดอนๆ คาบ ารงรกษาต า งายตอการเชอมและการขนรป ระยะเวลาการใชงานคมคากบราคา และสามารถน า

56

กลบมาใชไดใหมทงหมด จงท าใหสเตนเลสเปนโลหะททรงคณคาคณสมบตและประโยชนใชสอยทไรขดจ ากด

ภาพท 30 ตวอยางผลตภณฑสแตนเลส ทมา : http://www.wanawatstainless.com,11 ก.พ. 2561

2.8 งานวจยทเกยวของ 2.8.1 การออกแบบเครองปนจกรยานออกก าลงกายส าหรบผสงอาย

นายเจษฎากร บญศร การออกแบบเครองปนออกก าลงกายจะเนนไปทระยะสดสวนตางๆของผสงอายน ามาเปนสวนหนงของรปแบบเครองออกก าลงกาย โดยไดแรงบนดาลใจมาจาก แมงคาม แมงคามเปนแมลงปกแขงทพบไดทวไปในภาคอสาน และภาคเหนอ ซงจะพบไดในททมความอดมสมบรณในปา โดยทแมงคามนนเปนแมลงทมลกษณะเดนทเขา ดงนนจงไดท าการวเคราะหลกษณะแมงคามเพอหารปทรงทมความเปนไปไดในการออกแบบเครองปนจกรยานออกก าลงกายส าหรบผสงอาย และพบวามความเปนไปไดทจะสามารถน ามาออกแบบเครองปนจกรยานออกก าลงกายส าหรบผสงอาย

ภาพท 31 ตวอยางผลตภณฑการออกแบบเครองปนจกรยานออกก าลงกายส าหรบผสงอาย ทมา : https://www.facebook.com/enterten2017/,11 ก.พ. 2561

57

2.8.2 หนยนตเพอการฟนฟสมรรถภาพผปวยโรคหลอดเลอดสมอง คณตฤณโชค เอยมมนสกล นสตปรญญาเอก ภาควชาวศวกรรมเครองกล

คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยถงแมวาหนยนตยงจ าเปนตองพงนกกายภาพบ าบด เนองจากตองใชความรทางการแพทย ในการวเคราะหผปวยและแนวทางรกษา ซงมความแตกตางกนในแตละบคคล แตประโยชนทได คอ นกกายภาพ บ าบดจะสามารถดแลผปวยไดหลายๆ คนในคราวเดยวกน เนองจากไมจ าเปนตองท ากายภาพบ าบดใหผปวยดวยตนเอง อกทงหนยนตยงสามารถเกบคาตางๆ ระหวางการรกษาไดอกดวย ซงจะเปนประโยชนในการวางแผนการรกษาตอไป

นอกจากน การพฒนาหนยนตขนเอง จะชวยลดคาใชจายในการสงซอหนยนตจากตางประเทศซงมราคาสงกวาลายเทาตว และภาควชาฯ ยงสามารถปรบแตงการใชงานใหเหมาะสมกบการรกษาไดอกดวย ในปจจบนหนยนตนยงอยในชวงทดลองใช ซงเมอไดผลตอบรบทดแลว ทางภาควชาฯ จะผลตหนยนตใหมจ านวนมากขน เพอสงใหทางโรงพยาบาลตางๆ ไดไปใชในการรกษาตอไป

ภาพท 32 ตวอยางการใชงานผลตภณฑหนยนตเพอการฟนฟสมรรถภาพผปวยโรคหลอดเลอดสมองรปท : http://www.chula.ac.th/th/archive/57853,11 ก.พ. 2561

2.8.3 เครองชวยพยงตานแรงโนมถวง ชวยกายภาพบ าบดผปวย

พ.ท. นพ.บระ สนธภากร อาจารยประจ าสาขาวชาออรโธปดดกส ส านกวชาแพทยศาสตร รศ. ดร.พรศร จงกล อาจารยประจ าสาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ ผศ. ดร.การญ ฟงสวรรณรกษ อาจารยประจ าสาขาวชาวศวกรรมเครองกล และ ผศ. ดร.บญเรอง มะรงศร อาจารยประจ าสาขาวชาวศวกรรมไฟฟา มทส. เปดตว ผลงานวจยตนแบบ เครองชวยพยงเดนตานแรงโนมถวง Anti-G SUT Machine (Anti-G SUT) ฝมอคนไทย มตนทนการผลตเพยง 420,000 บาท ซงหากสงจากตางประเทศจะมราคาสงถง 1,500,000 บาท โดยอปกรณดงกลาวสามารถน ามาประกอบใชกบลวงอตโนมตเพอท าหนาทในการพยงผปวยใหสามารถออกก าลงกายบนลวงไดอยางปลอดภย

58

ภาพท 33 ตวอยางการใชงานผลตภณฑเครองชวยพยงตานแรงโนมถวง ชวยกายภาพบ าบดผปวยทมา ทมา : today.line.me/th/pc/article/ เปดตวเครองชวยพยงเดนตานแรงโนมถวง,11 ก.พ. 2561

2.8.4 อปกรณชวยเดนส าหรบเดกพการทางสมองรนสอง

นายพงษสทธ มสา นกศกษาภาควชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร กลาววา เดกพการทางสมองสวนใหญจะนอนหรอนงนงๆ อยกบทตลอดเวลา เพราะไมมแรงขา ท าใหเดนแลวลม การแกไขจงตองใชการหดเดนดวยเครองชวยเดน หรอ วอรกเกอร เหมอนผสงอายแตมขนาดเลกกวา โดยใชนกกายภาพบ าบดชวยตอผปวย 1 รายไมต ากวา 3 คน ซงในสถานรบเลยง, โรงเรยน หรอศนยกายภาพบ าบดขนาดเลก ยอมมนกกายภาพบ าบดไมเพยงพอ

ดวยเหตผลดงกลาว รนพของเขาจงไดพฒนาเครองฝกเดนส าหรบเดกพการทางสมองขน โดยใชชอวา CP Steper 1.0 ทเหมาะส าหรบใชฝกเดนใหกบเดกทมอาการกลามเนอขาออนแรง จากความผดปกตของสมอง อาย 7-12 ป โดยใชมอเตอรทตอเขากบเฟองการหมนของบนไดจกรยานซงถกตอเขากบสนบหวเขา เปนตวชกน าการเดนตามหลกการเดมทนกกายภาพบ าบดตองคอยจบขาเดกใหกาวไปทละกาว โดยทไมตองกลวอบตเหตหรอการหกลมเหมอนวธการเดม เพราะตวของเดกถกพยงไวเบาะทตดตงอยทางดานหลง

59

ภาพท 34 แสดงอปกรณชวยเดนส าหรบเดกพการทางสมองรนสอง ทมา : www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewsID,11 ก.พ. 2561

2.8.5 เครองชวยหดเดนอตโนมต ส าหรบคนปวยหดเดนและคนชรา ปจจบนมคนปวยและคนพการบรเวณสวนลางของรางกายมากขน ในกรณท

ผปวยขาหกตองเขาเฝอกหรอไดรบการผาตดเกยวกบกระดกสนหลงเคลอน ซงในชวงการรกษาชวงหนงจะตองมการพกฟนและท าการรกษากายภาพบ าบด เพอเสรมสรางความแขงแรงใหกบกลามเนอและปรบสภาพของการเดนใหเปนปกต และผปวยทเรมตนท ากายภาพบ าบดตองใชราวเหลกคขนานหดเดน ซงอยทสถานกายภาพบ าบดและมเจาหนาทคอยดแลอยางใกลชด ทงนในกรณทผปวยสามารถพยงตวไดกสามารถใชอปกรณชวยเดนในการท ากายภาพบ าบดหดเดนดวยตวเองได แตหากผปวยทไมมก าลงแขนและก าลงขาทจะพยงตวเองเพยงล าได กไมสามารถทจะยกอปกรณชวยเดนได ถงแมวาอปกรณชวยเดนจะท าจากอะลมเนยมกตาม

ภาพท 35 แสดงเครองชวยหดเดนอตโนมตส าหรบคนปวยหดเดนและคนชรา ทมา : http://radio2.rmutt.ac.th/?p=7719,11 ก.พ. 2561

60

2.9.6 เครองชวยเดนผสงอายอเนกประสงค K-23 สงประดษฐ เครองชวยเดนผสงอายอเนกประสงค เปนความรวมมอกน

คดสงประดษฐ จาก #วทยาเทคนคอ านาจเจรญ กบ #โรงพยาบาลอ านาจเจรญ อธบายการท างานโดย #นายอดมศกด ดนมแกว ปวช.1 วท.อ านาจเจรญ งานวนนกประดษฐ 2-6/2/2559 ทไบเทค บางนา

ภาพท 36 แสดงเครองชวยเครองชวยเดนผสงอายอเนกประสงค ทมา : https://www.youtube.com/watch?v=JicdOyNkHec,11 ก.พ. 2561

61

บทท 3 วเคราะหการออกแบบ

3.1 วเคราะหพฤตกรรมกลมเปาหมาย

3.1.1 สาเหตการปวยตดเตยง ตารางท 3 สาเหตการปวยตดเตยง

สาเหต จ านวนผปวย โรคระบบประสาท

169,620 คน

การเกดอบตเหต

183,044 คน ( จ านวนผบาดเจบจากอบตเหต 2561 )

รางกายเสอมสภาพ

8,734,101 คน ( ผทมอาย 60 ปขนไปในป 2556 )

ผปวยทงสามสาเหตจะตองไดรบการตรวจระดบของกลามเนอเพอน าไปสการรกษาและการ

ท ากายภาพบ าบดทถกตอง โดยม 6 ระดบดงน ระดบ 5 : สามารถตานแรงทแพทยใชกดแขน-ขาไดเตมท (ภาวะปกต) ระดบ 4 : สามารถตานแรงแพทยฯได แตไมเตมทคอ ยงพอตานไดบาง ระดบ 3 : ยกแขน-ขา ลอยสงจากพนได แตตานแรงแพทยฯไมได ระดบ 2 : เคลอนไหวแขน-ขา ไดบนพนราบ แตไมสามารถยกสงขนจากพนได ระดบ 1 : มการเกรงของกลามเนอแขน-ขา แตเคลอนไหวแขน-ขาไมได ระดบ 0 : เคลอนไหวแขน-ขาไมได รวมกบไมมการเกรงของกลามเนอเลย

การวเคราะหจะใชระดบกลามเนอระดบ 2 ลงไปถง 0 เปนหลกเนองจากมความออนแรงของกลามเนอสงและตองการการท ากายภาพบ าบด

62

3.1.1.1 โรคระบบประสาท ตารางท 4 โรคระบบประสาท

โรคระบบประสาท จ านวนคนทเปน

อมอมพฤกษ อมพาต 79,600 คน โรคหลอดเลอดสมอง 90,020 คน

1 อมอมพฤกษ อมพาต

อมพาต อมพาต คอ อาการออนแอของกลามเนอ ในผปวยบางรายมการชาหรอเสยความรสกบรเวณ

นนๆ รวมดวย ทงนขนอยกบวามสภาพอมพาตอยทสวนใดของรางกาย อาจอยทสมอง หรอไขสนหลง หรอสวนปลายประสาท ประเภทและชนดของอมพาต

อมพาตมหลายชนด อาการจะมากหรอนอย ขนอยกบสาเหตความรนแรงของส าเหตนนๆ อมพาตทพบไดบอย ๆ แบงออกเปน 3 กลมใหญ ๆ ดงน 1. อมพาตครงซก

อมพาตครงซก มกพบในผปวยมอาการอมพาต ทสงผลกระทบไปยงสมอง บางคนมอาการพดไมได พดไมชด และปากเบยว ตาอาจมองเหนไมชด หรอมองเหนเพยงดานเดยว ถาสภาพทผดปกตอยทสมองดานซาย จะเกดอมพาตดานขวา เพราะสมองดานซายควบคมการท างานของดานแขนขาดานขวา 2. อมพาตของแขนขาทงสองขาง

ถาสภาพทผดปกตอยทไขสนหลงระดบคอถกกระทบกระเทอน อาจเกดจากการตกจากทสง กระดกหกหรอเคลอนกดไขสนหลงจนเกดอมพาต ซงนอกจากกลามเนอออนแรงแลว จะมอาการชาของแขนขา ควบคมการถายปสสาวะอจจาระไมได 3. อมพาตครงทอน

อมพาตครงทอนเกดจากการกระทบกระเทอนของไขสนหลงบรเวณใตอกลงมา มอาการออนแรงของขาทงสองขาง มความรสกต ากวาบรเวณปกต อาจควบคมระบบขบถายไมได อมพฤกษ

อมพฤกษ คออาการทแขนหรอขา ออนแรงกวาเดม แตยงสามารถพอใชงานได แตไมเหมอนปกต เชน อาจจะมอาการชา หยบจบของหนกไมได ยกแขนไมได ก ามอไมได แมแตกระทงจะจบปากกาเพอเขยนหนงสอตามปกตกยงไมสามารถท าได ผปวยยงพอสามารถชวยเหลอตนเองไดบางในบางกจกรรม โอกาสทจะกลบมาหายเปนปกตมอยมาก

63

2 โรคหลอดเลอดสมอง โรคหลอดเลอดสมอง (stroke) คอ ภาวะทสมองขาดเลอดไปเลยงเนองจากหลอดเลอดตบ

หลอดเลอดอดตน หรอหลอดเลอดแตก สงผลใหเนอเยอในสมองถกท าลาย การท างานของสมองหยดชะงก ความผดปกตของหลอดเลอดสมองทท าใหสมองขาดเลอด แบงไดเปน 2 ประเภท ดงน

หลอดเลอดสมองตบหรออดตน (ischemic stroke) เปนสาเหตสวนใหญทท าใหเกดโรคหลอดเลอดสมอง พบไดประมาณ 80% หลอดเลอดสมองอดตนเกดไดจากลมเลอดทเกดขนในบรเวณอนไหลไปตามกระแสเลอดจนไปอดตนทหลอดเลอดสมอง หรออาจเกดจากมลมเลอดกอตวในหลอดเลอดสมอง และขยายขนาดใหญขนจนอดตนหลอดเลอดสมอง สวนสาเหตของหลอดเลอดสมองตบอาจเกดจากการสะสมของไขมนในหลอดเลอด ท าใหหลอดเลอดตบแคบ มความยดหยนและมประสทธภาพในการล าเลยงเลอดลดลง

หลอดเลอดสมองปรแตกหรอฉกขาด (hemorrhagic stroke) พบไดประมาณ 20% ของโรคหลอดเลอดสมอง เกดจากหลอดเลอดมความเปราะบางรวมกบภาวะความดนโลหตสง ท าใหบรเวณทเปราะบางนนโปงพองและแตกออก หรออาจเกดจากหลอดเลอดเสยความยดหยนจากการสะสมของไขมนในหลอดเลอด ท าใหหลอดเลอดปรแตกไดงาย ซงอนตรายมากเนองจากท าใหปรมาณเลอดทไปเลยงสมองลดลงอยางฉบพลนและท าใหเกดเลอดออกในสมอง สงผลใหผปวยเสยชวตในเวลาอนรวดเรวได

ทากายภาพบ าบดพนฐาน โดยผปวยอมพฤกษ อมพาตทงสามแบบ และโรคหลอดเลอดสมอง มทากายภาพบ าบด

พนฐานทเหมอนกนคอ

64

65

66

ภาพท 37 ทากายภาพบ าบดพนฐาน ทมา : http://www.vetchapan.com,11 ก.พ. 2561

สวนอปกรณทใชคอ เตยงซสเพนชน

ภาพท 38 ตวอยางเตยงซสเพนชน 3.1.1.2. การเกดอบตเหต

ผตดเตยงจากการเกดอบตเหตทตองท ากายภาพบ าบดสวนมากคอ ขาหก แขนหก กลามเนอซก เปนตน

ขาหก (Broken Leg) คอ อาการทกระดกบรเวณขาไดรบการกระแทกอยางรนแรง อาจเปนผลมาจากอบตเหตตาง ๆ เชน หกลม อบตเหตทางรถยนต บาดเจบจากการเลนกฬา เปนตน ในผทม

67

กระดกไมแขงแรงหรอผทเปนโรคเกยวกบกระดก จะมโอกาสในการบาดเจบขาหกไดมากกวา เชน โรคมะเรง โรคกระดกพรน เปนตน หากมอาการรนแรง จ าเปนตองเขารบการรกษาดวยการผาตด เพอจดแนวกระดก อาจตองใชเวลาพกฟนหลงการผาตดอยางนอยประมาน 2-3 เดอน รวมถงอาจตองท ากายภาพบ าบดเพอฟนฟและเพมความแขงแรงใหกลามเนอขาไดกลบมาใชงานไดตามปกต

กลามเนอขาซก กลามเนอขาซก คออาการกลามเนอฉกขาด มกจะเกดขนจากกลามเนอมการยดเหยยดมาก

เกนไปจากการใชงานรางกายในกจกรรมตางๆ ท าใหเกดการบวมและปวดบรเวณนนๆ โดยอาการกลามเนอฉกขาดนเปนการบาดเจบทมกเกดขนไดงายและสามารถรกษาไดดวยตนเอง มาเรยนรวธการรกษาอาการกลามเนอฉกขาด วนจฉยอาการเพอตดสนใจไดวาเมอไรคอคราวจ าเปนทตองไปพบแพทยเสยท

ทากายบ าบดของผปวยขาหกและกลามเนอขาซก

ภาพท 39 การกายภาพบ าบดขา ทมา : http://www.กายภาพบ าบด.com/article/86/10,11 ก.พ. 2561

68

อปกรทใชของผปวยขาหกและกลามเนอขาซก ไมเทาชวยพยง

ภาพท 40 ตวอยางไมเทาชวยพยง ทมา : https://www.homepro.co.th/product,11 ก.พ. 2561

ราวหดเดน

ภาพท 41 ตวอยางราวหดเดน ทมา : http://www.vetchapan.com/index.php-parallel-bars-detail,11 ก.พ. 2561

วอคเกอรชวยเดน

ภาพท 42 แสดงตวอยางวอคเกอรชวยเดน ทมา : http://www.okwheelchair.com/product/24/walker,11 ก.พ. 2561

69

แขนหก แขนหก คอภาวะทกระดกไดรบแรงกระแทกมากเกนไป สงผลใหกระดกไมสามารถรองรบ

น าหนกจากแรงดงกลาวได และเกดหก กอใหเกดอาการปวด เสอมสมรรถภาพในการท างาน รวมทงมเลอดออกและไดรบบาดเจบบรเวณรอบกระดกทไดรบแรงกระแทก โดยทวไปแลว กระดกจดเปนเนอเยอเกยวพนชนดหนง ประกอบดวยแคลเซยมและเซลลกระดก ตรงกลางกระดกจะออนกวา เรยกวาไขกระดก ซงท าหนาทผลตเซลลเมดเลอดแดง กระดกแตละสวนจะประกอบกนเปนโครงสรางกระดกทรองรบรางกาย ชวยในการเคลอนไหว และปกปองอวยวะภายในของรางกาย หากรางกายไดรบแรงกระแทกอยางรนแรง จะสงผลใหกระดกแตกหรอหกได

ทากายภาพบ าบด

ภาพท 43 แสดงตวอยางการกายภาพบ าบดแขน ทมา : http://oorrunningblog.blogspot.com/2011/06/blog-post_16.html,11 ก.พ. 2561

อปกรณของผปวยแขนหก

สายสะพายแขน

70

ภาพท 44 ตวอยางสายสะพายแขน ทมา : http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic.php?f=64&t=527318,11 ก.พ. 2561

3.1.1.3 รางกายเสอมสภาพ โรคเสอมหมายถง การทเซลลในรางกายซงเปนสวนทเลกทสดเกดความ

ผดปกต เสอมหรอมประสทธภาพลดลง ซงรางกายเราเกดจากเซลล ซงเซลลประกอบกนหลายๆเซลลเราเรยกวาเนอเยอ เนอเยอหลายๆตวรวมกนเราเรยกวากลามเนอของอวยวะหรอระบบตางๆของรางกาย เมอเซลลมประสทธภาพในการท างานลดลงจนถงขนภาวะถดถอย กจะไปมผลท าใหเนอเยอเสอมสภาพ เมอเนอเยอเสอมสภาพ อวยวะรางกายทเกยวของกจะท างานผดปกต กลายเปนโรคตางๆ ชวงวย 50 ปขนไป อาการตางๆ จะชดเจนมากขน เรมนอนไมหลบ สมรรถภาพทางเพศลดลง ผวพรรณเรมมรวรอยเหยวยน ตรวจสขภาพเรมพบปญหาไขมนหรอน าตาลในเลอดสง เพมความเสยงโรคหวใจ เบาหวาน ความจ าเสอม ซงภาวะเหลานปองกนได โดยเรมตนตงแตลดสารอนมลอสระ รบประทานอาหารไมหวานจด มนจด หรอเคม รบประทานวตามนเสรมทเหมาะสม หลกเลยงมลภาวะ และไดรบฮอรโมนทดแทนสตรธรรมชาตตามทรางกายตองการ

ส าหรบการกายภาพบ าบดของผปวยรางกายเสอมสภาพคอการออกก าลงกายในทาทางตางๆและการท ากายภาพบ าบดในทาทางตางๆแตผปวยทมกลามเนอออนแรงในระดบท 2 ลดไปถงระดบ 0 ตองใชอปกรณและผชวยในการออกก าลงกายและการกายภาพบ าบด และอปกรณทส าหรบในการกายภาพบ าบดผทมระดบกลามเนอระดบ 2 ลดไปถงระดบ 0 คอเตยงซสเพนชน เนองจากผปวยในระดบ 2 ลดไปไมมแรงพอดจะตานแรงโนมถวงไดจะเตยงซสเพนชนยงมฟงชนในการท ากายภาพบ าบดไดหลายทาในทาของผทไมสามารถขยบตวไดมากและไมสามารถเดนไดหรอผปวยตดเตยง

71

3.2 วเคราะหทากายภาพบ าบด ตารางท 5 วเคราะหทากายภาพบ าบด

ทากายภาพบ าบด

โรคทใชทากายภาพบ าบด อปกรณทใช หมายเหต

14 ทามาตรฐาน

ผปวยกลามเนอระดบ 2 ถงระดบ 0 เชน ผปวยโรคหลอดเลอดสมอง อมพฤกษ อมพาต ผทมความเสอมของกลามเนอ ผสงวย

เตยงซสเพนชน ราวหดเดน จกรยานกายภาพบ าบด

เปนทามาตรฐานทใชกบผปวยทมกลามเนอออนแรงรวมไปถงผปวยอมพฤกษ อมพาต

ทาบรหารขา

ผปวยทมกลามเนอขาไมแขงแรง ผทบ าบดขาจากการเกนอบตเหต

เตยงซสเพนชน ราวหดเดน

ทาบรหารแขน ผปวยทมกลามเนอแขนไมแขงแรง ผทบ าบดแขนจากการเกนอบตเหต ผสงอาย

ลกบอลน า

สรปทากายภาพบ ายบด ทากายภาพบ าบดทใชมากทสดของผปวยทมากระดบความออนแรงของกลามเนอระดบ 2 – 0 โดยสามารถใชไดกบทกโรคทท าใหกลามเนอออนแรงจบถงระดบสอง

72

3.3 การวเคราะหอปกรณกายภาพบ าบด

3.3.1 อปกรณไฟฟา ตารางท 6 วเคราะหอปกรณไฟฟา

อปกรณ ประโยชน ความรในการใชอปกรณ

การเขาถง

อปกรณ

ความจ าเปนในการใชอปกรณ

หมายเหต

จกรยาน

กาย ภาพบ าบด

- ชวยผอนคลายกลามเนอบรเวณแขน-ขา ขจดความเหนอยลาของกลามเนอโดยเฉพาะ กลามเนอทยดบรเวณหวไหล-หวเขา - ชวยเพมการไหลเวยนของโลหตทวรางกาย - เพมความแขงแรงและความทนทานของกลามเนอบรเวณแขน-ขา ผปวยจะมกลามเนอแขงแรงขน - เพมชวงการเคลอนไหว ของขอบรเวณแขน-ขา ท าใหแขน-ขา ไมยดตด หมนไดรอบหวไหล และไมเกดพงพด) - เพมความแขงแรงของหวใจและปอด

สง

ปานกลาง

ปานกลาง

ควรไดรบค าแนะน า

จากผเชยวชาญในการใช

งาน

เครองอลตราซาวด

ลดอาการปวด อกเสบของเนอเยอ เพมความยดหยน ของขอตอในชนลก ลดอาการบวมและชวยเรงการซอมแซมเนอเยอรวมทงคลายการเกรงตวของกลามเนอ

สง

ปานกลาง

ปานกลาง

ควรไดรบค าแนะน า

จากผเชยวชาญในการใช

งาน

73

ตารางท 6 วเคราะหอปกรณไฟฟา(ตอ) อปกรณ ประโยชน ความร

ในการใช

อปกรณ

การเขาถง

อปกรณ

ความจ าเปน

ในการใชอปกรณ

หมายเหต

คลนแมเหลกไฟฟา

การใชคลนแมเหลกไฟฟา (electromagnetic wave) เหนยวน าโมเลกลของเนอเยอใหเกดความรอนและหลอดเลอดขยายตวทงบรเวณทท าการรกษาและบรเวณรอบๆ เพอใหผลการรกษาในดานเพมการไหลเวยนโลหตในชนลกเฉพาะสวนและบรเวณโดยรอบ, เพมความยดหยนของกลามเนอและขอตอชนลก, ลดการยดรงของพงพดชนลก

สงมาก ปานกลาง

ต า เปนเครองมอทตองใชความเชยวชาญสง

เครองกระตนไฟฟา

- ปองกน/ชะลอการฝอลบของกลามเนอ - กระตนการไหลเวยนเลอด - ชวยใหกลามเนอเกดการเรยนรใหม - กระตนการฟนตวปลายประสาท

สงมาก ปานกลาง

ต า เปนเครองมอทตองใชความเชยวชาญสง

สรปอปกรณกายภาพบ าบดไฟฟา

อปกรณกายภาพบ าบดไฟฟามประโยชนในการใชงานสงแตกตองใชความรความเขาใจในการใชอปกรณสงถงจะมขายในทองตลาดแตไมควรซอมากใชงานเองเนองจากทางใชงานผดวธอาจเกดอนตรายกบรางกายและตองไดรบค าแนวค าจากผเชยวชาญ

74

3.3.2 อปกรณธรรมดา ตารางท 7 วเคราะอปกรณทวไป

อปกรณ ประโยชน ความรในการใชอปกรณ

การเขาถง

อปกรณ

ความจ าเปนในการใชอปกรณ

หมายเหต

บาร

คขนาน

ใชเพอฝกการ ยน เดน, ฝกการลงนา หนกขอตอตางๆ เชน สะโพกเขาขา เทา เพมความมนคงขณะเดน ปองกนการเดนลม ลดปญหาผปวยหรอผสงอายนอนตดเตยง

ปานกลาง

ปานกลาง

ปานกลาง

ในการฝกเดนควรมผดแลอยางใกลชด

เตยงซสเพนชน

ใชในการบรหารรางกายและรกษาผปวยทางกายภาพบ าบด เหมาะส าหรบผปวยทมก าลงกลามเนอออนแรง ไมสามารถยกแขนและขาตานแรงโนมถวงของโลกได

ปานกลาง

ต า

สง

เปนอปกรณท

มความยดหยนในการใช

งานสง

วอคเกอรชวยเดน

- ชวยพยงในการเดน

ของผทขาออนแรง - เปนเครองชวยในการ

หดเดน

ต า

สง

สง

-

สรป อปกรณกายภาพบ าบดธรรมดาสวนมากแลวการใชงานหรอประโยชนในการฝกหดหรอ

การบรหารรางกาย โดยสวนมากจะใชงานงายไมมความซบซอนมากและคนสวนใหญสามารถเรยนรและเขาใจใชการท างานอปกรณและอปกรณสวนมากสามารถหาซอไดและมใชงานทวไป แตมอปกรณทจ าเปนในการท ากายภาพบ าบดแตอปกรณหาซอไดยากและการเขาถงอปกรณต าคอ เตยงซสเพนชน

75

เตยงซสเพนชน เตยงซสเพนชน คอเครองมอกายภาพบ าบดส าหรบผปวยทมกลามเนอออนแรง ไมคอยไดใชแขน

ขา เปนอปกรณกายภาพบ าบดทจะชวยออกก าลงกายแขนขา ใหมการขยบและกระตนการท างานใหกลบมาใชอกครง ไดแก อปกรณพยงขอตางๆ เชนทพยงเขา กรณเขาเสอม ขอเทาพลกพยงเทากรณ ขอเทาแพลง พยงศอก กรณ เอนขอศอกอกเสบ พยงขอมอเมอขอมออกเสบ มพงผด หรอหลงผาตดพงผดทขอมอและ เสอพยงกระดกสนหลงสวนคอ สวนอก สวนเอว ในกรณมปญหากระดกสนหลงจากการบาดเจบ อบตเหต หรอภาวะกระดกเสอม

ภาพท 45 ตวอยางเตยงซสเพนชน อปกรณประกอบการใชงานดงน - สายสลง แบบซงเกลโรพ ยาว 2 เมตร - ผาพยงล าตว ขนาด 11×27” - ผาพยงแขนขา ขนาด 6×26” - ผาพยงศรษะ ขนาด 8×20” - ผาสามหวง ขนาด 1.5 x38” - สปรงก - ตะขอตวเอส

76

ภาพท 46 สายสลง แบบซงเกลโรพ ยาว 2 เมตร

ภาพท 47 ตวอยาง สปรงก ตะขอตวเอส

ภาพท 48 แสดง ผาพยงแขนขา ผาพยงศรษะ ผาสามหวง

77

การใชงานเตยงซสเพนชน

ภาพท 49 แสดงการใชงานในทาบรหารขา

78

ภาพท 50 แสดงการใชงานในทาบรหารแขน ขอดขอเสยของเตยงซสเพนชน ตารางท 8 ขอดขอเสยของเตยงซสเพนชน

ขอด ขอเสย

- แขงแรง - ใชงานไดหลากหลาย - ชวยผอนแรงผดแลหรอผท า

กายภาพบ าบด

- ขนาดใหญเคลอนยายไมสะดวก - ราคาสง - หาซอไดอยากหรอมไมเพยงพอตอความ

ตองการ - ใชพนทเยอะ - จดเกบไมสะดวก

สรปเตยงซสเพนชน ทเลอกเตยงซสเพนชนเพราะเปนอปกรณในการกายภาพบ าบดทส าคญโดยสามารถชวยท ากายภาพบ าบดทปวยตดเตยงทมระดบของกลามเนอระดบ 2 ลงไปและชวยลดแรงของผท ากายภาพบ าบดอกแตกลบมการเขาถงทไมมากนก โดยเตยงซสเพนชนมขอเสยคอ ขนาดใหญเคลอนยายไมสะดวก ราคาสง หาซอไดอยากหรอมไมเพยงพอตอความตองการ ใชพนทเยอะ จดเกบไมสะดวก ผวจยจงน าขอเสยของเตยงซสเพนชนมาเปนแนวทางในการออกแบบ

79

3.4 วเคราะหเตยง

เตยง คอ ไมทส าหรบนอนหรอตงสงของ มขา 4 ขา รปสเหลยมผนผา หรอคอเครองเรอนประเภทหนงซงนยมน าไปไวในหองนอน โดยประโยชนใชสอยหลกคอเปนทรองรบสรระของมนษยขณะพกผอนหรอนอนหลบ ลกษณะโดยทวไปจะเปนรปสเหลยมผนผามขนาดกวางยาวแตกตางกนไป หรออาจมรปทรงอนๆเชน ทรงกลม ทรงหกเหลยม เปนตน โดยเตยงนนอาจประกอบดวยสวนทเปนฐานดานลางและสวนทเปนฟกดานบนหรออาจไมมฟกรองรบดานบนกได ซงเตยงบางประเภท อาจมสวนทเปนหวเตยงอยดวย โดยหวเตยงกคอสวนทยนสงขนไปดานบนและมกอยทางดานแคบของเตยงดานใดดานหนง มทงแบบเรยบงายไปจนกระทงมทส าหรบวางของ ต ลนชก และโคมไฟบนหวเตยงดวย หรอเตยงบางประเภทอาจมเสายนขนไปดานบนทง 4 มม เพอใชประดบผามาน นอกจากน เตยงบางประเภทยงมตหรอลนชกอยดานลางเตยงเพอใชเกบของไดอกดวย ซงลกษณะของเตยงนนอาจแตกตางกนไปตามการออกแบบ

โดยปกตแลว เตยงมกใชควบคกบเครองนอนชนดอนเชนหมอน หมอนขาง ผาหม ผาปเตยง รวมทงผาคลมเตยงซงใชคลมทบเครองนอนอนๆอกทหนง ส าหรบวสดทใชท าสวนทเปนฐานเตยงนนจะแตกตางกนไปตามการออกแบบ เชน โลหะ ไม ไมอด หรออาจน าฟกมาวางเปนฐานกได

เตยงไม

ภาพท 51 ตวอยางเตยงไม ทมา : http://deferthai.com/detailClubForum.do?clubForumId.11ก.พ.2561

80

เตยงไมไผ

ภาพท 52 ตวอยางเตยงไมไผ ทมา : //www.thaitambon.com/product/01112624439,11 ก.พ. 2561 เตยงโลหะ

ภาพท 53 ตวอยางเตยงโลหะ ทมา : https://thai.alibaba.com/wholesale-11 ก.พ. 2561 เตยงโรงพยาบาล

ภาพท 54 ตวอยางเตยงทางกายแพทย ทมา : http://praneemedical.com/detail.php?id_detail=140,11/ ก.พ. /2561

81

ขนาดของทนอน จะอานจาก กวาง x ยาว x สง(ความหนา) เชน 3.5ฟต X 6.5ฟตX 8นว คอทนอนกวาง 3.5 ฟต ยาว 6.5 ฟต หนา 8 นว โดยทวไปมาตรฐานความยาว คอ 6.5 ฟต เวลาเรยกขนาดทนอนจงเปนทรกนวาจะไมเรยกความยาว เชน ทนอน 6 ฟต 8 นว ซงหมายถง ทนอนกวาง 6 ฟตหนา 8 นว นนเอง

มาตรฐานสวนใหญในตลาด ความกวางของทนอน คอ 1.1 ทนอนเดยว 3.5 ฟต หรอ Single size 1.2 ทนอนค 5 ฟต หรอ Queen size 1.3 ทนอนค 6 ฟต หรอ King size

ภาพท 55 ตวอยางขนาดเตยงมาตรฐาน ทมา : http://dreamroom.in.th,11 ก.พ. 2561

82

จากการส ารวจคนทวไป พบวา ใชเตยงไม 80 เปอรเซนต

ภาพท 56 การส าตรวจเตยงคนทวไป

ผลการส ารวจเตยงทใชในการดแลผปวยตดเตยง

ภาพท 57 การส ารวจเตยงทใชในการดแลผปวยตดเตยง

สรปเตยง โดยสวนมากแลวผคนมกใชเตยงไมมากกวาเตยงอยางอน แตส าหรบผปวยตดเตยงกบมความหลากหลายออกไปเนองจากมปจจยทแตกตางจากคนปกตเชนอาการแผลกดทบ ท าใหงานการใชงานเตยงทตางออกไป คอสวนมากแลวจะเปนเตยงทางการแพทย รองลงมาคอเตยงไมโดยสวนมากของเตยงทางการแพทยและเตยงไมจะมผนงหวเตยงและทายเตยงและเปนต าแหนงทสามารถตดตงอปกรณกายภาพบ าบดได

83

3.5 วเคราะหวสดและการผลต

3.5.1 วสด วสดทสามารถน ามาผลตผลตภณฑท มอย 4 วสดคอ คอ สแตนเลส, เหลก , ไม และพลาสตก

โดยแตละอยางมคณสมบตดงน ตารางท 9 วเคราะหวสด

วสด คณสมบต

เหลก

ความสามารถในการขนรปได และความทนทานทยอดเยยม รวมทงยดหยนไดด, มคาจดคราก และการน าความรอนทด ตลอดจนคณสมบตทส าคญอกอยางหนงทมในเหลกกลาไรสนม นนคอความทนทานตอการกดกรอน

ไม

โดยทไมเกดจากตนไมหลายชนด คณสมบตในดานตางๆ ทจะน ามาใชประโยชน จงมความแตกตางกนไป ไมแตละชนดยอมเหมาะสมกบงานแตละอยางมากนอยไมเหมอนกน ในงานกอสราง เรามกค านงถงความแขงแรง และความทนทาน ในประดษฐกรรม เครองเรอน หรอสวนประกอบเครองจกรกล ซงตองการความสวยงาม และแนบเนยนในการเขาไม เราอาจค านงถงลวดลายในไม การหด หรอการพองตว ความยากงายในการไสกบตกแตง ตลอดจนการลงน ามน ในการท าลงใสของ

พลาสตก

พลาสตกมคณสมบตทางโครงสรางพเศษทเรยกวา High Molecular Weight คอในหนงโมเลกลมจ านวนอะตอมมากกวาสารชนดอนมากมาย จงท าใหมคณสมบตหลาย ๆ อยางพรอมกนไป คอ คณสมบตทางกายภาพ มความแขงแรง เหนยว ยดหยน ฯลฯ คณสมบตทางไฟฟา เปนฉนวนไฟฟา คณสมบตทางเคม ทนกรด ดาง และสารเคมอน ๆ

สแตนเลส

สแตนเลส ยากตอการขนสนมเมอเทยบกบโลหะหรอวสดชนดอนๆ คาบ ารงรกษาต า งายตอการเชอมและการขนรป ระยะเวลาการใชงานคมคากบราคา และสามารถน ากลบมาใชไดใหมทงหมด จงท าใหสเตนเลสเปนโลหะททรงคณคาคณสมบตและประโยชนใชสอยทไรขดจ ากด

84

3.5.2 วเคราะหการผลต ตารางท 10 วเคราะหการผลต

วสด การผลต

เหลก

เหลก เปนอกวสดทมความหลากหลายรปแบบเหมอนอลมเนยม เชน แบบแผน แบบทอ แบบฉาก แบบตวC และแบบเปนเสน และการแปรรปเหลกเปนผลตภณฑอนโดยใชการเชอม การตดเปนรป การกรง เหมอนกบอลมเนยม แตสวนมากแลวเหลกจะถกน ามาใชในการสรางหรอผลตเปนวตถขนาด

ไม

. ไม เปนวสดทมหลากหลายรปแบบในดานชนดและคณสมบต โดยสวนมากแลวไมจะถกแปรรปเปน แผน และ ทอนในลกษณะตางๆ กอนทจะน ามาผลตเปนสนคาตางๆโดยใชการ การตด การตอ การกรง การอด รดรอน เพอใชไดผลตภณฑตางๆเชน ประต หนาตาง เตยง เกาอ ฝาบาน โตะ ต เปนตน

พลาสตก

พลาสตกเปนวสดทสามารถน ามาแปรรปไปมากทสด โดยจะแปรรปจากเมดพลาสตกเปนผลตภณฑตางๆทงโดยการ ฉดขนรป การรบรอน การพมพสามมต เพอเปนสนคาตางๆ เชน จานชาม ถงและฟลมพลาสตกทกประเภท กราฟสนคาตางๆ เปนตน โดยทวไปพลาสตกจะน ามาผลตสนคาทมขนาดเลกหรอเปนสวนประกอบของสนคาบางประเภท เพราะพลาสตกไมสามารถรบน าหนกจ านวนมากไดและทนความรอนไดต ากวาวสดอน

สแตนเลส สแตนเลส สามารถน ามาผลตเปนสงของตางๆไดหลากหลายรปแบบโดยการเชอม เชน โครงสรางของเตยง ราวบนได รวบาน อปกรณตางๆ แตม ราคาทแพงมากกวาวสด โลหะทวไป 3.5.3 สรปการวเคราะหวสดและการผลต

จากการวเคราะหวสดและการผลต ท าใหรวาวสดแตละประเภทมคณสมบตทแตกตางกน และวสดทเหมาะสมทสดคอ สแตนเลส เนองจากมน าหนกเบา แขงแรง ทนทานตอสารเคม ความแขงแรงตอน าหนกสง ทนตอการกดกรอนไดด และแปรรปหรอผลตงาย หาซองายตามทองตลาด ถงจะมราคาทสงกวาวสดอนๆ สวนเหลกทมคณสมบตใกลเคยงกนทไมน ามาใชเพราะเหลกมน าหนกมากและทนตอการกดกรอนต ากวา สแตนเลส ไมและพลาสตกนนมการผลตทยากกวา ความแขงแรงนอยกวา ทนทานต ากวาจงไมน ามาผลต

85

บทท 4 การออกแบบ

ประเทศไทยมผผตดเตยงอยราว 2 แสน 5 หมนคนจากการส ารวจของกระทรวงสาธารณสขในป

2557 และมแนวโนมเรมขนในทกปโดยมหลายสาเหตทท าใหเปนผปวยตดเตยงเชน พการ การเกดอบตเหต การเปนโรคทางสมองหรอกลามเนอหรอ จากการชรา โดยการการรกษาหรอดแลผปวยตดเตยงมหลายวธตามอาการทคนนนๆเปน และหนงในวธนนคอการกายภาพบ าบด จากการวเคราะหของผวจยเครองมอในการท ากายภาพบ าบดมหลายเครองแตเตยงซสเพนชนยงเปนอปกรณทมราคาแพงอยในปจจบน เตยงซสเพนชนสามารถชวยใหผปวยตดเตยงท าทากายบ าบดไดหลายทา การกายภาพบ าบดชวยใหผปวยมอาการดขนหรอไมชะรออาการได

4.1 แนวคดในการออกแบบ

แนวคดในการออกแบบ เตยงซสเพนชนแบบตดตงทบาน มาจากการวเคราะหในดานตางๆจากบทท 3

4.1.1 สรปการวเคราะหอปกรณ อปกรณกายภาพบ าบดไฟฟามประโยชนในการใชงานสงแตกตองใชความรความเขาใจในการใชอปกรณสงถงจะมขายในทองตลาดแตไมควรซอมากใชงานเองเนองจากทางใชงานผดวธอาจเกดอนตรายกบรางกายและตองไดรบค าแนวค าจากผเชยวชาญ

4.1.2 สรปเตยงซสเพนชนทเลอกเตยงซสเพนชนเพราะเปนอปกรณในการกายภาพบ าบดทส าคญโดยสามารถชวยท ากายภาพบ าบดทปวยตดเตยงทมระดบของกลามเนอระดบ 2 ลงไปและชวยลดแรงของผท ากายภาพบ าบดอกแตกลบมการเขาถงทไมมากนก โดยเตยงซสเพนชนมขอเสยคอ ขนาดใหญเคลอนยายไมสะดวก ราคาสง หาซอไดอยากหรอมไมเพยงพอตอความตองการ ใชพนทเยอะ จดเกบไมสะดวก ผวจยจงน าขอเสยของเตยงซสเพนชนมาเปนแนวทางในการออกแบบ

4.1.3 สรปการวเคราะหวสดและการผลต จากการวเคราะหวสดและการผลต ท าใหรวาวสดแตละประเภทมคณสมบตทแตกตางกน และวสดทเหมาะสมทสดคอ สแตนเลส เนองจากมน าหนกเบา แขงแรง ทนทานตอสารเคม ความแขงแรงตอน าหนกสง ทนตอการกดกรอนไดด และแปรรปหรอผลตงาย หาซองายตามทองตลาด ถงจะมราคาทสงกวาวสดอนๆ สวนเหลกทมคณสมบตใกลเคยงกนทไมน ามาใช

86

เพราะเหลกมน าหนกมากและทนตอการกดกรอนต ากวา สแตนเลส ไมและพลาสตกนนมการผลตทยากกวา ความแขงแรงนอยกวา ทนทานต ากวาจงไมน ามาผล ซองายตามทองตลาด สวนเหลกทมคณสมบตใกลเคยงกนทแตเหลกมน าหนกมากและทนตอการกดกรอนต ากวาอลมเนยม แต เหลกสามารถหาซอไดงายและน ามาผลตอปกรณไดหลากหลาย ไมและพลาสตกนนมการผลตทยากกวา ความแขงแรงนอยกวา ทนทานต ากวาจงไมน ามาผลต 4.2 กลมเปาหมาย

ภาพท 58 กลมเปาหมาย

กลมเปาหมายเปนผปวยตดเตยงทมระดบกลามเนอออนแรงอยในระดบ 2 ถงระดบ 0 จากสาเหตตางๆเชน โรคชรา หรอ โรคหลอดเลอดสมองเปนตน

87

4.3 ต าแหนงผลตภณฑ

ภาพท 59 ต าแหนงผลตภณฑ 4.4 แนวคดการออกแบบอปกรณ

แนวคดท 1

ภาพท 60 แนวคดท 1

88

แบบรางแนวคดท 1

ภาพท 61 แบบแนวคดท 1 แบท 1

ภาพท 62 แบบแนวคดท 1 แบท 2

89

ภาพท 63 แบบแนวคดท 1 แบท 3

ภาพท 64 แบบแนวคดท 1 แบท 4

90

แนวคดท 2

ภาพท 65 แนวคดท 2

อปกรณตนแบบแนวคดไดมาจากอปกรณทใชดแลผปวยตดเตยงอยในปจจบนเชน โตะทานขาวโรงพยาบาล ชดเตยงซนเพจชน แบบรางแนวคดแบบท 2

ภาพท 66 แนวคดท 2 แบบท 1

91

ภาพท 67 แนวคดท 2 แบบท 2

ภาพท 68 แนวคดท 2 แบบท 3

ภาพท 69 แนวคดท 2 แยยท 4

92

4.5 แบบจรง

ภาพท 70 แบบจรง

93

4.5.1 รปดาน

ภาพท 71 ดานหนา

ภาพท 72 ดานขวา ภาพท 73 ดานซาย

94

ภาพท 74 ดานหลง

ภาพท 75 ดานบน ภาพท 76 ดานลาง

4.5.2 ขนาด

95

ภาพท 77 ขนาด

4.5.3 วธการใชงาน

96

ภาพท 78 การใชงาน

4.5.4 ภาพอปกรณจรง

97

ภาพท 79 อปกรณจรง

98

ภาพการทดสอบใชงานอปกรณจรง

ภาพท 80 ทดลองใชอปกรณจรง

99

การประเมนจากผเชยวชาญ

ผเชยวชาญ นาย สวฒนชย เกษศร นกกายภาพบ าบด โรงพยาบาลมหาวทยาลยอบลราชธาน

ภาพท 81 การทดลองงานใชงานของผเชยวชาญ

ความเหนของผเชยวชาญ

อปกรณสามารถใชงานไดด สามารถใชการท ากายภาพบ าบดในทาพนฐานได การท าใหอปกรณสามารถเลอนทไดเปนสวนทดเพราะอปกรณสวนใหญไมสามารถเลอนทได

ขอเสนอแนะ

การปรบยะระเชอกอาจจะตองท าใหปรบไดงายมากกวานเพราะผทใชงานเปนประจ าอาจจะล าบาก แขนทยนออกมาอาจจะท าใหปรบไดหลายระดบเพอการใชงานทหลากหลายมากขน แขนเมอใชเปนเวลานานอาจจะเกดการช ารดไดงาย ทาทไมไดเหวยงเขาหาอปกรณอาจจะท าใหอปกรณลมได

100

บทท5 การสรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง ผวจยไดด าเนนการเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย 3 ขอ คอ 1 เพอศกษาปญหาในการดแลผปวยตดเตยงทไมและปญหาในการใชอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง 2 เพอศกษาอปกรณทใชในกายภาพบ าบดปจจบนเพอการออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง 3 เพอท าตนแบบอปกรณกายภาพบ าบดทสามารถแกปญหาการใชอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง

การศกษาตามขนตอนในการด าเนนงานวจยสามารถสรปผลการวจย การอภปรายผล และ ขอเสนอแนะไดดงน 5.1 สรปผล จากการ ออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง จากการศกษา ตามขอมลสรปจากการขนตนแบบผลตภณฑ การท าตนแบบมความใกลเคยงกบแบบทออกแบบแตยงมบางจดทไมตองกบทออกแบบไวเบองตนเชน ขนาดของฐานทใหญกวาแบบไป 5 เซนตเมตร การปรบระดบในการใชงานยงไมสะดวกมากพอ เชอกและผาพยงยงไมดมากพอ จากการทดลองการใชงานจรง

การเคลอนท โดยใชลอไมมปญหาอะไรแตมปญหาในการลอกลอทยขางหนาเนองจากลอขางหนาเปนลอทอยลกเขาไปในเตยงท าใหในการลอกลอหนาเกดความล าบาก

การปรบระดบความสงของแขนอปกรณ การปรบระดบใชการลอกและปรบดวยปมลกปนสปรง การลอกในการรบน าหนกตวลอกไมมปญหาแตเนองจากการลอกมความแขงแรงจงท าใหการปรบระดบมความยากล าบากท าใหการปรบระดบอาจจะไมสะดวกนกแตการลอกมความแขงแรงมากพอทจะรบน าหนกของแขนและขาได

ผาในการใชพยงแขนและขา ผาออกแบบใหมชองตรงกลางในจดของผาตวทใชพยงมอและเทาท าใหการพยงท าไดดขน การพยงไมมการคาดเคลอนเวลาท ากายภาพบ าบดท าใหมความปลอดภยมากขน

การกายภาพบ าบดใหทาทางตางๆ การกายภาพบ าบดในทาเบองตนไมมปญหาสามารถท าได แตอาจไมสามารถพยงตวทงตวไดเพราะอปกรณไมมความแขงแรงมากพอ

101

5.2 อภปรายผล จากงานวจย การออกแบบอปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง ผลงานตนแบบคอนขางใกลเคยง

กบแบบ แตยงมปญหาทปรบแบบอกมาก เชน การลอกของลอหนา การปรบระดบแขนพยงคอนขางมความยากและตองออกแรงมาก การกายภาพบ าบดสามารถท าทาพนฐานไดไมมปญหา แตอาจไมสามารถท าทาทางทตองรบน าหนกมากๆได 5.3 ขอเสนอแนะ จาการศกษาเพอท าวทยานพนธในครงน ไดพบปญหาทเกดขนระหวางการท าวทยานพนธ ซงจะน าเปนขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางส าหรบผทสนใจ ดงน 1).ศกษา ทดลองการใชงานการเคลอนทกอน เพอจะเลอกลอมาใชงานไดตรงจด 2).ศกษา ทดลองการใชงานอปกรณในการท าทากายภาพบ าบดกอน เพราะบางทาผปวยอาจไมสามารถท าได 3).ศกษา รปแบบและรปราง ขนาดสดสวนของงานกอน เพอน ามาปรบใชกบการออกแบบอปกรณและอาจจะท าใหมความเหมาะสมกบการใชงานมากกวางานวจยในครงน

102

อางอง

Honestdocs .(2018).โรคอมพาต ชนดของอมพาต และสาเหตของโรค . 11 กมภาพนธ, 2561, honestdocs: www.honestdocs.co/paralysis-disease Pobpad.(2017).กลามเนอออนแรง. 11 กมภาพนธ, 2561, พบแพทย: https://www.pobpad.com Pobpad.(2017).กายภาพบ าบด ชวยฟนฟสขภาพ. 11 กมภาพนธ, 2561, พบแพทย: https://www.pobpad.com Posted.(2014).หนยนตฟนฟสภาพ. 11 กมภาพนธ, 2561, ascannotdo.wordpress: https://ascannotdo.wordpress.com/tag Wuttichai Choomuang.(2014).อปกรณกายภาพบ าบด. 11 กมภาพนธ, 2561, thaimedicalfurniture: https://www.thaimedicalfurniture.com กเกยรต ทดปอ.(2016).กายวภาค. 11 กมภาพนธ, 2561, มหาวทยาลยมหาสารคาม : http://kpi.msu.ac.th/upload/ag_tor_ref_byval/ag_18_in_1.2.7_32(2559).pdf พวงทอง ไกรพบลย. (2012). กายวภาคมนษย. 11 กมภาพนธ, 2561, หาหมอ: http://haamor.com/th สวฒนชย เกษศร (อปกรณกายภาพบ าบดผปวยตดเตยง) 11 กมภาพนธ 2561 สรรตน นพยอด.(2014) เครองชวยหดเดนอตโนมต ส าหรบคนปวยหดเดนและคนชรา. 11 กมภาพนธ, 2561, radio online : http://radio2.rmutt.ac.th/?p=7719

103

ประวตผวจย

ชอ – สกล : อนรจน สาระกจ ทอยปจจบน : บานเลขท 12 หม 6 ต าบลหวยไร อ าเภอเมอง จงหวดอ านาจเจรญ โทรศพท : 0868686130 อเมล : Gamedota000@gmail.com ประวตการศกษา จบการศกษาชนประถมศกษาจากโรงเรยนอนบาลอ านาจเจรญในป พ.ศ. 2551 จบการศกษาชนมธยมตนศกษาจากโรงเรยนอ านาจเจรญในป พ.ศ. 2554 จบการศกษาชนมธยมปลายศกษาจากโรงเรยนอ านาจเจรญในป พ.ศ. 2557