โครงงาน ลอบดกพชตกงฝอย

จดท าโดย นางเจนจรา ใจกน นายชเกยรต จรชยาธน นางสาวกลยรตน เชอหมอ

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอนาหมน ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอบานหลวง

ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดนาน

โครงงาน

ลอบดกพชตกงฝอย

จดท าโดย นางเจนจรา ใจกน นายชเกยรต จรชยาธน นางสาวกลยรตน เชอหมอ

อาจารยทปรกษา อาจารยกลยา หอมด

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอนาหมน ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอบานหลวง

ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดนาน ก

บทคดยอ ชอโครงงาน ลอบดกพชตกงฝอย ชอผศกษา นางเจนจรา ใจกน นายชเกยรต จรชยาธน นางสาวกลยรตน เชอหมอ กศน.อ าเภอ อ าเภอนาหมนและอ าเภอบานหลวง จงหวดนาน อาจารยทปรกษา อาจารยกลยา หอมด

การศกษาลอบดกพชตกงฝอย มวตถประสงคเพอประดษฐลอบดกกงแบบงาย และเพอเปรยบเทยบประสทธภาพของลอบดกกงแบบงายกบลอบดกกงทมวางขายตามทองตลาด ซงมวธการด าเนนงานเปนขนตอน ดงน 1 ออกแบบลอบดกกงแบบงาย 2 ประดษฐลอบดกกงแบบงาย 3 ทดสอบประสทธภาพโดยใสอาหารปลา ชนดเมด ลงไปในลอบดกกงแบบงายและลอบดกกงทมวางขายตามทองตลาด อยางละ 100 กรม น าลอบดกกงแบบงายทสรางไปวางดกกงเปรยบเทยบกบลอบดกกงทมวางขายตามทองตลาด โดยวางไวทบรเวณเดยวกน ระดบความลกของน าเทากน อาหารทวางในลอบเหมอนกน และระยะเวลาทใชดกกงเทากนน าปรมาณกงทดกจบไดจากลอบทงสองแบบมาเปรยบเทยบเพอหาขอสรป

ผลการศกษา พบวา การทดลองครงท 1 ลอบดกกงทขายตามทองตลาด และ ลอบดกกงแบบงาย ดกกง ไดเทากน ครงท 2 และ ครงท 3 ดกกงไมได เพราะวา

ข กตตกรรมประกาศ

โครงงานเรองลอบดกพชตกงฝอย ทส าเรจลลวงไปไดดวยดกเพราะไดรบการชวยเหลอจากอาจารยกลยา หอมด ทใหค าปรกษาและใหค าแนะน าตลอดเวลาของการด าเนนงานขอขอบคณคณะท างานทกทานทใหความอนเคราะห จนท าใหโครงงานบรรลตามวตถประสงคทไดก าหนดไว คณะผจดท าขอขอบพระคณทานทใหความชวยเหลอในเรองตางๆและหวงเปนอยางยงวาโครงงานลอบดกพชตกงฝอยเรองน จะเกดประโยชนตอวงการศกษาตอไป

คณะผจดท า มถนายน 2555

ค สารบญ

หนา บทคดยอ ก กตตกรรมประกาศ ข สารบญ ค สารบญตาราง ง บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญของโครงงาน 1 1.2 วตถประสงค 1.3 สมมตฐาน 1.4 ตวแปรทศกษา 1.5 ขอบเขตการศกษา 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.7 นยามปฏบตการ

บทท 2 เอกสารทเกยวของ 2.1 กงฝอย

2.2 ลอบ

บทท 3 วธด าเนนการ 3.1 วสดอปกรณ 3.2 วธด าเนนการ

บทท 4 ผลการศกษา บทท 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผล 5.2 อภปรายผล 5.3 ขอเสนอแนะ

บรรณานกรม ภาคผนวก ภาคผนวก ก ภาพประกอบ

สารบญตาราง หนาท

ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบปรมาณกงทเขาในลอบดกกง

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของโครงงาน

“กงฝอย” นยมน ามาประกอบอาหารกนมาก เปนทนยมของทองตลาด ท าใหราคากงฝอยนนคอนขางแพง สวนใหญมกจะไปจบตามหวย หนอง คลอง บง สระ ฯลฯ ซงเจรญเตบโตและขยายพนธตามธรรมชาต ไมไดมการเพาะเลยงแตอยางใด ในการจบกงฝอย เกษตรกรในชนบทจะคดคนเครองมอหรอกบดกชวยในการจบ ซงมมากมายหลายอยาง เชน สวง ไซ ฯลฯ รปรางลกษณะแตกตางกนไปตามความรความสามารถของแตละคน อปกรณชนดหนงทนยมใชในการดกกงฝอยกนมากคอ ลอบดกกง ซงมหลายแบบทนยมใช เชน ลอบดกกงแบบนอน ลอบดกกงแบบยน เปนตน

ดงนนผจดท าโครงงานจงประดษฐลอบดกกงแบบงายโดยใชตาขายหม ทสามารถสรางใชงานไดเองเพอทจะเปรยบเทยบวาลอบดกกงทสรางขนจะมประสทธภาพในการดกกงไดมากกวาลอบดกกงทมจ าหนายตามทองตลาดหรอไม

1.2 วตถประสงคในการศกษาครงน ผจดท าไดก าหนดวตถประสงคไวดงน

1.2.1เพอประดษฐลอบดกกงแบบงาย 1.2.2 เพอเปรยบเทยบประสทธภาพของลอบดกกงแบบงายกบลอบดกกงทมวางขายตามทองตลาด

1.3 สมมตฐาน

ลอบดกกงแบบงายสามารถจบกงฝอยไดมากกวาลอบดกกงทวางขายในทองตลาด

1.4 ตวแปรทศกษา

ตวแปรตน ลอบดกกงแบบงายกบลอบดกกงทวางขายในทองตลาด ตวแปรตาม ปรมาณของกงทดกจบได

ตวแปรควบคม สถานทวางลอบดกกง, ระดบความลกของน าทวางลอบดกกง, อาหารปลาชนดเมด, เวลา

1.5 ขอบเขตการศกษาในการศกษาครงน มขอบเขตของการศกษาดงน

1.5.1 สงทศกษาลอบดกกงแบบงายทประดษฐขนเอง 1.5.2 ระยะเวลา 27-29 มถนายน 2555 1.5.3 สถานท สระน าของศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาจงหวดล าปาง 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 ไดลอบดกกงทสามารถดกกงไดมากกวาแบบทวางขายในทองตลาด 1.6.2 ไดเครองมอดกกงทมประสทธภาพ ประหยด ลดคาใชจาย 1.6.3 ไดรบทกษะในการประดษฐเครองมอดกจบสตวน า ไวใชในครวเรอน

1.7 นยามปฏบตการ

1.7.1 กงฝอย หมายถง กงน าจดขนาดเลก มเปลอกแขงหอหมตว มขา 10 ค ชอบอยบรเวณผวน าตามชายรมตลงซงเปนแหลงน าทมรากหญาและรากพนธไมน า กนจลนทรยและตวออนของสตวน าขนาดเลก

1.7.2ลอบ หมายถง เปนเครองมอดกจบกงทสานดวยไมไผ ใชหวาย เถาวลย หรอลวดรดโครงไม ลอบมชองวางใหกงวายเขาไปตดอยภายใน

บทท 2 เอกสารทเกยวของ

ในการศกษาโครงงาน เรอง ลอบดกพชตกงฝอย คณะผศกษา ไดคนควา รวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของและจากเวปไซดบนเครอขายอนเตอรเนต โดนขอน าเสนอตามล าดบ ดงน 2.1กงฝอย ครกออนนตกล (2552:เวบไซด) ไดกลาวถงรายละเอยดเกยวกบกงฝอย ดงน

ภาพท 1 ลกษณะกงฝอย

กงฝอย เปนกงน าจดขนาดเลก พบไดทวไปในภมภาคของประเทศไทย เปนทนยมบรโภคกนทวไป เชน กงเตน ทอดมนกง กงฝอยทอด กงฝอยมคณคาทางโภชนาการสง ทง โปรตนและแคลเซยม ชอบซอนตวอยตามใตกอนหนหรอเกาะตามพรรณไม ชอบอาศยอยในน านงหรอไหลเออยๆ น าขน ลกไมเกน 1 เมตร มอนทรยวตถทบถมกน กงฝอยเพศเมยจะเรมมไขและผสมพนธไดเมออาย 60 วนขนไป จะสรางไขเกบไวในถงเกบไข กงเพศผจะพยายามตดตามกงเพศเมยตลอดเวลา หลงจากกงเพศเมยลอกคราบภายใน 3-6 ชวโมง ขณะทเปลอกของกงเพศเมยยงออนอยจะมการผสมพนธกน โดยกงเพศผจะปลอยน าเชอทอยในถงเกบน าเชอทอยบรเวณโคนขาชวงท 5 ปลอยน าเชอในถงเกบน าเชอเพศเมยเพอผสมกบไข ไขทผสมแลวจะเคลอนไปอยในสวนลางของทองบรเวณขาวายน า กงเพศเมยจะพดโบกขาวายน าตลอดเวลา เพอใหไขไดรบออกซเจน แมกงฝอยขนาดยาวประมาณ 2-2.5 เซนตเมตร จะมไขประมาณ 200-250 ฟอง หลงจากผสมพนธแลว 3 วน ไขจะเปลยนเปนสเขยวออนและสเหลอง ตอมาอก 7-9 วน จะมองเหนตาของตวออนอยางชดเจน หลงจากนนไขในทองแมกงฝอย จะเปลยนเปนสเหลองและฟกออกมาเปนตวเมออาย 21-25 วน

ลกษณะทวไป เปนกงน าจดขนาดเลก มเปลอกแขงหอหมตว มขา 10 ค แบงแยกหนาทกนออกไปเปนขาส าหรบจบ

อาหาร ขาเดนและขาวายน า ขาเดนคทสองมขนาดไลเลยกบขาเดนคท 4 และ 5 ขอปลายมลกษณะเปนกามหนบ อยรวมกนเปนฝง ลกษณะส าคญประจ าตวคอ มกรตรง ขาเดน 3 คยาวเทากนแตกตางจากลกกงกามกรามทมขนาดเทากน ซงจะมกรยาวปลายโคงสงขน

ถนอาศย

ชอบอยบรเวณผวน าตามชายรมตลงซงเปนแหลงน าทมรากหญาและรากพนธไมน า จะรวมกลมอยกนชกชมในหนอง บอ บง หรอตามบรเวณแหลงน าซงมกระแสน าขน ลงไหลเออย ๆ

อาหาร กนจลนทรยและตวออนของสตวน าขนาดเลก ขนาด ความยาวประมาณ 2-7 ซ.ม. ประโยชน 1. กงฝอยมคณคาทางโภชนาการสง ทงโปรตนและแคลเซยม 2. ใชเปนอาหารเลยงอนบาลลกปลาเศรษฐกจ

2.2 ลอบ เครองมอดกจบสตวน า (2553:เวบไซด) ไดกลาวถงรายละเอยดเกยวกบลอบ ดงน

ภาพท 2 แสดงลอบทใชดกจบสตวน า

ลอบ เปนเครองมอดกจบปลาทสานดวยไมไผ ใชหวาย เถาวลย หรอลวดรดโครงไม ลอบมชองวางใหปลาวายเขาไปตดอยภายใน ลอบทใชอยในพนบานมอย 3 ประเภท คอ ลอบนอน ลอบยน และลอบกง

ลอบนอน ใชดกปลาส าหรบน าไหล มกจะมหชางอยทปากลอบดวย โดยใชแผงเฝอกตอจากหชางทงสองขางกนขวางแมน า ล าคลอง วางลอบอยในแนวนอนลอบนอนมลกษณะเปนทรงกระบอก กนลอบเปนรปร สามารถปดเปดเอาปลาออกทางกนลอบได ลอบนอนมความยาวตงแต 1 – 2 เมตร เหลาซไมไผกลม ๆ ประมาณ 20 ซ มดดวยหวาย เถาวลย หรอลวด ไมไผแตละซหางกนเกอบถง 3 เซนตเมตร หากจะดกปลาตวเลกกเรยงซไมไผใหชดกน ปากลอบดกปลาท างา 2 ชน เมอปลาวายเขาไปแลวจะวายออกมาอ าไมไดเพราะตด

งากนไว ลอบนอนใชกบน าไหลไมตองใชเหยอลอ ลอบนอนอกประเภทหนงใชกบน านงในดดทปลาวางไขตามรมหนองน า เรยกวา ลอบเลาะ เวลากลอบนอนกจะเปดฝาลอบสวนกนออก เปดฝาเทปลาใสของไดทนท

ลอบยน ใชดกปลาในน าลก จะใชแผงเฝอกกนแมน าหรอไมกได การดกลอบยนจะดกน าลกกวาลอบนอน หากใชเฝอกกนกดกลอบยนไวตามน านงไหล ๆ กอหญา สมทมพมไมทอยในน า ปลาทเขาไปมกเปนปลาดก ปลาชอน ปลาตะเพยน ปลากด เปนตน ลอบยนมลกษณะเหมอนกบทรงขวดทวางตงไว แตสวนปลายลอบยนนนมดปลายซไมไผเขามารวมกน ตรงดานขางท างายาวผาเกอบตลอด ลอบยนมหลายรปแบบหลายขนาด อาจจะเลกหรอใหญตางกน ลอบยนบางชนดเมอวางตงแลวจะสงทวมหวคน

ลอบกง ใชลอบนอนหรอลอบยนกได แตการสานซไมไผจะตองมระยะชดกน ไมใหกงลอดออกไปได บางทใชตาขายถ ๆ หรอผามงคลมรอบตวลอบ กงจะวายหนออกไปไหนกได เหยอทใช เชน กากน าปลา ร าละเอยดผสมดนเหนยวปนเปนกอน เปนตน

บทท 3 วธด าเนนการ

3.1 วสดอปกรณ 1. ไมไผ ความยาว 50 เซนตเมตร จ านวน 10 เลม 2. ตาขายส าหรบรอนทราย (สฟา) จ านวน 2 ตารางเมตร 3. ลวด(ลวดมดเหลกกอสราง) จ านวน 1 กโลกรม 4. ขวดพลาสตก(ขวดน าอดลมขนาด 1.25 ลตร) จ านวน 4 ขวด

5. เสนเอนตกปลา( เสนเลก) ความยาว 50 เมตร จ านวน 1 หลอด 6. อาหารปลาดกเลก (ชนดเมด) จ านวน 1 กโลกรม 7. กรรไกร จ านวน 1 อน

8. คตเตอร จ านวน 1 อน 9. มดส าหรบตดไมไผ จ านวน 1 ดาม

10. คมตดลวด จ านวน 1 อน 11. เขม จ านวน 1 เลม 12. เครองชง จ านวน 1 อน 3.2 วธด าเนนการ การศกษาเรองลอบดกพชตกงฝอยไดด าเนนการทดลอง ดงน

ข นตอนท 1 ออกแบบลอบดกกงแบบงาย

15 เซนตเมตร 45 เซนตเมตร

ข นตอนท 2 ประดษฐลอบดกกงแบบงาย

1. น าไมไผมาเหลา พรอมประกอบเปนโครงสรางของลอบดกกง 2. ตดปากขวดพลาสตก (ขวดน าอดลมขนาด 1.25 ลตร) วดจากคอขวดลงมาประมาณ 10

เซนตเมตร จ านวน 1 อน 3. น าตาขายรอนทราย ขนาด 2 ตารางเมตร มาหมโครงสรางของลอบดกกงทสรางจากไมไผ

ใหพอด 4. ประกอบปากขวดพลาสตกทตดไวเขากบตาขายทวดขนาดแลว 5. น าตาขายทประกอบกบปากขวดแลว มาหมโครงสรางของลอบดกกงทท าดวยไมไผ

ข นตอนท 3 ทดสอบประสทธภาพ 1. ใสอาหารปลา ชนดเมด ลงไปในลอบดกกงแบบงายและลอบดกกงทมวางขายตาม

ทองตลาด อยางละ 100 กรม 2. ทดลองน าลอบดกกงแบบงายทสรางไปวางดกกงเปรยบเทยบกบลอบดกกงทมวางขายตาม

ทองตลาด โดยวางไวทบรเวณเดยวกน ระดบความลกของน าเทากน อาหารทวางในลอบเหมอนกน และระยะเวลาทใชดกกงเทากน

3. น าปรมาณกงทดกจบไดจากลอบทงสองแบบมาเปรยบเทยบเพอหาขอสรป

บทท 4 ผลการศกษา

จากการศกษา เรอง ลอบดกพชตกงฝอย ซงด าเนนการโดยทดลองน าลอบดกกงแบบงาย เปรยบเทยบกบลอบทมวางขายตามทองตลาดไดผลการศกษาดงน ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบปรมาณกงทเขาในลอบดกกง

ประเภทของลอบดกกง จ านวนกงทได (ตว)

ครงท 1 (เวลา 18.00น -21.00น.)

ครงท 2 (เวลา06.00น.-09.00น.)

ครงท 3 (เวลา09.00น.-12.00น.)

1.ลอบดกกงทขายตามทองตลาด 5 - - 2.ลอบดกกงแบบงาย 5 - - จากตารางท 1 การเปรยบเทยบปรมาณกงทเขาในลอบดกกง ผลการศกษา พบวา การทดลองครงท 1 ลอบดกกงทขายตามทองตลาด และ ลอบดกกงแบบงาย ดกกง ไดเทากน ครงท 2 และ ครงท 3 ดกกงไมได เพราะวา

บทท 5

สรปผลการศกษา อภปรายผลและขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการศกษา ผลการศกษา พบวา การทดลองครงท 1 ลอบดกกงทขายตามทองตลาด และ ลอบดกกงแบบงาย ดกกง ไดเทากน ครงท 2 และ ครงท 3 ดกกงไมได เพราะวา 5.2 อภปรายผล การทดลอง ครงท 1 ลอบดกกงทขายตามทองตลาด ดกกงไดจ านวน 5 ตว และ ลอบดกกงแบบงาย ดกกงไดจ านวน 5 ตว 5.3 ขอเสนอแนะ 1. เวลาทน าลอบดกกงลงไปดกควรเปนชวงตอนเยน เพราะกงหาอาหารตอนเยน 2. ระบบนเวศของสระน าทน าลอบดกกงลงไปดกไมควรมปลาใหญ

บรรณานกรม ส านกวจยและพฒนาประมงน าจด กรมประมง. เครองมอประมงในลมน าสงคราม. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.fisheries.go.th. (วนทคนขอมล : 27 มถนายน 2555) กรมประมง. เครองมอจบสตวน า. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : www.isarngointer.org. (วนทคนขอมล : 27 มถนายน 2555)

ภาคผนวก

ภาพประกอบการประดษฐลอบดกพชตกงฝอย

ภาพประกอบการประดษฐลอบดกพชตกงฝอย(ตอ)