ยาในชวตประจ าวน

1 ผศ.ดร.ปลนธนา เลศสถตธนกร

หลกการใชยา ประโยชนและขอควรระวงในการใชยา

ยาเปน 1 ในปจจย 4 ของมนษย ซงมวตถประสงคหลกในการใชเพอปองกนและรกษาโรค โดยมหลกการใชยา รวมทงประโยชนและขอควรระวงในการใชยา ดงน

1) รชอยา

- ตองรชอสามญทางยา (Generic name) ไมใชชอการคา เพราะอาจแพหรอเกดอนตรายจากยาทใช กรณแพยาตองจดจ าชอสามญของยานนๆไวเพอไมใหใชยานนอก

2) วธใช ใหยดหลก ถกคน ถกโรค ถกทาง ถกวธ ถกเวลา และถกขนาด

- ถกคน ตองพจารณาวายาชนดใด ใชกบเพศหรอวยใด เชน ยาของผใหญไมสามารถน าไปใหเดกรบประทานได

- ถกโรค เชน หากมไข ปวดศรษะ ตองรบประทานยาลดไขแกปวด เชน พาราเซตามอล ไมใชรบประทานยาแกทองอด ปวดทอง เปนตน

2

หลกการใชยา ประโยชนและขอควรระวงในการใชยา

- ถกทาง เชน ยาเหนบใชส าหรบเหนบชองคลอดหรอทวารหนก ยาทาใชทาผวหนง เปนตน

- ถกวธ เชน ยาลดกรดชนดเมดตองเคยวกอนกลน ยาแกปวดแกอกเสบตองรบประทานหลงอาหารทนทหรอดมน าตามมากๆเพราะยาอาจจะระคายเคองตอกระเพาะอาหาร ยาน าควรเขยาขวดกอนใช เปนตน

-ถกขนาด การใชยาตองค านงถงโรควา โรคชนดไหนตองใชยาปรมาณเทาไร นานเทาไร ใชถแคไหน จงจะท าใหหายจากโรคได เชน ยาปฏชวนะตองรบประทานอยางนอยประมาณ 5-7 วนตดตอกน เปนตน

-ถกเวลา เชน ยากอนอาหาร ยาหลงอาหาร กตองรบประทานตามเวลา เพอใหยาออกฤทธตอรางกายไดอยางเหมาะสม ดงน

ยากอนอาหาร: ตองรบประทานกอนอาหารอยางนอยครงชวโมง เพราะยานจะดดซมไดดขณะทองวาง สวนใหญจะเปนยาปฏชวนะ

3

หลกการใชยา ประโยชนและขอควรระวงในการใชยา

ยาหลงอาหาร: ตองรบประทานหลงอาหารประมาณ 15 นาท เพอใหยาดดซมเขาสกระแสเลอดรวมกบอาหารในล าไสเลก

ยาระหวางมอ: คอ รบประทานกอนหรอหลงอาหาร 2 ชวโมง ยาทมกก าหนดใหรบประทานระหวางมอ ไดแก ยาลดกรด

ยากอนนอน: มกเปนยานอนหลบหรอยากลอมประสาท เพอใหคนไขไดพกผอนเตมท

ยาทตองรบประทานใหครบระยะเวลา: เชน ยาปฏชวนะตองรบประทานตดตอกนอยางนอย 5-7 วนเพอปองกนการดอยาของเชอจลชพทกอโรค หรอยาคมก าเนดทตองรบประทานวนละ 1 เมดกอนนอนทกวน เพอใหระดบฮอรโมนของยาในรางกายอยในระดบสม าเสมอ

ยารบประทานเมอมอาการเทานน: เปนยาบรรเทาอาการ เมออาการดขนจงไมจ าเปนตองรบประทานอก ไดแก ยาแกปวด ลดไข ยาแกไอ ยาขบเสมหะ ยาลดน ามก เปนตน

4

หลกการใชยา ประโยชนและขอควรระวงในการใชยา

3) ขอหาม

ขอหาม ขอควรระวงในการใชยาแตละชนด อาจดไดจากฉลากยา หรอสอบถามจากแพทยและเภสชกร เชน

- ยาแกปวดพวกแอสไพรน หามรบประทานในคนเปนโรคกระเพาะ หอบหด โรคเลอดไหลไมหยด ไขเลอดออก

- ยาลดน ามก อาจท าใหเกดอาการงวงซม ไมควรขบขยวดยาน หรอท างานทเกยวกบเครองจกรกล

- ยาลดกรด ตองไมใชรวมกบยาปฏชวนะพวกเตตราซยคลน ยาบ ารงโลหต

- หญงมครรภ แมระยะใหนมบตร และเดก ตองระมดระวงในการใชยาใหมากขน ยาบางชนดหามใชอยางเดดขาด เพราะจะเปนอนตรายตอเดกได เปนตน

5

หลกการใชยา ประโยชนและขอควรระวงในการใชยา

4) วนหมดอาย ยาทกชนดมวนหมดอาย ใหสงเกตทฉลากจะบอกวนหมดอาย ซงมกระบเปนภาษาองกฤษ เชน Expiry Date 26/12/19 แสดงวา ยาหมดอายวนท 26 เดอนธนวาคม ค.ศ. 2019+543 = พ. ศ. 2562 ไมควรใชยานนหลงวนหมดอาย

5) ไมใชตามค าโฆษณาโดยไมศกษา ไมใชยาตามค าโฆษณา เพราะอาจไมไดผลและอาจเกดโรคอนๆ ตามมา

6

ยาสามญประจ าบาน คอยาทประชาชนทวไปสามารถหาซอมาใชได เพอรกษาอาการเจบปวยเลกๆนอยๆ ของตนเองในเบองตน และเปนยาทสามารถหาซอไดตามรานสะดวกซอหรอรานคาทวไป

มค าวา ในกรอบสเขยว มขนาดตวอกษรทสามารถอานไดชดเจน

“ยาสามญประจ าบาน”

7

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน • มทงสน 52 รายการ (ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจ าบาน

แผนปจจบน พ.ศ. 2542, ฉ.2 พ.ศ. 2549, ฉ.3 พ.ศ. 2550, ฉ.4 พ.ศ. 2555 และ ฉ.5 พ.ศ. 2555)

• ยาสามญประจ าบานแผนปจจบน จ าแนกตามกลมอาการรกษา ดงน

1. ยาแกปวดทอง ทองอด ทองขน ทองเฟอ

2. ยาแกทองเสย

3. ยาระบาย

4. ยาถายพยาธล าไส

5. ยาบรรเทาปวด ลดไข

6. ยาแกแพ ลดน ามก

7. ยาแกไอ ขบเสมหะ

8

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

8. ยาดมหรอทาแกวงเวยน หนามด คดจมก 9. ยาแกเมารถ เมาเรอ 10. ยาส าหรบโรคตา 11. ยาส าหรบโรคปากและคอ 12. ยาใสแผล ลางแผล 13. ยารกษาแผลตดเชอ ไฟไหม น ารอนลวก 14. ยาบรรเทาอาการปวดกลามเนอ แมลงกดตอย 15. ยาส าหรบโรคผวหนง 16. ยาบ ารงรางกาย

9

ล าดบท 1 ยาเมดลดกรด อะลมนา-แมกนเซย (= Aluminium Hydroxide 200-600 mg + Magnesium Hydroxide 200-400 mg)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการจกเสยด ทองขน ทองเฟอ และปวดทองเนองจากมกรดมาก ในกระเพาะอาหารหรอแผลในกระเพาะอาหารและล าไส

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

10

ยาแกปวดทอง ทองอด ทองขน ทองเฟอ

ล าดบท 2 ยาน าลดกรดอะลมนา-แมกนเซย

(Aluminium Hydroxide 165-650 mg +Magnesium Hydroxide 103-500 mg)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการจกเสยด ทองขน ทองเฟอ และปวดทองเนองจากมกรดมาก ในกระเพาะอาหารหรอแผลในกระเพาะอาหารและล าไส

ล าดบท 3 ยาเมดแกทองอด ทองเฟอโซดามนท (Sodium Bicarbonate 300 mg + Peppermint Oil 0.003 ml)

สรรพคณ

บรรเทาอาการจกเสยด ลดอาการระคายเคอง เนองจากมกรดมากในกระเพาะอาหาร

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

11

ล าดบท 4 ยาขบลม

(ทงเจอรพรก 0.06-0.50 ml + ทงเจอรกระวาน 0.035-1.80 ml+ ทงเจอรขงเขมขน 0.024-0.24 ml)

สรรพคณ

เปนยาน า บรรเทาอาการจกเสยด ลดอาการระคายเคอง

เนองจากมกรดมากในกระเพาะอาหาร

ยาแกปวดทอง ทองอด ทองขน ทองเฟอ

ตวอยางยาขบลม (Mist. Carminative) ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด (https://vidhyasom.com/product/miss-carmine/)

ตวอยางยาโซดามนท ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด (https://vidhyasom.co

m/product/soda-millions-300-mg/)

ล าดบท 5 ยาแกทองอด ทองเฟอ ยาธาตน าแดง (Sodium Bicarbonate 0.15-0.60 g + ทงเจอรโกศน าเตา 0.50-2.00 ml และ/หรอ ทงเจอรอนๆ ทมสรรพคณทางยา

สรรพคณ

• บรรเทาอาการจกเสยด ลดอาการระคายเคอง เนองจากมกรดมากในกระเพาะอาหาร

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

12

ยาแกปวดทอง ทองอด ทองขน ทองเฟอ

ล าดบท 6 ยาน าแกทองอด ทองเฟอ โซเดยม ไบคารบอเนต (โซเดยมไบคารบอเนต 50 mg โดยในสตรต ารบไมอนญาตใหใช Alcohol เปนสวนผสม)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการจกเสยด ลดอาการระคายเคอง เนองจากมกรดมากในกระเพาะอาหาร

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

13

ยาแกปวดทอง ทองอด ทองขน ทองเฟอ

ล าดบท 7 ยาทาแกทองอด ทองเฟอ ทงเจอรมหาหงค (Asafetida 20 % w/v)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการทองขน ทองเฟอ ปวดทองในเดก (โดยใชทาทอง)

หมายเหต หามรบประทาน ตวอยางทงเจอรมหาหงค

ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด (https://vidhyasom.com/product/asafetida/)

ล าดบท 8 ผงน าตาลเกลอแร: 1 ซอง ประกอบดวย

- Sodium Chloride 0.875 g.

- Sodium Bicarbonate 0.625 g.

- Potassium Chloride 0.375 g.

- Glucose anhydrous 5.000 g.

สรรพคณ ทดแทนการเสยน าในรายทมอาการทองรวง หรอในรายทมอาเจยนมากๆ และปองกนการชอคเนองจากการทรางกายขาดน า

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

14

ยาแกทองเสย

ล าดบท 9 ยาระบายกลเซอรนชนดเหนบทวารส าหรบเดก ( 1 แทง ประกอบดวย Glycerin 91 % w/w)

สรรพคณ บรรเทาอาการทองผก ใชเหนบทวารหนกเพอชวยการขบถาย

ล าดบท 10 ยาระบายกลเซอรนชนดเหนบทวารส าหรบผใหญ( 1 แทง ประกอบดวย Glycerin 91 % w/w)

สรรพคณ บรรเทาอาการทองผก ใชเหนบทวารหนกเพอชวยการขบถาย

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

15

ยาระบาย

ล าดบท 11 ยาระบายแมกนเซย

(Magnesium Hydroxide 1.2 g)

สรรพคณ เปนยาระบาย ใชรบประทาน

ตวอยางยาระบายแมกนเซย (Milk of Magnesia) ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด (https://vidhyasom.com/product/milk-of-magnesia/)

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

16

ยาระบาย

ล าดบท 12 ยาระบายมะขามแขก (ใน 1 เมด ประกอบดวยตวยาส าคญ คอฝกมะขามแขกทเอาเมลดออกแลวซงมปรมาณ Sennosides เทยบเทากบ Sennoside B ปรมาณ 7.5 mg)

สรรพคณ เปนยาระบาย

ค าเตอน หญงมครรภหรอใหนมบตรควรปรกษาแพทยกอนใชยา, ไมควรรบประทานเปนประจ า

ล าดบท 13 ยาระบายโซเดยมคลอไรด ชนดสวนทวาร (Sodium Chloride15 %w/v)

สรรพคณ ส าหรบบรรเทาอาการทองผก ใชสวนทวารใหถายอจจาระ

ล าดบท 14 ยาถายพยาธตวกลม มเบนดาโซล (Mebendazole 100 mg)

สรรพคณ

ถายพยาธเสนดาย ตวกลม

วธใช

เคยวยาใหละเอยดกอนกลน

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

17

ยาถายพยาธล าไส

ล าดบท 15 ยาเมดบรรเทาปวด ลดไขพาราเซตามอล 500 มก. (Paracetamol 500 mg.)

สรรพคณ ลดไข บรรเทาอาการปวด

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

18

ยาบรรเทาปวดลดไข

ล าดบท 16 ยาเมดบรรเทาปวด ลดไขพาราเซตามอล 325 มก. (Paracetamol 325 mg.)

สรรพคณ ลดไข บรรเทาอาการปวด : ขนาดเมดจะเลกกวา 500 mg และมปรมาณตวยานอยกวา

ล าดบท 17 ยาน าบรรเทาปวด ลดไขพาราเซตามอล (Paracetamol 120 mg/5 ml โดยในสตรต ารบไมอนญาตใหใช Alcohol เปนสวนผสม)

สรรพคณ

ลดไข บรรเทาอาการปวด

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

19

ล าดบท 18 พลาสเตอรบรรเทาปวด (Volatile Substance ทมสรรพคณทางยา และ/หรอ Herbal Extract และ/หรอ Herbal Substance หนงหรอหลายชนดผสมกน เชน Borneol 0.21-1.00 % w/w เปนตน)

สรรพคณ

บรรเทาอาการปวดกลามเนอ

ค าเตอน

– อยาใชพลาสเตอรนในบรเวณเยอบออน ตา หรอบรเวณบาดแผลเปด

ยาบรรเทาปวดลดไข

ล าดบท 19 ยาเมดแกแพ ลดน ามก

คลอรเฟนรามน (Chlorpheniramine Maleate 2 mg.)

สรรพคณ

บรรเทาอาการแพ เชน ลมพษ น ามกไหล

ค าเตอน

ยานอาจท าใหเกดอาการงวงซม จงไมควรขบขยานยนตหรอท างานเกยวกบเครองจกรกล และหลกเลยงเครองดมทมแอลกอฮอลผสม

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

20

ยาแกแพ ลดน ามก

ล าดบท 20 ยาน าแกไอขบเสมหะส าหรบเดก

(Ammonium Carbonate 0.02 g. + Glycyrrhiza Fluidextract 0.25 ml.)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการไอ ขบเสมหะ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

21

ยาแกไอ ขบเสมหะ

ล าดบท 21 ยาแกไอน าด า (Glycyrrhiza Fluidextract 0.6 ml

+Antimony Potassium Tartrate 1.2-2.0 mg +Camphorated Opium Tincture 0.6 ml)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการไอ ชวยขบเสมหะ

ล าดบท 22 ยาดมแกวงเวยน เหลาแอมโมเนยหอม

(Ammonium Carbonate 3.40 %

W/V + Strong Ammonia Solution 3.60-6.75 % V/V)

สรรพคณ

• ดม บรรเทาอาการวงเวยน หนามด หรอทาผวหนง บรรเทาอาการเนองจากพษแมลงกดตอย หรอถกพชมพษ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

22

ยาดมหรอทาแกวงเวยน หนามด คดจมก

ตวอยางแอมโมเนยหอม ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด(https://vidhyasom.com/product/aromatic-ammonia/)

ล าดบท 23 ยาดมแกวงเวยน แกคดจมก (Volatile Substance ทมสรรพคณทางยา และ/หรอ Herbal Extract หนงหรอหลายชนดผสมกน เชน Menthol 0.07-77.90 % w/v Camphor 0.45-42.00 % w/v เปนตน)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการคดจมก หายใจไมออก และบรรเทาอาการวงเวยนศรษะ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

23

ยาดมหรอทาแกวงเวยน หนามด คดจมก

ล าดบท 24 ยาทาระเหยบรรเทาอาการคดจมกชนดขผง (น ามนหอมระเหยทมสรรพคณทางยา หนงหรอหลายชนดผสมกน ไดแก Menthol 1.35-

3.00 % w/w, Camphor 3.00-9.00 % w/w เปนตน)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการคดจมก และบรรเทาอาการคดเนองจากหวด

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

24

ยาดมหรอทาแกวงเวยน หนามด คดจมก

ล าดบท 25 ยาเมดแกเมารถเมาเรอ ไดเมนไฮดรเนท (Dimenhydrinate 50 mg.)

สรรพคณ

• ใชปองกนอาการเมารถ เมาเรอ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

25

ยาแกเมารถ เมาเรอ

ล าดบท 27 ยาลางตา (Sodium Chloride + สารกนเสยทเหมาะสมส าหรบใชกบยาตา โดยปรบ pH ใหได 6-8 ดวย Buffer ทเหมาะสม และปรบน ายาใหเปน Isotonic กบน าตา)

สรรพคณ

ลางตาเพอบรรเทาอาการแสบตา ระคายเคองตา เนองจาก ผง ควน สงสกปรกเขาตา

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

26

ล าดบท 26 ยาหยอดตาซลฟาเซตาไมด (Sulfacetamide Sodium 10 % w/v)

สรรพคณ

รกษาอาการตาแดง ตาอกเสบ จากโรคตดเชอ

ยาส าหรบโรคตา

ล าดบท 28 ยากวาดคอ

(Potassium Iodide 2.50 g. +

Iodine 1.25 g. + Ethyl alcohol (90 percent) 4.00 ml. + Purified water 2.50 ml. + Peppermint oil 0.40 ml. + ใช Glycerin ปรบปรมาตรใหครบ 100 ml.)

สรรพคณ

บรรเทาอาการอกเสบ และเจบในล าคอ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

27

ยาส าหรบโรคปากและคอ

ล าดบท 29 ยารกษาลนเปนฝา เยนเชยนไวโอเลต ( Gentian Violet 1% w/v)

สรรพคณ

ใชรกษากระพงแกมและลนเปนฝาขาว

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

28

ตวอยางเยนเชยนไวโอเลต ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด (https://vidhyasom.com/product/jenny-violet/)

ยาส าหรบโรคปากและคอ

ล าดบท 30 ยาแกปวดฟน (Chlorobutanol 25 g. + Clove Oil ปรบใหครบ 100 ml.)

สรรพคณ

ใชบรรเทาอาการปวดฟน

ล าดบท 31 ยาอมบรรเทาอาการระคายคอ (น ามนหอมระเหยทมสรรพคณทางยา และ/หรอ สารสกดสมนไพรหนงหรอหลายชนดผสมกน เชน Abietis

Pine Oil 0.30% v/w, Anise Oil 0.25% w/w, Borneol 1.66-2.00 % w/w เปนตน)

สรรพคณ อมใหชมคอ บรรเทาอาการระคายคอ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

29

ยาส าหรบโรคปากและคอ

ล าดบท 32 ยาอมบรรเทาอาการเจบคอ (ตวยา Amyl metacresol ไมเกน 0.6 mg + ตวยา Dichloro benzyl alcohol ไมเกน 1.2 mg และอาจม Ascorbic acid คอวตามนซไมเกน 100 mg)

สรรพคณ อมบรรเทาอาการเจบคอ

ล าดบท 33 ยาใสแผลทงเจอรไอโอดน (Iodine 2.0-2.5 % w/v + Potassium Iodide 2.4-2.5 %w/v)

สรรพคณ

รกษาแผลสด

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

30

ยาใสแผล ลางแผล

ล าดบท 34 ยาใสแผลทงเจอรไทเมอรอซอล (Thimerosal 0.1 % w/v) สรรพคณ

รกษาบาดแผล

ล าดบท 35 ยาใสแผลโพวโดนไอโอดน (Povidone-Iodine 10 % w/v eqivalent to Iodine 1 % w/v)

สรรพคณ

รกษาแผลสด

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

31

ล าดบท 36 ยาไอโซโพรพลแอลกอฮอล (Isopropyl Alcohol Solution 70 % v/v โดยสตรต ารบตองแตงสดวยสฟาคอ Brilliant Blue C.I. No.42090)

สรรพคณ

ท าความสะอาดบาดแผล

ยาใสแผล ลางแผล

ล าดบท 37 ยาเอทลแอลกอฮอล (Ethyl Alcohol Solution 70 % v/v โดยสตรต ารบตองแตงสดวยสฟาคอ Brilliant Blue C.I. No.42090)

สรรพคณ

ท าความสะอาดบาดแผล

ขนาดและวธใช

ใชท าความสะอาดรอบบาดแผล

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

32

ตวอยางยาเอทลแอลกอฮอล ทมา: เวบไซตบรษทวทยาศรม จ ากด https://vidhyasom.com/product/alcohol-70-polyethylene-skins/)

ยาใสแผล ลางแผล

ล าดบท 38 น าเกลอลางแผล (Sodium Chloride 0.9 % w/v)

สรรพคณ ท าความสะอาดบาดแผล

ขนาดและวธใช ใชท าความสะอาดรอบบาดแผล

ล าดบท 39 ยารกษาแผลตดเชอ ซลเวอร ซลฟาไดอาซน ครม (Silver Sulfadiazine 1% w/w)

สรรพคณ

ทาภายนอกเพอรกษาการตดเชอของแผล ซงเกดจากไฟไหม หรอน ารอนลวก

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

33

ล าดบท 40 ยาหมองชนดขผง (สารหอมระเหยทมสรรพคณทางยา และ/หรอ สารสกดสมนไพรหนงหรอหลายชนดผสมกน )

สรรพคณ ทาบรรเทาอาการปวด บวม อกเสบ เนองจากแมลงกดตอย หรอปวดเมอยกลามเนอ

ยารกษาแผลตดเชอ ไฟไหม น ารอนลวก

ยาบรรเทาอาการปวดกลามเนอ แมลงกดตอย

ล าดบท 41 ยารกษาหดเหา เบนซลเบนโซเอต (Benzyl Benzoate 25 % w/v)

สรรพคณ

รกษาหด เหา และโลน

• เขยาขวดกอนใช ส าหรบเดกเลกใหแบงยามาเตมน าเทาตว แลวผสมใหเขากน

กรณใชรกษาเหา

• ใสยานใหทวศรษะ ทงไว 1 วน ถาเปนมากใหใชยา 2 ครงตอวน วนตอมาจงสระใหสะอาด เมอครบ 7 วนใหตรวจดอกครงหนง ถายงไมหาย ใหใสยาซ าตามวธเดม

***ระวงอยาใหยาเขาตา

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

34

ยาส าหรบโรคผวหนง

ล าดบท 42 ยารกษาหด ขผงก ามะถน (Sublimed Sulphur 10 % w/w)

สรรพคณ

• รกษาหด (ยาทา)

ล าดบท 43 ยารกษากลากเกลอน น ากดเทา (Benzoic Acid 2.5-6.5 %

w/w + Salicylic Acid 3.0-5.0 %w/w)

สรรพคณ

• ใชทา รกษากลากเกลอน และโรคน ากดเทา

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

35

ยาส าหรบโรคผวหนง

ล าดบท 44 ยารกษาโรคผวหนงเรอรง (Coal Tar 1 % w/w)

สรรพคณ

• รกษาโรคผวหนงเรอรงบางชนด เชน เรอนกวาง ผวหนงเปนผนคน

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

36

ล าดบท 45 ยาทาแกผดผนคน คาลาไมน (Calamine 8-

15 % w/v + Zinc Oxide 3-12 % w/v)

สรรพคณ

• บรรเทาอาการคนเนองจากผดผนคน ลมพษ

ล าดบท 46 ยารกษาเกลอน โซเดยม ไทโอซลเฟต (Sodium

Thiosulfate 100 % w/w)

สรรพคณ

• รกษาโรคเกลอน

ยาส าหรบโรคผวหนง

ล าดบท 47 ยาเมดวตามนบรวม (วตามนบ 1 = 5 mg + วตามนบ 6 = 2 mg + วตามนบ 2 = 2 mg + วตามนบ 3 = 20 mg)

สรรพคณ ปองกนการขาดวตามนบ และบ ารงรางกาย

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

37

ยาบ ารงรางกาย

ล าดบท 48 ยาเมดวตามนซ (Ascorbic acid 100 mg)

สรรพคณ ปองกนการขาดวตามนซ

ล าดบท 49 ยาเมดบ ารงโลหต เฟอรรส ซลเฟต (Ferrous Sulfate เทยบเทากบ Iron 60 mg)

สรรพคณ รกษาโรคโลหตจางเนองจากขาดธาตเหลกในผใหญ

ล าดบท 50 ยาเมดวตามนรวม

(Vitamin A 2,500 I.U. + Vitamin D 300 I.U. +

Vitamin C 15.00 mg. + Vitamin B1 mononitrate

1.00 mg. + Vitamin B2 0.50 mg. + Vitamin B3 7.50 mg.)

สรรพคณ ปองกนการขาดวตามนส าหรบผใหญ

รายการยาสามญประจ าบานแผนปจจบน

38

ยาบ ารงรางกาย

ล าดบท 51 น ามนตบปลาชนดแคปซล (Cod Liver Oil equivalent to Vitamin A ไมเกน 4,000 I.U. และ Vitamin D ไมเกน 300 I.U.)

สรรพคณ ปองกนการขาดวตามน A และ D

ล าดบท 52 น ามนตบปลาชนดน า

(Cod Liver Oil เทยบเทากบVitamin A ไมเกน 4,000 I.U. และ Vitamin D ไมเกน 300 I.U.)

สรรพคณ ปองกนการขาดวตามน A และ D

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

• ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ คอต ารบยาแผนโบราณซงรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ประกาศในราชกจจานเบกษา ใหเปนยาสามญประจ าบาน

• รายการยาสามญประจ าบานแผนโบราณทใชกนอยในปจจบน คอรายการยาตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 และ ทแกไขตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2557

39

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

• ยาสามญประจ าบานแผนโบราณตามประกาศฯ ดงกลาว ม 24 ต ารบ ดงน

กลมยาแกปวดทอง แกทองอดเฟอ แกกษย จกเสยด 1. ยาประสะกะเพรา 2. ยาวสมพยาใหญ 3. ยาประสะกานพล 4. ยามนทธาต 5. ยาประสะเจตพงค 6. ยามหาจกรใหญ

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

กลมยาแกไข ตวรอน แกกระหายน า

7. ยาแสงหมก

8. ยาจนทนลลา

9. ยาประสะจนทนแดง

10. ยาเขยวหอม

11. ยามหานลแทงทอง

12. ยาประสะเปราะใหญ

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ กลมยาแกทองผก

13. ยาตรหอม

14. ยาธรณสนฑะฆาต

15. ยาถาย

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

กลมยาแกทองเสย

16. ยาเหลองปดสมทร

17. ยาธาตบรรจบ

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

กลมยาหอม แกลมวงเวยน คลนเหยน

18.ยาหอมเทพจตร

19. ยาหอมทพโอสถ

20. ยาหอมอนทจกร

21. ยาหอมนวโกฐ

ยาหอมเทพจตร ยาหอมทพโอสถ

ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ

กลมยาแกไอ ขบเสมหะ

22. ยาอ ามฤควาท

23. ยาประสะมะแวง

กลมยาแกระดไมปกต ขบน าคาวปลา

24. ยาประสะไพล

บรรณานกรม • กองพฒนาศกยภาพผบรโภค ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. ยาสามญประจ าบาน ม

ตดบานไว…ด. สบคนจากhttp://pca.fda.moph.go.th/public_media_detail.php?id=6&cat=44&content_id=1165. เมอ 12 กรกฎาคม 2561.

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจ าบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 และ ฉ.2 พ.ศ. 2557

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจ าบานแผนปจจบน พ.ศ. 2542, ฉ.2 พ.ศ. 2549, ฉ.3 พ.ศ. 2550, ฉ.4 พ.ศ. 2555 และ ฉ.5 พ.ศ. 2555

• ภาควชาเภสชวทยา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. .เภสชวทยา . โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ. 2552.

• โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ. ความรเรองยา: หลกการใชยา. สบคนจากhttp://www.spr.go.th/index.php/2013-05-10-13-51-40/2015-07-29-10-33-42/2013-05-10-14-01-29/103-2013-06-19-04-35-03.html . เมอ 12 กรกฎาคม 2561.