AFYON KOCATEPE NVERSTES FNANSAL PYASALAR DERS

AFYON KOCATEPE NVERSTES

SERMAYE PYASALARI DERS

RETM YES:YRD. DO.DR.SERDAR GEL HAZIRLAYAN:YASEMN ZDEMR NO: 130611101

TEKNK ANALZ

Gemite olumu fiyat hareketlerinin gelecekte de oluabilecei varsaym zerine alan analiz yntemidir. Finansal piyasalarda fiyatlarda ya da ilem miktarnda meydana gelen deimelerin grafiklerin oluturduu ekillerle aklanmas ve trendlerin son durumu ile gelecee ynelik trend belirleme aracdr, diyebiliriz. Teknik analizcinin uygulama alan direkt o menkul deerin fiyat, ilem miktar hareketleri, ksaca onun arz ve talebi olmaktadr. Yani teknik analizci iin nemli olan, firmann ne yapt deil o firmaya ait hisse senedinin borsadaki performansdr.

Teknik analiz leklenebilir, ifade edilebilir, belli bir say dizesine oturtulabilir ve matematiksel gereklerle uyum salayabilen her hareket paras iin mmkn olabilecek tanmlamalar yaplabilir. Elde edilen sonular ounlukla kesin rakamlar ile ifade edildii iin yatrmc iin sbjektif yorum gerekmez. Yatrmc sadece doru teknikleri kullanmak, aralar birbiriyle etkileime geecek ekilde fiyat zerinde karlatrmak ve buna benzer ekilde kesin sonular douracak teknikleri hayata geirmek suretiyle doru pozisyon noktasn belirler. Teknik Analiz'in Avantajlar

Bir endstri kolu hakknda ana enformasyon kayna olan bilano, gelir tablosu veya finansal bilgilere sk skya bal olmayp; bizzat piyasadan derlenen veriler kullanlarak analizler yaplmaktadr.Bu analizde yeni bir bilgi nemsiz olup; nemli olan fiyat hareketlerindeki deiimi alglayabilmektir.Fiyat belirlenmi bir hisse senedi iin zamanlama faktr nem kazanmakta ve Teknik Analiz de bu zamanlamann belirlenmesinde kullanlmaktadr.Hisse senetleri dnda tahvil, yatrm fonlar, opsiyonlar, dviz kurlar, faiz oranlar, kymetli metal ve emtialar gibi yatrm aralarnda da ksa ve uzun vadeli analizlerde kullanlabilmektedirTeknik Analiz'in DezavantajlarFiyat formasyonlar kendilerini tekrarlamayabilmektedir.Bir kuraln verimlilii herkesin uygulamasyla verimsizleebilmektedir.Gerekte Teknik Analiz kurallar kolay uygulanabilir olmayp yorumlamay amalamakta; bu durum objektif ve sbjektif yarglarn iin iine girmesinden dolay farkl yatrm kararlarnn verilmesine yol aabilmektedir.Ana k noktas olan her trl bilgiyi inceleyip sonucunda fiyat karar verenlerin saysnn sadece Teknik Analiz'e gre fiyat verenlerin saysna kyasla greceli olarak azalmas.

Dow teorisi

Charles Dow'un 1900 - 1902 yllar arasnda yaynlanan makalelerinden derlenerek ortaya karlan Dow Teorisi, teknik analiz metotlarnn en eskisi ve hakknda en ok aratrma yayn yaplm olandr.Teorinin amac, hisse senedi piyasasnn ynn (trendini), genel i dnyasnn gidiat ile ilikilendirmek, ksa vadeli fiyat hareketlerini gz ard ederek hisse senedi piyasasnn genel ynn tahmin etmeye almak ve bu sayede belirlenen trendin doru zamanda doru tarafnda yer alabilmektir.

DOW TEORS LKELER

A-Ortalamalar her trl faktr ierir ve yanstr.B-Piyasada 3 temel trend vardr.Her trend,sre bakmndan kendinden bir byk olan trendi dzeltir. -Birincil hareketler:Bir yldan uzun olan -kincil hareketler: hafta ile ay arasnda olan -Ksa devre: haftadan az olan C-Birincil hareketler aamadan geer; 1.Fiyat dkken akll yatrmclarn alma getii biriktirme ve toparlama dnemi 2.Fiyatlar hzla artarken trendi izleyen birok kiinin alma getii boa piyasas 3.Hissen senetlerinin zellikle akll yatrmclar tarafndan elden karld ay piyasas

D.Ortalamalar veya piyasa gstergelerinin birbirini onaylamas gerekir.Yani,endeks veya ortalamalar birbiriyle ayn uyar ve sinyalleri vermelidir. E.lem miktar trendi onaylamaldr.Trend beklenirken fiyata ek olarak ilem miktarna baklmaldr. F.Yn veya eimin deitiine dair sinyaller alnana dek trend geerlidir.

TREND ZGLER

Piyasada fiyatlar bir trend ynnde hareket eder.Arz ve talep bu trendin ynn belirler.Trend izgileri fiyatlarn ynn belirginletiren ve analistler tarafndan belirli kurallara gre izilen dorulardr.Tm dorular gibi trend izgileri izmek iinde en az iki nokta gerekir.Trend izgilerinin analizciye bir fayda salamas iin belirli kurallara uygun ekilde izilmesi gerekir.Yanl izilen bir trend izgisi analisti yanltarak yanl yorumlar yapmasna neden olur. 3 farkl trend izgisi sz konusudur.1.Boa piyasas (artan trend izgisi)2.Ay piyasas(azalan trend izgisi)3.Balk piyasas(yatay trend izgisi)

Boa piyasas(bull market) terimi, gelecek hakkndaki iyimserlii belirtir. Boalar, piyasann ykselecei beklentisi iindedirler. Bu dnceye sahip kiiler, piyasa ykselmeden, ellerinde yeterli para bulunmasa bile bir yere borlanp, hisse senedi satn alr, daha sonra da yksek fiyattan satarlar. Bu terimin kkeninin boalarn boynuzlar ile her eyi yukar kaldrmas olduu inanc yaygndr.

Ay piyasas(bear market) terimi ise, piyasann genel olarak gelecek hakknda karamsar olduunu ve d beklendiini belirtir. Ayy yakalamadan derisini satmak deyimininay piyasasteriminin kkeni olduu rivayeti vardr. Bu beklentiye sahip olan kiilerin risk alma dereceleri yksekse, sahip olduklar hisse senetlerini daha sonra dk fiyattan geri alma beklentisiyle satarlar. Bu ilemde ama, sat ile al fiyatlar arasndaki pozitif farktan kr elde etmektir.

TREND KANALLARI

Fiyatlarn,ou zaman trend izgisinden belirli bir mesafe uzaklatktan sonra tekrar trende doru hareket ettii gzlenir.Gerekte trende paralel izilen bir izgi ile trend izgisi arasnda hareket yaanr.Kanallarn izilebilmesi iin ncelikle bir trend izilmeli ve buna en yksek yada en dk fiyat seviyesinden geen paralel bir izgi izilmelidir.Ykselen piyasada kanal izgisi diren grevi grrken,alalan piyasada ise destek olarak alglanr.

GRAFKLER

1.ZG GRAFKLER

Bu grafik trnde piyasay tek bana temsil edebilen veriler kullanlr. Hisse senetlerinin kapan ve arlkl ortalama fiyatlar ile endeksler bu zellie sahiptir. Grafik, her verinin bir ncekine bir doru ile balanmas sonucu elde edilir. Bylece srekli bir ekil ortaya kar. izgi grafikler, analizi yaplacak aralarn (hisse senedi, endeks) kapan, arlkl ortalama v.b. verileri kullanlarak bir nceki ve bir sonraki verileri bir doru ile birletirilmesiyle oluturulmaktadr.

2. ubuk Grafikleri

Hisse senedi piyasasnda ska kullanlan ubuk grafikleri, ilk olarak 1896 ylnda yaynlanmtr. En basit haliyle, en yksek, en dk ve kapan verilerini (fiyat veya endeks deerlerini) ieren ubuk grafikleri, ilgilenilen verinin herhangi bir zamanda ald eitli deerleri gstermeye yarar. Bu grafik, fiyat aralnn kolayca grlebilmesini salar.

Belirlenen zaman dilimi iinde piyasada oluan en yksek ve en dk deerler grafie "-" ile iaretlenir. Bu iki iaret dikey bir izgi ile birbirine balanr. Dikey izginin sana konan "-" iareti ile kapan deeri, soluna konan "-" iareti ile de al fiyat belirtilir.

3. Mum Grafikleri

Japonlar tarafndan deiik piyasalarda kullanlmak zere gelitirilen bu grafik yntemi son yllarda teknik analizde de kullanlmaya balanmtr. ubuk grafiindeki gibi hareket eden bu grafikler muma benzeyen ekillerden oluur. Her mum ekli ilgili periyotta gerekleen al, en yksek, en dk ve kapan bilgilerini ierir. Al fiyat seans ncesinde ilem gren ilk fiyattr. Pratikte al fiyatna eriilemedii durumlarda ise bu fiyat yerine nceki gnn kapan kullanlmaktadr.

Mumun boyu al fiyat ile kapan fiyat arasndaki farka gre artar veya azalr. Kapan fiyat al fiyatndan daha bykse mumun i ksm bo oluur. ayet kapan fiyat al fiyatndan daha dkse o zaman da mumun ii dolu yani rengi koyu olur. Mumun iinin dolu olmas ya da dier bir deyile koyu renkli mum satlarn allara gre fazla olduunu ve d ifade eder. Kapan fiyatnn en dk fiyata, al fiyatnn ise en yksek fiyata eit olmas durumunda mumun altndaki ve zerindeki izgi olmaz. Ve ii dolu olarak teekkl eder. Aksi halde ise, yani aln en dk fiyata eit, kapann ise en yksek fiyattan olumas durumunda yine alt ve st izgileri olmayan ama ii bo bir mum ekli oluur.MUMLARDA ORTAYA IKAN GRNTLER

eki: Fiyatlar byk bir d yaptktan sonra ortaya karsa, piyasann aalarda-ki fiyatlar kabul etmediini, bu noktadan itibaren dn duracan ve ykseliin balayacan ifade eder. nk gn ierisinde senede dip fiyattan bir hayli talep gelmi ve senet yukarlardan kapanmtr. Yutma Grnts: Fiyatlar byk lde dtkten sonra ortaya karsa ciddi bir ykseliin habercisidir. Eer bir ykseli trendi esnasnda oluursa, ykseliin srebileceini, ancak ok dikkatli olunmas gerektiini iaret eder.

Sabah Yldz: ekildeki gibi aada oluan kk siyah ya da beyaz mum ykseliin habercisidir. Hemen sonraki gnde oluan uzun beyaz mum ise, alm kararmz desteklemektedir.

Akam Yldz: nemli bir k trendinin sonlarnda oluan siyah ya da beyaz akam yldz dn habercisidir. Sonraki gnde oluan uzun siyah mum ise, Akamdan nceki beyaz mumun yarsndan aa dtnde tehisimizi dorulamaktadr.

Bulutlu hava ve gneli gkyz: Bulutlu hava adndan da anlalaca gibi kara gnlerin habercisidir. Siyah mumun oluturduu gn ilem hacmi ok ykselmitir ve bir nceki gnk beyaz mumun boyunun yarsndan daha aada kapan yapmtr. Senetten derhal kalmaldr. Tersi ise Gneli Gkyz olarak adlandrlr ve bir nceki gnk siyah mumun boyunun yarsndan daha yukarda kapan yapan beyaz mum, ykseliin habercisidir.

Dn yldz: Fiyatlar bir hayli ykseldikten sonra, oluan ha eklindeki dn yldz kararszln ifadesidir. Bir sonraki gn beklemek gerekir. Eer bir sonraki gn siyah uzun bir mum olumusa ve senetten klmas gerektiini ifade eder

FORMASYONLAR

kili dip formasyonu sklkla grlebilen, gvenilen bir formasyondur. Dne devam eden bir fiyatn dipten dnne dair sinyal veren nemli bir dn formasyonudur. rnek ekilde grld gibi aa ynde hareketine devam eden fiyat ilk aamada nemli bir destek noktasndan geri dner. Bu nokta daha nce tespit edilmi bir destek noktas olabilecei gibi rastlantsal, ya da nemli ekonomik gelimelerin fiyatlara yansd seviyeler de olabilir.Ancak her durumda yatrmclarn iradesini yanstan nemli bir dayanak noktas durumundadr. Buradan geri dnen fiyat ksa sren bir toparlanma srecinden sonra ayn seviyeye geldiinde tekrar hareketine devam edemeyip geri dnyorsa ilgili seviyenin nemli bir destek noktas olduu teyit edilmi olur. Eer fiyat bir nceki dnnden daha uzak bir noktaya kadar ulamay baarrsa ay piyasasnn cesareti krlr ve hzl almlar ba gsterir. Fiyatn iki kez krmay denedii noktalar dipleri, iki dip arasnda ykselmeyi denedii son noktadan izilmi yatay bir izgi de omuz hizasn oluturur. Omuz izgisi diye isimlendirilen bu nemli hat yukar doru krld anda boalarn hakimiyeti iyiden iyiye hissedilir ve alma gemek iin en uygun koullar olumu olur. Omuz hizas zerinde ykseliler ou kez hzl ve kesintisiz olabilir.

Ancak her durumda yatrmclarn iradesini yanstan nemli bir dayanak noktas durumundadr. Buradan geri dnen fiyat ksa sren bir toparlanma srecinden sonra ayn seviyeye geldiinde tekrar hareketine devam edemeyip geri dnyorsa ilgili seviyenin nemli bir destek noktas olduu teyit edilmi olur. Eer fiyat bir nceki dnnden daha uzak bir noktaya kadar ulamay baarrsa ay piyasasnn cesareti krlr ve hzl almlar ba gsterir.kili Tepe Formasyonu

kili tepe formasyonu ikili dip formasyonu ile benzer zelliklere sahip olmakla beraber tek fark ykselen bir grafikte ikili dibe gre simetrik zellikler gstermesidir. Yukar ynde hareketine devam eden fiyat ilk aamada nemli bir diren noktasna ulap geri dner. Buradan geri dnen fiyat ksa sren bir toparlanma srecinden sonra ayn seviyeye geldiinde tekrar hareketine devam edemeyip geri dndnde ikili tepe formasyonunun son aamasna geilmi olur. Bundan sonra fiyat daha nce gsterdii geri noktasndan daha aaya derse ikili tepe formasyonu tamamlanm olur.

Fiyatn iki kez krmay denedii noktalar tepeleri, iki tepe arasnda geri ekilmeyi denedii son noktadan izilmi yatay bir izgi de omuz hizasn oluturur. Omuz izgisi diye isimlendirilen bu nemli hat aa doru krld anda aylarn hakimiyeti kendini gsterir ve sata gemek iin en uygun artlarn olutuu anlalr. Omuz hizas altndaki dler ou kez hzl ve kesintisiz olabilir.

gen Formasyonlar

gen formasyonlar ynne karar vermeye alan bir piyasada genellikle nemli beklentiler ncesinde oluan belirgin ve gvenilir bir formasyondur.

Fiyatlar belirli bir hareket alanna sahipken bu alan gittike daralr ve bir sre sonra fiyatn hareket edebilecei bir genlik kalmaz. Bu durumda fiyat skan noktadan belirli bir yne frlayarak yolunu bulur ve kendisine yeni bir ak alan aar. Fiyatlar doas gerei hareket etmek ister. Speklasyon olmayan bir piyasada kazan elde etmek mmkn olmayacandan fiyatn belirli bir harekete sahip olmas arzulanan ve gerekli bir durumdur. Bu nedenle fiyatn bir sre sktktan sonra hzla bir yne ilerleyip aradaki duraan dnemi kapatmak istemesi olduka anlalabilir bir davran eklidir. genler temel olarak blme ayrlmaktadr. fade ettii ekil asndan ykselen gen, alalan gen ve simetrik gen olarak gruplandrlan bu formasyon topluluu nemli haberlerin arifesinde sklkla grlen bir formasyon eklidir.

Ykselen gen Formasyonu

Ykselen gen formasyonunun hipotens kenar gittike ykselen bir eime sahip olur. Bu nedenle ykselen gen ismini alr. Fiyat st tarafta belli bir diren noktasna uygun olarak yataydaki izafi bir hatt geemez. Ancak her seferinde geri ekildiinde de aa ynl hareketinin boyutu azalr. Dolaysyla gittike daralan bir alanda fiyat skr.

Ykselen gen formasyonunun krlma noktasnda fiyat hareketinin genellikle yukar ynl olaca dnlr. Dolaysyla genin st snr izgisini anlaml miktarda gemesi alm sinyali iin gerekli koullar olutuunun habercisi olarak deerlendirilir.

k esnasnda fiyatn hzla yn bulma eilimi bazen ters ynl ksa ilerlemelere sebep olabilir. Bu durumda gen knda kabul edilebilir miktarda yukar ynl hareketi teyit etmek iin beklemek yararl olabilmektedir.Alalan gen Formasyonu

Ykselen gen formasyonunun tm zelliklerine sahip olmakla beraber ilgili formasyonun alt simetrisi gibi alr. Hipotens kenarnn eimi aa ynldr. Fiyat alt tarafta belli bir destek noktasna uygun olarak alt tarafa geemez.Ancak her geri dn her seferinde daha ksa olur ve fiyat gittike daralan bir aralkta skmaya balar. Hareket edecek alan bulamayan fiyat sonunda srama yaparak kendisine yeni hareket alan aar.

Alalan gen formasyonunun krlma noktasnda fiyat hareketinin genellikle aa ynl olaca dnlr. Dolaysyla genin alt snr izgisini anlaml miktarda gemesi satm sinyali iin gerekli koullar olutuunun en nemli gstergesidir. k esnasnda fiyatn hzla yn bulma eilimi bazen ters ynl ksa ilerlemelere sebep olabilir. Bu durumda gen knda kabul edilebilir miktarda aa ynl hareketi teyit etmek iin beklemek yararl olabilmektedir

Simetrik gen Formasyonu

Bazen gen oluumunda piyasa beklentisi kararszlk gsterebilir. Fiyat her iki ynden skrken ne aa eim ne yukar eimden sz etmek mmkn olmaz. Fiyat her seferinde yukarda belli bir noktadan dnerken aaya ilerlediinde orada da yine ayn uzunluktaki bir noktadan geri dnebilir. Dolaysyla bir gen olutuu aka gzlenirken genin yn hakknda fikir edinmek mmkn olmaz.

Fiyatn gittike skt ve u noktaya ulatnda yksek bir ivmeyle bulunduu noktay aarak hzla bir yne ilerleyecei aktr ancak simetrik gen ismi verilen bu formasyonda yn tayin etmek mmkn olmaz. Yaplabilecek en iyi ey fiyat yn tamamen belli olduktan sonra hzla ilerlemekte olan yeni fiyat hareketinde yer alabilmektir.

Simetrik gen formasyonunda da yine ksa sreli ters hareketler oluabilecei bilinciyle fiyatn bir sre iin gerek ynn bulmasn beklemek en yararl davran olacaktr.

Omuz Ba Omuz Formasyonu

Omuz ba omuz formasyonu ykselen fiyat eiliminin geri dnne ait gvenilir sinyal reten nemli formasyonlardan biridir. ngilizce deyimiyle head and shoulders teriminden Trkeye evrilen bu formasyon ilk bakta bir ba ve yannda daha alakta iki yanda omuz grntsyle anlan tabire uyumlu bir grn sergiler.

rnek ekilde pe pee olumu iki omuz ba omuz formasyonu konuyu aklamaya yardmc olacaktr. Grld gibi fiyatlar nce belli bir seviyede tepe yaparak omuz ksmn oluturuyor. Sonrasnda geri ekilen fiyat bir sre sonra daha byk bir ivme ile ykseldiinde daha yukarda bir tepe oluturuyor.

ou kez ba diye nitelendirilen bu tepenin genlii omuz diye ifade edilen ksmn genliinden byk olabilmektedir. nc aamada neredeyse daha nce izilen omuz tepeceine edeer ykseklikte ve boyutta baka bir omuz olutuu grlr. Omuz ba omuz formasyonunun bu ekilde olumas formasyonun gerekletii anlamna gelir.

Ancak dikkat edilmesi gereken nokta omuz ba omuz formasyonu tamamlandktan sonra omuz ve ba alanlarnn alt tabann oluturan destek izgisinin aa ynde krlmasn beklemektir.. Formasyonun teyit edilmesi iin fiyatn aa ynde krlm olmas gerekmektedir. Aa ynde anlaml miktarda ilerleyen fiyat yatrmc iin iyi bir sat sinyali olarak deerlendirilmektedirTers Omuz Ba Omuz Formasyonu

Omuz ba omuz formasyonunun tm zelliklerini tayan fakat fiyat grafiinin alt ksmnda simetrisi olarak oluan bir formasyondur. Omuz ba omuz formasyonunun dikey eksende dndrlm halidir. Aa ilerleyen fiyat ynnde oluur ve yukar dn balangcn ifade eden gvenilir bir dn formasyonudur.

Aa ynl ilerleyen fiyat ncelikle belli bir destek noktasnda dip oluturur. Geri dn yapan fiyat bir sre sonra daha yksek bir ivme kazanarak tekrar de getiinde daha alt seviyede daha byk bir dip oluturur. Ba diye ifade edilen ksm olutuktan sonra yine d eilimine giren fiyat son hamlesinde ba ksmnn ulat noktaya ulaamadan nceki omuz uzantsna ancak gelebilir. Sonuta ters ynl bir omuz ba omuz formasyonu grnr.

Formasyonun teyidi iin fiyatn mutlaka omuz izgisini yukar ynl krmas ve anlaml miktarda ilerlemesi beklenmelidir. Omuz izgisinin altnda kalan fiyat alm iin gerekli artlarn olumadnn ifadesidir.

SONU Teknik analizin gemi fiyat hareketlerinden hareketle gelecei tahmin etme yntemi olduu anlalmtr. Yaplan Temel analizle hangi hissenin alm noktasnda karar verildiinde bu hissenin hangi fiyattan alnmas sorusuna cevab Teknik analizin verdii grlmtr. Teknik analizde tahminlerin gereklemesi iinde trend izgilerinin alnmas eitli formasyonlarla snanmas gerektii anlalmtr. Ayrca daha iyi tahmin yaplabilmesi iin mum grafiklerinin dier grafiklere gre daha anlaml olduu grlmtr.. Den piyasalarn Ay piyasas tabiri kullanld,ykselen piyasalara da Boa piyasas tabirinin kullanld grlmtr Teknik analizin yaplmasnda dier bir yardmc etken ise matematiksel olarak hesaplanan gstergelerin olduu ve teknik analizin alm satm noktasn belirlemesinde etkili olduu anlalmtr.

.. TEEKKRLER